21
1 Każdy człowiek jest niepowtarzalną kompilacją różnych elementów - cech wyglądu, osobowości, charakteru, sposobu myślenia, przeżyć i doświadczeń. Tak, jak nie istnieją identyczne odciski palców, tak nie ma dwóch takich samych osób. To oznacza, że jesteś wyjątkowy i niezastąpiony, ponieważ posiadasz takie doświadczenia, talenty i umiejętności, jakich nie posiada nikt inny na świecie. Posiadamy również słabości i zdarza nam się popełniać błędy. Wiadomo jednak od dawna, że każdy człowiek posiada wszystkie niezbędne zasoby, by rozwijać się, doskonalić, wprowadzać zmiany i żyć pełnią życia. PEŁNIA ŻYCIA - wsłuchuj się w swoje potrzeby - znajdź to, co lubisz robić i wykorzystuj we wszystkich dziedzinach swojego życia - znaj i doceniaj swoje zalety - buduj swoje życie wokół mocnych stron - niepowodzenia traktuj jako lekcje, które mogą Cię wiele nauczyć - zauważaj w innych pozytywne intencje - szanuj siebie, oczekuj szacunku, szanuj innych - doceniaj sztukę rozmowy - słuchaj uważnie, mów zrozumiale - nawiązuj dobre relacje z innymi ludźmi - znajdź zawsze czas na: pracę - to cena sukcesu myślenie - to źródo siły zabawę - to tajemnica młodości czytanie - to podstawa wiedzy uprzejmość - to brama do szczęścia marzenia - to droga do gwiazd miłość - to prawdziwa uroda życia radość - to muzyka duszy

PEŁNIA ŻYCIA - kreatywni.wsptwp.eukreatywni.wsptwp.eu/wp-content/uploads/2010/10/ASERTYWNOŚĆ-mater... · Koncepcja asertywności opiera się na kilku przekonaniach, które zostały

  • Upload
    ngoque

  • View
    213

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: PEŁNIA ŻYCIA - kreatywni.wsptwp.eukreatywni.wsptwp.eu/wp-content/uploads/2010/10/ASERTYWNOŚĆ-mater... · Koncepcja asertywności opiera się na kilku przekonaniach, które zostały

 

 

 

 

1

Każdy człowiek jest niepowtarzalną kompilacją różnych elementów - cech wyglądu, osobowości, charakteru, sposobu myślenia, przeżyć i doświadczeń.

Tak, jak nie istnieją identyczne odciski palców, tak nie ma dwóch takich samych osób. To oznacza, że jesteś wyjątkowy i niezastąpiony, ponieważ posiadasz takie doświadczenia, talenty i umiejętności, jakich nie posiada nikt inny na świecie.

Posiadamy również słabości i zdarza nam się popełniać błędy. Wiadomo jednak od dawna, że każdy człowiek posiada wszystkie niezbędne zasoby, by rozwijać się, doskonalić, wprowadzać zmiany i żyć pełnią życia.

PEŁNIA ŻYCIA

- wsłuchuj się w swoje potrzeby- znajdź to, co lubisz robić i wykorzystuj we wszystkich dziedzinach swojego życia- znaj i doceniaj swoje zalety- buduj swoje życie wokół mocnych stron- niepowodzenia traktuj jako lekcje, które mogą Cię wiele nauczyć- zauważaj w innych pozytywne intencje- szanuj siebie, oczekuj szacunku, szanuj innych- doceniaj sztukę rozmowy - słuchaj uważnie, mów zrozumiale- nawiązuj dobre relacje z innymi ludźmi- znajdź zawsze czas na:

pracę - to cena sukcesumyślenie - to źródo siłyzabawę - to tajemnica młodościczytanie - to podstawa wiedzyuprzejmość - to brama do szczęściamarzenia - to droga do gwiazdmiłość - to prawdziwa uroda życiaradość - to muzyka duszy

Page 2: PEŁNIA ŻYCIA - kreatywni.wsptwp.eukreatywni.wsptwp.eu/wp-content/uploads/2010/10/ASERTYWNOŚĆ-mater... · Koncepcja asertywności opiera się na kilku przekonaniach, które zostały

 

 

 

 

2

ASERTYWNOŚĆ

Jest to umiejętność kontaktowania się z innymi i wyrażania swych potrzeb, poglądów i uczuć respektując swoje prawa i prawa innych do bycia sobą.

PRAWA CZŁOWIEKA W KONTAKTACH Z INNYMI LUDŹMI

- SAMODZIELNY WYBÓR WŁASNEJ HIERARCHII WARTOŚCI- WYRAŻANIE WŁASNYCH OPINII I ODCZUĆ- PROSZENIE O COŚ PAMIĘTAJĄC, ŻE DRUGA OSOBA MA PRAWO ODMÓWIĆ- ODMAWIANIE PROŚBOM INNYCH- POPEŁNIANIE BŁĘDÓW- SZACUNEK W RELACJACH Z INNYMI- MÓWIENIE „NIE ROZUMIEM” I „NIE WIEM”- BYCIE SOBĄ- ZMIENIANIE ZDANIA- ZACHOWYWANIE SIĘ ASERTYWNIE- ZACHOWYWANIE SIĘ NIEASERTYWNIE

Page 3: PEŁNIA ŻYCIA - kreatywni.wsptwp.eukreatywni.wsptwp.eu/wp-content/uploads/2010/10/ASERTYWNOŚĆ-mater... · Koncepcja asertywności opiera się na kilku przekonaniach, które zostały

 

 

 

 

