67

33

Płeć

Kobieta Mężczyzna

3%

16%

21%

22%

18%

21%

Wiek

19 lub mniej 20 21 22 23 24 lub więcej

W badaniach wzięło udział 1012 osób - 67% kobiet i 33% mężczyzn w wieku od 19 do 24

i więcej lat.

16%

24%

24%

18%

18%

Rok studiów

Pierwszy Drugi Trzeci Czwarty Piąty

86%

10%

4%

Tryb studiów

Stacjonarny Niestacjonarny (zaoczne) Niestacjonarny (wieczorowe)

Większość ankietowanych to studenci drugiego i trzeciego roku prawa studiów stacjonarnych.

Uczelnia

Uniwersytet Wrocławski Uniwersytet im. Adama Mickiewicza

Uniwersytet Jagielloński Uniwersytet Warmińsko-Mazurski

Uniwersytet Warszawski Uniwersytet Łódzki

Uniwersytet w Białymstoku Uniwersytet im. Mikołaja Kopernika

Katolicki Uniwersytet Lubelski Uniwersytet Szczeciński

Uniwersytet Śląski Uniwersytet im. Marii Skłodowskiej – Curie

Uniwersytet Opolski Uniwersytet Gdański

Uczelnia Łazarskiego WSPiA Rzeszowska Wy?sza Szko?a

Uniwersytet Rzeszowski UAM - Collegium polonicum oraz Europa Universität Viadrina

Akademia Leona Koźmińskiego Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego

Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego Uniwersytet Zielonogórski

W badaniu wzięli udział studenci z ponad 20 ośrodków akademickich, zarówno uczelni publicznych,

jak i prywatnych. Najwięcej ankietowanych to studenci prawa Uniwersytetu Wrocławskiego,

Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu oraz Uniwersytetu Jagiellońskiego.

42%

25%

29%

0%

5%

10%

15%

20%

25%

30%

35%

40%

45%

2014 2015 2016

Czy jesteś zadowolony(a) z jakości kształcenia na Twoim wydziale prawa?

Ogólny poziom zadowolenia z jakości kształcenia na wydziale prawa wzrósł z poziomu

25% w roku 2015 do poziomu 29% w roku 2016.

0,0 0,5 1,0 1,5 2,0 2,5 3,0 3,5 4,0 4,5

Doradztwo zawodowe

Kontakty branżowe (firmy, kancelarie)

Konsultacje naukowe

Wsparcie socjalne (stypendia, akademiki)

Dostęp i jakość materiałów dydaktycznych

Różnorodność oferty zajęć

Działalność pozanaukowa (samorząd studentów,wolontariat)

Harmonogram zajęć

Funkcjonalność strony internetowej wydziału

Dostęp do zasobów bibliotecznych

Działalność naukowa (koła naukowe, konferencje)

W jakim stopniu jesteś zadowolony(a) z poszczególnych aspektów studiowania na swoim wydziale?

Studenci wskazują, że największą satysfakcję przynosi im działalność naukowa oraz dostęp

do zasobów bibliotecznych na ich wydziałach. Doceniona została też funkcjonalność stron

internetowych wydziałów oraz harmonogram zajęć, według którego odbywane są studia.

0,0 0,5 1,0 1,5 2,0 2,5 3,0 3,5 4,0 4,5

Wiedza praktyczna w poszczególnychdziedzinach prawa

Wiedza specjalistyczna w poszczególnychdziedzinach prawa

Wiedza teoretyczna na tematposzczególnych dziedzin prawa

W jakim stopniu jesteś zadowolony(a) z kształcenia na swoim wydziale pod względem

poniższych aspektów?

0,0 0,5 1,0 1,5 2,0 2,5 3,0 3,5

Język włoski

Język rosyjski

Język hiszpański

Język francuski

Język niemiecki

Język angielski

Określ, w jakim stopniu posiadasz również znajomośćterminologii prawniczej w tym języku

Studenci uważają, że najlepiej na ich wydziałach przekazywana jest wiedza teoretyczna. Znajomość

terminologii prawniczej w języku angielskim studenci oceniają na niecałe 3 w 5-stopniowej skali.

