Oversikt over interkommunalt samarbeid - NKRF · 2018. 11. 15. · Samarbeid om tenester iii Samandrag Interkommunalt samarbeid er naudsynt, kanskje særleg for små kommunar. Men

Oversikt over interkommunalt samarbeid

Hjartdal kommune

Forvaltningsrevisjonsrapport nr: 727 004

2007

Samarbeid om tenester

ii

Innhald

Samandrag ......................................................................................................................... iii

1 Innleiing........................................................................................................................1

1.1 Bakgrunn .............................................................................................................1 1.2 Problemstillingar .................................................................................................1 1.3 Avgrensing ..........................................................................................................1

2 Metode og kvalitetssikring..........................................................................................2

2.1 Val av metode......................................................................................................2 2.2 Kvalitetssikring ...................................................................................................2

3 Revisjonskriterium......................................................................................................3

3.1 Lovmessige sider ved samarbeid.........................................................................3 3.2 Aktuelle samarbeidsformer .................................................................................4 3.3 Aktuelle interne reglement ..................................................................................5

4 Fakta og funn...............................................................................................................6 4.1 Samarbeidsavtaler i Hjartdal kommune ..............................................................6

A) Samarbeid utan organisatorisk overbygning 6 B) Interkommunalt samarbeid med felles styringsorgan (Kommunelova § 27 og IKS) 17 C) Interkommunalt samarbeid med anna selskapsform 19

5 Revisor sine vurderingar og konklusjonar ...............................................................21

Samarbeidstiltak og avtaler i Hjartdal kommune............................................................21

Litteratur og kjelder .........................................................................................................22

Vedlegg ...............................................................................................................................22


iii

Samandrag Interkommunalt samarbeid er naudsynt, kanskje særleg for små kommunar. Men det vil vere både fordelar og ulemper knytt til dette. Ein fordel kan vere at kommunen oppnår betre fagkompetanse på området, medan ei ulempe kan vere at kommunestyret mistar noko av den kontrollen og styringa som politikerane elles har i øvrig kommunal verksemd. Dess meir formelt eit samarbeid er, dvs. samarbeid med organisatorisk overbygning, dess meir formelle vert og rapporteringsrutinane tilbake til dei politiske organa. Ved slike samarbeid er det ofte lover som regulerer tilhøvet mellom kommunen og det fristilte selskapet og kva slags påverknad kommunestyret skal ha. I dei høva der det fins interkommunalt samarbeid utan ei organisatorisk overbygning, dvs. at nokon område av den kommunale tenesteytinga vert lagt saman med nabokommunen og løyst i fellesskap mellom desse, er det kanskje mindre forutsigbart kva slags informasjon kommunestyret får attende. Vi ser at fleire av avtalene ved fornying ikkje er blitt lagt fram i kommunestyret, korkje som referatsak eller ordinær sak. Det er samstundes grunn til å tru at alle saker om interkommunalt samarbeid vil vere saker av prinsipiell interesse. Gjennom halvårlege dialogmøte, der både politikarar og administrasjon er representert, er tilhøve rundt interkommunalt samarbeid tatt opp jevnleg. Temaet er og tatt opp på samarbeidsmøte på ordførar/ rådmannsnivå. Vi ser at det er rådmannen, eller i nokon høve andre leiarar i administrasjonen, som har skrive under mange av avtalene. Ein kan ikkje sjå konkret ut frå dagens delegeringsreglement at rådmannen er gjeve slik mynde, men sidan dette er ein praksis over mange år, er det grunn til å tru at dette tilhøvet likevel er kjent og godtatt av kommunestyret. Nokre av avtalene gjeld for eit år i gongen, men vert automatisk fornya dersom ikkje ein av partane gjev skriftleg beskjed i god tid før utgangen av eit kalenderår. Nokon av avtalene krev i større grad enn andre at samarbeida skal evaluerast. Vi har ikkje opplysningar om at det er gjort i dei høva der det kjem fram av avtalene. Vi er kjent med at Hjartdal kommune ikkje lenger har kommunalsjef innanfor området helse/ omsorg. I nokre av avtalene, som er heilt nye og ikkje underteikna enno, vert det vist til at m.a. kommunalsjefen på det aktuelle området skal vere med i ei styringsgruppe for tenesta. Når avtalene vert revidert, syns revisjonen det er uheldig at det ikkje er samsvar mellom organisasjonskartet og skissert styring i avtala.

Sauland, 11. januar 2008 Telemark kommunerevisjon IKS

Bjørg Kaasa forvaltningsrevisor


Telemark kommunerevisjon IKS

1

1 Innleiing Kontrollutvalet har bestilt ein forvaltningsrevisjonsrapport om samarbeid ved utøving av tenester. Forvaltningsrevisjon har sin heimel i kommunelova § 77 nr.4, jamfør forskrift om kontrollutval kapittel 5 og forskrift om revisjon kapittel 3. Rapporten er utarbeidd med bakgrunn i RSK 001 Standard for forvaltningsrevisjon, fastsett av Norges Kommunerevisorforbund sitt styre 23. mai 2005 og gjort gjeldande som god kommunal revisjonsskikk for forvaltningsrevisjon.

