Mini przewodnik Mini przewodnik

po Jurze po Jurze Krakowsko-Krakowsko-

CzęstochowskiejCzęstochowskiej

Położenie Położenie

Część Wyżyny Śląsko-Krakowskiej Ciągnie się od Krakowa na południu

przez około 80 km po Wieluń na północy

Graniczy od północy z Niziną Wielkopolską, od zachodu z Wyżyną Śląską i Niziną Śląską, od południa z Kotliną Sandomierską i od wschodu z Wyżyną Małopolską.

Ukształtowanie terenuUkształtowanie terenu Wzgórza wznoszą się na wysokość około 300-500 m

n.p.m., a najwyższym wzniesieniem jest Góra Zamkowa (504 m n.p.m.)

Skały zbudowane z wapieni górnojurajskich, często pocięte dolinami erozyjnymi

Znajduje się tu wiele form krasowych, m.in. jaskinie ze stalaktytami, stalagmitami i stalagnatami

Wyżyna Krakowsko-Częstochowska była wiele razy zalewana przez morze, dzięki czemu powstało wiele warstw skał (dolomity, margle, wapienie) zachowując w sobie skamieniałe organizmy z obszaru równikowego.

Większość ciekawych wzniesień powstało dzięki ruchom górotwórczym

Północna część JuryPółnocna część Jury

Rozwija się turystyka, głównie ze względu na

liczne formy krasowe, spotykane na Szlaku

Orlich Gniazd i Szlaku Warowni Jurajskiej.

Można zobaczyć stare drewniane kościółki,

urokliwe stawy, lasy, białe skałki.

CzęstochowaCzęstochowa 12 miasto w Polsce pod względem zajmowanej

powierzchni i 13 pod względem liczby ludności. W mieście znajduje się kościół i klasztor na Jasnej Górze

z uważanym za cudowny obrazem Matki Boskiej Częstochowskiej - główny ośrodek kultu maryjnego w Polsce.

Częstochowa powstała w XI wieku. Nazwa wywodzi się od słowiańskiego imienia Częstoch. Obecność rud żelaza, pokładów wapienia. Rozwija się przemysł metalowy, włókienniczy i

papierniczy

Jasna GóraJasna Góra Warownia ta została zbudowana w XIV

wieku jako klasztor Paulinów, ufundowana przez Władysława Opończyka

Symbol religijności Polaków, głównie ze względu na odparcie ataków szwedzkich i wizerunek Czarnej Madonny

Cel większości pielgrzymek, co roku przybywa tu 4-5 milionów osób z ponad 50 krajów

W kościele znajduje się piękny barokowy ołtarz, stiuki i polichromia. Skarbiec kaplicy zawiera dary ofiarowane NMP. Znajdują się tu przedmioty ze złota i szlachetnych kamieni, często o znaczeniu historycznym i patriotycznym

Południowa cześć JuryPołudniowa cześć Jury

Ciągnie się od wzniesienia Pasma Smoleńsko - Niegowickiego do doliny Prądnika w Ojcowskim Parku Narodowym.

Obfituje w wiele skałek wapiennych, architektoniczne atrakcje.

Zamek OgrodzieniecZamek Ogrodzieniec Wzniesiony w XIV-XV wieku przez ród

Włodków Sulimczyków Wznosi się 516 m n.p.m. Pełnił funkcję obronną, a po zniszczeniach po

ataku Szwedów w 1702 r. nie podjęto jego odbudowy

Otoczony murem połączonym z wapiennymi skałkami

Można się wspiąć na dwie wieże: Kredenscerską i Skazańców, skąd widać cały zamek

Rekonstrukcja zamku w Ogrodzieńcu

Stan obecny

Gród na Górze BirówGóra Birów (461 m n.p.m.) – wzniesienie znajdujące się na Wyżynie KrakowskoCzęstochowskiej we wsi Podzamcze koło Ogrodzieńca. Góra posiada charakterystyczniezwieńczenie w postaci niecki otoczonej licznymi ostańcami skalnymi tworzącymi stromeurwiska. Dzięki takiemu ukształtowaniu terenu posiadała bardzo dobre cechy obronne.Góra była miejscem osadnictwa wielu różnych kultur.OsadnictwoW wyniku intensywnych prac archeologicznych w jaskiniach i schroniskach skalnychMasywu góry, ustalono że pierwszymi mieszkańcami góry byli ludzie ze schyłkowegookresu neolitu lub początku epoki brązu.Wiadomo również, że miejsce to zasiedlali przedstawiciele kultury łużyckiej. W wieku IVi V n.e. Górę Birów zamieszkiwały plemiona germańskie (przypuszczalnie Wandalowie).Ostatnią osadą była od VIII wieku osada słowiańska. Słowianie zdecydowali się naufortyfikowanie góry od strony północno-wschodniej wałem kamienno-drewnianym orazod strony zachodniej murem na zaprawie wapiennej. Ustalono, że gród został spalony wpierwszej połowie XIV wieku. Prawdopodobnie w wyniku walk o zjednoczenie PolskipomiędzyWładysławem Łokietkiem a Wacławem II Czeskim.Podczas pracwykopaliskowych odnaleziono dobrze zachowany srebrny grosz praski Wacława II Pospaleniu, gród nigdy nie został odbudowany. Obecnie na Górze Birów znajduje sięrekonstrukcja grodziska średniowiecznego, zbudowana w 2008 roku.

Zamek w MirowieZamek w Mirowie Zamek Mirów został zbudowany w

czasach Kazimierza Wielkiego około połowy XIV wieku.

