Phan Tich Tinh Hinh Tai Chinh Doanh Nghiep

8/14/2019 Phan Tich Tinh Hinh Tai Chinh Doanh Nghiep

1/30

Chng VPHN TCH TNH HNH TI CHNH CA DOANH NGHIP

MC TIU CA CHNG V

Cung cp cc kin thc :

Phn tch khi qut tnh hnh ti chnh ca Doanh nghip.

Phn tch cc chs ti chnh ca Doanh nghip.

a ra c nhng nhn xt ch ng v bc tranh ti chnh ca Doanhnghip.

D kin nhng g s xy ra, trn c s c th kin ngh v xut cc

bin php.

S TIT PHN B CHO CHNG V

5 tit l thuyt

1 tit thc hnh

5.1. Hot ng ti chnh v nhim v phn tch

5.1.1. Khi nim v ngha

Cc hot ng kinh t ca doanh nghip c ghi nhn vo h thng s kton v nh kc tng hp trn h thng bo co ti chnh. H thng bo co tichnh c lp theo chun mc, theo ch k ton hin hnh, nhm phn nh mtcch tng qut v ton din tnh hnh ti sn, cng n, ngun vn, tnh hnh v ktqu hot ng kinh doanh ca doanh nghip trong mt k k ton.

Hot ng ti chnh l mt trong nhng ni dung c bn ca hot ng snxut kinh doanh. N gii quyt cc mi quan h kinh t pht sinh trong qu trnh snxut kinh doanh c biu hin di hnh thc tin t. Hot ng ti chnh c quanh trc tip vi hot ng kinh doanh, t cung ng vt t hng ho n sn xut vtiu th sn phm... u nh hng trc tip n cng tc ti chnh ca DN. Ngcli, cng tc ti chnh c thc hin tt hay xu s c tc ng thc y hay kmhm i vi qu trnh sn xut, lu chuyn hng ho.

Do vy, vic phn tch hot ng v tnh hnh ti chnh khng phi l mt qutrnh tnh ton cc t s m l qu trnh tm hiu kt qu ca s qun l v iu hnhti chnh, tm hiu thc trng ti chnh ca DN c phn nh qua cc Bo co tichnh.

Phn tch hot ng ti chnh l nh gi nhng g lm c, d kinnhng g s xy ra, trn c s c th kin ngh v xut cc bin php tn

dng trit cc im mnh, khc phc cc im yu. Phn tch hot ng ti chnhm ni dung ch yu l phn tch cc Bo co ti chnh. l qu trnh xem xt,


2/30

kim tra i chiu v so snh s liu v tnh hnh ti chnh hin hnh vi qu kh.Thng qua phn tch, cc nh qun tr DN thy c thc trng ti chnh hin ti vnhng don cho tng lai. Phn tch cc bo co ti chnh rt c nhiu itng quan tm nh cc nh qun l, cc ch s hu, hay ngi cho vay....Minhm ngi ny khi phn tch c xu hng tp trung vo cc kha cnh khc nhau,

nhng li thng lin quan vi nhau v bc tranh thc trng ti chnh ca DN.Tm li, phn tch cc bo co ti chnh nhm mc ch phn nh tnh sinh

ng ca cc con s trong bo co nhng ngi s dng chng c thnhgi ng tnh hnh ti chnh ca doanh nghip.

5.1.2. Nguyn tc ca hot ng ti chnh

hot ng ti chnh ca DN i ng hng phi tun th cc nguyn tcsau:

- Hot ng ti chnh phi nhm m bo hon thnh c mc tiu. Mc tiuca hot ng ti chnh phi nhm gii quyt tt cc mi quan h kinh t vi Nh

nc, vi cc DN v cng nhn vin trong DN.- Hot ng ti chnh trong DN phi m bo nguyn tc tit kim, c hiu qu.

Nguyn tc ny c ngha l hot ng ti chnh phi m bo s vn ti thiu cnthit cho sn xut v lu thng, ng thi phi s dng vn mt cch hp l vocc khu, cc giai on ca qu trnh sn xut kinh doanh nhm t c hiu qukinh doanh cao nht.

- Hot ng ti chnh trong DN phi m bo thc hin ng nguyn tc, ch;c ngha l hot ng ti chnh phi tun th cc ch ti chnh - tn dng, php lutv ti chnh, k lut tnh ton, cp pht v ch tiu theo ng ch ca Nh nc,khng sai phm v cc quy nh, vay tr tin theo ng ch tn dng, khng chim

dng vn ca n v khc, khng ko di dy da n nn vi cc n v v c quanti chnh.

5.1.3. Nhim v v ni dung phn tch hot ng ti chnh

Nhim v phn tch ti chnh DN l cn c trn nhng nguyn tc v tichnh phn tch nh gi tnh hnh, thc trng v nhng trin vng ca hot ngti chnh, vch r nhng mt tch cc v tn ti ca vic thu chi tin t, xc nhnguyn nhn v mc nh hng ca cc yu t. Trn c s ra bin phpnhm gp phn nng cao hiu qu hot ng sn xut kinh doanh. Ni dung phntch bao gm:

- Phn tch khi qut tnh hnh ti chnh ca DN.

- Phn tch tnh hnh m bo vn v ngun vn.

- Phn tch tnh hnh cng n v kh nng thanh ton.

- Phn tch tnh hnh lun chuyn vn

- Phn tch hiu qu s dng vn v vic bo ton vn trong DN

- Don nhu cu ti chnh

5.2. Phn tch khi qut tnh hnh ti chnh doanh nghip

Phn tch chung tnh hnh ti chnh ca DN nhm mc ch nh gi kt qu v

trng thi ti chnh ca DN cng nh d tnh c nhng ri ro v tim nng tichnh trong tng lai. Phng php phn tch l phng php so snh; so snh

- 1 -


3/30

mc bin ng mi khon mc cng nh mc thay i t trng mi khon mc giacc k khc nhau c hai bn ca Bng cn i k ton.

Trong qu trnh c Bng cn i k ton cn lu s thay i ca tng khonmc (tng hay gim) v ngha khc nhau theo tng ni dung kinh t ca tngkhon mc. T xc nh c nhng bin ng tch cc hay tiu cc ca khonmc, tnh ph hp vi ni dung kinh t ca n.

Khi so snh mc thay i ca mi khon mc bn ti sn hoc ngun vn bngso snh s chnh lch tuyt i v s t l (tng i) ta c th thy c c cu vnhng s thay i ni bt ca tng khon mc. S thay i ln ca mt khon mcno (tng hay gim) so vi mc thay i chung ca cc khon mc khc lunlun c quan tm. Khi so snh mc thay i theo hng ngang, chsc quantm l mc thay i tng ti sn (hoc tng ngun vn), cho chng ta nhn thy mtbc tranh v s thay i kt cu v ngun vn ca doanh nghip. Trong s cc chs ny ng ch cc mi quan h sau:

+ T s ngun vn ch s hu trong tng ngun vn.

S tng hay gim t trng ny phn nh s tng hay gim tnh t ch v tichnh ca doanh nghip. Nu t trng vn ch s hu thp, s ph thuc v tichnh ca doanh nghip vo cc khch hng cng ln.

V nguyn tc, s gia tng t trng ny so vi lc u (mi bt u hot ng)mi l bnh thng. Tng ngun vn s hu cng nh t trng ca n ph thuc volng vn gp nh lin doanh lin kt v ph thuc vo kt qu kinh doanh cngnh chnh sch phn chia li nhun.

+ T trng ngun vn ch s hu v vn vay trung hn v di hn.

T trng ny cng ln, phn nh sn nh v ti chnh trong nin kho tichnh v trong tng lai gn.

+ T trng cc khon phi thu v phi tr.

Khi xem xt 2 khon mc ny lun cn lu , t trng ca chng cng ln gynh hng ln cho ti chnh, c bit trong iu kin lm pht. Nhm khon mcny thng cha ng kh nng n kh i, gy tn tht v ti chnh cho DN.

nh gi khi qut v tnh hnh ti chnh ca doanh nghip, chng ta sphn tch mt v d v bng cn i k ton mt doanh nghip c thit kdi dng bng so snh sau (Xem Bng 42).

Theo s liu t Bng cn i k ton (Bng 42) ca DN trn, chng ta c mtsnh gi khi qut sau:

+ Hu ht cc khon mc c hai bn bng cn i k ton u tng, nhngtrong c cu c s thay i. Nu lm pht di 34% th c th nhn nh rng ivi DN ny nm 2004 c s pht trin quy m so vi nm 2003.

