POLONEZ(TANIEC)

• Polonez to uroczysty taniec korowodowy, dziś tańczony przede wszystkim na

studniówkach. Kroki poloneza składają się na układ pełen różnorodnych figur

z udziałem wielu par.

• Od XIX wieku taniec ten uznaje się za symbol polskiej kultury narodowej, w

którym wyraz znajduje dawny etos szlachecki.

• Polonez to taniec narodowy, który wziął swoją nazwę od spolszczonej nazwy

francuskiego przymiotnika polonaise, czyli „polski”. Istotnie, polonez to taniec,

który upodobała sobie polska szlachta i którego kroki zyskały popularność

także na dworach europejskich (m.in. niemieckich) – stąd tak silne

utożsamianie poloneza z polską kulturą.

HISTORIA

• Polonez to uszlachetniona wersja tańca ludowego zwanego „chodzonym”. Pierwsze

przekazy mówiące o istnieniu „chodzonego” pochodzą z II połowy XVI wieku. W XVII

wieku taniec ten przejęły dwory magnackie. W tym czasie przebywający w Polsce

dyplomaci i dworzanie z Europy Zachodniej jako pierwsi w swoich przekazach

opisali taniec „chodzony” – co ciekawe, według ich relacji polonez tańczony był

wówczas w parach niemieszanych (dwie kobiety i dwóch mężczyzn).

• W XVIII w. wykrystalizował się styl poloneza z charakterystycznym „krokiem

polskim”, a dzięki zasiadającej na polskim tronie dynastii Wettinów taniec ten stał się

popularny również na Zachodzie. Praktykowano go nie tylko w trakcie oficjalnych

ceremonii dworskich, ale także w twórczości kompozytorskiej (polonezy tworzyli m.in.

Jan Sebastian Bach, Georg Friedrich Handel). Pierwszy szczegółowy opis kroków

poloneza pochodzi z 1755 roku.

OPIS TAŃCA

• Polonez jest tańcem korowodowym, utrzymanym w metrum trójdzielnym.

Staropolska nazwa poloneza brzmi „chodzony” i trafnie oddaje jego

charakter – taniec ten polega bowiem na dostojnym chodzeniu w parach po

liniach krętych i prostych wyznaczanych przez prowadzącego.

• Kroki poloneza są posuwiste, płynne, utrzymane w tempie umiarkowanym lub

wolnym.

• Sylwetki tancerzy powinny być wyprostowane, a głowy dumnie wzniesione,

aby podkreślały podniosły, uroczysty styl tańca.

POLONEZ – KROK PODSTAWOWY

Jak wygląda krok podstawowy poloneza?

Partnerzy ustawiają się bokiem do siebie. Partner ujmuje lewą dłoń partnerki i

podtrzymuje ją. Wyciągają złączone ręce nieco do przodu. Prawą rękę oboje

trzymają lekko cofniętą, skierowaną w dół.

Na „raz” partnerzy lekko uginają kolano i wysuwają do przodu prawą (kobieta) lub

lewą (mężczyzna) stopę. Pierwszy krok w takcie ma być najdłuższy, mocny, ze

zdecydowanym przeniesieniem ciężaru ciała. Dwa pozostałe kroki (na „dwa” i na

„trzy”) są krótsze, łagodniejsze.

• http://www.muzykotekaszkolna.pl/multimedia/filmy-o-muzyce/polonez-lekcja-1-

muzykoteka/

• https://www.youtube.com/watch?v=fbq187_-Eqg

POLONEZ – FIGURY I UKŁADY

• Obowiązujące dziś kroki i figury poloneza ostatecznie ustalone zostały w latach

1987-1989 przez Radę Ekspertów ds. Folkloru Ministerstwa Kultury i Sztuki.

• Krok podstawowy poloneza urozmaicany jest licznymi figurami, które tancerze

wykonują zespołowo tworząc układ. Do bardziej znanych figur poloneza należą:

ustawienie czwórkami, taniec w kole, wąż, spirala, mijanka, tunel oraz korowód.

Podczas nich pary taneczne rozdzielają się, łączą, chodzą wężykiem, mijają się w

rzędach.

• Najlepiej rozpoznawalna jest figura tunelu, w której tancerze stojąc w korowodzie

unoszą ręce do góry, a pary z początku pochylają się i przechodzą dołem.

• https://www.youtube.com/watch?v=d_tvfCGqTGc

POLONEZ - STRÓJ DO TAŃCA

• Poloneza współcześnie tańczy się w strojach wieczorowych. Podczas występów

scenicznych tancerze mogą być ubrani w stroje szlacheckie (mężczyźni zakładają

pas, żupan i kontusz, natomiast kobiety długie suknie i tzw. kontusik) lub nawiązujące

do okresu Księstwa Warszawskiego.

Warto wiedzieć!

• Istotnym elementem poloneza są ukłony. Jest to skinienie głową wykonywane

jednocześnie przez tancerza i tancerkę, zwykle „na raz” w takcie. Można stosować je

w każdym fragmencie tańca, ale najczęściej w momencie rozdzielania się

poszczególnych par, przy łączeniu się tancerzy i tancerek w pary oraz przy mijaniu

się rzędami czy szeregami.

• http://www.muzykotekaszkolna.pl/multimedia/filmy-o-muzyce/polonez-lekcja-3-

muzykoteka/

POLONEZ - MUZYKA. POLONEZ OGIŃSKIEGO I KILARA

• Jeszcze do niedawna najpopularniejszym utworem, do którego tańczono

poloneza na studniówkach, był polonez a-moll skomponowany przez Michała

Ogińskiego znany jako „Pożegnanie ojczyzny”. Jednak od czasu ekranizacji

„Pana Tadeusza” w reżyserii Andrzeja Wajdy (1999), większą popularnością

cieszy się polonez autorstwa kompozytora Wojciecha Kilara.

• https://www.youtube.com/watch?v=_PpfJUDGyBI

• https://www.youtube.com/watch?v=DZdiY1pTaR4

ZDANIE DO WYKONANIA (DO 16.04)1. Zapoznaj się z prezentacją. Zadania są przeznaczone na 2 godziny

lekcyjne.

2. Obejrzyj filmiki (załączone linki).

3. Napisz do nauczyciela:

a) Która odmiana poloneza podoba Ci się najbardziej – Kilara czy

Ogińskiego?

b) Poszukaj propozycję układu choreograficznego poloneza – prześlij link.

Pozdrawiam

Sabina Kosecka