3

JAK ŻYĆ PEŁNIĄ ŻYCIA

- stosuj wszystkie wskazówki z poprzedniej strony- pamiętaj, że Ty, Twoje talenty i doświadczenia są niepowtarzalne i ważne. Jeśli organizacja jest jednym organizmem, Ty jesteś jej niezbędnym i istotnym elementem- wykorzystuj swoje mocne strony i wspomagaj nimi innych- angażuj się, dawaj z siebie to, co najlepsze, bądź lojalny- dziel się swoją mądrością i doświadczeniami, korzystaj z mądrości i doświadczeń innych- harmonizuj swoje cele i wartości z celami i wartościami organizacji- doceniaj oraz chwal siebie i innych- zdobywaj wiedzę i umiejętności, doskonal talenty, twórczo radź sobie ze słabościami- krytykuj z szacunkiem, dbając o cele i zrozumienie- WSPÓŁPRACUJ z innymi i zachęcaj do współpracy - razem możecie osiągnąć więcej nie tylko dla organizacji ale i dla siebie

ODKRYJ SWOJE SILNE STRONY - są one połączeniem:

- TALENTÓW - szczególnych, naturalnych zdolności i predyspozycji- UMIEJĘTNOŚCI - metod, które z powodzeniem stosujesz- WIEDZY - fakty i informacje, których się nauczyłeś, wnioski, które wyciągasz

Page 4: PEŁNIA ŻYCIA - kreatywni.wsptwp.eukreatywni.wsptwp.eu/wp-content/uploads/2010/10/ASERTYWNOŚĆ-mater... · Koncepcja asertywności opiera się na kilku przekonaniach, które zostały

 

 

 

 

4

Asertywność – założenia

Asertywność – stanowczość, która nie rani

Co to znaczy być asertywnym?Trudno znaleźć polski odpowiednik tego wyrażenia. Takie pojęcia jak PEWNOŚĆ SIEBIE, STANOWCZOŚĆ i ZDECYDOWANIE nie oddają znaczenia tego terminu.Asertywność to umiejętność, dzięki której ludzie otwarcie wyrażają swoje myśli, uczucia i przekonania, nie lekceważąc uczuć i poglądów sowich rozmówców.

Koncepcja asertywności opiera się na kilku przekonaniach, które zostały ujęte w postaci listy Praw Fensterheima.

Pięć Praw Fensterheima

1. Masz prawo do robienia tego, co chcesz dopóty, dopóki nie rani to kogoś innego.2. Masz prawo do zachowania swojej godności poprzez asertywne zachowanie – zachowanie

– nawet jeśli rani to kogoś innego – dopóty, dopóki Twoje intencje nie są agresywne, lecz asertywne.

3. Masz prawo do przedstawiania innym swoich próśb – dopóty, dopóki uznajesz, że druga osoba ma prawo odmówić.

4. Istnieją takie sytuacje między ludźmi, w których prawa nie są oczywiste. Zawsze jednak masz prawo do przedyskutowania tej sprawy z drugą osobą i wyjaśnienia jej.

5. Masz prawo do korzystania ze swych praw.

ASERTYWNE WYRAŻANIE EMOCJI – przy sytuacjach problemowych

1. Krótkim zdaniem określ na czym polega problem. Pamiętaj, by język ciała był spójny z komunikatem słownym2. Opisz swoje emocje w odniesieniu do zachowania drugiej osoby3. Podaj swoje oczekiwania 4. Określ konsekwencje

Ćwiczenie

Page 5: PEŁNIA ŻYCIA - kreatywni.wsptwp.eukreatywni.wsptwp.eu/wp-content/uploads/2010/10/ASERTYWNOŚĆ-mater... · Koncepcja asertywności opiera się na kilku przekonaniach, które zostały

 

 

 

 

5

Asertywna odmowa

„Asertywna odmowa to stwierdzenie czytelne, bezpośrednie, uczciwe i stanowcze. Powinno się tam znaleźć słowo NIE i jasna informacja o tym, jak zamierzamy postąpić. Dobrze jest, gdy odmowa obejmuje też wyjaśnienie – dzięki temu rozmówca może lepiej zrozumieć nasze postępowanie.”

(M. Król-Fijewska, Trening asertywności, s.87)

Asertywność nie jest lekiem na całe zło. W wielu sytuacjach życiowych np. przy flirtowaniu, raczej się nie sprawdza. Jest to natomiast znakomity sposób uczenia się stanowczego, lecz nie agresywnego zachowania w sytuacji zawodowej. Asertywność to umiejętność, dzięki której ludzie otwarcie wyrażają swoje myśli, uczucia i przekonania, nie lekceważąc uczuć i poglądów swoich rozmówców.

Asertywna odmowa to stwierdzenie jednoznaczne, uczciwe i stanowcze.„NIE” mówimy z prostotą i otwartością. Niedostateczna odmowa zachęca do prób namawiania.Powinno się w niej znaleźć:• Słowo NIE• Jasna informacja o tym, jak zamierzamy postąpić• Można też krótko wyjaśnić swoją decyzję – nie tłumacząc się• Jeżeli chcemy, możemy zaproponować alternatywne rozwiązanie

„Nie, nie zrobię tego, bo mam na dzisiaj inne plany (możemy powiedzieć jakie). Jeżeli to nie jest takie pilne – chętnie pomogę Ci pojutrze.”

Asertywna odmowa nie zawiera usprawiedliwiania ani pretensji. Nie mówimy:„Przepraszam Cię strasznie, ale wiesz, tyle mam roboty. Wybacz – ale naprawdę nie dam rady. Taka jestem przepracowana, a jeszcze szef ma humory…”

Ani też:„Słuchaj, pomogłabym Ci, ale czy naprawdę musisz przychodzić zawsze pod koniec pracy z takimi sprawami? Zastanów się – ja mam tylko dwie ręce.”

