Postępowanie niefarmakologiczne

z chorym na zapalenie stawów kręgosłupa

KRYSTYNA KSIĘŻOPOLSKA-ORŁOWSKAKlinika Rehabilitacji Reumatologicznej

Instytut ReumatologiiWarszawa

Zapalenie stawów kręgosłupa

- zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa - ZZSK

- łuszczycowe zapalenie stawów - ŁSZ

- reaktywne zapalenie stawów

Rehabilitacja

w ZZSKmusi być rozpoczęta od początku

choroby

Zadania

LeczenieProfilaktyka

CEL: poprawa stanu funkcjonalnego

Zakres leczenia usprawniającego zależy od:

• aktywności choroby• dynamiki (szybkości narastania zmian)• wieku chorego• stopnia zaawansowania zmian - kręgosłupa

- stawów obwodowych

• chorób towarzyszących - osteoporoza - zmiany narządowe: w narządzie wzroku, mięśniu sercowym

układzie oddechowym

ZZSK

Zapalenie

- stawów: - krzyżowo-biodrowych - międzykręgowych - stawów żebrowo-kręgowych - stawów żebrowo-poprzecznych

- więzadeł

Stopniowa utrata ruchomości kręgosłupa i klatki piersiowej

ZZSK

zwiększona kifoza - odc. Th

zwiększona lodroza - odc. C

ograniczenie ruchów kręgoslupa: zgięcia, wyprostu, bocznych, rotacyjnych

ograniczenie ruchów barków+ stan zapalny stawów obwodowychograniczenie ruchów - bioder - kolan

ZZSKukład mięśniowy

rozluźnione mm. pośladkowe i brzuchazbliżenie przyczepów

rozciągnięte (kifoza)

mm. grzbietu- przeciążone praca statyczną

osłabienie znacznemm. obręczy k. górnej- kifoza - przesunięcie łopatek do

boku

CEL rehabilitacji w ZZSK

„jeśli chory ma zesztywnieć niech sztywnieje jak najpóźniej

i w pozycji jak najbardziej dla niego korzystnej”

• opóźnienie procesu sztywnienia i zapobieganie deformacjom

• leczenie istniejących deformacji

• poprawienie siły mięśni kręgosłupa

• wypracowanie możliwie prawidłowej kompensacji

• utrzymanie sprawności oddechowej

Zasady usprawniania w ZZSK

opóźnienie procesu sztywnienia zapobieganie deformacjom

ruchy rotacyjne kręgosłupai stawów biodrowych

ruchy zginania bocznego kręgosłupa i odwodzenia stawów biodrowych

ruchy zgięcia i wyprostu całego kręgosłupa stawów biodrowych i kolan

Zasady usprawniania w ZZSK

leczenie istniejących deformacji zależne od stopnia zaawansowania procesu – zesztywnienia

redresja stawów biodrowych

Zasady usprawniania w ZZSK

poprawienie siły mięśni

• mm brzucha

- ćw. izometryczne (połączone z dynamicznymi

kończyn)

• mm obręczy barkowej - ćw. oporowe KKg - zgięte w barkach,

wyprostowane w stawach łokciowych

- ruch w bok, ku dołowi i tyłowi (zapobieganie kifozie)

ZZSK

brak przeprostu w stawach biodrowych - zgięcie kolan

- chód kolanowy

podniesienie obcasa przywraca prawidłową postawę

(we wczesnym okresie choroby po ustąpieniu ostrych objawów)

Metoda McKenzieuruchamianie segmentów ruchowych kręgosłupa

poprzez przeprost w różnych kierunkach

Rehabilitacjanowe techniki fizjoterapeutyczne

Techniki manualnei reedukacji nerwowo – mięśniowej

mogą wykonywać fizjoterapeuci mający specjalne przeszkolenie i certyfikat do uprawiania metody

• trakcje

• mobilizacje

ZAKAZ MANIPULACJI !!!

• masaż funkcyjny

• relaksacja poizometryczna mięśni

• techniki tkanek miękkich (powięziowe, punktów spustowych)

• Kinesio - Taping

Tylko za zgodą lekarza

Techniki terapii manualnej Mobilizacja

żeberwg Cyriaxa

Techniki terapii manualnej

Mobilizacja klatki piersiowej

ćwiczenia oddechowewg Cyriaxa

tor przeponowy tor piersiowy

Techniki tkanek miękkich

mobilizacja tkanek miękkich przykręgosłupowych

Techniki tkanek miękkichpunkty spustowe bólu

łopatka

Kinesio Tapingstabilizacja i ukierunkowanie ruchu

korekcja postawynormalizacja napięcia: powięzi i mięśni

poprawa krążenia miejscpwego redukcja bólu

FizykoterapiaCel: przygotowanie tkanek do

kinezyterapiip-bólowo, p-zapalnie, reguluje napięcie mięśni, poprawa

krążenia miejscowego• Krioterapia (miejscowa, ogólnoustrojowa)

• TENS (przeskórna elektrostymulacja nerwów)

• Laser (punktowy, skaner)

• Elektroterapia (DD, galwanizacja anodowa, interdyn, jonoforeza, elektrostymulacja mięśni i nerwów)

• Terapuls• Pole magnetyczne (magnetoterapia, magnetostymulacja)

• Ultradźwięki – w ograniczonym zakresie,

• Masaż - ręczny: klasyczny i specjalny

- mechaniczny: podwodny, wibracyjny, wirowy, podciśnieniowy

Fizykoterapiakrioterapia ogólnoustrojowa i miejscowa

intensywna stymulacja powierzchni ciała niskimi temperaturami (poniżej -1000 C) w krótkim czasie (2-3

minuty)

CEL: wywołanie i wykorzystanie fizjologicznych reakcji ustroju na zimno

działanie przeciwzapalne: zmniejszenie bólu, obrzęku wysięku, normalizacja napięcia mięśni