Projekt pn. ”Szlak atrakcji turystycznych – ścieżki spacerowo-rowerowe w północnej części Województwa Śląskiego na terenie gmin Żarki, Niegowa, Janów” współfinansowany przez Unię Europejską z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach RPO WSL 2007-2013.

Trzy gminy, jeden projekt, wspólna promocjaJanów, Niegowa i Żarki – trzy gminy w północnej części województwa śląskiego zostały połączone za sprawą jednego turystycznego projektu, który łączy najcenniejsze zabytki, atrakcyjne miejsca i urokliwe zakątki położone w jednym z najbardziej interesujących pod względem turystycznym obszaru, jakim jest Jura Krakowsko-Częstochowska.Projekt polegał na budowie ścieżki spacerowo-rowerowej przez trzy gminy. Za sprawą unijnego dofinansowania i zaangażowania środków finansowych każdej z trzech gminy powstał produkt turystyczny o znaczeniu ponadregionalnym. Do najcenniejszych miejsc północnej części województwa śląskiego związanych z kulturą, tradycją, dziedzictwem przyrodniczym i kulturowym prowadzi oznaczona i przygotowana trasa.Jura ma swój niepowtarzalny urok i wielkie atuty.

Brakowało jednak infrastruktury turystycznej na europejskim poziomie. Od lat mówiło się o połączeniu jedną ścieżką największych atrakcji. Taki był punkt wyjścia do powstania wspólnego projektu gmin: Janów, Niegowa i Żarki. W 2011 roku został złożony wniosek do Urzędu Marszałkowskiego Województwa Śląskiego w ramach konkursu Poddziałanie 3.2.2 Infrastruktura okołoturystyczna. Decyzją Zarządu Województwa Śląskiego wspólna propozycja uzyskała dofinansowanie w wysokości 85 proc. wartości projektu.

Turystyczne partnerstwoInicjatorem przedsięwzięcia i liderem projektu unijnego była Gmina Żarki. W efekcie wspólnych działań w 2013 roku trzy jurajskie gminy wybudowały spójny system ścieżek pieszo-rowerowych. Powstały blisko 22 kilometry tras asfaltowanych w bardzo urozmaiconym jurajskim krajobrazie. Sieć połączyła największe atrakcje północnej Jury – m.in. zamki w Mirowie, Bobolicach, Ostrężniku, Sanktuarium Matki Bożej Leśniowskiej Patronki Rodzin, Pustelnię św. Ducha w Czatachowie, Zabytkowy Zespół Stodół wraz z Żareckimi Jarmarkami, strażnicę w Przewodziszowicach, urokliwe stawy, najstarszą pstrągarnię w Europie znajdującą się w Złotym

Potoku, przepiękne wapienne ostańce, miejsca pamięci i wiele innych cennych pod względem krajobrazowym i przyrodniczym zakątków.

Jak po nitce Nowy ciąg pieszo-rowerowy łączy się z istniejącymi i wcześniej wyznaczonymi turystycznymi trasami. Dla gości zmotoryzowanych przygotowano parkingi w m.in. Złotym Potoku, Ostrężniku, Czatachowie, Przewodziszowicach, Żarkach, Mirowie – w miejscach ważnych z punktu koncentracji turystów. Głównym zamierzeniem projektu było połączenie ścieżek już istniejących. Trasa w Złotym Potoku została połączona przez Gminę Żarki z trasami wybudowanymi w 2011 roku w Gminie Niegowa. Asfaltowe trasy przebiegają przez tereny niezurbanizowane, pola i lasy. Ciąg atrakcyjnych tras sprawdza się doskonale do aktywnego wypoczynku.

Jedna ścieżka, mnóstwo możliwościNowa turystyczna trasa może być wykorzystywana przez osoby o różnych wymaganiach. Budowano ją z myślą o rowerzystach, biegaczach, miłośnikach wędrówek z kijkami, spacerowiczach, lubiących

jazdę na rolkach i deskorolkach, osobach niepełnosprawnych, rodzinach z małymi dziećmi. Asfaltowe nawierzchnie doskonale nadają się do różnych form turystyki aktywnej dla osób w różnym wieku. Ścieżki są oznaczone zgodnie z zasadami znakowania szlaków turystycznych PTTK. Wzdłuż nich w 13 lokalizacjach znajdą się zadaszone miejsca odpoczynku wyposażone w stół z ławkami, stojak na rowery. Ciekawostką jest to, iż w niektórych wytypowanych lokalizacjach umieszczono dodatkowo

stojaki na narty biegowe m.in. w Przewodziszowicach na przedmieściach Żarek. Tu zaczyna się polecana dla narciarzy biegowych trasa w formie 9 – kilometrowej pętli.

Przyjazne dla rodzin z dziećmiJura to doskonała kraina wypoczynku dla rodzin z dziećmi. Warto zatem podkreślić, iż wyprawa na nowe ścieżki powinna stać się obowiązkowym punktem programu. Trasy są bezpieczne, prowadzą przez tereny polne i leśne, mają różny stopień trudności. Ze względu na fakt, iż w ramach projektu powstało kilka tras, które są ze sobą spójne, łączą się ze sobą istnieje możliwość wyboru za każdym razem innej trasy do aktywnego spędzania wolnego czasu. Ścieżki idealnie sprawdzą się dla rodziców, którzy wożą swoje pociechy w wózkach, ale i dla tych, którzy pozwalają najmłodszym na pierwsze samodzielne wyprawy na rowerkach.

Gmina JanówBaśniowe światy zaczarowanej Złotej Krainy Pstrąga

Zaczarowany świat ostańców z romantycznymi nazwami nadanymi przez poetę Zygmunta Krasińskiego z Bramą Twardowskiego, Diabelskimi Mostami, Skałą z Krzyżem, skałami Parkowymi i skałami Osiedla Wały oraz skałami Ostrężnickimi. Te ostańce to pozostałość raf koralowych Morza Jurajskiego. Dzisiaj pod wpływem wietrzenia przybrały fantastyczne kształty i zachęcają do wspinaczki

skałkowej. Brama Twardowskiego jest symbolem północnej Jury i to tu urzeczywistniła się legenda o Panu Twardowskim.

Tajemnicza podziemna kraina nasączona chłodem jaskiń, których tutaj jest ponad sto. Ogólnie dostępne to Grota

Historyczna Złota Kraina Pstrąga owiana legendą i tkwiąca korzeniami w epoce kamiennej, pierwszych wytworów ludzkiej pracy w postaci krzemiennych narzędzi. Później grodzisko skalne plemienia Wiślan na Osiedlu Wały wraz z cmentarzyskiem, zamyka okres pogańskiej przeszłości. A szlak bursztynowy generuje rozwój wsi Potok wraz z sześcioma karczmami nocującymi karawany kupieckie, i komorą celną, bowiem tu w średniowieczu kończyła się Małopolska. Powstaje też zbójnicki zamek na Ostrężniku, pod patronatem księcia Władysława Opolczyka, by rabować karawany kupieckie. Dalsze dzieje to znakomite rody szlacheckie Potockich, Krasińskich i Raczyńskich. Nasz wieszcz epoki romantyzmu Zygmunt Krasiński odcisnął szczególe piętno na tej ziemi, co dokumentuje Dworek Krasińskich a w nim Muzeum Regionalne jego imienia. Ostatni właściciel Złotego Potoku hrabia Karol Raczyński był wnukiem poety.