+ Trong cc khon mc ti sn ng ch l khon mc tn kho tng nhanh.Mc tng so vi nm trc l 96% v t trng khon mc ny tng t 16% ln n23,3%. i vi s gia tng tn kho lun t cu hi, liu c cha hng tn ng,km phm cht hoc khng ph hp vi nhu cu tiu th hay khng v liu c skhng ng b v d tr nguyn vt liu phc v qu trnh sn xut hay khng?

+ Trong Bng 42 trn, t trng cc khon phi thu v t trng vn bng tingim l biu hin tt hn v trng thi ti chnh ca DN.

- 2 -


4/30

+ V ngun vn, ta thy t trng ngun vn tn dng tng. Nhng, do DN tng hnh thc tn dng thng mi gia tng ngun vn thng xuyn v tngng k khon n di hn b p nhu cu v vn cho pht trin sn xut kinhdoanh. T trng vn ch s hu tuy c gim, nhng hu ht cc khon mc vn shu u gia tng, chng t DN kinh doanh tng i c hiu qu v trong trng

hp ny, tng quan vi t l vn ch s hu v cng n (nm trc chim 50:50,nm sau 43:57) l c th chp nhn c.

Nhn chung, trng thi ti chnh ca DN l tng i lnh mnh v ha hn mttrin vng pht trin tt trong tng lai.

- 3 -


5/30

Bng 42: Bng cn i k ton (dng so snh) ca mt DN

n v: triu ng

Chnh lch S t trngNm 2003 Nm 2004

Mc % 2003 2004

Ti sn

A. Ti sn lu ng

I. Vn ng tin 1750 2520 +770 +44 4.0 15.0

II. Cc khon phi thu 1250 1512 +262 +21 10.0 9.0

III. Hng tn kho 2000 3922 +1922 +96 16.0 23.3

B, TSC

I. TSC 625 8046 +1796 +28.7 50.0 47.9

II. u t di hn. 500 800 +300 +60.0 4.0 4.8

III. XD c bn d dang 750 6.0

Tng ti sn 12.500 16.800 +4300 +34.4 100 100

Ngun vn

A. N phi tr 6.250 9576 +3326 +54.8 50 57

I. N ngn hn: 5.000 7560 +2560 +51.2 40 45

II. N di hn 1250 2016 +766 +6.3 10 12

B. Vn ch s hu

1. Vn kinh doanh 4375 5040 +665 +15.2 35 30- Vn gp 3750 4200 +450 +12.0 30 25

- Li nhun li 625 840 +215 +34.4 5 5

2. Qu pht trin sn xut 750 840 +90 +12.0 6 5

3. Qu d tr 625 840 +215 +34.4 5 5

4. Li cha phn phi 250 504 +254+101.

62 3

5. Vn u t XDCB 250 168 -82 -32.8 2 1

Tng ngun 12.500 16.800 +4300 +34.4 100 100

5.3. Phn tch cc ch s ti chnh

nh gi trng thi ti chnh ca DN, cc nh qun tr v cc nh u tthng quan tm n cc chtiu sau y:

(1) T l li trn tng ti sn (ROA)Cng thc nh sau:

ROA =Li thun

Tng ti sn

x 100 =Li thun

Doanh thu

x 100Doanh thu

Tng ti sn

x

ROA l tch ca h s vng quay vn vi t l li thun trn doanh thu.

- 4 -


6/30

(2) T l li thun trn doanh thuLi thun

Doanh thux100 l li thu

T n trn doanh thu

(3) T l hon vn u t (ROI - Return On Investment)ROI =

Li thun

Tng vn u t bnhx 100

(4) T trng vn vay ngn hn v di hn

T l vay ngn hn =N ngn hn

Tng ngun vnx 100

T trng vay di hn =N di hn

Tng ngun vnx 100

(5) T trng vn ch s huT trng vn ch s hu =

Tng vn ch s hu

Tng ngun vnx 100

(6) Cc t s phn nh mc m bo n

T sm bo n di hn =Tng gi tr TSC v u t di hn

Tng n di hnx 100

(Gi tr TSC y l gi tr TSC cn li k phn tch)

T sm bo ngn hn =Tng gi tr TSL v u t ngn hn

Tng n ngn hnx 100

(7) T s phn nh kh nng thanh ton* H s thanh ton ngn hn (K)

K =Ti sn lu ng

N ngn hn(ln)

* H s thanh ton nhanh (tc thi) (KN)

KN =Vn bng tin + u t ngn hn + Khon phi thu

N ngn hn(ln)

* H s thanh ton bng tin mt:

H s thanh ton bng tin mt =Vn bng tin

N ngn hn(ln)

* T l li thun trn chi ph tr li vay:

T l li thun trn chi ph tr li vay =

Li thun

Chi ph tr li vay (ln)

- 5 -


7/30

(8) Cc t s phn nh kh nng chuyn i thnh tin mt phn nh kh nng chuyn i thnh tin thng s dng cc h s nng

lc hot ng nh gi tc chuyn i thnh tin mt ca cc khon thu vhng tn kho (l 2 b phn ch yu ca ti sn lu ng) ca DN.

* H s quay vng cc khon thu ca khch hng (H).H s quay vng cc khon thu ca khch hng th hin quan h gia doanh

thu bn chu thun vi cc khon phi thu ca khch hng. H s ny phn nh tc lun chuyn cc khon phi thu ca khch hng, ngha l cc khon thu cakhch hng c thu bao nhiu ln trong k.

H =Doanh thu bn chu thun

S d bnh qun cc khon phi thu(ln)

H cng cao chng t tc thu hi vn cc khon phi thu ca khch hngcng nhanh.

S d bnh qun cc khon phi thu tnh bng cch cng su k vi cui kca ti khon Cc khon phi thu ca khch hng ri chia i.

* K thu tin bnh qun ca doanh thu bn chu (N).

K thu bnh qun ca doanh thu bn chu phn nh s ngy cn thit bnh qun thu hi cc khon phi thu trong k.

N =Khon phi thu ca khch hng bnh qun

Doanh thu bn chux 360 ngy

(9)Hiu qu huy ng v s dng ti sn

* Vng quay kho:

Phn nh bnh qun hng ho c lun chuyn bao nhiu ln trong k:

Vng quay kho =Gi vn hng bn

Mc tn kho bnh(ln)

* T l doanh thu tiu th sn phm trn tng ti sn:Ch tiu ny phn nh t mt ng ti sn tham gia hot ng sn xut kinh

doanh to ra c bao nhiu ng doanh thu.

T l doanh thu trn tng ti snDoanh s bn ra

Tng ti sn= x 100

* S ngy thu tin bnh qun:

S ngy thu tin bnh qun =Cc khon phi thu

Doanh s bn chu bnh qun mt(ngy)

* Vng quay nh xng thit b:

Vng quay nh xng thit b =Doanh s bn ra

Gi tr nh xng thit b (ln)

- 6 -


8/30

5.4. Phn tch nhu cu v ti sn cnh v Ti sn lu ng trong ccDN

5.4.1. Nhu cu v ti sn cnh

Ti sn cnh l mt b phn ti sn quan trng khng th thiu i vi s

tn ti v pht trin ca mi doanh nghip.c im ca TSC l chng tham gia vo nhiu chu k sn xut kinh doanh

v g tr ca chng c kt chuyn dn vo chi ph sn xut theo nin kho tichnh. Mc kt chuyn gi tr TSC vo chi ph sn xut kinh doanh ph thucvo t l khu hao TSC m DN la chn theo cc quy nh hin hnh.

Thnh phn TSC bao gm: Nh xng, t ai, my mc, thit b dng trongsn xut kinh doanh, my mc thit b vn phng, phng tin vn ti, gi tr nhnhiu hng ho, gi tr bn quyn pht minh sng ch, b quyt cng ngh, chi phthnh lp DN...v.v. Nhu cu TSC ph thuc ch yu vo quy m u t, hiu qupht trin hot ng kinh doanh, quy trnh cng ngh v gi tr cc loi TSC sdng.

Vo thi im bt u m DN hoc DN m thm cc c s sn xut kinhdoanh mi, nhu cu TSC c xc nh theo cng ngh la chn, sn lng dkin v mc gi TSC ti thi im .

V d: m mt c s sn xut t sn lng 600000 sn phm mi nmcn c: Nh xng din tch 400m2, gi xy dng hin ti 1,5triu/m2, cn 2 dychuyn rp rp mi dy chuyn tr gi 500triu, in thoi, my vi tnh, my fax tr gikhong 300 triu ng. c tng hp thng qua bng sau:

Tn ti sn S lng n gi (triung)

S tin (triung)

1. Nh xng thit b 400m2 1,5 600

2. Dy chuyn lp rp 2 500 1000

3. Xe t ti 1 100 100

4. Thit b vn phng 300

Cng 2.000

Trong qu trnh thc hin SXKD, hu ht cc DN u c nhu cu u t hng

nm v TSC, ch yu lin quan n vic thay th tng phn my mc thit b sdng, cc linh kin phc v sa cha, bo hnh TSC hoc mua mi TSC. Nhucu ny thng do b phn k thut xut hoc cc n v phng ban trc thucDN xut v vo cui k trc hoc u nin kho ti chnh, cc nhu cu xutny c tp hp li phn tch tnh ton hiu qu, cn i ngn sch v ra quytnh.

