Polskie spółki budowlane 2015 – najważniejsi gracze ... · Spis treści Wstęp 3 Rozdział 1. Analiza finansowa największych spółek budowlanych 5 1.1. Ranking największych

Polskie spółki budowlane 2015 – najważniejsi gracze, kluczowe czynniki wzrostu i perspektywyrozwoju branży

Spis treści

Wstęp 3 Rozdział 1. Analiza finansowa największych spółek budowlanych 5 1.1. Ranking największych spółek budowlanych według wartości przychodów osiągniętych w 2014 roku 6 1.2. Ranking największych spółek budowlanych w Polsce pod względem osiągniętego wyniku na sprzedaży w roku 2014 7 1.3. Ranking największych spółek budowlanych według osiągniętego wyniku netto w roku 2014 9 1.4. Analiza zadłużenia największych spółek budowlanych w roku 2014 11 1.5. Relacja nakładów inwestycyjnych do sprzedaży największych spółek w roku 2014 12 1.6. Struktura geograficzna i rodzajowa przychodów największych spółek budowlanych w roku 2014 14 1.7. Kapitalizacja rynkowa największych spółek budowlanych notowanych na Giełdzie Papierów Wartościowych na dzień 31 grudnia 2014 21 Rozdział 2. Perspektywy rozwoju spółek budowlanych w Polsce 25 2.1. Wprowadzenie 26 2.2. Kluczowe czynniki rozwoju rynku budowlanego w Polsce 28 2.3. Upadłości w budownictwie 30 2.4. Zatrudnienie w sektorze budowlanym 32 2.5. Perspektywa rozwoju poszczególnych segmentów rynku budowlanego w Polsce 34 2.6. Z perspektywy rynku 48 2.7. Podsumowanie 52 Rozdział 3. Profile największych spółek budowlanych w Polsce 55 Bibliografia 100 Kontakt 102

2

Wstęp

Szanowni Państwo,

Mamy przyjemność przedstawić Państwu trzecią edycję raportu “Polskie spółki budowlane 2015 – najważniejsi gracze, kluczowe czynniki wzrostu i perspektywy rozwoju branży”, w którym przedstawiamy analizę kondycji piętnastu największych pod względem uzyskiwanych przychodów spółek budowlanych obecnych na polskim rynku, a także opisujemy perspektywy jego rozwoju.

W 2014 roku można było zaobserwować odwrócenie tendencji spadkowej i poprawę nastrojów na rynku budowlanym. Łączne przychody 15 największych spółek wzrosły o blisko 2,5 mld zł, co stanowi ponad 9% wzrost w stosunku do przychodów osiągniętych przez te podmioty w 2013 roku. Wzrost przychodów był skorelowany ze wzrostem wyniku zarówno na poziomie działalności operacyjnej, jak i na poziomie wyniku netto pierwszej piętnastki. Z kolei kapitalizacja największych spółek budowlanych notowanych na Warszawskiej Giełdzie Papierów Wartościowych i uwzględnionych w rankingu była jedynie nieznacznie wyższa na koniec 2014 roku w stosunku do ubiegłego roku.

Odwrócenie wspomnianego trendu spadkowego wynikało w głównej mierze z faktu zakończenia nierentownych kontraktów drogowych, które miały znaczący wpływ na wyniki większości spółek w ubiegłych latach. Segment infrastrukturalny nadal odgrywał dominującą rolę w strukturze produkcji budowlano-montażowej, aczkolwiek siłą napędową całego sektora było budownictwo kolejowe, przemysłowe i hydrotechniczne. Wraz z rozstrzygnięciem przetargów na kontrakty współfinansowane z budżetu Unii Europejskiej w ramach nowej perspektywy finansowej na lata 2014 -2020, trend wzrostowy całego sektora powinien zostać utrzymany. W pierwszej części niniejszego raportu przedstawiamy analizę finansową spółek sektora budowlanego w Polsce, w oparciu o 15 podmiotów, które wypracowały sobie najsilniejszą pozycję na rynku. Dokonaliśmy analizy przychodów, wyniku na sprzedaży, wyniku netto, zadłużenia, struktury geograficznej oraz rodzajowej przychodów.

W części drugiej nasz raport zawiera syntetyczną analizę perspektyw rozwoju branży w horyzoncie krótko i średnioterminowym, w tym prezentację planowanych nakładów w poszczególnych segmentach rynku, a także statystyk dotyczących upadłości oraz trendów w zatrudnieniu w budownictwie. Tą część raportu zamyka podsumowanie obecnej sytuacji oraz kluczowych czynników wzrostu w sektorze z perspektywy przedstawicieli największych spółek budowlanych w Polsce.

W ostatniej części naszego raportu przedstawiamy krótką charakterystykę działalności piętnastu największych graczy na rynku w 2014 roku. Zamieszczone w nim zostały kluczowe informacje dotyczące zakresu ich działalności, struktury własnościowej oraz szczegółowe dane finansowe z rocznych sprawozdań finansowych.

Przygotowując raport oparliśmy się o powszechnie dostępne dane finansowe, bądź też informacje przekazane nam bezpośrednio przez podmioty omówione w raporcie.

Mamy nadzieje, że raport “Polskie spółki budowlane 2015 – najważniejsi gracze, kluczowe czynniki wzrostu i perspektywy rozwoju branży”, okaże się dla Państwa pomocny i przybliży aktualną sytuację na polskim rynku budowlanym, pokazując szanse oraz wyzwania stojące przed spółkami budowlanymi w nadchodzących latach. Jak zawsze, jesteśmy otwarci na Państwa pomysły i sugestie dotyczące jakiegokolwiek z przedstawionych tematów.

Polskie spółki budowlane 2015 – najważniejsi gracze, kluczowe czynniki wzrostu i perspektywy rozwoju branży 3

Rozdział 1.Analiza finansowa największych spółek budowlanych


Lp. Nazwa firmyPrzychody

2014Przychody

2013Zmiana

nominalnaZmiana

procentowa

1 Grupa Skanska 5 081 675 4 362 167 719 508 16,5%

2 Grupa Budimex 4 949 939 4 749 459 200 480 4,2%

3 Grupa Strabag** 3 133 492 3 298 754 -165 262 -5,0%

4 Grupa Polimex-Mostostal* 2 102 197 2 362 752 -260 555 -11,0%

5 Grupa Erbud 1 692 055 1 223 609 468 446 38,3%

6 Grupa Trakcja* 1 601 674 1 274 222 327 452 25,7%

7 Grupa PBG* 1 530 248 1 227 600 302 648 24,7%

8 Grupa Mostostal Warszawa 1 509 524 1 633 363 -123 839 -7,6%

9 Grupa Elektrobudowa 1 108 316 905 553 202 763 22,4%

10 Grupa Unibep 1 079 703 920 548 159 156 17,3%

11 Warbud S.A.* 1 049 886 1 121 472 -71 586 -6,4%

12 PORR (Polska) S.A. 1 045 019 1 030 076 14 943 1,5%

13 Grupa Mirbud 971 603 937 301 34 302 3,7%

14 Grupa Mostostal Zabrze 862 650 575 117 287 533 50,0%

15 Grupa Torpol 775 399 415 717 359 682 86,5%

Suma 28 493 380 26 037 710 2 455 671 9,4%

Średnia 1 899 559 1 735 847 163 711 9,4%

Uwaga: Niniejsze opracowanie nie obejmuje wyników oddziałów zagranicznych spółek budowlanych działających w Polsce oraz wyników spółek celowych zawiązanych w ramach konsorcjów do realizacji konkretnego przedsięwzięcia, gdyż wyniki te ujęte są w skonsolidowanych wynikach konsorcjantów.

Źródło: Sprawozdania finansowe za okres 2014-2013

Tabela 1.1: Ranking największych spółek budowlanych w Polsce pod względem przychodów w roku 2014 (w tys. zł)

1.1. Ranking największych spółek budowlanych według wartości przychodów osiągniętych w 2014 rokuW roku 2014 przychody największych piętnastu spółek budowlanych osiągnęły poziom 28,5 mld zł i zwiększyły się o 2,5 mld zł w porównaniu do roku 2013, co stanowiło wzrost o 9,4%. Tegoroczny ranking otwiera Grupa Skanska, uzyskując przychody na poziomie 5,1 mld zł i odnotowując ich wzrost o 16,5%. Na drugim miejscu znalazła się Grupa Budimex, kontrolowana przez hiszpański Ferrovial, z przychodami sięgającymi 4,9 mld zł, co stanowi wzrost o 4,2% w porównaniu do roku 2013. Wśród trzech największych spółek budowlanych w Polsce znalazł się też austriacki Strabag, który jako jedyny z tej grupy odnotował spadek przychodów o 5% w stosunku do poprzedniego roku, uzyskując przychody na poziomie 3,1 mld zł, co jednak wystarczyło, aby utrzymać trzecią pozycję z roku poprzedniego. Poza Grupą Skanska, największy wartościowo wzrost przychodów zanotowały Grupa Erbud oraz Grupa Torpol, których przychody zwiększyły się odpowiednio o 468 mln zł oraz 360 mln zł. W ujęciu procentowym, największy, bo niemal

dwukrotny wzrost przychodów zanotowała Grupa Torpol, natomiast przychody Grupy Mostostal Zabrze wzrosły o połowę. Dobre wyniki pozwoliły obu firmom znaleźć się w rankingu pierwszy raz.

Największy wartościowy spadek przychodów w roku 2014 w wysokości 261 mln zł zanotowała Grupa Polimex-Mostostal, która jednak zdołała utrzymać czwartą pozycję w rankingu z roku poprzedniego. W ujęciu procentowym, poza Grupą Polimex-Mostostal (spadek o 11%), największy spadek przekraczający 5% zanotowała Grupa Mostostal Warszawa oraz Warbud S.A. (odpowiednio o 7,6% i 6,4% w stosunku do poprzedniego roku).

Warto zaznaczyć, iż w roku 2014 znacznie większa liczba spółek osiągnęła wzrost przychodów w stosunku do roku poprzedniego. Wśród analizowanych spółek z powyższego rankingu spadek odnotowały zaledwie cztery podmioty. Równocześnie, aż jedenaście z nich zanotowało wzrost.

6

Lp. Nazwa firmyWynik ze sprzedaży

2014

Wynik ze sprzedaży

2013

Zmiana nominalna

Zmiana procentowa

1 Grupa Budimex 432 680 395 416 37 264 9%

2 Grupa Trakcja* 202 128 93 241 108 887 117%

3 Warbud S.A.* 136 033 116 516 19 517 17%

4 Grupa Strabag** 114 172 8 527 105 645 1239%

5 Grupa Mostostal Warszawa 103 927 -154 573 258 500 167%

6 Grupa Erbud 99 242 90 910 8 332 9%

7 Grupa PBG* 94 494 -26 952 121 446 451%

8 Grupa Mostostal Zabrze 73 791 45 725 28 066 61%

9 Grupa Elektrobudowa 73 218 63 147 10 071 16%

10 Grupa Mirbud 67 240 54 837 12 403 23%

11 Grupa Unibep 66 713 58 309 8 404 14%

12 Grupa Torpol 48 368 24 294 24 074 99%

13 Grupa Polimex-Mostostal* -201 623 24 673 -226 296 -917%

14 Grupa Skanska b.d. b.d. b.d. b.d.

15 PORR (Polska) S.A. b.d. b.d. b.d. b.d.

Średnia 100 799 61 082

Średnia procentowa marża na sprzedaży 5,86% 3,85%

Tabela 1.2: Wynik na sprzedaży 15 największych spółek w ujęciu nominalnym (w tys. zł)

W przypadku spółek Grupy Strabag, dla których rachunek zysków i strat sporządzany jest w wariancie porównawczym, wynik ze sprzedażyuwzględnia koszty sprzedaży oraz koszty ogólnego zarządu (w przeciwieństwie do pozostałych spółek)


W ubiegłorocznym rankingu sytuacja była dokładnie odwrotna.

Średni wzrost przychodów osiągnięty przez największe podmioty z branży budowlanej na poziomie przekraczającym 9% jest potwierdzeniem poprawy wskaźnika koniunktury w budownictwie i odzwierciedleniem wzrostu sektora budowlanego w 2014 roku.

1.2. Ranking największych spółek budowlanych w Polsce pod względem osiągniętego wyniku na sprzedaży w roku 2014Wynik na sprzedaży największych spółek budowlanych, rozumiany jako różnica pomiędzy przychodami operacyjnymi i kosztem własnym sprzedaży (z wyłączeniem pozostałych przychodów i kosztów operacyjnych) pokazuje, że wzrost przychodów w roku 2014 szedł w parze ze wzrostem wyniku z podstawowej

działalności operacyjnej. Średnia marża operacyjna dla największych spółek wzrosła o prawie 40 mln zł, jednak wyniki z podstawowej działalności operacyjnej nie rosły już tak dynamicznie jak w 2013 roku, gdy średni wzrost marży przekroczył 117 mln zł. Podobnie jak w ubiegłym roku, najwyższą marżą na działalności operacyjnej mogła pochwalić się Grupa Budimex, która osiągnęła poziom zysku na sprzedaży w wysokości 433 mln zł. Na miejscu drugim uplasowała się Grupa Trakcja z zyskiem w wysokości 202 mln zł, czyli ponad dwukrotnie wyższym niż w poprzednim roku. Na miejscu trzecim, o ponad 66 mln zł niższy od Grupy Trakcja wynik na sprzedaży zanotował Warbud S.A. Tylko jeden podmiot uwzględniony w rankingu, Grupa Polimex-Mostostal, zanotował stratę na sprzedaży za rok 2014 w wysokości 202 mln zł.


12,96% 12,62%

8,74% 8,55%

6,92% 6,88%6,61% 6,24% 6,18% 6,18% 5,87%

3,64%

-9,59%

5,86%

10,39%

7,32%8,33% 7,95%

5,85%

-9,46%

6,97%

5,84%6,33%

-2,20%

7,43%

0,26%1,04%

bd. bd.

3,85%

-15,00%

-10,00%

-5,00%

0,00%

5,00%

10,00%

15,00%

2014 2013

Wykres 1.2: Marża operacyjna w ujęciu procentowym największych spółek budowlanych


Ponadto, wśród trzynastu notowanych w naszym rankingu spółek, aż dwanaście zdołało poprawić swój wynik na sprzedaży, a tylko jedna osiągnęła wynik gorszy niż za dwanaście poprzednich miesięcy. Największy wzrost zanotowała Grupa Mostostal Warszawa (o ponad 258 mln zł), a największy spadek Grupa Polimex-Mostostal (o ponad 226 mln zł). Zestawienie wskazuje też, iż dziesięć spośród trzynastu podmiotów, które udostępniły dane, osiągnęło zysk na sprzedaży zarówno w 2013 jak i w 2014 roku.

Średnia marża na sprzedaży była dodatnia i wyniosła 5,86% w 2014 roku. Oznacza to wzrost o ponad 2 p.p. w porównaniu do roku 2013. Najwyższy procentowo wynik operacyjny uzyskał Warbud S.A., który mógł poszczycić się marżą operacyjną na poziomie 12,96%. Na drugim miejscu uplasowała się Grupa Trakcja z marżą operacyjną na poziomie 12,62% oraz Grupa

Budimex z dodatnim wskaźnikiem wynoszącym 8,74%. Po przeciwnej stronie rankingu uplasowała się Grupa Polimex-Mostostal z marżą operacyjną na poziomie minus 9,59%.

Podsumowując, można zauważyć, iż w 2014 rokurównolegle ze wzrostem przychodów, miała miejscedalsza poprawa rentowności działalności prowadzonejprzez największe spółki, choć już nie tak duża, jakw ubiegłym roku (wzrost o 5,69 p.p.), kiedy to liczbanierentownych kontraktów realizowanych przez spółkizostała znacząco ograniczona.

8

Tabela 1.3: Wynik netto największych spółek budowlanych w ujęciu nominalnym (w tys. zł)


Lp. Nazwa firmyWynik netto

2014Wynik netto

2013Zmiana

nominalnaZmiana

procentowa

1 Grupa Budimex 193 938 301 300 -107 362 -36%

2 Grupa Strabag** 148 330 74 351 73 979 99%

3 Grupa Trakcja* 50 391 29 995 20 396 68%

4 Warbud S.A.* 48 416 32 555 15 861 49%

5 Grupa Erbud 27 892 18 079 9 813 54%

6 Grupa Elektrobudowa 27 015 17 585 9 430 54%

7 Grupa Torpol 25 009 4 790 20 219 422%

8 Grupa Unibep 20 925 16 211 4 713 29%


10 Grupa Mirbud 17 583 16 601 982 6%

11 Grupa Mostostal Warszawa -8 738 -314 380 305 642 97%

12 Grupa PBG* -80 799 207 512 -288 311 -139%

13 Grupa Polimex-Mostostal* -153 226 -260 889 107 663 41%



Średnia 25 836 11 643

Średnia procentowa marża netto 1,50% 0,73%

1.3. Ranking największych spółek budowlanych według osiągniętego wyniku netto w roku 2014Istotnym wskaźnikiem odzwierciedlającym kondycję największych spółek budowlanych jest wynik netto. Średni wynik netto trzynastu kluczowych spółek, które udostępniły dane za rok 2014, był dodatni i wyniósł 26 mln zł, co oznacza wzrost o ponad 14 mln zł w porównaniu do wyniku za rok 2013 wynoszącego 12 mln zł.

Najwyższy dodatni wynik netto odnotowała Grupa Budimex, która osiągnęła zysk na poziomie 194 mln zł, co oznacza 36% spadek w porównaniu do roku poprzedniego. Należy jednak pamiętać, że wynik netto za 2013 rok Grupy Budimex zawierał zysk ze sprzedaży udziałów w podmiocie zależnym Budimex Danwood. Po wyeliminowaniu wyniku tej transakcji, okazuje się, że wynik netto Grupy Budimex za rok 2014 uległ poprawie

o około 34%. Na drugim miejscu uplasowała się Grupa Strabag z zyskiem netto w wysokości 148 mln zł, a na trzecim miejscu znalazła się Grupa Trakcja z zyskiem na poziomie 50 mln zł. Zbliżony wynik, bo na poziomie 48 mln zł zanotował również Warbud S.A. Na przeciwnym końcu rankingu znalazła się Grupa Polimex-Mostostal ze stratą netto sięgającą 153 mln zł.

Wśród notowanych w naszym rankingu spółek, które udostępniły dane, aż dziesięć osiągnęło zysk netto, a trzy poniosły stratę. W poprzednim roku dodatnim wynikiem mogło pochwalić się również dziesięć podmiotów, jednak średni wynik netto wszystkich spółek uwzględnionych w rankingu był niższy. Dodatkowo, należy zauważyć, iż dziesięć spółek uzyskało dodatni wynik netto zarówno w roku 2013 jak i w roku 2014.


4,73% 4,61%3,92%

3,23% 3,15% 2,44% 2,22% 1,94% 1,81% 1,65%

-0,58%

-5,28%

-7,29%

b.d. b.d.

1,50%2,25%

2,90%

6,34%

1,15% 2,35% 1,94% 1,33% 1,76% 1,77% 1,48%

-19,25%

16,90%

-11,04%

0,73%

-20,00%

-15,00%

-10,00%

-5,00%

0,00%

5,00%

10,00%

15,00%

20,00%

2014 2013


Analizując średni wynik netto w ujęciu procentowym można zauważyć, iż w roku 2014 był on nieznacznie wyższy niż w roku poprzednim i wyniósł 1,5%. Pierwsze miejsce zajęły niemal ex aequo Grupa Strabag i Warbud S.A. z rentownością netto na poziomie odpowiednio 4,7% i 4,6%. Trzecie miejsce zajęła Grupa Budimex osiągając rentowność netto na poziomie 3,9%.

Powyższe dane wskazują, iż, podobnie jak w przypadku wyniku na sprzedaży, większość spółek z rankingu odnotowała poprawę rentowności netto. Tym samym, zdarzenia niezwiązane bezpośrednio z podstawową działalnością podmiotów, oraz wynik na działalności finansowej, miały pozytywny wpływ na osiągane wyniki (rentowność netto wzrosła dwukrotnie w stosunku do roku ubiegłego, podczas gdy dynamika wzrostu rentowności na poziomie marży brutto była jednak nieco niższa).

Wykres 1.3: Marża netto w ujęciu procentowym najwiekszych spółek budowlanych

10

78,43%

b.d.

b.d.

0,49

0,58

0,70

0,58

0,66

0,73

0,66

0,75

0,83

0,88

0,87

0,83

1,22

78,48%

0,51

0,53

0,63

0,63

0,70

0,70

0,73

0,75

0,80

0,84

0,86

0,86

1,31

0,00 0,25 0,50 0,75 1,00 1,25 1,50

Średnia

PORR (Polska) S.A.

Grupa Skanska

Grupa Mostostal Zabrze

Grupa Trakcja*

Grupa Mirbud

Grupa Elektrobudowa

Grupa Unibep

Grupa Strabag**

Grupa Erbud

Grupa Torpol

Warbud S.A.*

Grupa Polimex-Mostostal*

Grupa Mostostal Warszawa

Grupa Budimex

Grupa PBG*

2014 2013

Wykres 1.4: Stopa zadłużenia w okresie 2013 - 2014 r.


1.4. Analiza zadłużenia największych spółek budowlanych w roku 2014Analiza zadłużenia w ujęciu wskaźnikowym pokazuje, iż w przypadku największych spółek budowlanych w roku 2014, podobnie jak w roku 2013, było ono na relatywnie wysokim poziomie. Średni ważony przychodami poziom zadłużenia w roku 2014 pozostawał na niezmienionym poziomie 78%. We wspomnianym okresie sześć spółek zwiększyło udział kapitału obcego w finansowaniu swojej działalności, a sześć zmniejszyło.

Podobnie jak w roku 2013, sześć podmiotów finansowało się kapitałem obcym w stopniu odpowiadającym, co najmniej 75% wartości posiadanego majątku.

Największe w procentowym ujęciu zadłużenie posiada, podobnie jak w roku 2013, Grupa PBG. Jej łączny poziom zadłużenia wyniósł na koniec 2014 roku 131% (tzn. wartość zadłużenia o 31% przekraczała wartość posiadanych przez spółkę aktywów) i wzrósł w porównaniu do 2013 roku o 9%. W związku z utratą płynności finansowej w roku 2012, spółka została postawiona w stan upadłości z możliwością zawarcia układu, który został ostatecznie przegłosowany przez wierzycieli w sierpniu 2015 roku. Wśród pozostałych spółek największy wzrost zadłużenia odnotował Erbud z 66% na koniec roku 2013 do 73% na koniec roku 2014. Wzrost zadłużenia pozostałych spółek nie przekroczył w roku 2014 poziomu 5 p.p.


Lp. Nazwa firmyNakłady

inwestycyjne 2014Nakłady

inwestycyjne 2013Zmiana

nominalnaZmiana

procentowa

1 Grupa Budimex 48 401 17 724 30 677 173%

2 Grupa Polimex-Mostostal* 26 869 29 533 -2 664 -9%

3 Grupa Trakcja* 25 674 18 238 7 436 41%

4 Grupa Strabag** 24 464 44 580 -20 116 -45%

5 Warbud S.A.* 19 187 11 085 8 102 73%


7 Grupa Mirbud 17 212 3 158 14 054 445%

8 Grupa PBG* 17 125 179 970 -162 845 -90%

9 Grupa Erbud 16 077 12 007 4 070 34%

10 Grupa Torpol 15 046 7 026 8 020 114%

11 Grupa Elektrobudowa 11 489 17 399 -5 910 -34%

12 Grupa Mostostal Warszawa 8 279 12 684 -4 405 -35%

13 Grupa Unibep 3 191 11 734 -8 543 -73%



Razem 252 025 375 692 -123 667 -33%

Średnia 19 387 28 899 -9 513 -33%


Tabela 1.5: Nakłady inwestycyjne największych spółek w ujęciu nominalnym (w tys. zł)

Spośród podmiotów uwzględnionych w rankingu najniższym poziomem zadłużenia, mogła pochwalić się Grupa Mostostal Zabrze i Grupa Trakcja, odnotowując odpowiednio wskaźnik na poziomie 51% i 53%.

Na koniec 2014 poziom średniej stopy zadłużenia największych spółek budowalnych utrzymywał się na niezmienionym poziomie w stosunku do ubiegłego roku. Rzeczywisty obraz sytuacji zniekształca Grupa PBG, której stopa zadłużenia jest największa i jednocześnie zanotowała największy wzrost spośród wszystkich analizowanych spółek.

1.5. Relacja nakładów inwestycyjnych do sprzedaży największych spółek w roku 2014Tradycyjnie podmioty działające w sektorze budowlanym mają zwykle stosunkowo niski wskaźnik udziału nakładów inwestycyjnych (rozumianych, jako inwestycje w środki trwałe oraz wartości niematerialne i prawne) w stosunku do sprzedaży ze względu na wysoki wolumen sprzedaży oraz stosunkowo niewielki poziom nakładów inwestycyjnych niezbędnych do świadczenia usług o charakterze budowlanym. W roku 2014 łączne nakłady inwestycyjne największych spółek wyniosły 252 mln zł i były o blisko 33% niższe od poniesionych rok wcześniej. Należy przy tym zauważyć, iż tylko sześć spółek budowlanych zmniejszyło wartość nakładów w porównaniu do roku poprzedniego.

12

1,82%

b.d.

b.d.

1,27%

0,78%

1,35%

0,98%

0,37%

1,92%

14,66%

1,25%

1,43%

0,34%

0,99%

1,69%

1,84%

1,13%

0,30%

0,55%

0,78%

0,95%

0,98%

1,04%

1,12%

1,28%

1,60%

1,77%

1,83%

1,94%

2,20%

0,00% 2,00% 4,00% 6,00% 8,00% 10,00% 12,00% 14,00% 16,00%

Średnia

PORR (Polska) S.A.

Grupa Skanska

Grupa Unibep


Grupa Strabag**

Grupa Erbud

Grupa Budimex

Grupa Elektrobudowa

Grupa PBG*


Grupa Trakcja*

Grupa Mirbud

Warbud S.A.*

Grupa Torpol


Wykres 1.5: Relacja nakładów inwestycyjnych do przychodów ze sprzedaży (dane za rok 2014 i 2013)


2014 2013

W roku 2014 liderem pod względem poniesionych nakładów w ujęciu nominalnym była Grupa Budimex, której nakłady inwestycyjne w 2014 roku wyniosły 48 mln zł (wzrost o 173% w porównaniu do 2013 roku). Na drugim i trzecim miejscu znalazły się odpowiednio Grupa Polimex-Mostostal z łącznymi nakładami w kwocie 27 mln zł (spadek o 9% w porównaniu do roku 2013) oraz Grupa Trakcja z nakładami w wysokości 26 mln zł (wzrost o 41% w porównaniu do roku 2013).

