EURO W ROLI WALUTY EURO W ROLI WALUTY MIĘDZYNARODOWEJMIĘDZYNARODOWEJ

1.WARUNKI KONIECZNE DLA KREACJI 1.WARUNKI KONIECZNE DLA KREACJI PIENIĄDZA MIĘDZYNARODOWEGOPIENIĄDZA MIĘDZYNARODOWEGO

2. FUNKCJE PIENIĄDZA MIĘDZYNARODOWEGO2. FUNKCJE PIENIĄDZA MIĘDZYNARODOWEGO3. KORZYŚCI I RYZYKA WYNIKAJĄCE Z 3. KORZYŚCI I RYZYKA WYNIKAJĄCE Z

POSIADANIA WALUTY MIĘDZYNARODOWEJPOSIADANIA WALUTY MIĘDZYNARODOWEJ

4. 4. ARCHITEKTURA MIĘDZYNARODOWEGO ARCHITEKTURA MIĘDZYNARODOWEGO SYSTEMU FINANSOWEGO A PRZYSZŁOŚĆ SYSTEMU FINANSOWEGO A PRZYSZŁOŚĆ UNII WALUTOWYCHUNII WALUTOWYCH

EURO W ROLI WALUTY EURO W ROLI WALUTY MIĘDZYNARODOWEJMIĘDZYNARODOWEJ

WARUNKI WARUNKI KONIECZNE DLA KREACJI KONIECZNE DLA KREACJI

PIENIĄDZA MIĘDZYNARODOWEGOPIENIĄDZA MIĘDZYNARODOWEGO

BIBLIOGRAFIA1. RAPORT NA TEMAT PEŁNEGO UCZESTNICTWA

RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ W TRZECIM ETAPIE UNII GOSPODARCZEJ I WALUTOWEJ, NBP, WARSZAWA 2008

2. B.MUCHA-LESZKO, STREFA EURO. WPROWADZENIE, FUNKCJONOWANIE, MIĘDZYNARODOWA ROLA EURO, WYDAWNICTWO UMC-S, LUBLIN 2007

3. P.TEMPERTON, EURO WSPÓLNA WALUTA, Felberg SJA, WARSZAWA 2001

4. S.I.BUKOWSKI, STREFA EURO. PERSPEKTYWY ROZSZERZENIA O POLSKĘ I INNE KRAJE EUROPY ŚRODKOWO-WSCHODNIEJ, PWE, WARSZAWA 2007

5. P.BAGUS, TRAGEDIA EURO, INSTYTUT L.v MISESA, WARSZAWA 2011

6. A.KORONOWSKI, KWADRATURA EURO, Wydawnictwo Adam Marszałek, TORUŃ 2013

7. REFORMY STREFY EURO UNII EUROPEJSKIEJ. NA DRODZE DO SANACJI I KONSOLIDACJI. WYBÓR DOKUMENTÓW, WYBÓR, WSTĘP I OPRACOWANIE J.BARCZ, WYDAWNICTWO ELIPSA, WARSZAWA 2013

ZAGADNIENIA1. POJĘCIE, FORMY I RODZAJE PIENIĄDZA2. EURO JAKO PIENIĄDZ UNII EUROPEJSKIEJ3. WARUNKI KREACJI EURO JAKO PIENIĄDZA

MIĘDZYNARODOWEGO

1. POJĘCIE, FORMY I RODZAJE PIENIĄDZA PIENIĄDZ – TO POWSZECHNY I OGÓLNIE UZNAWANY EKWIWALENT,

KTÓRY TRWALE WYRAŻA WARTOŚĆ WSZYSTKICH TOWARÓW I JEST NA NIE BEZPOŚREDNIO WYMIENIALNY.

NAJPOTĘŻNIEJSZE I NAJBARDZIEJ UŻYTECZNE NARZĘDZIE (ŚRODEK) EKONOMICZNE UMOŻLIWIAJĄCE WYMIANĘ DÓBR I USŁUG.

WAŻNY SKŁADNIK SYSTEMU GOSPODARKI RYNKOWEJ, PEŁNIĄCY W NIEJ SZEREG ISTOTNYCH RÓL (MIERNIK WARTOŚCI, ŚRODEK WYMIANY, ŚRODEK PŁATNICZY, ŚRODEK GROMADZENIA BOGACTWA, PIENIĄDZ MIĘDZYNARODOWY).

ZJAWISKO HISTORYCZNE UKSZTAŁTOWANE W TOKU WIELOWIEKOWEJ EWOLUCJI)

PIENIĄDZ MIĘDZYNARODOWY (ŚWIATOWY)

TO PIENIĄDZ (WALUTA), NAZYWANY TEŻ PIENIĄDZEM (WALUTĄ) REZERWOWĄ, KLUCZOWĄ LUB ŚWIATOWĄ, KTÓRA JEST WYMIENIALNA NA WALUTĘ NARODOWĄ LUB REGIONALNĄ, KTÓRA POWSZECHNIE W DŁUGIM OKRESIE PEŁNI W STOSUNKACH MIĘDZYNARODOWYCH FUNKCJE MIERNIKA WARTOŚCI, ŚRODKA PŁATNICZEGO ŚRODKA CYRKULACJI I ŚRODKA TEZAURYZACJI.

TO PIENIĄDZ OBSŁUGUJĄCY MIĘDZYNARODOWY OBRÓT GOSPODARCZY I PEŁNIĄCY NA NIM ROLĘ MIERNIKA WARTOŚCI, ŚRODKA PŁATNICZEGO, ŚRODKA CYRKULACJI, SRODKA TEZAURYZACJI.

FORMY PIENIĄDZA

TOWAROWA PAPIEROWA BANKOWA

PIENIĄDZ TOWAROWY

UŻYTECZNOŚĆ POŚREDNIA UŻYTECZNOŚĆ BEZPOŚREDNIA

WARTOŚĆ WYMIENNA WRTOŚĆ UŻYTKOWA

BYDŁO, SUROWCE MINERALNE, PRODUKTY, METALE (ZŁOTO, ŚREBRO, MIEDŹ, ŻELAZO)

MONETY

ZŁOTO (Au)ZŁOTO (Au)Miejsca występowaniaMiejsca występowania

NA ŚWIECIE:NA ŚWIECIE:- Republika Południowej Afryki - - Republika Południowej Afryki - okolice Johannesburga (zasoby okolice Johannesburga (zasoby oceniane na około 70 tys. ton),oceniane na około 70 tys. ton),- Rosja - Ałdan, Kołyma, Ural,- Rosja - Ałdan, Kołyma, Ural,- Australia - Kalgoorie,- Australia - Kalgoorie,- Chiny,- Chiny,- Stany Zjednoczone,- Stany Zjednoczone,- Kanada- Kanada..

W POLSCE:W POLSCE:- Dolny Śląsk (dorzecza rzek: - Dolny Śląsk (dorzecza rzek: Izery, Kwisy, Bobru) - przyjmuje Izery, Kwisy, Bobru) - przyjmuje się, że na tym terenie wydobyto się, że na tym terenie wydobyto w latach 1175-1240 około 50 ton w latach 1175-1240 około 50 ton złota,złota,- okolice Złotego Stoku - szacuje - okolice Złotego Stoku - szacuje się, iż na tym terenie wydobyto się, iż na tym terenie wydobyto ok 16 ton złota,ok 16 ton złota,- okolice Złotoryi,- okolice Złotoryi,- okolice Bolesławca.- okolice Bolesławca.

