1

Profilaktyka wybranych chorób

zakaźnychi cywilizacyjnych wśród młodzieży

222

Działania edukacyjne PIS dotyczą:

• promocji zbilansowanej diety • promocji aktywności fizycznej • unikania nałogów (główny obszar działań dotyczył

edukacji antynikotynowej i profilaktyki palenia tytoniu)

• umiejętności korzystania z badań profilaktycznych

• profilaktyki HIV/AIDS • możliwości zapobiegania chorobom zakaźnym

wynikającym z sytuacji epidemiologicznej, potrzeb lokalnych i środowiskowych (grypa, wścieklizna, zatrucia pokarmowe, zakażenia WZW typu B i C, choroba meningokokowa)

3

Promocja zdrowia jest to proces umożliwiający ludziom:

• zwiększenie kontroli nad swoim zdrowiem

(identyfikacja własnych problemów

zdrowotnych),

• poprawę zdrowia - poprzez podejmowanie

wyborów i decyzji sprzyjających zdrowiu,

kształtowanie potrzeby i kompetencji

w rozwiązywaniu problemów zdrowotnych

i zwiększaniu potencjału zdrowia.

4

Promocja zdrowia obejmuje pięć obszarów działań:

• budowanie zdrowotnej polityki publicznej,

• tworzenie środowiska życia i pracy sprzyjającego

zdrowiu,

• zachęcanie całego społeczeństwa do działań na rzecz

zdrowia,

• rozwijanie indywidualnych umiejętności służących

zdrowiu,

• reorientacja służby zdrowia na profilaktykę.

Inwazyjna choroba

meningokokowa

Sytuacja epidemiologiczna

w województwie pomorskim

6

Inwazyjna choroba meningokokowa

• Inwazyjna choroba meningokokowa wywoływana jest przez bakterie Gram(-) z gatunku Neisseria meningitidis (meningokoki).

7

Epidemiologia zakażeń meningokokowychPostacie kliniczne inwazyjnej choroby

meningokokowej

zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych

posocznica (5-20%)

zapalenie płuc

ropne zapalenie stawów

zapalenie osierdzia

zapalenie kości, szpiku kostnego

zapalenie ucha środkowego, gardła, spojówek

8

Inwazyjna choroba meningokokowa

Meningokoki bytują w jamie nosowo-

gardłowej

i są przenoszone drogą kropelkową

podczas kichania lub kaszlu, bezpośredni

kontakt (pocałunek) lub także pośredni

kontakt z osobą zakażoną (picie ze

wspólnego naczynia, palenie jednego

papierosa, jedzenie wspólnej kanapki).

9

Inwazyjna choroba meningokokowa

Meningokoki:– nie przeżywają poza organizmem człowieka– wykazują dużą wrażliwość na wysychanie i

niższą temperaturę– szybko giną pod wpływem powszechnie

używanych do mycia detergentów– zakażenia mogą być trudne do rozpoznania

w pierwszej fazie choroby– objawy występujące przy zapaleniu opon

mózgowo-rdzeniowych i posocznicy meningokokowej różnią się w przypadku niemowląt, starszych dzieci i osób dorosłych.

10

Inwazyjna choroba meningokokowa

Objawy występujące u dorosłych i starszych dzieci:– wymioty, gorączka,– gól głowy,– sztywność karku,– światłowstręt, senność,– bóle stawów, drgawki,– mogą występować także: zimne dłonie i stopy

przy jednoczesnej wysokiej gorączce oraz wybroczyny na skórze (wysypka krwotoczna).

11

Inwazyjna choroba meningokokowa

Wysypka krwotoczna

12

Epidemiologia zakażeń meningokokowych

• Okres wylęgania: 2-10 dni, na ogół 3-4 dni

• Śmiertelność 9 -12% (posocznica: 20-80%)• Zachorowania wywołane przez meningokoki występują najczęściej

zimą i wiosną

• W około 10 – 50 % przypadków występuje wysypka krwotoczna –

głównie na skórze tułowia, kończyn, rzadziej na twarzy, dłoniach

lub podeszwach (wykwity utrzymują się kilka dni)

• Choroba może mieć przebieg piorunujący prowadzący w ciągu

kilku godzin do zgonu

• W Polsce u ok. 6 -13 % osób po przebyciu choroby pozostają trwałe uszkodzenia (m.in. powikłania neurologiczne, głuchota)

