ŠUŠTAVAC

Šta je šuštavac ?Šuštavac je akutna nekontagiozna zarazna

bolest goveda i ovaca.Karakteriše se pojavom edema u mišićima koji šušte, te sa opštim znakovima intoksikacije – trovanja čitavog organizma.

IstorijatPoznati naučnik Ru (1887)prvi je izolovao uzročnik šuštavca. Tek kasnije, 1925. godine izrađena je formol vakcina protv šuštavca.

Životinje oboljevaju od šuštavca u mnogim dijelovima svijeta. Zapaža se da je pojava šuštavca vezana za topliji period vremena od juna do septembra. Šuštavac ne spada u red kontagioznih zaraza koje se masovno javljaju.

Rasprostranjenost

EtilogijaUzročnik ovog oboljenja je Clostridium Chauvoei:− gram pozitivni štapić;− stvara spore;− razmnožavaju se u anaerobnim uslovima;− proizvodi jake toksine.

EpizootiologijaOvce obolijevaju putem rana, a goveda kroz

probavni trakt.Izvor zaraze mogu biti još:− oboljele životinje;− leševi oboljelih životinja;− kontaminirana hrana i voda.

PatogenezaKada uzročnik preko digestivnog trakta, tj. ozjleda na sluzokoži crijev, ili preko rana dospije u organizam, on se na mjestu prodora u tkivo intenzivno razmnožava produkujući egzotoksine. Na mjestu lokalne infekcije obrazuje se otok koji je prokrvavljen. Pošto uzročnik stvara jek egzotoksin sa proteolitičkim dejstvom, dolazi do nekroze mišića i stvaranja gasova kao posledica razlaganja ugljenih hidrata. Prilikom rasecanja mišića oseća se miris užeglog maslaca. Zbog raspada tkiva dolazi do oslobađanja toksina koji odlaze u krvotok i dovode do toksemije i poremećaja opšteg stanja. Prodiranjem uzročnika u krv, dolazi do septikemije i smrti.

Patomorfološke promjeneU oboljeloj muskulaturi zapaža se:

− otekla mjesta ispunjena gasovima;− mišići su edematozni;− Pluća su hiperemična;− jetra povećana na nekrotičnim žarištima;− na presjeku edema je tamnocrvena pjenušava tekućina.

Klinička slika

Inkubacija traje 1-3 dana, a bolest nastupa naglo te se zapaža neveselost životinje, povišenje tjelesne temperature (41-45˙C) i pojava edema (topli, bolni i šuštavi kada se pritisnu).Tok može biti veoma kratak, od najmanje 8h do najviše 60h.Mortalitet je 100%.

Dijagnoza

Postavlja se na osnovu:- kliničke slike;- bakteriološkog nalaza;- utvriđivanjem toksina.

Terapija

- Hiperimuni serum uz antibiotik;- Pravljenje rezova da bi se riješili gasova i tečnosti;- Simptomatska terapija.

Profilaksa

Neškodljivo uklanjanje leševa radi spriječavanja kontaminacije tla, te vakcinacija i dezinfekcija.

Bolesti ovaca i jaganjaca izazvane

klostridijama

Kod ovaca i jaganjaca zapažaju se infekcije koje nastaju usljed patogenog djelovanja anaerobnih bakterija

Bradstot

Bradstot je nagla, zarazno kontagiozna bolest ovaca koju izaziva Clostridium Septicum sam ili sa Clostridium Novy i Clostridium Perfringens.Bradstot zapravo predstavlja unutrašnji (gastritički) oblik malignog edema. Karakteriše se hemoragičnim gastroduodentisom.

Karakteristike uzročnika:− gram pozitivni štapići;− stvaranje spora; − proizvodnja jakih toksina.

EpizootiologijaJavlja se za vrijeme hladnih jesenskih

i zimskih dana.Ovce se najčešće zaraze preko:- rane;- kontaminirane hrane i vode;- leševa (raspadanje leševa).

Klinička slikaBolest se manifestuje:- povišenom temperaturom;- meteorizmom;- kolikama;- krvarenjem na nos i usta;- teškom apatijom i dispnojom;- edemom lopatice, glave ili vrata;

Tok bolesti je perakutan i bolest završava letalnim ishodom.

Dijagnoza

Dijagnoza se postavlja na osnovu:- bakteriološkog pregleda sadržaja sirišta;- patoloških promjena uz anamnestičke

podatke.

ProfilaksaZasniva se na:- pravilnoj ishrani u zimskom periodu;- vakcinaciji;- karantinom za oboljele životinje;- neškodljivom uklanjanju leševa.

Bradstot kod ovce

EnterotoksemijaEnterotoksemija je zarazno oboljenje jagnjadi i

ovaca kod kojeg se javlja atonija buraga i crijeva.

Uzročnik je Clostridium Perfringens tipa D i E.

Clostridium Perfringes

Klinička slikaInkubacija traje nekoliko sati. Obavezno je vakcinisanje ovaca i jagnjadi.Postoje dva oblika:− Komatozni gdje se javljaju apatija, konjuktivitis

i teturanje životinje. Kroz nekoliko sati životinja pada te zabacuje glavu unazad, a uginuće nastupa za 15 do 30 minuta.

− Konvulzivni gdje se javlja istezanje i grčenje tijela. Životinja stalno pada i ustaje a primjetan je i pjenušavi iscjedak iz nosa i usta. Ovaj oblik također završava smrtno.

Patološke promjene− Leš je naduven

− Povijena glava− Vuna se lako čupa− Promjene na svim organima u vidu

hemoragije.

Dijagnoza se postavlja na osnovu:− Bakteriološkog nalaza;− Obdukcijom.

Dijagnoza

ProfilaksaProfilaksa se sastoji od:− imunoprofilakse sa inaktiviranim vakcinama;− pravilne ishrane;− pažnje na kretanje stada.

Enterotoksemija ovce

Radili: Bojan Kresojević i Miloš Jovanović