Typy złóżTypy złóż złoża pierwotne złoża pierwotne - związane z - związane z

wysokotemperaturowymi żyłami wysokotemperaturowymi żyłami hydrotermalnymi, hydrotermalnymi, przecinającymi skały wylewne, z przecinającymi skały wylewne, z żyłami kwarcowymi i skałami żyłami kwarcowymi i skałami metamorficznymi. Bywa metamorficznymi. Bywa spotykane z kwarcem, pirytem, spotykane z kwarcem, pirytem, chalkopirytem, galeną, chalkopirytem, galeną, sfalerytem, barytem, fluorytem, sfalerytem, barytem, fluorytem, srebrem rodzimym.srebrem rodzimym.

złoża wtórne złoża wtórne - związane ze - związane ze skałami okruchowymi, skałami okruchowymi, powstałymi wskutek niszczenia powstałymi wskutek niszczenia wcześniejszych złóż wcześniejszych złóż pierwotnych. Znajdowane jest w pierwotnych. Znajdowane jest w aluwialnych piaskach i żwirach a aluwialnych piaskach i żwirach a także w piaskowcach i także w piaskowcach i zlepieńcach.zlepieńcach.

ZŁOTO ZŁOTO Eksploatacja: Sumerowie, Egipcjanie; około Eksploatacja: Sumerowie, Egipcjanie; około

6000 lat p.n.e.; w okresie Starego państwa tj. 6000 lat p.n.e.; w okresie Starego państwa tj. około 2000 lat p.n.e. na Pustyni Arabskiej około 2000 lat p.n.e. na Pustyni Arabskiej wydobyto około 800 ton Ag;wydobyto około 800 ton Ag;

Największe złoża: RPA; USA (Kalifornia, Największe złoża: RPA; USA (Kalifornia, Kolorado, Alaska), Kanada, Rosja, Ghana, Kolorado, Alaska), Kanada, Rosja, Ghana, Zimbabwe, Australia;Zimbabwe, Australia;

Największe złoża w Europie: Francja, Szwecja, Największe złoża w Europie: Francja, Szwecja, Finlandia, Polska (Sudety – w 120 miejscach Finlandia, Polska (Sudety – w 120 miejscach około 100 ton). około 100 ton).

WYDOBYCIE ZŁOTAWYDOBYCIE ZŁOTAOD POCZĄTKU DZIEJÓW SPOŁECZEŃSTWAOD POCZĄTKU DZIEJÓW SPOŁECZEŃSTWA

OKOŁO 175 TYS. TONOKOŁO 175 TYS. TON 1 tona Au = sześcian (39,83 cm x 39,83 cm x 39,83 cm);1 tona Au = sześcian (39,83 cm x 39,83 cm x 39,83 cm); 1 m sześcienny = 15,83 tony Ag;1 m sześcienny = 15,83 tony Ag; Największy samorodek:Największy samorodek: 235 kg (Australia);235 kg (Australia); Największy samorodekNajwiększy samorodek w Polsce: 4,46 g ;w Polsce: 4,46 g ; Największa sztaba:Największa sztaba: 200 kg; 19,5 cm x200 kg; 19,5 cm x 40,5 cm x 16 cm40,5 cm x 16 cm 22,5

METRA

ZŁOTOZŁOTO ponadnarodowy i ponadczasowy szlachetny ponadnarodowy i ponadczasowy szlachetny

kruszec; kruszec; fascynuje i wzbudza pożądanie od wieków; fascynuje i wzbudza pożądanie od wieków; symbol bogactwa i władzy (od ponad 6000 lat);symbol bogactwa i władzy (od ponad 6000 lat); daje posiadaczowi poczucie luksusu, prestiżu i daje posiadaczowi poczucie luksusu, prestiżu i

ekskluzywności;ekskluzywności; przyjemność obcowania z nim, ze względu na przyjemność obcowania z nim, ze względu na

swój urok i wartość, połączona jest z dużym swój urok i wartość, połączona jest z dużym potencjałem zyskowności;potencjałem zyskowności;

występuje w formie: kruszcu, pieniądza, lokaty występuje w formie: kruszcu, pieniądza, lokaty inwestycyjnej, dzieł sztuki, biżuterii;inwestycyjnej, dzieł sztuki, biżuterii;

wydobycie w 2012r. – 2660 t. rudywydobycie w 2012r. – 2660 t. rudy

ZŁOTO – JAKO KRUSZECZalety: charakteryzuje się: niezmiennością właściwości fizycznych,

jednorodnością, łatwością przenoszenia i przechowywania, podzielnością bez utraty wartości, dużą wartością małych ilości wagowych oraz stosunkowo dużą stabilnością wartości.

może pełnić funkcję ekwiwalentu; nadaje się lepiej od innych towarów do pełnienia roli pieniądza.

minerał z grupy miedziowców, szlachetny, miękki i kowalny; odporny na działanie tlenu, powietrza, wody i kwasów

Wady: nie jest idealnym materiałem pieniężnym – ulega , łatwo się bowiem

ściera; nie da się dzielić na części o bardzo małej wartości potrzebne w

praktyce do wymiany; rozmiary jego produkcji są zależne przede wszystkim od warunków

naturalnych; jego zasoby są nierównomierne rozmieszczone; szacuje się, że dotychczas wydobyto około 175 tys. ton złota.

ZŁOTOZŁOTO - JAKO PIENIĄDZ Starożytność (Grecja, Rzym, Bliski Wschód,

Persja, Egipt, Macedonia…); - talent = 21- 68 kg (najczęściej około 30kg) = 60

min - mina = 60 szekli - Grecja – 1 mina = 100 drachm; 1 drachma =

100 oboli Lidia – VII w. pne. – pierwsze bite monety Nowożytność: Anglia – od 1816 do 1918r.;

Niemcy – od 1871r.; Francja i Włochy od 1874r.; Japonia – od 1918r.; Rosja – od 1898r.; USA – od 1900r. (z przerwą w latach 1914-1932)

8.03. 2013r - 1578,3 USD 20.03.2015r -1200,0 USD 15.03.2016r. 1230,4 USD

4524,5 PLN/U

64,3 PLN/U

ZŁOTO – JAKO LOKATA INWESTYCYJNAZŁOTO – JAKO LOKATA INWESTYCYJNA - nobilituje, uosabia bogactwo, stabilność i bezpieczeństwo,- nobilituje, uosabia bogactwo, stabilność i bezpieczeństwo, - reprezentuje ogromny potencjał wzrostu wartość;- reprezentuje ogromny potencjał wzrostu wartość; - charakteryzuje cenowe tendencje wzrostowe, nawet - charakteryzuje cenowe tendencje wzrostowe, nawet

pomimo chwilowych wahań,pomimo chwilowych wahań, - jest doskonałą inwestycją oraz bezpieczną lokatą kapitału - jest doskonałą inwestycją oraz bezpieczną lokatą kapitału

z gwarancją zysku,z gwarancją zysku, - w bezpieczny sposób dywersyfikuje portfel inwestycyjny;- w bezpieczny sposób dywersyfikuje portfel inwestycyjny; - przynosi zysk bez ryzyka – dają bezpieczną przystań w - przynosi zysk bez ryzyka – dają bezpieczną przystań w

razie kryzysów finansowych;razie kryzysów finansowych; - jest twardą walutą odporną na różne zawirowania - jest twardą walutą odporną na różne zawirowania

rynkowe;rynkowe; - jest ucieczką od problemów rynków finansowych, gdzie - jest ucieczką od problemów rynków finansowych, gdzie

wirtualne papiery wartościowe tracą na wartości z dnia na wirtualne papiery wartościowe tracą na wartości z dnia na dzień.dzień.

L.P. KRAJ WIELKOŚĆ ZASOBÓWW TONACH w 2012r.

