1

PRIRURUČNIK ZA BUDUĆE PREDUZETNIKE

Od ideje do realizacije

(Teritorija FBiH)

2

SADRŽAJ:

UVOD

2. IZBOR OBLIKA POSLOVANJA ................................................................................ 4

3. OSNOVNI KORACI U REGISTRACIJI ..................................................................... 6

3.1. OBRT ................................................................................................................. 6

3.2. DRUŠTVO SA OGRANIČENOM ODGOVORNOŠĆU (D.O.O.) ..................... 12

3.3. NAJVAŽNIJE FAZE U POSTUPKU REGISTRACIJE D.O.O. .......................... 15

3.4. TROŠKOVI POSTUPKA REGISTRACIJE D.O.O. ........................................... 16

3.5. OSNOVNA RAZLIKA IZMEĐU OBRTA I D.O.O. ............................................. 17

ZAKLJUČAK

3

Ako imate dobru ideju, određeno znanje ili posjedujete neku od

bitnih vještina za poslovanje, spremni ste za nove izazove i puni entuzijazma

– treba da pokrenete sopstveno preduzeće! Ipak, prije nego što krenete u

novi poduhvat, treba da upoznate pravne propise koji se primenjuju na vaše

poslovanje i sa kojima morate da se srećete.

Iako ponekad ne djeluje tako, pravni propisi i prateća administracija ne

predstavljaju gubljenje vremena, već sredstvo za ostvarivanje i zaštititu

prava. Ako želite da stvorite dobru bazu za vaš biznis, morate da upoznate

važeće zakone i procedure u Federaciji Bosne i Hercegovine.

Ovim priručnikom reguliše se postupak osnivanja i registracije Obrta

i Društva sa ograničenom odgovornošću u skladu sa važećim zakonskim

propisima na teritoriji FBiH.

Priručnik je namijenjen da budućim preduzetnicima olakša i približi

procedure registracije poslovnih subjekata te da pretvori njihove ideje u

uspješnu realizaciju projekta.

1. UVOD

4

2. IZBOR OBLIKA POSLOVANJA

Preduzetnici koji su na samom početku u realizaciji svoje preduzetničke

ideje, često se susreću sa pitanjem koji oblik poslovanja da odaberu: Obrt ili

Privredno društvo. Prije konačne odluke potrebno je razmotriti pozitivne i

negativne aspekte oba tipa.

5

Obrt je samostalno i trajno obavljanje privrednih djelatnosti od strane

fizičkih osoba sa svrhom postizanja dohotka koji se ostvaruje proizvodnjom,

prometom ili pružanjem usluga na tržištu.

Društvo je pravno lice koje samostalno obavlja djelatnost proizvodnje

i prodaje proizvoda te vršenja usluga na tržištu radi sticanja dobiti.

Prema Zakonu o privrednim društvima, društvo može biti organizovano u

jednom od sljedećih oblika:

• društvo s neograničenom solidarnom odgovornošću (d.n.o.)

• komanditno društvo (k.d.)

• dioničko društvo (d.d.)

• društvo s ograničenom odgovornošću (d.o.o.)

6

3. OSNOVNI KORACI U REGISTRACIJI FIRME

3.1. OBRT

1. KORAK

Podnošenje potrebnih dokumenata nadležnoj opštinskoj službi (Služba

za ekonomske odnose, Služba za privredu i sl.) i plaćanje opštinske

takse za osnivanje obrta.

U Federaciji BIH

osnivanje, poslovanje i

zatvaranje obrta je

regulisano Zakonom o

obrtu i srodnim

djelatnostima.

7

Potrebni dokumenti za osnivanje obrta su:

Uvjerenje o državljanstvu ili ovjerena kopija lične karte;

Uvjerenje o poslovnoj sposobnosti;

Ljekarsko uvjerenje:

Uvjerenje Nadležnog suda (Opštinskog i Suda za prekršaje) da

nije izrečena pravomoćna sudska presuda, obavljanja obrta dok ta

mjera traje

Uvjerenje o izmirenim poreskim obavezama da nema neizmirenih

finansijskih, poreskih i drugih obaveza.

