POVRTARSTVO

Prof. dr arko M. Ilin

arko IlinPoljoprivredni fakultet, Novi Sad

PROIZVODNJA POVRA U ZATIENOM PROSTORU

ZNAAJ PROIZVODNJE POVRA UZATIENOM PROSTORU

BIOLOKI ZNAAJ

EKONOMSKI ZNAAJ

ZATIENI PROSTOR JE NASTAO IZ:

TOPLE BRAZDE TOPLOG BANKA

TOPLE KUICE

LEJE-UKOPANA-PRIZEMNE-NADZEMNE

LEJE-TOPLE-MLAKE-HLADNE

NISKI PLASTINI TUNELI-VISINE 30-40-60 cm-IRINE 50-100 cm

POLUVISOKI PLASTINI TUNELI-VISINE 70-90 cm-IRINE 50-150 cm

NAJEI TIP ZATIENOG PROSTORA U SRBIJI

VISOKI PLATINITUNELI VISINE

2,0-2,5 m x 4-5,5 m

VISOKI PLASTINITUNELI VISINE

2,6-3,5 m x 7-8 m

PLASTENICI

PLASTENICI

STAKLENICI

STAKLENICI

STAKLENICI

PROCENJUJE SE DA PLASTENIKA TUNELSKOG TIPA U SRBIJIIMA OKO 3.000-5.000 ha

U POSLEDNJIH 5 god. PODIGNUTO JE JO MINIMUM 2.000-3.000 ha

PROCENA JE DA PLASTENIKA TUNELSKOG TIPA IMA OKO 5.000-6.000 ha

VISOKOG ZATIENOG PROSTORA STAKLENIKOG I PLASTENIKOGTIPA U SRBIJI UKUPNO IMA 64 ha

U POSLEDNJIH 5 god. PODIGNUTO JE JO OKO 15 ha

TRENUTNO STANJE U PROIZVODNJI POVRA U VISOKOM ZATIENOM PROSTORU

OD UKUPNO 64 ha POD STAKLENICIMA I8 ha POD VISOKIM PLASTENICIMA

70 % JE VAN UPOTREBE

NA DESETAK % OD UKUPNIH POVRINAODVIJA SE PROIZVODNJA POVRA NARUBU EKONOMSKE OPRAVDANOSTI

NA PREOSTALIH 8 % OD UKUPNIH POVRINAPOD VISOKIM ZATIENIM PROSTOROMSTAKLENIKOG I PLASTENIKOG TIPA,

ODNOSNO, NA POVRINI OD 5,2 ha STAKLENIKAOKONANA JE REVITALIZACIJA TEHNOLOGIJE

PROIZVODNJE I GREJANJA TOKOM 2005. GODINE.

REVITALIZOVANA TEHNOLOGIJA PROIZVODNJE

NA PREOSTALIH58,8 ha TEKPREDSTOJIREVITALIZACIJATEHNOLOGIJEPROIZVODNJE IGREJANJA ZA

UKUPNO POSMATRANO POVRINE POD PLASTENICIMAI STAKLENICIMA U SRBIJI SU RELATIVNO MALE UODNOSU NA UKUPNO OBRADIVE POVRINE

PA U EMU JE ONDA ZNAAJ OVE PROIZVODNJE?

IMA VIE NAINA DA SE UKAE NA INTENZITET,PROIZVODNJE UOPTE PA I U PROIZVODNJIPOVRA U ZATIENOM PROSTORU

JEDAN OD POKAZATELJA MOE BITI VREDNOSTPROIZVODNJE PO JEDINICI POVRINE

PRIMERA RADI !!!

1.000 ha POD PENICOM1 ha SAVREMENIH STAKLENIKA

600 ha POD PENICOM1ha REVITALIZOVANE STAKLENIKE PROIZVODNJE

150 ha POD PENICOM1 ha PLASTENIKE PROIZVODNJE

ODGOVARA VREDNOSTI PROIZVODNJE SA:

1 ha ZATIENOG PROSTORA POVREDNOSTI PROIZVODNJE

U PROSEKU SA 5.-6.000 ha PLASTENIKE PROIZVODNJEOSTVARI SE VREDNOST PROIZVODNJE NA NIVOU OD360 MILIONA EVRA GODINJE.TO ODGOVARA UKUPNOM PRIHODU SA POVRINE ODOKO 900.000 ha POD PENICOM.

