BPPM

Latem 2009 roku studenci Katedry Projektowania Urbanistycznego i Planowania na Uniwersytecie Bauhausw Weimarze pracowali nad planem rewitalizacji Starego Miasta w Szczecinie. Wybraliśmy Szczecin jako ty-powe środkowoeuropejskie miasto. Jego współczesna struktura urbanistyczna wyraźnie odzwierciedla po-szczególne fazy rozwojowe. Zniszczenia powstałe podczas drugiej wojny światowej są porównywalne doinnych miast europejskich. W frazie odbudowy Szczecin miał jednak szczęście. Żadna wielka krzywda mia-stu nie została uczyniona. Szczecin ma wiąż wyjątkową możliwość rekonstrukcji jego pierwotnej, history-cznie ukształtowanej struktury. Wymaga to jednak właściwego ukierunkowania działań planistycznych i roz-ważnych interwencji projektowych.

Studenci naszej Uczelni skoncentrowali się na rewitalizacji obszaru osiedla Stare Miasto. Pięć grup proje-ktowych (dwu- lub trzyosobowych) analizowało najpierw współczesną strukturę całego miasta. Punktemwyjścia było rozpoznanie potencjałów i ograniczeń dla rozwoju Szczecina. Równolegle do prowadzonychbadań, studenci analizowali różne modele odbudowy innych miast europejskich. Dało to podstawę dla przy-gotowania oryginalnych idei projektowych. W kolejnym etapie studenci weryfikowali te idee w fazie konstru-owania planu rewitalizacji. Ważne było dla nas uzyskanie atmosfery odpowiedniej dla centrum miasta.

W przygotowaniu i w przeprowadzeniu zadania projektowego dla studentów naszej Uczelni istotne znacze-nia miała współpraca z Biurem Przestrzennego Planowania Miasta (BPPM) w Szczecinie. Uzyskaliśmy nie-zbędne materiały planistyczne w tym cyfrowy model przestrzenny centrum Szczecina. Architekci z BPPM,uczestniczyli w pierwszej prezentacji projektów na naszej Uczelni (lipiec 2009). Pod koniec 2009 rokuprojekty zostały zaprezentowane na wystawie, w galerii szczecińskiego magistratu.

Jak kreować przyszłość Starego Miasta w Szczecinie? Jak odzyskać ten obszar dla aktywności mieszka-ńców, a jak dla tożsamości miasta? To są pytania, z którymi w sposób profesjonalny zmierzyli się w latach2009-2010 studenci kierunku architektura i urbanistyka Zachodniopomorskiego Uniwersytetu Technologi-cznego w Szczecinie. Studenci i absolwenci naszej Uczelni współuczestniczyli w projektowaniu różnychfragmentów Starego Miasta od wielu lat. Inicjatywa zaprzyjaźnionej szkoły architektonicznej w Weimarzezmobilizowała nas do ponownego podjęcia kompleksowych studiów nad tym obszarem, z uwzględnieniemwspółczesnych uwarunkowań.

Re-animacja oznacza przywrócenie do życia. To nie znaczy, że szczecińskie Stare Miasto nie żyje. Życie tusię tli, lecz ma raczej charakter lokalny, incydentalny, a obszar staromiejski sam w sobie nie stanowi atrakcjiprzebywania w nim, jak to ma miejsce w na rynkach w Poznaniu, Wrocławiu, Krakowie, Warszawie. StareMiasto w Szczecinie, odbudowane w latach 50. w formie osiedla mieszkaniowego, wówczas jeszcze wśródruin, funkcjonuje do dziś, lecz nie spełnia funkcji ogólno miejskich w tak szerokim zakresie, jak można by byłotego oczekiwać po historycznym śródmieściu prawie półmilionowej aglomeracji.

W projektach studenckich widać dynamizm, innowacyjność i kreatywność, która w założeniach ma wzboga-cać obszar staromiejski o nowe elementy podkreślające współczesny charakter miasta. Studenci operują ję-zykiem formy współczesnej – bo taki język jest dla nich, dla pokolenia przyszłości, lepiej zrozumiały. Trudnosię dziwić więc, że projekty nie naśladują rozwiązań historycznych, a co najwyżej do nich się dokompo-nowują, tworząc nieustający dialog miedzy przeszłością a przyszłością.

Rewitalizacja obszaru Starego Miasta ma priorytetowe znaczenie dla Szczecina. Temat jest bardzo aktua-lny, bowiem w Biurze Planowania Przestrzennego Miasta trwają prace na przygotowaniem miejscowegoplanu zagospodarowania dla tego obszaru. Część wystawy prezentowanej w Galerii Architektów Forma –projekty studentów niemieckich – była wcześniej pokazana w gmachu szczecińskiego magistratu w GaleriiPrezydenckiej. Prace te powstały w efekcie współpracy Uniwersytetu w Weimarze z Miastem Szczecin inaszym Biurem (BPPM).

