15
Lasy prywatne w Polsce - znaczenie, problemy, kierunki badań Piotr Gołos [email protected]

Prezentacja programu PowerPoint...Znaczenie przyrodnicze, społeczne i gospodarcze lasów prywatnych Stan lasów prywatnych 79 81 88 82 78 131 140 155 121 100 73 165 127 120 104 83

  • Upload
    others

  • View
    4

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: Prezentacja programu PowerPoint...Znaczenie przyrodnicze, społeczne i gospodarcze lasów prywatnych Stan lasów prywatnych 79 81 88 82 78 131 140 155 121 100 73 165 127 120 104 83

Lasy prywatne w Polsce - znaczenie, problemy, kierunki badańPiotr Gołos

[email protected]

Page 2: Prezentacja programu PowerPoint...Znaczenie przyrodnicze, społeczne i gospodarcze lasów prywatnych Stan lasów prywatnych 79 81 88 82 78 131 140 155 121 100 73 165 127 120 104 83

Znaczenie przyrodnicze, społeczne i gospodarcze lasów prywatnych

Stan lasów prywatnych

79

81

88

82

78

131

140

155

121

100

73

165

127

120

104

83

66

99

97

87

42

36

21

16

0,62

0,68

0,85

0,99

1,18

1,32

1,44

1,78

2,88

2,78

3,48

10,31

35,34

27,47

23,03

21,76

18,58

14,94

12,90

14,34

10,37

8,26

5,46

0 20 40 60 80 100 120 140 160

do 1 ha

1-2

2-3

3-4

4-5

5-7

7-10

10-15

15-20

20-30

30-50

50 ha i więcej

Lasy prywatne w gospodarstwach rolnych wg grup obszarowych użytków rolnych (dane PSR 2010)

% udział lasów w przeciętnej powierzchni ogólnej gospodarstwa

Średnia powierzchnia lasów w gospodarstwie [ha]

Liczba gospodarstw z lasami [tys. szt]

Powierzchnia lasów [tys. ha]

Page 3: Prezentacja programu PowerPoint...Znaczenie przyrodnicze, społeczne i gospodarcze lasów prywatnych Stan lasów prywatnych 79 81 88 82 78 131 140 155 121 100 73 165 127 120 104 83

Znaczenie przyrodnicze, społeczne i gospodarcze lasów prywatnych

Stan lasów prywatnych

Źródło: http://www.stajniatrot.pl/texts/mondre/drwale.html

59

286

50 45

19 14 10 918

49

244

56 61 52

18 9 313

0

50

100

150

200

250

PGLLP Lasy prywatne

Lasy prywatne w Polsce zajmują powierzchnię 1782 tys. ha

(19,3% powierzchni lasów w Polsce i około 2% powierzchni

lasów prywatnych w Europie). Ponad połowa z nich (944

tys. ha) znajduje się w 587 tys. indywidualnych gospodarstw

rolnych (Charakterystyka … 2016), które stanowią 5,6%

gospodarstw rolnych w UE i 41,6% gospodarstw w Polsce

(Agriculture … 2018).

Page 4: Prezentacja programu PowerPoint...Znaczenie przyrodnicze, społeczne i gospodarcze lasów prywatnych Stan lasów prywatnych 79 81 88 82 78 131 140 155 121 100 73 165 127 120 104 83

Znaczenie przyrodnicze, społeczne i gospodarcze lasów prywatnych

1 642 000

5 458 000

5 029 452

7 942 732

0 2 000 000 4 000 000 6 000 000 8 000 000

Pozyskanie drewna GUS (2017) (grubizna)

Pozyskanie drewna WISL

Pozyskanie drewna badania IBL (dane za 2006 r.)

