Pozostałości substancji niepożądanych w żywności i paszach ...Szkolenie pracowników laboratoriów terenowych i wdrażanie opracowanych procedur i instrukcji Przygotowywanie

Pozostałości substancji niepożądanychw żywności i paszach

- ocena zagrożeń

Andrzej Posyniak, Krzysztof Niemczuk

PIWet-PIB Puławy

III Kongres Nauk Rolniczych, Warszawa, 10.09.2015

Substancje niepożądane w żywności i paszach

Substancje anaboliczne

• hormonalne

• β-agonistyczne

Antybiotyki

i inne leki weterynaryjne



Środki ochrony roślin

Polichlorowane bifenyle

Dioksyny

Metale toksyczne



Mikotoksyny

Wielopierścieniowe

węglowodory aromatyczne

(WWA)


Zafałszowanie pasz melaminą

C3 H6 N6

Zafałszowanie zawartości białka w paszach

melamina w karmie dla psów i kotów

melamina w paszy dla trzody chlewnej

melamina w paszy dla drobiu

melamina w paszy dla ryb

Obowiązek badania pasz na obecność melaminy

obowiązek kontrolowania komponentów

importowanych z Chin i Azji południowo-

wschodniej


Chloramfenikol w paszach

Anemia aplastyczna u dzieci, genotoksyczność, mutagenność

Zakaz stosowania w praktyce weterynaryjnej

W 2013 r do Europy, w tym również do Polski, jako dodatek paszowy dostarczono preparat enzymatyczny z chloramfenikolem

Wykryto chloramfenikol w paszach i tkankach zwierząt


System laboratoriów urzędowych

Krajowe Laboratorium

Referencyjne

PIWet-PIB w Puławach



Laboratoria

Zakładów Higieny Weterynaryjnej


Referencyjne




Unijne Laboratoria Referencyjne


Referencyjne


Laboratoria

Zakładów Higieny Weterynaryjnej


Obowiązki i zadania Krajowego Laboratorium Referencyjnego

Opracowywanie nowych procedur badawczych

Szkolenie pracowników laboratoriów terenowych

i wdrażanie opracowanych procedur i instrukcji

Przygotowywanie materiałów referencyjnych

i organizowanie badań biegłości

Udział w badaniach biegłości organizowanych przez EURL


Obowiązki i zadania Krajowego Laboratorium Referencyjnego

Opracowywanie i organizacja programów kontrolnych

Weryfikacja wyników niezgodnych i informowanie

odpowiednich służb o występujących zagrożeniach

Ocena ryzyka wynikającego z występowania

substancji niepożądanych


WYSTĘPOWANIE POZOSTAŁOŚCI SUBSTANCJI NIEPOŻĄDANYCH

KONTROLA PROWADZONA ZGODNIE Z DECYZJĄ 96/23/WE


Wyniki kontroli pozostałości substancji niepożądanych (2014 r.)

Odsetek wyników niezgodnych (2011-2014 r.)

Wykrywane substancje niepożądane (2014 r.)


Pozostałości antybiotyków i innych substancji


Pozostałości antybiotyków w żywności


Najczęściej wykrywane grupy antybiotyków


Antybiotyki w systemach dozujących wodę na fermach


Sulfonamidy w miodzie (2005 – 2014 r.)


Najczęściej używane antybiotyki


Barwniki w rybach (2003 - 2014 r.)


Źródła skażenia zwierząt łownych ołowiem


Źródła skażenia zwierząt łownych ołowiem


Skażenie ołowiem zwierząt łownych

Warmia i Mazury Regiony przemysłowe

Skażenie ołowiem zwierząt łownych po uwzględnieniu wtórnego skażenia po odstrzale

Warmia i Mazury Regiony przemysłowe

Ocena narażenia na ołów po spożyciu mięsa zwierząt łownych

184%

2%

301%

4%0%

50%

100%

150%

200%

250%

300%

%BMDL01 %BMDL01 po odrzuceniu wartościodstających, wskazujących na wtórne

zanieczyszczenie tuszy

Warmia i Mazury

Regiony Przemysłowe

OCENA WYSTĘPOWANIA WWA W ŻYWNOŚCI


Źródła skażenia żywności:

Zanieczyszczenie środowiska – migracja WWA do żywności z powietrza, gleby i wody;

Przemysłowe i domowe metody przygotowania żywności związane z obróbką termiczną tj. wędzenie, grillowanie, smażenie i suszenie.

