4. Me unarodna konferencija o obnovljivim izvorima elektri ne energije, Beograd, 17. i 18. oktobar 2016 4th International Conference on Renewable Electrical Power Sources, Belgrade, 17th and 18th October, 2016

Autori: Marjan Lj. Ivanov, spec. tehnikih nauka pedagoki savetnik

e-mail:marjan.ivanov@gmail.comMihal Kraek, diplomirani inenjer elektrotehnike

Milovi Neda, master filolog anglista Aleksandra Herceg - Rokni, master prof. srpskog jezika i knjievnosti Srednja tehnika kola Mihajlo Pupin Kula www.stsmihajlopupin.edu.rs

Prof. dr eljko Despotovi, dipl. in. elektrotehnike Institut Mihajlo Pupin Univerzitet u Beograd

PROJEKAT ZATITE IVOTNE SREDINE I KORIENJA OBNOVLJIVIH IZVORA ENERGIJE ZA POVEANJE

ENERGETSKE EFIKASNOSTI U OBJEKTU SREDNJE TEHNIKE KOLE MIHAJLO PUPIN - KULA ,

AP VOJVODINA

4. Me unarodna konferencija o obnovljivim izvorima elektri ne energije, Beograd, 17. i 18. oktobar 2016 4th International Conference on Renewable Electrical Power Sources, Belgrade, 17th and 18th October, 2016

Razvojnim planom Srednja tehnika kola Mihajlo Pupin iz Kule je predvidela da kola postane edukativni centar na teritoriji AP Vojvodine

u oblasti obnovljivih izvora energije, energetske efikasnosti, zatite ivotne sredine i smanjenja emisije CO2.

Slika 1. Izgled objekta Srednje tehnike kole Mihajlo Pupin Kula

Realizacija ovog projekta (pod radnim nazivom Zelena kola), imajui u vidu potrebna novana sredstva (na osnovu idejnog projekta blizu su 450,000,00 Eura )

jedino je mogua u okviru IPA programu Evropske unije (Instrument for Pre-Accession Assistance) Republika Srbija i Republika Hrvatska.

Partnerska kola Srednjoj tehnikoj koli Mihajlo Pupin Kula i slinog reenja za objekat Tehnike kole Nikola Tesla Vukovar, Republika Hrvatska. U ovom

radu predstaviemo osnovni koncept projektnog reenja objekta Srednje tehnike kole Mihajlo Pupin Kula. Faze realizacije projekta:

4. Me unarodna konferencija o obnovljivim izvorima elektri ne energije, Beograd, 17. i 18. oktobar 2016 4th International Conference on Renewable Electrical Power Sources, Belgrade, 17th and 18th October, 2016

Prvi korak koji moramo uraditi je snimanje objekata termovizijskom kamerom radi utvrivanja mesta gubitaka toplote i kvaliteta ugraenih prozora i

ostalih zastakljenih povrina . Rezultati ovoga snimanja bie prezentovani u navedenim projektima kao trenutno stanje. Na slici 2.a. je dat trenutni izgled spoljanjih zidova objekta, a na slici 2.b. izgled termovizijske kamere koja je

neophodna snimanje objekta.

Slika 2.a. Izgled spoljanjih zidova i stolarija objekta Slika 2.b. Termovizijska kamera FLIR T6xx serija

4. Me unarodna konferencija o obnovljivim izvorima elektri ne energije, Beograd, 17. i 18. oktobar 2016 4th International Conference on Renewable Electrical Power Sources, Belgrade, 17th and 18th October, 2016