Jeżeli ktoś przez dłuższy czas czuje się przymuszony do robienia rzeczy, na które nie ma ochoty – może uprzedzić kolejną „prośbę”, mówiąc na przykład:„Jeśli liczysz na moją pomoc w tym tygodniu, to chcę Cię uprzedzić, że niestety nie będę mógł, gdyż…”

Oczywiście i to może nie poskutkować. Ale wzięcie inicjatywy w swoje ręce zmienia stereotyp relacji dlatego bywa skuteczne.Według koncepcji asertywności najlepszym argumentem jest odwołanie się do swoich preferencji „wolę”, „chcę”, „wybieram”, „jest dla mnie ważne”, lub postanowień „mam zamiar”, „postanowiłem”, „zdecydowałem”

Asertywne odmawianie nie jest obowiązującą normą. Często robimy coś, na co nie mamy ochoty. Naszym celem jest poszerzenie kompetencji psychologicznych czytelników, a nie nakłanianie ich, by za wszelką cenę naginali się do jakichkolwiek wzorców.

Page 6: PEŁNIA ŻYCIA - kreatywni.wsptwp.eukreatywni.wsptwp.eu/wp-content/uploads/2010/10/ASERTYWNOŚĆ-mater... · Koncepcja asertywności opiera się na kilku przekonaniach, które zostały

 

 

 

 

6

Asertywność a agresja

Asertywność jest czasami mylona z agresją. W przypadku zachowań agresywnych sytuacje są postrzegane w kategoriach „ja wygrywam, Ty przegrywasz”. Ton głosu w zachowaniu agresywnym różni się od tonu w zachowaniu asertywnym – często bywa hałaśliwy, pobrzmiewa w nim pogróżka lub sarkazm. Towarzyszy mu odpowiednie zachowanie niewerbalne: mierzenie rozmówcy wrogim spojrzeniem, grożenie palcem, naruszanie granicy przestrzeni prywatnej.Często myli się również pojęcia złości i agresji.Złość jest uczuciem, agresja zaś sposobem wyrażania złości.Złość może być także obecna w zachowaniach uległych i asertywnych. W tych pierwszych kumuluje się i może później wybuchnąć w postaci agresji. W tych drugich jest wyrażana jako otwarty komunikat, np. „Jestem na Ciebie zły”, i dzięki temu uświadamiana rozmówcy.Asertywność nie musi być stosowana w każdym przypadku sprzeczności interesów, czasami wręcz nie należy jej stosować.Asertywność nie stanowi gwarancji sukcesu, ale daje satysfakcję z wyrażania własnych uczuć po to, by konflikt można było rozstrzygnąć bez poczucia winy czy nieszczerości.

Page 7: PEŁNIA ŻYCIA - kreatywni.wsptwp.eukreatywni.wsptwp.eu/wp-content/uploads/2010/10/ASERTYWNOŚĆ-mater... · Koncepcja asertywności opiera się na kilku przekonaniach, które zostały

 

 

 

 

7

Koncepcja systemu granic JA

Granice

są niewidzialnymi, symbolicznymi „ogrodzeniami” spełniającymi trzy funkcje: powstrzymują innych przed wchodzeniem w naszą przestrzeń i nadużywaniem nas, powstrzymują nas przed wchodzeniem w przestrzeń innych i nadużywaniem ich, umożliwiają nam życie w zgodzie z poczuciem tego, kim jesteśmy.

Granica zewnętrzna

pozwala nam decydować o dystansie, jaki chcemy utrzymać wobec innych ludzi (aspekt fizyczny i seksualny).

Granica wewnętrzna

chroni myśli, uczucia i zachowanie oraz utrzymuje ich integralność i adekwatność. Pozwala nam przyjmować odpowiedzialność za myśli, uczucia, działania bez obwiniania innych. Zapobiega też braniu odpowiedzialności za myśli, uczucia, zachowania innych, nie pozwala nam sterować i manipulować ludźmi wokół nas.

Osoba pozbawiona granic lub z uszkodzonymi granicami nie zdaje sobie sprawy, że jest nadużywana i że sama nadużywa innych, jest niewrażliwa na

granice innych i nieświadoma ich istnienia. Przekracza cudze granice – manipuluje.

Obrona przed manipulacjami jest możliwazdolność rozpoznawania manipulacji pozwala na poddaniu ich świadomej

kontroli, przerwaniu automatyzmów ulegania

Page 8: PEŁNIA ŻYCIA - kreatywni.wsptwp.eukreatywni.wsptwp.eu/wp-content/uploads/2010/10/ASERTYWNOŚĆ-mater... · Koncepcja asertywności opiera się na kilku przekonaniach, które zostały

 

 

 

 

8

KONCENTRACJA: RAMA PROBLEMU - RAMA ROZWIĄZANIA

RAMA PROBLEMU

dlaczego... ?jak to możliwe... ?

jak można... ?po co... ?

RAMA ROZWIĄZANIA

co zrobić aby... ?co sprawi, że... ?w jaki sposób... ?

co mogę zrobić... ?

Page 9: PEŁNIA ŻYCIA - kreatywni.wsptwp.eukreatywni.wsptwp.eu/wp-content/uploads/2010/10/ASERTYWNOŚĆ-mater... · Koncepcja asertywności opiera się na kilku przekonaniach, które zostały

 

 

 

 

9

1. Pochwała szczegółowa

2. Informacja zwrotna- oczekiwane rezultaty

3. Pochwała ogólna

SANDWICH - informacja zwrotna

Czy znasz określenie „konstruktywna krytyka”? Na pewno! Pod przykrywką programu naprawczego ukrywa się grożący palcem rodzic. Określenie to stworzył ten sam mechanizm co „demokrację socjalistyczną”. Ma sugerować coś lepszego, skuteczniejszego i bardziej wartościowego. Krytyka jest krytyką a socjalizm socjalizmem, nie mówiąc już o demokracji.