S gia tng hng nm v TSC l mt trong nhng i hi khch quan duytr v pht trin hot ng sn xut kinh doanh. Tuy nhin, trc khi ra quyt nh,nh qun tr lun cn phi phn tch, so snh v la chn cc phng n mua miTSC hay phng n thu, xem phng n no li hn.

5.4.2. Nhu cu v ti sn lu ngTi sn lu ng (TSL) l loi ti sn phc v qu trnh sn xut kinh doanh,

- 7 -


9/30

nhng lun c lun chuyn, c ti to trong qu trnh sn xut kinh doanhkhng ngng . TSL tham gia trong mt chu k sn xut kinh doanh v gi tr cachng c kt chuyn ngay, kt chuyn mt ln vo chi ph sn xut ca mi ninkho ti chnh, cng nh trong mi chu k sn xut kinh doanh.

TSL bao gm: Nguyn vt liu, nhin liu, vt t hng ho, lao ng, dng clao ng c gi tr nh thi gian s dng ngn, in, nc... Nhu cu v TSL phthuc vo khi lng, quy m sn xut kinh doanh, lnh vc kinh doanh, v tr a l,mi quan h vi khch hng...

C nhiu cch xc nh TSL:

- i vi sn xut, nhu cu v nguyn vt liu, nhin liu, bn thnh phmc xc nh nh vo sn lng, mc tiu hao v mt lng, n gi v s ln tito (hay s ln nhp, xut) mi loi vt t.

- Nhu cu v tn kho thnh phm hng ho ph thuc vo sn lng sn xut,gi thnh sn phm v s ln xut hng bnh qun.

- Nhu cu v chi ph tin lng ph thuc vo s lng lao ng, mc lngphi tr v thi gian thu hi tin bn sn phm hng ho.

i vi hot ng thng mi, nhu cu v TSL c th xc nh n gin hnda vo t lnh mc vn lu ng c xc nh da vo kinh nghim, da votc lun chuyn vn lu ng v t trng bnh qun ca chi ph vn (khng kkhu hao) doanh s bn.

V d: Vng quay vn lu ng theo bnh thng t 12 vng/nm, t trng ph(ngoi khu hao) bnh qun 60%. Vy t l nh mc vn lu ng l 5% trongdoanh s bn. Gi su nin kho ti chnh k hoch d kin t 4 tng doanhs bn hng, vy nhu cu vn lu ng v cc khon mc bng:

4.000.000.000 x 5% = 200 triu ng

5.4.3. Ngun m bo nhu cu v TSC v TSL

m bo nhu cu v TSC v TSL l mt i hi qu trnh hot ng snxut kinh doanh c lin tc v c hii qu. C nhiu cch huy ng vn mbo nhu cu ngun vn cnh v vn lu ng nh: Vn di hnh thc ku givn lin doanh, tng phn gp vn, pht hnh c phiu, huy ng li nhun khngchia ti u t, vay vn di hnh thc vay ngn hng, vay c nhn, pht hnhtri phiu. Ngun vn m bo nhu cu thng xuyn v vn cnh v vn lung l ngun vn ca ch s hu DN v ngun vn vay trung hn v di hn.

Ngun vn m bo nhu cu khng thng xuyn (tm thi) v vn l ngun vnvay ngn hn.

cn i sm bo tha (thiu) nhu cu vn cnh v vn lu ng cnso snh tng nhu cu v TSC v TSL vi ngun vn s hu hin c, kh nnghuy ng ca cc nh cung ng vt t hng ho (mua hng tr chm) v cc ngunvn vay c. Khi xut hin sm bo thiu vn th cn tm ngun b p sthiu ht v gim quy m u t, hoc gim quy m sn xut kinh doanh tuthuc vo hiu qu sn xut kinh doanh.

L chn hnh thc huy ng vn b p phn thiu ht l mt iu quantrng i vi cc nh qun tr. V nguyn tc, hnh thc huy ng vn c la chn

l hnh thc em li cho ch s hu (hoc ch c phiu c phn thng) mc sinhli trn vn (ROA) cao nht.

- 8 -


10/30

V d: DN bt u hot ng, qua tnh ton v th trng kh nng sn xutkinh doanh v tnh hiu qu, nhu cu vn l 1.000 triu ng. Vn php nh Nhnc quy nh i vi lnh vc ny l 400 triu ng. Cc cng sng lp vin hinc 500 triu ng. Kh nng c th vay trung hn l 500 triu vi li sut l 12%nm, thu sut li tc 25%.

Gi s mc li nhun trc khi chi ph tr li vay l 200 triu ng. Vy trongtrng hp ny, huy ng thm vn cng 500 triu ng v huy ng vn vay500 triu ng l c hiu qu hn v nn la chn.

La chn hnh thc huy ng vn.

n v: triung

Trng hp 1 Trng hp 2

1. Vn gp

2. Vn vay

3. Chi ph tr li vay4. Li trc thu

5. Li thun

6. t l sinh li trn vn s hu (%)

1000

-

-200

150

15

500

500

60140

105

21

Trong qu trnh hot ng kinh doanh, khi pht sinh nhu cu phi huy ngvn, do nhu cu gia tng khi lng sn xut kinh doanh ra quyt nh, cn philp phng n so snh gia cc trng hp.

+ Khng tng vn

+ Tng vn bng cch huy ng thm vn gp (pht hnh c phiu thng)+ Tng vn bng pht hnh CP u i (hoc vay c nhn vi li xut cnh).

Phng n c la chn l PA m em li mc sinh li trn vn s hu caonht.

5.5. Phn tch tnh hnh cng n, kh nng thanh ton

5.5.1. Phn tch tnh hnh cng n

a) Phn tch cng n phi thu, phi tr ngn hn

Tnh hnh cng n phn nh quan h chim dng vn trong thanh ton, nuphn vn DN i chim dng ln hn phn vn b chim dng th DN c thm mtphn vn a vo sn xut kinh doanh v ngc li DN s gim vn.

Khi phn tch cn phi xc nh c cc khon i chim dng v b chimdng hp l, l nhng khon nang trong thi hn tr n v cha ht hnthanh ton. DN cn phi n c thu hi cc khon n b chim dng, nht l cckhon n qu hn thanh ton, n kh i...ng thi phi chng gii quyt cckhon n phi tr, m bo tn trng k lut ti chnh v k lut thanh ton. Khi tnhhnh ti chnh ca DN tt, kh nng thanh ton di do, t i chim dng vn. iu to cho DN chng v vn, thc hin tt qu trnh kinh doanh. Ngc li, khi tnhhnh ti chnh ca DN gp kh khn s d dn n tnh trng chim dng vn lnnhau v khi mt tnh chng trong kinh doanh v khng cn kh nng thanh ton

cc khon nn hn, s dn n tnh trng ph sn.

- 9 -


11/30

nh gi tnh hnh cng n cn phi so snh cc khon phi thu vi cckhon phi tr, bin ng qua cc nm nh th no. Ngun s liu ch yu c sdng l da vo cc khon phi thu v cc khon phi tr trn Bng cn i kton.

Tuy nhin, nu chda vo Bng cn i k ton nh gi tnh hnh thanhton th cha , cn phi xc nh tnh cht, thi hn v nguyn nhn pht sinh cckhon n phi thu, phi tr cng nh bin php m DN , ang p dng thu hicng n th khi phn tch s chnh xc hn.

b) Vng lun chuyn cc khon phi thu (Vc)

Vng lun chuyn cc khon phi thu l t l gia doanh thu thun vi s dbnh qun cc khon phi thu. N phn nh tc bin i cc khon phi thu thnhtin mt ca DN.

Vng lun chuyncc khon phi thu

Doanh thu thun (D)

S d bnh qun cc khon phi thu=

Vng quay cc khon phi thu cng cao chng t tc thu hi cc khon phithu cng nhanh. Tuy nhin, nu vng thu qu cao th cng ng ngha vi k thanhton ngn hn v c thnh hng n khi lng tiu th sn phm.

c) K thu tin bnh qun (Kt)

K thu tin bnh qun phn nh thi gian ca mt vng lun chuyn cc khonphi thu, c ngha l thu c cc khon phi thu cn thi gian bao lu.