Świat imprez plenerowych w Złotej Krainie Pstrąga, które od bez mała 20 lat przyciągają niezmiennie turystów do tej perły jurajskiej przyrody jaką są okolice Złotego Potoku. Największa z tych imprez to Jurajskie Lato Filmowe, przyciągające co roku w trzeci weekend lipca, do kina pod gwiazdami tysiące fanów. Sztandarowa impreza to Święto Pstrąga odbywające się co roku na złotopotockich błoniach w pierwszy weekend sierpnia, z konkursami i pokazami

Niedźwiedzia, Jaskinia Ostrężnicka i Jaskinia na Dupce, do zwiedzenia pozostałych, w tym najdłuższej jaskini jurajskiej, potrzebny jest sprzęt specjalistyczny. O jaskiniach krążą legendy o ukrytych w ich wnętrzu skarbach.

Piaszczyste bezdroża Pustyni Siedleckiej - największej piaskownicy w gminie Janów. Powstała za przyczyną

lodowca, który dotarł tutaj w okresie zlodowacenia, a jego czoło zgarnęło piach z dna Morza Jurajskiego. Gdy się wycofał zostawił tutaj morenę czołową, stąd piaszczyste wydmy będące miejscem pustynnych pikników i sportów ekstremalnych.

Świat wodny Złotej Krainy Pstrąga, który tworzą liczne źródła, stawy i rzeka Wiercica, a na niej najstarsza Europejska Pstrągarnia Raczyńskich w Złotym Potoku z potrawą regionalną – pstrągiem złotopotockim. Krystalicznie czysta woda jurajska wypływająca ze Źródeł Zygmunta i Elżbiety czy Źródła Spełnionych Marzeń ochłodzi podczas romantycznego spaceru doliną Wiercicy jak niegdyś Potockich, Krasińskich i Raczyńskich. Zobaczycie swoje oblicze odbite w baśniowych stawach: Sen Nocy Letniej, Amerykan i Irydion. Raj dla wędkarzy i smakoszy królewskiej ryby w królestwie pstrąga.

kulinarnymi oraz płukaniem złota. Całą listę imprez znajdziecie na stronie gminy Janów.

Świat wspaniałej przyrody z wieloma rzadkimi gatunkami roślin i zwierząt, chronionymi w czterech rezerwatach przyrody: Parkowe, Bukowa Kępa, Ostrężnik i Kaliszak oraz w Ostoi Złotopotockiej w ramach Natury 2000, a wszystko to w Parku Krajobrazowym Orlich Gniazd. Całość udostępniona turystycznie poprzez 21 szlaków i ścieżek dydaktycznych pieszych, rowerowych i konnych.

Zobacz więcej na www.janow.pl

Gmina NiegowaKrajobrazowa perła wśród jurajskich gmin

Tajemniczy świat średniowiecznych zamków zachwyci niemal każdego. Dwa zamki – jeden w Mirowie, drugi w Bobolicach, oddalone od siebie o 1,5 km łączy dzisiaj jeden właściciel. Poznając mroki historii usłyszymy o wspólnej legendzie, podziemnym tunelu między warowniami obronnymi, królu Kazimierzu Wielkim. Zamek

w Mirowie znajduje się w ruinie, czeka na rekonstrukcję. Zamek w Bobolicach został odbudowany i jest dostępny dla zwiedzających. Zamki łączy grzęda skalna o długości około 1,5 km zbudowana z górnojurajskich wapieni. Jest to jeden z popularniejszych terenów wspinaczkowych. Po północnej stronie wzgórza znajdują się liczne ostańce, urocze kotlinki między skalnymi ścianami, a także wejście do Jaskini Suchej.

Piękno jurajskiego krajobrazu Gmina Niegowa zawdzięcza doskonałemu położeniu. Teren gminy leży w granicach i otulinie Parku Krajobrazowego „Orlich Gniazd”, w dorzeczu Pilicy i Warty i jest jednym z piękniejszych terenów Wyżyny Krakowsko – Częstochowskiej. Na

unikalny charakter gminy składają się liczne ostańce, średniowieczne budowle, jaskinie i malownicze widoki. Duże zalesienie, stanowiące ok. 16% jej powierzchni, czyste powietrze, piaszczyste ugory, żyzne lasy bukowo-grabowe, wąwozy i urwiska doskonale komponują się z rozbudowaną infrastrukturą sprzyjającą wycieczkom pieszo-rowerowym.

Świat podziemnych korytarzy, komór i sal liczy dziesiątki kilometrów. Patrząc na krajobraz gminy Niegowa nie każdy zdaje sobie sprawę, iż pod poziomem ziemi znajduje się jeszcze jeden świat – fascynujący świat jaskiń. Rekordzistką jest Jaskinia Wierna, o długości 1027 m, co czyni ją największą jaskinią na Jurze Krakowsko-Częstochowskiej. Najgłębszą jaskinią znajdująca się na terenie gminy jest Piętrowa Szczelina na Mirowskiej Górze, której końcowe partie znajdują się w bezpośrednim sąsiedztwie Jaskini Kamiennego Gradu. Między najbardziej zbliżonymi fragmentami obu jaskiń możliwy jest nawet kontakt głosowy. Jaskinie w przeważającej części nie posiadają form naciekowych, choć uważny grotołaz dostrzeże, np. w Piętrowej Szczelinie, fantazyjne heliktyty. Oprócz tego na terenie gminy znajdziemy jeszcze kilka innych jaskiń, min.:

Gliwicką Studnię, Wiercicę, Ludwinowską, Kryształową i Suchą.

Górska kraina na Jurze doskonale określa charakter Gminy Niegowa. Pagórkowaty teren nie tylko dodaje uroku sielskim krajobrazom ale stanowi też pewien problem w rolniczym użytkowaniu tych ziem. W związku z tym, przed laty , teren ten zaliczono do tzw. obszarów ,,górskich”. Okolice Niegowy charakteryzują się wzniesieniami i głębokimi jarami, gdzie różnica wysokości dochodzi czasem do 90m.

Gmina Przyjazna Rowerzystom to certyfikat, który został przyznany Gminie Niegowa, przez Polskie Towarzystwo Turystyczno-Krajoznawcze, jako gminie sprzyjającej uprawianiu turystyki rowerowej. Istniejąca sieć ścieżek oraz nowopowstałe trasy doskonale komponują się z przebiegającymi przez gminę szlakami turystycznymi (czerwony - Szlak Orlich Gniazd, niebieski - Szlak Warowni Jurajskich, żółty - Szlak Zamonitu i Transjurajski Szlak Konny), dając możliwość pogrążenia się w jednej z najprzyjemniejszych form aktywnego wypoczynku, jaką jest jazda na rowerze.

Ostatkowych wspomnień czar tradycyjnie nadchodzi w ostatnią niedzielę i poniedziałek Karnawału. W tym czasie Gmina Niegowa zostaje opanowana przez przebierańców. Za dnia spotkamy tu Misie w towarzystwie innych przebierańców: Gońcy, Babki, Grajka, Żyda. Misie w słomianych strojach wraz z wesołą kompanią przemieszczają się od domu do domu zagadują gospodarzy, składają życzenia, dają różne rady i specyfiki na każda okazję. Obowiązkowo posypują sieczką na

szczęście i dobre plony. Zapraszają też na wspólną, nocną zabawę przy orkiestrze. Gońcy smarują ładne dziewczyny, a że brzydkich nie ma, więc smarują wszystkie. Mikstura z ekologicznej sadzy ma zapewnić przez najbliższy rok urodę i powodzenie.

