PHÒNG GD- ĐT HUYỆN ĐÔNG TRIỀUTRƯỜNG THCS MẠO KHÊ I

Tiết 24Tiết 24 Miêu tả và biểu cảm trong văn bản tự sựMiêu tả và biểu cảm trong văn bản tự sựA. Lý thuyết: Sự kết hợp các yếu tố kể, A. Lý thuyết: Sự kết hợp các yếu tố kể,

tả, bộc lộ tình cảm trong văn bản tự tả, bộc lộ tình cảm trong văn bản tự sựsự

1. Khảo sát – phân tích ngữ liệu1. Khảo sát – phân tích ngữ liệu

Miêu tả Biểu cảm

Sử dụng ngôn ngữ nghệ thuật (hình tượng) vẽ lại sự vật, thiên nhiên một cách cụ thể, sống động.

Sử dụng ngôn ngữ nghệ thuật biểu hiện cảm xúc, tâm trạng, tình cảm của nhân vật hoặc của chính người viết

Bình diện Miêu tả trong văn bản tự sự

Biểu cảm trong văn bản tự sự

Mục đích Góp phần làm cho câu chuyện cụ thể hơn, sinh động hơn nhờ những đoạn miêu tả cảnh vật, con người.

Góp phần làm cho câu chuyện gợi cảm, truyền cảm hơn nhờ những đoạn biểu cảm tình cảm, tâm trạng nhân vật hay chính tác giả.

Mức độ và cách thức sử dụng

_Một bộ phận nhỏ trong bài văn tự sự, sử dụng xen kẽ, phối hợp với biểu cảm, tự sự…_Là phương tiện của tự sự.

_Một bộ phận nhỏ trong bài văn tự sự, sử dụng xen kẽ, phối hợp với miêu tả, tự sự…_Là phương tiện của tự sự.

Căn cứ hiệu quả

Mục đích tự sự thành công đến đâu.

Mục đích tự sự thành công đến đâu.

Nhóm

1 : T

hống

kê

Và phâ

n tích

hiệu

quả

của y

ếu tố

miêu

tả.

Nhóm 3 : Nhận xét cách sử dụng yếu tố miêu tả và biểu cảm trong văn bản trên. Tại sao có thể gọi văn bản trên là văn bản tự sự mà không thể xếp vào văn bản miêu tả hay văn bản biểu cảm?

Nhóm 2

: Thố

ng kê

và

phân

tich h

iệu qu

ả của

yếu

tố biể

u cảm

Ngữ văn lớp 8Ngữ văn lớp 8 Tiết 24 Tiết 24 Miêu tả và biểu cảm trong văn bản tự sựMiêu tả và biểu cảm trong văn bản tự sự

A. Lý thuyết: Sự kết hợp các yếu tố kể, tả, bộc A. Lý thuyết: Sự kết hợp các yếu tố kể, tả, bộc lộ tình cảm trong văn bản tự sựlộ tình cảm trong văn bản tự sự

1. Khảo sát – phân tích ngữ liệu1. Khảo sát – phân tích ngữ liệu

Yếu tố tự sự: Mẹ tôi vẫy tôi …tôi Yếu tố tự sự: Mẹ tôi vẫy tôi …tôi chạy theo xe …mẹ kéo tay chạy theo xe …mẹ kéo tay tôi…tôi òa khóc …mẹ khóc tôi…tôi òa khóc …mẹ khóc theo… tôi ngồi…theo… tôi ngồi…

Yếu tố miêu tả: Tôi thở hồng hộc, Yếu tố miêu tả: Tôi thở hồng hộc, trán đẫm mồ hôi… Mẹ tôi trán đẫm mồ hôi… Mẹ tôi không còm cõi, gương mặt …không còm cõi, gương mặt …

Yếu tố biểu cảm: Hay tại sự sung Yếu tố biểu cảm: Hay tại sự sung sướng… Tôi thấy những .. lạ sướng… Tôi thấy những .. lạ thường …Phải bé lại và lăn thường …Phải bé lại và lăn vào lòng mẹ…vào lòng mẹ…

Nhận xét Nhận xét Các đoạn miêu tả và biểu cảm không tách rời và tồn tại biệt lập Các đoạn miêu tả và biểu cảm không tách rời và tồn tại biệt lập

mà xen kẽ, nối tiếp nhau trong dòng kể chuyện (tự sự) một cách mà xen kẽ, nối tiếp nhau trong dòng kể chuyện (tự sự) một cách rất tự nhiên, hợp lí,qua cái nhìn và cảm nhận của nhân vật rất tự nhiên, hợp lí,qua cái nhìn và cảm nhận của nhân vật tôitôi – – người kể chuyện.người kể chuyện.