K thu tinbnh qun (Kt)

Thi gian ca k phn tch (T)

S vng lun chuyn cc khon phi thu=

(T: thng qui c: thng 30 ngy, qu 90 ngy v nm 360 ngy).5.5.2 Phn tch kh nng thanh ton

a) Phn tch kh nng thanh ton ngn hn

Khi phn tch theo ni dung phn ny, chng ta cn xem xt lng ti sn hinhnh ca DN c kh nng thanh ton cho cc khon n ngn hn m DN angn hay khng. Ti sn hin hnh dng trong thanh ton l nhng ti sn ngn hn,nhng ti sn ny c thi gian lun chuyn v thu hi trong mt nin k ton. Nngn hn l nhng khon n cng c thi gian tr n trong mt nin k ton.

(1) Tl thanh ton hin hnh (Th)

T l thanh ton hin hnh th hin mi quan h so snh gia ti sn ngn hnv cc khon n ngn hn.

Th = Ti sn lu ng / N ngn hn

T l ny cho thy kh nng thanh ton cc khon n ngn hn. V nguyn tcv trn thc t, nu t l ny 2:1 sc coi l hp l v chng t DN c khnng thanh ton cc khon n ngn hn v tnh trng ti chnh bnh thng. Nhng,nu mt t l thanh ton hin hnh qu cao c th khng tt, DN kh qun l ccc ti sn lu ng ca mnh.

(2) Tl thanh ton nhanh (Tn)

T l thanh ton nhanh th hin mi quan h so snh gia tin v cc khontng ng tin (l nhng ti sn quay vng nhanh c th chuyn ho thnh tin nh

- 10 -


12/30

cc khon u t chnh khon ngn hn v cc khon phi thu) so vi cc khon nngn hn.

Tn = Tin v cc khon tng ng tin / N ngn hn

(3) Tl thanh ton bng tin mt

T l ny c xc nh bng cch so snh gia vn bng tin v n ngnhn.

T l thanh ton bng tin mt = Vn bng tin / N ngn hn

T l ny i hi kht khe hn t l thanh ton nhanh, v n i hi phi c tin thanh ton. Trn thc t, t l ny c coi l hp l l t l 0,5:1

(4) Ngun vn lung thun (ngun vn lu ng thng xuyn)

Ton b ti sn ca DN ang s dng c thc chia thnh 2 loi nh sau:

+ Ti sn lu ng v u tu ngn hn: l nhng ti sn c thi gian quay

vng di mt nm v c gi l ti sn ngn hn. Cc khon n ngn hn v nkhc c thi gian o hn di mt nm c coi l ngun vn ngn hn.

+ TSC v u t di hn: l nhng ti sn c thi gian quay vng vn (honvn) trn mt nm v cng c gi l ti sn di hn. Ngun vn ch s hu, cckhon n di hn c thi gian o n trn mt nm c coi l ngun vn di hn.

Ngun vn di hn u t trc ht hnh thnh ti sn di hn, nhng nutha ra (phnd ra) cng vi ngun vn ngn hn c u t hnh thnh ti snngn hn. Chnh lch gia ngun vn di hn v ti sn di hn gi l ngun vn lung thun.

Cn c vo bng cn i k ton, theo quan h cn i tng qut gia ti sn

v ngun vn (N.V) ta c cc quan h sau:+ Ti sn = Ngun vn

+ TSL + TSC = N phi tr + Vn ch s hu

+ Ti sn ngn hn + Ti sn di hn = Ngun vn ngn hn + N.V di hn

Ti sn ngn hn - N.V ngn hn = N.V di hn - Ti sn di hn

Nh vy:

Ngun vn L thng xuyn = Ti sn ngn hn - N.V ngn hn

hay = N.V di hn - Ti sn di hn

Nu ngun vn lu ng thng xuyn nh hn khng ngha l ti sn ngnhn nh hn ngun vn ngn hn hay ngun vn di hn nh hn ti sn di hn.iu c ngha l DN s dng mt phn ngun vn ngn hn hnh thnh tisn di hn, du hiu ca s kh khn v ti chnh.

Phng php phn tch tnh hnh thanh ton ca DN, ngoi vic so snh t lthanh ton hin hnh, t l thanh ton nhanh, thanh ton bng tin v ngun vn lung thun gia cc k k ton (nm nay so vi nm trc, hoc cui k so vi uk). ng thi, chng ta cn phi phn tch nhu cu v kh nng thanh ton caDN.

b) Phn tch kh nng thanh ton di hn phn tch kh nng thanh ton di hn, c th s dng mt s chtiu sau:

- 11 -


13/30

(1) H s thanh ton li vay: Chtiu c tnh bng cch so snh (t l) giali nhun trc thu v li n vay vi li n vay.

H s thanh ton li vay = (Li nhun trc thu + li n vay) / li n vay

Ch tiu ny dng nh gi kh nng m bo chi tr li n vay i vi cc

khon n di hn v mc an ton c th c ca ngi cung cp tn dng. Thngthng chtiu ny ln hn 2 c xem l hp l, nhng vn cn ph thuc vokh nng to ra li nhun lu di ca DN.

(2) Tl tti trv tl n

T l t ti tr th hin mi quan h so snh gia ngun vn ch s hu vi tngngun vn ca DN. T l n l t l so snh gia n phi tr vi tng ngun vn caDN.

T l t ti tr = Ngun vn ch s hu / Tng ngun vn

T l n = N phi tr / Tng ngun vn

Nh vy: T l n + T l t ti tr = 1C hai ch tiu ny u cho thy kh nng t ch v ti chnh ca DN. Khi t l

t ti tr cng cao th t l n cng thp th mc t ch v ti chnh ca DN cngcao, t b rng buc vi cc ch n.

5.6. Phn tch hiu qu s dng vn

5.6.1. Phn tch hiu qu s dng ton b vn

qun l hot ng sn xut kinh doanh trong cc DN c hiu qu, th vn s dng vn l mt trong nhng vn then cht gn lin vi s tn ti v phttrin cc n v. Phn tch hiu qu s dng cc loi vn sn xut trong cc DN sn

xut kinh doanh s gip cho cc DN nh gi c cht lng qun l sn xutkinh doanh, vch ra cc kh nng tim tng nng cao hn na hiu qu s dngvn v hiu qu kinh doanh v tit kim vn.

Ch tiu nh gi chung hiu qu s dng vn trong DN l ch tiu phn nhkt qu chung nht, phn nh c vn mu cht ca vic s dng vn. lvn ti thiu ho s vn cn s dng hoc ti a ho kt qu thu c trn cs s dng vn sn xut, m bo c nhim v sn xut kinh doanh, trong sph hp vi cc ngun vn sn xut.

Trong phn ny, chng ta s xem xt hiu qu s dng cc loi vn chung caDN. Ch tiu dng phn tch y l ch tiu sc sn xut ca vn (Sv), n c

xc nh bng t l gia doanh thu (D) hay sn lng sn phm tiu th trn ton bvn sn xut bnh qun (Vb)

Sv =Doanh thu

Vn sn xut bnh

T cng thc trn cho thy: Hiu qu s dng vn sn xut cao hay thp,khng nhng ph thuc vo vn sn xut bnh qun m cn ph thuc vo gi trsn lng sn xut kinh doanh bnh qun. Do , mun nng cao hiu qu s dngvn kinh doanh khng nhng lm tng gi tr sn lng sn phm tiu th hocdoanh thu m cn phi tit kim c vn sn xut bnh qun na.

D

Vb=

Sc sn xut ca vn cng cao th hiu qu s dng vn cng tng. Hiu qus dng vn sn xut kinh doanh c th tnh cho:

- 12 -


14/30

+ Ton b s vn thuc quyn s dng ca DN (tnh bnh qun).

+ Hay trn s vn bnh qun c th s dng vo sn xut kinh doanh.

+ Hoc trn s vn thc t s dng vo sn xut kinh doanh.

Chng ta ly v d sau y ho cho qu trnh phn tch (Xem Bng 43).

Qua bng s liu 43 cho thy:

- Hiu qu s dng vn sn xut kinh doanh bnh qun nm ny gim(7,5%) mc d doanh thu tiu th tng 10%. iu ny chng t s vn c huyng tng thm cha pht huy c hiu qu tng ng. Ngha l hiu qu s dngvn bnh qun nm nay l km i.

- Hiu qu s dng vn ca vn c th s dng vo sn xut kinh doanh nmnay so vi nm trc tng 10%. y l mt c gng v qun l vn ca n v cs so vi nm trc. Hiu qu s dng vn ny ca nm nay cao hn so vi nmtrc, nhng mc huy ng loi vn ny km i.