Na ogólny spadek nakładów inwestycyjnych w porównaniu do ubiegłego roku największy wpływ miały zdecydowanie niższe wydatki inwestycyjne Grupy PBG, która była liderem tego zestawienia w ostatnich latach. Po wyeliminowaniu z zestawienia Grupy PBG okazuje się, że największe podmioty z branży budowlanej zanotowały wzrost wydatków na inwestycje o 20 % w porównaniu do 2013 roku.

W roku 2014 stosunek nakładów inwestycyjnych do przychodów wyniósł 1,13% i był o prawie 0,7 p.p. niższy w stosunku do roku ubiegłego. Ten spadek wynikał z jednej strony ze znaczącego spadku nakładów inwestycyjnych w Grupie PBG w porównaniu do ubiegłego roku, a z drugiej strony był rezultatem ogólnego wzrostu przychodów osiągniętego przez podmioty z branży budowlanej. Podmiotem, gdzie stosunek nakładów inwestycyjnych do wartości sprzedaży był najwyższy, jest Grupa Mostostal Zabrze. Zdecydowanie najniższe nakłady inwestycyjne w stosunku do poziomu sprzedaży poniosły w 2014 roku Grupa Unibep (0,3% w 2014 w porównaniu do 1,27% w 2013), oraz Grupa Mostostal Warszawa (0,55% w porównaniu do 0,78% w 2013 roku).


Lp. Nazwa firmyPrzychody

ze sprzedaży zagranicznej 2014

Przychody ze sprzedaży

zagranicznej 2013

Zmiana nominalna

Zmiana procentowa

1 Grupa Trakcja* 565 884 462 926 102 958 22%

2 Grupa Polimex-Mostostal* 383 978 588 481 -204 503 -35%

3 Grupa Unibep 319 497 255 636 63 861 25%


5 Grupa PBG* 226 268 230 512 -4 244 -2%

6 Grupa Budimex 195 632 550 574 -354 942 -64%

7 Grupa Erbud 195 373 209 736 -14 363 -7%

8 Grupa Mostostal Warszawa 144 453 414 262 -269 809 -65%

9 Grupa Elektrobudowa 67 336 229 269 -161 933 -71%

10 Grupa Torpol 28 507 13 927 14 580 105%

11 Grupa Strabag** 8 863 5 545 3 318 60%

12 Warbud S.A.* 0 0 0 0%

13 Grupa Mirbud 0 0 0 0%



Suma 2 390 294 3 196 446 -806 152 -25%

Średnia 183 869 245 880 -62 012 -25%

Tabela 1.6.1: Wartość nominalna przychodów uzyskiwanych przez największe spółki budowlane z działalności zagranicznej (w tys. zł)


1.6. Struktura geograficzna i rodzajowa przychodów największych spółek budowlanych w roku 2014

1.6.1 Struktura geograficzna sprzedaży Największe spółki budowlane, działające na rynku polskim są obecne również na zagranicznych rynkach. Wolumen ich sprzedaży generowany poza granicami kraju jest jednak relatywnie niewielki. W ujęciu nominalnym średnia uzyskiwanych przychodów z zagranicy dla największych spółek wynosiła 184 mln zł i była niższa o 62 mln zł od przychodów uzyskiwanych w roku 2013. Oznaczało to spadek o 25% w porównaniu do roku ubiegłego. Najwyższą wartość przychodów wygenerowanych za granicą uzyskała

Grupa Trakcja. Wyniosły one 566 mln zł i były o 22% wyższe niż uzyskane w roku 2013. Swoją działalność zagraniczną Grupa Trakcja prowadzi na rynku litewskim. Na drugim miejscu uplasowała się Grupa Polimex-Mostostal z przychodami w wysokości 384 mln zł i 35% spadkiem zanotowanym w porównaniu do roku 2013. Na trzecim miejscu znalazła się Grupa Unibep z przychodami w wysokości 319 mln zł odnotowując wzrost o 25% w porównaniu do roku poprzedniego. Działalność eksportowa polskich spółek budowlanych skupiona jest na rynkach sąsiednich, przede wszystkim w krajach Europy Wschodniej, a także na rynku skandynawskim i niemieckim.

14

Wykres 1.6.1: Procentowy udział sprzedaży zagranicznej w sprzedaży ogółem dla największych spółek w 2014 roku


2014 2013

Średni udział przychodów z zagranicy w całkowitych przychodach operacyjnych spółek wyniósł 11% i był o 4 p.p. niższy od udziału w roku 2013. W przypadku trzech podmiotów sprzedaż zagraniczna osiągnęła co najmniej 30% ogółu wygenerowanych przychodów ze sprzedaży - była to wspomniana już Grupa Trakcja (35%), a także Grupa Unibep i Grupa Mostostal Zabrze (po 30%).

Analiza struktury geograficznej sprzedaży pokazuje, że w sektorze budowlanym coraz więcej podmiotów znajduje odbiorców swoich usług poza granicami kraju, poszukując nowych rynków zbytu i tym samym dywersyfikując ryzyko działalności. Biorąc pod uwagę spodziewane ograniczenie nowych inwestycji po wykorzystaniu funduszy europejskich przekazanych w ramach perspektywy na lata 2014 – 2020, ta tendencja może jeszcze wzrastać.

35%

30% 30%

18%

15%

12%10%

6%4% 4%

0% 0% 0%

11%

36%

28%

41%

25%

19%17%

25% 25%

12%

3%0% 0% 0% b.d. b.d.

15%

0%

5%

10%

15%

20%

25%

30%

35%

40%

45%

50%


Grupa Skanska

Grupa Budimex

Grupa Strabag**

Grupa Polimex-Mostostal

Grupa Erbud

Grupa Trakcja

Grupa PBG


Grupa Elektrobudowa

Grupa Unibep

Warbud S.A.

PORR (Polska) S.A.

Grupa Mirbud


Grupa Torpol

RYNKI

KrajowyZachodnio-europejski

Wschodnio-europejski

Skandynawski Azjatycki PozostałeTOTAL

(2014 tys. zł)

5 081 675

4 949 939

3 133 492

2 102 197

1 692 055

1 601 674

1 530 248

1 509 524

1 108 316

1 079 703

1 049 886

1 045 019

971 603

862 650

775 399

28 493 380RAZEM:

4 754 307

3 124 629

1 718 219

1 496 682

1 035 790

1 365 071

760 206

971 603

608 147

bd.

Brak informacji o miejscu generowania przychodów za granicą. Wartość przychodów z zagranicy - 8 863


565 884

79 701

191 197 63 306

Wykres 1.6.2: Struktura geograficzna sprzedaży największych spółek w 2014 roku


bd.

158 085 37 547

195 373

1 303 980 Brak informacji o miejscu generowania przychodów za granicą. Wartość przychodów z zagranicy - 226 268

23 090 39 959 1 703

1 040 980 21 545 17 427 7 5929 806 10 966

173 964 123 323 5822 152

1 049 886

Brak informacji o miejscu generowania przychodów za granicą. Wartość przychodów z zagranicy - 28 507746 892

16

Grupa Budimex

Grupa Skanska

Grupa Strabag**



Grupa Trakcja*

Grupa PBG*

Grupa Erbud

Warbud S.A.*

PORR (Polska) S.A.

Grupa Mirbud

Grupa Unibep

Grupa Elektrobudowa


Grupa Torpol

RYNKI

KrajowyZachodnio-europejski

Wschodnio-europejski

Skandynawski Azjatycki PozostałeTOTAL

(2013 tys. zł)

4 749 459

4 362 167

3 298 754

2 362 752

1 633 363

1 274 222

1 227 600

1 223 609

1 121 472

1 030 076

937 301

920 548

905 553

575 117

415 717

26 037 710RAZEM:

4 198 885

3 293 209

1 774 271

1 219 101

1 013 873

937 301

664 912

676 284

401 790



209 736

507 479 43 095

40 717

141 931 113 180 525

232 431 122 263 56 731 2 783 54

Wykres 1.6.3: Struktura geograficzna sprzedaży największych spółek w 2013 roku

50 668 90 607 19 600


bd.

811 295 462 926

1 121 472

bd.

27 597

339 539 203 128 32 450


Brak informacji o miejscu generowania przychodów za granicą. Wartość przychodów z zagranicy - 230 512997 088


Struktura rzeczowa sprzedaży ukazuje skoncentrowanie największych spółek budowlanych na działalności w obszarze budownictwa drogowego i kolejowego. Coraz więcej przychodów generuje również działalność w ramach budownictwa energetycznego.

Grupa Skanska

Grupa Budimex

Grupa Strabag**

Grupa Polimex-Mostostal

Grupa Erbud

Grupa Trakcja

Grupa PBG


Grupa Elektrobudowa

Grupa Unibep

Warbud S.A.

PORR (Polska) S.A.

Grupa Mirbud


Grupa Torpol

RYNKI

Budownictwoogólne

Budownictwomieszkaniowe

Budownictwodrogowe

i kolejowe

Budownictwoinżynieryjne

Budownictwoenergetyczne

Pozostaładziałalność

TOTAL(2014 tys. zł)

5 081 675

4 949 939

3 133 492

2 102 197

1 692 055

1 601 674

1 530 248

1 509 524

1 108 316

1 079 703

1 049 886

1 045 019

971 603

862 650

775 399

28 493 380RAZEM:

4 566 628

bd.

239 740

743 523

755 188

1 474 086

1 188 076

466 173

160 185

968 837

434 874

904 583

383 311

427 447

45 448

127 588

342 172

3 159

203 733

211 309

102 437

680 687

20 211

*** Budownictwo ogólne i inżynieryjne


Wykres 1.6.2.1: Struktura rzeczowa sprzedaży największych spółek w roku 2014

bd.

bd.

1 397 537 88 885

1 189 302317 063

124 871

1 038 747 11 139

434 292

181 963***

18

Grupa Budimex

Grupa Skanska

Grupa Strabag**



Grupa Trakcja*

Grupa PBG*

Grupa Erbud

Warbud S.A.*

PORR (Polska) S.A.

Grupa Mirbud

Grupa Unibep

Grupa Elektrobudowa


Grupa Torpol

RYNKI

Budownictwoogólne

Budownictwomieszkaniowe

Budownictwodrogowe

i kolejowe

Budownictwoinżynieryjne

Budownictwoenergetyczne

Pozostaładziałalność

TOTAL(2013 tys. zł)

4 749 459

4 362 167

3 298 754

2 362 752

1 633 363

1 274 222

1 227 600

1 223 609

1 121 472

1 030 076

937 301

920 548

905 553

575 117

415 717

26 037 710RAZEM:

4 005 617

bd.

367 243

998 102

343 006

623 640

126 008***

79 658

774 302

96 219

791 382

484 705

596 795

1 144 184

1 107 460

743 842

607 332

980

130 038

453 298

49 630

14 012

75 468

199 659

281 913

21 684

1 147 678

394 033

*** Budownictwo ogólne i inżynieryjne


bd.

bd.

516 827

627 755 93 134

449 109

Wykres 1.6.2.2: Struktura rzeczowa sprzedaży największych spółek w roku 2013


17,45%

b.d.

b.d.

b.d.

0,06%

1,25%

5,22%

4,06%

15,66%

10,21%

8,05%

31,13%

21,69%

25,70%

36,93%

78,09%

13,30%

0,21%

1,06%

2,61%

2,69%

7,74%

7,97%

10,54%

18,38%

19,57%

20,33%

22,36%

78,91%

0,0% 25,0% 50,0% 75,0% 100,0%

Średnia

PORR (Polska) S.A.

Grupa Strabag**

Grupa Skanska


Warbud S.A.*

Grupa Torpol

Grupa Erbud

Grupa Budimex

Grupa Trakcja*

Grupa Mirbud

Grupa Elektrobudowa

Grupa Unibep


Grupa PBG*


Wykres 1.6.2.3: Relacja przychodów z pozostałej działalności (niebudowlanej) do przychodów operacyjnych ogółem (za lata 2014-2013)


2014 2013

W kategoriach nominalnych, największy udział pozostałych przychodów niebudowlanych w całości przychodów w roku 2014 odnotowały kolejno Grupa Mostostal Zabrze i Grupa Polimex-Mostostal, które osiągnęły w ten sposób odpowiednio 681 mln zł i 427 mln zł. Średni procentowy udział przychodów z pozostałej działalności, w porównaniu do roku 2013, spadł z 17,5% do 13,3%. W większości przypadków udział sprzedaży produkcji budowlano-montażowej wahał się w 2014 roku od 80% do 100%. Podmiotem, którego działalność była bardziej zdywersyfikowana pozostaje Grupa Mostostal Zabrze, ze wskaźnikiem

na poziomie 79% (poza budowlana działalność grupy obejmuje głównie usługi montażowo-produkcyjne). W przypadku dwunastu analizowanych powyżej spółek, które uzyskiwały przychody z pozostałej działalności, jedynie trzy w 2014 roku zdołały zwiększyć udział procentowy przychodów z działalności niebudowlanej w całkowitej wartości przychodów w porównaniu do roku 2013. Główną przyczyną tego zjawiska był fakt zwiększania się wartości przychodów generowanych przez największe spółki budowlane z działalności budowalno-montażowej w roku 2014.

20

Wykres 1.7: Zmiany indeksu WIG oraz WIG-Budownictwo na przestrzeni lat 2005 – 2014

Źródło: Analiza Deloitte na podstawie danych dostępnych na stronie internetowej Giełdy Papierów Wartościowych.

1.7. Kapitalizacja rynkowa największych spółek budowlanych notowanych na Giełdzie Papierów Wartościowych na dzień 31 grudnia 2014Rosnący od 2013 roku sentyment inwestorów do spółek skupionych w ramach indeksu WIG Budownictwo (WIG BUD) lekko wyhamował na przestrzeni 2014 roku. Porównując rok 2014 do roku 2013 nastąpił 5% spadek indeksu giełdowego WIG Budownictwo, podczas gdy główny indeks WIG zakończył rok 2014 na zbliżonym poziomie do końca roku poprzedniego.

Wśród piętnastu największych spółek budowlanych w roku 2014 aż jedenaście było notowanych na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie i właśnie na tej podstawie sporządzony został nasz ranking według kryterium kapitalizacji. Na koniec 2014 roku łączna wartość rynkowa jedenastu spółek budowlanych notowanych na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie wyniosła 6,1 mld zł i była wyższa o 0,2 mld zł, od łącznej wartości rynkowej tych podmiotów na koniec roku 2013. W wartościach procentowych wzrost łącznej kapitalizacji giełdowej wyniósł 4%.

0

2 000

4 000

6 000

8 000

10 000

12 000

14 000

0

10 000

20 000

30 000

40 000

50 000

60 000

70 000

80 000

2005

-01-

0720

05-0

3-16

2005

-05-

3020

05-0

8-04

2005

-10-

1220

05-1

2-21

2006

-02-

2820

06-0

5-11

2006

-07-

1920

06-0

9-26

2006

-12-

0420

07-0

2-13

2007

-04-

2420

07-0

7-04

2007

-09-

1120

07-1

1-19

2008

-01-

3120

08-0

4-10

2008

-06-

2020

08-0

8-28

2008

-11-

0420

09-0

1-19

2009

-03-

2620

09-0

6-05

2009

-08-

1320

09-1

0-20

2009

-12-

3020

10-0

3-09

2010

-05-

1920

10-0

7-27

2010

-10-

0120

10-1

2-10

2011

-02-

1820

11-0

4-29

2011

-07-

0820

11-0

9-15

2011

-11-

2420

12-0

2-02

2012

-04-

1220

12-0

6-22

2012

-08-

3120

12-1

1-08

2013

-01-

2220

13-0

4-02

2013

-06-

1320

13-0

8-21

2013

-10-

2820

14-0

1-14

2014

-03-

2120

14-0

6-02

2014

-08-

0820

14-1

0-16

2014

-12-

29

WIG WIG BUDOW


59,37%

6,42%

5,76%

5,44%

5,33%

4,98%

Lp. Nazwa firmyKapitalizacja

rynkowa 31.12.2014

Kapitalizacja rynkowa

31.12.2013

Zmiana nominalna

Zmiana procentowa

1 Budimex S.A. 3 612 509 3 369 973 242 536 7%

2 Trakcja PRKiI S.A. 390 637 530 443 -139 807 -26%

3 Elektrobudowa S.A. 350 373 522 237 -171 863 -33%

4 Mostostal Zabrze S.A. 331 070 292 296 38 774 13%

5 Erbud S.A. 324 153 432 167 -108 015 -25%

6 Polimex-Mostostal S.A. 303 166 190 758 112 408 59%

7 Unibep S.A. 288 281 275 361 12 919 5%

8 Torpol S.A. 229 011 Debiut giełdowy w dniu 8 lipca 2014 r.

9 Mostostal Warszawa S.A. 120 000 89 800 30 200 34%

10 Mirbud S.A. 112 190 117 000 -4 810 -4%

11 PBG S.A. 23 444 31 592 -8 148 -26%

Suma 6 084 833 5 851 628 233 205 4%

Tabela 1.7: Kapitalizacja największych spółek budowlanych notowanych na giełdzie na dzień 31 grudnia 2014 roku (w tys. zł)

Budimex S.A. Trakcja PRKiI S.A. Elektrobudowa S.A. Mostostal Zabrze S.A. Erbud S.A. Polimex-Mostostal S.A. Unibep S.A. Torpol S.A. Mostostal Warszawa S.A. Mirbud S.A. PBG S.A.


Wykres 1.7.1: Udział kapitalizacji największych spółek notowanych na giełdzie na dzień 31 grudnia 2014 roku

Spośród jedenastu poddanych analizie spółek, pięć odnotowało spadek wartości rynkowej. Największy spadek zanotowała Elektrobudowa S.A., której wartość rynkowa spadła w 2014 roku o 33%. Liderem pod względem wartości rynkowej wśród spółek budowlanych pozostał niezmiennie od 2011 roku Budimex S.A., z kapitalizacją na poziomie 3 613 mln zł (wzrost o 7% w porównaniu do roku 2013). Na drugim miejscu uplasowała się Trakcja PRKiI S.A., a na trzecim Elektrobudowa S.A. z kapitalizacją na poziomie odpowiednio 391 mln zł oraz 350 mln zł. Kapitalizacja Budimexu S.A. na koniec roku 2014 stanowi ponad 59%

całkowitej wartości kapitalizacji jedenastu największych spółek w naszym rankingu, notowanych na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie (spadek o 2 p.p. w porównaniu do roku 2013).

Podsumowując należy zauważyć, iż kapitalizacja rynkowa największych spółek budowalnych zanotowała niewielki 4% wzrost na koniec 2014 roku w stosunku do końca roku poprzedniego. Ten trend jest zbieżny ze wzrostem wskaźnika produkcji budowlanej o 0,4% w roku 2014 oraz przychodów spółek z naszego rankingu o 9% w stosunku do roku 2013.

4,74%3,76%

1,97%1,84%

0,39%


* Dane finansowe za 2013 rok zostały uzgodnione do sprawozdania za 2014 rok po korektach bilansu otwarcia

** Z uwagi na brak skonsolidowanych sprawozdań finansowych dane finansowe Grupy Strabag obejmują dla uproszczenia sumę przychodów spółek: Strabag Sp. z o.o. oraz Strabag Infrastruktura Południe Sp. z o.o.

Dane finansowe Spółki Strabag za 2013 rok zostały uzgodnione do sprawozdania za 2014 rok po korektach bilansu otwarcia

22


Rozdział 2. Perspektywy rozwoju spółek budowlanych w Polsce


Budownictwo Gospodarka ogółem

W najbliższych latach najmocniej będzie bez wątpienia rozwijał się rynek budownictwa infrastrukturalnego, głównie dzięki napływowi środków z Unii Europejskiej. Największego wzrostu w tym segmencie budownictwa można spodziewać się w latach 2016 – 2018. Rynek budownictwa kubaturowego w najbliższych latach również będzie rosnąć, choć raczej w bardziej stabilny sposób. Zakładamy wzrost przede wszystkim w segmencie biurowym, mieszkaniowym i magazynowym.

Krzysztof Andrulewicz, Prezes Skanska S.A.

26

2.1 WprowadzenieDrugą część raportu otwiera analiza najważniejszych czynników warunkujących kondycję branży budowlanej wraz z prezentacją zmian zachodzących w sektorze z perspektywy statystyk dotyczących upadłości oraz poziomu zatrudnienia w budownictwie. W dalszej części rozdziału przybliżamy charakterystykę oraz obecne uwarunkowania poszczególnych segmentów sektora budowlanego wraz z analizą planowanych nakładów w horyzoncie krótko i średnioterminowym. Rozdział drugi zamyka podsumowanie obecnej sytuacji oraz kluczowych czynników wzrostu w sektorze z perspektywy przedstawicieli spółek budowlanych w Polsce.

Branża budowlana w Polsce przeżywa obecnie powolne odrodzenie po okresie spadku w latach 2012-2013, spowodowanego zakończeniem dużych projektów inwestycyjnych związanych z poprzednią finansową pespektywą unijną oraz organizacją EURO 2012. Pomimo, że wzrost polskiego sektora budowlanego w 2014 roku wyniósł symboliczne 0,4% to perspektywy dla branży są pozytywne i w najbliższych latach oczekuje się przyspieszenia tempa wzrostu.

O poprawie sytuacji w branży budowlanej świadczą liczne sygnały napływające z rynku. Od 2014 roku widoczny jest znaczący spadek liczby upadłości ogłaszanych przez firmy budowlane. Dodatkowo w pierwszych miesiącach 2015 r. obserwujemy powolny wzrost zatrudnienia oraz dalszą poprawę prognozy zatrudnienia.1 W kolejnych latach, w związku z oczekiwanym uruchomieniem inwestycji infrastrukturalnych prognozuje się wzrost zapotrzebowania na siłę roboczą, szczególnie w sektorze budownictwa drogowego, co może wręcz wywołać problemy z niedoborem pracowników. Odwrócenie negatywnego trendu w budownictwie potwierdza także wskaźnik koniunktury w budownictwie, badany przez GUS. Od początku 2013 r. wykazuje on trend wzrostowy, a od połowy 2014 r. przewyższa wskaźnik dla całej gospodarki.

1 Więcej informacji w sekcji „Zatrudnienie w sektorze budowlanym”

70

80

90

100

110

120

130

I.08

IV.0

8V

II.08

X.0

8I.0

9IV

.09

VII.

09X

.09

I.10

IV.1

0V

II.10

X.1

0I.1

1IV

.11

VII.

11X

.11

I.12

IV.1

2V

II.12

X.1

2I.1

3IV

.13

VII.

13X

.13

I.14

IV.1

4V

II.14

X.1

4I.1

5IV

.15

VII.

15

Wskaźnik klimatu koniunktury w gospodarce

Źródło: GUS


Najsilniejszym bodźcem dla poprawy kondycji segmentu budownictwa infrastrukturalnego w najbliższych latach będzie napływ nowych funduszy unijnych. W nowej perspektywie finansowej 2014-2020 Polska otrzyma środki w rekordowej wysokości 120,1 mld euro. Na tą kwotę składają się przede wszystkim środki polityki spójności – 82,5 mld euro, Wspólnej Polityki Rolnej – 32,1 mld euro, Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego – 0,5 mld euro. Sektor budowlany skorzysta przede wszystkim na środkach, które Polska otrzyma w ramach polityki spójności. Najwięcej projektów, które otrzymają wsparcie z unijnych funduszy przewidzianych jest w budownictwie infrastrukturalnym.

Przedstawiciele największych spółek budowlanych dostrzegają szanse związane z nową perspektywą finansową UE. W celu uniknięcia spiętrzenia projektów, które miało miejsce przy inwestycjach prowadzonych przed EURO 2012, GDDKIA rozstrzygnęła już przetargi na 30 mld zł ze 107 planowanych do zainwestowania w latach 2014-2025 (według stanu na 11.09.2015 r.). Obawy budzi z kolei postępowanie PKP PLK, która do końca sierpnia nie rozstrzygnęła żadnego projektu w ramach nowej perspektywy UE. PKP PLK chcąc wyjść naprzeciw sygnałom zaniepokojenia ogłosiła Wielką Ofensywę Inwestycji Kolejowych. W jej ramach chce m.in. poprawić zasady współpracy z wykonawcami oraz usprawnić procedury przetargowe. Poprawa ma nastąpić m.in. dzięki wprowadzeniu: przetargów dwustopniowych, dodatkowych (poza ceną) kryteriów oceny ofert, a także zaliczek na kontrakt, zapłaty za materiały na placu budowy czy częściowych płatności za wykonane prace.

Czynnikiem warunkującym pozytywne perspektywy dla segmentu budownictwa mieszkaniowego jest silny wzrost popytu obserwowany od 2014 roku. Obecna sytuacja makroekonomiczna w połączeniu z dostępnym dofinansowaniem w ramach programów rządowych pozwala oczekiwać stabilnej sytuacji w budownictwie mieszkaniowym w najbliższych okresach.

W 2014 roku dynamiczny rozwój miał także miejsce w obszarze budownictwa komercyjnego. Potwierdza to rekordowa wielkość wybudowanej powierzchni biurowej (622 tys. m2 ). Na podstawie analizowanej liczby realizowanych i planowanych inwestycji w portfelach spółek budowlanych można oczekiwać utrzymania się pozytywnego trendu w nadchodzących kwartałach.

W zakresie planów na najbliższe lata część spółek planuje dalszą dywersyfikację działalności poprzez świadczenie usług budowlanych w segmentach rynku budowlanego, w których dotychczas nie były obecne lub poprzez rozwój działalności pozabudowlanej. Dodatkowo niektóre ze spółek widzą potencjał w dywersyfikacji geograficznej, w szczególności planują realizację inwestycji w takich krajach jak Czechy, Słowacja, Rumunia czy Węgry ale również w krajach Europy Zachodniej oraz w krajach skandynawskich.

Wszystkie wymienione wyżej czynniki sprawiają, że najbliższe lata po raz kolejny stawiają przed polską branżą budowlaną ogromne szanse na rozwój. W poniższym rozdziale staramy się podsumować istniejące szanse oraz wskazać planowane kierunki rozwoju rynku.

28

2.2. Kluczowe czynniki rozwoju rynku budowlanego w PolsceKondycja sektora budowlanego w najbliższych latach będzie determinowana głównie przez tempo wzrostu gospodarczego Polski, a także poziom inwestycji infrastrukturalnych finansowanych z funduszy unijnych w ramach nowej perspektywy 2014 - 2020 oraz środków krajowych.