% REZERWWALUTOWYCH

ZASOBY PER CAPITA W G

1. USA 8133,5 75,6 26,52. NIEMCY 3391,0 72,4 41,54. WŁOCHY 2451,8 71,8 42,05. FRANCJA 2435,4 70,4 38,06. CHINY 1054,1 1,6 0,87. SZWAJCARIA 1041,1 10,2 137,08. ROSJA 981,2 9,5 6,09. JAPONIA 765,2 3,1 6,010. HOLANDIA 612,5 59,2 37,011. INDIE 557,7 9,213. TAJWAN 424,014. PORTUGALIA 383,015. WENEZUELA 366,016. ARABIA SAUDYJSKA 323,017. WIELKA BRYTANIA 310,034. POLSKA 102,9 5,0 2,67

USA / 1952r / 1968r 20663 / 10000 World Gold Council

ZŁOTO W BANKACH CENTRALNYCHZŁOTO W BANKACH CENTRALNYCH

BANKI CENTRALNE ŁĄCZNIE: 30 562 BANKI CENTRALNE ŁĄCZNIE: 30 562 tony, TO JEST 18,5% ZASOBÓW ZŁOTAtony, TO JEST 18,5% ZASOBÓW ZŁOTA

3. MFW: 2814,0 ton3. MFW: 2814,0 ton 12. EBC: 502,1 ton12. EBC: 502,1 ton

ZŁOTO W POLSCEZŁOTO W POLSCE Zasoby NBP: 102,9 tonZasoby NBP: 102,9 ton 5,0% rezerw walutowych5,0% rezerw walutowych 2,67 g per capita2,67 g per capita Sprzedaż złota w 1981r. po wysokiej Sprzedaż złota w 1981r. po wysokiej

cenie.cenie. Odbudowa zasobów poczynając od Odbudowa zasobów poczynając od

1998r. 1998r. Na zakupie złota NBP zarobił 600% jego Na zakupie złota NBP zarobił 600% jego

wartości.wartości.

INWESTOWANIE W ZŁOTOINWESTOWANIE W ZŁOTO1) 1) złoto - w przeciwieństwie do waluty papierowej - nie jest zależne od: złoto - w przeciwieństwie do waluty papierowej - nie jest zależne od:

inflacji, wahania kursów walut, kryzysów rządów, jak też renomy inflacji, wahania kursów walut, kryzysów rządów, jak też renomy prywatnych firm; złoto - jako lokata bezpiecznie przechowująca prywatnych firm; złoto - jako lokata bezpiecznie przechowująca wartość pieniądza - doskonale nadaje się bowiem na element wartość pieniądza - doskonale nadaje się bowiem na element dywersyfikacji portfela inwestycyjnego, gdyż cenę złota determinują dywersyfikacji portfela inwestycyjnego, gdyż cenę złota determinują zupełnie inne mechanizmy, niezależne od koniunktury na rynkach zupełnie inne mechanizmy, niezależne od koniunktury na rynkach giełdowych; eksperci radzą, by zawsze 5-10% swoich oszczędności giełdowych; eksperci radzą, by zawsze 5-10% swoich oszczędności lokować właśnie w złoto,lokować właśnie w złoto,

2) złoto - to niezwykły metal - surowiec, jak też środek gromadzenia 2) złoto - to niezwykły metal - surowiec, jak też środek gromadzenia bogactwa, który jest traktowany, jako piąta wśród najważniejszych bogactwa, który jest traktowany, jako piąta wśród najważniejszych walut (po dolarze amerykańskim, euro, japońskim jenie i brytyjskim walut (po dolarze amerykańskim, euro, japońskim jenie i brytyjskim funcie szterlingu), a w praktyce jako uniwersalny środek płatniczy, funcie szterlingu), a w praktyce jako uniwersalny środek płatniczy, rozpoznawalna i łatwo wymienialna waluta, akceptowalna w każdej rozpoznawalna i łatwo wymienialna waluta, akceptowalna w każdej epoce i miejscu forma kapitału, jedyna globalna waluta świata, epoce i miejscu forma kapitału, jedyna globalna waluta świata, przedmiot obrotu przez całą dobę na całym świecie, można go przedmiot obrotu przez całą dobę na całym świecie, można go spieniężyć w dowolnych częściach, w dowolnym czasie i w dowolnym spieniężyć w dowolnych częściach, w dowolnym czasie i w dowolnym miejscu na świecie,miejscu na świecie,

INWESTOWANIE W ZŁOTOINWESTOWANIE W ZŁOTO3) 3) złoto - to gwarancja długotrwałej stabilności pomimo zmiennego kursu, złoto - to gwarancja długotrwałej stabilności pomimo zmiennego kursu,

wartość złota stale rośnie w związku z coraz to większym wartość złota stale rośnie w związku z coraz to większym zapotrzebowaniem na ten metal ze strony nowoczesnych technologii,zapotrzebowaniem na ten metal ze strony nowoczesnych technologii,

4) złoto - to trwała, łatwa do ukrycia i niemal niezniszczalna waluta, gdyż 4) złoto - to trwała, łatwa do ukrycia i niemal niezniszczalna waluta, gdyż w przeciwieństwie do waluty papierowej - jako wieczny aktyw jest w przeciwieństwie do waluty papierowej - jako wieczny aktyw jest odporny na destrukcyjne działanie kataklizmów, wojen i kryzysów odporny na destrukcyjne działanie kataklizmów, wojen i kryzysów ekonomicznych,ekonomicznych,

5) złoto - to zawsze realna wartość umożliwiająca przetrwanie finansowe w 5) złoto - to zawsze realna wartość umożliwiająca przetrwanie finansowe w czasach kryzysów gospodarczych, czy konfliktów zbrojnych,czasach kryzysów gospodarczych, czy konfliktów zbrojnych,

6) złoto - to unikalny aktyw, ponieważ jest ono realne i płynne, zaś jego 6) złoto - to unikalny aktyw, ponieważ jest ono realne i płynne, zaś jego wysoka wartość w każdym gramie, czyli rzeczywista lokata kapitału w wysoka wartość w każdym gramie, czyli rzeczywista lokata kapitału w postaci kruszcu sprawia, iż jest to realny, a nie wirtualny zysk, jaki postaci kruszcu sprawia, iż jest to realny, a nie wirtualny zysk, jaki obiecują instytucje finansowe,obiecują instytucje finansowe,

INWESTOWANIE W ZŁOTOINWESTOWANIE W ZŁOTO7) złoto - to twarda waluta, odporna na dekoniunkturę i różnego rodzaju 7) złoto - to twarda waluta, odporna na dekoniunkturę i różnego rodzaju

zawirowania rynkowe, dlatego właśnie banki centralne wielu krajów gromadzą zawirowania rynkowe, dlatego właśnie banki centralne wielu krajów gromadzą rezerwy finansowe w tym kruszcu, a więc lokaty największych potęg rezerwy finansowe w tym kruszcu, a więc lokaty największych potęg gospodarczych świata oparte są o parytet złota, którego rezerwy gromadzone gospodarczych świata oparte są o parytet złota, którego rezerwy gromadzone są w skarbcach przede wszystkim w celu ochrony w warunkach kryzysu są w skarbcach przede wszystkim w celu ochrony w warunkach kryzysu gospodarczego,gospodarczego,

8) złoto - to lokata kapitału, w przypadku której nie trzeba płacić podatku za 8) złoto - to lokata kapitału, w przypadku której nie trzeba płacić podatku za samo posiadanie złota, w odróżnieniu od innych form oszczędzania - np. lokat samo posiadanie złota, w odróżnieniu od innych form oszczędzania - np. lokat bankowych,bankowych,

9) złoto - to najprostszy sposób międzypokoleniowego przekazywania rodzinnego 9) złoto - to najprostszy sposób międzypokoleniowego przekazywania rodzinnego majątku,majątku,

10) złoto - to fundament wszelkich inwestycji, które pozwalają spokojnie patrzeć 10) złoto - to fundament wszelkich inwestycji, które pozwalają spokojnie patrzeć w przyszłość, jak też gwarancja wypłacalności jako przedmiot obrotu w przyszłość, jak też gwarancja wypłacalności jako przedmiot obrotu handlowego prawie na całym świecie.handlowego prawie na całym świecie.