%101001000

800100

1200

800=

Hiu qu s dng vn ca vn thc t s dng vo sn xut kinh doanhnm nay tin b hn rt nhiu so vi nm trc. y l b phn vn sn xutc nh hng quyt nh n khi lng sn phm tiu th (doanh thu) t ctrong k.

Tuy nhin, vic huy ng loi vn ny vo sn xut, mc d tng 30 triu ngso vi nm trc, nhng vic huy ng ny trong ton b vn nm nay l km hn.Ngha l xt v t trng huy ng vn ny vo sn xut kinh doanh so vi nm trc

l gim i.

%101001000

750100

1200

780=

Bng 43: Bng phn tch hiu qu s dng vn

n v triu ng

Chch lchCh tiu

Nmtrc

Nmnay Mc %

1. Doanh thu 2.000 2.200 +200 + 10

2. S d bnh qun ton b vn thuc quyns dng ca DN

1000 1.200 +200 + 20

3. S vn bnh qun c th s dng voSXKD

800 800 0 0

4. S vn thc t s dng vo SXKD 750 780 +30 +4

5. Hiu qu s dng vn (ln)

- Tnh cho vn thuc quyn s dng ca DN 2

2.75 +0.25 +10

- Tnh cho vn c th s dng vo SXKD 2.5 2.75 +0.25 +10

- 13 -


15/30

- Tnh cho vn c s dng vo SXKD 2.67 2.82 +0.15 +0.56

5.6.2. Phn tch kh nng sinh li ca vn

Bt c mt DN no cng quan tm n kt qu kinh doanh ca mnh. Tng stin li c phn nh trn cc bo co ti chnh l mt hnh thc o lng nh

gi thnh tch ca n v. Tuy nhin, tng s tin li c tnh bng s tuyt icha thnh gi c ng n cht lng v hiu qu kinh doanh ca n v.Bi v cc n v kinh doanh c s vn u t ln thng c s tin ln hn ccn v kinh doanh c s vn u t nh.

Do , ngoi vic xem xt mc bin ng ca tng s tin li bng s tuyti cn cn phi nh gi bng s tng i thng qua so snh s tin li vi s vnsn xut kinh doanh c s dng sinh ra s tin li .

Cc chtiu c s dng l:

a) Mc doanh li tnh theo vn sn xut bnh qun(cn gi l h s sinh li

hoc sc sinh li ca vn sn xut).Mc doanh li chung =

Li nhun

Tng vn SX bnh qun

y l chtiu ni ln rng c mt ng vn b vo sn xut kinh doanh th tora bao nhiu ng li. Vn sn xut bnh qun l tng s vn cnh bnh qun vtng s vn lu ng bnh qun. T cng thc trn, bin php ch yu nng caohiu qu s dng vn l phi gim tuyt i nhng b phn vn tha, u t hp lTSC, y nhanh tc lun chuyn vn lu ng, xy dng c cu vn ti u, titkim chi ph sn xut, nng cao nng sut lao ng.

b) Mc doanh li tnh theo VC v VL(Sc sinh li ca VC v VL)

Mc doanh li tnh theo VC =Li nhun

Vn cnh bnh qun

Mc doanh li tnh theo VL =Li nhun

Vn lu ng bnh qun

Ch tiu ny phn nh hiu qu s dng ca 1 ng vn cnh v vn lung.

5.6.3. Phn tch tc lun chuyn vn lu ng

Mt trong nhng ni dung ch yu ca vic phn tch tnh hnh ti chnh caDN l phn tch tnh hnh huy ng v s dng vn lu ng. Trong qu trnh snxut kinh doanh, vn lu ng khng ngng vn ng. N ln lt mang nhiu hnhthi khc nhau (tin, nguyn vt liu, sn phm d dang, thnh phm qua tiu thtr li hnh thi tin t).

Cng vi qu trnh lu thng vt cht ca sn xut, vn lu ng cng bin ilin tc theo chu k qua cc giai on: d tr. sn xut, lu thng. Nh vy, vnglun chuyn ca vn lu ng c xc nh k t lc bt u b tin ra muanguyn vt liu v cc yu t sn xut khc cho n khi ton b s vn c thu

- 14 -


16/30

li bng tin bn sn phm.

Tc lun chuyn vn lu ng th hin vng quay ca vn lu ng, mcm nhim ca mt ng vn lu ng hoc s ngy ca mt chu k lun chuynvn lu ng ca doanh nghip.

Chtiu nh gi tc lun chuyn ca vn lu ng:a) H s lun chuyn vn lu ng

H s lun chuyn vn lu ng l s ln lun chuyn vn lu ng trong k

phn tch: L =Vl

D(ln)

Trong : D: Doanh thu bn hng sau thu

Vl: S d vn lu dng bnh qun.

L cng ln, chng t vn lu ng lun chuyn cng nhanh, hot ng ti

chnh ca DN cng tt, cng c iu kin gim bt nhu cu vn lu ng.b) H sm nhim vn lu ng (K)

H sm nhim vn lu ng (K ) l s vn lu ng cn thit to ra mtng doanh thu. Chtiu ny c tnh bng cch nghch o ca chtiu h s lun

chuyn vn lu ng: K =D

Vl

L=

1

Chtiu ny cho bit, c c bnh qun mt ng doanh thu hay gi tr snlng hng ho trong k cn phi chi ra bao nhiu ng vn lu ng bnh qun;

ch tiu ny tnh ra cng nh, chng t hiu qu s dng vn lu ng tt; th hinvn lu ng quay c nhiu vng trong k.

Hai chtiu trn cho thy r hiu qu s dng vn lu ng ca DN kinh doanh.Kt qu tnh ton ca mi ch tiu u cho mt tr s xc nh mc hiu qu ca n.Trn c s kt qu tnh ton c, ta s c nhng nhn xt c th v tnh hnh hotng ti chnh ca n v v ra nhng bin php thch hp nhm nng cao hnna hiu qu s dng vn lu ng.

Tuy nhin, hai ch tiu ny cng c nhc im l n ph thuc vo mc ngn di ca k phn tch. C th l s ln lun chuyn vn lu ng trong mt nmtnh ra nhiu hn 6 thng, hoc h sm nhim vn lu ng trong mt nm s

nh hn 9 thng. Quan st cng thc tnh hai chtiu ta cng thy r iu .Trong hai i lng D v Vl th D l chtiu c cng dn tu nm n cui

nm, nn thi k cng di th D cng ln, cn Vl l ch tiu c tnh bnh qun nnthi gian di hay ngn khng phi l yu t quyt nh Vl ln hay nh. Do , nuk phn tch cng di th tr s tnh c ca L cng ln v ca K cng nh. V vy, 2chtiu trn c th dng so snh tc lun chuyn ca vn lu ng gia thc tvi k hoch hoc thc t k ny so vi thc t k trc c di thi gian bngnhau.

loi trnh hng v tc di ca k phn tch n ngha phn nh cachtiu tc lun chuyn vn lu ng ta c th dng chtiu sau:

c) di bnh qun ca mt ln lun chuyn (N) (cn gi l s ngy mtlun chuyn): l s ngy cn thit vn lu ng thc hin c mt ln lun

- 15 -


17/30

chuyn vn.

S ngy 1 ln lu chuyn cng nh th tc lun chuyn VL cng nhanh.

Cng thc: N =D

VlT

L

T .=

Trong : T: Thi gian ca k phn tch (c th l thng, qu, nm; thngthng chng ta ly mt thng 30 ngy, mt qu 90 ngy v mt nm 360 ngy)

D: Doanh thu bn hng.

N: S ngy mt ln lun chuyn vn.

d) V d phn tch

phn tch tc lun chuyn vn lu ng vi 3 ch tiu phn tch c linquan, chng ta ly v d t s liu thu thp ca mt DN.

S liu thu thp ca mt DN qua 2 nm 2003 v 2004 v kt qu kinh doanh

(doanh thu) v vn sn xut kinh doanh c phn nh qua Bng sau:Bng 44: Bng phn tch tc lun chuyn vn lu ng

Nm 2004 So snh

Ch tiu

Nm

2003K

hoch

Thct

KH /

2003

Th.t/

2003

Th.t/

KH

1. Doanh thu (tr thu) (D)

2. Vn lu ng bnh qun (Vl)

3. H s lu shuyn vn (L-ln)4. S ngy mt ln lun chuyn

1.800

450

490

2.600

520

590

2.400

500

4,875

600

70

1-18

600

50

0,8-15

-200

-20

-0,2+3

T kt qu ca Bng phn tch 44, chng ta c th nhn xt s b nh sau:

Nm nay (2004) DN xy dng k hoch rt mnh dn v tch cc tng tc lun chuyn vn lu ng. So vi nm trc (2003) xem ct 5 ca bng k hochnm nay tng h s lun chuyn vn lu ng thm mt ln v gim s ngy camt vng lun chuyn l 18 ngy.