Wzrost gospodarczyW 2014 roku, na skutek ożywienia krajowego popytu, polska gospodarka zaczęła stopniowo rosnąć w tempie ok. 3.5% po okresie spowolnienia dynamiki PKB w latach 2012 – 2013. Według prognoz Economist Intelligence Unit dynamika PKB w latach 2015-2018 utrzyma się na średnim rocznym poziomie 3,15%. Wzrost PKB w przyszłości będzie wspierany przez szeroko zakrojone inwestycje związane z nową perspektywą unijną, rosnący poziom eksportu netto, konsumpcję prywatną, poprawę sytuacji na rynku pracy oraz niskie stopy procentowe. W dłuższej perspektywie poziom rozwoju gospodarczego Polski będzie się zbliżał do obserwowanego w krajach Zachodniej Europy, co będzie determinowało dalszy wzrost PKB. Oczekuje się jednak, że proces ten będzie zachodził powoli biorąc pod uwagę obecne uwarunkowania w gospodarce światowej i brak zdecydowanych reform, które mogłyby znacząco zwiększyć wydajność pracowników.

Dług sektora publicznegoMożliwości współfinansowania projektów infrastrukturalnych z budżetu państwa i budżetów samorządowych są w znacznym stopniu zależne od poziomu długu publicznego. Na koniec 2014 roku dług publiczny w relacji do PKB wyniósł 47,7%. Według strategii zarządzania długiem sektora finansów publicznych w latach 2015-2018, przedłożonej przez Ministra Finansów, w 2015 roku przewidywana jest stabilizacja relacji długu do PKB na poziomie 48% i dalszy spadek wskaźnika do wartości 44,5% w 2018.

Środki unijneIstotnym determinantem rozwoju rynku budowlanego w Polsce jest napływ funduszy z Unii Europejskiej w ramach perspektywy finansowej 2014-2020. Łączna alokacja dofinansowania dla Polski w ramach polityki spójności wynosi 82,5 mld euro, w tym 45,6 mld przeznaczone jest na dotacje z Krajowych Programów Operacyjnych.

53,4%52,6%

53,9%

47,7% 48,0%46,9%

46,0%

44,5%

40%

42%

44%

46%

48%

50%

52%

54%

56%

58%

60%

2011 2012 2013 2014 2015P 2016P 2017P 2018P

Dług publiczny jako %PKB

Źródło: Ministerstwo Finansów, „Strategia zarządzania długiem sektora finansów publicznychw latach 2015-2018”, wrzesień 2014

5,0%

1,6%

3,7%

4,8%

1,9%1,7%

3,5%3,3%

3,0% 2,9%

3,4%

0%

1%

2%

3%

4%

5%

6%

2008

2009

2010

2011

2012

2013

2014

2015

P

2016

P

2017

P

2018

P

Wzrost PKB Polski

Źródło: Źródło EUI “Country Forecast Poland - August 2015 update”

Pomoc Technicna (0,7 mld EUR) Polska Wschodnia (2 mld EUR) Polska Cyfrowa (2,2 mld EUR) Wiedza Edukacja Rozwój (4,7 mld EUR) Inteligentny Rozwój (8,6 mld EUR) Infrastruktura i Środowisko (27,4 mld EUR)

Rozwój sieci drogowej TEN-T i transportu multimodalnego

Infrastruktura drogowa dla miast Rozwój transportu kolejowego w Polsce Rozwój niskoemisyjnego transportu zbiorowego

w miastach Pozostałe priorytety

Program Rozwoju Obszarów Wiejskich Regionalne programy Operacyjne Krajowe Programy Operacyjne

Źródło: Ministerstwo Infrastruktury i Rozwoju


19%

10%

5%

4%

2%

35%

11%18%

8%

28%

Alokacja funduszy europejskich w ramach Krajowych Programów Opera-cyjnych w perspektywie 2014-2020

Źródło: Ministerstwo Infrastruktury i Rozwoju

Polska już drugi raz z kolei jest jednym z największych beneficjentów funduszy europejskich. Środki przeznaczone dla Polski w ramach polityki spójności na lata 2014-2020 są o 15,2 mld euro wyższe niż fundusze przyznane w minionej perspektywie finansowej.

Krajowe programy operacyjneCzęść środków w ramach nowej perspektywy rozlokowano pomiędzy 6 krajowych Programów Operacyjnych. Najwięcej z tych funduszy (27,4 mld EUR) przewidziano na Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko (POIiŚ), którego jednym z priorytetów jest promowanie zrównoważonego transportu i usuwanie niedoborów infrastrukturalnych. Na przedsięwzięcia związane z budową dróg, infrastrukturą kolejową, miejską, morską oraz lotniczą w ramach POIiŚ przeznaczone zostanie łącznie 19,8 mld euro. Część wydatków infrastrukturalnych będzie mogła być finansowana także z Programu Operacyjnego Polska Wschodnia.

Programy regionalnePozyskanie funduszy na projekty infrastrukturalne będzie możliwe również z Regionalnych Programów Operacyjnych, wyznaczonych dla 16 województw, których łączna wartość wyniesie 31,2 mld euro. Na infrastrukturę transportową z tego źródła przewidziane będą środki unijne w wysokości 4,8 mld euro.

Źródło dodatkowych funduszy na infrastrukturę stanowi tzw. Instrument Łącząc Europę (CEF, ang. Connecting Europe Facility), wspierający inwestycje o znaczeniu ogólnoeuropejskim (transport, energetyka oraz telekomunikacja). W związku z tą inicjatywą Polska ma szansę otrzymać 4,1 mld euro dofinansowania na inwestycje transportowe do 2016 roku. Do tej pory z puli przewidzianej na polskie projekty zostały rozdysponowane 2 mld euro.

Szacuje się, że w ramach łącznej alokacji środków unijnych na infrastrukturę transportową (z uwzględnieniem instrumentu CEF) ok. 15 mld euro zostanie przeznaczone na drogi, a kwota dofinansowania na infrastrukturę kolejową wyniesie 10,2 mld euro (zgodnie z podziałem środków określonym w Umowie Partnerstwa w stosunku 60%-40%).

5,52 5,85 6,19 6,49 6,80 7,10 7,39

3,834,05

4,274,47

4,684,88

5,091,57 1,181,17

1,171,17

1,171,17

2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020

Alokacja funduszy europejskich w ramach perspektywy 2014-2020 (mld zł)

Na rynku brakuje wykwalifikowanych specjalistów. Największe luki widoczne są w takich specjalizacjach jak kolejowa, elektryczna, teletechniczna, sanitarna czy hydroinżynieryjna. Brakuje również wykwalifikowanych pracowników produkcyjnych. Firmy, które chcą zatrudniać pracowników, muszą na pewno brać pod uwagę, że polski rynek staje się w coraz większym stopniu „rynkiem pracownika” i prowadzić świadomą politykę personalną ukierunkowaną nie tylko na zatrudnienie, ale i na utrzymanie specjalistów w firmie.

Krzysztof Andrulewicz, Prezes Skanska S.A.

30

Liczba upadłości wykonawczych firm budowlanych w okresie 2011-1Q2015

Źródło: Euler Hermes

Udział upadłości w budownictwie względem wszystkich ogłoszeń

2.3. Upadłości w budownictwie Dobrym odzwierciedleniem koniunktury w sektorze są statystyki dotyczące upadłości firm.2 Wyniki dotyczące liczby upadłości za pierwsze półrocze 2015 roku są dla branży pozytywne (o 1/3 mniej upadłości w budownictwie w porównaniu do analogicznego okresu w 2014 i spadek udziału sektora w łącznej liczbie upadłości o 6 p.p. do poziomu 17%).

Według danych z raportów Euler Hermes w latach 2012-2014 liczba ogłaszanych upadłości wykonawczych firm budowlanych z roku na rok spadała. W tym okresie odnotowano skumulowany roczny spadek na poziomie 17,9%. Sytuacja uległa poprawie, ale liczba upadłości wśród firm budowlanych na tle innych branż w 2014 roku była wciąż wysoka - stanowiły one 22,4% wszystkich upadłości.

Problemem firm w dalszym ciągu są niskie marże w sektorze produkcji budowlano-montażowej. Przyczyn tego zjawiska możemy upatrywać w konkurencji cenowej przy przetargach na kontrakty, gdzie w dużej liczbie przypadków cena stanowi główne kryterium wyboru najkorzystniejszej oferty. Według danych z GUS na przestrzeni 2012-2014 ceny w sektorze spadły łącznie o 3,0%. Mimo że indeks w 2014 roku uległ obniżeniu kolejny rok z rzędu, to nie przełożyło się to na wzrost liczby upadłości. Można to tłumaczyć tym, że wysoka liczba ogłoszonych upadłości w poprzednich latach3 spowodowała, że na rynku zostali najsilniejsi gracze, których wrażliwość rentowności na zmiany kosztów materiałów jest niższa. 2 Należy jednak pamiętać, że nie pokazują one pełnej skali

przedsiębiorstw borykających się z trudnościami. Dane o upadłościach nie uwzględniają przedsiębiorstw zlikwidowanych oraz tych, których działalność została zawieszona, co w części przypadków jest równoznaczne z zakończeniem aktywności gospodarczej.

3 Od 2012 roku przez sektor budowlany przeszła fala upadłości,. Organizacja EURO 2012 przez Polskę miała istotny wpływ na rozwój infrastruktury niestety kosztem wyników wielu przedsiębiorstw budowlanych biorących udział w realizacji inwestycji, czego przyczyną była ogromna konkurencja i wynikająca z niej „wojna cenowa”, co doprowadziło do znacznego obniżenia cen w przetargach na wykonawstwo. Dodatkowo, uruchomione projekty infrastrukturalne spowodowały wzrost cen kluczowych materiałów na rynku, co odbiło się na wynikach firm budowlanych. W konsekwencji w 2012 roku zanotowano najwyższy wzrost upadłości w budownictwie w ciągu ostatniej dekady (na podstawie raportu Arcata Partners). Upadłość ogłosiły duże spółki budowlane m.in. PBG, Hydrobudowa Polska, DSS i setki powiązanych z nimi podwykonawców. Od tego czasu obserwuje się spadek obrotów firm budowlanych ogłaszających upadłość, co świadczy o tym, że pogorszenie sytuacji dotyczyło głównie podwykonawców a nie generalnych wykonawców, jak to miało miejsce w 2012 roku.

146

273253

184

9866

0

50

100

150

200

250

300

2011 2012 2013 2014 1H2014 1H2015

17,9%

29% 27% 22% 23% 17%20%

Średnia płaca brutto (zł) Przeciętne zatrudnienie w roku (tys.)

Efekt kumulacji inwestycji drogowych może wystąpić w latach 2017-2019, gdy wydatkowane będzie najwięcej środków w ramach nowego Programu Budowy Dróg Krajowych na lata 2014-2023. Może to wiązać się ze wzrostem kosztów podwykonawców. Widzimy także ryzyko wzrostu cen materiałów.

Marcin Węgłowski, Członek Zarządu, Dyrektor Pionu Ekonomiczno-Finansowego


100,2

98,2

98,8

90

92

94

96

98

100

102

2012 2013 2014

3 359

3 464

3 540

3 704 3 7023 728

3 888 3 899

399

443 446

478488

446

412 415

200

250

300

350

400

450

500

550

3 200

3 300

3 400

3 500

3 600

3 700

3 800

3 900

4 000

2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 IQ 2015

Indeks cen w sektorze produkcji budowlano-montażowej (rok poprzedni = 100)

Źródło: GUS

Przeciętne zatrudnienie i płaca brutto w budownictwie w okresie 2008 - IQ 2015 r.

Źródło: GUS

Należy zaznaczyć, że w ostatnich latach problem upadłości dotyczył także dystrybutorów, producentów i hurtowników nastawionych na sektor budowlany. Wynika to po części z tego, że wykonawcy uzyskując niskie marże na przetargach, przerzucali presję na niskie ceny na swoich kontrahentów. Z tego względu w okresie 2013-2014 upadło łącznie 104 producentów artykułów budowlanych. Natomiast w ciągu pierwszego kwartału 2015 upadłość ogłosiło 16 firm kierujących swoją produkcję na potrzeby tej branży, a zatem w porównaniu do analogicznego okresu w 2014 roku liczba ta wzrosła ponad dwukrotnie (w 1Q2014 odnotowano 7 upadłości).

Przeciętne wynagrodzenie w poszczególnych segmentach Przeciętne wynagrodzenie w budownictwie

Oczekujemy w kolejnych latach dalszego stabilnego wzrostu rynku mieszkaniowego, z uwagi na niskie wskaźniki liczby mieszkań na 1000 mieszkańców w porównaniu do innych państw Unii Europejskiej, a także ze względu na niską jakość bazy mieszkaniowej wynikającą z dużego udziału mieszkań w tzw. „wielkiej płycie”.

Marcin Węgłowski, Członek Zarządu, Dyrektor Pionu Ekonomiczno-Finansowego

32

2.4. Zatrudnienie w sektorze budowlanymW 2014 roku średnie zatrudnienie w sektorze budowlanym spadło o 7,7% w ujęciu rocznym do 411,5 tys., osób. Tym samym utrzymała się tendencja spadkowa obserwowana od 2012 roku. Od stycznia 2015 widoczne jest zahamowanie negatywnego trendu. Według danych publikowanych przez GUS średnie zatrudnienie w I kw. 2015 roku wzrosło o 1,5% w stosunku do analogicznego okresu w roku poprzednim, przy czym nadal utrzymuje się na niskim poziomie.

W I kw. 2015 r. w sektorze budowlanym nastąpił wzrost wynagrodzeń o 5,2% w stosunku do I kw. 2014 r.4

Najwyższe średnie wynagrodzenie w sektorze budownictwa można zaobserwować w segmencie robót budowlanych w obszarze inżynierii wodnej i lądowej, a najniższe w budownictwie budynków.

4 Warto podkreślić, że z uwagi na sezonowość działalności, średnie wynagrodzenie w budownictwie jest z reguły najniższe w pierwszym kwartale.

3 617

4 170

3 949

3 899

3 300

3 400

3 500

3 600

3 700

3 800

3 900

4 000

4 100

4 200

4 300

Budowa budynków Roboty związane z budowąobiektów inżynierii lądowej i

wodnej

Roboty budowlanespecjalistyczne

Przeciętne wynagrodzenie brutto w I kw. 2015 r. poszczególnych segmen-tach budownictwa

Źródło: GUS

VIII 2013

VIII 2014

VIII 2015

Barierą na rynku usług budowlanych jest niedobór siły roboczej. W efekcie występuje wzmożona rekrutacja pracowników ze wschodu, którzy wymagają jednak dodatkowego przeszkolenia w zakresie m.in. standardów bezpieczeństwa.

Joanna Makowiecka - Gaca, Prezes Zarządu Polimex-Mostostal S.A


0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

Koszty zatrudnienia Niedostateczny popyt Koszty materiałów Niedobórwykwalifikowanych

pracowników

Bariery działalności dla przedsiębiorstwWedług badania przeprowadzonego przez GUS wśród przedsiębiorstw budowlanych, od początku 2013 roku systematycznie nasilającym się problemem jest niedobór wykwalifikowanych pracowników. W lipcu 2015 r. 22% przedsiębiorstw podało ten czynnik jako barierę w prowadzeniu działalności. Potwierdza to również raport opublikowany przez pracuj.pl, zgodnie z którym znacznie wzrosła liczba ofert pracy w tym sektorze, w szczególności dla specjalistów. Warto podkreślić, że 62% pracodawców w sektorze budowlanym podaje koszty zatrudnienia, jako bariery działalności. Jest to największe obciążenie o charakterze finansowym dla firm.

Prognozy zatrudnieniaNajnowszy raport „Barometr Manpower Perspektyw Zatrudnienia” przedstawia prognozę zatrudnienia w gospodarce w IV kw. 2015 r. Prezentowane w raporcie dane, opracowane na podstawie wywiadów indywidualnych obejmujących wybraną grupę pracodawców w Polsce, wskazują na wyraźny optymizm w branży budowlanej. W IV kw. 2015 roku prognozowany wzrost zatrudnienia w stosunku do IV kw. 2014 r. wynosi 11%. Z uwagi na znaczną liczbę projektów, które będą realizowane w najbliższych 6-7 latach, dzięki dofinansowaniu ze środków Unii Europejskiej w perspektywie 2014-2020 w dłuższej perspektywie można oczekiwać wzrostu zatrudnienia w sektorze budownictwa infrastrukturalnego. Zgodnie z prognozami Hays wzrost zatrudnienia będzie głównie dotyczył segmentu budownictwa infrastruktury drogowej, a wskaźnik średniego zatrudnienia w segmencie infrastruktury kolejowej pozostanie stabilny. Zwiększy się również zapotrzebowanie na wyspecjalizowanych pracowników w obszarze budownictwa ciężkiego oraz energetyki.

Roboty budowlane specjalistyczne

Roboty związane z budową obiektów inżynierii lądowej i wodnej

Roboty budowlane związane ze wznoszeniem budynków

Roboty budowlane specjalistyczne

Budowa obiektów inżynierii lądowej i wodnej

Roboty budowlane związane ze wznoszeniem budynków

33,5% 33,8%

26,0% 25,8%

40,6% 40,4%

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

2013 2014

34

Struktura rynku budowlanego w Polsce w 2014 roku

Źródło: GUS

71,8 64,2 63,1 52,9 53,7

37,7 48,9 47,0

41,0 40,9

51,469,1

60,6

64,1 64,1

2010 2011 2012 2013 2014

CAGR*-4,5%

Wielkość polskiego rynku budowlanego w podziale na segmenty w okresie 2010 - 2014 (mld zł)

* CAGR (ang. Compound Annual Growth Rate) oznacza skumulowany roczny wskaźnik wzrostu w badanym okresie

Źródło: GUS

2.5. Perspektywa rozwoju poszczególnych segmentów rynku budowlanego w Polsce

2.5.1. Ogólna charakterystyka i perspektywyW 2014 roku 40% wartości rynku budowlanego stanowił segment robót budowlanych specjalistycznych, 34% segment robót związanych ze wznoszeniem budynków, a pozostałe 26% robót związanych z budową obiektów inżynierii lądowej i wodnej5. W 2014 r., w porównaniu do roku poprzedneigo, nieznacznie wzrósł udział budownictwa związanego ze wznoszeniem budynków kosztem pozostałych segmentów.

W 2014 r., po dwóch latach spadków, odnotowano symboliczny wzrost wartości rynku budowlanego na poziomie 0,4% w stosunku do 2013 r.6 Z uwagi na prognozowany wyższy wzrost gospodarczy w najbliższych latach w porównaniu do okresu 2012-2013 oraz planowane inwestycje infrastrukturalne, spodziewane jest przyspieszenie dynamiki wartości rynku budowlanego.

Spadek produkcji budowlanej w latach 2011-2014 był wynikiem kilku czynników: obniżenia poziomu wzrostu PKB z 4,8% w 2011 r. do 1,8% w latach 2012-2013, zakończenia inwestycji infrastrukturalnych przygotowywanych na EURO 2012, spadku zaufania i odpływu inwestorów z segmentu nieruchomości, oraz ogólnego spadku realizowanych inwestycji w innych sektorach gospodarki, w tym w przemyśle. Znaczące pogorszenie w sektorze od 2011 r. widać było również z wynikach indeksu WIG Budownictwo, który od początku 2015 r. wykazuje trend wzrostowy.

5 Do robót budowlanych związanych z budową obiektów inżynierii lądowej i wodnej zalicza się między innymi budownictwo drogowe i szynowe, a także inwestycje budowlane związane z ochroną środowiska oraz energetyką (rurociągi, linie telekomunikacyjne i elektroenergetyczne, etc.). Wznoszenie budynków obejmuje natomiast m.in. budownictwo mieszkaniowe, handlowo-usługowe, biurowe oraz przemysłowo-magazynowe. Do robót budowlanych specjalistycznych należą takie elementy jak rozbiórki i przygotowywanie terenów pod budowę, wykonywanie instalacji elektrycznych, wodno-kanalizacyjnych oraz roboty wykończeniowe.

6 Po intensywnym wzroście do 2011 roku wartość rynku budowlanego w Polsce wyniosła 182,2 mld zł (+ 13,2% w stosunku do 2010 roku). Na przestrzeni dwóch kolejnych lat obserwowaliśmy znaczny spadek wielkości produkcji budowlanej w Polsce (o 6,3% w 2012 roku oraz o 7,4% w 2013 w stosunku do roku poprzedniego).

WIG Budownictwo WIG 20

Inwestycje w drogi ekspresowe i autostrady ujęte w Programie Budowy Dróg Krajowych na lata 2014-2023 (z perspektywą do 2025 r.)


Szybszy wzrost rynku w najbliższych latach będzie możliwy z uwagi na napływ funduszy unijnych w perspektywie 2014-2020 oraz oczekiwany wzrost PKB na średnim rocznym poziomie 3,15% w latach 2015-20187. Oczekiwane przyspieszenie rynku potwierdzają analitycy rynku, którzy prognozują średnioroczny wzrost całego rynku budowlanego w latach 2015-2017 na poziomie 4,6%8, przy zróżnicowanej dynamice w poszczególnych segmentach. Analitycy zakładają, że wzrost segmentów należących do budownictwa ogólnego w Polsce wyniesie 2,6% w 2015 r., a wzrost segmentu budownictwa inżynieryjnego 6,7%.

2.5.2. Budownictwo drogoweW sektorze budownictwa drogowego w 2014 r. kontynuowano projekty prowadzone w ramach perspektywy 2007-2013 oraz rozpoczęto planowanie inwestycji w nowej perspektywie unijnej 2014-2020.

W poprzednich latach głównym dokumentem nadającym kierunki rozwoju budownictwa drogowego był Program Dróg Krajowych na lata 2011-2015. W samym 2014 roku do użytku oddano 331,7 km dróg krajowych (4 odcinki autostrad, 6 dróg ekspresowych oraz 2 obwodnice). Środki z Krajowego Funduszu Drogowego („KFD”) oraz budżetu państwa wykorzystane na ten cel w 2014 roku wyniosły łącznie niemal 9,6 mld zł. Inwestycje współfinansowane ze środków UE w perspektywie 2014-2020 będą prowadzone w oparciu o opracowany przez Ministerstwo Infrastruktury i Rozwoju „Program Budowy Dróg Krajowych na lata 2014-2023 (z perspektywą do 2025 r.)” (dalej „PBDK”), który jest kontynuacją poprzedniego Programu.

7 Według prognoz Economist Intelligence Unit.8 Na podstawie raportu „Construction Market in Poland 2015-

2019”, przygotowanego przez TechNavio.

Notowania indeksu WIG Budownictwo oraz WIG20 w okresie 31.07.2008-18.09.2015

Źródło: Program Budowy Dróg Krajowych na lata 2014-2023 (z perspektywą do 2025 r.)

inwestycje ukończone lub w realizacji nowe inwestycje ujęte w PBDK 2014-2023 nowe inwestycje, których realizacja jest przewidziana w systemie finansowania pozabudżetowego

0

500

1000

1500

2000

2500

3000

3500

2014-12-30 2015-06-30

Środki UE

Krajowy Fundusz Drogowy

Budżet państwa

36

W latach 2014-2023 inwestycje w ramach Programu Budowy Dróg Krajowych, podobnie jak w poprzednim okresie finansowane będą ze środków Krajowego Funduszu Drogowego, który jest zasilany z różnych źródeł9, m.in. z funduszy UE. Środki z budżetu państwa będą przeznaczane na utrzymanie standardów technicznych istniejącej sieci drogowej, przygotowanie zadań do realizacji oraz zarządzanie. Wydatki na drogi krajowe w latach 2014-2025 szacowane są na ok. 168,4 mld zł, z czego 14,5 mld zł zostanie przeznaczone na zadania kontynuowane w ramach Programu Budowy Dróg Krajowych na lata 2011-2015, a 107,1 mld zł będzie przewidziane na zadania inwestycyjne w perspektywie UE 2014-2020. W ramach tej kwoty 97,5 mld zł zostanie przeznaczone na budowę autostrad i dróg ekspresowych, a 9,6 mld zł na obwodnice. Lista zadań obejmuje: 2 odcinki autostrad, 49 odcinków dróg ekspresowych oraz 57 obwodnic na drogach krajowych.

PBDK po okresie konsultacji publicznych został rozszerzony o 2 dodatkowe lata (2024-2025), a pula środków KFD przeznaczona na zadanie realizowane w ramach perspektywy 2014-2020 została zwiększona o 14,4 mld zł10. Celem PBDK jest sfinalizowanie docelowej sieci autostrad i dróg ekspresowych w Polsce, zdefiniowanej w Strategii Rozwoju Transportu do 2020 r.(z perspektywą do 2030 r.)11. Ukończenie tego zadania będzie także zależało od wielkości poczynionych oszczędności przy realizacji projektów inwestycyjnych. Te mogą być istotne, co potwierdza analiza dotychczas rozstrzygniętych przetargów w ramach nowej perspektywy UE. Cena wybranej oferty przeanalizowanych przez nas projektów (których łączna wartość stanowi niemal 30% rozstrzygniętych dotychczas inwestycji o wartości 30 mld zł) stanowiła średnio 70% oszacowanej przez GDDKiA wartości inwestycji.

9 Zdefiniowanych w ustawie z dnia 27 października 1994 r. o autostradach płatnych oraz o Krajowym Funduszu Drogowym (Dz. U. z 2012 r., poz. 931 z późn. zm.).

10 Zgodę na zwiększenie puli inwestycyjnej wydało Ministerstwo Finansów wraz z Radą Ministrów.

11 Strategia Rozwoju Transportu definiuje docelową sieć autostrad i dróg ekspresowych zgodnie z Rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 20 października 2009 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie sieci autostrad i dróg ekspresowych.

2,9 2,9 3,15,1 5,2 5,3 5,4 5,5 5,6 5,7

1,6

6,2

10,5

12,5 11,59,6

10,97,9

1,71,15,2

2,7

5,4

8,5 10,5

10,35,3

0,2

0,0

5,0

10,0

15,0

20,0

25,0

30,0

2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022 lata2023-25

Źródła finansowania wydatków infrastrukturę kolejową w latach 2014-2025 w mld zł

Źródło: Program Budowy Dróg Krajowych na lata 2014 - 2023 (z perspektywą do 2025 r.)

9,7

36,2

32,8

20,8 20,5

15,7 15,1 14,5

0,0

5,0

10,0

15,0

20,0

25,0

30,0

35,0

40,0

Polska Niemcy Hiszpania Francja Austria Czechy WielkaBrytania

Irlandia

Wskaźnik długości dróg ekspresowych i autostrad (km / 1 tys. km2 powierzchni kraju)

Źródło: GDDKiA, Eurostat, analiza Deloitte.