Budowany z łamanego kamienia spojonego zaprawą wapienną z dużą ilością białka zwierzęcego warownia składała się z typowego dla budowli obronnych układu: zamek górny, dolny i podzamcze

Na miejscu zamku istniał pradawny gród, którego funkcjonowanie na podstawie znalezisk odkrytych w 1960 r. datowano już na VI wieku przed naszą erą.

Obronne wzgórze ze skałami mogącymi spełniać funkcje obserwacyjne zamieszkiwali Łużyczanie.

Kolejny etap zasiedlenia Mirowa nastąpił w XI wieku, choć istnienie tu wczenośredniowiecznego grodu nie zostało w pełni dowiedzione.

Rekonstrukcja zamku

Zamek w BobolicachZamek w Bobolicach Królewski Zamek Bobolice został zbudowany

przez Króla Polski Kazimierza Wielkiego najprawdopodobniej ok. 1350-1352 roku.

Zamek leży na stromym, skalistym wzgórzu (360 m n.p.m.).

Z oryginalnego zamku do naszych czasów ocalała jedynie górna część warowni (co najmniej dwukondygnacyjny budynek mieszkalny z pozostałościami cylindrycznej baszty).

Do zamku prowadził most zwodzony ponad suchą fosą, a całość otaczały mury z blankami zbudowane z miejscowego białego wapienia.

Obecny stan

Rekonstrukcja zamku

Ruiny zamku w Bobolicach

Pustynia BłędowskaPustynia Błędowska

Jej objętość wynosi 2,5 mld m3 piasku. Częściowo porośnięta trawami i wierzba

kaspijską. Rozciąga się na powierzchni 32 km2 od

Błędowa do wsi Chechło. Część północna często spełnia funkcję

poligonu. Jedyne miejsce w centralnej Europie, gdzie

występują prawdziwe pustynne wydmy. Pustynie dzieli na pół rzeka Biała Przemsza

Dolina PrądnikaDolina Prądnika Ma powierzchnie około 2146 ha Składa się głównie z wapieni pochodzących z

okresu jury i kredy. W niektórych miejscach są pokryte warstwą lessu.

Powstało tu wiele form krasowych, takich jak liczne jaskinie, wąwozy, jary z wywierzyskami, bramy skalne, iglice, ostańce.

Klimat panujący w Dolinie przypomina klimat górski.

Dolina powstała głównie w wyniku erozyjnego działania płynącej jej dnem wód rzeki Prądnik.

Dolina SąspowskaDolina Sąspowska

Druga co do wielkości dolina w Ojcowskim Parku Narodowym, ma długość około 5 km

Przepływa przez nią potok Sąspówka (prawy dopływ Prądnika)

Dolina ma płaskie dno, porośnięte łąkami, wapienne zbocza porośnięte są lasami

Zamek Pieskowa SkałaZamek Pieskowa Skała Ufundowany przez Kazimierza Wielkiego. W

1578 roku przebudowany w duchu renesansu przez Hieronima Szafrańca. Po 1640 Michał Zebrzydowski otoczył go bastionami i postawił kaplicę. Po 1903 zamek przeznaczono na pensjonat.

Pełnił funkcje obronne – jest otoczony z trzech stron skalnymi urwiskami.

Do zamku przylega park krajobrazowy, a w pobliżu znajduje się wiele skał wapiennych, m.in. Maczuga Herkulesa

Rekonstrukcja zamku

Obecny stan

Ojcowski Park NarodowyOjcowski Park Narodowy Założony w 1956 r. Najmniejszy z polskich parków narodowych –

ma powierzchnię 2146 ha Znajduje się tu wiele form krasowych, skał

wapiennych i pojedynczych ostańców. Są to np. Maczuga Herkulesa, Igła Deotymy, Brama Krakowska.

Jary i wąwozy mają do 120 m głębokości. Znajduje się tu kilkaset jaskiń, a

najsłynniejsze z nich to Jaskinia Łokietka i Jaskinia Ciemna.

Maczuga HerkulesaMaczuga Herkulesa Wapienna skała o wysokości 20 m Powstała na skutek procesów wietrzenia i

zjawisk krasowych Jej inne nazwy to: Skała Sokola, Maczuga

Krakusa, Sokolica, Skała Twardowskiego, Czarcia Skała, a z każdą z nazw wiąże się legenda.

Skała udostępniona do wspinaczki skałkowej. Na cześć pierwszej takiej wyprawy postawiono na szczycie Maczugi mały krzyż.

Igła DeotymyIgła Deotymy

Smukła, wapienna iglica Znajduje się w Dolinie Prądnika,

naprzeciw wylotu Wąwozu Wrześnik Nazwa skały pochodzi od pseudonimu

literackiego polskiej pisarki i poetki Jadwigi Łuszczewskiej – Deotyma.

Skała jest opleciona winobluszczem, a wokół niej rośnie wiele brzóz ojcowskich

Jaskinia ŁokietkaJaskinia Łokietka

Jest to jaskinia krasowa, położona w północno-zachodnim zboczu Chełmowej Góry

Druga, po Smoczej Jamie, najpopularniejsza jaskinia w Polsce.

Zdobią ja liczne stalaktyty, stalagmity i stalagnaty.

Temperatura w jaskini wynosi stale 7-8°C

Jaskinia CiemnaJaskinia Ciemna Położona 85m nad Doliną Prądnika i długa na 150m Wewnątrz można zobaczyć wiele ciekawych nacieków i

form skalnych. Znaleziono tam ślady praczłowieka, pochodzące sprzed

ok. 125 tys. lat. Obok wznosi się skała wapienna zwana Rękawicą. Składa się z jednej komory o długości 80, szerokości 20 i

wysokości 10m. Jaskinie zamieszkują nietoperze i woskowe figury

neandertalczyków.

Dziękujemy Dziękujemy za uwagęza uwagę

Natalia K.Oliwia

Weronika