2. KORAK

Dobijanje Rješenja o obavljanju djelatnosti

Nakon podnošenja svih potrebnih dokumenata, potrebno je sačekati

maksimalno 7 – 10 dana do dobijanja rješenja. Kako je procedura izdavanja

rješenja u nadležnosti Opštine, brzina izdavanja zavisi od ekspeditivnosti

nadležne službe koja izdaje rješenje.

8

3. KORAK

Izrada pečata

Izrada pečata je sljedeći korak nakon što se dobije

Rješenje o početku obavljanja djelatnosti, Važno je

naglasiti da na pečatu moraju biti identični podaci

kao na Rješenju. Cijena izrade pečata se kreće od

30-50 KM u zavisnosti od vrste pečata. Izrada pečata

traje jedan dan.

4. KORAK

Registracija u Poreskoj upravi i dobijanje ID broja i šifre

djelatnosti

9

Prvo je potrebno dobiti Obavještenje o razvrstavanju poslovnog subjekta

po šiframa djelatnosti od strane nadležne Službe za statistiku – popuni se

obrazac PFL-3 i priloži kopija Rješenja kojim je odobren rad obrta i kopija

lične karte vlasnika.

Obrazac se dobije u službi ili skine sa web stranice Službe . Nakon toga

se u Poreskoj upravi dobije Uvjerenje o poreskoj registraciji i ID

(identifikacioni broj) . Ova procedura traje najčešće jedan dan.

5.KORAK

Otvaranje transakcijskog računa u poslovnoj banci

Po dobijanju ID broja i Obavijesti o

razvrstavanju poslovnog subjekta

po šiframa djelatnosti otvaramo

transakcioni račun kod neke od

komercijalnih banaka. Za otvaranje

transakcijskog računa potrebno je

popuniti Zahtjev, obrazac Specimen

potpisa i priložiti banci potrebne

dokumente.

Postupak otvaranja računa traje

maksimalno dva dana.

10

6. KORAK

Prijava radnog odnosa vlasnika i radnika (što zavisi da li se

radi o osnovnoj ili dopunskoj djelatnosti)

Ukoliko se ne radi o dopunskoj djelatnosti neophodno je prijaviti u radni

odnos vlasnika i radnike koje planirate zaposliti. Za prijavu je neophodno

popuniti obrazac JS 3100 i predati ga u Poresku upravu. Ova procedura

traje jedan dan.

7. KORAK

Nakon prijave zaposlenih radnika potrebno je podnijeti Zahtjev za

inicijalnu fiskalizaciju. Poreska uprava je na svojoj web stranici objavila

spisak aktivnosti obveznika fiskalizacije. Troškovi fiskalizacije iznose oko

700 KM. http: (www.pufbih.ba)

8. KORAK

Registracija u sistem PDV-a (uslovno)

Ukoliko Poreski obveznik predvidi godišnji promet veći od 50.000 KM

obavezan je da se prijavi u sistem PDV-a.

11

Taksa za prijavu u sistem PDV-a iznosi 15 KM + troškovi kopiranja i ovjere

dokumenata koji se prilažu uz obrazac Prijave.

U tabeli ispod je pregled troškova osnivanja i potreban broj dana za

osnivanje obrta, primjer za opštinu Novi Grad, Sarajevo :

Napominjemo da su ovo orijentacioni podaci i da mogu biti različiti u zavisnosti o kojoj se

opštini radi.

AKTIVNOST Troškovi/KM

Taksa za osnivanje obrta 80,00

Dodatne takse, troškovi kopiranja i sl. 30,00 - 50,00

Izrada pečata 30,00 -50,00

Kopiranje i ovjera dokumenata 10,00 -20,00

Inicijalna fiskalizacija 650,00 - 700,00

Registracija u sistem PDV-a 15,00

TROŠKOVI OSNIVANJA OBRTA

≈ 900,00 KM

AKTIVNOST Broj dana

Rješenje o registraciji 10

Izrada pečata 1

Registracija u Poreskoj upravi 1

Otvaranje transakcijskog računa 1

Prijava radnika 1

Fiskalizacija cca 30

UKUPNO DANA (sa fiskalizacijom) ≈ 45

12

3.2. DRUŠTVO SA OGRANIČENOM ODGOVORNOŠĆU (D.O.O.)

Društvo sa ograničenom odgovornošću je privredno društvo u kome

pravno ili fizičko lice ulaže početne uloge s kojima sudjeluju u unaprijed

dogovorenom početnom kapitalu, s ciljem sticanja dobiti.