Znajomość terminów w innych językach studenci oceniają na poniżej 1,5.

13% 36% 25% 17% 9%

0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100%

Czy uważasz, że egzaminy w toku studiów powinny odbywać się w formie przyjętej na egzaminach wstępnych na aplikacje prawnicze?

zdecydowanie tak raczej tak nie wiem raczej nie zdecydowanie nie

Studenci wskazali, że egzaminy do których przystępują powinny obierać formę

przypominającą egzaminy wstępne na aplikacje prawnicze.

12% 32% 6% 33% 16%

0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100%

Czy uważasz, że studiowanie prawa jest nadal prestiżowe?

zdecydowanie tak raczej tak nie wiem raczej nie zdecydowanie nie

Tegoroczne wyniki wskazują, że studenci prawa dzielą się niemalże po równo na grupę

twierdzącą, że studia prawnicze należą do kierunków prestiżowych oraz grupę twierdzącą,

że nie jest to prawdą.

46%

39%

27%

19% 19%17%

16%14% 13% 13% 12% 12% 12%

10%7%

4% 3% 2% 2%

47%

37%

29%

23%21% 20%

17%19%

0%

16%14%

0%

14% 13%

9%

4%

0% 0%

4%

0%

5%

10%

15%

20%

25%

30%

35%

40%

45%

50%

W jakich dziedzinach (tematyce) prawa specjalizujesz się lub chcesz się specjalizować?

2016 2015

Prym wiedzie nadal prawo cywilne a następnie karne, ale widać tendencję w stronę

węższych specjalizacji.

0,00 0,50 1,00 1,50 2,00 2,50 3,00 3,50 4,00 4,50 5,00

Znajomość języków obcych

Znajomość aktualnych regulacji prawnych

Znajomość terminów prawniczych w językach obcych

Legal writing

Praca zespołowa

Odporność na stres

Skuteczne komunikowanie się

Wykorzystanie teorii w praktyce

Myślenie analityczne (umiejętność rozkładania problemu na części pierwsze i szukania związków)

Pisanie pism procesowych

Umiejętność rozwiązywania konfliktów

Zdolność zarządzania (kierowania działaniami innych)

Zdolność rozwiązywania problemów

Przemawianie publiczne

Umiejętności erystyczne

Negocjacje

Autoprezentacja

Myślenie syntetyczne (umiejętność złożenia problemu w całość i poprawnego wnioskowania)

Oceń wymienione umiejętności ze względu na ich przydatność w zawodzie prawnika.

Za najbardziej przydatne umiejętności w pracy prawnika studenci uznają syntetyczne myślenie,

autoprezentację, umiejętności negocjacyjne i erystyczne. Za najmniej przydatne zostały uznane

znajomość aktualnych regulacji prawnych i języków obcych.

52%

24%

13%

11%

Czy uważasz, że studia prawnicze powinny być zakończone egzaminem z całego toku studiów?

Nie Tak, pod warunkiem, że egzamin zastąpi obronę pracy magisterskiej Nie mam zdania Tak, obok obowiązku złożenia krótkiej rozprawy na wybrany temat

Ponad połowa studentów uważa, że studia prawnicze nie powinny być zakończone

egzaminem z całego toku studiów.

Ponad 1/3 studentów chce po zakończeniu studiów magisterskich rozpocząć studia

doktoranckie. Prawie 1/4 planuje studia podyplomowe, a 1/5 chce podjąć studia na innym

kierunku. Jedynie 12% nie chce kontynuować nauki po studiach.

11%

11%

12%

20%

23%

30%

38%

0% 5% 10% 15% 20% 25% 30% 35% 40%

Studia za granicą

LL. M.

Nie planuję

Drugi kierunek studiów

Studia podyplomowe

Jeszcze nie wiem

Studia doktoranckie

Czy planujesz po zakończeniu studiów kontynuować naukę? Jeżeli tak, to w jakiej formie?