Zaczarowany świat legend. Jak przystało na gminę o tak bogatej historii oraz obecności na tym terenie warowni obronnych, nie sposób zapomnieć o jej baśniowej stronie. Najwięcej legend związanych jest z zamkami w Bobolicach i Mirowie, gdzie miłość przegrywa ze zbrodnią a spotkanie Białej Damy może wróżyć tylko szczęście. Swoja legendę ma tez kapliczka z ,,magicznym dzwonkiem” w Sokolnikach. Podanie głosi, że przywieziony z Rzymu przez pokutnika dzwonek, miał moc odpustową, która chroniła od burzy i gradu poprzez odpędzanie ,,złych” chmur. Brak umiejętności w wykorzystaniu dzwonka mógł z kolei spowodować sytuację odwrotną do zamierzonej dlatego jego ,,obsługą” zajmowały się tylko konkretne osoby.

Zobacz więcej na www.niegowa.pl

Gmina ŻarkiJurajska Kraina Wrażeń

Świat cudów i łask jest niemal na wyciagnięcie ręki za sprawą jednego z najbardziej interesujących sanktuarium maryjnych w Polsce na przedmieściach Żarek w dzielnicy Leśniów. Kultem otoczona jest gotycka figurka Matki Bożej Leśniowskiej Patronki Rodzin. Rzeźbę pozostawił

wracający z Rusi w roku 1382 śląski książę Władysław Opolczyk. Legenda mówi, iż bezskutecznie poszukiwał wody, zwrócił się w modlitwie do Matki Bożej i uzyskał łaskę, bo nagle wytrysnęło obfite źródło, dające początek istniejącemu do dziś potokowi Leśniówka. Madonna Leśniowska ma ponoć najpiękniejszy uśmiech w Polsce. W leśniowskim sanktuarium mają miejsce liczne łaski uzdrowień fizycznych i duchowych. Ich katalog prowadzony przez Ojców Paulinów od 1706 r. i wciąż zyskuje nowe wpisy.

Świat na styku kultur polskiej i żydowskiej. Nie ma innego miasteczka na Jurze, w którym na własne oczy można się przekonać, jak kiedyś wyglądał sztetl, czyli małe skupisko miejskie zachowujące tradycyjną obyczajowość żydowską. Żarki były od XVII wieku małym miastem, w którym splatały się dzieje i losy Polaków oraz mieszkańców pochodzenia żydowskiego. Wspólne sąsiedztwo przerwał Holocaust,

ale liczne pamiątki wciąż przypominają o wielowiekowym pokojowym współistnieniu dwóch narodów. To dziedzictwo materialne jest połączone w jedynym w województwie śląskim Szlaku Kultury Żydowskiej. Koniecznie trzeba zobaczyć: odrestaurowaną dawną synagogę z ok. 1870 r., przy ul. Polnej na tzw. Kierkowie największy i najciekawszy jurajski cmentarz żydowski z 1821 r. liczący ponad 1100 macew, Stary Rynek oraz uliczki wokół, z charakterystyczną zabudową.

Wciągający świat Żareckich Jarmarków, czyli największego w północnej części województwa śląskiego supermarketu pod chmurką. Żareckie Jarmarki odwiedza 10 tysięcy klientów w soboty. Ale trudno się dziwić skoro lokalne produkty i przedmioty codziennego użytku można wybierać na 500 stoiskach zlokalizowanych na 1,5 hektara powierzchni. Wszystko za sprawą króla Zygmunta Augusta, który wydał przywilej targowania i pozwolił gospodarzom Żarek urządzać trzy jarmarki w ciągu roku. Kiedyś targ istniał na placu Starego Rynku przed kościołem parafialnym, po wojnie targowisko przeniesiono na plac przy stodołach i tam należy szukać kupców od wczesnych godzin porannych dwa razy w tygodniu co środę i co sobotę.

Budowle z białego wapiennego kamienia stanowiły kiedyś podstawę lokalnego budownictwa. Dzisiaj ponownie wracają do łask, ale jest kilka miejsc, w których dawne kamienne budynki doskonale się zachowały. Niepowtarzalnym w skali kraju jest zespół zabytkowych stodół w Żarkach z

przełomu XIX i XX wieku z jurajskiego kamienia, nieopodal znajduje się Stary Młyn w Żarkach wybudowany z tego samego budulca. Wystarczy wybrać się na Wzgórze Laskowiec nieopodal Żarek, aby tam móc podziwiać

malownicze ruiny kościoła św. Stanisława oraz rozciągający się wokół przepiękny widok na pradolinę Warty z kuesty.

W świecie zagród, edukacji i zabawy. Miniskansen Wsi Jurajskiej w Przybynowie jest jedyną tego typu atrakcją w kraju. W ramach funkcjonującego gospodarstwa agroturystycznego powstał skansen. W odrestaurowanej chałupie z XIX wieku organizowane są warsztaty, spotkania, prowadzone są zajęcia edukacyjne ze szczególnym uwzględnieniem dzieci i młodzieży. Przy domu kuźnia z oryginalnym sprzętem, ekspozycja starych narzędzi domowych i rolniczych. Po podwórku spacerują:

wielbłąd, lamy, alpak, kangur, kuce, kozy, owce i wiele innych zwierząt. Jest też woliera z ptactwem ozdobnym, kaczkami, drobiem domowym. Gospodarstwo należy do ogólnopolskiej sieci Zagród Edukacyjnych, nagrodzone licznymi certyfikatami. Nieopodal przebiega Szlak Zagród

trasa rowerowa w kolorze żółtym z Poraja przez Choroń, Zaborze, Suliszowice, Jaroszów, Przybynów, Ostrów do Masłońskiego o długości 29 km. Po drodze poznajemy uroki wiejskiego gospodarstwa i tajemnice zwierząt. Przy szlaku znajdują się Zagroda Kozia, Zagroda u Strusia, wspomniany Miniskansen Wsi Jurajskiej oraz Zagroda Maciejówka, w której czynna jest pierogarnia i przez cały rok można skosztować pierogów z certyfikatami.

Świat smaków: Tatarczuch i żareckie obwarzanki odpustowe to dwa produkty wpisane na listę produktów tradycyjnych do kupienia na żareckim targu. W Żarkach warto skosztować menu żydowskiego w Karczmie Wiejskiej, odwiedzić liczne lokalne piekarnie, gdyż miasteczko słynie z dobrych piekarzy i wypieków. Paulini w Leśniowie postawili na swoje produkty i oferują: czekolady, herbaty, draże, krówki i wiele innych smaków. W każdym agrogospodarstwie spróbujemy pieczonek z żeliwnego garnka. Na Szlaku Zagród również jest bardzo smakowicie. Podróżując rowerem można spróbować m.in. sera koziego, żurku, czy ajerkoniaku na strusim jajku, wiejskiego chleba i pierogów. Wprawdzie kuchnia włoska nie ma nic wspólnego z jurajskimi smakami, ale koniecznie trzeba zaznaczyć, iż w Żarkach przy ul. Częstochowskiej funkcjonuje restauracja prowadzona przez Włocha, który zasłużenie cieszy się sławą bardzo dobrego kucharza.