Pozyskanie teoretyczne (grubizna) (na podstawiedanych dla PGLLP)

Pozyskanie drewna w lasach prywatnych [m3]

Źródło:http://info.wyborcza.pl/temat/wyborcza/ceny+drewna+w+lasach+pa%C5%84stwowych

IMPORT 2017 r. tys. m3

Drewno i artykuły z drewna, w tym: 10 193

Drewno opałowe 1 680

Drewno surowe, również zgrubnie obrobione 1 661

Drewno przetarte lub strugane wzdłużnie, skrawane, o grubości powyżej 6 mm 482

3 823

Page 5: Prezentacja programu PowerPoint...Znaczenie przyrodnicze, społeczne i gospodarcze lasów prywatnych Stan lasów prywatnych 79 81 88 82 78 131 140 155 121 100 73 165 127 120 104 83

Znaczenie przyrodnicze, społeczne i gospodarcze lasów prywatnych

826,5

133,2

32,8

665,2

146,9

66,3

0

100

200

300

400

500

600

700

800

900

1945-2017 1995-2017 2004-2017

Zalesienia według form własności [ha]

Skarb Państwa Lasy prywatne

19,20

110,50103,40

1,90

36,80 40,30

10,113,00 2,57

0,00

20,00

40,00

60,00

80,00

100,00

120,00

2014-2020 2007-2013 2004-2006

Zalesienia PROW

[mln zł] [tys. ha] [tys. zł]

Powierzchnia gruntów

ugorowanych na użytkach rolnych

w 2017 r. wynosiła 137 tys. ha.

Podddziałanie 8.5 Wsparcie na inwestycje zwiększające odporność

ekosystemów leśnych i ich wartość dla

środowiska

Page 6: Prezentacja programu PowerPoint...Znaczenie przyrodnicze, społeczne i gospodarcze lasów prywatnych Stan lasów prywatnych 79 81 88 82 78 131 140 155 121 100 73 165 127 120 104 83

Znaczenie przyrodnicze, społeczne i gospodarcze lasów prywatnych

Źródło: https://kapselsmannenkort.blogspot.com/2017/07/obszary-natura-2000-mapa.html

36% wszystkich lasów objętych jest siecią Natura 2000, w tym według szacunkowych danych około 304 tys. ha lasów prywatnych (20% powierzchni lasów prywatnych) (na podstawie danych WISL)

Page 7: Prezentacja programu PowerPoint...Znaczenie przyrodnicze, społeczne i gospodarcze lasów prywatnych Stan lasów prywatnych 79 81 88 82 78 131 140 155 121 100 73 165 127 120 104 83

Problemy

Duże rozdrobnienie własności leśnej (mała średnia powierzchnia i znaczne rozdrobnienie działek leśnych). Problemy logistyczne ze sprzedażą drewna oraz realizacją zadań gospodarczych.

Raczej niski poziom praktycznej wiedzy leśnej właścicieli lasów, brak systemu doradztwa i pomocy dla właścicieli lasów.

Zaawansowany (średni) wiek właścicieli lasów orazrosnący udział właścicieli lasów, których stałe miejsce zamieszkania jest poza obszarami wiejskimi.

Brak odpowiedniego wyposażenia technicznego do prac leśnych, niska rentowność gospodarki leśnej i brak równomiernego dochodu z lasu oraz użytkowanie lasu według doraźnych potrzeb właścicieli, a nie planów użytkowania,

Niewielka tradycja wspólnego gospodarowania (niewielki potencjał kapitału społecznego mieszkańców wsi umożliwiający

tworzenie zrzeszeń leśnych)

Brak programu badań i monitoringu gospodarki w lasach prywatnych finansowanego z środków publicznych – informacje w

GUS i FADN mają charakter techniczny. Nic nie wiemy, o tym jakie cele, wartości i motywy właścicieli lasów.

Ciągle niewystarczający poziom lasów z aktualnymi uproszczonymi planami urządzania lasów,

Niedobór środków finansowych w starostwach zapewniający finansowanie kosztów nadzoru nad lasami prywatnymi, w tym

również za zadania realizowane na podstawie porozumień z nadleśnictwami.

Nieracjonalne wykorzystanie drewna (głównie z powodu braku wsparcia logistycznego w jego sprzedaży).