Osnivački akt

Društvo sa ograničenom odgovornošću osniva se Ugovorom u pismenoj

formi koji zaključuju osnivači. Kada D.O.O. osniva samo jedan osnivač,

osnivački akt je Odluka o osnivanju. Potpisi osnivača se ovjeravaju u skladu

sa Zakonom.

Kako bi Ugovor ili Odluka, kao

osnivački akti Društva, sadržavali sve

potrebne elemente, potrebno je

dostaviti slijedeće:

Puni i skraćeni naziv /firma/

Društva koje se osniva.

Adresa poslovnog prostora u

kojem je sjedište Društva koje se

osniva (sjedište Društva mora

biti poslovni prostor, odnosno

može biti i stan, uz

uslov da je pretvoren u poslovni prostor);

13

Djelatnosti Društva koje se osniva (u skladu sa standardnom

klasifikacijom djelatnosti)

Tačni podaci o osobama ovlaštenim za vođenje poslova Društva

(direktor, zamjenik direktora…);

Tačni podaci o osnivačima Društva (ovjerene kopije identifikacijskih

dokumenata, ako su osnivači fizičke osobe, odnosno izvodi iz Registra

pravnih osoba, ako su osnivači pravne osobe).

Osnovni kapital

Zakon propisuje osnovni kapital u Društvu sa ograničenom

odgovornošću sa jednim ili više osnivača, u najmanjem iznosu od 2.000,00

KM . Vrijednost pojedinačnog uloga ne može biti manji od 100 KM.

Iznos osnovnog kapitala potrebno je uplatiti na prelazni račun jedne od

poslovnih banaka u BIH. Uplata osnovnog kapitala jeste uslov za registraciju

osnivanja kod nadležnog suda, odnosno uslov za upis u Registar pravnih

osoba.

Uplatu osnovnog kapitala osnivač/osnivači mogu izvršiti direktno ili

putem punomoćnika. Dokaz o uplati osnovnog kapitala neophodan je za

uspješno okončanje postupka registracije Društva.

14

Izjava osnivača

Osnivač /Osnivači/ mora potpisati i ovjeriti izjavu, kojom potvrđuje da

nema registrovane udjele ili dionice u Društvima koja djeluju na teritoriji

Federacije BiH.

Ako Osnivač /Osnivači/ ima udjele ili dionice u nekom Društvu koje djeluje

na teritoriji Federacije BiH potrebno je imati i uvjerenje o izmirenim poreskim

obavezama za to Društvo.

Direktor

Kad je u pitanju funkcija direktora u Društvu u FBiH, osnovno je da :

Direktor mora biti socijalno/zdravstveno osiguran u Društvu u kojem

obavlja djelatnost;

Osoba koja je registrovana kao direktor u jednom Društvu ne može

obavljati funkciju direktora i u nekom drugom društvu izuzev po pola

radnog vremena..

Direktor može biti stranac (nakon registracije Društva, direktor mora

pribaviti radnu dozvolu, a istu ne može pribaviti bez prijavljenog

boravišta u BiH) i proces je jako dug i komplikovan.

15

3.3. NAJVAŽNIJE FAZE U POSTUPKU REGISTRACIJE D.O.O.

Upis Društva sa ograničenom odgovornošću u Sudski registar pravnih

osoba vrši Opštinski sud. Postupak registracije osnivanja d.o.o., kod

Opštinskog suda Sarajevo traje najmanje 10 dana (sa urednom

dokumentacijom)

Po dobivanju identifikacionog broja, Društvo mora pribaviti:

- Namjensku saglasnost Opštine na čijem području se nalazi sjedište društva

- Izjava o ispunjavanju minimalno-tehničkih i drugih uslova koja se predaje

u Kantonalno-inspekcijskom poslovnom prostoru: ugovor o zakupu zaključen

sa vlasnikom poslovnog prostora (ovjeren u Poreskoj upravi), atestnu

dokumentaciju prostora, i sl.)