1.1 Bakgrunn Dei fleste kommunar i Norge er med i eit eller fleire interkommunale samarbeid. Samhandling mellom kommunar kan ha klare fordelar knytt til økonomi, kompetanse, kvalitet og offensiv samfunnsutvikling, kanskje særleg for små kommunar. Interkommunalt samarbeid er ein moglegheit for mindre kommunar til å oppnå dei stordrifts- og kvalitetsfordelane som større einingar gjev. Fordelar ved å gå saman om å løyse oppgåver kan vere at ein kan etablere kompetanseeiningar og med det meir attraktive arbeidsplassar, at ein kan heve kvaliteten og drive tenesta meir effektivt. Men det kan og vere moglegheita til å bygge ein region og styrke identiteten slik at den står fram som attraktiv og konkurransedyktig. På den andre sida kan omfattande interkommunalt samarbeid i ulike organisasjonsformer svekke demokratiet, fordi oppgåver og ansvar vert tatt ut frå kommunestyra og inn i andre forvaltingsmodellar. Ei vanleg prinsipiell innvending er at samarbeid ofte er lagt til organ som ikkje er pålagt å følgje dei same lovreglar om t.d. openheit og sakshandsaming som elles regulerar kommunen si ordinære verksemd. Dette gjeld selskap som er eigne rettssubjekt. Etter som omfanget av samarbeid mellom kommunane aukar, vil og utfordringar knytt til demokratisk styring og kontroll bli tydelegare. Avstanden mellom veljarane og dei organa som tek avgjerdene kan bli lengre og uklare. Kommunen er organisert i ein kombinasjonsmodell, med rådmann, to kommunalsjefar med høvesvis områda teknikk og miljø og kultur og oppvekst, og einingsleiarar. Kommunen har pr. 1.oktober 2007 ikkje kommunalsjef for tenesteområdet helse og omsorg.

1.2 Problemstillingar Med bakgrunn i bestillinga frå kontrollutvalet, og etter samråd med ordførar har vi vald å gjennomføre ei kartlegging av kva slags interkommunale samarbeid Hjartdal kommune er med på. Dei enkelte avtalene vert beskrive, m.a. med omsyn til innhald og økonomi. Dette vil soleis i hovudsak vere eit beskrivande prosjekt.

1.3 Avgrensing Interkommunalt samarbeid er ikkje noko eintydig begrep, det kan femne om alt frå kontakt i enkeltsaker til heilskapleg kommunalt samarbeid om kjernesaker. Denne undersøkinga omfattar interkommunalt samarbeid som er regulert ved avtale.



2

Samarbeid mellom kommunar må og avgrensast i høve til det som må reknast som ordinært kjøp av varer eller tenester mellom kommunar. Vi reknar det som eit samarbeid når ei avtale ligg til grunn samt at kommunane har gått saman om å løyse oppgåver. Innhaldet vert avgrensa i høve til det som naturleg høyer til fagfeltet selskapskontroll, som m.a. fokuserar på korleis eigarar/ politikarar kan sikre seg styring og kontroll med kommunale selskap. Samarbeid organisert i ei stifting inngår ikkje i prosjektet, da vi ikkje er kjent med at dette er aktuelt i Hjartdal kommune.

2 Metode og kvalitetssikring

2.1 Val av metode Revisor har henta inn opplysningar på ulike måtar, hovudsakleg ved bruk av kvalitative metodar, dvs. møte med aktuelle tilsette i administrasjonen/ ordførar. Revisor har hatt møte med rådmann og ordførar for å innhente bakgrunnsinformasjon og faktaopplysningar kring kva slags samarbeidstiltak kommunen har. Revisor har hatt møte med kommunekasserar for å hente ut aktuelle rekneskapstal frå kommunen sitt rekneskapssystem Unique. Konsulentar ved sentraladministrasjonen har vist velvilje i høve til å skaffe naudsynte avtaler samt opplysningar om eventuell handsaming i kommunestyret. Ein konsulent innan helse og omsorg har gjeve informasjon om avtaler som vedkjem dette tenesteområdet. Vi har funne mykje nyttig informasjon rundt interkommunalt samarbeid på KS sine heimesider, dette er m.a. nytta i høve til utgreiinga om dei lovmessige sidene ved samarbeid. Det har vidare vore ein generell gjennomgang av aktuelle dokument i saka for å innhente naudsynte opplysningar. Dette gjeld interne dokument som t.d. politiske vedtak og relevant regelverk.

2.2 Kvalitetssikring Rapporten er sendt1 til Hjartdal kommune ved rådmannen som ei kvalitetssikring i høve til faktaopplysningar og som ein moglegheit for administrasjonen til å gje kommentarar til innhaldet før politisk handsaming. Rapporten vart og sendt til ordførar til orientering. Revisor fekk skriftleg tilbakemelding frå ordførar2, og innhaldet vart etter dette noko endra. Ny versjon3 vart så sendt begge partane for ny gjennomgang. Revisor har gått igjennom rapporten med rådmannen, og korrigera innhaldet etterpå i dei tilfella det var snakk om presiseringar eller nye opplysningar. Rådmannen gjekk etter dette gjennom innhaldet på ny, før han sendte sine kommentarar4 til revisjonen. Desse kommentarane ligg ved som vedlegg. 1 Journalført 6. november 2007 2 Journalført 9. november 2007 3 Journalført 20. november 2007 4 Journalført 4. januar 2008



3

3 Revisjonskriterium Med revisjonskriterium meinast dei krav og forventningar som revisjonen målar fakta opp imot. Prosjekt, som i det vesentlege inneheld beskrivingar, har ikkje revisjonskriterium, men vi beskriv aktuelle samarbeidsmodellar nedanfor, samt aktuelle interne reglement som seier noko om m.a. delegering og eventuell handsaming av samarbeidstiltak/ avtaler.