13

Epidemiologia zakażeń meningokokowych

• Dzieci w wieku od 3 miesięcy do 5 lat są w

porównaniu do innych grup wiekowych narażone

najbardziej

• Drugi szczyt zachorowań jest notowany u młodzieży

między 14 a 19 rokiem życia

• Ryzyko infekcji wzrasta w zbiorowiskach ludzkich,

ogniska epidemiczne dotyczą zazwyczaj środowisk

zamkniętych tj. szkoły, przedszkola, domy dziecka,

akademiki, koszary, więzienia

14

Liczba zachorowań w Polsce, w zależności od wieku i płci, w

2008 roku

0

20

40

60

80

100

120

140

160

0-4lat

5 – 9lat

10 -14 lat

15-19lat

20-24lat

25-29lat

30-34lat

35-39lat

40-44lat

Kobiety

Mężczyźni

Razem

15

Liczba zachorowań w wybranych województwach w latach 2005, 2006,

2007, 2008

0

5

10

15

20

25

30

35

2005 2006 2007 2008

Pomorskie

Zachodniopomorskie

Kujawsko - Pomorskie

Profilaktyka zakażeń

meningokokowych

17

Nie można:

• wspólnie jeść tej samej kanapki, wafelka itp.

• pić z jednego naczynia

• jeść z jednego talerza

• palić tego samego papierosa

• pożyczać sobie kosmetyków (szminka)

• przekrzykiwać się (zakażenia drogą

kropelkową)

18

Należy:

• Dbać o higienę

• Używać jednorazowych chusteczek higienicznych

• Unikać osób kaszlących i kichających

19

Immunoprofilaktyka

Podawana:

w ramach zalecanych szczepień ochronnych,

szczególnie

w grupach ryzyka oraz ze wskazań lekarskich

w wybranych rejonach - samorządowe programy

profilaktyczne

w przypadku wystąpienia ogniska (koszary,

internaty itp.) lub epidemii

WIRUSOWE ZAPALENIE

WĄTROBY

21

Wirusowe zapalenie wątroby (WZW)

To choroba wywoływana przez jeden z

kilku obecnie znanych wirusów

hepatotropowych czyli wirusów

wyspecjalizowanych

w atakowaniu komórek wątroby -

hepatocytów. Najczęściej spotykamy się z

WZW typu A, B, C.

WIRUSOWE ZAPALENIE WĄTROBY TYPU C

23

WZW typu C

Choroba definiowana jako wirusowe

zapalenie wątroby typu C spowodowana

jest przez wirus zapalenia wątroby typu C

(HCV - Hepatitis C Virus), który wykryto

dopiero w roku 1989. Wirusowe zapalenie

wątroby typu C zwane jest także WZW C

lub potocznie żółtaczką C.

24

Objawy

• 70 – 80% przypadków ma przebieg

bezobjawowy

• Objawy niecharakterystyczne takie jak:

- spadek kondycji fizycznej i nieuzasadniona

męczliwość,

- częste zaburzenia gastryczne takie jak

wzdęcia, bóle brzucha, niestrawność,

biegunki,

25

Do zakażenia może dojść:

• w wyniku przetoczenia zakażonej krwi,

• w wyniku bezpośredniego kontaktu

uszkodzonej skóry lub śluzówek z zakażoną

krwią (używanie tych samych maszynek do

golenia, nożyczek, szczoteczek do zębów

lub poprzez materiały sanitarne oraz

zakrwawioną odzież),

26

Do zakażenia może dojść: cd.

• w sytuacjach pozamedycznych i medycznych, w

których stosowany jest niewłaściwie

wysterylizowany (wyjałowiony) sprzęt, jak np:

a) zabiegi upiększające takie jak: manicure,

pedicure, kolczykowanie, wykonywanie tatuaży,

b) używanie wspólnych igieł i strzykawek przez

narkomanów,

27

Do zakażenia może dojść: cd.

c) zabiegi stosowane w leczeniu

stomatologicznym,

d) używanie skażonych igieł lub innego

sprzętu podczas wykonywania zabiegów,

28

Do zakażenia może dojść: cd.

• podczas kontaktów seksualnych tzw. wysokiego

ryzyka (często, z wieloma partnerami), które

mogą powodować krwawienie,

• przeniesienie wirusa z matki na dziecko

w okresie okołoporodowym (rzadko).

W wielu przypadkach sposób zakażenia

pozostaje nieznany.

29

Nie można zarazić się poprzez:

• kichanie, kaszel, • używanie tych samych sztućców i talerzy, • korzystanie z tej samej łazienki lub toalety,

Osoba zakażona przestrzegająca

podstawowych zasad higieny nie stanowi

zagrożenia zakażeniem wirusem typu C.

30

Profilaktyka

1. Unikać źle prowadzonych:

• zakładów opieki medycznej,

• gabinetów dentystycznych,

• gabinetów kosmetycznych,

• zakładów fryzjerskich.

31

Profilaktyka c.d.

2. Unikać kontaktu z krwią innych ludzi.

3. Zaszczepić się przeciwko WZW typu B

(brak szczepionki przeciwko WZW typu

C).