S obzirom na to da su u pitanju tehnike kole u kojim se koluju uenici kojima e jedna od moguih obrazovnih profila biti mainska (termika) i elektro struka (elektrotehniar energetike i elektrotehniar obnovljivih izvora energije, mainski tehniar za kompjutersko konstruisanje) bie predvieno korienje vie vrsta

obnovljivih izvora energije objektima kola i to:

geotermalna za grejanje i rashlaivanje objekata uz primenu geo-sondi i toplotnih pumpi tipa rasolina-voda,

fotonaponski sistem za komercijalnu proizvodnju elektri ne energije i njen plasman u niskonaponsku distributivnu mreu sa ciljem prodaje iste nadlenoj elektrodistribuciji po tarifi koja je zakonom definisana,

4. Me unarodna konferencija o obnovljivim izvorima elektri ne energije, Beograd, 17. i 18. oktobar 2016 4th International Conference on Renewable Electrical Power Sources, Belgrade, 17th and 18th October, 2016

Solarni kolektori za dobijanje tople vode koja e biti koriena za razliite potrebe u objektima ( ispomo grejanju , topla potrona voda),

vetro-energija, odnosno korienje vetrogeneratora koji bi vie kao edukativni sistem obzirom da navedene lokacije imaju brzine vetrova koje nisu najpogodnije za ovu vrstu energetskih izvora,

takoe, uenici e imati priliku da posete prvi vetro-park MK FINTEL WIND (lokacija tolc Kula ) koji je izgraen i puten u eksploataciju novembra 2015. godine.

4. Me unarodna konferencija o obnovljivim izvorima elektri ne energije, Beograd, 17. i 18. oktobar 2016 4th International Conference on Renewable Electrical Power Sources, Belgrade, 17th and 18th October, 2016

Elektri ne instalacije u objektima bi bile rekonstruisane tako da objekti imaju centralni sistem za nadzor i upravljanje objektima sa jednog mesta iz tzv. centralne kontrolne sobe kole iz koje bi se upravljalo svim sistemima u koli .

Prdlog Izgled

centralne kontrolne

sobe kole.

4. Me unarodna konferencija o obnovljivim izvorima elektri ne energije, Beograd, 17. i 18. oktobar 2016 4th International Conference on Renewable Electrical Power Sources, Belgrade, 17th and 18th October, 2016

Ovakav sistem je i edukativan jer na konkretnom primeru u koli uenicimase pokazuje kako se na objektu moe intervenisati ne samo na dojavi kvara

ve i na signalizaciju kvara svakog elementa navedenih sistema.

kole bi imale tehnike sisteme koji bi omoguavali razliita multimedijalna i edukativna deavanja kako unutar same kole tako i na daljinu putem

video-konferencijskog sistema.

4. Me unarodna konferencija o obnovljivim izvorima elektri ne energije, Beograd, 17. i 18. oktobar 2016 4th International Conference on Renewable Electrical Power Sources, Belgrade, 17th and 18th October, 2016

AV konferencijski sistemi

Ovakav sistem je i edukativan jer na konkretnom primeru u koli uenicimase pokazuje kako se na objektu moe intervenisati ne samo na dojavi kvara

ve i na signalizaciju kvara svakog elementa navedenih sistema.

Kroz hodnike kola bi bili predvi eni instalacioni koridori za razvod novoprojektovanih instalacija kojima bi se implementiraju obnovljivi izvori energije i sistem

pametne zgrade.

Putanjem u rad navedenih sistema stvaraju se pretpostavke da tehnike kole pored osnovne namene imaju i mogunost sledeih dodatnih, drutveno

korisnih i komercijalno isplativih aktivnosti:

- edukacija tehni kih lica za kori enje obnovljivih izvora energije i mera za pove anje energetske efikasnosti objekata iz domena zgradarstva,