Page 8: Prezentacja programu PowerPoint...Znaczenie przyrodnicze, społeczne i gospodarcze lasów prywatnych Stan lasów prywatnych 79 81 88 82 78 131 140 155 121 100 73 165 127 120 104 83

Badania

Historycznie utrwalona

dominacja publicznego sektora

leśnego (7460 tys. ha lasów),

który zapewnia podaż surowca

drzewnego (ponad 42 633 tys.

m3 pozyskanego drewna

Umiejscowienie nadzoru nad

gospodarką leśną w lasach

prywatnych zdefiniowanego

Ustawą o lasach w 1991 r. w

380 starostwach

Brak funkcji nadzorczej w

ministerstwie

odpowiedzialnym za

środowisko naturalne, które

nadzoruje gospodarkę leśną

w lasach publicznych

Zdominowanie przez

gospodarkę rolną procesu

planowania i alokacji środków

w ramach WPR, co sprawia, że

prywatna gospodarka leśna jest

marginalizowana,

Page 9: Prezentacja programu PowerPoint...Znaczenie przyrodnicze, społeczne i gospodarcze lasów prywatnych Stan lasów prywatnych 79 81 88 82 78 131 140 155 121 100 73 165 127 120 104 83

1. Badania prof. T. Marszałka – lata 60 XX w.

2. Badania GUS – województwo wielkopolskie w 2000 r. oraz województwa: podkarpackie, podlaskie i wielkopolskie w 2004 r.

3. Badania Instytutu Badawczego Leśnictwa (IBL 2004 r.) próba ogólnopolska rolników właścicieli lasów oraz wspólnot gruntowych - badania reprezentacyjnej ogólnopolskiej losowej

próby rolników wylosowanej z danych Powszechnego Spisu Rolnego z 2002 r.

4. Badania Instytutu Badawczego Leśnictwa (IBL 2007 r.) próba ogólnopolska rolników właścicieli lasów oraz wspólnot gruntowych w 2007 r. (1112 gospodarstw rolnych posiadających

2965 ha lasów),

5. Badania Instytutu Badawczego Leśnictwa (IBL 2019 r.) 1003 osobowa ogólnopolska losowa reprezentatywna próba rolników będących właścicielami lasów (pow. lasów 3502 ha)

6. Powszechny Spis Rolny (Główny Urząd Statystyczny – GUS) w 2002 i 2010 r. (2020 r. kolejny PSR)

7. Wielkoobszarowa Inwentaryzacja Stanu Lasów (WISL) – wyniki trzeciego cyklu (wyniki za okres 2013-2017). Biuro Urządzania i Geodezji Leśnej.

8. System Sieci Danych Rachunkowych z Gospodarstw Rolnych - FADN(Farm Accountancy Data Network) - Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej (PIB)

Badania i bazy danych dotyczące lasów prywatnych w Polsce

Page 10: Prezentacja programu PowerPoint...Znaczenie przyrodnicze, społeczne i gospodarcze lasów prywatnych Stan lasów prywatnych 79 81 88 82 78 131 140 155 121 100 73 165 127 120 104 83

Badania i bazy danych dotyczące lasów prywatnych w Polsce

Science Direct

46,15

15,38

8,88

4,73

3,55

2,96

2,37

1,78

1,18

13,02

0,00 20,00 40,00 60,00

USA

Finlandia

Europa, Szwecja

Niemcy

Francja, Kanada

Hiszpania

Belgia, Brazylia, Litwa, Norwegia

Australia, Polska, Portugalia, Brak, Przeglądowy, Teoretyczny

Anglia, Austria, Estonia, Irlandia, Nepal, Rumunia, Słowenia

inne

Udział krajów w publikacjach

Page 11: Prezentacja programu PowerPoint...Znaczenie przyrodnicze, społeczne i gospodarcze lasów prywatnych Stan lasów prywatnych 79 81 88 82 78 131 140 155 121 100 73 165 127 120 104 83