3.1 Lovmessige sider ved samarbeid Kommunar kan i stor grad velje kva slags organisering dei ynskjer, for utføring av dei ulike oppgåvene kommunen har. Kommunelova bygger på at all mynde vert lagt til kommunestyret som vidare er gjeve vide fullmakter til å delegere innanfor kommunen som rettssubjekt. Tidlegare skilde lova mellom kommunen sine lovpålagte og frivillige oppgåver. Hovudregelen var at kommunen måtte drive dei lovpålagte oppgåvene sjølv. Når det gjaldt utøving av offentlegrettsleg mynde, vart det krevd klar heimel i lova for å kunne legge oppgåver til andre rettssubjekt enn kommunen. I 2006 vedtok Stortinget ei endring i kommunelova som opna for samarbeid om forvaltingsmynde. Dette vert i praksis løyst ved såkalla vertskommunesamarbeid. Det nye vertskommunesamarbeidet5 har som overordna mål å legge til rette for samarbeid om ”kommunen sine lovpålagte ansvar på kjerneområde”, der det er viktig å ta omsyn til behovet for politisk ansvar, kontroll og rettssikkerhet. Ei anna begrensing i høve til kva slags samarbeid kommunen kan vere med på kjem fram av kommunelova § 51 nr. 2. Dette vilkåret sett begrensingar for kommunar i deltaking i nokre organisasjonsformer gjennom eit forbud mot å stille ”kausjon eller annen økonomisk garanti knyttet til næringsvirksomhet som drives av andre enn kommunen eller fylkeskommunen selv”. Dei politiske styringsmoglegheitene vil vere ulike etter kva slags samarbeidsform6 ein vel. Samarbeidsformene er i seg sjølv utforma med tanke på forskjellige bruksområde. Velferdstenester er ofte regulert i særlov og representerar dei grunnleggande forvaltingsoppgåvene kommunane har ansvaret for. Avhengig av den enkelte særlov kan desse oppgåvene berre flyttast ut av kommunane gjennom den nye vertskommunemodellen. Ved forretningsverksemd vert det ofte nytta anten aksjeselskap eller interkommunalt selskap, særleg når det er tale om rein forretningsverksemd. Det er fleire tilhøve som gjer det naturleg å skilje ut slike verksemder som sjølvstendige rettssubjekt. IKS- forma gjev kommunen høve til større politisk styring og kontroll enn aksjeselskapsforma. Administrative og tekniske oppgåver som lønn, rekneskap og tekniske tenester, er ikkje lovpålagte oppgåver, men er viktige føresetnader for kommunen si verksemd og tilbodet til innbyggjarane. Kommunane vil difor ha stor fridom ved val av organisasjonsmodell for slike samarbeidsområde. § 27 i kommunelova er utvikla spesielt for samarbeid om driftsmessige oppgåver. 5 Ot.prop 95 (2005-06) ”Om lov om endringar i lov 25. september 1992 nr. 107 om kommuner og fylkeskommuner (interkommunalt samarbeid)” 6 T.d. aksjeselskap, lov om interkommunale selskap, kommunelova § 27 og vertskommunesamarbeid



4

For frivillige samfunnsutviklingsoppgåver står kommunane fritt til velje korleis dei ynskjer å organisere oppgåver som t.d. næringsutvikling, kultur og idrett. Kommunane har stor fridom til å utforme ein eigen politikk på området og til å organisere tenestene i samarbeid eller innanfor eigen organisasjon.

3.2 Aktuelle samarbeidsformer Gjennom kommunelova frå 1992 fekk kommunane eit stort handlingsrom når det gjeld val av styringsformer. Det går likevel eit hovudskilje mellom interkommunalt samarbeid som har ei organisatorisk overbygning og samarbeid utan slik overbygning. Samarbeid utan organisatorisk overbygning Samarbeid utan overbygning er kun basert på avtale mellom deltakarane. Ein treng ikkje lovheimel for denne typen samarbeid, og tilhøvet mellom partane vert regulert fullt ut i den avtala som vert inngått. Dersom kommunane ynskjer at eit særskilt interkommunalt samarbeidsorgan kan treffe avgjerder som bind deltakarane, må dei ha eit rettsleg grunnlag for å etablere organet og for å gje avgjerdsmynde til verksemda. Interkommunalt samarbeid med felles styringsorgan Kommunelova § 27 Ei vanleg samarbeidsform er interkommunalt samarbeid etter kommunelova § 27. Ved samarbeid etter § 27 er det forutsatt at deltakarkommunane opprettar eit eige styre til løysing av felles oppgåver. Eit interkommunalt styre etter § 27 må ha som formål å sjølv stå for løysinga av oppgåvene, og med det må styret få tildelt ein viss avgjerdsmynde. Styret kan bare tildelast mynde til å treffe avgjerder som gjeld verksemda si ”drift og organisering”, dvs. at det ikkje kan drive med offentleg myndigheitsutøving med mindre ei særlov opnar for det. Adgangen til å gje eit styre kompetanse er dermed ikkje ubegrensa i høve til kommunelova. Ein kommune kan med eit års skriftleg varsel seie opp sitt deltakarforhold i det interkommunale samarbeidet og krevje seg utløyst av det. Eit styre i eit interkommunalt samarbeid etter § 27 vil i nokon tilfelle vere eit eige rettssubjekt og dermed ikkje ein del av kommunen. Om det er eit eige rettssubjekt må avgjerast ut frå ei konkret heilskapleg vurdering der ei rekke moment er relevante. Mange ulike interkommunale verksemder har sitt rettslege grunnlag i § 27. Det gjeld ofte for interkommunalt samarbeid om forretningsprega oppgåver, t.d. drift av anlegg på VAR- sektoren (vatn, avløp og renovasjon), men og oppgåver med forvaltningspreg, velferdstenester og i nokon tilfelle myndigheitsutøving. Dersom rammene for eit interkommunalt samarbeid er utvida i høve til kommunelova § 27, må det gjerast med heimel i forsøkslova7. Samarbeid etter lov om interkommunale selskap (IKS- lova) IKS- lova er tilpassa verksemder med eit visst forretningsmessig preg. Lova regulerar styringsstrukturen og myndigheitsfordelinga, og gjeld bare for samarbeid som har karakter av eit selskapsforhold. Private aktørar kan ikkje delta. Ved eit slikt samarbeid opprettar dei deltakande kommunane eit felles selskap der den enkelte deltakar heftar ubegrensa for ein andel av selskapet sine forpliktingar. Representantskapet er selskapet sitt øverste organ. Deltakarkommunane utøver sitt mynde i selskapet gjennom representantskapet, der alle deltakarkommunane skal vere representert. Styret er underordna representantskapet, og dagleg leiar er underordna styret. Selskapet er eit eige rettssubjekt.

