Pengertian Itegral

Embed Size (px)

Citation preview

PEMBELAJARAN MATEMATIKA KELAS XII IPS SMA N 1 PTK

MATERI INTEGRAL1.Standar Kompetensi : Menggunakan Integral dalam Pemecahan Masalah Sederhana 2. Kompetensi Dasar : Memahami konsep Integral tak tentu dan integral tentu 3.Tujuan Pembelajaran :Diharapkan siswa dapat : 1.Merancang aturan integral dari aturan turunan 2. Menentukan integral taktentu dari fungsi aljabar sederhana 3. Menentukan rumus dasar integral taktentu

Perhatikan tabel berikut:

Pendefrensialan F(x) Pengintegralan3x2 3x2 + 3 3x2 - 5 3x2 + 5 6x 6x 6x 6x

F(x)

Jika konstanta 3,-5 dan 5 adalah C ,maka fungsi F(x) = 3 x2 + C , dengan notasi integral dapat di tulis maka 1.2. Integral dari a.

f ( x ) dx ! F ( x ) C

6 xdx ! 3 x 2 C

4 xdx b. 3 x dx c.2

= = =

2x2 C

x3 Cx4

4 x 3 dx

Dengan mengamati keteraturan atau pola fungsi di atas ,jika koefisien x adalah a dan pangkat dari x adalah n, maka secara umum dapat di simpulkan

a n 1 ax dx ! n 1 x Cn

dengan n bilangan rasional dan n { 1

Tentukan hasil dari :

a.

2 x 2 dx

c.

2 x 3 dx

e.

2 dx

b.

4 x 5 dx

d.

xa n 1

x dx

Jawab : 2 a.

ax n dx = 2 x dx =

x n 1 C

= =

2 2 12 3

x 2 1 C

x3 C

b.

4 x 5 dx

=

ax n dx

=

a n 1

x n 1 C

= = =

4 5 1

x 51 C4 6

x6 C

2 3

x6 C

c.

2 x 3 dx

= =

2 3 1

x

3 1

C

x 2 C1 3 1 2

d.

x x dx

= =

x5 2

3 2

1

C

15 2

x

C

=

2 5

x

2

x C

e.

2 dx

! 2 x C

Tentukan integral-integral tak tentu dari :a. b.

4 xdx

f.3

xx5

2 3

dx 3 4

5

4 x dx

g. h.

dx

c.

x 7 dx

x 4 dx2 x2

d.

6x

11

dx

i.

7

dx

e.

3 dx 4 x

j.

3x

2 3

dx

Ingat Bilangan eksponen :

1.

1 a n1 x 3

!a

n

2.3

m

a !a

n

n m3 5

!x

5

x3

!x1

3. 3.a

am ! a mn an3 x 5

3.b5

3x 5 6 x 3 3x3

= 3 .3 =

1

x 5 . x 3 2 . 3 1. 3 1 x 3 . x 3

= 3x

x 2 2x 0 x2 2 =

4.

a p .a q ! a p qx23

4.a 4.b

x

2

!x x2 3

2 3 2 5

x3 5 x 2

!x x

! x ! x ! x 17 3 2 32 5 5 !x !x ! x52 2 3

22 3

8 3

Jawaban : a.

4 xdx

=

4x C=

e.

3 dx 4 x

= = =

3 x 4 dx

b.

4 x 3 dx7

x4 C

3 4 1

x 4 1 C

c.

x dx6 x 11 dx

x 3 C1 2 1 31

=

1 7 11 8

x 7 1 C8

=

x

C

f.

x

2 3

dx

=

x C12 3

2 1 3

= = =6 1116 12

d.

x111 C=3 5

5 3

x C

x 12 C

x3 x 2 C

=

1 2

x12 C

g.

53 x 4

dx

= = = =

5x dx3 4

h.

5

x dx

4

= = = =

x dx5 4 1 5

4 5

5 3 1 457 4

x13 4

3 1 4

C

x

4 1 5

C

x Cx4 x3 C2 7

59 5

x

14 5

C

20 7

25 9

x5 x 4 C3 2 1 3 31 3

i.

27

x

2

dx == = =

2x2 2 1 7 25 7

dxj.2 7 1

3x

2 3

dx

= =

x

2 1 3

C

x5 7

C

x Cx5 C

x C

1 3

14 7 5

=

93 x1 C

1.3. Menentukan Rumus Dasar Integral :Perhatikan kasus berikut : = 2x + C Kasus.1 Jika 2 = a maka 1.a 1.b Kasus.2 2.a 2.b Kasus.33 4 x dx

= 2x + C dapat ditulis menjadi Jika a = 1 maka

dx

! xC

ax n dx !

a x n 1 C n 1 1 x n dx ! x n 1 C n 1

Jika a = 1 maka

!