Czy przyjemnie jest być krytykowanym? Czy rzeczywiście jest to konstruktywne działanie, czy może są lepsze metody zwrócenia komuś uwagi?

Kluczem, według którego umysł porządkuje informacje i emocje jest „pierwsze wrażenie”. Wykorzystując tę właściwość „centrum dowodzenia” możesz z łatwością posługiwać się nią w sytuacjach, kiedy chcesz, aby partner poczuł się zmotywowany do poprawienia swoich potknięć czy błędów. Możesz zaserwować mu w miejsce niestrawnej „konstruktywnej krytyki” - lekką i apetyczną kanapkę – sandwich, w której gorzka pigułka znika niezauważalnie i jednocześnie jest zauważalnie skuteczna.

Strategia chowania gorzkiej pigułki jest zadziwiająco prosta. Wyraźne określenie, co należy ulepszyć, poprawić, bądź czego w przyszłości uniknąć

jest jasnym komunikatem, że zauważasz fakt, iż został popełniony błąd, ale Ty zwracasz uwagę na wynik, cel działania podając rozwiązanie. Pokazujesz, że Twoim zamiarem nie jest połajanie samo w sobie, ale prawidłowe wykonanie zadania.

Serwowanie kanapki jest doskonałym nawykiem pozwalającym utrzymać cel pracy i innych działań w polu widzenia, współdziałać w zespole w harmonii oraz pozostać w stanie doskonałego samopoczucie pomimo pożarów, jakie czasami wybuchają w czasie wykonywania zadań.

Page 10: PEŁNIA ŻYCIA - kreatywni.wsptwp.eukreatywni.wsptwp.eu/wp-content/uploads/2010/10/ASERTYWNOŚĆ-mater... · Koncepcja asertywności opiera się na kilku przekonaniach, które zostały

 

 

 

 

10

TYPOWE PROBLEMY ZWIĄZANE Z PRZEKAZYWANIEM INFORMACJI:

• niewłaściwy czas przekazywania informacji, • przeciążenie informacjami, • niezrozumiałe lub zbyt trudne słownictwo, • filtr informacyjny, • brak zaufania i otwartości,• zazdrość, • skupienie się na sobie lub na sprawach niezwiązanych z procesem komunikacji, • słyszenie tego, czego się oczekuje, lub tego, co się chce usłyszeć,• nastawienie (różnice w percepcji), • szum.

ETAPY SKUTECZNEGO PRZEKAZYWANIA INFORMACJI

1. Wyjaśnianie- nakreśl jasny obraz problemu,- zapewnij zrozumienie problemu,- pokaż potrzeby w zakresie rozwoju umiejętności i korzyści wynikające z tego rozwoju,- redukuj obawy,- odpowiadaj na pytania.

2. Demonstrowanie- pokaż dokładnie, jak zadanie ma być wykonane,- podaj kompletną procedurę.

3. Wykonanie „po śladzie”- instruowany próbuje wykonać to, co wyjaśniłeś i zademonstrowałeś.

4. Korekta- wypunktuj to, co zostało zrobione dobrze,- wypunktuj to, co zostało zrobione niezbyt dobrze,- zaproponuj działania na przyszłość.

PRZEKAZYWANIE INFORMACJI

Page 11: PEŁNIA ŻYCIA - kreatywni.wsptwp.eukreatywni.wsptwp.eu/wp-content/uploads/2010/10/ASERTYWNOŚĆ-mater... · Koncepcja asertywności opiera się na kilku przekonaniach, które zostały

 

 

 

 

11

KOMUNIKACJACoraz częściej słyszymy, że 85% drogi do sukcesu w biznesie i 95% w relacjach osobistych zależy od skuteczniej komunikacji. Jest procesem porozumiewania się między jednostkami. Jest to wymiana myśli, informacji, dzielenie się doświadczeniem, przekazywanie idei i światopoglądu drugiemu człowiekowi lub grupie ludzi.Dzięki komunikacji uczymy się i zdobywamy wiedzę nie tylko o rozmówcy - w szerokim tego słowa pojęciu posiada ona najistotniejszy wpływ na rozwój przekonań, nawyków, zalet i talentów. Komunikacji nieodłącznie towarzyszą przeróżne stany emocjonalne i to one właśnie budują nasz światopogląd i większość systemów działania.

Wydawałoby się, że jest to kwestia przypadku. Spotykasz osobę, która już od pierwszego momentu wydaje Ci się mało sympatyczna, albo całkowicie odwrotnie: znajdujesz wspólny język, odczuwasz harmonię i przyjemność kontaktu, odnosisz wrażenie, że rozmówca mówi do Ciebie jasnym i zrozumiałym językiem.

Badania procesu komunikacji doprowadziły do wniosków, że nie tylko istnieją metody poprawienia kontaktu, ale z łatwością można nauczyć się sposobów sprawnego porozumiewania się z każdym nawet „najtrudniejszym” rozmówcą. Metody te okazują się tak proste i szybkie do opanowania, ponieważ opierają się na dobrze znanych człowiekowi mechanizmach.

NA CO ZWRACAMY UWAGĘ W PROCESIE KOMUNIKACJI

55%język ciała

38%ton głosu

7%treść, słowa

Page 12: PEŁNIA ŻYCIA - kreatywni.wsptwp.eukreatywni.wsptwp.eu/wp-content/uploads/2010/10/ASERTYWNOŚĆ-mater... · Koncepcja asertywności opiera się na kilku przekonaniach, które zostały

 

 

 

 

12

KOMUNIKACJA

W dzisiejszych czasach, nazywanych erą informacji, nie można się nie komunikować. W kontakcie z drugą osobą treść wypowiedzi stanowi tylko 7% komunikatu. W związku z tym brak komunikatu czy gest jest również informacją dla drugiej osoby.