81%

59%

52%

47%

24%

19% 19%

10%8%

3%

79%

51%

56% 55%

32%

15%

19%

11%9%

4%

65%

48%

43%

37%

29%

9%

16%

9%

0

8%

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

Samokształcenie Praktyki / stażezwiązane zkierunkiem

Organizacjastudencka / koło

naukowe

Szkolenia / kursy Działalność worganizacjach non-

profit

Praca stała Dodatkowykierunek studiów

Praktyki / stażeniezwiązane z

kierunkiem

Stypendiazagraniczne

Nie podnoszę

W jaki sposób podnosisz swoje kwalifikacje zawodowe?

2016 2015 2014

Zdecydowana większość studentów stawia na samokształcenie przy podnoszeniu

swoich kwalifikacji zawodowych.

40%

24%

17%

9%

5%

4%

0% 5% 10% 15% 20% 25% 30% 35% 40% 45%

Nie

Tak, jeden raz

Tak, dwa razy

Tak, trzy razy

Tak, pięć razy lub więcej

Tak, cztery razy

Czy odbywałeś(aś) już staż lub praktyki zawodowe w trakcie studiów?

2016

0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70%

Portale społecznościowe

Strony uczelniane

Programy praktyk oferowanych przez ELSA

Portale z ofertami pracy

Biura karier

Targi pracy

Firmowe prezentacje lub szkolenia na uczelni

Prasa

Nie wiem

Urzędy pracy

Imprezy branżowe

Od znajomych

Z jakich źródeł najczęściej dowiadujesz się o ofertach praktyk lub pracy?

2014 2015 2016

Zdecydowana większość studentów nie odbywała jeszcze praktyk w czasie studiów, a jeżeli odbywała

to zazwyczaj tylko 1 raz. Najwięcej studentów dowiaduje się o ofertach praktyk z portali

społecznościowych, stron uczelnianych i programów praktyk oferowanych przez ELSA.

41%

42%

56%

74%

76%

78%

81%

Zatrudnienia po okresie praktyk

Rozwijanie swoich zainteresowań

Rozbudowania sieci kontaktów

Wzbogacenie CV

Zwiększenie swoich szans na rynku pracy

Zdobywanie i rozwijanie umiejętności

Poszerzenia swojej wiedzy

0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90%

Czego oczekujesz po zakończeniu praktyk?

Ponad 80% studentów oczekuje, że dzięki praktykom poszerzy swoją wiedzę.

Zdecydowana większość liczy również na zdobywanie i rozwijanie umiejętności,

zwiększenie szans na rynku pracy i wzbogacenie CV.

6%

11%

25%

21%

37%

0

13%

33%

34%

20%

0% 5% 10% 15% 20% 25% 30% 35% 40%

Nie jestem w stanie poświęcić czasu na pracę/praktykę zawodową w trakcie rokuakademickiego.

Do 8 godzin

Od 9 do 14 godzin

Od 15 do 20 godzin

Powyżej 20 godzin

Ile czasu tygodniowo jesteś w stanie poświęcić na pracę/ praktykę zawodową w trakcie roku akademickiego?

2015 2016

Najwięcej ankietowanych stwierdziło, że jest w stanie poświęcić na pracę lub praktykę

zawodową ponad 20 godzin tygodniowo. Rok temu taką liczbę deklarowało niemal 2

razy mniej studentów.

37%

19%

18%

15%

6%4%

Jeżeli pracowałaś/ pracowałeś, to na podstawie jakiej umowy?

Nie pracowałem/pracowałam Umowy cywilnoprawnej

Bez wynagrodzenia - wolontariat Bez żadnej umowy

Umowy o pracę Innej

50%

23%

7%

5%

5%

5%3% 3%

Czy pracowałaś/pracowałeś na stanowisku o charakterze związanym ze studiami prawniczymi w

trakcie studiów?