ZŁOTO - ZŁOTO - JAKO „DZIEŁO SZTUKI”

Posąg Buddy /Bankog/ Tajlandia / - 5,5 tony, najdroższy obiekt kultu religijnego;

Grobowiec Tuttenhamona – wyroby o wadze około 40 ton; sarkofag 110 kg;

Posągi religijne, złocenia

ZŁOTO – ZŁOTO – JAKO BIŻUTERIA około 60% znajduje się w rękach

prywatnych, z czego około 4/5 to biżuteria.

ZŁOTOZŁOTO "Im gorsze czasy, tym mocniej świeci się złoto.„"Im gorsze czasy, tym mocniej świeci się złoto.„ „„Kto ma złoto, zawsze ma pieniądze." Kto ma złoto, zawsze ma pieniądze." "Złoto towarzyszy ludzkości od zamierzchłych "Złoto towarzyszy ludzkości od zamierzchłych

czasów. Jeżeli ma się tak dobrze od tysięcy lat,czasów. Jeżeli ma się tak dobrze od tysięcy lat,to nie z powodu przesądu lub błędnej teorii.„to nie z powodu przesądu lub błędnej teorii.„

  "Kiedy przemawia złoto, elokwencja jest "Kiedy przemawia złoto, elokwencja jest bezsilna." (Erazm z Rotterdamu)bezsilna." (Erazm z Rotterdamu)

"Kłamać zdarza się rządom, bankierom,"Kłamać zdarza się rządom, bankierom,a czasem nawet audytorom. Tylko złoto mówi a czasem nawet audytorom. Tylko złoto mówi prawdę.„ (Lord Rees – Mogg)prawdę.„ (Lord Rees – Mogg)

„„Dlatego jeśli chcesz mądrze ulokować swój Dlatego jeśli chcesz mądrze ulokować swój kapitał - zainwestuj w złote sztabki i złote kapitał - zainwestuj w złote sztabki i złote monety bulionowe.”monety bulionowe.”

SREBRO (Ag)SREBRO (Ag) metal z grupy miedziowców, szlachetny, miękki,

ciągliwy i kowalny; barwy białej o silnym połysku, odporny na działanie tlenu, powietrza, wody i kwasów, odznacza się światłoczułością, dobry przewodnik ciepła;

występuje w formie: kruszcu, pieniądza, występuje w formie: kruszcu, pieniądza, lokaty inwestycyjnej, dzieł sztuki, lokaty inwestycyjnej, dzieł sztuki, biżuterii.biżuterii.

SREBRO – JAKO KRUSZECZalety: charakteryzuje się: niezmiennością właściwości fizycznych, łatwością

przenoszenia i przechowywania, podzielnością bez utraty wartości, dużą wartością małych ilości wagowych oraz stosunkowo dużą stabilnością wartości.

może pełnić funkcję ekwiwalentu; nadaje się do pełnienia roli pieniądza.

Wady: nie jest idealnym materiałem pieniężnym; nie daje się dzielić na części o bardzo małej wartości potrzebne w

praktyce do wymiany; rozmiary jego produkcji są zależne przede wszystkim od warunków

naturalnych; jego zasoby są nierównomierne rozmieszczone.

WYDOBYCIE – 23,3 tys. Ton / 2013r.

SREBRO – JAKO PIENIĄDZSREBRO – JAKO PIENIĄDZ Starożytność (Egipt , …); IX p.n.e –

monety Nowożytność : EUROPA, POLSKA…..

SREBROSREBRO Karol Wielki – 781r. Karol Wielki – 781r. **Pieniądz monetarnyPieniądz monetarny- - zerwanie z rzymską stopą menniczą (funt = 327 zerwanie z rzymską stopą menniczą (funt = 327

g Ag);g Ag);- frankońska stopa mennicza:frankońska stopa mennicza:- - funt = 491g Ag = libra- funt = 491g Ag = libra- - libra / 240 krążków = denar- libra / 240 krążków = denar- - półdenar = obol- półdenar = obol**Pieniądz obliczeniowyPieniądz obliczeniowy::- Solid = 12 denarów;Solid = 12 denarów;- 20 solidów = funt20 solidów = funt

15.03.2016r.15,7 USD

SREBRO – POLSKIE MONETY

X-XI w. – srebrny denar; XIII w. – zepsucie denara (5 x mniej srebra niż denar

piastowski) → denarek; XIII-XIV w. grosz krakowski (Kazimierz Wielki)→od

początku XIV w. do końca XVI ubytek srebra wyniósł około 80%;

Jagielonowie: półgrosz x 2 = grosz czeski; złotówka (tymfa) XVI-XVIII w. → obniżenie zawartości

srebra o 7/8 XVII – Zygmunt III Waza; Jan Kazimierz: złotówka –

symboliczna zawartość srebra.

PIENIĄDZ PAPIEROWY

SUBSTYTUTPIENIĄDZA

TOWAROWEGO

SZTUCZNA KONWENCJA SPOŁECZNA

REPREZENTANTUŻYTECZNOŚCI

POŚREDNIEJ

RODZAJE PIENIĄDZA

PIENIĄDZ TRANSAKCYJNY

QUASIPIENIĄDZ

MONETY PIENIĄDZ BANKOWY

BANKNOTY

PIENIĄDZ TRANSAKCYJNYRODZAJE: MONETY

PIENIĄDZ EMITOWANY W FORMIE TRWAŁYCH ŻETONÓW PIENIĄDZ EMITOWANY W FORMIE TRWAŁYCH ŻETONÓW WYTWARZANYCH:WYTWARZANYCH:

– – W PRZESZŁOŚCI Z METALI WARTOŚCIOWYCH (ZŁOTA, W PRZESZŁOŚCI Z METALI WARTOŚCIOWYCH (ZŁOTA, SREBRA)SREBRA)

- OBECNIE ZAZWYCZAJ Z METALU.- OBECNIE ZAZWYCZAJ Z METALU. PIENIĄDZ SŁUŻĄCY DO REGULOWANIA DROBNYCH PIENIĄDZ SŁUŻĄCY DO REGULOWANIA DROBNYCH

NALEŻNOŚCI.NALEŻNOŚCI. - JEGO MAŁE NOMINAŁY NOSZĄ NAZWĘ BILONU, KTÓRY - JEGO MAŁE NOMINAŁY NOSZĄ NAZWĘ BILONU, KTÓRY

MA CHARAKTER PIENIĄDZA ZDAWKOWEGO I MA CHARAKTER PIENIĄDZA ZDAWKOWEGO I POMOCNICZEGO, A JEGO WARTOŚĆ NOMINALNA Z POMOCNICZEGO, A JEGO WARTOŚĆ NOMINALNA Z REGUŁY PRZEWYŻSZA WARTOŚĆ RZECZYWISTĄ.REGUŁY PRZEWYŻSZA WARTOŚĆ RZECZYWISTĄ.

PIENIĄDZ TRANSAKCYJNYRODZAJE: BANKNOTY

PAPIEROWY PIENIĄDZ BANKOWY EMITOWANY PRZEZ BANK CENTRALNY BEZ POKRYCIA W ZŁOCIE.

JEGO WARTOŚĆ OPIERA SIĘ WYŁĄCZNIE NA ZAUFANIU DO EMITENTA.

PIENIĄDZ TRANSAKCYJNYRODZAJE: PIENIĄDZ BANKOWY

PIENIĄDZ EMITOWANY PRZEZ BANK CENTRALNY, KTÓREGO WARTOŚĆ OPIERA SIĘ WYŁĄCZNIE NA ZAUFANIU DO EMITENTA.

FORMA: PIENIĄDZ BANKOWY

PIENIĄDZ EMITOWANY PRZEZ BANK CENTRALNY, KTÓREGO WARTOŚĆ OPIERA SIĘ WYŁĄCZNIE NA ZAUFANIU DO EMITENTA.