ZNACZENIEM KOMUNIKACJI NIE JEST TWÓJ PRZEKAZ, ALE ODPOWIEDŹ, JAKĄ OTRZYMUJESZ

Przebieg przekazywania informacji w rozmowie

WEWNĘTRZNA REPREZENTACJA NADAWCY

ZEWNĘTRZNY PRZEKAZ(język, treść, komunikat niewerbalny, kontekst)

ODBIÓRZNACZENIE

WEWNĘTRZNA REAKCJA ODBIORCY

ODPOWIEDŹ(komunikat zwrotny)

JEŚLI TWÓJ KOMUNIKAT ZOSTAŁ ODEBRANY INACZEJ NIŻ SIĘ TEGO SPODZIEWAŁEŚ TO ZNACZY, ŻE NASTĄPIŁY ZAKŁÓCENIA NA KTÓRYMŚ Z ETAPÓW PROCESU.

Co możesz zrobić?

- poznaj, doskonal i stosuj techniki komunikacji- szczególnie zwracaj uwagę na klaryfikację - rozumienie swojego rozmówcy i umiejętne zadawanie pytań- pamiętaj o zasadzie: jeśli coś nie działa, to zrób coś innego (powtarzając swoje zachowania otrzymujesz powtórzone rezultaty)- oddzielaj intencje rozmówcy od jego zachowań

Page 13: PEŁNIA ŻYCIA - kreatywni.wsptwp.eukreatywni.wsptwp.eu/wp-content/uploads/2010/10/ASERTYWNOŚĆ-mater... · Koncepcja asertywności opiera się na kilku przekonaniach, które zostały

 

 

 

 

13

MAPA NIE JEST TERENEM

Sytuacja I

Jeśli pomyślisz o koniu, powstaje w Twoim umyśle wyobrażenie zwierzęcia i wydobywasz porcję najistotniejszych informacji, jakie opisują konia bądź zjawiska, sytuacje z nim związane. Po obejrzeniu żywego konia możesz określić, według jakich kryteriów go oceniasz.Wyobraź sobie, w jaki sposób odbiera to zwierzę, malarz, rolnik, weterynarz, dżokej, muzyk, 10-letnie dziecko, osoba uczulona na sierść zwierząt, rzeźnik, hodowca, dziewczynka, starzec.

Sytuacja II

Widzisz na ulicy płaczącą osobę. W jaki sposób zinterpretuje to każda z osób:Ty, Twój przyjaciel, Twoja koleżanka, 5-letnie dziecko, osoba porzucona przez partnera, osoba zakochana, biznesmen, bezdomna kobieta, człowiek na wózku inwalidzkim, Twoja sąsiadka, Twój szef, Twój kolega z pracy, osoba, z którą jesteś w konflikcie, osoba, którą darzysz miłością, buddysta, mahometanin, członek sekty Niebo, miłośnik zwierząt, osoba przepracowana, osoba bezrobotna, ktoś, kto nieustannie się spieszy, optymista, pesymista, właściciel Kubusia Puchatka i mieszkańcy Stumilowego Lasu, Mały Książę i Wielki Brat.

Nasze doświadczenia i przekonania są jak filtry nakładane na szkła, przez które oglądamy rzeczywistość. Każdy człowiek posiada inne, często skrajnie odmienne lub w nieco zbliżone doświadczenia i zgodnie z nimi postrzega otoczenie. To decyduje o naszej niepowtarzalności i odmienności.Tworzymy mapy, modele rzeczywistości, plany terenu z naniesionymi doświadczeniami, przekonaniami. Jest to niezbędne dla uporządkowania świata, argumentowania decyzji i działań. Dzięki nim kierujemy swoim zachowaniem.Niektóre szczegóły terenu są pomijane a inne umieszczane na mapie są precyzyjne i mocno uszczegółowione. Jesteśmy twórcami naszej subiektywnej rzeczywistości. Mapa jest więc własną, autorską notatką o zaobserwowanym terenie.

Jak często widzisz osoby spierające się o jakiś punkt terenu, który w rzeczywistości subiektywnej jednej strony wygląda całkowicie inaczej niż u rozmówcy. A przecież spór idzie o ten sam zaistniały w rzeczywistości fakt, o ten sam fragment terenu całkowicie różnie zanotowany na dwóch różnych mapach.

1. Mapa nie jest terenem2. Mapa nie jest odwzorowaniem całego terenu3. Mapy mają tendencję do powielania się z błędem

Page 14: PEŁNIA ŻYCIA - kreatywni.wsptwp.eukreatywni.wsptwp.eu/wp-content/uploads/2010/10/ASERTYWNOŚĆ-mater... · Koncepcja asertywności opiera się na kilku przekonaniach, które zostały

 

 

 

 

14

“RAPPORT” - BUDOWANIE DOBREJ RELACJI

W porozumiewaniu się istotną rolę odgrywa nie tylko treść wypowiedzi. Ważną rolę odgrywa również sposób, w jaki się wypowiadamy oraz pozycja ciała. Gesty i ruchy są pierwszą formą wyrażania emocji i przekazywania informacji. Nie zastanawiamy się czym jest uśmiech, skrzywienie nosa, zmarszczenie brwi. Są to dla nas sygnały oczywiste. Są również komunikaty związane wyłącznie z kręgiem kulturowym. Na przykład machnięcie ręką, które w Europie uważane jest za chęć pozbycia się kogoś z pola widzenia w krajach arabskich oznacza przywołanie. Nie chodzi o tworzenie katalogu gestów, ale o świadomość, że ciało przekazuje podświadomości naszego rozmówcy całą opowieść o naszym stosunku do niego. O naszej aprobacie, bądź niechęci, o tym czy czujemy się dobrze podczas rozmowy czy raczej chcielibyśmy ją zakończyć.