Tuy nhin, thc t nm nay DN khng t c k hoch t ra (xem ct 7ca Bng). So vi k hoch, h s lun chuyn vn lu ng t thp hn 0,2 ln v

s ngy ca ln lun chuyn nhiu hn 3 ngy. Nhng, so vi thc t nm trc ththc t nm nay, DN tng c h s lun chuyn vn lu ng kh nhiu (ct6). S ln lu chuyn vn tng ln 0,8 ln trong nm v gim c s ngy mt lnlun chuyn l 15 ngy. y l du hiu v s c gng ca DN.

Nguyn nhn dn n tc lun chuyn vn lu ng l:

+ Tnh hnh khi lng v cht lng, thi gian cung cp v d tr nguyn vtliu; tnh hnh d tr nguyn vt liu qu mc khng ph hp hoc thiu ng b.

+ Tnh hnh t chc cng tc tiu th v t chc qun l cht lng sn phm.

+ Tnh hnh huy ng v s dng vn ca DN. Tnh hnh thanh ton cng n,

tnh trng chim dng vn ln nhau cng nh tnh trng n kh i... u gy nhhng khng tt n tc lun chuyn VL.

- 16 -


18/30

Vn tng tc lun chuyn VL c mt ngha ht sc quan trng v c llun v thc t. Mt mt va s dng hp l v tit kim vn sn xut, mt mt vay nhanh tin sn xut v tiu th sn phm; mc khc li nng cao c kt quv hiu qu sn xut kinh doanh. V vy, tng tc lun chuyn VL cn phi tchc ng b cc bin php v qun l sn xut, qun l cht lng, t chc tiu th;

huy ng v s dng cc ngun vn, s dng tit kim v c hiu qu vn sn xut,kinh doanh...

- 17 -


19/30

TM TT L THUYT CHNG V

PHN TCH TNH HNH TI CHNH CA DOANH NGHIP

I. Hot ng ti chnh, ni dung v nhim v phn tch

1) Khi nim v ngha

- Khi nim: Hot ng ti chnh l mt trong nhng ni dung c bn ca hotng sn xut kinh doanh. N gii quyt cc mi quan h kinh t pht sinh trongqu trnh sn xut kinh doanh c biu hin di hnh thc tin t.

- ngha:

+ Phn tch hot ng ti chnh m ni dung ch yu l phn tch cc Bo coti chnh l qu trnh xem xt, kim tra i chiu v so snh s liu v tnh hnh tichnh hin hnh vi qu kh. Thng qua phn tch, cc nh qun tr DN thy cthc trng ti chnh hin ti v nhng don cho tng lai, trn c s cnhng bin php tn dng trit cc im mnh, khc phc cc im yu cadoanh nghip.

+ Phn tch cc bo co ti chnh rt c nhiu i tng quan tm nh ccnh qun l, cc ch s hu, hay ngi cho vay....Mi nhm ngi ny khi phntch c xu hng tp trung vo cc kha cnh khc nhau, nhng li thng linquan vi nhau v bc tranh thc trng ti chnh ca DN.

Tm li, phn tch cc bo co ti chnh nhm mc ch phn nh tnh sinhng ca cc con s trong bo co nhng ngi s dng chng c thnhgi ng tnh hnh ti chnh ca DN.

2) Nguyn tc ca hot ng ti chnh hot ng ti chnh ca DN i ng hng phi tun th cc nguyn tc

sau:

- Hot ng ti chnh phi nhm m bo hon thnh c mc tiu. Mc tiuca hot ng ti chnh phi nhm gii quyt tt cc mi quan h kinh t vi Nhnc, vi cc DN v cng nhn vin trong DN.

- Hot ng ti chnh trong DN phi m bo nguyn tc tit kim, c hiu qu.Nguyn tc ny c ngha l hot ng ti chnh phi m bo s vn ti thiu cnthit cho sn xut v lu thng, ng thi phi s dng vn mt cch hp l vocc khu, cc giai on ca qu trnh sn xut kinh doanh nhm t c hiu qukinh doanh cao nht.

- Hot ng ti chnh trong DN phi m bo thc hin ng nguyn tc, ch;c ngha l hot ng ti chnh phi tun th cc ch ti chnh - tn dng, php lutv ti chnh, k lut tnh ton, cp pht v ch tiu theo ng ch ca Nh nc,khng sai phm v cc quy nh, vay tr tin theo ng ch tn dng, khng chimdng vn ca n v khc, khng ko di dy da n nn vi cc n v v c quanti chnh.

3) Nhim v v ni dung phn tch hot ng ti chnh

- Nhim v phn tch ti chnh DN l cn c trn nhng nguyn tc v ti

chnh phn tch nh gi tnh hnh, thc trng v nhng trin vng ca hot ngti chnh, vch r nhng mt tch cc v tn ti ca vic thu chi tin t, xc nh

- 18 -


20/30

nguyn nhn v mc nh hng ca cc yu t. Trn c s ra bin phpnhm gp phn nng cao hiu qu hot ng sn xut kinh doanh.

- Ni dung phn tch bao gm:

+ Phn tch khi qut tnh hnh ti chnh ca DN.

+ Phn tch tnh hnh m bo vn v ngun vn.+ Phn tch cng n, tnh hnh v kh nng thanh ton.

+ Phn tch tnh hnh lun chuyn vn

+ Phn tch hiu qu s dng vn v vic bo ton vn trong DN

+ Don nhu cu ti chnh

II. Phn tch khi qut tnh hnh ti chnh doanh nghip

- Mc ch: Phn tch chung tnh hnh ti chnh ca DN nhm nh gi kt quv trng thi ti chnh ca DN cng nh d tnh c nhng ri ro v tim nng ti

chnh trong tng lai.- Phng php phn tch: So snh mc bin ng mi khon mc cng nh

mc thay i t trng mi khon mc gia cc k khc nhau c hai bn ca Bngcn i k ton.

- Khi phn tch Bng cn i k ton, chng ta cn phi ch ch cc miquan h sau:

+ T s ngun vn ch s hu trong tng ngun vn.

S tng hay gim t trng ny phn nh s tng hay gim tnh t ch v tichnhca DN. Nu t trng vn ch s hu thp, s ph thuc v ti chnh ca DNvo cc khch hng cng ln.

+ T trng ngun vn ch s hu v vn vay trung hn v di hn.

T trng ny cng ln, phn nh sn nh v ti chnh trong nin kho tichnh v trong tng lai gn.

+ T trng cc khon phi thu v phi tr.

Khi xem xt 2 khon mc ny lun cn lu : T trng ca chng cng ln cnggy nh hng ln cho ti chnh, c bit trong iu kin lm pht. Nhm khonmc ny thng cha ng kh nng n kh i, gy tn tht v ti chnh cho DN.

III. Phn tch cc ch s ti chnh

nh gi trng thi ti chnh ca DN, cc nh qun tr v cc nh u tthng quan tm n cc chtiu sau y:

1) T l li trn tng ti sn (ROA)

ROA =Li thun

Tng ti snx 100 =

Li thun

Doanh thux 100

Doanh thu

Tng ti snx

2) T l li thun trn doanh thuthun trn doanh thu =

Li thun

Doanh thu x100T l li

- 19 -


21/30

3) T l hon vn u t (ROI - Return On Investment)Li thun

Tng vn u t bnh qunROI = x 100

4) T trng vn vay ngn hn v di hn

T l vay ngn hn =N ngn hn

Tng ngun vnx 100

T trng vay di hn =N di hn

Tng ngun vnx 100

5) T trng vn ch s huT trng vn ch s hu =

Tng vn ch s hu

Tng ngun vn

x 100

6) Cc t s phn nh mc m bo n

T sm bo n dihn =

Tng gi tr TSC v u t di hn

Tng n di hnx 100

(Gi tr TSC y l gi tr TSC cn li k phn tch)

T sm bo ngn hn

=

Tng gi tr TSL v u t ngn hn

Tng n ngn hn

x 100

7) T s phn nh kh nng thanh ton* H s thanh ton ngn hn (K)

K =Ti sn lu ng

N ngn hn(ln)

* H s thanh ton nhanh (tc thi) (KN)

KN =Vn bng tin + u t ngn hn + Khon phi thu

N ngn hn

(ln)

* H s thanh ton bng tin mt:

H s thanh ton bng tin mt =Vn bng tin

N ngn hn(ln)

* T l li thun trn chi ph tr li vay:

T l li thun trn chi ph tr li vay =Li thun

Chi ph tr li vay(ln)

8) Cc t s phn nh kh nng chuyn i thnh tin mt* H s quay vng cc khon thu ca khch hng (H).