7Lov om forsøk i offentleg forvalting



5

Aksjeselskap Eit aksjeselskap er den vanlegaste selskapsforma for utøving av næringsverksemd. Eit aksjeselskap er eit eige rettssubjekt. Kommunar kan delta i aksjeselskap saman med andre kommunar og fylkeskommunar, eller saman med andre offentlege eller private rettssubjekt. Ein kommune kan og vere eineeigar og stifte eit aksjeselskap på eiga hand. Aksjelova regulerar organisasjonsmessige spørsmål innanfor selskapet, og korleis kommunen utøver mynde i selskapet og selskapet si rekneskaps- og revisjonsplikt. Vedtektene skal angje selskapet si verksemd. Aksjeselskapet sitt høgaste organ er generalforsamlinga, som består av aksjeeigarane. Generalforsamlinga vel medlemmene til selskapet sitt styre. Det er kommunestyret som ved særskilt fullmakt bestemmer kven som skal representere kommunen i generalforsamlinga.

3.3 Aktuelle interne reglement Følgjande er henta frå kommunen sitt delegasjonsreglement8. Jamfør rådmannen skal reglementet reviderast sidan det kom eit nytt kommunestyre i haust. 4 Kommunestyre 4.1 Ansvars- og arbeidsområde Kommunestyret er det øvste politiske organ i Hjartdal kommune og fattar alltid avgjerd i saker som gjeld

igangsetting av nye tiltak ut over årsbudsjettet og vesentlege endringar i årsbudsjettet avtaler som fører med seg økonomiske forpliktelsar ut over årsbudsjettet interkommunalt samarbeid

4.2 Møtereglement for kommunestyret § 2 Arbeidsområde Kommunestyret er kommunen sitt øvste politiske organ og treff vedtak på vegne av kommunen så langt ikkje anna fylgjer av lov eller vedtak om delegasjon. 17 Delegasjon til rådmannen 17.1 Ansvars- og arbeidsområde Rådmannen skal ha eit særleg ansvar for å:

- leie administrasjonen sitt arbeid med å førebu saker for dei folkevalde organa og sjå til at desse er forsvarleg utgreidd m.a. med omsyn til heilskapsperspektiv og konsekvensar for økonomi, personale og publikum sine krav til tenester

- iverksetjing av dei vedtak som vert fatta i folkevalde organ - vidareutvikle, kvalitetssikre og gjennom tilrådingar til politiske organ kome med

forslag til tilpassingar av kommunen sine tenester til dei behov innbyggarane har - leie det strategiske plan- og utviklingsarbeidet i kommunen

17.2 Generell mynde Rådmannen får delegert mynde i alle saker som ikkje har prinsipiell karakter. Ved tvil om ei sak er av prinsipiell tyding eller ikkje, eller om det er tvil om korleis ei sak av prinsipiell tyding skal handsamast i det politiske systemet, har ordførar og rådmann ansvaret for å avklare dette. Ved usemje mellom desse avgjer ordføraren saka.

8 Vedteke av kommunestyre 16. juni 1999 og rullert i kommunestyre 13. september 2000



6

I alle saker som har vore gjenstand for slike vurderingar, og kor avgjerda er at saka vert gjeve ei administrativ handsaming, vert den administrative avgjerda lagt fram for det aktuelle utvalet som referatsak. Som utgangspunkt i sonderinga mellom prinsipiell/ ikkje prinsipiell sak kan det vere nyttig å spørje seg om det til grunn for avgjerda er trong for meir enn ei fagleg og/eller regelbunde vurdering eller handsaming. Viss ein kjem inn på politiske eller klart skjønnsmessige vurderingar eller prioriteringar, er saka som regel prinsipiell.

4 Fakta og funn

4.1 Samarbeidsavtaler i Hjartdal kommune Nedanfor følgjer ein presentasjon av dei aktuelle samarbeida revisjonen har funne fram til, presentert etter korleis dei er organisert. I mange tilfelle er det slik at samarbeidstiltaka har vara over lang tid. Opprinneleg avtale kan vere forlenga eller det er utforma og underskrive ein ny avtale. Dersom ikkje anna vert presisert, er det noverande avtale som vert omtala. Vi har vald å syne kostnadene knytt til samarbeidstiltaka for 2005 og 2006. Vi kjenner til at politisk/ administrativt nivå kjem saman og m.a. tek opp interkommunalt samarbeid i jevnlege dialogmøter som vert halde kvart halvår, og i samarbeidsmøte på ordførar/ rådmannsnivå.

A) Samarbeid utan organisatorisk overbygning Miljøretta helsevern

Avtale Interkommunal samarbeidsavtale som omfattar Notodden kommune som vertskommune, og samarbeidskommunane Bø, Hjartdal, Nome og Sauherad. Mellom Notodden og Hjartdal kommunar er det inngått avtale om at Notodden kommune v/ miljøhygienisk avdeling yter Hjartdal kommune miljøhygieniske tenester tilsvarande 1 dag (brutto) pr. veke gjeldande frå og med 01.01.06. Avtala omfattar løpande sakshandsaming med omsyn til lovpålagte miljøhygieniske tilhøve, dvs. handsaming av godkjenningssaker, meldingssaker, klagesaker, uttalesaker samt tilsyn med verksemder som omfattast av ei rekke lovar/ forskrifter knytt til m.a. kommunehelsetenestelov, mat- og dyrevernlov.

Mynde knytt til slike ansvarsområde vert delegert frå administrasjonssjefen i Hjartdal til administrasjonssjefen i Notodden, med vidare delegering til verksemdleiar for miljøhygienisk avdeling. Delegeringa gjeld kun saker av ikkje- prinsipiell betydning. Saker av prinsipiell betydning skal avgjerast av Hjartdal kommune. Vedtak fatta av vertskommunen skal stadfestast av Hjartdal kommune v/ administrasjonssjefen. Hjartdal kommune er på same måte klageinstans for vedtak fatta av miljøhygienisk avdeling i saker som gjeld eigen kommune.