Twoja postawa wobec rozmówcy może sprawić, że poczuje się on jakby znał Ciebie od dawna, poczuje się komfortowo i chętnie podejmie dialog, łatwiej rozwiążecie ewentualne problemy i przekażecie sobie istotne informacje.

Możesz to zjawisko z łatwością zaobserwować w kawiarniach, sklepach, na ulicach, wszędzie tam, gdzie zobaczysz pary prowadzące dialog. Zwróć uwagę na to, że osoby, które odczuwają do siebie sympatię poruszają się w podobnym rytmie i naśladują nieświadomie swoje ruchy ciała.

Jednym ze sposobów na dobrą komunikację jest dopasowanie pozycji ciała, jest ustawienie go w lustrzanym odbiciu w stosunku do partnera.

Sprawi to, że z łatwością:- wzbudzisz zaufanie i sympatię- przytrzymasz uwagę rozmówcy- wywołasz wrażenie, że jesteście „z tej samej gliny” i poczucie wspólnoty- zmniejszysz dysonans między Wami- szybciej i łatwiej osiągniesz cel rozmowy

Harmonizując i odzwierciedlając język ciała i ton głosu, bardzo szybko można uzyskać kontakt prawie z każdym człowiekiem.

Zharmonizowanie wzroku jest jednym ze sposobów nawiązania kontaktu. Można również zharmonizować ruchy rąk, drobnymi ruchami dłoni, ruchy ciała ruchem głowy, przemieszczanie wagi ciała i ogólną postawę. Ludzie pozostający w głębokim kontakcie nawet oddychają w równym tempie. Zharmonizowanie głosu jest jeszcze innym sposobem osiągania kontaktu. Dotyczyć może brzmienia, prędkości, głośności i rytmu mowy. Przypomina dołączenie się do czyjeś piosenki czy muzyki – wkomponowujesz się i dostrajasz.

Harmonizacja to jednak nie naśladownictwo, które jest zauważalnym przesadzonym i niewyszukanym powielaniem ruchów innej osoby, zazwyczaj postrzeganym jako zaczepne.

Page 15: PEŁNIA ŻYCIA - kreatywni.wsptwp.eukreatywni.wsptwp.eu/wp-content/uploads/2010/10/ASERTYWNOŚĆ-mater... · Koncepcja asertywności opiera się na kilku przekonaniach, które zostały

 

 

 

 

15

DOPASOWANIE - pacing

Technikę dopasowania stosujemy przez cały czas: aby przystosować się do różnych sytuacji społecznych, aby zapewnić innym komfort i aby samemu czuć się swobodnie.

Dopasowanie jest umiejętnością kontaktu powszechnie używaną podczas rozmowy o wspólnych zainteresowaniach, przyjaciołach, pracy, hobby. Dopasowujemy emocje.

Dopasowanie pozwala na zogniskowanie uwagi i podtrzymywanie jej. Sprawia, że stwierdzenia zmieniające kierunek brzmią bardziej wiarygodnie i przekonywująco, ponieważ nadajesz swoim komunikatom strukturę, która jest zbliżona do struktury, przy pomocy, której druga osoba koduje informacje. Dopasowanie pozwala na przekazanie informacji w taki sposób, że jest ona rozumiana zgodnie ze sposobem rozumienia drugiej osoby.

Dopasowanie umożliwia następujące efekty prawidłowej komunikacji:• Przyciąga i utrzymuje uwagę• Zwiększa chłonność i wrażliwość na komunikację• Tworzy potencjał reakcji• Tworzy wiarygodność i zaufanie• Zmniejsza różnicę• Wytwarza poczucie wspólnoty

DOPASOWANIE CAŁEGO CIAŁA - Dopasuj się do pozycji ciała i ruchów drugiej osoby.

DOPASOWANIE POŁOWY CIAŁA - Dopasowanie górnej lub dolnej połowy ciała.

KĄT POMIĘDZY GŁOWĄ A RAMIENIEM - Nachyl głowę w podobny sposób.

WYRAZY TWARZY - Charakterystyczne ruchy: marszczenie nosa, ruchy warg, ruchy brwi itp.

GESTY - Odzwierciedlenie gestów w sposób taktowny i z szacunkiem.

DOPASOWANIE CZĘŚCI CIAŁA - Np. tempo mruganie powiek.

ANALOGOWE CECHY GŁOSU - Dopasuj swój głos do zmian w tempie, wysokości, intonacji itp.

STRUKTURY WERBALNE - Słowa wskazujące na preferencje jednego z systemów reprezentacji.

POWTARZAJĄCE SIĘ FAZY I ZWROTY - Np. „wiesz”, „prawda”, „kurczę” itp.

Page 16: PEŁNIA ŻYCIA - kreatywni.wsptwp.eukreatywni.wsptwp.eu/wp-content/uploads/2010/10/ASERTYWNOŚĆ-mater... · Koncepcja asertywności opiera się na kilku przekonaniach, które zostały

 

 

 

 

16

POZYCJE PERCEPCYJNE

Czy usłyszałeś lub usłyszałaś kiedyś stwierdzenie „postaw się w mojej sytuacji” lub „spójrz na tę sprawę z innej strony? Być może brzmiało to nieco zaczepnie lub wręcz prowokacyjnie…

A czy pojawiło się kiedyś w Tobie pragnienie, aby ktoś dobrze zrozumiał i wczuł się w Twoje położenie?