H =Doanh thu bn chu thun

S d bnh qun cc khon phi thu(ln)

- 20 -


22/30

H cng cao chng t tc thu hi vn cc khon phi thu ca khch hngcng nhanh.

S d bnh qun cc khon phi thu tnh bng cch cng su k vi cui kca ti khon Cc khon phi thu ca khch hng ri chia i.

* Kthu tin bnh qun ca doanh thu bn chu (N).

N =Khon phi thu ca khch hng bnh qun

Doanh thu bn chux 360 ngy

9) Hiu qu huy ng v s dng ti sn

* Vng quay kho:

Phn nh bnh qun hng ho c lun chuyn bao nhiu ln trong k:

Vng quay kho = Gi vn hng bnMc tn kho bnh qun

(ln)

* Tl doanh thu tiu thsn phm trn tng ti sn:T l doanh thu trn tng ti sn

Doanh s bn ra

Tng ti sn= x 100

* S ngy thu tin bnh qun:

S ngy thu tin bnh qun =Cc khon phi thu

Doanh s bn chu bnh qun mt ngy

(ngy)

* Vng quay nh xng thit b:

Vng quay nh xng thit b =Doanh s bn ra

Gi tr nh xng thit b(ln)

IV. Phn tch nhu cu v TSC v Ti sn lu ng trong cc DN

1) Nhu cu v TSC

- Ti sn cnh l mt b phn ti sn quan trng khng th thiu i vi stn ti v pht trin ca mi DN.

- c im ca TSC l chng tham gia vo nhiu chu k sn xut kinh doanhv g tr ca chng c kt chuyn dn vo chi ph sn xut theo nin kho tichnh. Mc kt chuyn gi tr TSC vo chi ph sn xut kinh doanh ph thucvo t l khu hao TSC m DN la chn theo cc quy nh hin hnh.

- Thnh phn TSC bao gm: Nh xng, t ai, my mc, thit b dngtrong sn xut kinh doanh, my mc thit b vn phng, phng tin vn ti, gi trnhn hiu hng ho, gi tr bn quyn pht minh sng ch, b quyt cng ngh, chiph thnh lp DN...v.v. Nhu cu TSC ph thuc ch yu vo quy m u t, hiuqu pht trin hot ng kinh doanh, quy trnh cng ngh v gi tr cc loi TSC sdng.

- Trong qu trnh thc hin SXKD, hu ht cc DN u c nhu cu u t hngnm v TSC. S gia tng hng nm v TSC l mt trong nhng i hi khch

- 21 -


23/30

quan duy tr v pht trin hot ng sn xut kinh doanh. Tuy nhin, trc khi raquyt nh, nh qun tr lun cn phi phn tch, so snh v la chn cc phng nmua mi TSC hay phng n thu, xem phng n no li hn.

2) Nhu cu v ti sn lu ng

- Ti sn lu ng (TSL) l loi ti sn phc v qu trnh sn xut kinh doanh,nhng lun c lun chuyn, c ti to trong qu trnh sn xut kinh doanhkhng ngng .

- TSL tham gia trong mt chu k sn xut kinh doanh v gi tr ca chngc kt chuyn ngay, kt chuyn mt ln vo chi ph sn xut ca mi nin kho tichnh, cng nh trong mi chu k sn xut kinh doanh.

- TSL bao gm: Nguyn vt liu, nhin liu, vt t hng ho, lao ng, dngc lao ng c gi tr nh thi gian s dng ngn, in, nc... Nhu cu v TSLph thuc vo khi lng, quy m sn xut kinh doanh, lnh vc kinh doanh, v tr al, mi qun h vi khch hng...

3) Ngun m bo nhu cu v TSC v TSL- m bo nhu cu v TSC v TSL l mt i hi qu trnh hot ng

sn xut kinh doanh c lin tc v c hii qu.

- C nhiu cch huy ng vn m bo nhu cu ngun vn cnh v vnlu ng nh: Vn di hnh thc ku gi vn lin doanh, tng phn gp vn, phthnh c phiu, huy ng li nhun khng chia ti u t, vay vn di hnh thcvay ngn hng, vay c nhn, pht hnh tri phiu.

- Ngun vn m bo nhu cu thng xuyn v vn cnh v vn lu ng lngun vn ca ch s hu DN v ngun vn vay trung hn v di hn. Ngun vn

m bo nhu cu khng thng xuyn (tm thi) v vn l ngun vn vay ngnhn.

- cn i sm bo tha (thiu) nhu cu vn cnh v vn lu ng cnso snh tng nhu cu v TSC v TSL vi ngun vn s hu hin c, kh nnghuy ng ca cc nh cung ng vt t hng ho (mua hng tr chm) v cc ngunvn vay c. Khi xut hin sm bo thiu vn th cn tm ngun b p sthiu ht v gim quy m u t, hoc gim quy m sn xut kinh doanh tuthuc vo hiu qu sn xut kinh doanh.

- L chn hnh thc huy ng vn b p phn thiu ht l mt iu quantrng i vi cc nh qun tr. V nguyn tc, hnh thc huy ng vn c la chn

l hnh thc em li cho ch s hu mc sinh li trn vn (ROA) cao nht.V. Phn tch tnh hnh cng n, kh nng thanh ton

1) Phn tch tnh hnh cng n

Phn tch cng n phi thu, phi tr ngn hn

- Tnh hnh cng n phn nh quan h chim dng vn trong thanh ton, nuphn vn DN i chim dng ln hn phn vn b chim dng th DN c thm mtphn vn a vo sn xut kinh doanh v ngc li DN s gim vn.

- nh gi tnh hnh cng n cn phi so snh cc khon phi thu vi cckhon phi tr, bin ng qua cc nm nh th no. Ngun s liu ch yu c sdng l da vo cc khon phi thu v cc khon phi tr trn Bng cn i kton.

- 22 -


24/30

- Tuy nhin, nu chda vo Bng cn i k ton nh gi tnh hnh thanhton th cha , cn phi xc nh tnh cht, thi hn v nguyn nhn pht sinh cckhon n phi thu, phi tr cng nh bin php m DN , ang p dng thu hicng n th khi phn tch s chnh xc hn.

Vng lun chuyn cc khon phi thu (Vc)

Vng lun chuyncc khon phi thu

Doanh thu thun (D)

S d bnh qun cc khon phi thu=

Vng quay cc khon phi thu cng cao chng t tc thu hi cc khon phithu cng nhanh. Tuy nhin, nu vng thu qu cao th cng ng ngha vi k thanhton ngn hn v c thnh hng n khi lng tiu th sn phm.

K thu tin bnh qun (Kt)

K thu tinbnh qun (Kt)

Thi gian ca k phn tch (T)

S vng lun chuyn cc khon phi thu=

(T: thng qui c: thng 30 ngy, qu 90 ngy v nm 360 ngy).

2) Phn tch kh nng thanh ton

Phn tch kh nng thanh ton ngn hn

- Tl thanh ton hin hnh (Th)

Th = Ti sn lu ng (loi A- ti sn) / N ngn hn (Loi A, mc I, N.vn)

T l ny cho thy kh nng thanh ton cc khon n ngn hn. V nguyn tcv trn thc t, nu t l ny 2:1 sc coi l hp l v chng t DN c khnng thanh ton cc khon n ngn hn v tnh trng ti chnh bnh thng. Nhng,

nu mt t l thanh ton hin hnh qu cao c th khng tt, DN kh qun l ccc ti sn lu ng ca mnh.

- Tl thanh ton nhanh (Tn)

Tn = Tin v cc khon tng ng tin / N ngn hn

- Tl thanh ton bng tin mt

T l thanh ton bng tin mt = Vn bng tin / N ngn hn

T l ny i hi kht khe hn t l thanh ton nhanh, v n i hi phi c tin thanh ton. Trn thc t, t l ny c coi l hp l l t l 0,5:1

- Ngun vn lung thun (ngun vn lu ng thng xuyn)Ton b ti sn ca DN ang s dng c thc chia thnh 2 loi nh sau:

+ Ti sn lu ng v u tu ngn hn: l nhng ti sn c thi gian quayvng di mt nm v c gi l ti sn ngn hn. Cc khon n ngn hn v nkhc c thi gian o hn di mt nm c coi l ngun vn ngn hn.

+ TSC v u t di hn: l nhng ti sn c thi gian quay vng vn (honvn) trn mt nm v cng c gi l ti sn di hn. Ngun vn ch s hu, cckhon n di hn c thi gian o n trn mt nm c coi l ngun vn di hn.