Świat źródeł i kuesty. Gmina Żarki położona jest na progu skalnym zwanym Kuestą Jurajską. Jej wysokość względna wynosi koło Żarek 70m. Krawędź kuesty sięgającą do 390 m n.p.m. budują twarde wapienie jury górnej. Najlepiej zaobserwować to wybierając się na Wzgórze Laskowiec koło Żarek. Tu nacieszymy oczy pięknym widokiem i znajdziemy malownicze ruiny kościoła św. Stanisława w Żarkach. Spod kuesty w kilku miejscach na ternie gminy wybijają źródła o różnej mocy. W pobliskim Jaworzniku są tak intensywne, iż funkcjonuje tu kilka gospodarstw rybnych. Można kupić pstrągi i karpie. W Zaborzu mamy do czynienia ze źródłem okresowym, które pojawia się i znika. Najsłynniejszym jest źródełko przy Sanktuarium Matki Bożej Leśniowskiej Patronki Rodzin w Żarkach. Koniecznie trzeba napić się z niego wody dla zdrowia i urody.

Zobacz więcej na www.umigzarki.pl

Trasa 1 Mirów – Żarki 1. Zamek w Mirowie2. Zamek w Bobolicach 3. Wzgórze Parchowotka z niemiecką linią umocnień 4. Miejsca pamięci przy cmentarzu parafialnym w Żarkach

Trasa nr 2a Żarki Rynek – Leśniów (Klasztor) – Przewodziszowice – Czatachowa – Ostrężnik5. Stary Rynek w Żarkach 6. Żareckie Jarmarki7. Zabytkowy zespół stodół w Żarkach 8. Kościół p.w. Świętych Szymona i Judy Tadeusza w Żarkach 9. Dawna synagoga w Żarkach 10. Stary Młyn w Żarkach 11. Sanktuarium Matki Bożej Patronki Rodzin 12. Ruiny murowanej strażnicy obronnej - Przewodziszowice 13. Pustelnia p.w św. Ducha w Czatachowie14. Ostaniec Wampirek 15. Rezerwat Ostrężnik16. Zamek Ostrężnik 17. Jaskinia Ostrężnicka

Trasa 2b – Ostężnik – Diabelskie Mosty – Złoty Potok18. Okresowe Źródła Zdarzeń w Ostrężniku 19. Diabelskie Mosty 20. Rezerwat Krajobrazowy „Parkowe” 21. Brama Twardowskiego22. Źródła Zygmunta i Elżbiety 23. Pstrągarnia Raczyńskich 24. Schronisko PTT

25. Skała z Krzyżem i herbem Krasińskich26. Warowny gród obronny 27. Młyn Kołaczew 28. Staw „Sen Nocy Letniej” 29. Źródło Spełnionych Marzeń 30. Obelisk mjr. Jana Wrzoska 31. Jaskinia „Grota Niedźwiedzia” 32. Staw Amerykan 33. Zespół pałacowo-parkowy w Złotym Potoku

Trasa 3a – Przewodziszowice – Strażnica z XIV w. – Cztachowa Pustelnia – Trzebniów34. Skały Rajce w Przewodziszowicach 35. Strażnica w Przewodziszowicach 36. Pustelnia św. Ducha w Czatachowie

Trasa 3 b- Trzebniów 37. Trzebniów 38. Jaskinia „Trzebniowska”

Trasa 3c Trzebniów – Siedlecka Droga – OstrężnikTrasa wiedzie urokliwymi lasami od Trzebniowa tzw. Siedlecką Drogą do Ostrężnika w pobliżu ostańców skalnych i wzniesień o nazwach: Wilcza Góra (363 m n.p.n) czy Jelnica (401 m n.p.m)39. Jaskinia Wierna 40. Zamek Ostrężnik 41. Jaskinia “Ostrężnicka” 42. Jaskinia Wiercica

Trasa 4 Trzebniów – Brzeziny43. Brzeziny - najmniejsza wioska w województwie śląskim

Kluczowe punkty – atrakcje turystyczne wzdłuż ścieżki1Punkt Przystankowy

Parking

Atrkacje na Szlaku

Szlak pieszo rowerowy

Trasa 1 Mirów – Żarki Trasa biegnie dawnym szlakiem królewskim zwanym Mirowskim Gościńcem prowadzącym z zamku w Mirowie oraz Bobolicach do Żarek.

i suchą fosą. Przypuszczalnie w XV w. wieża została opuszczona, by w XVI w. stać się już ruiną. Do dziś z dawnych umocnień zachował się jedynie niewielki fragment murów otaczających majdan. Pozostałości strażnicy ok. 1 km od ścieżki.

Wzgórze Parchowotka z niemiecką linią umocnień – punkt widokowy, wysokość 407 m n.p.m, pozostałości niemieckiej linii umocnień B-1, która składała się z rowu przeciwczołgowego, licznych okopów i tzw. gniazd oporu, gdzie można znaleźć skupiska bunkrów, do dzisiaj zachowały się 3 schrony bojowe Ringstand 58c i okazały schron Regelbau 668. Są też pozostałości okopów oraz głębokie wykopy pod kolejne schrony.

Miejsca pamięci przy cmentarzu parafialnym w Żarkach - Głaz z tablicą upamiętniający miejsce, na którym w czasie II wojny światowej Niemcy rozstrzeliwali mieszkańców, Grób wojenny 7 żołnierzy Wojska Polskiego z września1939 roku, Symboliczna mogiła ofiar Katynia, 2 tablice nagrobne upamiętniające żołnierzy poległych w I wojnie światowej, Grób zbiorowy 9 Powstańców Styczniowych, poległych w 1863 roku. Cmentarz założony w 1819 r., zajmuje obszar ponad 2,5 ha, otoczony murem z łamanego kamienia wapiennego. W części zachodniej zachowały się najstarsze nagrobki z połowy XIX w., kilkanaście innych z przełomu XIX i XX w., w językach rosyjskim i niemieckim, świadczy o wielonarodowościowej społeczności Żarek. Te i wiele innych okazałych grobów są przykładem wysokiego kunsztu kamieniarskiego.

Wzdłuż tej trasy są trzy miejsca wypoczynkowe, w tym jedno z parkingiem dla aut obok cmentarza parafialnego w Żarkach. Dwa pozostałe punkt mają charakter wypoczynkowy, gdyż są zlokalizowane w obszarze trudno dostępnym dla samochodów.

Zamek w Bobolicach - Królewski Zamek Bobolice został zbudowany za panowania Kazimierza Wielkiego w drugiej połowie XIV w., najprawdopodobniej ok. 1350-1352 roku. Należał do systemu obronnego warowni królewskich broniących zachodniej granicy państwa od strony Śląska, nazywanych Orlimi Gniazdami. W 1657 r. został zniszczony przez Szwedów. Od tego czasu pozostawał w ruinie. Dekretem carskim z końca XIX w. ruiny wraz z 6 morgami gruntu otrzymała chłopska rodzina Baryłów, w których posiadaniu pozostawały aż do 2002 r. Nowi właściciele - Dariusz i Jarosław Laseccy zamek odbudowali.