Umiejętność stawiania się w sytuacji drugiej osoby jest niezwykłą zaletą, rodzajem empatii, który nie tylko powoduje, że jawisz się jako osoba mądra i doświadczona, ale również rozwiązuje wiele konfliktów.

Skłania to do łatwiejszego poznawania mapy rozmówcy a co za tym idzie, efektywnej komunikacji. Każdy człowiek posiada pewną naturalną zdolność do stawiania się w drugiej

pozycji percepcyjnej, w pozycji rozmówcy. Ci, natomiast, którzy rozwinęli tę umiejętność szczególnie mocno są zwykle ludźmi żyjącymi w harmonii z otoczeniem, posiadającymi znacznie mniej stresów w kontaktach osobistych i zawodowych oraz znacznie rzadziej popadają w konflikty.

Wyobraź sobie, że masz do przedyskutowania z drugą osobą problem. Twój rozmówca nie zgadza się z Tobą.

1. Oznacz z dwiema innymi osobami miejsca A, B i C.2. Stoisz w miejscu A, Twój rozmówca w miejscu B a pole C jest zajęte przez obserwatora nie

zaangażowanego emocjonalnie w konflikt.3. Patrząc na osobę w pozycji B przypomnij sobie, co czujesz i co chcesz przekazać swojemu

antagoniście.4. Stań w miejscu B, wyobraź sobie, że jesteś swoim rozmówcą. Pomyśl, jakie ma argumenty, jakie

są jej racje, jak odbiera Twoje zachowanie i w jaki sposób je interpretuje. Wyobraź sobie, co czuje, gdy do niej mówisz.

5. Z pozycji obserwatora możesz dokonać oceny jak przebiega Wasz dialog. Jak oceniasz go z boku tę rozmowę? Zastanów się co chcesz przekazać, jakiej rady chcesz udzielić skonfliktowanym stronom, aby doszły do porozumienia.

Ćwiczenie

Page 17: PEŁNIA ŻYCIA - kreatywni.wsptwp.eukreatywni.wsptwp.eu/wp-content/uploads/2010/10/ASERTYWNOŚĆ-mater... · Koncepcja asertywności opiera się na kilku przekonaniach, które zostały

 

 

 

 

17

PRESUPOZYCJE

Jedną z rzeczy, które Milton robił naprawdę wyśmienicie, i które dramatycznie zwiększyły jego skuteczność, był sposób w jaki używał on presupozycji. Ludzie czynią pewne założenia w swoim modelu świata. Założenia tego modelu manifestują się lingwistycznie w postaci presupozycji obecnych w zdaniach wypowiadanych przez osobę.

Presupozycja jest to ukryte stwierdzenie, które musi być prawdziwe, aby ukryte miało sens. Poniżej podane przykłady najprostszych presupozycji:

1. presupozycje na temat czasu: zanim, po, w czasie, gdy, podczas, np.„Czy chcesz wypić kawę w czasie rozmowy o warunkach sprzedaży?”„Chciałbym przedyskutować coś zanim skończysz ten projekt”

2. liczby porządkowe: inny, następny, pierwszy, drugi, ostatni, kolejny„Zastanówmy się, którą korzyść z oferty, nasz klient dostrzeże jako pierwszą”

3. pozorny wybór: założenie, że co najmniej jedna z dwóch alternatyw wydarzy się„Nie wiem czy to ma znaczenie czy porozmawiamy przed czy po lunchu”“Podpiszemy tę umowę w czwartek czy w piątek?“Spotkamy się we wtorek o 17 czy o 18?

4. presupozycje na temat świadomości: wiedzieć, zdawać sobie sprawę, uświadamiać sobie, zauważać – mogą być użyte , aby założyć, że reszta zdania jest prawdą, np.„Czy zdajesz sobie sprawę, że już teraz podejmujesz nowe wyzwania?”

5. przymiotniki i przysłówki:„Czy jesteś ciekawy która z naszych usług jest najkorzystniejsza?”„Czy jesteś już całkowicie przekonany?”„Jak szybko podejmiesz decyzję?”

6. zmiana czasu: zacząć, skończyć, przestać, kontynuować, już, jeszcze, ciągle, nadal, np.„Możesz nadal się ekscytowa攄Czy ciągle się jeszcze gniewasz?”„Czy przestał pan już bić swoją żonę?”

Page 18: PEŁNIA ŻYCIA - kreatywni.wsptwp.eukreatywni.wsptwp.eu/wp-content/uploads/2010/10/ASERTYWNOŚĆ-mater... · Koncepcja asertywności opiera się na kilku przekonaniach, które zostały

 

 

 

 

18

JĘZYK KORZYŚCI

Ludzie angażują się w zadania kiedy wiedzą, że to co mają zrobić jest:

dla nich WAŻNE

DLACZEGO jest to WAŻNE

i jakie będą mieli z tego KORZYŚCI

- dla nich samych- dla partnerów- dla organizacji

1. Zapytaj o wartości

2. Ułóż kilkuzdaniową wypowiedź perswazyjną formułując agrumentancję kładącą nacisk na korzyści rozmówcy

Ćwiczenie

Page 19: PEŁNIA ŻYCIA - kreatywni.wsptwp.eukreatywni.wsptwp.eu/wp-content/uploads/2010/10/ASERTYWNOŚĆ-mater... · Koncepcja asertywności opiera się na kilku przekonaniach, które zostały

 

 

 

 

19

GATE METHOD

To zupełnie nowy rodzaj kontaktu z własnym umysłem, dzięki któremu można w niezwykły sposób wpływać na swoje życie. Technika oparta jest na bazie NLP, Gestaltu i metafory eriksonowskiej.