Zadania inwestycyjne w perspektywie UE 2014-2020

Zadania inwestycyjne kontynuowane

Wydatki na utrzymanie i zarządzanie (finansowane z budżetu państwa)


Sieć dróg krajowych, które stanowią 4,7% łącznej długości dróg publicznych w Polsce, przenosi ponad 60% ruchu. Potwierdza to konieczność realizacji szeroko zakrojonej skali budowy planowanych inwestycji na drogach krajowych, zwłaszcza, że Polska odbiega od innych krajów UE pod względem gęstości dróg ekspresowych i autostrad. Długość autostrad i dróg ekspresowych przypadająca na 1000 km2 powierzchni w Polsce to 9,7 km, podczas gdy np. w Niemczech wskaźnik ten wynosi 36,2 km. Celem zdefiniowanym w projekcie PBDK jest osiągnięcie gęstości dróg ekspresowych i autostrad na poziomie 22,7 km/ 1000 km2.

Nadal dużym problemem infrastruktury drogowej w Polsce jest stan techniczny dróg, który pomimo znaczących inwestycji uległ pogorszeniu w 2014 r. Na koniec 2014 roku stan 13,2% dróg był oceniany jako zły (w porównaniu z 12,5% na koniec 2013 roku), a 25,1% jako niezadowalający (21,4% w 2013 roku). Jak wynika z Raportu o Stanie Technicznym Sieci Dróg Krajowych na koniec 2014 roku, przygotowanego przez GDDKiA, na pogorszenie stanu technicznego nawierzchni dróg krajowych wpłynęły takie czynniki jak: zmniejszenie długości odcinków dróg oddawanych do użytku oraz zmniejszenie długości dróg wyremontowanych w 2014 r. w zestawieniu z latami 2013 i 2012 (głównie wskutek przyznania GDDKiA niższych środków finansowych, a także niekorzystnych warunków atmosferycznych i rosnącego ruchu pojazdów ciężarowych). GDDKiA zakłada, iż potrzeby finansowe związane z modernizacją dróg, których stan jest oceniany jako zły lub niezadowalający w 2015 roku wyniosą 6,6 mld zł.

2,9 2,9 3,15,1 5,2 5,3 5,4 5,5 5,6 5,7

6,13,8 3,1

1,2 0,3

0,65,2

12,8

19,8 21,620,0

16,2

8,11,7 1,1

0,0

5,0

10,0

15,0

20,0

25,0

30,0

2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022 lata2023-25

Wydatki na drogi krajowe w latach 2014-2025 w (mld zł)

Źródło: Program Budowy Dróg Krajowych na lata 2014 - 2023 (z perspektywą do 2025 r.)

Stan nawierzchni dróg krajowych w poszczególnych województwach (na koniec 2014 r.)

Stan dobry

Stan niezadowalający

Stan zły

Legenda

Źródło: Raport o stanie technicznym sieci dróg krajowych na koniec 2014 r., GDDKiA

38

Sieć dróg samorządowychSieć dróg publicznych w Polsce obejmuje oprócz dróg krajowych (w tym dróg ekspresowych i autostrad) także drogi samorządowe: wojewódzkie, powiatowe i gminne.

Ministerstwo Infrastruktury i Rozwoju wspiera finansowanie inwestycji prowadzonych na drogach samorządowych w ramach rezerwy subwencji ogólnej oraz Narodowego Programu Przebudowy Dróg Lokalnych (dalej „NPPDL”), który będzie obowiązywał do końca 2015 roku12.

We wrześniu 2015 r. Rada Ministrów uchwaliła Program rozwoju gminnej i powiatowej infrastruktury drogowej na lata 2016-2020, będący kontynuacją NPPDL. Dofinansowanie w ramach programu wyniesie łącznie 4 mld zł w latach 2016-201913. Corocznie w wymiarze rzeczowym możliwa będzie budowa, przebudowa i remont około 2,2 tys. km dróg powiatowych i gminnych.

12 Narodowy Program Przebudowy Dróg Lokalnych jest realizowany od 2008 r. i obowiązuje do końca 2015 r. W okresie 2008-2014 JST zrealizowały w ramach tego programu ponad 4,9 tys. zadań inwestycyjno-remontowych o całkowitej wartości prawie 9,3 mld zł. Z budżetu państwa na dofinansowanie tych zadań przeznaczono 4,4 mld zł. Efektem programu jest modernizacja i rozbudowa sieci dróg lokalnych o łącznej długości 12,2 tys. km.

13 Odpowiednio 800 mln zł, 1 mld zł, 1,1 mld zł i 1,1 mld zł w kolejnych latach.

Z Informacji Najwyższej Izby Kontroli 25% dróg powiatowych i gminnych jest w stanie złym, a jedynie 29% dróg jest w stanie dobrym i zadowalającym14. Zły stan techniczny dróg gminnych i powiatowych oraz brak wyodrębnionych środków na dofinansowanie inwestycji infrastruktury drogowej szczebla lokalnego15 w nowej perspektywie UE wymagają wsparcia finansowego inwestycji budowlano-infrastrukturalnych z budżetu państwa.

14 Według stanu na marzec 2014 r. z uwzględnieniem efektów realizacji NPPDL.

15 Inwestycje na drogach wojewódzkich mogą być finansowane w ramach Regionalnych Programów Operacyjnych.

Kategorie dróg publicznych w Polsce

Kategoria dróg Długość [km] Udział [%] Zarządca drogi* Własność drogi

Drogi krajowe 19 296 4,7% GDDKiA Skarb Państwa

Drogi wojewódzkie

28 480 6,8% Zarząd województwa

Samorząd województwa

Drogi powiatowe 125 274 30,1% Zarząd powiatu Samorząd powiatu

Drogi gminne 242 923 58,4% Wójt (burmistrz, prezydent miasta)

Samorząd gminy

Ogółem 415 973 100% - -

*w granicach miast na prawach powiatu zarządcą wszystkich dróg publicznych, z wyjątkiem autostrad i dróg ekspresowych, jest prezydent miasta

Źródło: Program Budowy Dróg Krajowych na lata 2014-2023 (z perspektywą do 2025 r.), analiza Deloitte

Wykonanie

Szacunki

Prognoza

POliŚ

RPO

Budżet państwa

Fundusz Kolejowy

TEN-T


21,3

1,5

8,6

0,2 0,1

2.5.3. Budownictwo szynoweBudownictwo szynowe obejmujące modernizację oraz budowę infrastruktury kolejowej i tramwajowej jest kolejnym obszarem branży budowlanej, dla którego w najbliższych latach prognozowany jest dynamiczny rozwój.

W Polsce eksploatuje się obecnie prawie 20 tys. km linii kolejowych, z czego ok. 93% jest zarządzane przez PKP PLK S.A. Jakość infrastruktury kolejowej pod względem technicznym jest niezadawalająca. Stan jedynie 47% długości torów kolejowych zarządzanych przez PKP PLK jest oceniany jako dobry, podczas gdy stan 27% uważany jest za dostateczny, a 26% - niezadowalający. Głównym celem inwestycji w infrastrukturę kolejową jest poprawa jej stanu technicznego, dzięki czemu transport kolejowy będzie bardziej bezpieczny i efektywny, co przyczyni się do wzrostu jego roli w zintegrowanym systemie transportowym kraju.

Ramy inwestycji kolejowych wyznaczają dwa dokumenty. Pierwszym z nich jest Wieloletni Program Inwestycji Kolejowych do 2015 roku (dalej „WPIK”), który, w związku z przesunięciem i kontynuacją programów inwestycyjnych w ramach perspektywy finansowej UE 2007-2013, w marcu 2015 roku został zaktualizowany i rozszerzony o prognozę do 2020 roku. Drugim dokumentem istotnym z punktu widzenia kolejowych inwestycji infrastrukturalnych jest Krajowy Program Kolejowy do 2023 r, (dalej „KPK”) stanowiący kontynuację WPiK. Dokument został przyjęty przez Radę Ministrów 15 września 2015 r.

KPK, który będzie obowiązywał od 2016 r. jako kontynuacja WPiK obejmie zarówno projekty w perspektywie 2014-2020, projekty fazowe (rozpoczęte w perspektywie 2007-2013 i kontynuowane w perspektywie 2014-2020), jak i te realizowane w ramach instrumentu CEF16. Zakładana wartość projektów ujętych w KPK, przy założeniu maksymalnego wykorzystania środków Unii Europejskiej dostępnych w perspektywie finansowej 2014-2020, a także środków z budżetu państwa i Funduszu Kolejowego wynosi 67,5 mld zł. W przypadku braku zgody Komisji Europejskiej na realizowanie projektów fazowych ze środków z dwóch perspektyw finansowych, KPK zakłada, iż projekty te uzyskają dofinansowanie z krajowych środków.

16 O instrumencie CEF można przeczytać w sekcji „Środki unijne” niniejszego raportu.

1,42,4

3,2 2,8 2,83,8 3,9

5,36,0

9,0

7,26,2

9,5

14,3

18,4

7,0

3,01,9

2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022 2023

Wydatki na inwestycje kolejowe PKP PLK (mld zł)

Źródło: Sprawozdania PKP PLK, Wieloletni Program Inwestycji Kolejowych, Krajowy Program Kolejowy, analiza Deloitte

Finansowanie inwestycji kolejowych w ramach WPIK (mld zł)

Źródło: Wieloletni Program Inwestycji Kolejowych do roku 2015 z perspektywą do roku 2020

Pozostałe

RPO 2007-2013

RPO 2014-2020

PO PW

Źródło: Sprawozdania PKP PLK, Wieloletni Program Inwestycji Kolejowych, Krajowy Program Kolejowy, analiza Deloitte

40

W ramach WPiK w latach 2011-2014 zostało zrealizowanych 65 projektów o wartości 6,5 mld zł ze 153 zadań inwestycyjnych zaplanowanych w programie do 2020 r. o łącznej wartości wynoszącej 31,6 mld zł (z czego 6,0 mld zostało spożytkowane w 2014 roku, a w latach 2015-2016 planowane wydatki wynoszą odpowiednio 9,0 mld zł i 5,6 mld zł).

Przedstawiciele spółek budowlanych obawiają się spiętrzenia inwestycji w latach 2019-2020 oraz luki w realizacji projektów w 2016 r., co oznacza, że może wystąpić efekt kumulacji inwestycji podobny do obserwowanego przy realizacji projektów drogowych planowanych na EURO 2012. Do końca sierpnia 2015 r. spółka nie ogłosiła żadnego projektu o charakterze budowlanym w ramach nowej perspektywy. W odpowiedzi na obawy zgłaszane przez przedsiębiorstwa budowlane PKP PLK zapowiedziała, że do końca roku ogłosi przetargi na łączną kwotę 11 mld zł. Do dn. 22.09.2015 r. spółka ogłosiła przetargi na dokończenie modernizacji linii Rail Baltica oraz budowę infrastruktury ERTMS/GSM-R.

Do czynników warunkujących kondycję sektora budownictwa szynowego, oprócz liczby i wielkości inwestycji finansowanych z budżetu państwa oraz funduszy UE, należy również aktywność samorządów w zakresie remontów i renowacji kolei podmiejskich. Zadania te realizowane są z dotacji celowych oraz Funduszu Kolejowego. Program rzeczowo-finansowy wykorzystania środków Funduszu Kolejowego przewiduje przekazanie na ten cel 237 mln zł w latach 2014-2019.17 Podpisana przez Prezydenta 5 sierpnia 2015 roku nowelizacja ustawy o Funduszu Kolejowym przewiduje dodatkowe dofinansowanie samorządów w kwocie 400 mln w perspektywie 2016-202018.

17 Nie są dostępne nowsze dane dotyczące podziału środków Funduszu Kolejowego, niż te przedstawione w poprzedniej wersji niniejszego raportu.

18 Szczegółowa alokacja środków będzie jednak znana dopiero po zaktualizowaniu programu rzeczowo-finansowego Funduszu przez Radę Ministrów.

Finansowanie nakładów inwestycyjnych w KPK w latach 2016-2023 (mld zł)

POIiŚ 2007-2013

POIiŚ 2014-2020

CEF

Inwestycje w infrastrukturę kolejową planowane na lata 2014-2020 zawarte w Krajowym Programie Kolejowym na tle zrealizowanych projektów WPiK

0,7 1,63,4

5,46,5

2,80,7 0,5

1,8

2,7

3,7

5,6

7,8

3,1

1,20,3

3,4 0,1

0,2

0,7

0,7

0,4

1,3

2,4

1,2

1,8

1,8

1,2

1,0

1,0

1,01,0

2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022 2023


Plany miast zakładają również inwestycje w budowę i remonty linii tramwajowych. Według informacji prezentowanych w Wieloletnich Planach Finansowych pięciu największych miast w Polsce nakłady na ten infrastrukturę kolejową w latach 2015-2020 mogą wynieść około 1,5 mld zł19.

2.5.4. Budownictwo energetyczne20

Plany inwestycji energetycznych w Polsce są zakrojone na szeroką skalę. Według danych Urzędu Regulacji Energetyki przedsiębiorstwa energetyczne planują oddać do eksploatacji łącznie ponad 18 GW nowych mocy wytwórczych w latach 2014-2028, z czego 7,5 GW to inwestycje w energetykę wiatrową. Szacowane łączne nakłady inwestycyjne w nowe moce wytwórcze planowane na lata 2014-2028 wyniosą 55 mld zł.Największy udział we wszystkich inwestycjach mają farmy wiatrowe (40%) oraz jednostki wytwórcze opalane węglem kamiennym (32%) i gazem ziemnym (22%). W przypadku inwestycji o zaawansowanym stopniu realizacji ponad 60% to inwestycje oparte na węglu kamiennym. Oddanie do eksploatacji znacznej liczby nowych mocy wytwórczych jest obecnie planowane w okresie od 2017 r. do 2019 r.

Poniżej przedstawiono wybrane, najważniejsze inwestycje w sektorze energetycznym (według etapu zaawansowania projektów).

Inwestycje w budowie:

1. Blok w Kozienicach (900-1000 MW; węgiel kamienny),

2. Dwa bloki elektrowni w Opolu (2 x 900 MW; węgiel kamienny),

3. Elektrownia w Stalowej Woli (450; 240 MW; gaz),

4. Elektrownia Włocławek (463 MW; gaz),

5. Elektrociepłownia Bydgoszcz (437 MW; gaz),

6. Elektrownia Turów (450 MW; węgiel brunatny),

7. Elektrownia w Jaworznie (910 MW; węgiel kamienny).

19 Szacowana kwota nie odzwierciedla jednak całkowitej wartości inwestycji w miejskie trasy tramwajowe, ponieważ pokrywa wyłącznie nakłady inwestycyjne zaplanowane w ramach budżetów miast, nie uwzględnia natomiast wydatków miejskich spółek transportowych.

20 Państwowe dokumenty dotyczące planowanych inwestycji w energetyce, omówione w poprzedniej edycji niniejszego raportu pozostają aktualne.

26,5

13,4

3,3

8,9

0,7

0,80,90,4

Planowane nakłady inwestycyjne w latach 2014-2028 wg technologii paliwowej (mld zł)

* bez uwzględnienia planowanej elektrowni jądrowej

Źródło: URE

Węgiel kamienny 26,5 Gaz z odmetanowania kopalń 0,7 Promieniowanie słoneczne 0,0 Gaz ziemny 13,4 Węgiel brunatny 3,3 Inne 0,8 Woda 0,9 Biomasa 0,4 Wiatr 8,9

Biomasa 0,5% Promieniowanie słoneczne 0,0% Gaz z odmetanowania kopalń 0,5% Węgiel brunatny i inne 4,5% Gaz ziemny 22,0% Wiatr 40,2% Węgiel kamienny 32,3%

Biomasa 0,4% Promieniowanie słoneczne 0,1% Gaz z odmetanowania kopalń 1,2% Węgiel brunatny i inne 12,5% Gaz ziemny 24,6% Wiatr 0,8% Węgiel kamienny 60,5%

4,5%

22,0%

40,2%

32,3%

12,5%

24,6%

60,5%

0,4%0,1%

1,2%

0,8%

0,5%

0,5%

Planowane nakłady inwestycyjne w latach 2014-2028 wg technologii paliwowej (mld zł)

Źródło: URE

42

Podpisana umowa / toczący się przetarg na wykonawcę:

1. Elektrownia Łagisza (413 MW; gaz) podpisana umowa współfinansowania przez PIR), rozpoczęcie prac jest planowane na przełomie 2015/16, a zakończenie w drugiej połowie 2018 r.,

2. Elektrociepłownia Żerań (420-490 MW; gaz),

3. Elektrownia w Płocku (400–600 MW; gaz; planowany termin oddania do użytkowania - przełom 2017/2018).

Planowane inwestycje/ analizy przed-realizacyjne:

1. Elektrownia Północ (docelowo 2 x 800 MW; węgiel kamienny; podpisano umowę na etap pierwszy o mocy 800 MW, postępowanie administracyjne w sprawie wydania pozwolenia zintegrowanego zostało zawieszone),

2. Elektrownia Grudziądz (około 420-600 MW; gaz),

3. Elektrownia Puławy (około 400 MW; gaz).

Istotnym aspektem z punktu widzenia inwestycji energetycznych w Polsce są plany budowy elektrowni jądrowej. Rada Ministrów przyjęła Program Polskiej Energetyki Jądrowej („PPEJ”) w styczniu 2014 r. Koszt budowy elektrowni jądrowej szacuje się w programie na 40-60 mld zł. Harmonogram PPEJ przewiduje ustalenie lokalizacji i zawarcie kontraktu na dostarczenie wybranej technologii dla pierwszej siłowni do końca 2016 r., a budowę pierwszego bloku w latach 2019-2024. Zakończenie budowy pierwszej elektrowni jądrowej zostało zaplanowane na 2031 r., a drugiej na 2035 r.

Nowe inwestycje planowane są również w segmencie Odnawialnych Źródeł Energii (OZE). Według Urzędu Regulacji Energetyki moce przetwórcze zainstalowane w odnawialne źródła energii wynoszą 6,3 GW (według stanu na 30.06.2015 r.). Na podstawie Oceny Sktuków Regulacji do Ustawy o OZE z dnia 20 lutego 2015 szacowany całkowity przyrost mocy zainstalowanej OZE objętej wsparciem systemowym w latach 2015-2020 ma wynieść około 4,2 GW21. Tym samym produkcja energii elektrycznej w tym segmencie miałaby do 2020 roku wzrosnąć do poziomu ok. 32,4 TWh (wzrost w latach 2015 - 2020 na poziomie ok. 15,7 TWh).

21 Obecnie w przygotowaniu jest nowelizacja Ustawy o OZE, jednak Ocena Skutków Regulacji z uwzględnieniem nowelizacji przepisów nie jest jeszcze dostępna.

Tabela: Łączne uzgodnione nakłady inwestycyjne pięciu operatorów systemów dystrybucyjnych (OSD) oraz operatora systemu przesyłowego (OSP) w latach 2014-2019 (w mln zł).

Rok 2014 2015 2016 2017 2018 2019

Nakłady 6482* 6800 7419 7617 8199 5246**

* - wykonanie** - nakłady 5 OSD (bez OSP)

Źródło: Urząd Regulacji Energetyki

ŻarnowiecChoczewo

Gąski Rajkowy

Grudziądz

Bydgoszcz

WłocławekPłock

Żerań

Kozienice

Stalowa Wola

Turów

Opole Łagisza

Jaworzno

Puławy

węgiel kamienny

węgiel brunatny

gaz

rozważane lokalizacje elektrowni jądrowej

Rysunek 1: Mapa wybranych najważniejszych planowanych inwestycji w moce wytwórcze

Źródło: Opracowanie własne Deloitte na podstawie informacji CIRE (www.cire.pl)


Zgodnie z informacjami Agencji Rynku Energii udział energii pochodzącej z OZE na polskim rynku miałaby w 2030 roku wynieść około 19%.22

Oprócz inwestycji w moce wytwórcze, planowany jest również szereg projektów związanych z rozbudową sieci przesyłowej i dystrybucyjnej (w latach 2014-2019 łączne nakłady na ten cel mają wynieść około 42 mld zł).

Szacowne wydatki inwestycyjne pięciu największych operatorów systemów dystrybucyjnych w okresie 2014-2019, według planów rozwoju uzgodnionych z URE, mają wynieść około 35 mld zł.

Operator systemu przesyłowego – PSE - w samym 2015 roku planuje przeznaczyć na inwestycje infrastrukturalne około 1,1 mld zł. Łączne nakłady PSE na realizację elektroenergetycznych inwestycji sieciowych w latach 2015-2019 szacowane są na 7-8 mld zł. Efektem realizacji zamierzeń inwestycyjnych ma być budowa 19 linii przesyłowych obejmujących ok. 2677 km torów prądowych (200 kV i 400 kV) oraz 7 stacji elektroenergetycznych, a także rozbudowa 47 stacji o różnym napięciu. Około 18% łącznych nakładów przewidziane jest na modernizację infrastruktury oraz instalację 44 transformatorów.

Część inwestycji PSE, np. projekt budowy połączenia elektroenergetycznego Polska – Litwa, oraz projekt rozbudowy sieci elektroenergetycznej Słupsk w celu przyłączenia farm wiatrowych, ma zostać dofinansowana ze środków Unii Europejskiej.

22 Prognoza struktury mocy wytwórczych do 2030 r., przy określonych parametrach techniczno-ekonomicznych dla elektrowni jądrowej, ARE S.A., czerwiec 2013.

2

5

8

10 10

0

2

4

6

8

10

12

RWE StoenOperator

Enea Operator Energa operator Tauron Dystrybucja PGE Dystrybucja

Szacunkowe nakłady inwestycyjne największych OSD w latach 2014-2019 (mld zł)

Rysunek 2: Mapa sieci przesyłowej – przewidywany stan na koniec 2018 roku

Źródło: PSE, Aktualizacja planu rozwoju w zakresie zaspokojenia obecnego i przeszłego zapotrzebowania na energię elektryczną na lata 2010 – 2025 w zakresie lat 2014 – 2018

750 kV

400 kV

220 kV

Legenda:

KOP

BYD

JAS

PLE

CZE

PPD

MON

GLN

PLC

GOR

DUN

SLK

ZRC

GBL

GDA

GRU

TEL

PAT

KON

ADA

OLM

OLS

PLO

PDEMSK

SOC

LSN

LES

OSRZUKPOL

CRN

MIK

HAG

VIE

PIA

SDU

KOZ

ROZPUL

ABRCHS

NAR

BIA ROS

OSC

MKR

ZAM

DOB

STWCHM

PEL

RZE

BGC

KPK

RAD

KIE

JAN

PIO

PAB

ZGI

TRE

ROG

JOA

ANI

HCZ

WRZ

LOS

TAW

ATA

KLA

KRI

WAN

LUASIE

ROK

GRO

DBN

ZBK

SWI WRC

PAS

BOG

CPC

ALBNOS

TCN

KRA

LEM

KRM

OLT

SKA

MOR

LSY

PKW

ZYD

OST

BLA

REC

POM

KED

CHAWIE

LAG

PRBCZT

ZAP

BUJKOM

BIR

HALKAT

JAMKHK

MOS

LIS

LMS

MIL

PBO

STN

BYC

BCN

ZDK

ALY

ELKBISELK

WPR

WLA

WWTT OO

ZGC

SDP

PLP

GDP

KLE

BSP

BEK

400 220 kV

450 kV

( ) w latach 2014-20182018

Źródło: Analiza Deloitte

Aktualnie występuje kumulacja projektów budowlanych w sektorze energetycznym, która uwidoczniła niedostateczną ilość wyspecjalizowanych biur projektowych. Podobnej kumulacji projektów można spodziewać się w sektorze kolejowym.

Joanna Makowiecka - Gaca, Prezes Zarządu Polimex-Mostostal S.A

44

2.5.5. Ochrona środowiska Gospodarka wodno-ściekowa oraz odpadowa to kolejne segmenty rynku budowlanego, które będą beneficjentami środków unijnych w ramach perspektywy 2014-2020. Dzięki tym środkom Polska będzie kontynuowała program inwestycji rozpoczęty po przystąpieniu Polski do UE, którego celem jest dostosowanie gospodarki wodno-ściekowej oraz odpadowej w Polsce do parametrów wyznaczonych przez UE w ramach Dyrektywy Rady dotyczącej oczyszczania ścieków komunalnych ( 91/271/EWG) oraz Dyrektywy Ramowej i Dyrektywy Składowiskowej. Sektor gospodarki wodnej i ściekowej oraz gospodarki odpadowej będą beneficjentami funduszy z Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko. Alokacja ze środków POIiŚ w perspektywie 2014-2020 na te dwa obszary wynosi odpowiednio 1,62 mld EUR i 0,93 mld EUR.

Gospodarka wodna i ściekowaDokumentem określającym planowane inwestycje związane z gospodarką wodno-ściekową jest „Master Plan dla wdrażania dyrektywy Rady 91/271/EWG” („Master Plan”), oraz Krajowy Program Oczyszczania Ścieków Komunalnych (KPOŚK). W maju 2015 roku Ministerstwo Środowiska zatwierdziło „Master Plan” oraz IV aktualizację KPOŚK.

Szacowana, łączna wartość inwestycji ujętych w KPOŚK na lata 2014-2015, zgodnie z najnowszą aktualizacją to 6,5 mld zł, a łączne przewidywane nakłady wraz z kwotą planowaną do wydania po 2015 r. wynoszą 28,2 mld zł.

Inwestycje ujęte w IV aktualizacji KPOŚK

Rodzaj inwestycji 2014-2015 Po 2015 r.

Budowa sieci kanalizacyjnej

4 635 km 15 996 km

Modernizacja sieci kanalizacyjnej

688 km 3 274 km

Budowa oczyszczalni 28 91

Modernizacja i/lub rozbudowa oczyszczalni

230 646

3,8

2,7

14,3

7,5

Systemy kanalizacyjne

Oczyszczanie ścieków

0,0 5,0 10,0 15,0

po 2015*

2014-2015

Zakładany budżet na realizację KPOŚK (mld zł)

* Planuje się zakończenie wszystkich inwestycji do 2022 r.

Źródło: Master Plan dla wdrażania dyrektywy Rady 91/271/EWG

Miejsce realizacji projektu

Wydajność ITPOK (tys. ton/ rok)

Szacunkowy koszt

projektu (mln PLN)

Dofinansowanie budowy z

programu POIiŚ 2014-20 (mln

PLN)

Formuła realizacji projektu

Przewidywany okres realizacji projektu

Istniejąca

Warszawa 40 Tradycyjna Funkcjonuje

W budowie

Kraków 220 797 372 Tradycyjna W budowie (faza budowy: 2012-2016)

Szczecin 150 666 255 Tradycyjna W budowie (faza budowy: 2012-2016)

Bydgoszcz 180 491 260 Tradycyjna W budowie (faza budowy: 2012-2015)

Białystok 120 333 210 Tradycyjna W budowie (faza budowy: 2012-2015)

Konin 94 296 155 Tradycyjna W budowie (faza budowy: 2012-2015)

Poznań 210 725 340 PPP W budowie (faza budowy: 2012-2016)

Na etapie przygotowawczym

Warszawa 305 1 100 TradycyjnaMiasto podpisało umowę z MPO na rozbudowę spalarni. Trwa przetarg na wybór projektanta rozbudowy i modernizacji instalacji. Planowany termin oddania obiektu do użytku to 2019 r.