Zamek w Mirowie - Ruiny zamku z poł. XIV w. zbudowanego w czasach króla Kazimierza Wielkiego na miejscu zniszczonego w 1241 roku, drewniano-ziemnego grodu. Pierwsza wzmianka o zamku pochodzi z 1405 r.. W 1657 r. zamek został poważnie uszkodzony przez Szwedów i już nigdy nie odzyskał dawnej świetności. W 1787 r. został opuszczony i stopniowo popadł w ruinę. W niegowskim kościele znajdują się zdobione, kute, zamkowe drzwi. Obecnie jako własność braci Dariusza i Jarosława Laseckich nie jest dostępny do zwiedzania.

Strażnica w Łutowcu – wybudowana na 20-metrowej skale, prawdopodobnie w XIII-XIV w. Według przeprowadzonych badań archeologicznych była to duża budowla, posiadająca w części górnej wieżę zbudowaną na wysokiej skale (tzw. kamieniec), a w części dolnej majdan umocniony wałem ziemnym

Skalna Brama w Bobolicach

Kościół p.w. św. Mikołaja w Niegowie

Zabytkowy Zespół Stodół w Żarkach

Zam

ek w

Miro

wie

Stra

żnica

w Ł

utow

cuZa

mek

w B

obol

icach

Trasa nr 2a – Żarki cmentarz – Leśniów (Klasztor) – Przewodziszowice – Czatachowa – Ostrężnik

Sanktuarium Matki Bożej Patronki Rodzin - sanktuarium w dzielnicy Żarek w Leśniowie, jego najstarszą część stanowi kościół z 1610 r., ma charakter gotycko-renesansowy, po północnej stronie świątyni znajduje się późnobarokowy klasztor. Największym skarbem jest gotycka figura “uśmiechniętej Maryi”, ukoronowana papieskimi koronami. Leśniów za sprawą łask udzielanych przez Matkę Bożą stał się miejscem pielgrzymek i odpustów, słynie z cudów. W Żarkach znajduje się jedyny w Polsce nowicjat pauliński. Obecnie sanktuarium jest ważnym miejscem na trasie turystycznej. W ostatnich latach zmienia się w Sanktuarium Rodzinnych Błogosławieństw. Około 40 tras pielgrzymkowych na Jasną Górę prowadzi przez sanktuarium leśniowskie. Godne polecenia są specjalne produkty kulinarne z logo Leśniowa: herbaty, czekolady, miody, krówki i wiele innych.

Przewodziszowice – w granicach miasteczka Żarki. Słynne z narciarstwa biegowego. Polecamy zimą trasę z Przewodziszowic w kierunku średniowiecznej strażnicy i dalej do Czatachowy. Następnie spod pustelni w Czatachowie zjazd w lewo wzdłuż wsi bardzo spokojną lokalną drogą, aż do wjazdu na czerwony szlak rowerowy w kierunku Przewodziszowic. Pętla o długości 9 km, średnio-trudna. W Przewodziszowicach punkt wypoczynkowy z zadaszonymi ławo-stołami, z parkingami oraz stojakami na narty biegowe. Można wypożyczyć sprzęt i umówić się z przewodnikiem pod numerem: 664 715 931.

Czatachowa – jedna z najbardziej urokliwie położonych wsi w północnej części Jury. Na wschodnim krańcu wsi znajduje się pustelnia Św. Ducha. Na terenie wsi znajdują się dwa pomniki przyrody - klon zwyczajny (dom nr 12) oraz bezpośrednio przy szlaku lipa drobnolistna (dom nr 19). Czatachowa od 2007 r. jest miejscem spotkań miłośników gier fabularnych ramach w ogólnopolskiego konwentu Flamberg, w połowie sierpnia.

Zabytkowy zespół stodół w Żarkach - unikatowy zespół ponad 30 budynków, jedyny na Jurze. Stodoły z II połowy XIX wieku i z początku XX w. Budowano je w skupisku, z dala od zabudowań mieszkalnych ze względu na pożary i zwartą zabudowę historyczną miasteczka Żarki. Spichlerze z kamienia i cegły stoją w kilku rzędach, są miejscem przechowywania i handlu. W 1988 roku były tłem dla filmu „Powrót wabiszczura”, w 2008 roku kręcono kadry do filmu Lecha Majewskiego pt. „Młyn i Krzyż”, w tym scenę Drogi Krzyżowej. Jedna ze stodół zwana Kupieckim Sąsiekiem jest otwierana kilka razy w roku (zawsze sobota: przed Niedzielą Palmową, w długi weekend majowy, czerwcowy, sierpniowy) na potrzeby imprezy promującej lokalne produkty rękodzielnicze i kulinarne.

Żareckie Jarmarki - Przy zespole stodół co środę i sobotę odbywa się największy targ pod chmurką. W czasie Żareckich Jarmarków stoiska kupieckie rozstawia ok. 500 kupców, zakupy średnio robi około 10 tys. klientów. Dostępne są odzież, artykuły spożywcze, meble, żywy inwentarz.

Stary Rynek w Żarkach – centralny plac w centrum miasteczka. Historyczny rynek sięga korzeniami kilku wieków wstecz, zrewitalizowany w 2009 roku. Główna płyta utrzymana w jasnej kolorystyce, zieleńce, fontanny, kapliczka Matki Bożej. Przestrzeń uzupełniają murki, schodki,

ławki, elementy małej architektury, stojaki na rowery, oświetlenie. Od strony ul. Myszkowskiej wybudowano fragment kamiennego muru. Powstał na fundamentach budynku prawdopodobnie z przełomu z XVIII lub XIX w. Liczne sklepiki, plac zabaw dla dzieci sprawiają, iż jest to miejsce spotkań mieszkańców i turystów.

Kościół p.w. Świętych Szymona i Judy Tadeusza w Żarkach – góruje nad Rynkiem, zbudowany w latach 1518-1522. Po pożarze w 1702 r. został odbudowany; w 1746 r. konsekrowany przez biskupa sufragana krakowskiego Michała Kunickiego. W latach 1846-1847 częściowo przebudowany. Wówczas uległa zmianie sylwetka wieży. Otrzymała ona barokowy hełm, rozebrany przez Austriaków w czasie I wojny światowej, a zrekonstruowany dopiero po 1970 r.

Dawna synagoga w Żarkach – jedyna odrestaurowana synagoga w województwie śląskim, obecnie dom kultury z punktem informacji turystycznej. Budynek powstał ok. 1870 r. okazały, w unikatowym neoromańsko-mauretańskim stylu. Rewitalizacja z lat 2009-2011 nawiązała do przedwojennego wyglądu obiektu, powstała szklana dobudówka mieszcząca m.in. izbę pamięci.

Stary Młyn w Żarkach - do połowy lat 90. XX wieku młyn był obiektem czynnym, korzystali z niego rolnicy z okolicznych miejscowości. Budynek wybudowany z białego jurajskiego kamienia wraz z parkiem maszynowym dzięki rewitalizacji ma stać się siedzibą Muzeum Dawnych Rzemiosł w Żarkach. Miasteczko od wieków słynęło jako miasto rzemieślników i kupców. Na przełomie wieków XIX i XX w Żarkach było kilka młynów, pozostały cztery. Termin zakończenia rewitalizacji młyna koniec 2014r.