4. Me unarodna konferencija o obnovljivim izvorima elektri ne energije, Beograd, 17. i 18. oktobar 2016 4th International Conference on Renewable Electrical Power Sources, Belgrade, 17th and 18th October, 2016

edukacija stanovnitva u naselju , optini i ire iz oblasti korienja obnovljivih izvora energije i mera za poveanje energetske efikasnosti postojeih stambenih i poslovnih objekata (kroz seminare i praktine obuke),

poveanje zainteresovanosti dece iz osnovnih kola za proizvodna zanimanja tehnike struke i njihovo kasnije opredeljenje za kolovanje u ovim kolama,

stru ni poslovi koje bi obavljali obu eni profesori za potrebe lokalne samouprave iz domena kori enja obnovljivih izvora energije i implementacije razli itih mera za pove anje energetske efikasnosti objekata iz domena zgradarstva,

4. Me unarodna konferencija o obnovljivim izvorima elektri ne energije, Beograd, 17. i 18. oktobar 2016 4th International Conference on Renewable Electrical Power Sources, Belgrade, 17th and 18th October, 2016

omoguavanje kolama da same ostvare dodatne prihode koji bi bili upotrebljeni za edukaciju profesora , aka , strune ekskurzije , nabavku

opreme i slino, podsticaj postoje im akcijama koje su ve dale dobre rezultate kao to je Manifestacija i stru ni skup Evropski dani Sunca u Kuli, koja je ove godine

odrana 5.maja 2016. godine po sedmi put ali i sli nim manifestacijama ,

VII Manifestacija i stru ni skup Evropski dani Sunca u Kuli, 05. maj 2016. god. Vetropark u Kuli,

4. Me unarodna konferencija o obnovljivim izvorima elektri ne energije, Beograd, 17. i 18. oktobar 2016 4th International Conference on Renewable Electrical Power Sources, Belgrade, 17th and 18th October, 2016

Na krovu nae kole se nalazi solarna fotonaponska elektrana snage 5.04, kW koja je prva prikljuena na distributivni elektroenergetski sistem Vojvodine

19. maja 2011. godine donacija Kraljevine panije. Na krovu kole se nalazi i solarni kolektorski sistem za pripremu tople vode.

Solarna elektrana ST Mihajlo Pupin - Kula

Sastoji se od 22 fotonaponska panela (FP) svaki snage po 230Wp, koji su paralelno povezani

u dva fotonaponska lanca od po 11 FP.

4. Me unarodna konferencija o obnovljivim izvorima elektri ne energije, Beograd, 17. i 18. oktobar 2016 4th International Conference on Renewable Electrical Power Sources, Belgrade, 17th and 18th October, 2016

Takoe na krovu kole se nalazi solarni sistem za pripremu tople vode Projektom je predvien dopunski sistem za proizvodnju toplotne energije

neophodne za zagrevanje odnosno tehniku pripremu vode (TPV) koji se sastoji od sistema solarnih kolektora 4 x Viessmann Vitosol 200-F.

Solarni sistem za pripremu tople vodena krovu Srednje tehnike kole

Mihajlo Pupin Kulawww.stsmihajlopupin.edu.rs

4. Me unarodna konferencija o obnovljivim izvorima elektri ne energije, Beograd, 17. i 18. oktobar 2016 4th International Conference on Renewable Electrical Power Sources, Belgrade, 17th and 18th October, 2016

Snaga i mogunost za realizaciju projekta pod ranim nazivom Zelena kola su:

Koncentracija visokoobrazovanog kadara tehnike struke,

Veliki ugled kole u blioj i iroj okolini, Prethodna iskustva na realizaciji projekata u oblasti OIE i EE,

Dobra povezanost kole sa lokalnom samoupravom i ostalim obrazovnim ustanovama,

Sve vea zainteresovanost uenika za upis u tehnike kole,

Dobra opremljenost laboratorija i uionica (u svakoj uionici postoji raunar, video-projektor sa prikljukom na internet ),

4. Me unarodna konferencija o obnovljivim izvorima elektri ne energije, Beograd, 17. i 18. oktobar 2016 4th International Conference on Renewable Electrical Power Sources, Belgrade, 17th and 18th October, 2016

Obaveze drave Republike Srbije u pogledu poveanja korienja obnovljivih izvora energije,