7

Avtala skal evaluerast innan utgangen av november kvart år. Avtala gjeld frå 01.01.06 og for eit år av gongen. Avtala fornyast automatisk visst den ikkje vert sagt opp av ein av partane minst 6 månader før utgangen av kalenderåret. Ifølgje rådmannen er det ikkje utført noko skriftleg evaluering av avtala. Avtala er underskriven9 av rådmannen og handsama i kommunestyret i mars 2006, sak 009/06. Økonomi For tenester omfatta av avtala skal kommunen betale kr. 90 000 pr år, beløpet skal regulerast for lønns- og prisstigning. Rekneskap År Beløp Betalt til 2005 78 570,- Notodden kommune 2006 90 000,- Notodden kommune

Drift av interkommunal legevaktsentral

Forslag til avtale10 Avtale om drift av interkommunal legevaktsentral mellom Blefjell sjukehus HF og Notodden, Hjartdal, Sauherad, Bø, Seljord og Kviteseid kommunar. Blefjell sjukehus leverar tenester i form av lokale, pleiepersonale, administrasjon og oppfølging av tenesta. Kommunane har det faglege ansvaret i samsvar med kommunehelsetenestelova, og stiller med legar til å bemanne på førehand avtalte vakter.

Hjartdal kommune organiserar si eiga legevakt på dagtid, men er knytt til sjukehuset på ettermiddags-/ kveldstid, samt natt, helger og helgedagar. Det er ei omfattande avtale som ligg til grunn, den inneheld følgjande punkt;

- målsetjing og krav til legevaktteneste/ nødmeldeteneste - organisering av drifta - kritiske faktorar – nokon føresetnader - kostnadsfordeling - medisinsk fagleg ansvarleg lege (mfal) - fagrådet - vaktfordeling mellom kommunane - bemanning (pleiepersonalet) - samarbeid - varigheit på avtala og oppseiing

Avtala gjeld frå og med 01.01.07 til og med 01.01.12, med ein gjensidig oppseiingsfrist på eit år. Avtala er revidert og ikkje underskriven av rådmannen enno, og førebels ikkje handsama i kommunestyret. Økonomi Kostnadsfordelinga for 2005 og 2006 vert vidareført inntil eventuell ny kostnadsfordeling ligg føre. Kostnadene består av ein fast (innbyggartal) og ein variabel (bruk) del. Beløpa

9 Datert 29. mars 2006 10 Forslag til avtale datert 30.03.07 (legevaktsavtale 2632007 etter høring)



8

nedanfor er totalbeløpa. Jamfør rådmannen vil ein ny fordelingsnøkkel leggast til grunn, og dette vil medføre at kostnadene går noko ned. Rekneskap År Beløp Betalt til 2005 525 181,- Blefjell sjukehus HF 2006 605 250,- Blefjell sjukehus HF

Medisinsk- fagleg ansvarleg lege (MFAL)

Avtale Revisjonen kjenner ikkje til at det er utarbeidd ei skriftleg avtale på området, men vi viser til opplysningane som kjem fram i eit refusjonskrav frå Hjartdal kommune vedkommande MFAL v/ legevaktsentralen. MFAL ved legevaktsentralen er beskrive i forslaget til avtale for legevaktsentral, sjå ovanfor. Hjartdal kommune utbetaler løn til MFAL v/ legevaktsentralen, som er ei 10% stilling. Desse utgiftene skal fordelast på kommunane Notodden, Sauherad, Bø og Hjartdal. Denne ordninga tok til å gjelde 01.09.06. I tillegg utbetaler Hjartdal kommune løn til MFAL/ smittevernlege i 20% stilling, som gjeld Notodden kommune, og derfor skal refunderast av dei. Denne ordninga tok til å gjelde 01.05.05.

Økonomi Innbetalinga gjeld refusjon av delar av lønnskostnader for 10% stilling, samt refusjon av lønnskostnader for 20% stilling. Rekneskap, gjeld MFAL v/ legevaktsentralen, 10% stilling År Beløp Refundert frå 2005 Ny avtale 2006 18 885,-

6 537,- 8 353,-

Notodden kommune Sauherad kommune Bø kommune

Rekneskap, gjeld MFAL/ smittevernlege, 20% stilling

År Beløp Refundert frå 2005 139 262,- (ny avtale frå 01.05.05) Notodden kommune 2006 218035,-

Notodden kommune

Tilsyn ved Gransherad bygdeheim

Avtale Avtale vedkommande tilsynslege for Gransherad bygdeheim mellom Notodden og Hjartdal kommunar. Hjartdal legekontor skal kvar veke levere legetilsyn i samsvar med gjeldande rutiner, samt telefonberedskap alle kvardagar. Timetal på årsbasis utgjer ca 330 timar inkludert reisetid, og vert fordela på 52 veker. Vekedag for tilsyn etter nærmare avtale. Avtala gjeld for perioden 01.10.06- 31.12.07, oppseiingsfristen er seks månader. Avtala vert fornya for eit år om gongen visst den ikkje vert sagt opp innan fristen.



9

Avtala er underteikna11 av rådmannen og førebels ikkje handsama i kommunestyret.

Økonomi Innbetalinga gjeld refusjon med kr. 162 000,-, og indeksregulerast årleg. Rekneskap År Beløp Refundert frå 2005 Ny avtale frå 2006 2006 40 500,- Notodden kommune

PP- tenester

Avtale Samarbeidsavtale mellom Notodden og Hjartdal kommunar om felles PP- tenester. Avtala gjeld og utviklinga av/ etablering av forsøksordning knytt til samordna hjelpeteneste for barn og familiar. Avtala regulerast av opplæringslova. Det er etablert ei styringsgruppe sett sammen av seksjonsleiar/ kommunalsjef i dei samarbeidande kommunar samt verksemdleiar for PPT. Verksemdleiar for PPT har det overordna faglege ansvaret i begge kommunar. Jamleg administrativ leiarfunksjon, til dette utlysing og tilsetting, vert ivaretatt av seksjonsleiar for oppvekst i Notodden kommune. PPT er etter opplæringslova ein naturleg del av aktivitetane innan barnehage og grunnskule. Gjeldande samarbeidsavtale frå 14.10.02 er forlenga fram til 31.12.07. Dette er gjort ved eit administrativt vedtak i begge kommunar. Ny avtale tek til og gjelde frå og med 01.01.08 og gjeld til ein av partane seier den opp. Oppseiing må skje skriftleg to år på førehand, og avtala opphører ved fyrste årsskifte etter at to år har gått. Avtala er ikkje underskriven enno, og førebels ikkje handsama i kommunestyret. Kommunen har i ei årrekke hatt eit forpliktande samarbeid på området, det kjem m.a. fram i kommunestyresak 14/02, juni 2002. Utbetalingane til Midt- Telemark PPT gjeld såkalla ”tyngdepunktmidlar”. Vi har ikkje funne noko formell avtale på dette, men midlane har med kjøp av spesialkompetanse å gjere. Økonomi Kostnadene vert berekna ut i frå antal barn i aldersgruppa 0-16 år samt ein del knytt til reiseutgifter. Tabellen nedanfor syner kva dette utgjorde i 2005 og i 2006. Rekneskap År Beløp Betalt til 2005 180 000,- Notodden kommune 2005 24 000,- Sauherad kommune (Midt- Telemark PPT) 2006 205 000,- Notodden kommune 2006 36 000,- Sauherad kommune (Midt- Telemark PPT)