Ostaniec Wampirek – interesujący ostaniec skalny.

Rezerwat Ostrężnik – (4,1 ha) – utworzony w 1960 r. obejmuje wapienne, podziurawione rozległym systemem jaskiniowym, wzgórze ze szczątkami zamku oraz resztki naturalnego lasu bukowego i grądu z kobiercami przebiśniegów i złoci.

Zamek Ostrężnik - tajemniczy Zamek o którym nie ma żadnych zapisków historycznych położony jest na wapiennej skale o wysokości 40 m. Składał się z zamku górnego 1500 m² i zamku dolnego 7200 m² oddzielonych głęboką fosą. Dzisiaj pozostały już tylko przyziemia. U podnóża skały zamkowej znajduje się malownicza jaskinia Ostrężnicka, która podobno łączyła się korytarzami z zamkiem.

Jaskinia Ostrężnicka olbrzymi masyw skalny z ruinami Zamku na Ostrężniku, podobny w środku do bryły sera szwajcarskiego, kryje w swoim wnętrzu jedną z ciekawszych jaskiń w jurajskiej krainie ostańców wapiennych. Jaskinia Ostrężnicka jest jedną z najbardziej znanych jaskiń tego rejonu. Główny otwór wejściowy, położony jest od strony północno – zachodniej. Dzieli go słup skalny na dwie części, co okoliczni mieszkańcy nazywają płucami. Jaskinia o długości 90 m należy do obiektów poziomych.

Wzdłuż tego odcinka trasy powstały trzy punkty przystankowo-wypoczynkowe wraz z parkingami w Przewodziszowicach przy studni, drugi w Czatachowej w kierunku Złotego Potoku, trzeci nieopodal ruin zamku w Ostrężniku. Przy sanktuarium w Leśniowie znajduje się również miejsce wypoczynkowo-parkingowe z pełnym zapleczem.

Trasa 2b – Ostężnik – Diabelskie Mosty – Złoty PotokTrasa wiedzie przez najpiękniejszy fragmenty potencjalnego obszaru Natura 2000 zwanego ostoją złotopotocką

Okresowe Źródła Zdarzeń w Ostrężniku - woda pojawia się sezonowo, funkcjonuje niezależnie od pory roku, czas

i miejsce wypływu nie są określone żadnym rytmem: może trwać kilka miesięcy ale i ponad rok. Podczas wypływu struga zanika po przepłynięciu kilkuset metrów. Wypływy wody są czasami tak silne, że przetrwała historia mówiąca iż podczas kolejnego wypływu potopili się przy źródłach ludzie. Są to praźródła rzeki Wiercicy. Legenda mówi również, że woda wypływa tylko diabelską mocą w złych czasach.

Diabelskie Mosty - Ostaniec skalny nazwany tak przez Zygmunta Krasińskiego. Wysokie, osiągające 20 m bloki skalne porozcinane są głębokimi szczelinami. Ze skałami związana jest legenda mówiąca o diable, który wpadł w te szczeliny skalne i zaklinował się

wypatrując Twardowskiego na księżycu. Jedna ze skał wewnętrznych przypomina w kształcie głowę diabła. Diabelskie Mosty są skałami wspinaczkowymi.

Rezerwat Krajobrazowy „Parkowe” – 153,22 ha, utworzony w 1957 r. na południe od wsi Złoty Potok, obejmuje źródłowy najpiękniejszy odcinek doliny Wiercicy z malowniczymi źródłami oraz zespołem stawów rybnych. Na wschodnich zboczach doliny m.in. ostańce skalne w tym

Diabelskie Mosty i Brama Twardowskiego. Teren rezerwatu pokrywają wysokopienne, stare lasy. W rezerwacie żyje ok. 550 gatunków motyli, w tym paź królowej.

Brama Twardowskiego – charakterystyczny ostaniec wapienny będący symbolem Północnej Jury. Skała związana jest z podaniem ludowym o Panu Twardowskim i posiada otwór w kształcie bramy, stąd Zygmunt Krasiński nazwał ją Bramą Twardowskiego. Według legendy Twardowski na kogucie odbił się od skały i wybijając w niej otwór poszybował na Księżyc. W rzeczywistości skała jest pozostałością rafy koralowej płytkiego morza jurajskiego, w której pod koniec epoki lodowcowej topniejący lód wydrążył jaskinie. Później podczas tektonicznych ruchów Limeryjskich część podziemnej jaskini została wydźwignięta i dzisiaj cieszy oczy turystów swoim wyglądem. Około 900 m od ścieżki.

Źródła Zygmunta i Elżbiety Zespoły źródeł oddalone są od siebie o kilkadziesiąt metrów, a nazwę nadał im od imion swoich dzieci przebywający tutaj z rodziną w 1857 r. poeta Zygmunt Krasiński. Wypływające z kilkunastu szczelin potoki są dodatkowo zasilanie licznymi źródłami korytowymi. Potok Zygmunta

posiada piaszczyste dno i na długości 500 m tworzy kilka meandrów. W jego zakolach introdukowano endemiczną roślinę – Warzuchę Polską. Przy jego źródełkach żyje maleńki skorupiak podobny do krewetki – Kiełż Zdrojowy i ślimak Źródlarka Karpacka, oba relikty epoki lodowcowej. W miejscu połączenia obu potoków rzeka Wiercica stanowi ciek o 10 m szerokości, a jej głębokość miejscami osiąga 2 m.

Pstrągarnia Raczyńskich - W drugiej połowie XIX wieku hrabia Edward Raczyński – właściciel Złotego Potoku – postanowił wykorzystać krystalicznie czystą wodę ze źródeł Zygmunta i Elżbiety, i założyć hodowlę ryb łososiowatych. Teren przeznaczony pod gospodarstwo rybackie obejmował 22 stawy usytuowane w dolinie wzdłuż rzeki Wiercicy. W 1881 roku przypłynęła statkiem z Ameryki pierwsza zalęgowa partia ikry pstrąga tęczowego. Wybudowano też budynek wylęgarni pstrąga o powierzchni 160 m² wyposażony w koryta wylęgowe typu kaskadowego, w którym dzisiaj prowadzona jest sprzedaż ryb. Po II wojnie Pstrągarnię znacjonalizowano. Od roku 2005 jest w rękach prywatnych. Na miejscu można kupić żywe ryby (pstrągi, karpie, jesiotry) na wynos lub skosztować smażone na miejscu.

Schronisko PTT - noszące nazwę Góralówka Pstrąg. Dom drewniany wzniesiony w 1935 roku (na wydzielonej działce leśnej przy Pstrągarni Raczyńskich), przez górali sprowadzonych przez hrabiego Karola Raczyńskiego w celu utworzenia w Złotym Potoku I Schroniska Jurajskiego i siedziby powstałego tutaj oddziału Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego, którego członkiem i prezesem oddziału był Hr. Karol Raczyński.

Skała z Krzyżem i herbem Krasińskich – nad doliną rzeki Wiercicy naprzeciw miejsca gdzie powstały stawy Pstrągarni Raczyńskich, wznosi się wyniosła skała zwieńczona żeliwnym krzyżem. Legenda głosi, że pojawił się tam podczas Powstania Kościuszkowskiego na pamiątkę nieszczęśliwej miłości. Stawiając krzyż, mieszkańcy starali się zapewne upamiętnić walkę o niepodległość i uczcić zryw narodowy jakim była Insurekcja. Hrabia Zygmunt Krasiński kazał u szczytu skały od strony pstrągarni wykuć 2 metrowej wielkości herb rodzinny.