UPOTREBA PLASTIKE I AGROTEKSTILA UPOLJOPRIVREDI SVE VIE DOBIJA NA ZNAAJU

TEMPERATURE VAZDUHA I ZEMLJITAVLANOSTI VAZDUHA I ZEMLJITAINTENZITETA I JAINE SVETLOSTIKONTROLISANA ISHRANAKONTROLA BOLESTI, TETOINA I KOROVA

OMOGUENA JE KONTROLA MIKROKLIMATSKIHUSLOVA I TO:

TA ZNATA ZNAI OPTIMUM USLOVA I OPTIMUM USLOVA SREDINE?SREDINE?

Faktori sredineSmanjeno

dejstvo faktoraPoveanje nivoa dejstva faktora

Prinos

SKLADAN ODNOS USLOVA SREDINE npr.:

Svetlo lux

Temp C

Voda, Ishrana

CO2 ppm

5000 16-19 nizak 300

5-10.000 19-21 srednji 400

10-20.000 21-24 visok 700

20-30.000 24-27 veoma visok 1000

Cilj : OPTIMUM SVIH FAKTORA!

ZAHTEV POVRA PREMA SVETLOSTI U ZATIENOM PROSTORU

KAKO SVETLOST UTIE NA MOGUNOST GAJENJAPOVRA U ZATIENOM PROSTORU?

1.) INTENZITETOM I POSEBNO KVALITETOM

2.) DUINOM TRAJANJA (DUINA DANA)

KOJI DEO SUNEVOG SPEKTRA UTIE NA PROCESFOTOSINTEZE ILI PRODUKCIJU ORGANSKE MATERIJE?

NAJVEI ZNAAJ IMA VIDLJIVI DEO SPEKTRAZRACI TALASNE DUINE 380-780 MILIMIKRONA (nm)

NA MIKROKLIMU U USEVU POVRA ZNAAJAN UTICAJIMAJU:ULTRALJUBIASTI ZRACI TALASNE DUINE 280-380 nm IINFRACRVENI ZRACI, DUINE IZNAD 780 MILIMIKRONA

FOTOAKTIVNE FOLIJE ABSORBUJU, REFLEKTUJUILI EMITUJU RAZLIIT DEO SPEKTRA SUNEVOGZRAENJA. IZRAENE SU OD POLIETILENA NISKEGUSTOE I ETILEN VINIL ACETATA KOJI SADRERAZLIITE ADITIVE SA TERMIKIM I ANTIKAPAJUIM OSOBINAMA

U NOVIJE VREME U PROCESU KOEKSTRUZIJESE PRAVE NAJEE TROSLOJNE, A POSLEDNJIH NEKOLIKO GODINA I PETOSLOJNEFOLIJE UZ KOMBINOVANJE VEEG BROJA ADITIVA

U ZAVISNOSTI OD SADRAJA RAZLIITIH ADITIVARAZLIKUJEMO:

FOLIJE SA ADITIVIMA PROTIV KAPANJA I/ILIOROAVANJA (AD-ANTI DROP)

FOLIJA SA ADITIVIMA PROTIV MAGLJENJA (AF-ANTI FOG)

FOLIJE SA ADITIVIMA ZA TERMIKI EFEKAT (IR-INFRA RED)

FOTOSELEKTIVNE ILI ANTIVIRUSNE FOLIJE (UV)ONEMOGUUJU NAPAD LISNIH VAI, BELE MUICE,TRIPSA, MINERA I IRENJE VIRUSNIH ZARAZA