32

Program:

Zwalczanie AIDS

i zapobieganie zakażeniom

HIV

333333

Profilaktyka HIV /AIDSSytuacja epidemiologiczna w Polsce na

koniec 2009 r. Pierwszy przypadek zakażenia HIV został

wykryty w Polsce w roku 1985, natomiast pierwsze zachorowanie na AIDS zdiagnozowano rok później.

Od początku epidemii HIV/AIDS w Polsce do końca 2009 roku, łącznie stwierdzono zakażenie HIV u 12 757 obywateli polskich, odnotowano 2 516 zachorowań na AIDS, a 1 010 osoby zmarły z przyczyn związanych z AIDS.

W 2009 roku zgłoszono w Polsce 689 nowych zakażeń HIV, w tym 539 mężczyzn (78%) i 127 kobiet (18%). W przypadku 23 osób występuje brak danych. Jednocześnie rozpoznano AIDS u 124 osób, w tym 96 mężczyzn (77%) i 28 kobiet (23%).

3434

Średnia roczna liczba nowo wykrywanych zakażeń HIV w latach

2002-2006, według województw– województwo dolnośląskie (4,1);– województwo warmińsko-mazurskie (2,4);– województwo pomorskie, łódzkie, (1,9);– województwo zachodnio-pomorskie,(1,8);– województwo śląskie , kujawsko-pomorskie, mazowieckie, opolskie, lubuskie(1,2);– województwo podlaskie (0,9)– województwo wielkopolskie, (0,8);– województwo lubelskie, podkarpackie, małopolskie (0,7);– województwo świętokrzyskie(0,5).

35

Zestawienie zachorowalności w Polsce na HIV, AIDS i zgony

36

Zestawienie zapadalności na HIV w zależności od wieku w roku 2004,

2006, 2008

0

50

100

150

200

250

300

350

Ilość

osó

b

Zapadalności w Polsce na HIV w zależności od wieku w roku 2004, 2006,

2008

2004 3 8 24 256 194 90 35 5 41

2006 4 11 20 295 226 99 38 6 51

2008 1 8 22 250 303 99 49 19 51

niemowlęta

12.Jan 13-19 20-29 30-39 40-49 50-59 60 + b. d.

37

Promowanie zdrowego stylu życia

Program: Trzymaj Formę

3838

Promowanie zdrowego stylu życia Zasady zdrowego stylu życia

1. Prawidłowe żywienie (zbilansowana dieta).

2. Aktywność fizyczna.

3. Umiejętność radzenia sobie ze stresem.

4. Unikanie nałogów.

5. Umiejętność korzystania z profilaktycznej

opieki

zdrowotnej.

3939

Częstość występowania nadwagi i otyłości wśród młodzieży w Polsce i innych krajach

4040

Zajęcia sedentaryjne w czasie wolnym

41

Profilaktyka nowotworowa

Program:

Wybierz życie – Pierwszy

Krok

42

Profilaktyka nowotworowa

W Polsce rak szyjki macicy jest drugim co do częstości

występowania nowotworem narządów płciowych

u kobiet do 45 roku życia. Co roku około 3500 Polek

dowiaduje się, że ma raka szyjki macicy, a połowa

z nich umiera, bo zgłosiła się do lekarza zbyt późno.

Oznacza to, że z dziesięciu kobiet, u których codziennie

wykrywa się w Polsce ten nowotwór, pięć umiera.

43

Ponieważ szczepionki przeciw HPV są najbardziej skuteczne u kobiet, które nie zetknęły się jeszcze

z wirusem, programy szczepień powinny być skierowane przede wszystkim do dziewczynek w

wieku od 9-10 do 13 lat.

W 2010 roku na terenie powiatu wejherowskiego w dwóch miastach Rumi i w Redzie prowadzone są

bezpłatne szczepienia dziewcząt urodzonych w 1997 r.

Całość wydatków z tytułu realizacji programu szczepień pokrywają gminy.

45

Zaproszenie

Serdecznie zapraszam na „Dzień Otwarty”

Powiatowej Stacji Sanitarno – Epidemiologicznej

w Wejherowie, który odbędzie się w siedzibie stacji

22 października 2010 roku w godzinach od 9.00

do 14.00

46

W programie między innymi: 1. Prezentacja multimedialna na temat zakresu działalności stacji.

2. Możliwość uzyskania informacji z zakresu działalności poszczególnych

sekcji, w szczególności, z zakresu:

• dezynfekcji i sterylizacji

• zagrożeń zdrowotnych XXI wieku

• szczepień ochronnych

3. Warsztaty laboratoryjne:

• techniki badań z zakresu diagnostyki zatruć pokarmowych

• badanie mikrobiologiczne wody

Dziękuję za uwagę