PRIVREDNA MAPA JUŽNOG BANATA Kada želimo da predstavimo privredu Južnog Banata treba istaći da je to region sa veoma dugom tradicijom zanatstva i industrijskom proizvodnjom, još s kraja XVIII veka. Zanati polako odumiru, ali njihovo mesto zauzimaju mala i srednja preduzeća koja predstavljaju okosnicu razvoja. Prema Saopštenju Agencije za privredne registre 2.720 privrednih društava iz Južnog Banata je predalo finansijske izveštaje za 2010. godinu. U 2010. godini je prema podacima iz finansijskih izveštaja bilo zaposleno 25.912 radnika, što predstavlja 8,3% ili 2.331 radnik manje u odnosu na prethodnu godinu. Mikro privredna društva, koja u skladu sa standardima Evropske unije zapošljavaju do 10 radnika, čine 87,57% svih privrednih društava, a u njima je bilo zaposleno 16,40% od ukupnog broja radnika. Pregled broja privrednih društava po broju zaposlenih

2010 2009 broj učešće broj učešće

Indeks

Bez zaposlenih 902 33,2 955 34,1 94,5 1 zaposleni 608 22,3 586 21,0 103,7 od 2 do 5 636 23,4 672 24,0 94,6 od 6 do 10 235 8,6 233 8,3 100,9 od 11 do 50 256 9,4 260 9,3 98,5 od 51 do 250 70 2,6 81 2,9 86,4 više od 250 13 0,5 14 0,5 92,9 ukupno privrednih društava 2.720 100 2.801 100 ukupan broj zaposlenih 25.912 28.015 92,5

Posmatrano po sektorskoj strukturi, najviše privrednih društava je poslovalo u sektorima: Trgovina na veliko i malo 39,5%, Prerađivačka industrija 20,9% i Poljoprivreda 10,3%. Broj privrednih društava po sektorima

Opis 2010 2009 Indeks PRIVREDNA DRUŠTVA – UKUPNO 2.720 2.801 97,1 Poljoprivreda, lov šumarstvo i vodoprivreda 281 281 100 Ribarstvo 8 5 160 Vađenje ruda i kamena 10 11 90,9 Prerađivačka industrija 568 581 97,8 Proizvodnja i snabdevanje el.energijom, gasom i vodom 36 24 150 Građevinarstvo 174 175 99,4 Trgovina na veliko i malo, opravka 1.075 1.154 93,2 Hoteli i restorani 39 39 100 Saobraćaj, skladištenje i veze 158 160 98,7 Finansijsko posredovanje 6 6 100 Poslovi s nekretninama, iznajmljivanje 262 254 103,1 Obrazovanje 30 35 85,7 Zdravstveni i socijalni rad 25 27 92,6 Druge komunalne, društvene i lične usluge 45 46 97,8 Bez oznake 3 3 100

Više od dve trećine radnika – 75% bilo je zaposleno u tri sektora i to u sektorima: Prerađivačka industrija 12.081 ili 47%, Poljoprivreda, lov i šumarstvo 4.281 ili 17% i Trgovina na veliko i malo 2.953 ili 11%.

Broj zaposlenih po sektorima delatnosti

1000

6000

11000

16000

21000

26000

Prerađ.ind. Poljoprivreda Trgovina Ostalo

U strukturi privrednih društava, posmatrano sa aspekta veličine, dominantno je učešće malih privrednih društava ( 95,6% ), u kojima je bilo zaposleno 9.821 radnika. Na drugoj strani, u velikim privrednim društvima koja čine svega 0,8% ukupnih privrednih društava, bilo je zaposleno 8.974 radnika ( 34,6% ). Broj privrednih društava po veličini

0,8% velika3,6% srednja

95,6% mala

I pored toga što mala i srednja privredna društva čine oko 99% ukupnog broja privrednih društava, pretežni uticaj na privredu Regiona ostvaruju velika privredna društva. Ova društva su u 2010. godini zapošljavala 34,6% od ukupnog broja radnika, ostvarila oko polovine poslovnih prihoda i imala dominantan uticaj na ostvaren negativan neto finansijski rezultat.Velika privredna društva u 2010. godini iskazala su negativan neto finansijski rezultat u iznosu od 9.356 miliona dinara, koji čini 71% od iskazanog negativnog neto finansijskog rezultata na nivou ukupne privrede Južnog Banata.Najveće učešće u strukturi neto dobitka za 2010. godinu pripada malim privrednim društvima – 45,11%.Posmatrano sa aspekta veličine, velika privredna društva ostvaruju najveće učešće i u kapitalu 37,90%. Poslovanje privrednih društava u 2010, kao i prethodnih godina, karakteriše izražena teritorijalna disproporcija. Više od polovine privrednih društava poslovalo je na teritoriji grada Pančeva, koja su zapošljavala 13.691 radnika, dok je najmanje privrednih društava poslovalo u opštinama Plandište ( 2,7% ) i Opovo ( 1,9% ). Struktura privrednih društava, zaposlenih i poslovnih prihoda po opštinama