400 W na 5,0 m2

600 W na 7,5 m2400 W = 5.000 luksa

600 W = 7.500 luksa

1 % SVETLOSTI POVEAVA ILISMANJUJE PRINOS ZA 1%

PRANJE STAKLA-Glass blanc

PRANJE STAKLA-Glass blanc

MAINA ZA PRANJE STAKLA-Glass blanc

SAVREMENI PLASTENICI IMAJU MOGUNOSTUDUVAVANJA VAZDUHA IZMEU DVE FOLIJE

PROVETRAVANJECO2O2RVV-PARADAJZ 45-50 %

-KRASTAVAC 60-80 %-PAPRIKA 60-75 %-SALATA 70-80 %-PLAVI PATLIDAN 60-70 %

PROVETRAVANJE

GREJANJECO2

GREJANJE

SENENJEMREE ZA SENENJE

Shadofix+Transfix, ReduSol Xtra, Kreno mleko...SENENJE

ENERGETSKE ZAVESE

ENERGETSKE ZAVESEDODATNO OSVETLJENJE

ENERGETSKE ZAVESEGREJANJE

KONTRKONTROOLISATI FAKTORE SREDINE I LISATI FAKTORE SREDINE I SMANJITI NJIHOV NEGATIVAN UTICAJ!SMANJITI NJIHOV NEGATIVAN UTICAJ!

KONTROLOM TEMPERATURE,SVETLOSI,MINERALNE ISHRANE (MAKRO I MIKRO ELEMENTE),VODE (KONTROLOM VLANOSTI ZEMLJITA I VAZDUHA),pH,EC,CO2,O2,...

PRINOS

STANJE U PROIZVODNJI POVRA U ZATIENOM PROSTORU KOD NAS

NIZAK PRINOS-3-4 kg/biljci, A KAO REZULTAT NISKOG NIVOA TEHNOLOGIJE-izbor repromaterijala NARUAVANJE POSTOJEEG POTENCIJALA-ZEMLJITA NIZAK NIVO ZNANJA I NEDOSTATAK STRUNJAKA SPECIJALISTA

ZA PROIZVODNJU POVRA U ZATIENOM PROSTORU

PROIZVODNJA NA ZEMLJIUZ MALOVANJE FOLIJAMA RAZNIH BOJA

PROIZVODNJA NA ZEMLJIUZ MALOVANJE FOLIJAMA RAZNIH BOJAI FERTIGACIJU

PROIZVODNJA NA ZEMLJII UZ FERTIGACIJU

PROIZVODNJA NA ZEMLJI UZ FERTIGACIJU

PROIZVODNJA NA ZEMLJI UZ FERTIGACIJUREZIDBU I VOENJE BILJAKA UZ KANAP

PROIZVODNJA NA ZEMLJI UZ FERTIGACIJUREZIDBU I VOENJE BILJAKA UZ KANAP

PROIZVODNJA NA ZEMLJI UZ FERTIGACIJUREZIDBU I OPLODNJU BUMBARIMA

PROIZVODNJA NA ZEMLJI UZ FERTIGACIJUREZIDBU I OPLODNJU BUMBARIMA I PELAMA

PROIZVODNJA NA ORGANSKIM SUPSTRATIMA

PERLIT

SUPSTRAT

SUPSTRAT

ORGANSKI SUPSTRATGROW BAG

ORGANSKI SUPSTRAT ODKOKOSOVIH VLAKANA

SADN

JA N

A NEO

RGAN

SKOM

SUP

STRA

TU-K

AMEN

A VU

NA

SKIDANJELISTOVA

SKIDANJELISTOVA

OPLODNJA BUMBARIMA

TANK A TANK B

Kalcijum nitratAmonijum nitratFe

Kalijum nitratMoni kalijum fosfatMagneyijum sulfatCink sulfatBoraxBakar sulfatMolibden

KVALITET VODE ZA FERTIGACIJUpHUkupne soli,EC,Na+,Cl-,Fe++,Mn++,HCO3-

RECEPTI

PREVENTIVNE IFITOSANITARNE MERE

PREVENTIVNE IFITOSANITARNE MERE

KONSTRUKCIJE I TIPOVI STAKLENIKA

KONSTRUKCIJE I TIPOVI STAKLENIKA

KONSTRUKCIJE I TIPOVI STAKLENIKA

KONSTRUKCIJE I TIPOVI STAKLENIKASA BAZENOM ZA VODU