ZOGNISKOWANE WYWIADY GRUPOWE

Wojciech Puczyńśki

Kamil Jakubicki

Bartosz Kaliszewski

Definicja Zogniskowany wywiad grupowy (grupa fokusowa, dyskusja grupowa) –

metoda badawcza wykorzystywana w badaniach jakościowych w psychologii, socjologii, badaniach społecznych i marketingowych .Jest to dyskusja prowadzona przez tzw. moderatora , w której uczestniczy jednocześnie kilka osób (7-9). Zadaniem moderatora jest odpowiednie ukierunkowanie (zogniskowanie) wywiadu, tak aby dowiedzieć się jak najwięcej na badany temat.

Twórcami metody zogniskowanych wywiadów grupowych są Robert Merton i Paul Lazarsfeld

Rodzaje zogniskowanych wywiadów grupowych Grupy wydłużone (Extended) - trwające ponad 2 godziny (czasami nawet cały dzień)

Minigrupy (Mini FGI) - w których uczestniczy 4-6 osób

Grupy eksperckie (Delfickie) - prowadzone z ekspertami, specjalistami w danej dziedzinie

Grupy kreatywne - gdzie zadaniem specjalnie zrekrutowanych uczestników jest wymyślenie nowego rozwiązania, nazwy, strategii itd. Zwykle prowadzone metodą burzy mózgów (brain storm).

Diada – wywiad z parą uczestników.

Triada - 1 prowadzący, 3 uczestników. Stosuje się w celu wprowadzenia namiastki procesów grupowych, stymulujących przebieg dyskusji.

Podstawowe cechy Wywiady jest realizowany w grupie (kilku uczestników, focus group

interview)

Wywiad jest zogniskowany (skoncentrowana wokół jakiegoś tematu)

Rozmowa jest pogłębiona, a nie powierzchowna (group depth interview)

Jest to dyskusja a nie tylko odpowiedzi na zadawane pytania (group discussion)

Etapy badania satysfakcji przy użyciu zogniskowanego wywiadu grupowego

Metoda zogniskowanego wywiadu grupowego nie ogranicza się wyłącznie do przeprowadzenia dyskusji z respondentami. Trzeba się do tego dobrze przygotować, a po przeprowadzonym badaniu przeanalizować i zinterpretować wyniki.

Określenie problemu badawczego

Należy zdecydować:

-czy badanie ma dotyczyć pozytywnych czy negatywnych doświadczeń związanych z produktem

-najistotniejszych dla zadowolenia klienta parametrów

-oceny zadowolenia z wyrobu w porównaniu z konkurencją

Planowanie

Obejmuje:

-określenie kryteriów wyboru respondentów

-liczby planowanych wywiadów

-przewidywanych kosztów

-czasu badania

-lokalizacji

-potrzebnego sprzętu

Przygotowanie

Faza przygotowania to czas kiedy trzeba stworzyć scenariusz wywiadu i zrekrutować uczestników badania

Przygotowanie

1. REKRUTACJA:

Należy ustalić liczbę uczestników badania:

- grupa 8 do 12 osób – to optymalna liczba osób

- grupa 5-6 osób- przebieg dyskusji może być mało interesujący

- grupa 12-14 osób – tworzą się podgrupy, utrudniona jest kontrola, wycofanie niektórych uczestników z dyskusji

2. SCENARIUSZ

jest planem wywiadu, który zawiera zagadnienia odpowiadające problemowi badawczemu i przybliżony czas przeznaczony na każde z nich

Realizacja wywiadu -przekazanie podstawowych informacji dotyczących przebiegu sesji

-zgoda na nagrywanie przebiegu wywiadu

-inicjacja dyskusji dotyczącej zagadnień zawartych w scenariuszu wywiadu

-podsumowanie sesji i wnioski

Analiza i interpretacja wyników

Na podstawie zebranych informacji możemy odpowiedzieć sobie na postawione przed badaniem pytania badawcze i sprecyzować rekomendacje.

Cechy dobrego moderatora zadaje odpowiednie pytania

otwarty na nowe informacje

dużo wie, ale nie wszystko

umie słuchać

odróżnia „mówienie” od „odpowiedzi na pytania”

ma wyczucie czasu

jest dobrym obserwatorem

wrażliwy na komunikaty niewerbalne

Zalety i ograniczenia zogniskowanych wywiadów grupowych

Zalety Ograniczenia

Dynamika grupy (pozytywny wzajemny wpływ uczestników na siebie – m.in. stymulowanie własną wypowiedzią innych do brania udziału w dyskusji)

Możliwość wystąpienia negatywnego wzajemnego oddziaływania uczestników na siebie (m.in. zjawisko konformizmu grupowego, sugerowanie, dominowanie)

Pozytywny wpływ moderatora: - skuteczne stymulowanie dyskusji (stymulowanie aktywności uczestników i kreatywności grupy) - uzyskiwanie obiektywnych informacji (poprzez minimalizowanie czynników zaburzających obiektywizm uzyskiwanych informacji)

Negatywny wpływ moderatora: - hamowanie dyskusji (np. poprzez nieadekwatne sygnały werbalne i niewerbalne) - uzyskiwanie nieobiektywnych informacji (np. zgodne z własnymi hipotezami lub oczekiwaniami klietna)

Informacje od większej liczby osób w danym czasie Informacje bardziej powierzchowne niż w wywiadzie indywidualnym

Wiele możliwości interpretacji (bogactwo wniosków) Ryzyko nadinterpretacji lub mylnej interpretacji – analiza często trudniejsza niż w badaniach ilościowych

Dziękujemy za uwagę!