Broj privrednih društava Broj zaposlenih Poslovni prihodi Južni Banat 2010 2009 index 2010 2009 index 2010 2009 index

Alibunar 143 142 100,7 621 984 63,1 5.036.034 4.501.740 111,9 Bela Crkva 124 138 89,9 777 829 93.7 3.472.392 2.645.593 131,2 Vršac 510 508 100,4 6.350 6.617 96,0 52.099.084 44.744.859 116,4 Kovačica 183 176 104,0 1.189 1.145 103,8 7.240.122 5.213.751 138,9 Kovin 219 203 107,9 2.176 2.407 90,4 12.766.793 10.389.004 122,9 Opovo 53 56 94,6 265 262 101,1 4.426.552 3.088.663 143,3 Pančevo 1.414 1.490 94,9 13.691 14.901 91,9 91.499.653 72.165.018 126,8 Plandište 74 88 84,1 843 870 96,9 4.514.019 3.686.971 122,4 UKUPNO 2.720 2.801 97,1 25.912 28.015 92,5 181.054.649 146.435.592 123,6 Na području južnobanatskog regiona ukupna prosečna zarada isplaćena u septembru 2012. godine iznosila je 58.500 dinara.

U odnosu na prosečnu zaradu isplaćenu u avgustu 2012. godine nominalno je niža za 4,2%. Prosečna zarada bez poreza i doprinosa isplaćena u septembru 2012. godine iznosi 42.103 dinara i u odnosu na prethodni mesec nominalno je opala za 4,0%. Najviše prosečne zarade bez poreza i doprinosa, odnose se na grad Pančevo 46.520 dinara i opštinu Vršac 46.209 dinara, dok je najnižu zaradu, kao i istog meseca prethodne godine, zabeležila opština Plandište 25.944 dinara. Zarade po zaposlenom - septembar 2012. - po opštinama –

Nominalni indeksi IX 2012 I-IX 2012 Prosečna zarada VIII 2012 I-IX 2011

Prosečna zarada bez poreza i doprinosa

Republika Srbija

55.903

95,6 108,9 40.258

Vojvodina

55.047

96,7 108,9 39.613

Južno-banatski okrug

58.500

95,8 108,0 42.103

Alibunar

40.221

92,8 113,4 29.042

Bela Crkva

42.450

96,2 113,8 30.613

Vršac

64.194

96,2 111,4 46.209

Kovačica

36.827

98,7 99,1 26.529

Kovin

51.883

97,7 110,2 37.407

Opovo

45.698

95,2 111,8 32.948

Pančevo - grad

64.713

96,0 106,0 46.520

Plandište

35.716

97,4 106,0 25.944

Na teritoriji Južnog Banata, stopa zvanično registrovane nezaposlenosti u avgustu 2012. godine iznosila je 34,38%. Na kraju meseca avgusta, registrovano je 37.749 lice koje traži zaposlenje, od toga 53,89% žena – 20.343. Struktura lica koja traže zaposlenje:

• 34.020 nezaposlenih lica – aktivnih • 3.123 privremeno nesposobnih ili nespremnih za rad • 521 lica kojima miruje pravo po zakonu • 20 lica koja traže promenu zaposlenja • 65 drugih lica koja traže zaposlenje.

Od ukupnog broja nezaposlenih lica, preko 12 meseci ( dugotrajna nezaposlenost ) na zaposlenje čeka 65,75% ili 22.369 lice, od čega je 54,55% žena. Struktura nezaposlenih lica prema stručnoj spremi: I – 12.582 (36,98%) – prvi stepen strucne spreme, II – 1.964 (5,77%) – drugi stepen stručne spreme, III – 7.242 (21,29%) – treći stepen stručne spreme, IV – 9.070 (26,66%) - četvrti stepen stručne spreme V – 242 (0,71%) - peti stepen stručne spreme VI – 1.424 (4,19%) - šesti stepen stručne spreme VII – 1.494 (4,39%) - sedmi stepen stručne spreme VIII – 2 (0,01%) – osmi stepen stručne spreme. Ono čime se posebno može pohvaliti južnobanatski region je konstantno ostvarivanje suficita u spoljnotrgovinskoj razmeni. U periodu januar-oktobar 2012. godine, ostvarena je robna razmena

Južnog Banata sa inostranstvom u ukupnoj vrednosti od 795.862.001 USD, od čega izvoz iznosi 454.386.385 USD (57% ukupne vrednosti razmene) i uvoz 341.475.616 USD (43% od ukupne vrednosti razmene). U posmatranom periodu ostvaren je suficit od 112.910.769 dolara, pokrivenost uvoza izvozom iznosi 133%. U odnosu na isti period prošle godine, izvoz je opao za oko 29,4%, a uvoz za oko 32,8%. U periodu januar-oktobar ove godine izvoz Južnog Banata čini 13,1% od ukupnog izvoza Vojvodine, odnosno oko 4,9% od ukupnog izvoza Srbije. Uvoz južnobanatskog regiona u ukupnom uvozu Vojvodine učestvuje sa 7,5%, odnosno sa 2,2% u ukupnom uvozu Srbije.