PIENIĄDZ WYSTĘPUJĄCY W POSTACI: - ZAPISU KSIĘGOWEGO; - ELEKTRONICZNEGO ( KARTY PŁATNICZE,

KARTY KREDYTOWE…) PIENIADZ WYSTĘPUJĄCY W POSTACI

PAPIERÓW WARTOSCIOWYCH (OBLIGACJE, CZEKI…)

QUASI PIENIĄDZ

PIENIĄDZ OBRACHUNKOWY MAJACY CHARAKTER UMOWNEJ JEDNOSTKI PIENIĘŻNEJ

PIENIADZ MIĘDZYNARODOWY FUNKCJONUJACY W FORMIE ZAPISU, USTALANY NA BAZIE KOSZYKA WALUT.

PRZYKŁADY: - SDR – 1 = 1 USD = 0,888671 Ag - EUP – 1 = 0,888671 Ag - RT – 1 = 0,987412 Ag - F Ag – 1 = 0,29032258 Ag - ECU; - ZŁD;

QUASI PIENIĄDZ – SDR(SPECJALNE PRAWA CIAGNIENIA)

Międzynarodowa waluta utworzona przez MFW w 1969 r. Umowna międzynarodowa jednostka rozrachunkowa,

mająca charakter pieniądza bezgotówkowego, czyli istniejącego wyłącznie w postaci zapisów księgowych na bankowych rachunkach depozytowych.

Została utworzona w celu stabilizacji międzynarodowego systemu walutowego oraz do przeliczania oficjalnych rezerw finansowych państw członkowskich

Jednostki SDR służą głównie do regulowania zobowiązań poszczególnych krajów z tytułu bieżących obrotów bilansu płatniczego. Są też wykorzystywane przy porównywaniu kursów walut w rozliczeniach międzynarodowych.

2. EURO JAKO PIENIĄDZ UNII EUROPEJSKIEJ

BANKNOTY: w 7 nominałach: od 5 € do 500 € – jednakowe dla wszystkich krajów;MONET: 8 nominałów

BANKNOTYBANKNOTY 7 nominałów;7 nominałów; przedstawiają bramy i okna na stronie przedniej przedstawiają bramy i okna na stronie przedniej

oraz mosty na stronie odwrotnej; wszystkie oraz mosty na stronie odwrotnej; wszystkie prezentują różne, okresy w sztuce europejskiej;prezentują różne, okresy w sztuce europejskiej;

pozostałe elementy wzoru zawierają:pozostałe elementy wzoru zawierają: - symbol Unii Europejskiej, - symbol Unii Europejskiej, - nazwę waluty w alfabecie łacińskim i greckim;- nazwę waluty w alfabecie łacińskim i greckim; - inicjały Europejskiego Banku Centralnego w - inicjały Europejskiego Banku Centralnego w

językach urzędowych państw członkowskich,językach urzędowych państw członkowskich, - symbol © wskazujący na zabezpieczenie praw - symbol © wskazujący na zabezpieczenie praw

autorskich oraz podpis prezesa Europejskiego autorskich oraz podpis prezesa Europejskiego Banku Centralnego.Banku Centralnego.

Banknot o nominale 500 EuroWymiary (w mm): 160 × 82Dominujący kolor: purpurowyWzór: elementy architektury nowoczesnej XX wieku

Banknot o nominale 200 EuroWymiary (w mm): 153 × 82Dominujący kolor: żółto-brązowyWzór: elementy architektury inżynieryjnej XIX wieku

Banknot o nominale 100 EuroWymiary (w mm): 147 × 82Dominujący kolor: zielonyWzór: elementy architektury barokowej i rokoko

Banknot o nominale 50 EuroWymiary (w mm): 140 × 77Dominujący kolor: pomarańczowyWzór: elementy architektury renesansowej

Banknot o nominale 20 EuroWymiary (w mm): 133 × 72Dominujący kolor: niebieskiWzór: elementy architektury gotyckiej

Banknot o nominale 10 EuroWymiary (w mm): 127 × 67Dominujący kolor: czerwonyWzór: elementy architektury romańskiej

Banknot o nominale 5 EuroWymiary (w mm): 120 × 62Dominujący kolor: szaryWzór: elementy architektury antycznej

MONETYMONETY 8 nominałów;8 nominałów; mają jedną stronę wspólną (awers), zaś drugą - mają jedną stronę wspólną (awers), zaś drugą -

narodową (rewers);narodową (rewers); koncepcja wspólnych i narodowych stron koncepcja wspólnych i narodowych stron

monet euro ma odzwierciedlać ideę integracji monet euro ma odzwierciedlać ideę integracji europejskiej (tj. jednoczenie się z zachowaniem europejskiej (tj. jednoczenie się z zachowaniem różnic narodowych), a ponadto zwiększyć różnic narodowych), a ponadto zwiększyć stopień ich akceptacji przez mieszkańców UE.stopień ich akceptacji przez mieszkańców UE.

każda moneta euro - bez względu na stronę każda moneta euro - bez względu na stronę narodową - będzie prawnym środkiem narodową - będzie prawnym środkiem płatniczym w całej strefie euro, a nie tylko w płatniczym w całej strefie euro, a nie tylko w państwie członkowskim, w którym została państwie członkowskim, w którym została wyemitowana.wyemitowana.

Średnica:Grubość:Masa:Kształt:Kolor:

Stop:

Brzeg:

25,75 mm1,95 mm8,5 gokrągłyczęść zewnętrzna - białaczęść wewnętrzna - żółta część zewnętrzna - miedzionikielczęść wewnętrzna - trzy warstwy:mosiądzniklowy

nikiel

mosiądz niklowynapis na drobnym ząbkowaniu

Średnica:Grubość:Masa:Kształt:Kolor:

Stop:

Brzeg:

23,25 mm2,125 mm7,5 gokrągłyczęść zewnętrzna - żółtaczęść wewnętrzna - białaczęść zewnętrzna - mosiądz niklowyczęść wewnętrzna - trzy warstwy:miedzionikielnikielmiedzionikiel na przemian gładki i ząbkowany

Średnica:Grubość:Masa:Kształt:Kolor:Stop:Brzeg:

24,25 mm1,88 mm7,8 gokrągłyżółtyNordic Goldgrubo ząbkowany

Średnica:Grubość:Masa:Kształt:Kolor:Stop:Brzeg:

22,25 mm1,63 mm5,7 ghiszpańskiego kwiatu żółtyNordic Goldgładki

Średnica:Grubość:Masa:Kształt:Kolor:Stop:Brzeg:

19,75 mm1,51 mm4,1 gokrągłyżółtyNordic Goldgrubo ząbkowany

Średnica:Grubość:Masa:Kształt:Kolor:Stop:

Brzeg:

21,25 mm1,36 mm3,9 gokrągłyczerwonystal miedziowana

gładki

Średnica:Grubość:Masa:Kształt:Kolor:Stop:

Brzeg:

18,75 mm1,36 mm3,0 gokrągłyczerwonystal miedziowanagładki z rowkiem

Średnica:Grubość:Masa:Kształt:Kolor:Stop:

Brzeg:

22,25 mm1,63 mm5,7 ghiszpańskiego kwiatu żółtyNordic Goldgładki

3. WARUNKI KREACJI EURO JAKO PIENIĄDZA MIĘDZYNARODOWEGO

WARUNKI KREACJI EUROWARUNKI KREACJI EURO POLITYCZNEPOLITYCZNE EKONOMICZNEEKONOMICZNE PRAWNEPRAWNE ORGANIZACYJNEORGANIZACYJNE KULTUROWO-HISTORYCZNEKULTUROWO-HISTORYCZNE

3.1. WARUNKI POLITYCZNE

KONSENSUS ZAINTERESOWANYCH KONSENSUS ZAINTERESOWANYCH PAŃSTW – UZNANIE ROLI PIENIĄDZA PAŃSTW – UZNANIE ROLI PIENIĄDZA MIĘDZYNARODOWEGOMIĘDZYNARODOWEGO