Przydatna jest w sytuacjach:- rozwiązywania codziennych problemów- wpływania na relacje z innymi osobami- osiąganiu spójności wewnętrznej i lepszego kontaktu ze swoim wnętrzem- poprawy stanu zdrowia i usuwaniu reakcji psychosomatycznych- rozwiązywaniu problemów do których przyczyn trudno jest dotrzeć- rozwijania własnej intuicji- kontaktowania się ze sobą na poziomie nieświadomym

ZAŁOŻENIA

Wszystkie odpowiedzi są w Tobie, bo Twój umysł ma umiejętność wygenerowania odpowiedzi na każde pytanie, jakie sobie zadasz. Sposób zadawania pytań nadaje kierunek i skupia uwagę na określonych aspektach sytuacji

Gate method kieruje się gł. Ramą rozwiązania – Co zrobić, Jak to rozwiązać, odchodząc od Ramy Problemu – Dlaczego mam ten problem

Intuicja jest podstawą kontaktu ze swoim wnętrzem - rozmowa z intuicją jest niezbędnym elementem w pracy z podświadomością i nie ogranicza się tylko do niespodziewanych impulsów. Nie jest to również umiejętność dostępna dla wybranych. Każdy z nas potrafi kontaktować się i odbierać informacje w tym wewnętrznym języku. Ty również! Nie musisz też czekać, aż informacja pojawi się sama – możesz zadawać pytania, by otrzymywać odpowiedzi.

Najważniejszy jest cel - musisz po prostu wiedzieć, czego pragniesz, jaką zmianę chcesz uzyskać. Jeśli nie wiesz, jakiego konkretnie rezultatu oczekujesz – niech to będzie harmonia wewnętrzna, poczucie spójności lub wyzwolenie energii do zmiany. Ważne jest, byś podczas całego procesu tkania metafory miał na uwadze cel, do którego podążasz.

Zabawa z wyobraźnią - W wyobraźni możesz dokonać nawet rzeczy niemożliwych, nierealnych, możesz fantazjować, bawić się w wymyślanie historii. A w swojej metaforze możesz przenosić się w czasie i w różne miejsca. Możesz stwarzać w mgnieniu oka wspaniałe budowle, burzyć je w dowolnej chwili. Możesz ożywiać przedmioty i rozmawiać ze zwierzętami. Puść wodze fantazji. TO TYLKO I AŻ WYOBRAŹNIA.

Odpowiedzialność zawsze jest po Twojej stronie - To nie metafora rządzi Tobą – to Ty kierujesz metaforą. Na wszystko co dzieje się w Twoim życiu i Twojej metaforze masz. WYKORZYSTAJ TO!

Page 20: PEŁNIA ŻYCIA - kreatywni.wsptwp.eukreatywni.wsptwp.eu/wp-content/uploads/2010/10/ASERTYWNOŚĆ-mater... · Koncepcja asertywności opiera się na kilku przekonaniach, które zostały

 

 

 

 

20

Wszystkie elementy Twojej metafory są dobre – powstały, by Ci służyć. Tak brzmi zaczerpnięte z NLP założenie, według którego wszelkie zachowania są spowodowane ważnymi dla umysłu korzyściami. Wszystkie symbole Twojego miasta są ważne i powstały, by Ci sprzyjać. Przyjmując taką zasadę, będziesz mógł dokonywać głębokich zmian w swoim życiu, pozostając w harmonii ze sobą i zapewniając sobie jednocześnie poczucie bezpieczeństwa. Jeśli któryś ze stworzonych przez Ciebie w metaforze symboli zachowuje się niepokojąco, oznacza to, że postawiony został w nie swojej roli bąd ź nie potrafi w inny sposób zaspokajać ważnych dla umysłu korzyści.

Zmiana wewnętrzna przynosi zmianę zewnętrzną – dokonując zmian na poziomie symboli wpływasz na siebie i swoją rzeczywistość w realnym świecie

Struktura metafory

1.Określenie problemu i rezultatu jaki chcesz uzyskać2. Nadanie symboli na poziomie miasta3. Diagnoza sytuacji4. Generowanie rozwiązań5. Sprawdzenie ekologii6. Test na poziomie miasta7. Test w rzeczywistości

Wyobraź sobie, że jesteś miastem.

Zobacz, jak wygląda Twoje miasto, jaki ma klimat, co się w nim dzieje. Jeśli Ty to miasto, to czym w nim jest :

• Twój umysł,

• Twoje ciało,

• Twoje emocje,

• Twoje serce,

• Twoja kobieca część,

• Twoja męska część.

• Czy Twoje miasto ma granice? Jeśli tak, sprawdź, jak one wyglądają?

Granice miasta są symbolem Twoich osobistych granic.

Ćwiczenie

Page 21: PEŁNIA ŻYCIA - kreatywni.wsptwp.eukreatywni.wsptwp.eu/wp-content/uploads/2010/10/ASERTYWNOŚĆ-mater... · Koncepcja asertywności opiera się na kilku przekonaniach, które zostały

 

 

 

 

21

Niemal wszyscy jesteśmy przekonani, że jeśli na pierwszym miejscu postawimy szczęście, stracimy wolę działania. I właśnie dlatego chcę Ci powiedzieć,

że po wprowadzeniu zmiany, ZAMIAST OSIĄGAĆ SZCZĘSCIE, ZACZĄŁEM MIEĆ OSIĄGNIECIA GŁÓWNIE DLATEGO, ŻE JESTEM SZCZĘŚLIWY. Różnica, jaką to

sprawiło w moim życiu jest tak wielka, że chyba nie da się jej opisać słowami. Nie straciłem motywacji do działania.

Wręcz odwrotnie, chcę robić jeszcze więcej!

Anthony Robbins