IZVOZ REGIONA PO ZEMLJAMA I-X 2012.

Turska5%

Ostale zemlje33%

Ukrajina5%

Nemacka21%

Ruska federacija

13%Rumunija

9%

Italija7%

Bosna i Hercegovina

7%

Posmatrajući strukturu izvoza po zemljama, najveći deo izvoza otpada na Nemačku 96.949.942 USD, Rusku federaciju 58.724.151 USD, Rumuniju 40.599.495 USD, Italiju 31.807.620 USD, Bosnu i Hercegovinu 31.131.622 USD, Ukrajinu 21.646.693 USD i Tursku 20.534.334 USD. Izvoz u ovih sedam zemalja čini 67% od ukupnog izvoza Južnog Banata u posmatranom periodu.

UVOZ REGIONA PO ZEMLJAMA I-X 2012.

Nemacka14%

Italija12%

Rumunija8%

Ostale zemlje41%

Ruska federacija

7%

Bosna i Hercegovina

5%

Francuska6%

Kina7%

U uvozu, vodeći spoljnotrgovinski partneri bili su: Nemačka 46.683.662 USD, Italija 39.271.780 USD, Rumunija 28.873.317 USD, Ruska federacija 24.476.823 USD, Kina 23.240.394 USD, Francuska 21.973.867 USD i Bosna i Hercegovina 15.541.664 USD. Uvoz iz ovih šest zemalja čini 59% od ukupnog uvoza Regiona u posmatranom periodu

U posmatranom periodu 2012. godine, privrednici južnobanatskog regiona su izvozili u 69 zemalja, a uvozilo se iz 75 zemlja. Iz prethodno navedenih podataka može se konstatovati da su u regionu Južnog Banata razvijene sve privredne oblasti i to ponajpre industrija i poljoprivreda, zatim građevinarstvo i industrija građevinskog materijala, trgovina, ugostiteljstvo, turizam, saobraćaj i veze, stambeno komunalna delatnost kao i finansijske i druge usluge. Na osnovu navedenih podataka, možemo konstatovati da Južni Banat s pravom nazivaju "Žitnica profita". Da bi na najbolji način predstavili privredni potencijal južnobanatskog regiona poseban akcenat ćemo staviti na sledeće privredne grane: - INDUSTRIJA - POLJOPRIVREDA - TURIZAM

Ostvarena proizvodnja najvažnijih useva na teritoriji Južnog Banata u 2011.godini

Kod stočarstva najrazvijenije je živinarstvo, a zatim sledi uzgoj svinja i goveda sa ukupnim učešćem do 5% u ukupnom stočnom fondu Srbije.

Stočni fond u 2011. godini

Stanje stočnog fonda u Južnom Banatu pokazuje tendenciju pada kod brojnog stanja goveda, dok je kod svinja i ovaca , kao i živine, porast. Postojanje stočarske proizvodnje u sistemu poljoprivredne proizvodnje neophodan je uslov održanja plodnosti zemljišta kao osnovnog resursa poljoprivredne proizvodnje. Kao treća dominantna oblast u poljoprivredi izdvaja se voćarstvo sa proizvodnjom od oko 25.000 t jabuka, kao i vinogradarstvo sa proizvodnjom od oko 16.000 t grožđa.

Posledice velike svetske ekonomske krize značajno su se osetile u ovoj grani privrede-smanjenje tražnje za poljoprivrednim proizvodima je dovelo do pada cena na svetskim berzama. Na domaćem tržištu je takođe došlo do pada tražnje za prehrambenim proizvodima, što je prouzrokovalo pad većine cena i produžetak roka naplate. Agrarni budžet je značajno smanjen, a podrška je obezbeđena registrovanim poljoprivrednim gazdinstvima, odnosnoo fizičkim licima - zemljoradnicima. Pravna lica koja su registrovala poljoprivredno gazdinstvo su ostala uskraćena za budžetsku podršku.

Proizvodnja Površine (ha) Prinos (t/ha) Proizvodnja (t)

Pšenica 58.142 4,18 243.039,20Kukuruz merkantilni 136.265 6,48 882.950,1Suncokret 49.390 2,69 132.959,4Soja 16.514 2,61 43.030,1Šećerna repa 7.415 42,52 315.293,00