Oświęcim 160 400 Tradycyjna Wybrano wykonawcę projekty. Realizacja projektu jest planowana do 2018 r.

Łódź 200 1 130 PPP Etap przygotowawczy, trwa dialog techniczny

Koszalin 92 340 PPP Trwa postępowanie, które wyłoni wykonawcę

Gdańsk 250 400-500 PPPTrwa postępowanie, które wyłoni projektanta, wykonawcę i operatora spalarni odpadów w Szadółkach koło Gdańska. Prace budowlane przewidziane są na lata 2018-2020.

Olsztyn 100 250 PPP

Projekt na etapie planowania. Wniosek o dofinansowanie przez PIR został wstępnie zaakceptowany (inwestycja PIR miałaby wynieść 100 mln PLN). Rozpoczęcie inwestycji planowane na 2016 r., a zakończenie na lata 2019-2020

Rzeszów 100 300 TradycyjnaPozytywna decyzja środowiskowa, ale brak pozwolenia na budowę. Planowana data uruchomienia: 2018 r.

Legnica 120 347 Tradycyjna Brak decyzji o rozpoczęciu inwestycji

Sosnowiec 180 480 Tradycyjna Brak decyzji o rozpoczęciu inwestycji

Inwestycja zarzucona

Ruda Śląska 500 1 699 Tradycyjna Inwestycja została zarzucona

Obecna wydajność instalacji termicznego przekształcania 40 tys. ton rocznie

Wydajność instalacji, która zostanie osiągnięta w 2016 r. 1 014 tys. ton rocznie

Potencjalna wydajność przy zrealizowaniu wszystkich rozważanych inwestycji 2 481 tys. ton rocznie

ITPOK będące obecnie w budowie oraz na etapie przygotowawczym


Gospodarka odpadowaKluczowym dokumentem opisującym planowane inwestycje związane z gospodarowaniem odpadami jest Krajowy Plan Gospodarki Odpadami 2014 (KPGO). 28 lipca 2015 r. opublikowano Projekt założeń do aktualizacji KPGO. Cele i zadania określone w tym dokumencie dotyczą okresu 2016-2022 oraz perspektywicznie okresu 2023-2030. Głównym celem w KPGO jest unikanie wytwarzania odpadów oraz wykorzystywanie odpadów jako zasobów. Cel ten jest tożsamy z działaniami określonymi w POIiŚ dla gospodarki odpadami komunalnymi.

Na gospodarkę odpadów komunalnych w ramach POIiŚ w perspektywie 2014-2020 przeznaczone jest 0,93 mld EUR.

W Polsce funkcjonuje tylko jedna spalarnia, w Warszawie, przetwarzająca niecałe 50 tysięcy ton odpadów rocznie. Obecnie planowana jest rozbudowa tej instalacji do mocy 305 tys. ton rocznie. Ponadto w budowie jest kolejne 6 spalarni (w Białymstoku, Bydgoszczy, Koninie, Krakowie, Poznaniu i Szczecinie), a kolejne obiekty tego typu mają powstać m.in. w Gdańsku, Łodzi, Koszalinie oraz Olsztynie (jako element elektrociepłowni).


46

2.5.6. Budownictwo handlowo-usługoweObecny zasób nowoczesnej powierzchni handlowej w Polsce wynosi 10,3 mln . W 2014 roku oddano do użytku 474 700 nowoczesnej powierzchni handlowej, a więc o 23% mniej niż w 2013 roku. Wśród otwieranych obiektów handlowych dominowały te o mniejszej powierzchni. Analitycy przewidują, że w najbliższych latach deweloperzy będą odchodzić od budowy wielkich centrów handlowych na rzecz nieco mniejszych formatów. Obecnie na rynku widoczna jest tendencja rozwoju niewielkich formatów handlowych w mniejszych miastach. W 2014 r. 48% nowoczesnej powierzchni handlowej oddano do użytku w miastach poniżej 100 tys. mieszkańców (w 2013 roku było to 24%), a tylko 9% podaży przypadło na 8 największych

aglomeracji (w 2013 r. było to prawie 70%). Ekspansja obiektów typu „convenience”, obejmujących zarówno centra, jak również parki handlowe, pozwala przewidywać, że ten segment rynku jest wciąż daleki od nasycenia i ma przed sobą dobre perspektywy.

Obecnie w budowie znajduje się ok. 900 tys. m2 powierzchni handlowej, z czego ponad 62% (563 tys. m2) ma zostać oddane do użytku w 2015 r., w tym 470 tys. m2 będzie zagospodarowanych pod centra handlowe.

Nasycenie powierzchnią handlową (GLA m2/ tys. mieszkańców)

Źródło: Cushman and Wakefield, Global Shopping Center Development Report, wiosna 2014.

0

200

400

600

800

Nor

weg

ia

Luks

embu

rg

Esto

nia

Szw

ecja

Słow

enia

Finl

andi

a

Hol

andi

a

Irlan

dia

Szw

ajca

ria

Aus

tria

Dan

ia

Litw

a

Łotw

a

Cho

rwac

ja

Port

ugal

ia

Wie

lka

Bryt

ania

Fran

cja

His

zpan

ia

Polsk

a

Wło

chy

Cze

chy

Słow

acja

Mal

ta

Nie

mcy

Węg

ry

Rum

unia

Turc

ja

Rosj

a

Belg

ia

Bułg

aria

Ukr

aina

Gre

cja

Bośn

ia i

Her

cego

win

a

Serb

iaśrednia dla EU 27

Liczba mieszkań oddanych do użytkowania

Wydane pozwolenia na budowę budynków mieszkalnych


2.5.7. Budownictwo mieszkaniowePrognozy dla firm zajmujących się budownictwem mieszkaniowym są w dłuższej perspektywie dobre. Polska wciąż jest jednym z ostatnich krajów w Europie pod względem liczby mieszkań przypadających na 1 tys. mieszkańców, co świadczy o istniejącym potencjale w zakresie inwestycji w budownictwo mieszkaniowe.Rynek nieruchomości mieszkaniowych w 2014 i pierwszej połowie 2015 r. cechował się silnym popytem. Według danych REAS w II kwartale 2015 r. sprzedano ponad 12,7 tys. mieszkań w sześciu największych miastach Polski, a w ostatnich czterech kwartałach 45,8 tys. lokali. To o ponad 27% więcej niż w rekordowych latach 2007 i 2013, w których sprzedano po ok. 36 tys. mieszkań. Okres bardzo dobrej sprzedaży na rynku deweloperskim trwa już prawie dwa lata.

Wzrost popytu na mieszkania przełożył się na wzrost podaży. Ożywienie na rynku budownictwa mieszkaniowego widać w I połowie 2015 r., a w szczególności w II kwartale 2015 r., kiedy wydano 20 tys. pozwoleń na budowę, czyli o 7% więcej w porównaniu do analogicznego okresu rok wcześniej, oraz rozpoczęto budowę 49 tys. mieszkań, co stanowi wzrost o 21% w porównaniu do II kw. 2014 r. W II kw. 2015 r. oddano do użytkowania 5% więcej mieszkań niż w analogicznym okresie 2014 r.

Liczba oddanych do użytku mieszkań oraz wydanych pozwoleń na budowę (w tys.)

Źródło: GUS, Związek Banków Polskich

160

136 132

153145 143

64

91 88 8576

67 65

35

0

20

40

60

80

100

120

140

160

180

2009 2010 2011 2012 2013 2014 I poł. 2015

7,5 7,66,4 6,7

7,48,1

9,610,9 11 10,4 10,4

11,2 11,512,7

0

2

4

6

8

10

12

14

I kw

201

2

II kw

201

2

III k

w 2

012

IV k

w 2

012

I kw

201

3

II kw

201

3

III k

w 2

013

IV k

w 2

013

I kw

201

4

II k

w 2

014

III k

w 2

014

IV k

w 2

014

I kw

201

5

II kw

201

5

Liczba sprzedanych mieszkań w sześciu największych miastach w Polsce (tys.)

Źródło: REAS

342 363

441 442 446 451 458 461492 508 511 528 549 565 580

0

100

200

300

400

500

600

700

Liczba mieszkań na 1000 mieszkańców w 2014 r.

* - dane za 2013 r.Źródło: analiza Deloitte

48

Czynniki popytowe na rynku budownictwa mieszkaniowegoNajważniejszymi czynnikami, które kształtowały sytuację na rynku budownictwa mieszkaniowego w ostatnim czasie były niskie stopy procentowe, wzrost dynamiki PKB od 2014 r. w porównaniu do lat 2012-2013, a także program „Mieszkanie dla Młodych” (MdM).

Niski poziom stóp procentowych znacząco obniżył koszt finansowania zakupu mieszkań. Jednak w ostatnim czasie wolumen nowo udzielanych kredytów hipotecznych wykazywał tendencję spadkową, która została przełamana w II kw. 2015 r., kiedy podpisano o 10% więcej umów kredytowych niż w poprzednim kwartale, a także o 2% więcej w porównaniu do analogicznego okresu 2014 r.

Znaczącym czynnikiem determinującym wielkość sprzedaży mieszkań było także uruchomienie programu MdM w 2014 r. Skala zainteresowania programem od momentu jego wprowadzenia znacznie wzrosła. Według analizy przeprowadzonej przez REAS w II kwartale 2015 r. liczba wniosków o dopłaty składanych w większości miast w Polsce wzrosła w porównaniu z poprzednim kwartałem, a niemal 20% transakcji

kupna mieszkania na rynku pierwotnym była wsparta dofinansowaniem z programu MdM. Można szacować, że na skutek zmian wprowadzonych do programu w 2015 r., zainteresowanie dofinansowaniem w ramach MdM będzie dalej rosło, przy czym część środków zostanie skierowanych na rynek wtórny.

Wzrost popytu na rynku mieszkaniowym był częściowo spowodowany rosnącym znaczeniem transakcji o charakterze inwestycyjnym. Przyczyną tego zjawiska było ograniczeniem atrakcyjności inwestycji w formie depozytu czy lokaty bankowej z uwagi na niskie stopy procentowe, a także spadek obrotów na warszawskiej giełdzie na skutek znaczącego zmniejszenia aktywów zarządzanych przez Otwarte Fundusze Emerytalne w wyniku reformy świadczeń emerytalnych. Czynnik ten obniżył atrakcyjność inwestycji w akcje wskutek zmniejszenia płynności obrotu, co podnosi ryzyko notowanych walorów z uwagi na ograniczenie możliwości przebudowy portfela inwestycyjnego w krótkim terminie.

Liczba nowo podpisanych umów o kredyty kipoteczne (tys.) Wartość nowo udzielonych kredytów hipotecznych (mln zł)

Liczba oraz wartość nowo podpisanych umów o kredyty hipoteczne w okresie I kw. 2014 - II kw. 2015

Źróło: Związek Banków Polskich

41,9

45,5

43,743,0

42,2

46,5

8 854

9 577

9 2329 161

8 978

10 058

39,0

40,0

41,0

42,0

43,0

44,0

45,0

46,0

47,0

8200

8400

8600

8800

9000

9200

9400

9600

9800

10000

10200

I kw. 2014 II kw. 2014 III kw. 2014 IV kw. 2014 I kw. 2015 II kw. 2015

Q4 2014

Q4 2013

Współczynnik dostępnej powierzchni w poszczególnych regionach w Q4 2014 i Q4 2013 (%)

Źródło: Polskie Biura 2014, DTZ.

Współczynnik dostępnej powierzchni w poszczególnych regionach w Q4 2014 i Q4 2013 (%)

Q4 2014

Q4 2013

Źródło: Polskie Biura 2014, DTZ.


2.5.8. Budownictwo biuroweRynek budownictwa biurowego w 2014 roku charakteryzował się znacznym przyrostem podaży. Na koniec 2014 roku zasób powierzchni biurowej w 9 największych miastach Polski wynosił 7,55 mln m2 czyli o ok. 8% więcej niż w przed rokiem. W 2014 roku zrealizowana została budowa 622 tys. m2 powierzchni biurowej, co jest najwyższą wartością odnotowaną dotychczas na polskim rynku. Najwięcej nowoczesnej powierzchni biurowej powstało w Warszawie (277 tys. m2), Krakowie (111 tys. m2), Trójmieście (69 tys. m2), Katowicach i Wrocławiu (po 62 tys. m2), a uwzględniając ilość powierzchni będących w przygotowaniu (w stanie budowy pozostaje kolejne 1,3 mln m2) oraz plany deweloperów można oczekiwać jeszcze większej dynamiki w 2015 i 2016 roku. W samej Warszawie w 2015 roku ma zostać oddane ok. 700 tys. m2 powierzchni biurowej. Według analiz DTZ, najwyższych wzrostów zasobów powierzchni biurowej w latach 2015-2016 można oczekiwać we Wrocławiu (wzrost o 32%), Łodzi (27%) oraz w Trójmieście (25%).Rynek powierzchni biurowej w 2014 roku cechował również silny popyt, co miało przełożenie na spadek wskaźnika pustostanów w większości polskich miast, z wyjątkiem Krakowa, Katowic i Warszawy. Warszawa, której zasoby powierzchni biurowej stanowią 58% całkowitej podaży w Polsce, odnotowała najwyższy wskaźnik pustostanów w 2014 r. na poziomie 13,3%, co wynika z rosnącej podaży i popytu utrzymującego się na stabilnym poziomie, ponadto duża część transakcji miała charakter renegocjacji warunków i przedłużenia umowy.

2.5.9. Budownictwo magazynoweW 2014 roku rynek powierzchni magazynowej rozwijał się bardzo dynamicznie. W 2014 r. oddano do użytku ponad milion m2 powierzchni, czyli trzykrotnie więcej niż w roku ubiegłym i blisko rekordowego wyniku z lat 2007-2008. Na koniec 2014 roku łączne zasoby nowoczesnej powierzchni magazynowej wyniosły w Polsce 8,85 mln m2 natomiast 675 tys. m2 nowoczesnej powierzchni magazynowej było w stanie budowy (25% więcej w porównaniu do stanu na koniec 2013 roku.). W 2014 roku odnotowano o 10% większy niż w roku 2013 wolumen transakcji w wysokości 2,4 mln m2. Znacząca część tej wartości pochodziła z transakcji BTS (ang. Build-to-suit), a więc dotyczyła obiektów budowanych według ściśle określonych wymagań klienta. Mimo rekordowego wzrostu podaży w 2014 r. odnotowano jednoczesny spadek stopy

0% 5% 10% 15% 20%

Kraków

Lublin

Trójmiasto

Wrosław

Łódź

Katowice

Poznań

Szczecin

Warszawa

0% 5% 10% 15% 20%

Polska

Kraków

Poznań

Szczecin

Trójmiasto

Górny Śląsk

Wrocław

Warszawa

Polska Centralna

50

pustostanów z 10,9% do 6,8%. Według opracowania Cushman & Wakefield, biorąc pod uwagę znaczący wolumen powierzchni w budowie, oraz dużą aktywność najemców, można oczekiwać, że stopa pustostanów pozostanie na obecnym poziomie, lub ulegnie dalszemu obniżeniu. Rozwój powierzchni handlowych w mniejszych miejscowościach oraz znaczące nakłady inwestycyjne na poprawę infrastruktury transportowej w Polsce mogą przyczynić się do zmniejszenia koncentracji powierzchni magazynowej w okolicach Warszawy oraz największych aglomeracji.

2.6. Z perspektywy rynkuZdaniem członków zarządów spółek budowlanych czynnikiem o decydującym znaczeniu dla rozwoju sektora budowlanego w najbliższych latach będzie napływ funduszy unijnych w perspektywie 2014-2020. Ich zdaniem najszybciej będzie rozwijać się budownictwo infrastrukturalne, w szczególności segment budownictwa drogowego i kolejowego, a także energetycznego, będące największymi beneficjentami środków UE.

Według przedstawicieli spółek budowlanych GDDKiA wyciągnęła wnioski po doświadczeniach przed EURO 2012, kiedy wskutek kumulacji projektów nastąpił wzrost cen materiałów budowlanych, który negatywnie odbił się na branży. W efekcie wiele firm zbankrutowało, a kilka zagranicznych wykonawców zerwało kontrakty (chiński COVEC, irlandzkie SRB i SIAC, słowacki Doprastaw). W ramach nowej perspektywy UE GDDKiA rozstrzygnęła już przetargi o wartości 30 mld zł. Spółki budowlane zwracają uwagę, że pod względem organizacyjnym gorzej od GDDKiA przygotowana jest PKP PLK. Do końca sierpnia 2015 r. spółka nie ogłosiła żadnego projektu o charakterze budowlanym w ramach nowej perspektywy, co grozi kumulacją inwestycji w latach 2019-2020. Wychodząc naprzeciw obawom ze strony rynku, PKP PLK podkreśla, że do końca 2015 r. ogłosi przetargi na łączną kwotę 11 mld zł. Na początku września 2015 r. spółka uruchomiła program Wielka Ofensywa Inwestycji Kolejowych, w ramach którego chce m.in. poprawić zasady współpracy z wykonawcami oraz usprawnić realizację przetargów. Jeszcze we wrześniu 2015 r. spółka ogłosiła przetargi na dokończenie modernizacji linii Rail Baltica oraz budowę infrastruktury ERTMS/GSM-R.

Spółki budowlane pamiętają problemy z realizacją inwestycji drogowych przed EURO 2012. Podobna kumulacja projektów może wystąpić tym razem w sektorze kolejowym. PKP PLK planuje rozwiązać ten problem zapraszając zagranicznych wykonawców do udziału w przetargach, co jest jednak negatywnie odbierane przez zarządy spółek prowadzących już działalność w Polsce. Ich zdaniem na rynku już obecnie panuje duża konkurencja oraz presja na marże, a dodatkowi zagraniczni wykonawcy tylko nasilą te tendencje, wygrywając przetargi niską ceną i nie angażując do realizacji projektów własnych sił roboczych ani sprzętu. Spółki budowlane zgłaszają potrzebę ograniczenia tej praktyki oraz postulują wprowadzenie w warunkach zamówienia wymogu określonego poziomu wykorzystania własnej siły roboczej.

Problemem sygnalizowanym przez branżę jest również polski system prawny, w tym prawo zamówień publicznych. Po wprowadzeniu zmian do ustawy PZP, cena nadal ma kluczowe znaczenie przy wyborze wykonawcy. Istotnym problemem jest także nierównomierne rozłożenie ryzyka w postępowaniach przetargowych. Pierwsze sygnały poprawy sytuacji można zaobserwować w zamówieniach w sektorze przemysłowym, gdzie przypisana waga dla kryterium ceny wynosi często ok. 30%, na rzecz kryteriów odnoszących się do parametrów technicznych. Ponadto w zamówieniach zaczyna pojawiać się wymóg określonego poziomu zaangażowania własnych sił roboczych.

Przedstawiciele spółek budowlanych szacują, że na skutek kumulacji projektów ceny materiałów budowlanych oraz koszty zatrudnienia podwykonawców mogą wzrosnąć. Dlatego coraz istotniejszą rolę w utrzymywaniu pozycji rynkowej stanowią kompetencje zakupowe spółek, zwłaszcza że możliwości zabezpieczenia się przed ryzykiem zmiany cen są ograniczone.

Widać pierwsze oznaki racjonalizacji zapisów SIWZ w przetargach w sektorze budownictwa przemysłowego - oprócz kryterium ceny w ofertach brane są pod uwagę parametry techniczne. Ponadto zaczyna być wymagany określony poziom zaangażowania sił własnych.

Joanna Makowiecka - Gaca, Prezes Zarządu Polimex-Mostostal S.A.


Większość spółek budowlanych podkreśla problem niedoboru siły roboczej. Przedstawiciele branży upatrują przyczyn tego problemu w emigracji zarobkowej części pracowników budowlanych, która nasiliła się wraz z pogorszeniem koniunktury w sektorze budowlanym w ostatnich latach. Wąskim gardłem ich zdaniem mogą być również wyspecjalizowane biura projektowe np. w segmencie energetycznym. Spółki budowlane dostrzegają zmiany na rynku pracy, a chcąc przyciągnąć młodych pracowników oferują im m.in. możliwości podnoszenia kwalifikacji zawodowych oraz rozwoju osobistego.

Część firm planuje lub aktualnie podejmuje działania ukierunkowane na ograniczenie ryzyka związanego z koncentracją działalności w jednym segmencie oraz perspektywą zakończenia dopływu funduszy unijnych. Spółki podejmują działania mające na celu dywersyfikację działalności, zarówno operacyjną (wchodzenie w inne segmenty rynku), jak i geograficzną (realizacja projektów w takich krajach jak np.: Czechy, Słowacja, Rumunia, Węgry, a także w krajach skandynawskich oraz Europy Zachodniej). Jednym ze sposobów zapewnienia firmie dopływu środków po 2020 roku będzie realizacja projektów średniej i małej wielkości, realizowanych przez samorządy niższego szczebla oraz prywatnych inwestorów. Największa wartość dofinansowania ze środków unijnych zostanie przeznaczona na duże projekty o znaczeniu krajowym i to w tym obszarze firmy najbardziej odczują spadek liczby realizowanych projektów po 2020 roku. Spółki przewidują, że po zakończeniu perspektywy 2014-2020 na znaczeniu zyska realizacja projektów w formule PPP, z uwagi na dużo niższy poziom środków z UE i konieczność szukania innych źródeł finansowania inwestycji przez samorządy.

52

2.7. PodsumowanieW 2014 r. produkcja w sektorze budowlanym przełamała tendencję spadkową trwającą od 2011 r. Wzrost wartości rynku był niewielki i wyniósł 0,4%, jednak towarzyszące temu inne symptomy ożywienia w sektorze, takie jak: badany przez GUS wzrost koniunktury wśród przedsiębiorstw budowlanych, wzrost popytu i podaży w poszczególnych segmentach

rynku oraz napływ funduszy unijnych w perspektywie 2014-2020, wskazują szanse na dobrą koniunkturę na rynku budowlanym w najbliższych latach. Aby jednak w pełni skorzystać z nadchodzących możliwości rozwoju ważne jest aby zarówno strona publiczna jak i prywatna wyciągnęła wnioski z projektów realizowanych w ramach poprzedniej perspektywy unijnej.

Tabela: Podsumowanie wielkości planowanych wybranych kategorii inwestycji w poszczególnych segmentach rynku budowlanego

LataWielkość Planowanych inwestycji

Źródło Komentarz

Budownictwo drogowe

Drogi ekspresowe i autostrady

2014-2025 97,5 mld złProgramu Budowy Dróg Krajowych na lata 2014-2023 (z perspektywą do 2025 r.)

Zestawienie nie obejmuje nakładów na modernizację dróg wojewódzkich i gminnych.

Obwodnice 2014-2025 9,6 mld zł

Utrzymanie standardów technicznych istniejącej sieci drogowej

2014-2025 46,8 mld zł

Naprawy dróg 2015 6,6 mld zł GDDKiA

Podana kwota stanowi potrzeby finansowe związane z likwidacją stanu niezadowalającego i złego na drogach krajowych. Nie jest znana kwota, jaką GDDKiA planuje faktycznie na ten cel przeznaczyć.

Drogi gminne i powiatowe

2016-2020 5,2 mld zł

Program rozwoju gminnej i powiatowej infrastruktury drogowej na lata 2016-2020

Budownictwo szynowe

Koleje 2014-2023 67,5 mld złKrajowy Program Kolejowy do 2023 r.

Tramwaje i koleje podmiejskie

2015-2020 1,5 mld zł

Wieloletnie Plany Finansowe sześciu największych miast w Polsce

Kwoty zaplanowane w ramach budżetów miast i nie przedstawiają całości nakładów inwestycyjnych związanych z transportem tramwajowym w tych miastach (część z nich zostanie pokryta przez miejskie spółki tramwajowe).



LataWielkość Planowanych inwestycji

Źródło Komentarz

Budownictwo energetyczne

Sieć przesyłowa i sieć dystrybucyjna

2014-2019 42 mld złUrząd Regulacji Energetyki

Moce wytwórcze 2014-2028 55 mld złUrząd Regulacji Energetyki

Planowana jest budowa 18 GW nowych mocy wytwórczych. Kwota nie uwzględnia nakładów inwestycyjnych na budowę elektrowni jądrowej.

Ochrona środowiska

Systemy kanalizacyjne

2014-2015

Po 2015

3,8 mld zł

14,3 mld zł

IV Aktualizacja KPOŚK

Oczyszczanie Ścieków

2014-2015

Po 2015

7,5 mld zł

2,7mld zł

IV Aktualizacja KPOŚK

ITPOK 2014-2016 3,3 mld złspalarnie-odpadow.pl, igniss.pl, WPGO

6 inwestycji w ITPOK, będących obecnie na różnych etapach realizacji.

Budownictwo kubaturowe (handlowo-usługowe, mieszkaniowe, biurowe, magazynowe)

Brak prognoz kwotowych w dłuższej perspektywie.

W najbliższych latach dobre perspektywy stoją przed segmentami budownictwa mieszkaniowego oraz komercyjnego.

Czynnikiem warunkującym pozytywne perspektywy dla segmentu budownictwa mieszkaniowego jest silny wzrost popytu obserwowany od 2014 roku. Obecna sytuacja makroekonomiczna w połączeniu z dostępnym dofinansowaniem w ramach programów rządowych pozwala oczekiwać stabilnej sytuacji w budownictwie mieszkaniowym w najbliższych okresach.

W 2014 roku dynamiczny rozwój, miał miejsce w obszarze budownictwa komercyjnego, co potwierdza rekordowa wielkość zrealizowanej budowy powierzchni biurowej. Na podstawie analizowanej wielkości portfeli inwestycyjnych spółek budowlanych można oczekiwać utrzymania się pozytywnego trendu w nadchodzących kwartałach.

Rozdział 3. Profile największych spółek budowlanych w Polsce


Obecność Skanska w Polsce sięga początku lat 70 ubiegłego wieku. Wtedy to Skanska zbudowała pierwsze hotele o zachodnim standardzie w Polsce: Novotel Warszawa Centrum (b. hotel Forum) i Sofitel Victoria Warszawa (b. hotel Victoria) w Warszawie oraz suchy dok dla stoczni w Gdyni.

W 2000 roku Skanska nabyła Grupę Exbud i jest stale obecna na polskim rynku budowlanym.

Grupa Skanska operuje zarówno na rynku europejskim, jak i w Ameryce Północnej oraz Południowej. Działa jako generalny wykonawca i deweloper projektów mieszkaniowych i biurowych. Realizuje także projekty PPP.

Skanska S.A. specjalizuje się w budownictwie ogólnym oraz inżynieryjnym.