Cn c vo bng cn i k ton, theo quan h cn i tng qut gia ti sn

v ngun vn (N.V) ta c cc quan h sau:+ Ti sn = Ngun vn

- 23 -


25/30

+ TSL + TSC = N phi tr + Vn ch s hu

+ Ti sn ngn hn + Ti sn di hn = Ngun vn ngn hn + N.V di hn

Ti sn ngn hn - N.V ngn hn = N.V di hn - Ti sn di hn

Nh vy:

Ngun vn L thng xuyn = Ti sn ngn hn - N.V ngn hn

hay = N.V di hn - Ti sn di hn

Phng php phn tch tnh hnh thanh ton ca DN: So snh t l thanh tonhin hnh, t l thanh ton nhanh, thanh ton bng tin v ngun vn lu ngthun gia cc k k ton (nm nay so vi nm trc, hoc cui k so vi u k).ng thi, chng ta cn phi phn tch nhu cu v kh nng thanh ton ca DN.

Phn tch kh nng thanh ton di hn

phn tch kh nng thanh ton di hn, c th s dng mt s chtiu sau:

(1) H s thanh ton li vay: Chtiu c tnh bng cch so snh (t l) giali nhun trc thu v li n vay vi li n vay.

H s thanh ton li vay = (Li nhun trc thu + li n vay) / li n vay

(2) Tl tti tr v tl n

T l t ti tr th hin mi quan h so snh gia ngun vn ch s hu vi tngngun vn ca DN. T l n l t l so snh gia n phi tr vi tng ngun vn caDN.

T l t ti tr = Ngun vn ch s hu (Loi B, NV)/ Tng ngun vn

T l n = N phi tr (Loi A, ngun vn NV) / Tng ngun vn

Nh vy: T l n + T l t ti tr = 1

VI. Phn tch hiu qu s dng vn

1) Phn tch hiu qu s dng ton b vn

Chtiu dng phn tch y l chtiu sc sn xut ca vn (Sv):

Sv =Doanh thu

Vn sn xut bnh

T cng thc trn cho thy: Hiu qu s dng vn sn xut cao hay thp,

khng nhng ph thuc vo vn sn xut bnh qun m cn ph thuc vo gi trsn lng sn xut kinh doanh bnh qun. Do , mun nng cao hiu qu s dngvn kinh doanh khng nhng lm tng gi tr sn lng sn phm tiu th hocdoanh thu m cn phi tit kim c vn sn xut bnh qun na.

D

Vb=

2) Phn tch kh nng sinh li ca vn

Cc chtiu c s dng phn tch l:

- Mc doanh li tnh theo vn sn xut bnh qun

Mc doanh li chung=

Li nhun

Tng vn SX bnh qun

y l chtiu ni ln rng c mt ng vn b vo sn xut kinh doanh th tora bao nhiu ng li. Vn sn xut bnh qun l tng s vn cnh bnh qun v

- 24 -


26/30

tng s vn lu ng bnh qun.

- Mc doanh li tnh theo VC v VL

Mc doanh li tnh theo VC =Li nhun

Vn Cng bnh qun

Mc doanh li tnh theo VL =Li nhun

Vn lu ng bnh qun

Ch tiu ny phn nh hiu qu s dng ca 1 ng vn cnh v vn lung.

3) Phn tch tc lun chuyn vn lu ng

Chtiu nh gi tc lun chuyn ca vn lu ng:

- H s lun chuyn vn lu ng(s ln lun chuyn vn lu ng -L):

L =Vl

D(ln)

Trong : D: Doanh thu bn hng tr thu

Vl: S d vn lu dng bnh qun.

L cng ln, chng t vn lu ng lun chuyn cng nhanh, hot ng tichnh ca DN cng tt, cng c iu kin gim bt nhu cu vn lu ng.

- H sm nhim vn lu ng (K)

L s vn lu ng cn thit to ra mt ng doanh thu.

K =D

Vl

L=

1

Chtiu ny cho bit, c c bnh qun mt ng doanh thu hay gi tr snlng hng ho trong k cn phi chi ra bao nhiu ng vn lu ng bnh qun;ch tiu ny tnh ra cng nh, chng t hiu qu s dng vn lu ng tt; th hinvn lu ng quay c nhiu vng trong k.

- di bnh qun ca mt ln lun chuyn (N)L s ngy cn thit vn lu ng thc hin c mt ln lun chuyn vn.

N =D

VlT

L

T .=

Trong : T: Thi gian ca k phn tch.

D: Doanh thu bn hng.

N: S ngy mt ln lun chuyn vn.

S ngy 1 ln lu chuyn cng nh th tc lun chuyn VL cng nhanh.

- 25 -


27/30

CU HI V BI TP CHNG V

I. Cu hi:

Cu 1: Trnh by khi nim, nguyn tc, ngha, nhim v v ni dung ca phn tchhot ng ti chnh?

Cu 2: Trnh by h thng ch tiu phn tch ti chnh ca DN v nu ngha can?

Cu 3: Phn tch nhu cu v tnh hnh m bo nhu cu v ti sn cnh, ti snlu ng ca doanh nghip.

Cu 4: Phn tch tnh hnh cng n v kh nng thanh ton ca doanh nghip?

Cu 5: Phn tch hiu qu s dng vn ca doanh nghip?

Cu 6: Phn tch cc chtiu phn nh kh nng sinh li ca vn.

Cu 7: Phn tch cc chtiu phn nh tc lun chuyn vn ca doanh nghip?

II. Bi tp

Bi 11:

Ti liu v Bng cn i k ton ca doanh nghip M nm 199X nh sau:

BNG CNI K TON

Ngy 31 thng 12 nm 199X

n v tnh: Triu ng

Ti snunm

Cuinm

Ngun vnunm

Cuinm

A. TSL v TNH 960 990 A. N phi tr 924 1.026

- Tin 480 360 - N di hn 324 426

- Khon phi thu 120 90 - N ngn hn 600 600

- Hng tn kho 360 540

B. TSC v TDH 684 780 B. Ngun vn CSH 720 744

- TSC hu hnh 540 600 - Vn cng 660 720

- TSC v hnh 240 300- Li cha phnphi

60 24

- Hao mn TSC (96) (120)

Tng cng 1.644 1.770 Tng cng 1.644 1.770

Yu cu:

a) nh gi khi qut s bin ng ca ti sn v ngun vn.

1Bi 1 c trch trong schBi tp - Bi gii Phn tch hotng kinh doanh. Hunh c Lng. NXB Thng

k. 1998. Trang 129.

- 26 -


28/30

b) Phn tch tnh cn i gia ti sn v ngun vn.

c) Phn tch tnh hnh thanh ton v kh nng thanh ton.

- 27 -


29/30

Bi 2:

C ti liu thu thp v tnh hnh sn xut kinh doanh ca doanh nghip X theos liu nm 2004, k hoch nm 2005 v thc t thc hin nm 2005 c tng hpnh sau:

n v tnh: nghn ng

ChtiuNm2004

KH. Nm 2005 TT. Nm 2005

1. Doanh thu tiu thu sn phm A 3.059.000 3.422.000 4.000.000

2. Vn lu ng s dng bnh qun

- Vn d tr 720.000 720.000 760.000

- Ton b vn lu ng 822.857 - 950.000

3. Thu doanh thu 179.000 182.000 200.000

4. Gi bn n v sn phm - 38,2 405. Chi ph kh bin n v - 24 24

6. Chi ph bt bin - 1.400.000 1.200.000

Yu cu:

a) Phn tch tc lu chuyn ton b vn lu ng v vn d tr.

b) Phn tch hiu qu s dng vn.

c) Xc nh sn lng v doanh thu ha vn thc t nm 2005. li nhuntng ln 10% so vi li nhun thc t nm 2005 th sn lng phi bn ratrn th trng l bao nhiu?

- 28 -


30/30

TI LIU THAM KHO CA CHNG

[1] NGT Nguyn Ngc Thm, TS. Trnh Vn Sn. 1999. Phn tch hot ng kinh

doanh,i hc Kinh t Hu.

[2] TS. Trnh Vn Sn. 2005. Phn tch hot ng kinh doanh, i hc Kinh t Hu.

[3] TS. Phm Vn Dc, ng Kim Cng. 2005. Phn tch hot ng kinh doanh.

NXB Tng hp TP H Ch Minh.

[4] PGS. TS. Nguyn Vn Cng. 2005. Chuyn kho v Bo co ti chnh v lp,

c, kim tra, phn tch Bo co ti chnh. NXB Ti chnh, H Ni.

[5] Hunh c Lng. 1998. Bi tp - bi gii phn tch hot ng kinh doanh. NXB

Thng k, TP H Ch Minh.

Documents

Phan Tich Tinh Hinh Tai Chinh Doanh Nghiep