Rozporządzenie nr 835/2011 wprowadza nowe limity dla WWA m.in. w mięsie wędzonym i produktach mięsnych wędzonych

oraz w wędzonych rybach i produktach rybołówstwa

Źródła narażenia na WWA


Nowe limity dla benzo-a pirenu i sumy WWA

od 0.1.09.2012 r. od 01.09.2014 r.

μg/kg


Przekroczenia zawartości benzo-a-pirenui sumy WWA po tradycyjnym wędzeniu

Stare limity


Przekroczenia zawartości benzo-a-pirenui sumy WWA po tradycyjnym wędzeniu

Stare limity Nowe limity


Działanie ochronne osłonek stosowanych do wędlin

Stosowanie osłonek do wędlin


Działanie ochronne osłonek stosowanych do wędlin

Stosowanie osłonek do wędlin Spełniane limity


Wpływ techniki wędzenia na zawartość WWA (Próbki spełniające nowe limity)


Wpływ drewna używanego do wędzenia na zawartość WWA (Próbki spełniające limity)


OCENA WYSTĘPOWANIA DIOKSYNW PASZACH I ŻYWNOŚCI

Badania prowadzone są w Zakładzie Radiobiologii PIWet-PIB

Kierownik: prof. dr hab. J. Piskorska-Pliszczyńska


Występowanie dioksyn w paszach i materiałach paszowych (2006 – 2014 r.)

Występowanie dioksyn w paszach i materiałach paszowych (2006 – 2014 r.)

Występowanie dioksyn w mięśniach zwierząt (2009 – 2014 r.)

Występowanie dioksyn w mięśniach zwierząt (2009 – 2014 r.)

Występowanie dioksyn w rybach bałtyckich (2006 – 2014 r.)

Występowanie dioksyn w rybach bałtyckich (2006 – 2014 r.)

Tolerowana tygodniowa dawka dioksyn po spożyciu ryb bałtyckich

Gatunek ryby Spożycie ryb bałtyckich

Dziecko (25 kg) Dorosły (70 kg)

Łosoś 37,9 g 106,2 g

Szprot 58,0 g 162,5 g

Śledź 78,7 g 220,2 g

*Struciński P., Piskorska-Pliszczyńska J., Maszewski S., Góralczyk K., Warenik-Bany M.,

Mikołajczyk S., Czaja K., Hernik A., Ludwicki J.K.: PCDD/Fs and DL-PCBs intake

from fish caught in Polish fishing grounds in the Baltic Sea – Characterizing the risk

for consumers, Environment International, 2013, 56, 32–41 (IF: 6,248).

Zabezpieczenie przed występowaniem pozostałości substancji niepożądanych

Dobra praktyka weterynaryjna i hodowlana• przestrzeganie czasów karencji

• stosowanie leków zgodnie z ich wskazaniami

Umiejętna kontrola pozostałości• wiedza epidemiologiczna

• ustalenia międzynarodowe

• wybór miejsc pobrania próbek

Praktyka laboratoryjna• laboratoria: kompetencje i dyspozycyjność

• metody: skryning, potwierdzenia


Krajowe Laboratoria Referencyjne, w których wykonywana jest kontrola substancji

niepożądanych

Zakład Farmakologii i Toksykologii PIWet-PIB

Kierownik: prof. dr hab. J. Żmudzki, prof. dr hab. A. Posyniak

Badania: leki weterynaryjne, hormony, pestycydy, WWA,

metale, mikotoksyny

Zakład Radiobiologii PIWet-PIB

Kierownik: prof. dr hab. J. Piskorska-Pliszczyńska

Badania: dioksyny


Dziękuję za uwagę!


Documents

Pozostałości substancji niepożądanych w żywności i paszach ...Szkolenie pracowników laboratoriów terenowych i wdrażanie opracowanych procedur i instrukcji Przygotowywanie