Nie pracowałem

Pracownik w kancelarii adwokackiej/radcowskiej

Inne

Pracownik w sądzie

Pracownik działu prawnego firmy

Pracownik organów administracji państwowej

Pracownik kancelarii notarialnej

Pracownik kancelarii komorniczej

Połowa ankietowanych stwierdziła, że w trakcie studiów nie pracowała na stanowisku związanym

ze studiami prawniczymi, a jeżeli pracowała – to na podstawie umowy cywilnoprawnej lub bez

wynagrodzenia. Jedynie 6% studentów pracowało na podstawie umowy o pracę.

80% studentów stwierdziło, że doświadczenie zawodowe chce zdobywać w kancelariach. 46%

uznało, że najchętniej zdobywaliby doświadczenie w wymiarze sprawiedliwości – to o 7% mniej niż

rok temu.

80%

46%

42%

24% 24%

2%

80%

53%

35%

24%27%

2%

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

Kancelarie Wymiar sprawiedliwości Firmy prywatne Organizacje pozarządowe Administracja publiczna Nigdzie

Gdzie zdobywasz lub zamierzasz zdobywać doświadczenie prawnicze?

2016 2015

0%

5%

10%

15%

20%

25%

30%

35%

40%

45%

Który z wymienionych zawodów prawniczych chciał(a)byś wykonywać w przyszłości?

2016 2015

Za najpopularniejszy zawód prawniczy został uznany radca prawny. Ten zawód chciałoby

wykonywać ponad 40% studentów. Jego popularność wzrosła od 2015 r. o ok. 7%.

0% 5% 10% 15% 20% 25% 30% 35% 40%

Adwokacki

Ogólny (od 2017 r. sędziowska/prokuratorska)

Radcowski

Notarialny

Dyplomatyczny

Doradcy podatkowego

Nie wiem

Wybieram inną drogę dojścia do zawodu

Nie zamierzam przystępować

Komorniczy

Rzecznika patentowego

Legislacyjny

Kontrolerski

Do którego z egzaminów wstępnych na aplikację zamierzasz przystąpić?

2015 2016

Najchętniej wybieraną aplikacją prawniczą jest aplikacja adwokacka. Tuż za nią znajdują się:

aplikacja radcowska (ok. 5 pkt. procent. więcej w stosunku do 2015) oraz aplikacja ogólna (która

notuje znaczny wzrost zainteresowania w stosunku do roku 2015).

19% 28% 23% 21% 9%

0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100%

Czy uważasz, że powinna zostać wprowadzona jednolita forma testowa egzaminu wstępnego na poszczególne aplikacje prawnicze?

zdecydowanie tak raczej tak nie wiem raczej nie zdecydowanie nie

Prawie połowa badanych uznała, że powinna zostać wprowadzona jednolita forma

testowa egzaminu wstępnego na poszczególne aplikacje prawnicze.

17% 24% 20% 25% 14%

0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100%

Czy uważasz, że powinno dojść do połączenia samorządów prawniczych adwokatów i radców prawnych?

zdecydowanie tak raczej tak nie wiem raczej nie zdecydowanie nie

Badanie pokazuje, że nie ma wyraźnej odpowiedzi na tak postawione pytanie, jednakże suma punktów

procentowych odpowiedzi „zdecydowanie tak” oraz „raczej tak” jest minimalnie wyższa niż odpowiedzi „raczej

nie” oraz „zdecydowanie nie”. Aż 20% badanych nie wie, czy powinno dojść do połączenia zawodu adwokata i

radcy prawnego.

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

C.H. Beck Wolters Kluwer Od.Nowa PWN Ars boni et aequi Diffin

Z jakich wydawnictw prawniczych korzystasz?

2016 2015 2014

Widać wzrost zainteresowania wśród studentów w zakresie korzystania z wydawnictw

prawniczych. Najczęściej studenci sięgają po materiały z wydawnictwa C.H. Beck.

39%

38%

27%

12%

10%

9%

6%

Z poniższej listy wybierz instytucje non-profit, w których działalność jesteś zaangażowany(a).