Badania i bazy danych dotyczące lasów prywatnych w Polsce

Drewno energetyczne - 74 słowaAdaptacyjna gospodarka leśnaBiomasa i bioenergiaLeśne rynki emisji dwutlenku węglaŁagodzenie zmiany klimatuMagazynowanie węglaMartwe drewnoOdnawialne źródła energiiPaliwo drzewnePaliwo odnawialnePolityka redukcji paliwaPozostałości drewnaPozostałości leśnePozyskanie drewnaPraktyka adaptacyjnaProdukcja biomasyRachunkowość emisji dwutlenku węglaRecykling popiołu drzewnegoRośliny energetyczneRynki emisjiScenariusz emisjiSekwestracja węgla przez lasySurowiec bioenergetycznySymulacje polityki węglowejWęgiel leśnyWęgiel leśnyZdolność adaptacyjnaZmiana klimatuZrębki leśne

Badania społeczne - 115 słowa

Analiza sąsiedztwa

Analiza sieci społecznościowych

Analiza skupień

Ankieta, pocztowa, społeczna, dotycząca właścicieli ziemskich, Badania ankietowe, jakościowe

cechy właściciela gruntu

Charakterystyka właściciela ziemskiego, zarządzania

Chęć przyjęcia odszkodowania, zaakceptowania, zapłaty

Czynniki społeczno-ekonomiczne

Dane FADN

drobni właściciele

Działania w zakresie gospodarki leśnej

Działanie zbiorowe

Fragmentacja własności

Grupa badawcza, fokusowa, docelowa polityki

heterogeniczne preferencje

Jakościowa analiza porównawcza

Kapitał społeczny

Kontekst społeczno-ekonomiczny

Kontekst społeczno-gospodarczy

Krytyczna analiza dyskursu

Kwestionariusze

Licencja społeczna na prowadzenie działalności

Liczba głosów

Liczenie głosów

Lokalna wiedza ekologiczna

Ludzkie wymiary

Motyw zarządzania

Motywacje właścicieli ziemskich

Page 12: Prezentacja programu PowerPoint...Znaczenie przyrodnicze, społeczne i gospodarcze lasów prywatnych Stan lasów prywatnych 79 81 88 82 78 131 140 155 121 100 73 165 127 120 104 83

Badania i bazy danych dotyczące lasów prywatnych w Polsce

Badania społeczne - 115 słowaNieobecna własnośćNieobecni właściciele ziemscyNorma społecznaNowi właściciele lasówPłećPłećPodane preferencjePodejście zainteresowanych stronPodejście zorientowane na aktoraPorozumiewanie sięPostawy, Postawy środowiskowe, Postawy w zakresie pozyskiwania drewnaPraca w rodzinieProaktywne zachowanieProgramy rozwoju obszarów wiejskichPrywatne stowarzyszenia interesów właścicieli lasówRelacje człowiek-drzewoReprezentacje społeczneRodzinaRolnikRozwój obszarów wiejskichSieci egoocentryczneSieci kooperacyjneSpołeczenstwo obywatelskieSpołeczna odpowiedzialnośćSpołeczności wiejskieStarzenie się ludziStowarzyszenie właścicieli lasówStrategie behawioralneStyl życiaSubiektywny osąd

Polityka leśna - 185 słów

Analiza porównawcza

Brazylijski sektor leśny

Certyfikacja lasu

Demokracja

Deregulacja

Dobrowolna ochrona lasów, programy motywacyjne, uczestnictwo, umowy

Doktryna zaufania publicznego

Dotacje

Działania w zakresie gospodarki leśnej

Edukacja

Ekofeminizm

Europejska polityka ochrony

Fragmentacja własności

Fragmentacja własności

Funkcja ekologiczna, kosztów, użyteczności, zysku

Historia lasu

Holding inwestycyjny

Inicjatywy leśne

Instrumenty finansowe

Instrumenty polityki leśnej

Instytucje

Interakcja instytucjonalna

Interesariusze

Interesy publiczne

Interfejs miejsko-wiejski

Interpretacja sylwetki

Inwentaryzacja lasów

Komisja Leśnictwa

Kompromis

Page 13: Prezentacja programu PowerPoint...Znaczenie przyrodnicze, społeczne i gospodarcze lasów prywatnych Stan lasów prywatnych 79 81 88 82 78 131 140 155 121 100 73 165 127 120 104 83