Warowny gród obronny - grodzisko skalne ,,Osiedle Wały” równy wielkością największym grodom w Polsce z okresu plemiennego i wczesnopiastowskiego. Zamieszkiwane dość długo, bo od VII do XI wieku. Grodzisko posiadało potrójne wały (widoczne do dzisiaj), zbudowane z ziemi, kamieni i drewna. Centrum grodu tzw. gródek, w kształcie elipsy zajmował ok.1410 m² powierzchni nad 45 m przepaścią i był siedzibą znacznego władcy terytorialnego. Znajduje się tutaj również głęboka studnia krasowa o nie znanym przeznaczeniu. Cały gród zajmował 16406 m².

Młyn Kołaczew - Jeden z wielu drewnianych młynów wodnych, które usadowione były na rzece Wiercicy. Od XIV wieku obracało się koło wodne, którego kołatanie utrwaliło się w nazwie. I choć dzisiaj jest młynem elektrycznym to nazwa Kołaczew została, przypominając o jego pracy.

Staw „Sen Nocy Letniej” - jeden z baśniowych stawów na rzece Wiercicy, który stał się później częścią większego założenia, jakim była Pstrągarnia Raczyńskich. Ten staw jak żaden inny, w bajeczny sposób zmienia kolory i swój wygląd w zależności od pory roku. Od niepamiętnych czasów wpisał się w pejzaż „Złotej Doliny Pstrąga”. W jego zwierciadle przeglądają się buki, brzozy, sosny, dęby i akacje. Legenda mówi, że zapamiętuje ludzkie twarze i pokazuje je nocą przy świetle księżyca

Źródło Spełnionych Marzeń - romantyczna nazwa pochodzi od Zygmunta Krasińskiego, który przebywał tutaj z rodziną latem 1857 roku, urzeczony źródłami, które według legendy spełniają marzenia. W tym celu należy napić się krystalicznie czystej wody, znaleźć podobny do lawy wulkanicznej, zielonkawy kamień i marząc o czymś, rzucić go za siebie. Marzenie podobno się spełni, o czym zawiadamiają nas zdumieni turyści.

Obelisk mjr. Jana Wrzoska – znajduje się na szczycie wyniosłej skały rezerwatu Parkowe, tuż nad Źródłem Spełnionych Marzeń. W tym miejscu pamięci zginął we wrześniu, w trzecim dniu wojny w 1939 r. major Jan Wrzosek – dowódca batalionu 7 Dywizji Piechoty Armii Kraków - szef polskiej ekipy olimpijskiej na Olimpiadę w Berlinie w 1936 r. i mistrz polski w strzelaniu z karabinku sportowego. Jego miejsce spoczynku znajduje się na złotopotockim cmentarzu u stóp Wilczej Góry, wśród swoich żołnierzy, broniących naszej ojczyzny przed hitlerowskim najeźdźcą.

Jaskinia „Grota Niedźwiedzia” – to najczęściej odwiedzana jaskinia w Złotym Potoku. Jaskinię odkrył Zygmunt Krasiński, który ze swoimi dziećmi spacerował po złotopotockim lesie. W obszernej komorze jaskini znalazł kieł Mamuta, kości Renifera i Nosorożca Włochatego oraz czaszkę Niedźwiedzia Jaskiniowego – największego znalezionego na Jurze, stąd nazwa jaskini „Grota Niedźwiedzia”. Później naukowcy odkryli jeszcze narzędzia człowieka z okresu kamienia łupanego. Grota posiada dwa korytarze, a ostatnio w 2012 r. odkryto jeszcze drugą komorę z kośćmi zwierząt kopalnych.

Staw Amerykan - zlokalizowany w pięknej dolinie, na rzece Wiercicy. Nazwa została wprowadzona na cześć

Trasa 3a – Przewodziszowice – Strażnica z XIV w. – Czatachowa Pustelnia – TrzebniówSkały Rajce w Przewodziszowicach — Wzgórza ostańcowe, wapienie o niespotykanych formach, przepięknie położone, otoczone lasem. W jednej ze skał znajduje sie bardzo ciekawa - częściowo wykopana studnia krasowa. Ma prawie idealny okrągły przekrój i około 10 m głębokości.

Strażnica w Przewodziszowicach - Strażnica wzniesiona prawdopodobnie w XIV w. lub na przełomie wieków XIV i XV, na polecenie króla polskiego, Kazimierza Wielkiego albo księcia śląskiego Władysława Opolczyka. Pozostałości

strażnicy umieszczone na szczycie ostańca (390m.n.p.m.) na małej, leśnej polanie w odległości około 2 km na wschód od zabudowań wsi. Do chwili obecnej zachował się częściowo zrekonstruowany fragment muru obwodowego o długości około 26 metrów wzniesiony na krawędzi stromej wapiennej skały wsparty skarpą od strony południowo-wschodniej. Zachowany fragment sięga 10 m wysokości i miejscami dochodzi 1,8 m grubości. W obrębie fortyfikacji nie zlokalizowano położenia

studni choć według legend takowa prawdopodobnie istniała. Znaleziono natomiast studnię kutą w litej skale w nieopodal położonym masywie skalnym. Powyżej strażnicy znajduje się najwyższe wzniesienie w gminie Żarki – 425 m n.p.m.

Pustelnia św. Ducha w Czatachowie - najbardziej okazałą budowlą jest wymurowany z kamienia jurajskiego kościół z wieżą, wybrukowanym dziedzińcem i bramą

posadowiony na wysokości ponad 400 metrów. Wzniesiony na przełomie wieków XX i XXI wysiłkiem kilku mężczyzn – pustelników, którzy w 1992 roku osiedlili się w Czatachowie. Wspólnota w Czatachowie działa w zgodzie z prawem świeckim i zasadami Kościoła Katolickiego. W 2010 roku powstała Wspólnota „Miłość i Miłosierdzie Jezusa”. Więcej pod adresem: www.mimj.plWzdłuż trasy znajdują się dwa punkty wypoczynkowo-parkingowe. Jeden przy studni w Przewodziszowicach, drugi przy pustelni św. Ducha w Czatachowie. Ze względu na miłośników narciarstwa biegowego, którzy zimą są tu częstymi gośćmi ustawiono stojaki na narty.

Trasa 3b – Trzebniów Trzebniów – To jedna z dwudziestu miejscowości Gminy Niegowa, i jedna z pierwszych, średniowiecznych osad, o której pierwsze wzmianki sięgają roku 1386. Okolica charakteryzuje się dużą ilością rozmaitych skał i jaskiń, stając się powoli prawdziwą ,,mekką” dla wspinaczy i grotołazów a liczne, malownicze wąwozy i atrakcyjny wizualnie teren przyciąga tu coraz większą liczbę pasjonatów aktywnego wypoczynku. Wzdłuż szlaku znajdują się wzgórza Chudobka (392 m n.p.m.), Kozubiec (369 m n.p.m.), Leszczyny (408 m n.p.m.), Wilcza Góra 9 363 m n.p.m.), Bukowie (414 m n.p.m).