11 Datert 10. mai 2007



10

Barneverntenester Avtale Samarbeidsavtale mellom Notodden og Hjartdal kommune om felles barneverntenester. Avtala gjeld og utviklinga av/ etablering av forsøksordning knytt til samordna hjelpeteneste for barn og familiar i dei to kommunane. Avtala regulerast av lov om barneverntenester. I tillegg gjeld vedtekter frå 2003. I følgje forsøkslova skal det gjerast ei evaluering av forsøket, og det skal vere ei årleg rapportering til Kommunal- og regionaldepartementet. Det er etablert ei styringsgruppe sett sammen av seksjonsleiar/ kommunalsjef i dei samarbeidande kommunar samt verksemdleiar for barnevernet. Verksemdleiar for barnevernet har det overordna faglege ansvaret i begge kommunar. Jamleg administrativ leiarfunksjon, til dette utlysing og tilsetting, vert ivaretatt av seksjonsleiar for oppvekst i Notodden kommune.

Etter lov om barneverntenester er det slik at det må vere ein barnevernleiar i kvar kommune, det vert difor med heimel i forsøkslova søkt om dispensasjon, slik at Notodden og Hjartdal kommunar kan samordne barneverntenesta i sine kommunar. Det er tidlegare gjeve slik dispensasjon12, men denne gjekk ut 30. september 2007. Jamfør rådmannen har det ikkje vore noko evaluering av forsøket undervegs. Gjeldande samarbeidsavtale frå 14.10.02 er forlenga fram til 31.12.07. Dette er gjort ved eit administrativt vedtak i begge kommunar. Ny avtale tek til å gjelde frå og med 01.01.08 og gjeld til ein av partane seier den opp. Oppseiing må skje skriftleg to år på førehand, og avtala opphører ved fyrste årsskifte etter at to år har gått. Avtala er ikkje underskriven enno, og førebels ikkje handsama i kommunestyret. Hausten 2002 slutta kommunestyret13 seg til inngåing av forpliktande samarbeid på området. Økonomi Kostnadene er sett saman av ein fast og ein variabel del. Den faste delen vert berekna ut frå talet på barn i aldersgruppa 0- 19 år. Utgifter til m.a. fosterheim og liknande vert betalt utanom. Tala nedanfor inneheld berre dei faste kostnadene. Rekneskap År Beløp Betalt til 2005 510 000,- Notodden kommune 2006 505 000,- Notodden kommune

Brann og akutte ulykkessituasjonar

Avtale Avtale mellom Notodden og Hjartdal kommunar om beredskap mot brann- og akutte ulykkesituasjonar. Avtala omfattar beredskapsoppgåver som brannvesenet er pålagt ved brann og ulykker. Notodden brannvesen har og overordna innsatsleiing.

12 Brev frå Kommunal- og regionaldepartementet av 10. november 2004 13 Kommunestyresak 032/03



11

Notodden brannvesen skal til ei kvar tid kunne rykke ut med tilstrekkeleg mannskap og utstyr til brannar og ulykker i Hjartdal kommune. Hjartdal kommune skal ha eige utstyr til å kunne gjere etterslokkingsarbeid og vaktteneste. Hjartdal kommune er ansvarleg for at brannkummar og andre vasskjelder er gunstig plassert, merka og lett tilgjengeleg. Hjartdal skal elles ha eigen skogberedskap. Avtala gjeld frå 01.01.01 og gjeld for eit år. Avtala vert automatisk fornya for eit år om gongen med mindre den vert sagt opp skriftleg og seinast seks månader før utgangen av kalenderåret. Avtala er underskriven14 av rådmannen og handsama i kommunestyret sak 57/01, oktober 2001. Økonomi Kostnadene er sett saman av ein del knytt til beredskap og overordna innsatsleiing (beredskapsgodtgjering) og ein del for dekking av utgifter ved utrykning. For sistnevnte er det snakk om utgifter knytt til overordna vakt, mannskapsutgifter, leige av bilar og materiell. Tabellen nedanfor inneheld begge utgiftstypene. Til orientering utgjorde beredskapsgodtgjeringa i 2001 kr. 170 000,-, og summen er etter dette årleg justert for endring i konsumprisindeksen. Det er spesifisert i avtala at det ikkje skal fakturerast for tap av materiell bruka ved brann og ulykker. Rekneskap År Beløp Betalt til 2005 378 261,- Notodden kommune 2006 273 502,- Notodden kommune

Felles brannsjef Avtale

Avtale mellom Hjartdal og Notodden kommunar om felles brannsjef. Avtala inneber at kommunane samarbeider om felles brannsjef, som skal vere tilsett i deltidsstilling i begge kommunar.

Brannsjefen er leiar av beredskapen i Hjartdal kommune og har sin arbeidsplass i brannvesenet sine lokale på Notodden.

Avtala gjeld frå 01.01.01 og gjeld for eit år. Avtala vert automatisk fornya for eit år om gongen med mindre den vert sagt opp skriftleg og seinast seks månader før utgangen av kalenderåret.

Avtala er underskriven15 av rådmannen, og er handsama i kommunestyrt sak 57/01, oktober

2001.