SYTUACJA POLITYCZNA W ŚWIECIESYTUACJA POLITYCZNA W ŚWIECIE ZGODA NARODOWYCH SIŁ ZGODA NARODOWYCH SIŁ

POLITYCZNYCHPOLITYCZNYCH

3.2.WARUNKI EKONOMICZNE

WYMIENIALNOŚĆ WALUTY WYSOKIE OBROTY HANDLU ZAGRANICZNEGO WYSOKI UDZIAŁ EMITENTA WALUTY

MIĘDZYNARODOWEJ W MIĘDZYNARODOWYCH OBROTACH KAPITAŁOWYCH I PIENIĘŻNYCH

WYSTĘPOWANIE PODAŻY NETTO WALUTY DLA ZAGRANICY

USTABILIZOWANA WARTOŚĆ WALUTY ISTNIENIE ODPOWIEDNICH INSTYTUCJI FINANSOWYCH

UŁATWIAJĄCYCH PEŁNIENIE PRZEZ PIENIĄDZ KRAJOWY FUNKCJI WALUTY MIĘDZYNARODOWEJ

KRYTERIA ZBIEŻNOŚCI

WYMIENIALNOŚĆ WALUT art.. VIII Statutu MFW

- WYMIENIALNYMI SĄ TE PIENIĄDZE, ZA POŚREDNICTWEM KTÓRYCH BEZ OGRANICZEŃ MOŻNA NABYWAĆ INNE WALUTY I PRZEKAZYWAĆ JE DO INNEGO KRAJU;

- WYMIENIALNYMI SA WALUTY TYCH KRAJÓW, KTÓRE NIE STOSUJĄ, ŻADNYCH OGRANICZEŃ W STOSUNKU DO DO TRANSAKCJI DOKONYWANYCH ICH WALUTĄ PRZEZ ZAGRANICZNE RZĄDY, PRZEDSIEBIORSTWA LUB OSOBY FIZYCZNE.

WALUTY: - NIEWYMIENIALNE; - WYMIENIALNE: - W PEŁNI (ZUPEŁNIE) - CZĘŚCIOWO

OBSZAR WALUT TRADYCYJNYCH Z NOTOWANIAMI KURSÓW

KUPNA/SPRZEDAŻY(14 WALUT)

AUD CHF NOK CAD GBD SEKEUR JPY USD HUF EEK SDR

CZK DKK

OBSZAR GLOBALNY WALUT OBCYCH

OBSZAR WYMIENIALNOŚCI WALUT OBCYCH

OBSZAR WALUT KRAJÓW CZŁONKOWSKICH MFW (186 WALUTY)

OBSZAR WALUT W STANDARDZIE ART..VIII STSTUTU MFW NOTOWANYCH PRZEZ NBP (148 WALUT)OBSZAR WALUT WYMIENIALNYCH

(122 WALUTY)

OBSZAR WALUT UE, EOG, OECD(36 WALUT)

WALUTY ZE WZGLĘDU NA ICH ZNACZENIE W WALUTY ZE WZGLĘDU NA ICH ZNACZENIE W MIĘDZYNARODOWYCH STOSUNKACH FINANSOWYCHMIĘDZYNARODOWYCH STOSUNKACH FINANSOWYCH

waluty twarde - waluty wymienialne waluty twarde - waluty wymienialne praktycznie w każdym miejscu i czasie praktycznie w każdym miejscu i czasie (np. dolar amerykański);(np. dolar amerykański);

waluty słabe (miękkie) - waluty o waluty słabe (miękkie) - waluty o

ograniczonej wymienialności, nie wolno ograniczonej wymienialności, nie wolno ich wywozić z kraju, bądź też ich wywóz ich wywozić z kraju, bądź też ich wywóz podlega dużym restrykcjom (np. dinar podlega dużym restrykcjom (np. dinar tunezyjski) tunezyjski)

WYSOKIE OBROTY HANDLU ZAGRANICZNEGO

duży eksport atrakcyjnych towarów po konkurencyjnych cenach oznacza dla posiadaczy waluty międzynarodowej dostęp do różnorodnych towarów, co stanowi jej towarowe zabezpieczenie.

duży import towarów i usług przez podmioty zagraniczne oznacza dla nich możliwość pozyskania pożądanej waluty.

IMPORTPOSZCZEGÓLNYCH KRAJÓW STREFY EURO (mln EURO)

WYSOKI UDZIAŁ EMITENTA WALUTY MIĘDZYNARODOWEJ W MIĘDZYNARODOWYCH

OBROTACH KAPITAŁOWYCH I PIENIĘŻNYCHJest pochodną zdolności państwa i podmiotów prywatnych z kraju emitenta waluty międzynarodowej do: -udzielania kredytów zagranicznych,-zakupu zagranicznych papierów wartościowych,- dokonywania bezpośrednich inwestycji zagranicznych.

WYSTĘPOWANIE PODAŻY NETTO WALUTY DLA ZAGRANICY

WYMAGA TO UTRZYMYWANIA STRUKTURALNEGO DEFICYTU BILANSU PŁATNICZEGO, KTÓRY JEST DŁUGOTRWAŁYM ŹRÓDŁEM KREACJI WALUTY MIĘDZYNARODOWEJ DLA PODMIOTÓW ZAGRANICZNYCH

USTABILIZOWANA WARTOŚĆ WALUTY

ustabilizowany poziom kursu ustabilizowany poziom kursu walutowego,walutowego,

zachowanie w długim okresie zachowanie w długim okresie względnie stałej siły nabywczej na względnie stałej siły nabywczej na rynku wewnętrznym,rynku wewnętrznym,

zaufanie inwestorów zagranicznych do zaufanie inwestorów zagranicznych do danej waluty i zachowania realnej danej waluty i zachowania realnej wartości rezerw w niej utrzymywanychwartości rezerw w niej utrzymywanych

ISTNIENIE ODPOWIEDNICH INSTYTUCJI FINANSOWYCH UŁATWIAJĄCYCH PEŁNIENIE PRZEZ

PIENIĄDZ KRAJOWY FUNKCJI WALUTY MIĘDZYNARODOWEJ

Istnienie rozwiniętego systemu bankowego z siecią placówek zagranicznych i dobrze ukształtowanego rynku kapitałowego oraz pieniężnego stanowiących warunek dostępu do kapitału i podstawę transferów kapitałowych dla podmiotów zagranicznych.

KRYTERIA ZBIEŻNOŚCI Z MAASTRICHT Deficyt sektora finansów publicznych mniejszy niż

3% PKB Dług sektora finansów publicznych mniejszy niż

60% PKB Inflacja nie większa niż 1,5% powyżej średniej inflacji

w trzech krajach o najniższej inflacji (pomijane są kraje z deflacją)

Długoterminowa stopa procentowa nie wyższa niż 2% powyżej takiej stopy dla trzech krajów o najniższej inflacji (pomijane są kraje z deflacją)

Kurs waluty musi co najmniej przez dwa lata znajdować się w systemie ERM II, pozostając blisko parytetu centralnego. W praktyce odchylenia w kierunku deprecjacji większe niż 2,25% mogą spowodować niespełnienie kryterium, w kierunku aprecjacji są dozwolone. Nie można w okresie dwóch lat dewaluować centralnego parytetu

TRAKTAT Z MAASTRICHT -1992r. Europejska Wspólnota Gospodarcza została Europejska Wspólnota Gospodarcza została

przekształcona we Wspólnotę Europejską, która razem z przekształcona we Wspólnotę Europejską, która razem z Europejską Wspólnotą Węgla i Stali oraz Europejską Europejską Wspólnotą Węgla i Stali oraz Europejską Wspólnotą Energii Atomowej, zwaną Euratomem, składa Wspólnotą Energii Atomowej, zwaną Euratomem, składa się na Unię Europejską (UE). Już wtedy postanowiono, że się na Unię Europejską (UE). Już wtedy postanowiono, że od stycznia 1999 r. zacznie funkcjonować unia od stycznia 1999 r. zacznie funkcjonować unia gospodarczo-walutowa, tzn. że wchodzące w jej skład gospodarczo-walutowa, tzn. że wchodzące w jej skład kraje będą posługiwać się jedną, wspólną walutą.kraje będą posługiwać się jedną, wspólną walutą.