Charakterystyczna zabudowa wsi – wąskie podwórka wymusiły na mieszkańcach budowę domów bokiem do ulicy. Budynki gospodarcze budowane były w rzędzie, zamykając całość stodołą od strony pól. Mimo upływu lat, wiele domostw nie zatraciło swojego unikalnego charakteru.

senatora amerykańskiego, który przywiózł zalęgową partię ikry pstrąga tęczowego z Ameryki do Złotego Potoku w 1881 r. Z nad stawu rozciąga się piękny widok na dolinę Wiercicy. Staw jest wykorzystywany jako dzikie kąpielisko. Nad stawem zlokalizowano wiele małych gastronomi serwujących regionalną potrawę złotopotockiego pstrąga przyrządzanego na wiele sposobów.

Zespół pałacowo-parkowy w Złotym Potoku – Na terenie parku dworskiego ogrodzonego murem znajduje się Dworek Zygmunta Krasińskiego, obecnie Muzeum Regionalne im. Zygmunta Krasińskiego , w którym przechowywane są pamiątki po romantycznym wieszczu i jego rodzinie. Obok dworku znajduje się Pałac Raczyńskich. Córka poety Maria Beatrix wyszła za mąż za Hrabiego Aleksandra Raczyńskiego z Rogalina, a ostatnim przedwojennym właścicielem dóbr złotopotockich był Hrabia Karol Raczyński – wnuk Zygmunta Krasińskiego. Odległość 50 m od ścieżki

Wzdłuż trasy zlokalizowano dwa punkty wypoczynkowo-parkingowe. Przy stawie Amerykanin oraz w Ostrężniku.

,,Łeb skała” - charakterystyczna skała na krańcu wsi, stwarzająca wrażenie odwróconej ,, do góry nogami”. Jej szczyt wieńczy metalowy krzyż . Posiada kilka dróg wspinaczkowych o różnym stopniu trudności..

,,Kacza skała” - jedna z atrakcyjniejszych form wspinaczkowych regionu. Posiada 12 wytyczonych tras. U podnóża znajduje się miejscowy, ogólnodostępny, teren rekreacyjny (plac zabaw, boisko do piłki nożnej i

siatkówki, wytyczone miejsce na ognisko oraz zadaszone miejsce odpoczynkowe).

Jaskinia „Trzebniowska” – pozioma jaskinia o długości 70 m , wysokość otworu, ok.410 m n.p.m. , położona w północnym zboczu skalistego wzgórza Bukowie, na zachód od wsi Trzebniów. Przed otworem znajduje się rozległy taras okolony nasypami, będącymi pozostałością z okresu eksploatacji kalcytu, wydobywanego tu do roku 1939. Pierwsza sala posiada charakter dużego schroniska ze ścianami porośniętymi paprociami i mchami. W dalszych partiach owa sala przechodzi w wąski korytarz, z którego, po przez zacisk możemy dostać się do najciekawszego fragmentu jaskini - partii bocznych. Na prawo znajduje się niedługi korytarzyk, pnący się ostro pod górę, na końcu zwieńczony żyłami krystalicznego kalcytu.

Trasa 3c – Trzebniów – SiedleckaDroga – OstrężnikTrasa wiedzie urokliwymi lasami od Trzebniowa tzw. Siedlecką Drogą do Ostrężnika w pobliżu ostańców skalnych i wzniesień o nazwach: Wilcza Góra (363 m n.p.m) czy Jelnica (401 m n.p.m)

Jaskina Wierna – największa i uważana za najpiękniejszą jaskinię na Jurze z licznymi salami, długimi korytarzami, interesującą szatą naciekową. Długość 1027 m, głębokość 30 m, długość korytarzy 500 m. Zamknięta kratą ze względu na wandali.

Zamek Ostrężnik - opis przy trasie Ostężnik – Diabelskie Mosty – Złoty Potok

Jaskinia „Ostrężnicka” opis przy trasie Ostężnik – Diabelskie Mosty – Złoty Potok

Jaskinia Wiercica – odkryta przez poszukiwaczy szpatu, tworzy system salek i korytarzy umieszczonych jedna nad drugą w formie labiryntu. Wejście do jaskini przy użyciu specjalistycznego sprzętu. W roku 1966 odkryto tu szkielet największego ze znalezionych w Polsce okazów niedźwiedzia brunatnego.

Wzdłuż tej trasy miejsce do wypoczynku wyznaczono w Ostężniku wraz z parkingiem dla samochodów.

Trasa 4 – Trzebniów – Brzeziny Trasa prowadzi ze wsi Trzebniów w kierunku Brzezin. Przy skrzyżowaniu dróg w krajobraz wrosła kapliczka Matki Bożej Leśniowskiej Patronki Rodzin wykonana przez lokalnego rzeźbiarza Stanisława Sokoła. Miejscowi przekonują, iż warto pokłonić się Matce Bożej i poprosić o łaski. Brzeziny to najmniejsza wioska nie tylko w powiecie myszkowskim, ale i w województwie śląskim. Mieszka tu 12 osób. Domy położone są na dwóch koloniach, na których zamieszkują po trzy rodziny. Urocze, spokojne okolice są wymarzonym miejscem na odpoczynek. W miejscowym gospodarstwie agroturystycznym rozpoczyna bieg pierwsza w gminie Niegowa trasa questu ,,W 80 min dookoła Chudobki”.

Punkty Informacji Turystycznej

ZDJECIA:Marcin Skabek (www.spotart.pl) Krzysztof Zyglaski (ww.terminals.net.pl)Leszek Pilchowski (www.pilichowski.netgaleria.eu)Tomasz Konopka (www.fotokonopka.pl)Irenusz Bartkowiak (www.janow.pl)Archiwum Gminy Niegowa ( www.niegowa.pl)Archiwum ZGJ (www.jura.info.pl)

TEKSTY:Katarzyna Kulińska-Pluta (www.umigzarki.pl)Barbara Rajczyk (www.umigzarki.pl)Iwona Bugaj (www.niegowa.pl)Irenusz Bartkowiak (www.janow.pl)Wojciech Mszyca

GMINA JANÓW

Urząd Gminy Janówul. Częstochowska 1, 42-253 Janówtel. (34) 32 78 048 wew. 17

Biblioteka Gminna w Janowieul. Częstochowska 1, 42-253 Janówtel. (34) 366 16 09

www.janow.ple-mail: turystyka@janow.pl

Schronisko Młodzieżoweul. Szkolna 8 , 42-253 Siedlec tel. (34) 32 78 512, 601 057 180

GMINA NIEGOWA

Gminny Ośrodek Kultury w Niegowie ul. Wojska Polskiego 2, 42-320 Niegowa tel. (34) 315 12 01

Barbara Noszczyk „ Zacisze”Brzeziny 1, 42-320 Niegowatel. (34) 315 42 21, 503 546 261

GMINA ŻARKI

Miejsko-Gminny Ośrodek Kultury w Żarkachul. Moniuszki 2, 42-310 Żarkitel. 728 998 806e-mail: zarki@slaskie.travelIwona Brzezińska

Urząd Miasta i Gminy w Żarkachul. Kościuszki 15/17, 42-310 Żarkitel. (34) 314 80 36 w. 29www.umigzarki.ple-mail: katarzyna.pluta@umigzarki.pl