Pierwsza prezentacja projektów studentów architektury Bauhausu, opracowanych pod kierunkiem prof.Christiana von Oppen, obyła się w lipcu 2009 roku w Weimarze. Na zaproszenie profesora Wolfganga Chri-sta udział w prezentacji i dyskusji wzięli szczecińscy architekci z Biura Planowania Przestrzennego Miasta.Prace studentów – sporządzone na podstawie materiałów inwentaryzacyjnych dostarczonych przez BPPMoraz seminarium, które odbyło się w kwietniu 2009 roku w BPPM, w Szczecinie – pokazały istotny potencjałobszaru oraz możliwości jego wykorzystania i wzbogacenia. Przedstawiły zarówno relacje zachodzące we-wnątrz Starego Miasta i jego związki z otoczeniem. Jest to spojrzenie osób z zewnątrz, nie związanych ani zhistorią, ani z kulturą Szczecina, patrzących z dystansem na nasze miasto. Prace studentów z Weimaru dos-trzegają istotne problemy Starego Miasta, m.in.: monofunkcyjność struktury, polegająca na zdominowaniuobszaru mieszkalnictwem, brak różnorodności w każdym aspekcie i funkcjonalnym i formalnym, odcięcie odrzeki, czy nadmierny ruch samochodowy, zarazem pokazują ogromny potencjał oraz wzbogacają nasząpercepcję staromiejskiej części Szczecina. Dzięki temu stanowią istotny materiał informacyjny i koncepcyj-ny przy opracowywaniu planu miejscowego dla Starego Miasta.

Inicjatywa podjęcia tematu rewitalizacji Starego Miasta przez studentów szczecińskiej uczelni, pod kieru-nkiem prof. Zbigniewa Paszkowskiego, tworzy tu ciekawe rozwinięcie. W odróżnieniu od koleżanek i kole-gów z Niemiec (osoby z zewnątrz), studenci ZUT patrzą na nasze miasto z innej perspektywy. Są silnie zwią-zani ze Szczecinem, tu żyją, studiują i zapewne będą pracować zawodowo. Jest to więc głos przyszłego po-kolenia szczecińskich architektów. Już z tego względu ich wizje i koncepcje są wartościowe. Prace właśniepowstały. Prezentacja w Galerii Architektów Forma będzie ich pierwszą odsłoną. Na pewno będą stanowićwkład w rozważania nad obszarem Starego Miasta.

Prof. Christian von Oppen

Dr hab. inż. arch. Zbigniew Paszkowski, prof. ZUT

Architekt, urbanista Janusz Nekanda-Trepka

Uniwersytet Bauhaus w Weimarze

Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie

Biuro Planowania Przestrzennego Miasta w Szczecinie

Studenci Uniwersytetu Bauhaus w Weimarze

Studenci Zachodniopomorskiego Uniwersytetu Technologicznego w Szczecinie

Kirsten Angermann, Franziska Emmrich, Margit Göbel, Sebastian Günther, Carl Hartmann, Sebastian Heinzel-mann,Annemarie Jaentsch, Kathrin Jöck, Christian Liebe, Thanh Tap Phan, Chih-bin Tseng, Raphael Wolf

Paweł Adamczuk, Paula Baranek, Joanna Bartoszewicz, Sylwia Białoszycka, Małgorzata Biniaś, Paulina Bo-nowicz, Marta Bylica, Karol Dejk, Aleksandra Dzięgielewska, Alicja Gajdis, Krystian Haraszczuk, Mikołaj Heigel,Michał Konopski, Agata Kowalak, Karol Kowalski, Paweł Ksionek, Ewa Kropiewnicka, Ida Lewandowska, Kata-rzyna Lukosek, Ewelina Łoś, Ewa Łukaszewska, Irena Nowacka, Dobrosława Nowak, Agata Opolska, PawełOrnatek, Katarzyna Osowska, Aleksandra Ostapiuk, Michał Pawluk, Karolina Piórkowska, Sylwia Prokowska,Ewa Przepiórska, Tomasz Ryba, Jagoda Sikorska, Szymon Skibicki, Ewa Sowińska, Tomasz Steinke, RafałStemporowski,Agnieszka Szczęsna, Joanna Wiśniowiecka, Paulina Witczak

, architekt, od 2007 roku pracownik naukowy i wykładowca Katedry Proje-ktowania Urbanistycznego i Planowania na Uniwersytecie Bauhaus w Weimarze. Badania prowa-dzone w Katedrze są skoncentrowane na miastach europejskich. W porównaniu doAfryki iAzji, pro-cesy urbanizacji w Europie są w 95% ukończone. Nasze miasta odzwierciedlają złożony rozwój spo-łeczny oraz polityczny społeczeństw. Wszelkie działania planistyczne i interwencje projektowe wy-magają jednak odpowiedniego wyczucia. Nasza Katedra zmierza do uwrażliwienia studentów naniezwykłość europejskiego dziedzictwa. Równolegle z pracą na Uniwersytecie Bauhaus w Weima-rze, Christian von Oppen wraz z dwoma partnerami prowadzi pracownię architektoniczną w Berli-nie. Stwarza to dodatkowe możliwości weryfikacji idei teoretycznych w architektoniczno-urbani-stycznej praktyce zawodowej.