Badania i bazy danych dotyczące lasów prywatnych w Polsce

Świadczenia i dobra publiczne - 16 słów

Bezpłatny dostęp publiczny

Dobra publiczne

Dobrobyt rynku

Dobrowolna ochrona lasów, programy motywacyjne, uczestnictwo, umowy

Doktryna zaufania publicznego

Dostęp rekreacyjny, społeczny

Interesy publiczne

Publiczna gospodarka leśna

Rekompensata publiczna

Społeczenstwo obywatelskie

Zaangażowanie obywatelskie

Koszty i podatki - 111 słówAnaliza SWOTCele, produkcyjne, przestrzenne, zarządzaniaCenaChęć przyjęcia odszkodowania, zaakceptowania, zapłatyDochody i wydatki związane z leśnictwem, dochód z lasuDotacjeFunkcja ekologiczna, kosztów, użyteczności, zyskuHolding inwestycyjnyInstrumenty finansoweKosztKoszt marginalnyKoszty administracyjneKoszty krańcoweKoszty transakcji

Modelowanie bioekonomiczne, modelowanie, model logit, wzrostu, tobit, symulacyjny, hedoniczny, koncepcyjny, HartmanaObliczalna równowaga ogólnaObrót handlowyOcenaOcena ekonomicznaOdszkodowanieOpłacalnośćOpłata za usługi środowiskoweOpodatkowanie lasówOptymalizacja ekonomicznaPłatności za usługi ekosystemowePodatki od spadków, nieruchomości, dochodów kapitałowych, własności, węglowyPodaż ekonomicznaPomoc finansowaProgram ulg podatkowych

Page 14: Prezentacja programu PowerPoint...Znaczenie przyrodnicze, społeczne i gospodarcze lasów prywatnych Stan lasów prywatnych 79 81 88 82 78 131 140 155 121 100 73 165 127 120 104 83

Badania i bazy danych dotyczące lasów prywatnych w Polsce

Metody badań i analizy - 66 słów

Algorytm maksymalizacji oczekiwań

Analiza cyklu życia

Analiza czynnikiem potwierdzającym

Analiza dyskryminacyjna (DA)

Analiza głównych składowych

Analiza porównawcza

Analiza przestrzenna usług ekosystemowych

Analiza regresji logistycznej

Analiza sąsiedztwa

Analiza skupień

Analiza SWOT

Analiza wrażliwości

Dwuwymiarowy probit z nastawieniem selektywności

Dyskretny wybór

Efekt krawędzi

Efektywność kosztowa

Eksperyment wyboru

Formuła Faustmanna

Gotowość do zaakceptowania

Interfejs Wildland – urban

Jakościowa analiza porównawcza

Klastrowanie zasobów

Koszty krańcowe

Koszty transakcji

Krytyczna analiza dyskursu

Kwestionariusze

Liczba głosów

Liczenie głosów

logarytm wielomianowy

Metody badań i analizy - 66 słów

Macierz McKinseya

Maksymalizacja użyteczności

Metaanaliza

Metoda fraktalna

Metoda hedoniczna

Metody mieszane

Modelowanie przez Internet

Najlepsze - najgorsze skalowanie

Odwrotna optymalizacja

Odwrotny sinus hiperboliczny model Tobita

Optymalizacja ekonomiczna

Optymalizacja heurystyczna

Optymalizacja portfela

Postrzegane prawdopodobieństwo przeżycia

Postrzeganie ryzyka

Preferencja ryzyka

Preferowana inwestycja

Probit

Rachunkowość ekosystemów

Regresja logistyczna

Regresja probitowa

Rentowność

Rozbieżność preferencji

Rozkład Poissona

Strukturalny model probitowy efektów losowych

Symulacja Monte Carlo

Wsparcie decyzyjne

Page 15: Prezentacja programu PowerPoint...Znaczenie przyrodnicze, społeczne i gospodarcze lasów prywatnych Stan lasów prywatnych 79 81 88 82 78 131 140 155 121 100 73 165 127 120 104 83

Dziękuję bardzo za uwagę