4 31

x

31

C

=

x

4

Cx4

4 x 3 dx

! 4 ( 31 1 x 3 1 ) C ! 4 ( =

1 4

) C

x

4

C

Kesimpulan kasus 34 x 3 dx

=

4 x 3 dx

Jika 4 = k dan 3.a

x 3 ! f ( x)=

maka dapat disimpulkan

kf ( x ) dx

k f ( x) dx

Contoh : = 20 = 20 [( 41 1 ) x 4 1 ] C 5 = 20 [( 1 ) x ] C 5

=

4x5 C

3.b

( f ( x) s g ( x))dxContoh.1 :

= =

f ( x)dx s

g ( x)dxC = C1+C2++Cn

( x ) s G ( x) C

( 4 x 3 4)dx

= = = =

4 x 3 dx + 4 x 3 dx

4 dx4 dx

+

4[( 31 1 ) x 31 C1 ]

+

4( x C2 )

x 4 4C1 + 4 x 4C2

x 4 4 x + 4C1 4C 2 ==

x4 4x + C

Contoh.2 :

(3x 3 2 x)dx

= =

3 x 3 dx 3 4

x2

2 xdx+ C

x4

-

Contoh.3 :

( x 2) 2 dx

= =

( x 2 4 x 4)dx 1 3

x3 2x2 4x C

Contoh.4:

x2 2x dx x

=

( x 2)dx1 2

=

x 2 2x C

Tentukan hasil integral tak tentu berikut ! a. b. c.d.

(2 x 1)dx( 2 3 x ) 2 dx

x2 x

dx

( x 2) 2 x x

dx

e.

x(

x 2) dx

a.

(2 x 1)dx

=

2 xdx dxx2 x C(4 12 x 9 x 2 ) dx

= b.

(2 3 x)

2

dx

= =

4x 6x2 3x3 C

c.

x2 x

dx

= =

(x1 2

1 2

1

2 x )dx1

2

x dx 2 x2 3

2

dx

=

x x 4 x C

d.

( x 2) 2 x x

x2 4x 4 )dx dx = ( x x

= =

(x2 3

1 2

4x 4x

1 2

11 2

)dx

x x 8 x

8 C x

e.

x(

x 2) dx

= = =

(x

x 2 x )dx11 2

(x2 5

2 x)dx

x2 x x2 C

1.4. Integral substitusi Jika u = g(x) dengan g adalah fungsi yang mempunyai turunan Maka f(u) = f(g(x)) Turunan u = du = = Turunan g(x)= g(x)

f (u )duf ( u ) du

f ( g ( x)) g ' ( x)F (u ) C

f ( g ( x)) g ' ( x)

= F ( g ( x )) C

f (u )du

=

f ( g ( x)) g ' ( x)

=

F ( u ) C = F ( g ( x )) C

Contoh :2 6 Carilah hasil integral dari (2 x 5)( x 5 x 14) dx

Jawab :

(2 x 5)( x

2

5 x 14 ) dx6

=

( x 2 5 x 14) 6 (2 x 5)dx ( 2

Missal

u! udu !2

maka turunan = = =

( 2 x 5) dx

(x

5 x 14)6 ( 2 x 5) dx

1 7

u 6 du

u7 C

2 7 = 1 ( x 5 x 14) C 7

Contoh : Tentukan integral dari Jawab :

x 3 4 .x 2 dx

x 3 4 .x 2 dx

Misal

u!

2 , maka du ! 3 x dx x 4

3

x 2 dx

=

1 3

du

Jadi,

x 3 4 .x 2 dx

u= =

1 3

du

u 1 du 3 1 1 u 2 du 3 1 32 32 9

=.

u C33 2

3 2

=

( x 4) C

=

2 9

( x 3 4) x 3 4 C

Contoh : Tentukan integral dari Jawab : Misal

( 3 x 2 4 ) dx ( x 3 4 x)3

u ! x 3 4 x du ! (3 x 2 4)dx(3x 2 4) ( x 4 x)3 3

dx !

!

du (3 x 2 4 )

dx

du (3x 2 4)

(3x 2 4) ( x 3 4 x)3

dx

du u3

!

(3 x 2 4) u3

!

du u3

! u

3 2

du

! ! ! !

1 3 1 2

u

3 1 2

C

2u

1 2

C

2 C u2 ( x 4 x)3

C

SILAHKAN DICOBA HALAMAN 19 NO. 1 SD 8 SUPAYA ANDA LEBIH PANDAI AMIIIN

TERIMAKASIH ANDA TELAH BELAJAR