14 Datert 8. november 2001 15 Datert 8. november 2001



12

Økonomi Brannsjefen har ikkje lønna stilling i Hjartdal kommune, men kommunen refunderar Notodden kommune for brannsjefen si lønn tilsvarande 10% stilling. I tillegg betalar kvar kommune for køyregodtgjering etter offentleg regulativ.

Rekneskap År Beløp Betalt til 2005 65 725,- Notodden kommune 2006 66 464,- Notodden kommune

Brannforebyggande arbeid

Avtale Avtale mellom Notodden og Hjartdal kommunar om kjøp av brannforebyggande arbeid. Avtala omfattar tenester knytt til fire område. Det er brannforebyggande avdeling i Notodden brannvesen og Notodden feiarvesen som skal levere dette. Det skal utførast tilsyn i bygningar og anlegg i Hjartdal kommune. Vidare skal det ytast bistand med motivasjons- og informasjonstiltak om farer ved brann, brannverntiltak og opptreden i tilfelle brann. Det skal og ytast bistand og haldast kontakt med skular, institusjonar, foreningar osv. Kampanjar om brannforebyggande tiltak som vert gjennomført på Notodden skal og gjennomførast i Hjartdal.

Det skal ytast bistand i naudsynt brannteknisk byggesakshandsaming og det skal utførast feiing og tilsyn. Avtala tok til å gjelde frå og med 20. mars 2001 og gjeld for eit år. Avtala vert automatisk fornya for eit år om gongen med mindre den vert sagt opp skriftleg og seinast seks månader før utgangen av kalenderåret. Avtala er underskriven16 av rådmannen og er handsama i kommunestyret sak 57/01, oktober 2001.

Økonomi Kostnadene består av fakturerte timar for utført arbeid, avgrensa oppover til 390 timar pr år. I tillegg vert det fakturert for kontorutgifter og bilgodtgjering. Tabellen nedanfor inneheld alle desse typene utgifter. Rekneskap År Beløp Betalt til 2005 193 223,- Notodden kommune 2006 165 200,- Notodden kommune

Helsestasjonsteneste

Avtale Samarbeidsavtale mellom Notodden og Hjartdal kommunar om forebyggande tenester for barn og unge. Avtala omfattar jordmorteneste, helsestasjonsteneste, skulehelseteneste, smittevernarbeid i samarbeid med smittevernlege, utanlandsvaksinering i samarbeid med medisinskfagleg ansvarleg lege og familierettleiing ved familierettleiar. Leiande helsesøster i Notodden kommune har ansvar for administrasjon av stillingane, og ansvar for kvalitetssikring av tenestetilbodet i Hjartdal kommune etter samme modell som i Notodden.

16 Datert 8. november 2001



13

Det er etablert ei styringsgruppe for tenesta, den består av leiande helsesøster i Notodden og kommunalsjef i Hjartdal. Begge partar kan be om møte utfrå behov. Avtala skal evaluerast årleg innan 1. mai. Evalueringa skal blant anna ta utgangspunkt i årsmeldingar, budsjett og utviklingsplan for tenesteområdet. Avtala gjeld frå 15. februar 2005 og til den vert sagt opp av ein av partane. Ei oppseiing må skje skriftleg minimum eit år på førehand, og tek til å gjelde ved fyrste årsskifte ettar at eit år er gått. Eventuell oppseiing av avtala skal drøftast i den årlege evalueringa.

Avtala er underteikna av kommunalsjef17, og handsama som referatsak i utval for helse-, sosial og omsorg i sak 002/05, i april 2005.

Økonomi Kostnaden består av faste lønnsutgifter, samt utgifter til drift, administrasjon og køyregodtgjering. Rekneskap År Beløp Betalt til 2005 551 875,- Notodden kommune 2006 597 770,- Notodden kommune

Fysioterapi

Avtale Samarbeidsavtale mellom Notodden og Hjartdal kommunar om fysioterapitenester. Avtala regulerar eit samarbeidsforhold der Hjartdal mottek sine fysioterapitenester frå Notodden. Tenestetilbodet i Hjartdal administrerast av sjefsfysioterapeut i Notodden, som og har det faglege ansvaret og ansvar for kvalitetssikring av tenestene i Notodden og Hjartdal kommunar.

Tenesta omfattar både poliklinisk fysikalsk behandling hos fysioterapeut med driftsavtale og kommunefysioterapitenester.

Det er etablert ei styringsgruppe for tenesta. Styringsgruppa består av seksjonsleiar/ kommunalsjefar i dei samarbeidande kommunar. Det vert utarbeidd årlege handlingsplanar for tenesta, og tenestetilbodet til målgruppene skal vere det same i begge kommunar. Avtala skal evaluerast årleg innan 1. mai. Vi kjenner ikkje til at det er gjennomført noko skriftleg evaluering i høve til dette. Avtala gjeld til ein av partane seier den opp. Oppseiinga må skje skriftleg to år på førehand, og avtala opphøyrer ved fyrste årsskifte etter at to år har gått.

Avtala er underteikna18 av kommunalsjef. Ei tidlegare avtale av 28. mars 2003 er handsama i utval for helse, sosial og omsorg i sak 6/03, april 2003.

Økonomi

Kostnadene består av lønnsutgifter for 100% fysioterapistilling med fråtrekk for fullt fastlønnstilskott. Utgifter knytt til administrative funksjonar / driftskostnader inkl. transport vert fakturert og utgjorde om lag 70 000 kr. pr år i 2004, dette beløpet indeksjusterast årleg.

17 Datert 14. februar 2005 18 Datert 7. mai 2004



14

I tillegg overfører kommunen eit beløp tilsvarande 50% av eit heilt driftstilskott, dette beløpet justerast årleg.