Đoạn văn trên không phải là đoạn văn miêu tả đơn thuần, biểu Đoạn văn trên không phải là đoạn văn miêu tả đơn thuần, biểu cảm đơn thuần. Bởi lẽ cả hai yếu tố trên đều nhằm phục vụ cho cảm đơn thuần. Bởi lẽ cả hai yếu tố trên đều nhằm phục vụ cho mục đích kể chuyện. Mạch kể chuyện vẫn là dòng chảy lưu mục đích kể chuyện. Mạch kể chuyện vẫn là dòng chảy lưu chuyển, dẫn dắt cảnh vật và cảm xúc của nhân vật.chuyển, dẫn dắt cảnh vật và cảm xúc của nhân vật.

Đoạn văn trên là đoạn văn tự sự. Nếu bỏ đi các yếu tố miêu tả và Đoạn văn trên là đoạn văn tự sự. Nếu bỏ đi các yếu tố miêu tả và biểu cảm thì đoạn văn trên chỉ còn là một bộ xương gầy khẳng biểu cảm thì đoạn văn trên chỉ còn là một bộ xương gầy khẳng khiu, khô khan và ngắn cộc.khiu, khô khan và ngắn cộc.

Như thế, ta đủ thấy, miêu tả và biểu cảm đóng vai trò rất quan Như thế, ta đủ thấy, miêu tả và biểu cảm đóng vai trò rất quan trọng đến thế nào trong bài văn tự sự.trọng đến thế nào trong bài văn tự sự.

Ngữ văn lớp 8Ngữ văn lớp 8 Tiết 24 Tiết 24 Miêu tả và biểu cảm trong văn bản tự sựMiêu tả và biểu cảm trong văn bản tự sự

I. Sự kết hợp các yếu tố kể, tả, bộc lộ I. Sự kết hợp các yếu tố kể, tả, bộc lộ tình cảm trong văn bản tự sựtình cảm trong văn bản tự sự

1. Khảo sát – phân tích ngữ liệu1. Khảo sát – phân tích ngữ liệu

2. Ghi nhớ: SGK2. Ghi nhớ: SGK

II. Luyện tập: II. Luyện tập:

Bài 1: Bài 1:

Nhóm

1 : T

ìm tr

ong

truyệ

n Lão

Hạc

.Nhóm 3 : Tìm trong truyện Cô bé bán diêm

Nhóm 2

: Tìm

tron

g văn

bản T

ức nước

vỡ bờ

Ngữ văn lớp 8Ngữ văn lớp 8 Tiết 24 Tiết 24 Miêu tả và biểu cảm trong văn bản tự sựMiêu tả và biểu cảm trong văn bản tự sự

I. Sự kết hợp các yếu tố kể, tả, bộc lộ I. Sự kết hợp các yếu tố kể, tả, bộc lộ tình cảm trong văn bản tự sựtình cảm trong văn bản tự sự

1. Khảo sát – phân tích ngữ liệu1. Khảo sát – phân tích ngữ liệu2. Ghi nhớ: SGK2. Ghi nhớ: SGK

II. Luyện tập: II. Luyện tập:

Bài 1: Bài 1: Bài 2: Bài 2:

- Kể về ai?Kể về ai?- Trình tự kểTrình tự kể- Miêu tả ngoại hìnhMiêu tả ngoại hình- tình cảm giữa hai tình cảm giữa hai

ngươì ngươì - Tâm trạng khi gặp lại Tâm trạng khi gặp lại

người thân đó.người thân đó.