Budownictwo ogólneW ramach budownictwa ogólnego Grupa Skanska zajmuje się generalnym wykonawstwem obiektów z zakresu budownictwa kubaturowego: centrów handlowych i rozrywkowych, obiektów na potrzeby służby zdrowia i szkolnictwa, biur, hoteli, budynków mieszkalnych, obiektów sportowych i przemysłowych wraz z towarzysząca im infrastrukturą.

Budownictwo inżynieryjneW ramach budownictwa inżynieryjnego Skanska S.A. realizuje projekty z zakresu budowy dróg i mostów, budownictwa hydrotechnicznego oraz ochrony środowiska i kolejowego.

Jednostki budownictwa inżynieryjnego Spółki zajmują się również wynajmem sprzętu budowlanego i wyposażenia budowy, a także produkcją mieszanek mineralno-asfaltowych.

W poprzednich wersjach raportu prezentowane były dane finansowe spółki Skanska S.A. Dla potrzeb niniejszej edycji zostały nam udostępnione jedynie wybrane skonsolidowane dane finansowe dotyczące spółek Grupy Skanska działających na terenie Polski za rok 2014.

Przychody Grupy Skanska w 2014 roku wyniosły 5,1 mld zł a zysk operacyjny wyniósł 397 mln zł.

W 2014 roku grupa zatrudniała w Polsce przeciętnie 7 266 pracowników.

GRUPA SKANSKA

56

Budimex S.A. jest spółką przekształconą z utworzonej w 1968 roku Centrali Handlu Zagranicznego Budownictwa Budimex, powołaną w celu prowadzenia eksportu usług budowlanych, zwłaszcza na rynki krajów rozwijających się w Azji i Afryce, a także kraje ówczesnego obozu socjalistycznego.

Na przełomie lat 80-tych i 90-tych Budimex stał się czołową firmą wykonawczą na rynku polskim.

W 1992 roku przedsiębiorstwo zostało sprywatyzowane, a dwa lata później przekształcone w spółkę akcyjną. Od 1995 roku spółka notowana jest na warszawskiej Giełdzie Papierów Wartościowych. Głównymi akcjonariuszami Budimeksu na dzień 31 grudnia 2014 roku byli Valivala Holdings B.V. (Holandia) posiadająca 59,06% akcji (spółka z hiszpańskiej Grupy Ferrovial S.A.), a także Aviva OFE Aviva BZ WBK posiadający 7,13% akcji.

Przedmiotem działalności Grupy Budimex są szeroko rozumiane usługi budowlano–montażowe wykonywane w systemie generalnego wykonawstwa w kraju i zagranicą, działalność deweloperska i zarządzanie nieruchomościami oraz w niewielkim zakresie działalność handlowa, produkcyjna, transportowa i inne. Poza prowadzeniem działalności budowlanej, Budimex S.A. pełni w grupie rolę centrum doradczego, zarządzającego i finansowego.

W porównaniu z 2013 rokiem, przychody Grupy Budimex w 2014 roku wzrosły o 4%. Głównymi rynkami, na których działa Grupa Budimex, są Polska i Niemcy. W stosunku do poprzedniego roku znacząco (o ok. 65%) spadły przychody osiągnięte na rynku zagranicznym i wyniosły 4% osiągniętych przychodów w 2014 roku. Ponad 92% wszystkich przychodów osiągniętych w 2014 roku pochodziło z działalności budowlano-montażowej. Porównując dane do 2013 roku sprzedaż w tym segmencie wzrosła o 14% i osiągnęła wartość ponad 4,6 mld zł.

W 2014 roku przychody ze sprzedaży z działalności deweloperskiej oraz zarządzania nieruchomościami wyniosły blisko 250 mln zł, odnotowując wzrost w porównaniu do roku poprzedniego o ok. 11%. Przedsprzedaż mieszkań osiągnęła poziom 1 685 mieszkań, tj. o 127% wyższy niż w roku poprzednim.Grupa Budimex wypracowała EBIT na poziomie 247 mln zł, co daje 26% spadek w porównaniu do 2013 roku. Wynik netto również uległ zmniejszeniu o 36%. Na lepsze wyniki osiągnięte w 2013 roku wpływ miały zdarzenia jednorazowe, przede wszystkim w postaci sprzedaży udziałów Budimex Danwood Sp. z o.o., na których zrealizowano zysk przed opodatkowaniem w wysokości 194 mln zł.

Ogólny poziom zadłużenia wzrósł na koniec 2014 roku o niecałe 9%. Nakłady inwestycyjne Grupy w 2014 roku w porównaniu do 2013 roku wzrosły blisko trzykrotnie i wyniosły 48,4 mln zł.

W 2014 roku spółki Grupy Budimex podpisały kontrakty budowlane o łącznej wartości 6,3 mld zł, co stanowiło kwotę o 93% wyższą niż w roku 2013. Portfel zamówień budowlanych Grupy Budimex na dzień 31 grudnia 2014 roku wyniósł 6,1 mld zł, co stanowi wzrost o 41% w porównaniu z końcem 2013 roku. Giełdowa wartość spółki wzrosła z 3,4 mld zł na koniec 2013 roku do 3,6 mld zł na koniec 2014 roku.

GRUPA BUDIMEX


Podstawowe dane (w tys. zł) 2014 2013 2012Zmiana

procentowa 2014 vs 2013

Aktywa

Aktywa trwałe 677 496 622 230 559 807 8,9%

Aktywa obrotowe 3 178 532 3 064 523 2 888 404 3,7%

Aktywa trwałe przeznaczone do sprzedaży 2 181 0 0 n.d.

Aktywa ogółem 3 858 209 3 686 753 3 448 211 4,7%

Pasywa

Kapitał własny 522 509 645 175 433 130 -19,0%

Rezerwy na zobowiązania 290 767 267 802 257 581 8,6%

Zobowiązania długoterminowe 233 460 200 309 240 857 16,5%

Zobowiązania krótkoterminowe i rozliczenia krótkoterminowe bierne

2 811 473 2 573 467 2 516 643 9,2%

Pasywa ogółem 3 858 209 3 686 753 3 448 211 4,7%

Rachunek zysków i strat

Przychody 4 949 939 4 749 459 6 077 660 4,2%

Sprzedaż krajowa 4 754 307 4 198 885 5 591 887 13,2%

Sprzedaż zagraniczna 195 632 550 574 485 773 -64,5%

Działalność budowlana 4 566 628 4 005 617 5 441 153 14,0%

Pozostała działalność 383 311 743 842 636 507 -48,5%

EBITDA 270 349 362 199 233 092 -25,4%

EBIT 247 318 333 306 182 409 -25,8%

Wynik netto 193 938 301 300 185 982 -35,6%

Inne dane

Zadłużenie netto* 1 504 048 1 382 795 1 697 348 8,8%

Zadłużenie/suma bilansowa 86,5% 82,5% 87,4% 4,0%

Nakłady inwestycyjne/przychody 1,0% 0,4% 0,5% 0,6%

Kapitalizacja rynkowa 3 612 509 3 369 973 1 787 107 7,2%

*zadłużenie netto obliczane jest jako różnica pomiędzy sumą rezerw i zobowiązań, a środkami pieniężnymi.

58

Struktura geograficzna sprzedaży w roku 2014Struktura rzeczowa sprzedaży w roku 2014

Sprzedaż krajowa Sprzedaż zagraniczna

Działalność budowlana Zarządzanie nieruchomościami i działalność deweloperska Pozostała działalność

2014 2013 2012

Mln

zł

Poziom EBITDA, EBIT oraz wyniku netto w latach 2012-2014

96%

4%

92%

5% 3%

0

50

100

150

200

250

300

350

400

EBITDA EBIT Wynik netto


Koncern STRABAG istnieje na rynku budowlanym od 1835 roku, w Polsce obecny jest od 1985 roku. Jest to trzeci najważniejszy rynek STRABAG w Europie. W 2014 roku jego przychody z działalności nad Wisłą wynosiły 3,1 mld zł i były o 5% niższe niż w roku poprzednim. Głównymi obszarami działalności polskich spółek są: budownictwo ogólne i inżynieryjne oraz budownictwo infrastrukturalne. STRABAG obecny jest także w sektorze budownictwa kolejowego, hydrotechnicznego i energetycznego. Główne spółki występujące w Polsce pod marką STRABAG to STRABAG Sp. z o.o. i Strabag Infrastruktura Południe Sp. z o.o. Sprawozdania finansowe polskich spółek Grupy STRABAG nie są konsolidowane na szczeblu lokalnym.

STRABAG SP. Z O.O.STRABAG Sp. z o.o. koncentruje się w swej działalności operacyjnej głównie na realizacji inwestycji infrastrukturalnych oraz budownictwie ogólnym i inżynieryjnym. Ponadto specjalizuje się w projektach związanych z ochroną środowiska, budownictwie kolejowym, modernizacji i budowie nabrzeży portowych, budownictwie przemysłowym i energetycznym w tym związanym z energią odnawialną. W 2014 roku praktycznie wszystkie przychody osiągnęła ze sprzedaży krajowej.

Spółka zanotowała spadek przychodów o 9% względem roku poprzedniego osiągając poziom 2,6 mld zł. Wygenerowała jednakże dodatni EBIT w wysokości 134 mln zł oraz dodatni wynik netto na poziomie 132 mln zł.

Kolejny rok można zaobserwować spadek wartości wskaźnika zadłużenia, kształtuje się on na poziomie powyżej 70%. Zadłużenie netto w wysokości 347 mln zł na koniec 2014 roku wynikało głównie z zobowiązań handlowych oraz wyceny kontraktów. Spółki z Grupy STRABAG nie korzystają z finansowania zewnętrznego, a swoje potrzeby gotówkowe realizują głównie poprzez grupowy system cash pool.

W 2014 roku spółka zatrudniała przeciętnie 2 579 pracowników.

GRUPA STRABAG

60

Podstawowe dane (w tys. zł) 2014 2013* 2012Zmiana


Aktywa

Aktywa trwałe 515 889 558 305 638 237 -7,6%

Aktywa obrotowe 1 986 193 1 673 328 1 880 726 18,7%

Aktywa ogółem 2 502 082 2 231 633 2 518 963 12,1%

Pasywa

Kapitał własny 747 660 618 256 567 950 20,9%


Zobowiązania długoterminowe 0 0 0 n.d.


1 244 607 1 297 713 1 488 350 -4,1%

Pasywa ogółem 2 502 082 2 231 633 2 518 963 12,1%


Przychody 2 611 279 2 854 633 3 932 263 -8,5%

Sprzedaż krajowa 2 607 538 2 851 224 3 926 461 -8,5%

Sprzedaż zagraniczna 3 741 3 409 5 802 9,7%

Działalność budowlana brak danych

Pozostała działalność brak danych

EBITDA 211 730 130 125 -659 62,7%

EBIT 134 085 38 111 -114 535 251,8%

Wynik netto 131 610 57 490 -108 694 128,9%

Inne dane

Zadłużenie netto 346 877 494 567 1 503 918 -29,9%

Zadłużenie/suma bilansowa 70,1% 72,3% 77,5% -2,2%

Nakłady inwestycyjne/przychody 0,8% 1,6% 0,7% -0,8%

* Dane finansowe Spółki Strabag za 2013 rok zostały uzgodnione do sprawozdania za 2014 rok po korektach bilansu otwarcia


-150

-100

-50

0

50

100

150

200

250


2014 2013 2012

Mln

zł

Struktura geograficzna sprzedaży w roku 2014

Sprzedaż krajowa

100%

0%

0

5

10

15

20

25

30

35

40

45

50


62

Spółka działa na polskim rynku od 20 lat, skupiając swoją działalność głównie na pracach projektowych i budowlanych w sektorze budownictwa drogowo – mostowego oraz nawierzchni lotniskowych. Do końca 2014 roku działała pod nazwą Heilit+ Woerner Sp. z o.o. po czym w ramach ujednolicenia marki przeszła pod szyld STRABAG. Specjalizuje się głównie w nawierzchniach betonowych. Większość przychodów spółka generuje w Polsce, a 1% - na rynkach zagranicznych (głównie Norwegia i Rosja). Strabag Infrastruktura Południe cechuje się również niskim poziomem dywersyfikacji działalności. Spółka odnotowała wzrost przychodów o 18% względem roku poprzedniego z 444,1 mln zł w roku 2013 do 522,2 mln zł w 2014 roku. EBIT oraz wynik netto wyniosły odpowiednio 18 mln zł (wobec 18,1 mln zł w 2013 roku) oraz 16,7 mln zł (wobec 16,9 mln zł w 2013 roku). Spółka finansuje się przede wszystkim pożyczkami od podmiotów powiązanych w ramach cash pool.

W 2014 roku spółka zatrudniała przeciętnie 530 pracowników.

STRABAG INFRASTRUKTURA POŁUDNIE SP. Z O.O.




Aktywa

Aktywa trwałe 45 796 27 905 38 459 64,1%

Aktywa obrotowe 239 732 213 149 252 790 12,5%

Aktywa ogółem 285 528 241 054 291 249 18,4%

Pasywa

Kapitał własny 76 111 59 392 127 531 28,2%


Zobowiązania długoterminowe 0 0 0 n.d.


129 299 112 007 118 892 15,4%

Pasywa ogółem 285 528 241 054 291 249 18,4%


Przychody 522 213 444 121 617 799 17,6%

Sprzedaż krajowa 517 091 441 985 617 506 17,0%

Sprzedaż zagraniczna 5 122 2 136 293 139,8%

Działalność budowlana brak danych

Pozostała działalność brak danych

EBITDA 22 260 22 836 25 619 -2,5%

EBIT 17 977 18 064 20 591 -0,5%

Wynik netto 16 720 16 861 25 609 -0,8%

Inne dane

Zadłużenie netto 6 117 34 139 163 561 -82,1%



64




2014 2013 2012

Mln

zł

99%

1%

0

5

10

15

20

25

30



Grupa Polimex-Mostostal to jedna z największych polskich grup inżynieryjno-budowlanych, grupa o strategicznym znaczeniu dla krajowej gospodarki. Dominującą jednostką w Grupie Kapitałowej jest Polimex-Mostostal S.A. z historią sięgającą wczesnych lat powojennych. Spółka w obecnym kształcie powstała z fuzji Polimexu-Cekopu S.A. oraz Mostostalu Siedlce S.A., która nastąpiła w 2004 roku. Polimex-Mostostal S.A. jest notowany na Giełdzie Papierów w Warszawie od 1997 roku.

Grupa działa w sektorach: energetycznym, petrochemicznym oraz budownictwa przemysłowego. Polimex-Mostostal jest także producentem konstrukcji i wyrobów stalowych, w tym krat pomostowych oraz świadczy usługi cynkowania ogniowego. Polimex-Mostostal S.A. jest również wykonawcą bloków energetycznych w elektrowni Kozienice i Opole.

Jako główne jednostki grupy kapitałowej, oprócz jednostki dominującej, w 2014 roku traktowane były: Naftoremont-Naftobudowa Sp. z o.o. Polimex Energetyka Sp. z o.o. (to dwie spółki operacyjne Grupy), Polimex Projekt Opole Sp. z o.o., PRInż – 1 Sp. z o.o., Stalfa Sp. z o.o., Polimex-Mostostal Ukraina SAZ, Polimex Projekt Kozienice Sp. z o.o. Dnia 1 lipca 2014 roku nastąpiła sprzedaż wszystkich akcji spółki Torpol S.A. w ramach pierwszej oferty publicznej.

W 2014 roku grupa zatrudniała prawie 5,5 tys. pracowników. W wyniku wdrożonego planu restrukturyzacji liczba ta jednak maleje.

W 2014 roku Polimex – Mostostal S.A. przeprowadził restrukturyzację portfela nierentownych kontraktów, zdecydował o wyjściu z kontraktów drogowych, a także o skoncentrowaniu się na sektorze energetycznym i petrochemicznym. W 2014 roku zakończył się kolejny etap restrukturyzacji operacyjnej i finansowej.

W ramach programu restrukturyzacji dokonano m.in. konwersji długu na akcje w wyniku czego ujęto przychody finansowe w kwocie 272 mln zł. Koszty przeprowadzonej restrukturyzacji (w tym redukcji zatrudnienia) zostały poniesione w 2014 roku, co miało istotny wpływ na wyniki spółki dominującej.

W roku 2014 grupa osiągnęła 82% przychodów ze sprzedaży krajowej oraz 18% przychodów ze sprzedaży zagranicą, realizowanej głownie na rynkach Unii Europejskiej i na Ukrainie.

W 2014 roku grupa osiągnęła przychód z podstawowej działalności operacyjnej w wysokości 2,1 mld zł, odnotowując spadek sprzedaży o 11% względem poprzedniego roku. EBIT oraz wynik netto za rok 2014 były ujemne. EBIT kształtował się na poziomie 396 mln zł (spadek o blisko 130% w stosunku do 2013 roku). Natomiast strata netto wyniosła 153 mln zł (poprawa o 41% w stosunku do 2013 roku). Osiągnięte rezultaty wskazują, że grupa odnotowała mniejszą stratę niż w ubiegłym roku. Wśród głównych przyczyn poprawy rezultatów należy wymienić obniżkę kosztów ogólnego zarządu (spadek z ok. 121 mln zł do ok. 90 mln zł).

Zadłużenie netto Grupy Polimex-Mostostal spadło względem roku 2013 o kwotę 694 mln zł, a wskaźnik zadłużenia spadł o 4,5 p.p. w stosunku do roku poprzedniego i na 31 grudnia 2014 roku wynosił 84%.

Na dzień 31 grudnia 2014 roku portfel zamówień Grupy Polimex-Mostostal miał wartość 5,9 mld zł (bez udziałów konsorcjantów). Warto również zwrócić uwagę na dwa duże kontrakty, znajdujące się w portfelu jednostki dominującej – Polimex-Mostostal S.A., które z pewnością przyczynią się do poprawy wyników spółki – oba projekty dotyczą budowy nowych bloków energetycznych w elektrowniach w Opolu i w Kozienicach.

We wrześniu 2015 roku Grupa Polimex-Mostostal przedstawiła nową strategię na lata 2016-2020. Głównymi filarami rozwoju Grupy są następujące obszary działalności:

• energetyka

• nafta-chemia-gaz

• budownictwo przemysłowe

• produkcja.

GRUPA POLIMEX-MOSTOSTAL

66

Podstawowe dane (w tys. zł) 2014 2013* 2012*Zmiana


Aktywa

Aktywa trwałe 908 997 1 347 640 1 543 624 -32,5%

Aktywa obrotowe 1 331 986 1 698 060 1 843 772 -21,6%

Aktywa przeznaczone do sprzedaży 450 614 97 476 463 007 362,3%

Aktywa ogółem 2 691 597 3 143 176 3 850 403 -14,4%

Pasywa

Kapitał własny 431 558 363 202 481 402 18,8%


Zobowiązania długoterminowe 606 814 266 342 1 047 860 127,8%


1 058 434 2 336 231 1 774 032 -54,7%

Zobowiązania bezpośrednio związane z aktywami przeznaczonymi do sprzedaży

266 336 0 218 684 n.d.

Pasywa ogółem 2 691 597 3 143 176 3 850 403 -14,4%


Przychody 2 102 197 2 362 752 4 110 417 -11,0%


Sprzedaż zagraniczna 383 978 588 481 1 304 885 -34,8%

Działalność budowlana 1 674 750 1 755 420 3 179 305 -4,6%


EBITDA -343 685 -105 093 -1 085 757 -227,0%

EBIT -395 752 -173 607 -1 185 103 -128,0%

Wynik netto -153 226 -260 889 -1 244 044 41,3%

Inne dane

Zadłużenie netto 1 583 006 2 276 702 3 108 081 -30,5%



Kapitalizacja rynkowa 303 166 190 758 323 116 58,9%

* Dane finansowe za 2013 oraz 2012 rok zostały uzgodnione do sprawozdania za 2014 rok po korektach bilansu otwarcia


-1400

-1200

-1000

-800

-600

-400

-200

0



Produkcja Przemysł Energetyka Budownictwo Infrastrukturalne Petrochemia Pozostała działalność


2014 2013 2012

Mln

zł

18%

6%

46%

22%

6%2%

82%

18%

0

5

10

15

20

25

30

35

40

45

50


68

Grupa Erbud jest jedną z czołowych firm budowlanych w Polsce z ponad 25-letnim doświadczeniem w branży. Spółka została założona przez Eryka Grzeszczaka i jego syna Dariusza Grzeszczaka w 1990 roku pod nazwą Przedsiębiorstwo Budowlane i Usług Technicznych „ERBUD”. W 1993 roku powołano niemiecką spółkę zależną GWI Bauunternehmung GmbH, która rozwijała działalność zagraniczną w grupie. W 1999 roku do grona udziałowców Erbudu dołączył Józef Adam Zubelewicz, który pełniąc funkcję członka Zarządu, był odpowiedzialny za rozwój działalności w Polsce. W 2003 roku nastąpiło przekształcenie Erbudu w spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością. Równocześnie Erbud został dokapitalizowany przez wprowadzenie inwestora strategicznego, niemieckiej firmy Wolff&Müller GmbH &Co. KG. Od 2004 roku spółka rozwijała samodzielne oddziały regionalne w Polsce a od 2005 roku rozpoczęła ekspansję w Europie Zachodniej, w tym w Belgii, Francji, Szwecji, Irlandii, Anglii.

W 2006 roku firma została przekształcona w spółkę akcyjną, a w 2007 roku zadebiutowała na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie. W ramach realizacji strategii rozwoju w 2007 roku Erbud przejął firmę Budlex S.A. – czołowego dewelopera regionu kujawsko-pomorskiego. Pod koniec 2007 roku doszło również do podpisania umowy przejęcia firmy Rembet Plus Sp. z o.o., działającej w branży inżynieryjno-drogowej. W 2008 roku do grupy dołączyła spółka Przedsiębiorstwo Robót Drogowych SA (PRD SA), działająca w sektorze drogowym. W 2010 roku nastąpiła konsolidacja spółek drogowych Grupy, tj. PRD SA (Przedsiębiorstwo Robót Drogowych SA) oraz Rembet Plus Sp. z o.o. w wyniku, której powstał podmiot: Przedsiębiorstwo Budownictwa Drogowo-Inżynieryjnego SA. W 2012 roku nastąpiło nabycie udziałów w spółce Engorem, działającej w sektorze kompleksowych usług inwestycyjnych, remontowych i diagnostycznych dla energetyki. W ramach rozwoju działalności w zakresie modernizacji, remontów oraz serwisu istniejących instalacji przemysłowych i energetycznych w 2014 roku powołano nowy podmiot Erbud Industry, w skład którego wchodzi Engorem.

Na dzień 31 grudnia 2014 roku, największym akcjonariuszem spółki pozostawał Wolff&Müller GmbH & Co.KG posiadający 32,54% udziału w kapitale podstawowym, a kolejnym pod względem udziału akcjonariuszem był DGI Fundusz Inwestycyjny Zamknięty Aktywów Niepublicznych, kontrolowany przez Dariusza Grzeszczaka, posiadający 16,74%. Dwa Otwarte Fundusze Emerytalne (ING oraz AVIVA) posiadają 19,2% akcji w kapitale zakładowym spółki.

Grupa Erbud świadczy usługi generalnego wykonawstwa i podwykonawcze w segmencie komercyjnym, użyteczności publicznej, energetycznym, mieszkaniowym oraz inżynieryjno-drogowym na terenie Polski oraz innych krajów europejskich, w tym głównie: w Niemczech, Belgii, Luksemburgu i Holandii. Grupa jest również aktywna w działalności deweloperskiej. Priorytetem działalności grupy jest dalszy rozwój w segmencie kubaturowym, w obszarze centrów handlowych i biurowych, budynków użyteczności publicznej oraz w segmencie energetycznym w kraju i za granicą.

W 2014 roku Grupa Erbud osiągnęła przychody w wysokości 1,7 mld zł, odnotowując wzrost sprzedaży o 38% względem poprzedniego roku. Wzrost ten został wypracowany dzięki wzrostom przychodów w segmencie kubaturowym, inżynieryjno-drogowym i energetycznym (wzrost przychodów o odpowiednio 40,0%, 66,5% i 11,6%). W ramach sprzedaży, 88% przychodów wygenerowane zostało w Polsce, a 12% przychodów pochodziło z działalności prowadzonej na rynkach Europy Zachodniej. Głównym źródłem przychodów grupy była działalność budowlano– kubaturowa stanowiąca 83% skonsolidowanej sprzedaży w 2014 roku.

W omawianym okresie Grupa poprawiła rentowność działalności i osiągnęła skonsolidowany EBIT w wysokości 43,1 mln zł, co stanowiło 32% wzrost w stosunku do roku ubiegłego. EBITDA wyniosła 52 mln zł (wzrost o 11,6 mln zł w stosunku do poprzedniego roku), natomiast wynik netto wyniósł 27,9 mln zł i jest o 54% wyższy niż w roku poprzednim.

W 2014 roku zadłużenie netto Grupy wzrosło o ponad 37% w stosunku do 2013 roku i wyniosło 554,7 mln zł. Na koniec 2014 roku, Grupa Erbud w 27,3% finansowała się kapitałem własnym. Grupa Erbud zatrudnia 1 830 pracowników.

GRUPA ERBUD




Aktywa

Aktywa trwałe 162 161 117 755 123 826 37,7%

Aktywa obrotowe 889 284 678 175 695 867 31,1%

Aktywa ogółem 1 051 445 795 930 819 693 32,1%

Pasywa

Kapitał własny 287 531 266 966 251 443 7,7%




596 545 445 495 441 950 33,9%

Pasywa ogółem 1 051 445 795 930 819 693 32,1%


Przychody 1 692 055 1 223 609 1 384 454 38,3%





EBITDA 52 003 40 427 36 942 28,6%

EBIT 43 128 32 700 29 413 31,9%

Wynik netto 27 892 18 079 18 527 54,3%

Inne dane

Zadłużenie netto 554 651 404 374 366 481 37,2%



Kapitalizacja rynkowa 324 153 432 167 176 857 -25,0%

70


2014 2013 2012

Mln

zł



Działalność budowlana - budownictwo kubaturowe Działalność deweloperska Działalność inżynieryjno-drogowa Działalność w segmencie budownictwa energetycznego

83%

3%

9%

5%

88%

12%

0

10

20

30

40

50

60



Trakcja PRKiI S.A. jest jednym z największych podmiotów działających w branży modernizacji linii kolejowych i budownictwa infrastrukturalnego w Polsce. Spółka pod tą nazwą działa od końca 2013 roku, jednak organizacyjnie jest kontynuatorem ponad 60 lat doświadczeń podmiotów wcześniej obecnych na rynku (PKRE S.A., PRKiI S.A., PRK 7 S.A.).