Koło naukowe Stowarzyszenie W żadne Organizacja Klinika prawa Fundacja Samorząd studencki

Większość studentów jest zaangażowana w działalność w instytucjach non-profit. Największą

popularnością cieszą się koła naukowe oraz stowarzyszenia. Prawie ¼ studentów nie jest

zaangażowana w jakąkolwiek działalność.

66%

28%

4% 2%

Czy jesteś członkiem Europejskiego Stowarzyszenia Studentów Prawa ELSA Poland?

Nie Tak Jeszcze nie, ale już zaaplikowałem o członkostwo w ELSA Nie słyszałem o takiej organizacji

Stowarzyszenie ELSA Poland jest znane prawie wszystkim studentom prawa

w Polsce a 66% badanych nie było członkiem ELSA..

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

Zaznacz, które z poniższych inicjatyw Europejskiego Stowarzyszenia Studentów Prawa ELSA Poland są Ci znane.

2016 2015 2014

Najbardziej znanymi inicjatywami ELSA Poland są: Ogólnopolskie Dni Praktyk Prawniczych, Dni Edukacji

Prawniczej, Ogólnopolski Obóz Adaptacyjny „Adapciak”. Popularne są również: ELSA Day, Portal

praktykiprawnicze.pl, Lokalny i Ogólnopolski Konkurs Krasomówczy, Międzynarodowy Program Wymiany

Praktyk Studenckich STEP.

0,0 0,5 1,0 1,5 2,0 2,5 3,0 3,5 4,0 4,5 5,0

Czas pracy

Możliwość stałego kontaktu z językami obcymi

Międzynarodowy zasięg

Marka/ wielkość przedsiębiorstwa

Miejscowość (Położenie miejsca pracy)

Praca ze specjalistami

Świadczenia socjalne, wyposażenie dodatkowe

Chęć posiadania stabilnej pracy

Osiągnięcie wysokich dochodów

Możliwość realizowania zainteresowań przez pracę

Ścieżka kariery i kryteria awansu

Atmosfera i tempo pracy

Czym kierujesz się planując swoją przyszłą karierę zawodową?

Najważniejszymi kwestiami dotyczącymi kariery zawodowej, które dotyczą studentów prawa,

okazują się być: „Atmosfera i tempo pracy” (4,3 pkt.), „Ścieżka kariery i kryteria awansu” (4,2 pkt.)

oraz „Możliwość realizowania zainteresowań przez pracę” (4,1 pkt.)

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

Spośród kancelarii podanych poniżej zaznacz wszystkie te, które znasz.

Najbardziej znaną kancelarią prawną roku 2016 w Polsce wg studentów jest Deloitte

Legal (62%), kolejnymi są: EY Law (53%) oraz PwC Legal (51%).

0%

2%

4%

6%

8%

10%

12%

14%

Zaznacz maksymalnie trzy kancelarie, w których najbardziej chciałbyś pracować.

Najlepszą kancelarią roku 2016 w Polsce wg studentów została EY Law, następnymi

kancelariami w których studenci najbardziej chcieliby pracować są: Deloitte Legal oraz

SK&S.

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

Deloitte EY (dawne Ernst &Young)

PwC KPMG MDDP DoradztwoPodatkowe

McKinsey &Company

Rödl & Partner KancelariaPodatkowa Irena

Ożóg

Grant Thornton Crido Taxand

Spośród firm konsultingowych podanych poniżej wybierz wszystkie te, które znasz.

Najbardziej znaną firmą doradczą roku 2016 w Polsce wg studentów jest Deloitte

(75 %), kolejnymi są: EY (69,5 %) oraz PwC (59 %).

0%

5%

10%

15%

20%

25%

30%

35%

EY (dawne Ernst &Young)

Deloitte PwC KPMG McKinsey &Company

Rödl & Partner MDDP DoradztwoPodatkowe

Grant Thornton KancelariaPodatkowa Irena

Ożóg

Crido Taxand

Chęć podjęcia pracy w firmach konsultingowych

EY, Deloitte i PwC to firmy doradcze, w których studenci prawa najchętniej podjęliby pracę.