, architekt, w latach 2003-2005 Architekt Miasta Szczecina, obecnie profe-sor nadzwyczajny i prodziekan ds. naukowych Wydziału Budownictwa i Architektury Zachodnio-pomorskiego Uniwersytetu Technologicznego w Szczecinie. W roku 1983 był współautorem zwycię-skiego projektu konkursowego na zagospodarowanie Starego Miasta w Szczecinie, a w roku 1987obronił pracę doktorską poświęconą "restrukturalizacji" starego miasta na przykładzie Szczecina.Autor wielu publikacji naukowych, promotor czterech zakończonych przewodów doktorskich. Zbi-gniew Paszkowski jest również założycielem firmy architektonicznej URBICON i autorem wielu re-alizacji architektonicznych, wśród nich: Książnicy Pomorskiej w Szczecinie, Hotelu Park w Szcze-cinie, osiedla Przecław pod Szczecinem, pięciu obiektów hotelowych sieci Qubus (różne miasta wPolsce) oraz Galerii Handlowej Kaskada w Szczecinie (w trakcie realizacji).

, architekt, przez wiele lat pracował w szczecińskim oddziale PracowniKonserwacji Zabytków, między innymi przy odbudowie Zamku Szczecińskiego i klasztoru w Kołba-czu.Autor warunków konserwatorskich konkursu TUP na zagospodarowanie Starego Miasta z 1983oraz warunków zabudowy Podzamcza. Od 1991 do 2003 roku dyrektor zachodniopomorskiego od-działu Ośrodka Dokumentacji Zabytków, autor licznych studiów historyczno-urbanistycznych miast igmin pomorskich. Rzeczoznawca Ministra Kultury w dziedzinie urbanistyki, planowania miejsco-wego i regionalnego oraz ochrony krajobrazu. Generalny projektant obowiązującego studium uwa-runkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Szczecina, główny projektant planu Po-rtu obejmującego tereny śródmiejskich wysp Odrzańskich. Obecnie przygotowuje projekt planumiejscowego dla obszaru Starego Miasta w Szczecinie.

Uniwersytetu Bauhausw Weimarze

Prof. Christian von OppenProf. Wolfgang ChristDr Klaus Rasche

ZachodniopomorskiUniwersytet. Technologiczny

Prof. Zbigniew PaszkowskiDr inż. arch. Krzysztof BizoDr inż. arch. Piotr FiukDr inż. arch. Maciej Płotkowiak

Biuro PlanowaniaPrzestrzennego Miasta

Arch. Janusz Nekanda-TrepkaArch. Anna Nawacka-GórzeńskaArch. Angelika SzerniewiczArch. Karolina Piwowarczyk

Galeria Forma – ZUT, WBiAul. Żołnierska 50, 71-210 Szczecintel.: 091-484 7565, 604-434349e-mail: pawel@rubinowicz.com.pl

mgr inż. arch. Paweł Rubinowicz

dr inż. arch. Klara Czyńska

Fragmenty analiz historyczno-konserwatorskich przygotowane przez studentów Zachodniopomorskiego UniwersytetuTechnologicznego. Po lewej: trójwymiarowa rekonstrukcja Szczecina w fazie rozwoju miasta z końca 17. wieku; autorzy: SzymonSkibicki, Paweł Adamczuk, Paulina Bonowicz. Po prawej: Analiza stanu zniszczeń powojennych Starego Miasta; autorzy: PaulinaBaranek,Agata Opolska, Jagoda Sikorska

Trójwymiarowa rekonstrukcja struktury urbanistycznej Szczecina w fazie rozwoju miasta z 1878 roku, z pokazaniemukładu fortyfikacji oraz bardzo intensywnej zabudowy w obszarze współczesnego osiedla Stare Miasto. Materiał opracowany przezstudentów Zachodniopomorskiego Uniwersytetu Technologicznego. Autorzy: Marta Bylica, Paweł Ksionek, Irena Nowacka, EwaSowińska, Paulina Witczak

:

:

Wizualizacja jednej z pięciu koncepcji rewitalizacji Starego Miasta w Szczecinie opracowanych przez studentówUniwersytetu Bauhaus w Weimarze. Zakłada ona m.in. lepszą integrację Starego Miasta z Odrą, połączenie terenu z Łasztownią orazspójną kompozycję urbanistyczną po obu stronach rzeki. Wyraźne jest dążenie do zagęszczania struktury urbanistycznej (np.zabudowa Pl. Orła Białego). Modyfikowany jest także układ komunikacji w tym węzeł Trasy Zamkowej. Autorzy: Carl Hartmann, KathrinJöck, Chih-bin Steng.

Wybrane szkice i schematy projektowe opracowane przez studentów Uniwersytetu Bauhaus w WeimarzeAutorzy: Thanh TapPhan, Raphael Wolf, Carl Hartmann, Kathrin Jöck, Chih-bin Steng