Grupa wykonuje wiele kluczowych kontraktów związanych z modernizacją infrastruktury kolejowej i drogowej zarówno w Polsce jak i zagranicą. Jest również aktywna w branży miejskiego transportu szynowego, drogowej, mostowej i energetycznej. Podmioty zależne prowadzą działalność w zakresie przygotowania studiów wykonalności i dokumentacji projektowej, specjalistycznych usług utrzymania infrastruktury kolejowej, jak również budownictwa mieszkaniowego i kubaturowego.

Obecny status spółka uzyskała w kilku głównych etapach. Pierwszym była restrukturyzacja przedsiębiorstwa państwowego w 1995 roku. Kolejny etap rozwoju miał miejsce w 2004 roku, kiedy to nad wcześniej powstałą spółką holdingową Trakcja Polska S.A. kontrolę przejęło Przedsiębiorstwo Kolejowych Robót Elektryfikacyjnych S.A. W 2005 roku nastąpiła prywatyzacja firmy poprzez sprzedaż mniejszościowego pakietu akcji hiszpańskiej spółce Comsa S.A. Z początkiem kwietnia 2008 roku spółka zadebiutowała na parkiecie Giełdy Papierów Wartościowych w Warszawie. W roku 2009 połączono spółkę z PRK- 7 S.A., a w 2011 roku przeprowadzono akwizycję Grupy Tiltra. W roku 2012 zmieniono nazwę Spółki na Trakcja S.A. W 2013 roku spółka kontynuowała organizacyjną i prawną restrukturyzację Grupy Kapitałowej. Najważniejszym krokiem było połączenie spółek Trakcja S.A. i PRKiI S.A., czego efektem było utworzenie spółki Trakcja PRKiI S.A.

Największym akcjonariuszem spółki pozostaje nadal Comsa S.A. z pakietem 28,8% kapitału zakładowego oraz udziału w głosach.

Obecnie działalność Grupy Trakcja koncentruje się w szczególności na kompleksowym projektowaniu elementów infrastruktury kolejowej, drogowej, miejskiego transportu szynowego oraz obiektów kubaturowych, budowie i modernizacji torów, sieci trakcyjnych, linii energetycznych kablowych i napowietrznych oraz systemów zasilania, budowie i modernizacji dróg i autostrad oraz infrastruktury użytkowej i obiektów inżynierskich.

W 2014 roku, aż 35% sprzedaży zostało wygenerowane poza Polską – głównie dzięki dużym kontraktom realizowanym dla kolei litewskich. Na rynku polskim głównym odbiorcą usług grupy jest PKP PLK S.A.

W 2014 roku Grupa Trakcja zatrudniała 2 002 osoby i uzyskała przychody wynoszące 1,6 mld zł, co oznacza wzrost o prawie 26% w stosunku do roku ubiegłego. Wzrost ten został wypracowany głównie w segmencie kolejowym, w którym to przychody wzrosły z 665 mln zł w 2013 roku do 1,2 mld zł w 2014 roku, czyli o 82%. EBIT grupy za 2014 rok wynosił 85,8 mln zł względem 40,6 mln zł w 2013 roku, co oznacza wzrost o 112%. EBITDA wyniosła w 2014 roku 147 mln zł i wzrosła o 132,2% w stosunku do 2013 roku. Natomiast wynik netto za rok 2014 kształtował się na poziomie 50,4 mln zł. W roku 2014 grupa finansowała się kapitałem obcym w 53%.

GRUPA TRAKCJA

72

Podstawowe dane (w tys. zł) 2014 2013* 2012**Zmiana


Aktywa

Aktywa trwałe 719 867 721 913 699 000 -0,3%

Aktywa obrotowe 725 949 776 004 628 202 -6,5%

Aktywa ogółem 1 445 816 1 497 917 1 327 202 -3,5%

Pasywa

Kapitał własny 674 503 623 372 493 643 8,2%




598 080 743 004 669 206 -19,5%

Pasywa ogółem 1 445 816 1 497 917 1 327 202 -3,5%


Przychody 1 601 674 1 274 222 1 346 676 25,7%

Sprzedaż krajowa 1 035 790 811 295 853 698 27,7%




EBITDA 146 949 63 277 55 445 132,2%

EBIT 85 844 40 591 28 268 111,5%

Wynik netto 50 391 29 995 -12 517 68,0%

Inne dane





* Dane finansowe za 2013 rok zostały uzgodnione do sprawozdania za 2014 rok po korektach bilansu otwarcia** W sprawozdaniu finansowym za 2014 rok przedstawiono przekształcone dane bilansowe na 01.01.2013, ze względu na brak przekształconych danych wynikowych dane zaprezentowane za 2012 rok zostały uzgodnione do sprawozdania finansowego za 2013 rok


-40

-20

0

20

40

60

80

100

120

140

160



Roboty kolejowe Roboty drogowe Roboty mostowe Produkcja Pozostała działalność


2014 2013 2012

Mln

zł

76%

13%

3%3%

5%

65%

35%

0

5

10

15

20

25

30

35

40

45

50


74

Grupa PBG rozpoczynała funkcjonowanie na rynku w 1994 roku, jako rodzinna firma pod nazwa Piecobiogaz s.c. Jerzy Wiśniewski, Małgorzata Wiśniewska. W pierwszych latach działalności spółka koncentrowała się przede wszystkim na wykonawstwie, modernizacji i obsłudze stacji redukcyjno-pomiarowych oraz na budowie gazociągów stalowych i polietylenowych służących do przesyłu i dystrybucji gazu ziemnego. W 1997 roku powołano do istnienia spółkę Technologie Gazowe „Piecobiogaz” Sp. z o.o., do której przeniesiono kluczową działalność ze spółki cywilnej - wykonawstwo obiektów gazowych. Konsekwencją ciągłego rozwoju oraz realizacji innowacyjnych projektów była zmiana formy prawnej i nazwy spółki na spółkę akcyjną pod firmą PBG S.A.

Kolejnym krokiem była publiczna emisja akcji spółki w połowie 2004 roku. Wejście spółki na warszawski parkiet umożliwiło pozyskanie finansowania na rozwój oraz utworzenie Grupy Kapitałowej PBG. Od czerwca 2012 roku PBG S.A. znajduje się w postępowaniu upadłości układowej. Układ z wierzycielami został przegłosowany w sierpniu 2015 roku.

Na koniec 2014 roku największym akcjonariuszem PBG S.A. w upadłości układowej pozostawał Jerzy Wiśniewski, posiadający 27,15% kapitału podstawowego, dającego 42,23% udział w ogólnej liczbie głosów. PBG S.A. w upadłości układowej jest podmiotem dominującym grupy kapitałowej, której profil działalności obejmuje generalne wykonawstwo instalacji do gazu ziemnego i ropy naftowej, wody i paliw w systemie „pod klucz” oraz kompleksową realizację inwestycji z zakresu energetyki i budownictwa mieszkaniowego.

Działalność Grupy PBG koncentruje się przede wszystkim na rynku krajowym i rynek ten grupa uważa za najważniejszy ze względu na: inwestycje w sektorze energetycznym, planowane inwestycje w segmencie gazu ziemnego i ropy naftowej oraz inwestycje hydrotechniczne związane z systemami przeciwpowodziowymi.

Na koniec 2014 roku Grupa PBG odnotowała w porównaniu do analogicznego okresu poprzedniego roku wzrost przychodów ze sprzedaży o 25%. Przychody Grupy zwiększyły się z kwoty 1,2 mld zł w roku 2013 do kwoty 1,5 mld zł w roku 2014. W 2014 roku pogorszeniu uległy wyniki Grupy. EBIT i wynik netto były ujemne i wynosiły odpowiednio 46,3 mln zł i 80,8 mln zł.

Na koniec 2014 roku wartość portfela zamówień Grupy PBG wynosiła ok. 6,3 mld zł, z czego do realizacji w 2015 roku przypada ok. 1,77 mld zł, natomiast pozostała kwota, na lata kolejne. Największy udział w portfelu zamówień Grupy stanowią kontrakty z segmentu budownictwa energetycznego - jest to 93%, w tym kontrakt na budowę bloków energetycznych w Elektrowni Jaworzno III. Drugim, co do wielkości segmentem w portfelu zamówień, z blisko 7% udziałem jest gaz ziemny, ropa naftowa i paliwa.

GRUPA PBG




Aktywa

Aktywa trwałe 1 072 886 1 014 080 1 397 473 5,8%

Aktywa obrotowe 1 116 319 1 665 378 1 921 436 -33,0%

Aktywa przeznaczone do sprzedaży 75 881 3 083 916 2361,3%

Aktywa ogółem 2 189 205 2 679 458 3 319 825 -18,3%

Pasywa

Kapitał własny -672 757 -582 846 -843 491 -15,4%

Rezerwy na zobowiązania 506 213 659 880 1 056 590 -23,3%



2 215 975 2 466 801 3 023 426 -10,2%

Pasywa ogółem 2 189 205 2 679 458 3 319 825 -18,3%


Przychody 1 530 248 1 227 600 1 836 893 24,7%

Sprzedaż krajowa 1 303 980 997 088 brak danych 30,8%

Sprzedaż zagraniczna 226 268 230 512 brak danych -1,8%

Działalność budowlana 1 188 076 774 302 1 573 482 53,4%


EBITDA -26 397 362 569 -3 481 841 -107,3%

EBIT -46 254 333 217 -3 543 989 -113,9%

Wynik netto -80 799 207 512 -3 716 558 -138,9%

Inne dane

Zadłużenie netto 2 757 269 3 088 410 3 989 780 -10,7%





76

-4000

-3500

-3000

-2500

-2000

-1500

-1000

-500

0

500

1000

Struktura rzeczowa sprzedaży w roku 2014

Gaz ziemny, ropa naftowa i paliwa Budownictwo energetyczne Inne


2014 2013 2012

Mln

zł

15%

78%

7%



85%

15%

0

5

10

15

20

25

30

35

40

45

50



Przedsiębiorstwo Mostostal Warszawa powstało w 1945 roku, a jego pierwszymi projektami były inwestycje prowadzone w ramach odbudowy powojennej Warszawy. Działalność na rynkach zagranicznych Mostostal Warszawa rozpoczął w 1973 roku. W 1991 roku przedsiębiorstwo zostało przekształcone w spółkę akcyjną i sprywatyzowane. Od 14 października 1993 akcje Mostostalu Warszawa są notowane na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie („GPW”). W 1994 roku Mostostal Warszawa rozpoczął budowę własnej grupy kapitałowej, która na dzień dzisiejszy skupia kilkanaście firm projektowych i wykonawczych. W 1999 roku Spółka połączyła się kapitałowo z hiszpańską grupą Acciona.

Na koniec 2014 roku głównym akcjonariuszem Mostostalu Warszawa pozostawała hiszpańska Acciona S.A., która posiadała 50,09% akcji. Znaczący udział w kapitale zakładowym Spółki posiadały również Otwarty Fundusz Emerytalny PZU „Złota Jesień” (17,13% akcji) i AVIVA PTE AVIVA BZ WBK S.A. (5,09% akcji).

Działalność Mostostalu Warszawa można podzielić na dwa główne segmenty: inżynieryjno-przemysłowy i ogólnobudowlany. Najważniejsze budowy oddane w bieżącym roku to m.in. Kraków Arena (Centrum Konferencyjno-Sportowe), Centrum Nauk Stosowanych na Uniwersytecie Śląskim w Katowicach, Galeria Handlowa „Brama Mazur” w Ełku, Obwodnica Opalenicy, most drogowy w Toruniu, czy zakończenie montażu kotła na biomasę w Karlstad.

Skonsolidowane przychody Mostostalu Warszawa za 2014 rok osiągnęły wartość 1,5 mld zł i praktycznie w całości wynikały z działalności budowlanej. Wśród kontraktów budowlanych dominowały umowy z zakresu inżynieryjno-przemysłowego oraz ogólnobudowlanego. Przychody za 2014 rok kształtowały się na poziomie niższym niż w roku poprzednim, przy czym 10% przychodów ze sprzedaży zostało wygenerowane poza granicami Polski. Rok 2014 grupa zakończyła stratą netto w wysokości 8,7 mln zł. EBIT wygenerowany za rok 2014 był dodatni i wyniósł 23,9 mln zł, co oznacza znaczącą poprawę w stosunku do 2013 roku kiedy to EBIT wygenerowany przez spółkę był ujemny i wyniósł 237,5 mln zł.

W trakcie 2014 roku Mostostal Warszawa kontynuował program wewnętrznej restrukturyzacji obejmującej redukcje etatów. W ciągu 2014 roku przeciętne zatrudnienie w Mostostalu Warszawa spadło o ponad 3 tys. osób – na koniec roku 2014 spółka zatrudniała 1 546 osób. Relacja zadłużenia do sumy aktywów spadła z 87% do 86%.

GRUPA MOSTOSTAL WARSZAWA

78



Aktywa

Aktywa trwałe 232 100 377 088 406 904 -38,4%

Aktywa obrotowe 1 135 362 1 119 610 1 546 356 1,4%

Aktywa przeznaczone do sprzedaży 0 113 443 0 -100,0%

Aktywa ogółem 1 367 462 1 610 141 1 953 260 -15,1%

Pasywa

Kapitał własny 193 372 212 060 327 938 -8,8%

Rezerwy na zobowiązania 53 737 81 331 113 610 -33,9%



896 251 1 119 211 1 419 610 -19,9%


0 113 438 0 -100,0%

Pasywa ogółem 1 367 462 1 610 141 1 953 260 -15,1%


Przychody 1 509 524 1 633 363 2 929 049 -7,6%




Pozostała działalność 3 159 980 15 984 222,3%

EBITDA 49 579 -205 844 -84 981 124,1%

EBIT 23 931 -237 450 -119 905 110,1%

Wynik netto -8 738 -314 380 -118 090 97,2%

Inne dane

Zadłużenie netto 971 796 1 292 591 1 448 165 -24,8%





-350

-300

-250

-200

-150

-100

-50

0

50

100


2014 2013 2012

Mln

zł



Segment inżynieryjno-przemysłowy Segment ogólnobudowlany Pozostała działalność

79%

21%

90%

10%

0

5

10

15

20

25

30

35

40

45

50


80

Podmiot dominujący grupy - Elektrobudowa S.A. został utworzony w 1953 roku, jako Przedsiębiorstwo Montażu Elektrycznego „Elektrobudowa”. W 1992 roku nastąpiło przekształcenie przedsiębiorstwa państwowego w spółkę akcyjna. Trzy lata później miała miejsce sprzedaż akcji spółki w ofercie publicznej, a w 1996 roku nastąpiło pierwsze notowanie akcji spółki na Warszawskiej Giełdzie Papierów Wartościowych.

Na koniec 2014 roku głównymi akcjonariuszami spółki były Otwarte Fundusze Emerytalne: AVIVA OFE AVIVA BZ WBK S.A. (12,2%), PKO BP Bankowy Otwarty Fundusz Emerytalny (9,85%), OFE PZU „Złota Jesień” (9,57%), AXA Otwarty Fundusz Emerytalny (9,41%), ING Otwarty Fundusz Emerytalny (6,76%), PTE Allianz Polska SA (6,31%), MetLife Otwarty Fundusz Emerytalny (5,91%), Generali Otwarty Fundusz Emerytalny (5,09%).

Obecnie Grupa Elektrobudowa świadczy kompleksowe usługi budowlano-montażowe realizując inwestycje związane z przemysłem energetycznym, petrochemicznym, wydobywczym oraz budownictwem obiektów użyteczności publicznej, a działalność Grupy można podzielić na:

• segment energetyki – roboty elektromontażowe, realizacja stacji elektroenergetycznych i obiektów dla dystrybucji i przesyłu energii;

• segment budownictwa – generalne wykonawstwo obiektów kubaturowych pod klucz oraz wykonawstwo instalacji elektroenergetycznych;

• segment przemysłu – kompletne instalacje elektroenergetyczne dla przemysłu;

• segment automatyki – produkcja wnętrzowych rozdzielnic średniego i niskiego napięcia.

W 2014 roku Grupa Elektrobudowa zatrudniała 2 055 osób i uzyskała przychody w wysokości 1,1 mld zł, co oznaczało wzrost sprzedaży o ponad 22% w stosunku do roku ubiegłego. Istotna część przychodów, bo aż 94% w roku 2014, została wygenerowana na rynku krajowym. Pozostałe przychody zostały osiągnięte ze sprzedaży produktów i usług m.in. w krajach Unii Europejskiej, Europy wschodniej oraz Azji.

EBITDA wyniosła w 2014 roku 49,3 mln zł i wzrosła o 27% w stosunku do 2013 roku. EBIT grupy kapitałowej za 2014 rok wynosił 35,7 mln zł względem 24,7 mln zł w ubiegłym roku. Natomiast wynik netto za rok 2014 kształtował się na poziomie 27 mln zł i wzrósł o ponad połowę w stosunku do roku poprzedniego. W 2014 roku grupa w 63% finansowała się kapitałem obcym.

GRUPA ELEKTROBUDOWA




Aktywa

Aktywa trwałe 174 263 199 527 197 762 -12,7%

Aktywa obrotowe 737 303 576 137 494 072 28,0%

Aktywa trwałe przeznaczone do sprzedaży 246 0 0 n.d.

Aktywa ogółem 911 812 775 664 691 834 17,6%

Pasywa

Kapitał własny 338 243 326 724 318 882 3,5%

Rezerwy na zobowiązania 10 422 12 482 892 -16,5%



548 410 424 120 350 904 29,3%

Pasywa ogółem 911 812 775 664 691 834 17,6%


Przychody 1 108 316 905 553 1 018 002 22,4%

Sprzedaż krajowa 1 040 980 676 284 801 439 53,9%


Działalność budowlana 904 583 623 640 780 807 45,0%


EBITDA 49 299 38 773 34 500 27,1%

EBIT 35 718 24 682 22 458 44,7%

Wynik netto 27 015 17 585 23 215 53,6%

Inne dane





82



Usługi budowlano-montażowe Wyroby elektrotechniczne Pozostałe usługi Sprzedaż materiałów


2014 2013 2012

Mln

zł

2%1%

82%

16%

2%

94%

6%

0

10

20

30

40

50

60


0%


Dominującym podmiotem w Grupie UNIBEP jest spółka UNIBEP S.A., której początki sięgają 1950 roku. Do 1998 roku spółka funkcjonowała jako przedsiębiorstwo państwowe, które zostało przekształcone w spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością. W 1999 roku zdecydowano się na zmianę nazwy spółki na UNIBUD BEP Sp. z o.o., a następnie w 2004 roku przekształcono spółkę w spółkę akcyjną. Pod bieżącą firmą spółka funkcjonuje od 2006 roku. Od 2008 roku, spółka jest notowana na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie.

Według stanu na 31 grudnia 2014 roku głównymi akcjonariuszami Spółki UNIBEP S.A. byli: Zofia Mikołuszko posiadająca 26,17% udziału w kapitale zakładowym, Zofia Stajkowska posiadająca 17,11% udziału, Beata Skowrońska posiadająca 16,52% udziału oraz AVIVA OFE AVIVA BZ WBK S.A. posiadający 9,75% udziałów w kapitale podstawowym.

Podstawowym przedmiotem działalności, na którym skupia się jednostka dominująca, jest wykonywanie robót ogólnobudowlanych związanych ze wznoszeniem budynków, zarówno w kraju jak i za granicą, natomiast grupa, jako całość, świadczy usługi budowlano-montażowe, budownictwa drogowego, działalności deweloperskiej oraz działalności produkcyjnej.

W 2014 roku Grupa UNIBEP zatrudniała 975 pracowników i osiągnęła przychód z podstawowej działalności operacyjnej w wysokości 1,1 mld zł, odnotowując wzrost sprzedaży o ponad 17% względem poprzedniego roku. W 2014 roku przychody w 70% zostały wygenerowane na terytorium kraju, a w pozostałej części pochodziły z eksportu. W strukturze sprzedaży wg. segmentów rynku 69% przychodów generowane było przez działalność budowlaną kubaturową, a 31% przez pozostałą działalność, w tym działalność budowlaną drogową, zarządzanie nieruchomościami i działalność deweloperską.

EBITDA za rok 2014 wyniosła w 32 mln zł (spadek o 6% w stosunku do poprzedniego roku). Grupa UNIBEP w 2014 roku wygenerowała EBIT w wysokości 25,1 mln zł, względem 28,1 mln zł w 2013 roku. Natomiast wynik netto za rok 2014 wyniósł 20,9 mln zł i był o ponad 4,7 mln zł wyższy, niż za rok ubiegły.

W 2014 roku Grupa w 30% finansowała się kapitałem własnym.

W roku 2014 umowami o największym znaczeniu dla działalności jednostki były przede wszystkim umowy budownictwa mieszkaniowego w Warszawie oraz Poznaniu. W ramach generalnego wykonawstwa kontynuowano działalność na rynku niemieckim.

GRUPA UNIBEP

84



Aktywa

Aktywa trwałe 172 281 144 911 107 228 18,9%

Aktywa obrotowe 494 353 409 183 472 585 20,8%

Aktywa przeznaczone do sprzedaży 10 0 0 n.d.

Aktywa ogółem 666 644 554 094 579 813 20,3%

Pasywa

Kapitał własny 203 046 185 820 171 867 9,3%




303 330 244 915 298 863 23,9%

Pasywa ogółem 666 644 554 094 579 813 20,3%


Przychody 1 079 703 920 548 837 821 17,3%




Pozostała działalność 211 309 199 659 183 355 5,8%

EBITDA 32 068 34 015 25 754 -5,7%

EBIT 25 138 28 096 20 210 -10,5%

Wynik netto 20 925 16 211 16 671 29,1%

Inne dane








Działalność budowlana kubaturowa Działalność budowlana drogowa Działalność deweloperska Działalność - lekkie konstrukcje


2014 2013 2012

Mln

zł

69%

12%

8%

11%

70%

30%

0

5

10

15

20

25

30

35

40


86

Warbud funkcjonuje na polskim rynku od 1989 roku. Pierwotnie spółka działała jako prywatne przedsiębiorstwo, założone przez pana Włodzimierza Włodarczyka, który pełni obecnie funkcję Prezesa Zarządu. W 1992 roku firma została przekształcona w spółkę akcyjną z udziałem francuskiego potentata budowlanego – firmy CBC (obecnie VINCI Construction), należącej do Grupy VINCI. Głównym udziałowcem Warbud do dnia dzisiejszego pozostaje VINCI Construction z 99,74% udziałem w kapitale podstawowym na dzień 31 grudnia 2014 roku. Grupa VINCI od kilku lat jest liderem rankingu największych firm budowlanych w Europie, w którym kryterium jest wielkość przychodów. Dzięki obecności w Grupie VINCI, spółka Warbud korzysta z międzynarodowych doświadczeń ekspertów, ma gwarancję stabilności i siły finansowej. Mając na względzie pozytywne i ponad 20-letnie doświadczenia VINCI w dziedzinie PPP, Warbud od kilku już lat zaangażowany jest w działania na rzecz popularyzacji partnerstwa pomiędzy sektorem prywatnym, a publicznym w dziedzinie rozbudowy i zarządzania publiczną infrastrukturą. W 2015 r. spółka podpisała pierwszy rządowy projekt PPP w Polsce na realizację siedziby Sądu Rejonowego w Nowym Sączu. Jednak przede wszystkim Warbud świadczy usługi w sektorze budowlanym skupiając swoją działalność na realizacji budynków kubaturowych (galerie handlowe, biurowce, osiedla mieszkaniowe), budowie obiektów inżynierii lądowej (drogi, mosty), realizacji obiektów służby zdrowia (szpitale, ośrodki zdrowia, uzdrowiska) i obiektów kulturalnych (teatry, filharmonie, muzea), projektów z zakresu ochrony środowiska (oczyszczalnie ścieków, spalarnie), oraz wykonywaniu specjalistycznych robót budowlanych i produkcji betonu.

W 2014 roku Warbud zatrudniał 967 pracowników i osiągnął przychód z podstawowej działalności operacyjnej w wysokości 1,0 mld zł, odnotowując spadek sprzedaży o 6% względem poprzedniego roku. Przy czym 99% przychodów wygenerowane zostało przez działalność budowlano-montażową, a 1% przychodów pochodziło z pozostałej działalności. Wszystkie przychody zostały wygenerowane z działalności krajowej.

EBIT Spółki za 2014 rok wynosił 48,8 mln zł względem 37,0 mln zł w 2013 roku, co oznacza wzrost o 31,7%. EBITDA wyniosła w 2014 roku 56,7 mln zł i wzrosła o 29% w stosunku do 2013 roku. Natomiast wynik netto za rok 2014 kształtował się na poziomie 48,4 mln zł i wzrósł o blisko 49% w stosunku do roku poprzedniego. W 2014 roku, spółka w 80% finansowała się kapitałem obcym. Struktura finansowania spółki pozostała praktycznie niezmieniona na przestrzeni ostatnich kilku lat.

WARBUD




Aktywa

Aktywa trwałe 80 393 79 401 89 789 1,2%

Aktywa obrotowe 659 294 705 639 730 200 -6,6%

Aktywa ogółem 739 687 785 040 819 989 -5,8%

Pasywa

Kapitał własny 146 697 131 063 126 785 11,9%


Zobowiązania długoterminowe 103 581 114 017 118 668 -9,2%


452 826 510 130 550 128 -11,2%

Pasywa ogółem 739 687 785 040 819 989 -5,8%


Przychody 1 049 886 1 121 472 1 345 788 -6,4%


Sprzedaż zagraniczna 0 0 0 n.d.



EBITDA 56 726 43 965 40 929 29,0%

EBIT 48 775 37 022 30 080 31,7%

Wynik netto 48 416 32 555 39 049 48,7%

Inne dane





88


Sprzedaż krajowa Przychody z usług budowlano-montażowych Przychody z pozostałych usług Przychody ze sprzedaży towarów i materiałów


2014 2013 2012

Mln

zł

99%

1%

100%

0

10

20

30

40

50

60



Koncern PORR istnieje na rynku budowlanym od 1869 roku i jest jednym z największych przedsiębiorstw budowlanych w Austrii i wiodących w Europie. Posiada liczne przedstawicielstwa na terenie Europy Centralnej, Wschodniej i Południowo-Wschodniej, a także prowadzi ekspansję na rynkach Bliskiego Wschodu, głównie w Katarze.

W Polsce koncern PORR prowadzi działalność budowlaną od 1987 roku, przy czym wiodąca spółka Koncernu w Polsce - PORR (Polska) S.A. została utworzona w 1993 roku. Spółka PORR (Polska) S.A. oferuje szerokie spektrum usług budowlanych, w szczególności: budownictwo kubaturowe (hotele, biurowce, budynki mieszkalne, placówki dydaktyczne, centra handlowe i obiekty przemysłowe); w rezultacie fuzji ze spółkami PTU Polska Sp. z o.o. i Teerag-Asdag Polska Sp. z o.o. w 2012 roku, oferta firmy została poszerzona o usługi budowlane w zakresie dróg, kolei, infrastruktury, techniki ochrony środowiska i energetyki. W 2015 roku do Grupy PORR dołączył PORR Polska Infrastructure S.A., powstały w wyniku zakupu Bilfinger Infrastructure S.A. przez PORR AG.