Poveano interesovanje investitora prema OIE i EE u Republici Srbiji,

Edukacija dece i graanstva,

Uteda energije,

Smanjenje zagaenja ivotne sredine

Poveana potronja obnovljivih izvora energije

4. Me unarodna konferencija o obnovljivim izvorima elektri ne energije, Beograd, 17. i 18. oktobar 2016 4th International Conference on Renewable Electrical Power Sources, Belgrade, 17th and 18th October, 2016

4. Me unarodna konferencija o obnovljivim izvorima elektri ne energije, Beograd, 17. i 18. oktobar 2016 4th International Conference on Renewable Electrical Power Sources, Belgrade, 17th and 18th October, 2016

ZAKLJUAK

Ovim idejnim projektom predvien je sistem korienja obnovljivih izvora energije. Upotrebom geotermalne energije za grejanje i hlaenje objekta

kole, smanjenjie se trokovi za nabavku energenata, i naroito produkata sagorevanja iz vrstog goriva kao to su tetni gasovi: CO2 koji zagauju

atmosferu i stvaraju efekat staklene bate.kola bi imala tehnike sisteme koji bi omoguili razliita multimedijalna i edukativna

deavanja i kako unutar same kole tako i na daljinu putem video-konferencijskog sistema.

Putanjem u rad navedenih sistema stvaraju se pretpostavke da Srednja tehnika kola Mihajlo Pupin u Kuli postane euktivni centar za edukacija uenika i graana

za zatitu ivotne sredine, korienje obnovljivih izvora energije i mera za poveanje energetske efikasnosti objekata iz domena zgradarstva,

4. Me unarodna konferencija o obnovljivim izvorima elektri ne energije, Beograd, 17. i 18. oktobar 2016 4th International Conference on Renewable Electrical Power Sources, Belgrade, 17th and 18th October, 2016

Na kraju bih se zahvalio lanovima tima sa kojima sam zajedno pripremali ovaj rad !

Hvala na panji!

Literatura:

1. Miroslav Simeunovi, dipl.ing.el. Elektroinenjering d.o.o. Novi Sad; Idejni projekat zatite ivotne sredine i korienja obnovljivih izvora energije sa poveanjem energetske efikasnosti objekta srednje tehnike kole Mihajlo Pupin u Kuli

2. prof. dr Miroslav Lambi, Dr Dragan Stojievi, SOLARNA TEHNIKA, Biblioteka Matice srpske, Novi Sad 2004.god.

3. Prof. dr Miroslav Lambi, Dr. Novica Pavlovi; SOLARNA ENERGETIKA INSTALACIJA I OBJEKTI, Drutvo za sunevu energiju SRBIJA SOLAR Zrenjanin 2006.god.

4. Radakovi Milo, dip.in. OBNOVLjIVI IZVORI ENERGIJE 1, Drutvo za sunevu energiju SRBIJA SOLAR Zrenjanin 2006.god. 5. Prof. dr Ljubomir Majdandi, OBNOVLjIVI IZVORI ENERGIJE RAPHIS, Zagreb 2008.god.

6. Dr Ljubisav Sameni KORIENjESOLARNE FOTONAPONSKE ENERGIJE U SRBIJI 7. Prof. Dr Duan Gvozdenac, dr Branka Nakomi Smaragdakis, dr Branka Gvozdenac Uroevi Fakultet tehnikih nauka Obnovljivi izvori energije 2011.god.

4. Me unarodna konferencija o obnovljivim izvorima elektri ne energije, Beograd, 17. i 18. oktobar 2016 4th International Conference on Renewable Electrical Power Sources, Belgrade, 17th and 18th October, 2016

Slide 1Slide 2Slide 3Slide 4Slide 5Slide 6Slide 7Slide 8Slide 9Slide 10Slide 11Slide 12Slide 13Slide 14Slide 15Slide 16Slide 17Slide 18