Po dobivanju identifikacionog i statističkog broja, Društvo se može upisati u

Registar obveznika indirektnih poreza (PDV broj) .

16

3.4. TROŠKOVI POSTUPKA REGISTRACIJE D.O.O.

Troškovi postupka registracije d.o.o.

Taksa Ministarstva vanjske trgovine i ekonomskih odnosa

(osnivanje društva čiji su osnivači stranci) …….………………..………….55,00 KM

Sudska taksa za osnivanje Društva određuje se prema visini osnovnog kapitala

Izrada pečata………………………..………….………………..…………………40,00 KM

Taksa za izdavanje namjenske saglasnosti ……………..……...…10,00 – 20,00 KM

Naknada za izradu atestne dokumentacije za sjedište društva…………80,00 KM

Upis u Registar obveznika indirektnih poreza ……………...…...…………30,00 KM

Ostali troškovi: kopiranje, ovjeravanje dokumentacije…….………...…..50,00 KM

Vremenski period trajanja registracije d.o.o. od dostavljanja potpune

dokumentacije Sudu do dobijanja Rješenja je 15-20 dana

17

3.5. OSNOVNA RAZLIKA IZMEĐU OBRTA I D.O.O.

OBRT D.O.O. Početni kapital: Nema 2 000 KM

Troškovi osnivanja: ≈ 250 KM ≈ 1 000 KM

Vrijeme potrebno za

otvaranje/osnivanje: max 15 dana max 30-40 dana

Mjesto registracije: Nadležni ured državne

uprave u opštini

Opštinski sud s privrednim

odjeljenjem

Odgovornost: Imovinom obrta Visinom početnog kapitala

Knjigovodstvo: Jednostavno knjigovodstvo Dvojno knjigovodstvo

Članstvo u Komori:

Kantonalne obrtničke

komore

(Obrtnička komora FBiH)

Privredna komora FBiH

18

Osnivački akt /Odluka ili Ugovor / obavezno sačinjava NOTAR i

budućim preduzetnicima je značajno olakšan posao.

Naime, od NOTARA se dobije potpuna informacija šta je potrebno od

dokumentacije a osim toga jedan broj NOTARA pruža i uslugu registracije

d.o.o. kod nadležnog suda.

Osnivaču d.o.o. nakon dobijanja sudskog rješenja ostaje realizacija

koraka koje smo već naveli: pečat, Statistička šifra djelatnosti, Poreska

uprava Kantona ... ID broj , poslovna banka tr. računi, PU Opštine prijava

zaposlenika, fiskalizacija, prijava Poreskoj upravi na teritoriji Opštine gdje je

sjedište Firme .

Važno je prije započinjanja aktivnosti provjeriti u sudskom registru

Opštinskog suda da li će planirani naziv Firme biti prihvaćen iz razloga što

možda već postoji Firma pod istim ili jako sličnim imenom.

Takođe je bitno sjedište Firme odnosno poslovni prostor za obavljanje

registrovane djelatnosti. On može biti u vlasništvu osnivača ili unajmljen. I

jedna i druga situacija moraju biti prezentovani Poreskoj upravi prilikom

poreske registracije, dokazom o vlasništvu ili zaključenim ugovorom o

najmu.

19

ZAKLJUČAK

Ovim priručnikom željeli smo da svim budućim preduzetnicima

olakšamo sam postupak osnivanja i registracije Obrta i Društva sa

ograničenom odgovornošću.

S tim u vezi obradili smo osnovne korake u registraciji, visinu troškova

osnivanja (primjer Sarajevo-Novi Grad) i približno potreban broj dana za

osnivanje Obrta. Također smo obradili faze postupka registracije D.O.O. sa

troškovima prikazanim u tabeli.

Radi lakšeg pregleda u priručniku je prikazana i osnovna razlika između

Obrta i D.O.O. s namjerom da im olakša i približi, a samim tim i pomogne u

odabiru budućeg poslovanja.

Nadamo se da će Vam ovaj priručnik olakšati put u pretvaranju

Vaše ideje u uspješnu realizaciju projekta.

Vaš tim Preduzetnik. ba