W skład Grupy Kapitałowej PORR (Polska) S.A., według stanu na koniec 2014 roku, wchodziły jeszcze następujące podmioty: Stal – Service Sp. z o.o. – oferująca kompleksową obsługę w zakresie produkcji i dostaw wyrobów zbrojarskich dla celów budowalnych, Modzelewski & Rodek Sp. z o.o. – wykonawstwo robót stanu surowego i robót wykończeniowych, Stump – Hydrobudowa Sp. z o.o. - firma specjalizująca się w konstrukcjach inżynierskich i budowlach hydrotechnicznych.

Wśród głównych projektów z zakresu budownictwa kubaturowego, realizowanych w Polsce w 2014 roku, można wymienić:

• budowę biurowca Nimbus w Warszawie,

• budowę centrum handlowego „Ferio Wawer”,

• budowę kompleksu mieszkalno-biurowo-usługowego Browar Lubicz w Krakowie.

Wśród głównych projektów infrastrukturalnych realizowanych w Polsce w 2014 roku można wymienić:

• modernizację linii kolejowej LK 18 Toruń-Bydgoszcz,

• modernizację linii kolejowej LK 132 Błotnica-Opole,

• modernizację linii kolejowej 272 Kluczbork-Ostrzeszów,

• modernizację linii kolejowej 356 Poznań Wschód – Gołańcz,

• budowę drogi krajowej DK 61 (obwodnica Bargłowa Kościelnego).

Przychody PORR (Polska) S.A. w 2014 roku wyniosły 1 045 mln zł i w porównaniu do roku 2013 wzrosły o 15 mln zł.

PORR (POLSKA) S.A.

90

MIRBUD S.A. jest spółką działającą w obszarze budownictwa mieszkaniowego, przemysłowego, oraz infrastruktury drogowej, która swoją działalność rozpoczęła w 1988 roku.

Po dwudziestu latach działalności, spółka zadebiutowała na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie („GPW”).

MIRBUD S.A. funkcjonuje przede wszystkim, jako generalny wykonawca. Kontrakty z segmentu budownictwa mieszkaniowego są realizowane głównie przez spółkę zależną JHM Development S.A. (notowaną na GPW). Z kolei inny podmiot zależny - Przedsiębiorstwo Budowy Dróg i Mostów Kobylarnia S.A. specjalizuje się w wykonawstwie robót drogowych oraz produkcji mas bitumicznych. Grupa jest też właścicielem i zarządza kompleksem hal targowych zlokalizowanych przy ul. Marywilskiej w Warszawie.

W roku 2014 Grupa MIRBUD osiągnęła przychody o 3,7% wyższe niż w 2013 roku, co wynikało głównie ze znacznego wzrostu poziomu sprzedaży w segmencie deweloperskim. Struktura sprzedaży grupy nie uległa znacznym zmianom w stosunku do roku ubiegłego. Główny udział w strukturze sprzedaży grupy stanowiły usługi budowlano-montażowe ok. 89,5% łącznej sprzedaży, realizowane głównie w sektorze inżynieryjno-drogowym.

EBIT grupy za rok 2014 wynosił ponad 36 mln zł i był wyższy o 10% niż w roku ubiegłym. Z kolei zysk netto grupy wzrósł prawie o 6% w porównaniu z rokiem 2013 i wynosił 17,6 mln zł.

Działalność Grupy MIRBUD jest w 37% finansowana ze środków własnych.

GRUPA MIRBUD




Aktywa

Aktywa trwałe 323 776 276 759 257 655 17,0%

Aktywa obrotowe 465 577 583 721 425 042 -20,2%

Aktywa ogółem 789 353 860 480 682 697 -8,3%

Pasywa

Kapitał własny 295 019 261 751 245 153 12,7%




319 122 437 809 277 954 -27,1%

Pasywa ogółem 789 353 860 480 682 697 -8,3%


Przychody 971 603 937 301 589 808 3,7%


Sprzedaż zagraniczna 0 0 0 n.d.



EBITDA 43 223 38 567 28 745 12,1%

EBIT 36 393 32 991 22 829 10,3%

Wynik netto 17 583 16 601 8 608 5,9%

Inne dane





92


Sprzedaż krajowa Sprzedaż usług budowlano-montażowych Działalność deweloperska Sprzedaż usług wynajmu Sprzedaż pozostałych usług Sprzedaż materiałów i towarów


2014 2013 2012

Mln

zł

89%

5%3% 1%

2%

100%

0

5

10

15

20

25

30

35

40

45

50



Historia spółki dominującej grupy sięga 1945 r., kiedy to zostało utworzone państwowe Przedsiębiorstwo Budowy Mostów i Konstrukcji Stalowych “Mostostal” w Krakowie. W 1992 roku, podmiot został sprywatyzowany i przekształcił się w Mostostal Zabrze – Holding S.A. Pierwsze notowanie akcji spółki na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie odbyło się w 1994 roku.

Z końcem 2013 roku, dokonano zmiany firmy spółki na Mostostal Zabrze S.A.

Grupa Mostostal Zabrze zajmuje się realizacją obiektów w następujących sektorach:

• budownictwo przemysłowe (głównie: hutnictwo, energetyka, ochrona środowiska, chemia i petrochemia, przemysł maszynowy, wydobywczy, motoryzacyjny i spożywczy);

• budownictwo ogólne i inżynierskie;

• budownictwo związane z ochroną środowiska;

• budownictwo specjalistyczne;

• infrastruktura komunikacyjna (budownictwo drogowo - mostowe, porty lotnicze, przejścia graniczne).

W 2014 roku grupa odnotowała wzrost przychodów o 50%, co w głównej mierze było efektem znacznego wzrostu przychodów ze sprzedaży krajowej, aż o 79%. Wzrosła również sprzedaż zagraniczna o 8%. Zdecydowana większość przychodów ze sprzedaży jest związana z działalnością montażowo-produkcyjną (67%).

W 2014 roku grupa odnotowała poprawę wyników finansowych. EBIT wzrósł z 15 mln zł w 2013 roku do 32,8 mln zł w 2014 roku, natomiast EBITDA z 28,7 mln zł w 2013 roku do 47,1 mln zł w 2014 roku. Za 2014 rok grupa osiągnęła zysk netto w wysokości 19,1 mln zł, który był o 150% wyższy niż rok wcześniej.

Udział kapitałów własnych i obcych w finansowaniu grupy jest taki sam. Zadłużenie netto kształtuje się na porównywalnym poziomie w porównaniu do 2013 roku. Przeciętne zatrudnienie w 2014 roku wynosiło 2 411 pracowników.


94



Aktywa

Aktywa trwałe 188 351 240 531 234 017 -21,7%

Aktywa obrotowe 320 264 292 224 269 065 9,6%

Aktywa przeznaczone do sprzedaży 60 579 1 811 0 3245,1%

Aktywa ogółem 569 194 534 566 503 082 6,5%

Pasywa

Kapitał własny 280 229 270 824 250 574 3,5%


Zobowiązania długoterminowe 17 317 20 912 8 312 -17,2%


225 914 205 539 193 117 9,9%


56 0 0 n.d.

Pasywa ogółem 569 194 534 566 503 082 6,5%


Przychody 862 650 575 117 648 730 50,0%





EBITDA 47 116 28 659 19 631 64,4%

EBIT 32 770 15 027 6 330 118,1%

Wynik netto 19 134 7 648 -10 240 150,2%

Inne dane






-20

-10

0

10

20

30

40

50


Działalność montażowo-produkcyjna Konstrukcje maszynowe Budownictwo ogólne i inżynieryjne Projektowanie i usługi inżynieryjne


2014 2013 2012

Mln

zł

67%

10%

21%

2%



70%

30%

0

5

10

15

20

25

30

35

40

45

50


96

Podmiot dominujący grupy - Torpol Sp. z o.o. został utworzony w 1999 roku. W 2012 roku spółka została przekształcona w spółkę akcyjną. 1 lipca 2014 roku nastąpił przydział akcji Torpol S.A. w ramach pierwszej oferty publicznej, w której dotychczasowy właściciel Polimex – Mostostal sprzedał wszystkie posiadane akcje. Pierwsze notowanie akcji i praw do akcji Torpol S.A. na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie S.A. odbyło się 8 lipca 2014 roku.

Podstawowym przedmiotem działania Grupy jest realizacja projektów generalnego wykonawstwa w zakresie budowy dróg szynowych i kołowych. Grupa wykonuje również roboty ogólnobudowlane w zakresie rozdzielczych obiektów liniowych – linii elektroenergetycznych i telekomunikacyjnych, realizuje usługi projektowe.

Na dzień 31 grudnia 2014 roku, głównymi udziałowcami Spółki Torpol S.A. są: TF Silesia Sp. z o.o. (38% udziałów), Pionieer Pekao Investment Management S.A. (9,61% udziałów), PKO TFI (8,71% udziałów), Altus TFI S.A. (5,49% udziałów), Noble Funds (5,14% udziałów).

W 2014 roku Grupa zatrudniała przeciętnie ponad 435 pracowników. W roku 2014 przychody ze sprzedaży w porównaniu z rokiem 2013 znacząco wzrosły – do poziomu 775 mln zł (wzrost o prawie 87%). Wynika to zarówno ze wzrostu przychodów na rynku krajowym, jak i na rynkach zagranicznych. Swoje przychody grupa uzyskuje w przeważającym stopniu z działalności w segmencie kolejowym.

Grupa prezentuje znaczne wzrosty wskaźników EBIT oraz EBITDA, a także znaczny wzrost zysku netto. W 2014 roku wskaźnik EBIT wyniósł 32,6 mln zł (ponad trzykrotny wzrost), wskaźnik EBITDA wyniósł 43,2 mln zł (wzrost o 102%). Zysk netto wzrósł ponad 5-krotnie z poziomu 4,8 mln zł w 2013 roku do poziomu 25 mln zł w roku 2014.

Działalność Grupy Torpol jest w 75% finansowana ze środków obcych.

Grupa Torpol




Aktywa

Aktywa trwałe 115 987 105 727 102 254 9,7%

Aktywa obrotowe 706 733 389 494 247 089 81,4%

Aktywa ogółem 822 720 495 221 349 343 66,1%

Pasywa

Kapitał własny 203 312 123 008 118 492 65,3%

Rezerwy na zobowiązania 1 941 914 891 112,4%



583 806 339 581 193 911 71,9%

Pasywa ogółem 822 720 495 221 349 343 66,1%


Przychody 775 399 415 717 380 368 86,5%





EBITDA 43 161 21 369 20 169 102,0%

EBIT 32 647 10 730 9 436 204,3%

Wynik netto 25 009 4 790 5 594 422,1%

Inne dane




Kapitalizacja rynkowa 229 011Debiut giełdowy

w dniu 8 lipca 2014 r.

98


Drogi kolejowe Drogi tramwajowe Pozostałe


2014 2013 2012

Mln

zł



93%

4% 3%

96%

4%

0

5

10

15

20

25

30

35

40

45

50



1. Arcata Partners, Ewolucja cen asfaltów w Polsce oraz wrażliwość firm budownictwa drogowo-mostowego na ceny materiałów, 2015

2. ARE S.A., Prognoza struktury mocy wytwórczych do 2030 r., przy określonych parametrach techniczno-ekonomicznych dla elektrowni jądrowej, czerwiec 2013

3. Biuletyn Informacji Publicznej Rady Ministrów, Projekt uchwały Rady Ministrów w sprawie ustanowienia Krajowego Programu Kolejowego 2014-2023, http://bip.kprm.gov.pl/kpr/form/r1259,Projekt-uchwaly-Rady-Ministrow-w-sprawie-ustanowienia-Krajowego-Programu-Kolejow.html

4. Coface, Raporty Coface nt. upadłości w Polsce, (http://www.coface.pl/Aktualnosci-i-Media/Biuro-prasowe)

5. Cushman and Wakefield, Global Shopping Center Development Report, wiosna 2014

6. Cushman and Wakefield, European Shopping Center Development Report, kwiecień 2014

7. Cushman and Wakefield, Marketbeat. Polish Real Estate Market Report, wiosna 2014

8. Deloitte, European Powers of Construction 2014, czerwiec 2015

9. Deloitte, Property Index. Overview of European Residential Markets, czerwiec 2015

10. DTZ Reasearch, Biura w Warszawie, I kwartał 2015

11. DTZ Reasearch, Polska Biura, 2014

12. Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej, Ustawa z 10.07.2015 o zmianie ustawy o Funduszu Kolejowym

13. EUI, Country Forecast Poland, August 2015 update

14. Euler Hermes, Raporty o upadłościach, (http://www.eulerhermes.pl/analizy-ekonomiczne/economic-publications/)

15. Euromoney Institutional Investor, Poland Construction and Infrastructure Industry Data, 2014

16. Główny Urząd Statystyczny, Koniunktura Gospodarcza, Koniunktura w przemyśle, budownictwie, handlu i usługach w lipcu 2015 r., www.stat.gov.pl

17. Główny Urząd Statystyczny, Mały Rocznik Statystyczny Polski 2015, www.stat.gov.pl

18. Główny Urząd Statystyczny, Rocznik Statystyczny Rzeczpospolitej Polskiej 2014, www.stat.gov.pl

19. Główny Urząd Statystyczny, Zatrudnienie i wynagrodzenia w gospodarce narodowej, www.stat.gov.pl

20. Hays, Raport płacowy 2015, Trendy na rynku pracy

21. Jones Lang LaSalle, Rynek nieruchomości magazynowych w Polsce w 2014 roku

22. Krajowy Zarząd Gospodarki Wodnej, Master Plan dla wdrażania dyrektywy Rady 91/271/EWG, maj 2015

23. Ministerstwo Finansów, Strategia Zarządzania Długiem Sektora Finansów Publicznych w latach 2015-2018, wrzesień 2014

24. Minister Gospodarki, Krajowy Plan Działania w Zakresie Energii ze Źródeł Odnawialnych, 2010

25. Ministerstwo Infrastruktury i Rozwoju, Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko 2014 – 2020

26. Ministerstwo Infrastruktury i Rozwoju, Program Budowy Dróg Krajowych na lata 2011-2015 wraz z załącznikami oraz informacją o realizacji (http://www.mir.gov.pl/transport/infrastruktura_drogowa/program_budowy_drog_krajowych/strony/start.aspx)

27. Ministerstwo Infrastruktury i Rozwoju, Program Budowy Dróg Krajowych na lata 2014-2023 ( z perspektywą do 2025 r.) wraz z załącznikami (https://www.mir.gov.pl/strony/zadania/transport/drogi/program-budowy-drog-krajowych/)

28. Ministerstwo Infrastruktury i Rozwoju , Program rozwoju gminnej i powiatowej infrastruktury drogowej na lata 2016-2020 (https://www.mir.gov.pl/strony/zadania/transport/drogi/finansowanie-drog-samorzadowych/program-rozwoju-drog-gminnych-i-powiatowych/)

29. Ministerstwo Infrastruktury i Rozwoju, Wieloletni Program Inwestycji Kolejowych do roku 2015, listopad 2013 (oraz wcześniejsze aktualizacje i załączniki)

30. Ministerstwo Infrastruktury i Rozwoju, Krajowy Program Kolejowy, (wraz z załącznikami)

31. Ministerstwo Infrastruktury i Rozwoju, Programowanie perspektywy finansowej 2014 -2020, Umowa Partnerstwa

32. Ministerstwo Ochrony Środowiska, Krajowy Plan Gospodarki Odpadami 2014, lipiec 2010

33. Ministerstwo Ochrony Środowiska, Projekt założeń do aktualizacji Krajowego Planu Gospodarki Odpadami, lipiec 2015

Bibliografia

100

http://bip.kprm.gov.pl/kpr/form/r1259,Projekt-uchwaly-Rady-Ministrow-w-sprawie-ustanowienia-Krajowego-Programu-Kolejow.html

http://www.coface.pl/Aktualnosci-i-Media/Biuro-prasowe

http://www.eulerhermes.pl/analizy-ekonomiczne/economic-publications/Pages/Raporty-o-upad%C5%82o%C5%9Bciach.aspx

http://www.stat.gov.pl




http://www.mir.gov.pl/transport/infrastruktura_drogowa/program_budowy_drog_krajowych/strony/start.aspx

https://www.mir.gov.pl/media/5288/Uchwala_Projekt_Konsultacje.pdf

34. ManpowerGroup, Barometr Manpower Perspektyw Zatrudnienia Polska Q4 2015

35. PMR, Inwestycje w energetykę konwencjonalną w Polsce w fazie przygotowania i planowania, lipiec 2015

36. PMR, Profile głównych inwestorów na rynku energetycznym w Polsce, lipiec 2015

37. Polska Iza Gospodarki Odpadami, Założenia do aktualizacji Krajowego planu gospodarki odpadami, lipiec 2015

38. PSE, Aktualizacja planu rozwoju w zakresie zaspokojenia obecnego i przeszłego zapotrzebowania na energię elektryczną na lata 2010 – 2025 w zakresie lat 2014 – 2018, luty 2014

39. REAS, Residential Market in Poland Q2 2015

40. Strona internetowa CIRE.pl: http://www.rynek-energii-elektrycznej.cire.pl/st,33,335,tr,145,0,0,0,0,0,budowane-i-planowane-elektrownie.html

41. Strona internetowa Eurostat: http://ec.europa.eu/eurostat

42. Strona internetowa Ministerstwa Infrastruktury i Rozwoju poświęcona funduszom unijnym 2014-2020: https://www.funduszeeuropejskie.gov.pl/

43. Strona internetowa GDDKiA, Raport o stanie technicznym sieci dróg krajowych na koniec 2014 roku: https://www.gddkia.gov.pl/userfiles/articles/r/raporty_18751/raport%202014.pdf

44. Strona internetowa PKP PLK: http://www.plk-sa.pl

45. Strona internetowa Krajowego Zarządu Gospodarki Wodnej poświęcona Krajowemu Programowi Oczyszczania Ścieków: http://kzgw.gov.pl/pl/Krajowy-program-oczyszczania-sciekow-komunalnych.html

46. Strona internetowa Krajowego Zarządu Gospodarki Wodnej, Master Plan dla wdrażania dyrektywy Rady 91/271/EWG (http://www.kzgw.gov.pl/pl/Wiadomosci/Master-Plan-dla-wdrazania-dyrektywy-Rady-91271EWG.html)

47. Strona internetowa Urzędu Regulacji Energetyki: http://www.ure.gov.pl/

48. TechNavio, Construction Market in Poland 2015-2019

49. Urząd Regulacji Energetyki, Raport Krajowy Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki 2015, lipiec 2015

50. Wieloletnie Plany Finansowe Warszawy, Krakowa, Poznania, Wrocławia, Gdańska i Katowic

51. Związek Banków Polskich, Ogólnopolski raport o kredytach mieszkaniowych i cenach transakcyjnych nieruchomości, sierpień 2015

52. Informacje oraz artykuły prasowe, strony internetowe:

http://www.bankier.pl/wiadomosc/Od-2016-roku-wzrosna-ceny-materialow-budowlanych-7256650.html

http://budownictwo.wnp.pl/budimex-dominuje-portfel-zlecen-moze-siegnac-8-5-mld-zl,255394_1_0_0.html

http://energetyka.wnp.pl/energa-operator-w-najblizszych-latach-blisko-8-mld-zl-inwestycji,219113_1_0_0.html

http://energetyka.wnp.pl/pge-dystrybucja-w-najblizszych-latach-ok-10-mld-zl-inwestycji,218983_1_0_0.html

http://energetyka.wnp.pl/prezes-enea-operator-5-3-mld-zl-inwestycji-w-latach-2014-2019,218948_1_0_0.html

http://energetyka.wnp.pl/rwe-stoen-operator-w-2010-r-zainwestuje-w-siec-energetyczna-okolo-175-mln-zl,114908_1_0_0.html

http://energetyka.wnp.pl/tauron-dystrybucja-ponad-10-mld-zl-inwestycji-w-szesc-lat,218803_1_0_0.html

http://www.funduszeeuropejskie.gov.pl/strony/o-funduszach/zasady-dzialania-funduszy/program-laczac-europe/

http://www.gddkia.gov.pl/pl/2659/Aktualnosci,s-1Puls Biznesu, „PKP PLK na nowych torach, 07.09.2015

http://www.sejm.gov.pl/Sejm7.nsf/komunikat.xsp?documentId=8FFC0FFEAFF3529EC1257D11004B8BED

http://mieszkaniedlamlodych.com/nowelizacja-programu-mieszkanie-dla-mlodych-juz-w-sierpniu/

https://www.mir.gov.pl/strony/aktualnosci/program-rozwoju-gminnej-i-powiatowej-infrastruktury-drogowej/

https://www.mir.gov.pl/strony/aktualnosci/rzad-zaakceptowal-nowy-program-drogowy

https://www.mir.gov.pl/strony/zadania/transport/drogi/rodzaje-drog-w-polsce/

http://energetyka.wnp.pl/zintegrowany-przetarg-na-budowe-elektrowni-jadrowej-w-2015-r,254975_1_0_0.html

http://www.rynekinfrastruktury.pl/wiadomosci/s14-w-nowym-pbdk-znajdzie-sie-miejsce-dla-obwodnicy-lodzi-49887.html

http://www.rynekinfrastruktury.pl/wiadomosci/mg-uruchomienie-polskiej-elektrowni-jadrowej-planowane-na-lata-20272029-50669.html

http://www.wprost.pl/ar/517997/Elektrownia-atomowa-w-Polsce-Budowa-nawet-do-2031-r/


http://www.rynek-energii-elektrycznej.cire.pl/st,33,335,tr,145,0,0,0,0,0,budowane-i-planowane-elektrownie.html

https://www.funduszeeuropejskie.gov.pl/

https://www.gddkia.gov.pl/userfiles/articles/r/raporty_18751/raport%202014.pdf

http://www.plk-sa.pl/o-spolce/raport-roczny/

http://kzgw.gov.pl/pl/Krajowy-program-oczyszczania-sciekow-komunalnych.html

http://www.ure.gov.pl/

http://www.bankier.pl/wiadomosc/Od-2016-roku-wzrosna-ceny-materialow-budowlanych-7256650.html

http://budownictwo.wnp.pl/budimex-dominuje-portfel-zlecen-moze-siegnac-8-5-mld-zl,255394_1_0_0.html

http://energetyka.wnp.pl/energa-operator-w-najblizszych-latach-blisko-8-mld-zl-inwestycji,219113_1_0_0.html

http://energetyka.wnp.pl/prezes-enea-operator-5-3-mld-zl-inwestycji-w-latach-2014-2019,218948_1_0_0.html

http://energetyka.wnp.pl/tauron-dystrybucja-ponad-10-mld-zl-inwestycji-w-szesc-lat,218803_1_0_0.html

http://www.funduszeeuropejskie.gov.pl/strony/o-funduszach/zasady-dzialania-funduszy/program-laczac-europe/

http://www.gddkia.gov.pl/pl/2659/Aktualnosci,s-1

http://www.sejm.gov.pl/Sejm7.nsf/komunikat.xsp?documentId=8FFC0FFEAFF3529EC1257D11004B8BED

http://mieszkaniedlamlodych.com/nowelizacja-programu-mieszkanie-dla-mlodych-juz-w-sierpniu/

https://www.mir.gov.pl/strony/aktualnosci/program-rozwoju-gminnej-i-powiatowej-infrastruktury-drogowej/

https://www.mir.gov.pl/strony/aktualnosci/rzad-zaakceptowal-nowy-program-drogowy

https://www.mir.gov.pl/strony/zadania/transport/drogi/rodzaje-drog-w-polsce/

http://energetyka.wnp.pl/zintegrowany-przetarg-na-budowe-elektrowni-jadrowej-w-2015-r,254975_1_0_0.html

http://www.rynekinfrastruktury.pl/wiadomosci/s14-w-nowym-pbdk-znajdzie-sie-miejsce-dla-obwodnicy-lodzi-49887.html

http://www.rynekinfrastruktury.pl/wiadomosci/mg-uruchomienie-polskiej-elektrowni-jadrowej-planowane-na-lata-20272029-50669.html

http://www.wprost.pl/ar/517997/Elektrownia-atomowa-w-Polsce-Budowa-nawet-do-2031-r/

Kontakt

Maciej KrasońDeloittePartner, Lider Grupy Real Estate & Construction w Polsce Dział audytu+48 (22) 511 03 [email protected]

Wojciech Kłys DeloitteStarszy Menedżer, Dział audytu+48 (22) 511 03 [email protected]

Patryk DarowskiDeloitteWicedyrektor, Dział doradztwa finansowego+48 (22) 511 04 [email protected]

102

Deloitte świadczy usługi audytorskie, konsultingowe, doradztwa podatkowego i finansowego klientom z sektora publicznego oraz prywatnego, działającym w różnych branżach. Dzięki globalnej sieci firm członkowskich obejmującej 150 krajów oferujemy najwyższej klasy umiejętności, doświadczenie i wiedzę w połączeniu ze znajomością lokalnego rynku. Pomagamy klientom odnieść sukces niezależnie od miejsca i branży, w jakiej działają. 200 000 pracowników Deloitte na świecie realizuje misję firmy: stanowić standard najwyższej jakości.

Specjalistów Deloitte łączy kultura współpracy oparta na zawodowej rzetelności i uczciwości, maksymalnej wartości dla klientów, lojalnym współdziałaniu i sile, którą czerpią z różnorodności. Deloitte to środowisko sprzyjające ciągłemu pogłębianiu wiedzy, zdobywaniu nowych doświadczeń oraz rozwojowi zawodowemu. Eksperci Deloitte z zaangażowaniem współtworzą społeczną odpowiedzialność biznesu, podejmując inicjatywy na rzecz budowania zaufania publicznego i wspierania lokalnych społeczności.

Nazwa Deloitte odnosi się do jednej lub kilku jednostek Deloitte Touche Tohmatsu Limited, prywatnego podmiotu prawa brytyjskiego z ograniczoną odpowiedzialnością i jego firm członkowskich, które stanowią oddzielne i niezależne podmioty prawne. Dokładny opis struktury prawnej Deloitte Touche Tohmatsu Limited oraz jego firm członkowskich można znaleźć na stronie www.deloitte.com/pl/onas

© 2015 Deloitte Polska

Documents

Polskie spółki budowlane 2015 – najważniejsi gracze ... · Spis treści Wstęp 3 Rozdział 1. Analiza finansowa największych spółek budowlanych 5 1.1. Ranking największych