W skład unii walutowej (oficjalna nazwa to: Unia W skład unii walutowej (oficjalna nazwa to: Unia Gospodarcza i Walutowa - UGW; z ang. Economic and Gospodarcza i Walutowa - UGW; z ang. Economic and Monetary Union, EMU) - weszły kraje, które były Monetary Union, EMU) - weszły kraje, które były zainteresowane przyjęciem wspólnej waluty i spełniły 5 zainteresowane przyjęciem wspólnej waluty i spełniły 5 tzw. kryteriów zbieżności. tzw. kryteriów zbieżności.

Kryteria te spełniły: Austria, Belgia, Finlandia, Francja, Kryteria te spełniły: Austria, Belgia, Finlandia, Francja, Hiszpania, Holandia, Irlandia, Luksemburg, Niemcy, Hiszpania, Holandia, Irlandia, Luksemburg, Niemcy, Portugalia oraz Włochy. Do UGW nie weszły 4 kraje Portugalia oraz Włochy. Do UGW nie weszły 4 kraje członkowskie UE: Wielka Brytania i Dania - przeciwne członkowskie UE: Wielka Brytania i Dania - przeciwne temu, aby ich waluty narodowe zostały zastąpione przez temu, aby ich waluty narodowe zostały zastąpione przez euro - oraz Szwecja i Grecja, które wówczas nie spełniały euro - oraz Szwecja i Grecja, które wówczas nie spełniały kryteriów zbieżności. Ta ostatnia została dwunastym kryteriów zbieżności. Ta ostatnia została dwunastym członkiem UGW w dniu 1 stycznia 2001 r.członkiem UGW w dniu 1 stycznia 2001 r.

3.3. WARUNKI PRAWNE PODSTAWOWE ŹRÓDŁA PRAWA

• Rozporządzenie RWE nr 974/98 z dnia 3 maja 1998 r. w sprawie wprowadzenia euro

• Rozporządzenie RWE nr 1103/97 z dnia 17 czerwca 1997 r. w sprawie niektórych przepisów dotyczących wprowadzenia euro

• Rozporządzenie RWE nr 2866/98 z dnia 31 grudnia 1998 r. w sprawie kursów wymiany między euro a walutami państw członkowskich przyjmujących euro

WARUNKI PRAWNE TEZY ROZPORZĄDZENIA RWE NR 974/98

• Okres przejściowy stosowania euro bezgotówkowego (max 3 lata)

• Okres podwójnego obiegu walut (max 6 miesięcy)• Denominacja na euro niespłaconych długów Skarbu

Państwa (obligacji i innych form długu)• Denominacja na euro instrumentów inwestycyjnych i

handlowych • Zachowanie zasady ważności waluty krajowej po

przyjęciu euro wyłącznie na terenie danego kraju• W umowach prawnych odniesienia w walucie

krajowej są równoznaczne z euro po przeliczeniu wg nieodwołalnego kursu wymiany

• Wymiana banknotów i monet a zapobieganie „praniu pieniędzy” (kwotowe limity wymiany)

WARUNKI PRAWNE TEZY ROZPORZĄDZENIA RWE NR 1103/97

• Zasada ciągłości umów i innych aktów prawnych

• Zasada zaokrąglania kwot z wymiany do pełnego centa

do 0,49 cent = 0 cent 0,50+ cent = 1 cent

WARUNKI PRAWNE TEZY ZALECEŃ KOMISJI EUROPEJSKIEJ

• Niepobieranie opłat za gotówkową i bezgotówkową wymianę waluty narodowej na euro na rachunkach bankowych

• Długość okresu podwójnej ekspozycji cen• Dostosowanie bankomatów, wpłatomatów i

terminali płatniczych do banknotów euro • Zasady prowadzenia kampanii informacyjnej dla

ludności (szczególny nacisk na rozpoznawanie banknotów i ochronę osób starszych)

WARUNKI PRAWNEWARUNKI PRAWNE Traktat akcesyjny (16.04.2003r. Ateny)Traktat akcesyjny (16.04.2003r. Ateny) - Polska od 1 maja 2004r. Staje się - Polska od 1 maja 2004r. Staje się członkiem unii członkiem unii

gospodarczej i walutowejgospodarczej i walutowej;; - Polska objęta została derogacją tj. czasowym - Polska objęta została derogacją tj. czasowym

zwolnieniem;zwolnieniem; - - nie „czy” a „kiedy”;nie „czy” a „kiedy”;

WARUNKI PRAWNE Zmiana art.227 KonstytucjiZmiana art.227 Konstytucji„„Narodowemu Bankowi Polskiemu Narodowemu Bankowi Polskiemu

przysługuje wyłącznie prawo do emisji przysługuje wyłącznie prawo do emisji pieniądza”.pieniądza”.

Do zmiany Konstytucji potrzebnych jest Do zmiany Konstytucji potrzebnych jest 307 głosów307 głosów

3.4. WARUNKI ORGANIZACYJNE

METODOLOGIA PRZELICZANIA KURSU WYMIANY SCENARIUSZE WPROWADZENIA EURO JAKO ŚRODKA PŁATNICZEGO LOGISTYKA ŚRODKÓW PŁATNICZYCH

(PRZYGOTOWANIE, PRZECHOWYWANIE, DYSTRYBUCJA,…)

METODOLOGIA USTALANIA KURSU WYMIANY Z WALUTY NARODOWEJ NA EURO

Kurs waluty narodowych do euro jest wyrażony za pomocą 6 cyfr, Kurs waluty narodowych do euro jest wyrażony za pomocą 6 cyfr, do których nie wlicza się początkowego zera. do których nie wlicza się początkowego zera.

Przy dokonywaniu przeliczeń nie wolno tych kursów zaokrąglać. Przy dokonywaniu przeliczeń nie wolno tych kursów zaokrąglać. Kursy wymienne mogą mieć wyłącznie postać: Kursy wymienne mogą mieć wyłącznie postać:

1euro = x jednostek waluty narodowej. 1euro = x jednostek waluty narodowej. Nie istnieją w związku z tym kursy w postaci:Nie istnieją w związku z tym kursy w postaci: 1 jednostka waluty narodowej = x jednostek euro.1 jednostka waluty narodowej = x jednostek euro. Przeliczając walutę narodową na euro, dzielimy sumę w walucie Przeliczając walutę narodową na euro, dzielimy sumę w walucie

narodowej przez kurs wymiany, składający się z 6 cyfr:narodowej przez kurs wymiany, składający się z 6 cyfr: np. 1000 DEM: 1,95583 = 511,29 EUR.np. 1000 DEM: 1,95583 = 511,29 EUR. Jeśli przy przeliczeniu otrzymamy wynik, w którym występuje Jeśli przy przeliczeniu otrzymamy wynik, w którym występuje

nierówna liczba najmniejszej jednostki pieniężnej, to wynik nierówna liczba najmniejszej jednostki pieniężnej, to wynik zaokrąglamy do najbliższej jednostki np. wynik 511,2918 EUR zaokrąglamy do najbliższej jednostki np. wynik 511,2918 EUR zaokrąglamy do 511,29, (511,2962 EUR zaokrąglimy do 511,30). zaokrąglamy do 511,29, (511,2962 EUR zaokrąglimy do 511,30). Nie wolno przeliczać waluty narodowej na euro, mnożąc ją przez Nie wolno przeliczać waluty narodowej na euro, mnożąc ją przez odwrotność kursu wymiennego.odwrotność kursu wymiennego.

SCENARIUSZE WPROWADZENIA EURO „Madrycki” z okresem przejściowym - wprowadzenie euro do

rozliczeń bezgotówkowych (max 3 lata) a następnie do obiegu gotówkowego przy zastosowaniu okresu podwójnego obiegu (max 6 miesięcy)

„Big-bang” – jednoczesne wprowadzenie euro do obiegu bezgotówkowego i gotówkowego z okresem podwójnego obiegu (max 6 miesięcy)

„Big-bang” z opcją „phasing-out” - jednoczesne wprowadzenie euro do obiegu bezgotówkowego i gotówkowego z okresem podwójnego obiegu (max 6 miesięcy) oraz pozostawienie możliwości używania waluty krajowej w instrumentach prawnych przez okres max 12 miesięcy po wprowadzeniu euro

PROCES WPROWADZANIA EURO DZIAŁANIA W OBROCIE BEZGOTÓWKOWYM

• Prowadzenie rachunków i rozliczeń w euro oraz walucie krajowej

• Prawo do fakturowania w euro i w walucie krajowej (scenariusz z okresem przejściowym)

• Przewalutowanie w Dniu € wszystkich rachunków na euro („Big-bang”)

• Prowadzenie rozliczeń wyłącznie w euro od Dnia € • Możliwość stosowania waluty krajowej w aktach

prawnych do 12 miesięcy po wprowadzeniu euro gotówkowego („Big-bang” z opcją „phasing-out”)

PROCES WPROWADZANIA EURO DZIAŁANIA W OBROCIE GOTÓWKOWYM

• Wprowadzenie gotówki od Dnia € poprzez bankomaty, kasy bankowe i handel detaliczny

• Zasada płacenia w walucie krajowej i wydawania reszty w euro

• Okres podwójnego obiegu max 6 miesięcy• Kontynuacja wymiany waluty krajowej w kasach

banku centralnego i banków komercyjnych (okresowo)

Banknoty: od 10 lat do bezterminowo Monety: od 1 do 2 lat

PROCES WPROWADZANIA EUROPODWÓJNA EKSPOZYCJA CEN

• Narzędzie kontroli cen i zapobiegania nieuzasadnionym podwyżkom cen

• Początek ekspozycji niezwłocznie po usunięciu derogacji

• Do Dnia € ceny i kwoty w walucie krajowej a dodatkowo w euro

• Po Dniu € ceny i kwoty w euro a dodatkowo w walucie krajowej

• Po okresie podwójnego obiegu jest możliwość przedłużenia wymogu podwójnej ekspozycji cen o kolejne 6 miesięcy

PROCES WPROWADZANIA EUROZMIANY FUNKCJONOWANIA BANKU CENTRALNEGO

Zmiany przepisów:•o emisji banknotów i monet;•o rezerwach walutowych;•o kursach wymiany walut;•o rezerwach obowiązkowych;•włączenie Krajowego Banku Centralnego do Eurosystemu

Zaopatrzenie w banknoty i monetyPrzekazanie części uprawnień Europejskiemu Bankowi Centralnemu

EUROPEJSKI BANK CENTRALNYEUROPEJSKI BANK CENTRALNY Powstał w czerwcu 1998r. w miejsce Europejskiego Powstał w czerwcu 1998r. w miejsce Europejskiego

Instytutu Monetarnego (1994r.). Instytutu Monetarnego (1994r.). Siedziba: Frankfurt nad Menem (Niemcy)Siedziba: Frankfurt nad Menem (Niemcy) Zarząd: prezes (8 lat), wiceprezes, 4 członków, prezesi Zarząd: prezes (8 lat), wiceprezes, 4 członków, prezesi

narodowych banków centralnych (5 lat);narodowych banków centralnych (5 lat); Kapitał założycielski – 5 mldKapitał założycielski – 5 mld €; Kompetencje:Kompetencje: - utrzymanie stabilności cen;- utrzymanie stabilności cen; - wspieranie polityki gospodarczej UE;- wspieranie polityki gospodarczej UE; - realizowanie polityki pieniężnej UE;- realizowanie polityki pieniężnej UE; - przeprowadzenie operacji dewizowych UE;- przeprowadzenie operacji dewizowych UE; - zarządzanie rezerwami dewizowymi państw - zarządzanie rezerwami dewizowymi państw

członkowskich;członkowskich; - wspieranie działania systemów płatniczych;- wspieranie działania systemów płatniczych;

PROCES WPROWADZANIA EUROZAOPATRZENIE W BANKNOTY

BANKNOTY:• mogą być pożyczone lub wyprodukowane;• w 7 nominałach: od 5 € do 500 € – jednakowe dla

wszystkich krajów;• Emitentem banknotów euro jest EBC• Krajowy Bank Centralny wprowadza banknoty euro do

obiegu• Zwrot pożyczonych banknotów w okresie po

wprowadzeniu euro • Zarówno pożyczka jak i produkcja banknotów może

odbywać się dopiero po uchyleniu derogacji

PROCES WPROWADZANIA EUROZAOPATRZENIE W MONETY

MONETY:• mogą być pożyczone, kupione lub bite we własnej lub

zagranicznej mennicy • W 8 nominałach ze wspólnym awersem• Każdy nowy kraj ma prawo zaprojektować własny

rewers• Stosowana praktyka:

Każdy nominał ma własny rewers Wspólny rewers dla grup nominałów:

• 1, 2, 5 centów• 10, 20, 50 centów• 1 €, 2 €

Wspólny rewers dla wszystkich nominałów

PROCES WPROWADZANIA EURODZIAŁALNOŚĆ BANKÓW KOMERCYJNYCH

Konieczność sprostania wzrostowi liczby międzynarodowych przekazów pieniężnych w krajach strefy euro: • Większa dostępność transgranicznych usług depozytowych i

kredytowych dla firm i osób prywatnych• Wzrost liczby międzynarodowych transakcji gospodarczych

Eliminacja ryzyka walutowego Wyeliminowanie operacji walutowych pary PLN /

EUR:• Kasowe operacje wymiany dla przedsiębiorstw i osób

prywatnych• Instrumenty pochodne zabezpieczające ryzyko walutowe

klientów• Instrumenty pochodne o charakterze spekulacyjnym

3.5.WARUNKI KULTUROWO-HISTORYCZNE

PRZEZWYCIĘŻENIE UPRZEDZEŃ PRZEZWYCIĘŻENIE UPRZEDZEŃ PRZYZWYCZAJEŃPRZYZWYCZAJEŃ

ZGODA NA ODEJŚCIE OD ZGODA NA ODEJŚCIE OD HISTORYCZNEGO PIENIĄDZAHISTORYCZNEGO PIENIĄDZA

ODEJŚCIE OD MYŚLENIA W ODEJŚCIE OD MYŚLENIA W DOTYCHCZASOWEJ NARODOWEJ DOTYCHCZASOWEJ NARODOWEJ WALUCIEWALUCIE

WPROWADZENIE EURO JAKO WALUTY MIĘDZYNARODOWEJ WYMAGA::

• minimum trzyletnich przygotowań;• wypełnienia kryteriów konwergencji• uchwalenia przez Parlament ustaw

dostosowawczych do wymogów euro• zmiany organizacji działania i oferty

produktowej sektora bankowego • poniesienia kosztów związanych

przygotowaniem techniczno-organizacyjnym i wdrożeniem nowych procedur i regulacji

ETAP I ETAP IVETAP II ETAP III

PRZYGOTOWANIE I WEJŚCIE POLSKI

DO ERM II

WPROWADZENIEKRYTERIÓW

KONWERGENCJI

PRZYGOTOWANIE DO

WPROWADZENIA EURO W POLSCE

PŁYNNE WPROWADZENIE

EUROW POLSCE

PODJĘCIE DECYZJI O

WEJŚCIU DO ERM II

WŁĄCZENIE ZŁOTEGO DO ERM II

WYPEŁNIENIE KRYTERIÓW

KONWERGHENCJI

DECYZJA O UCHYLENIU DEROGACJI

WEJŚCIE DO ŚFERY EURO

WYCOFANIE ZŁOTEGO Z

OBIEGU

OKOŁO6 MIESIĘCY 2 LATA OKOŁO

6 MIESIĘCY

3 LATA

DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