Rekneskap År Beløp Betalt til 2005 410 000,- Notodden kommune 2006 421 500,- Notodden kommune

Interkommunalt innkjøpssamarbeid

Avtale Et samarbeid mellom ni kommunar i Vest- og Midt Telemark og Vest- Telemark Næringsutvikling AS (VTNU AS) om å levere tenester i samband med innkjøpssamarbeidet mellom dei ni kommunane. Samarbeidet og avtala baserer seg på vedtektene for innkjøpssamarbeidet. VTNU skal utføre oppgåver knytt til evaluering av noverande rammeavtaler, reforhandling av rammeavtaler, forhandle fram avtaler innan nye vare-/ tenestegrupper, evaluere og evnt. lage forslag til innkjøpsrutiner i kommunane. Gjennom samarbeidet vert det lyst ut felles rammeavtaler på innkjøp av ei rekke varer og tenester. Ein tilsett frå kvar kommune er med i styringsgruppa for samarbeidet. Avtala gjeld for 2007, men kan forlengast eller reforhandlast visst begge partar er samde i det. Utmelding av den interkommunale innkjøpstenesta skal varslast skriftleg seinast 31.7 det føregåande året. Avtala er underskriven19 av kommunalsjef. Vi har ikkje opplysningar om at den er handsama i kommunestyret. Økonomi Kostnadene består av eit fast beløp og eit variabelt beløp basert på folketal. Rekneskap År Beløp Betalt til 2005 22 771,- VTNU AS 2006 22 771,- VTNU AS

Fellesfondet

Avtale Avtale mellom Telemark fylkeskommune på den eine sida, og Fyresdal, Hjartdal, Kviteseid, Nissedal, Seljord, Tinn, Tokke og Vinje kommunar på den andre sida, den såkalla åtte- kommunars avtala, underskrive av ordførarane i 1981. Denne avtala er sagt opp av Telemark Fylkeskommune i 2004, og det vert forhandla om ny semje kring fordeling av midlar frå sal av konsesjonskraft. Avtale om det interkommunale næringsfondet, fellesfondet for Øvre Telemark20. Næringsfondet er eit fellesfond for Fyresdal, Hjartdal, Kviteseid, Nissedal, Seljord, Tinn, Tokke og Vinje kommunar. Næringsfondet skal i tillegg vere eit drøftingsorgan for energispørsmål i dei 8 kommunane.

19 Desember 2006 20 Datert 6. desember 1995



15

Næringsfondet har som oppgåve å forvalte dei midlar som kommunane nemnd ovanfor, får tilført på grunnlag av sal av konsesjonskraft etter samarbeidsavtalene med Telemark Fylkeskommune. Næringsfondet som nemnd ovanfor vert delt i eit fellesfond og kommunale næringsfond slik; 30% av kommunane Vinje, Tokke, Nissedal, Fyresdal, Kviteseid og Seljord sine samla andelar av økonomisk gevinst i samsvar med 8-kommunarsavtala skal avsetjast til eit interkommunalt næringsfond (fellesfondet). Desse kommunane betalar inn mellom 37,3% og 8,3% av konsesjonskraftoppgjeret til fellesfondet. Hjartdal og Tinn kommunar betalar eit innskot til fellesfondet som utgjer høvesvis 7,5% og 12,5% av konsesjonskraftoppgjeret. Fellesfondet har dei siste åra hatt auka midlar til disposisjon, og har jamfør førebels konsesjonskraft budsjett for 200821 om lag 10,7 mill.kr. til disposisjon. Fellesfondet har årlege løyvingar22 til Vest- Telemarktinget, Vest- Telemark Næringsutvikling og etablerarkontora i Aust- og Vest- Telemark. Ut over dette vart det i 2006 m.a. gjeve midlar til følgande prosjekt; Sogelandet, Vest- Telemark Museum, Telemarksmagasinet, Ski Telemarklauget, Airparc Fyresdal og Vest- Telemarkkonferansen.23

Ordførarane i dei åtte kommunane er fondsstyre for fellesfondet. Fondsstyret skal sjå til at midlane over tid vert fordelt slik at dei kjem næringslivet i samtlege kommunar til gode. Avtala gjeld for fem år rekna frå 01.01.96. Før utløpet av 5. avtaleår skal avtala reviderast på nytt. Jamfør sekretær for fellesfondet er dette ikkje gjort, ein grunn kan vere situasjonen kring oppseiinga av avtala frå 1981. Avtala er underskriven24 av ordførar. Vi har ikkje opplysningar om at den er handsama i kommunestyret.

Økonomi Denne avtala medfører at kommunane får tilført midlar. Aktuelle utgifter vert dekt av fellesfondet.

Konsesjonskraftstyret

Avtale Samarbeidsavtale mellom Telemark fylkeskommune og kommunane Fyresdal, Hjartdal, Kviteseid, Nissedal, Seljord, Tinn, Tokke og Vinje om konsesjonskraft (8- kommunars avtala) og mellom Telemark Fylkeskommune og kommunane Tokke og Vinje om konsesjonskraft (to- kommunars avtala).

Det skal vera eit felles styre for dei to konsesjonskraftavtalane. Styret er på fire medlemmar, to frå fylkeskommunen og to frå kommunane. Årsmøtet vel kommunerepresentantane og personlege varamedlemmer. Styret vert vald for periodar på to år.

Styret skal avgjera pris- og forhandlingsspørsmål i samband med administreringa av dei to konsesjonskraftavtalane. Styret har ansvar for å fylgje opp spørsmål som har betydning for

21 Brev av 4.10.07 frå konsesjonskraftstyret v/ Olav Lio 22 Sak 04/2007, årsmøte 6. juni 2007 23 Årsmelding 2006 24 Datert 6. desember 1995



16

konsesjonskraftpris og vilkår. Styret skal kvart år vurdere om det er grunnlag for endringar i kraftprisen i avtala mellom Telekraft og fylkeskommunen og i avtale mellom Vest- Telemark Kraftlag og fylkeskommunen. Årsmøtet er samansett av dei fungerande ordførarane i kommunane og fylkesordføraren. Årsmøtet er kontrollorgan og samarbeidsorgan for 2- og 8- kommunarsavtalene og skal m.a. handsama prinsipielle spørsmål i høve til avrekning og fordeling av tildelt konsesjonskraft. Samarbeidsavtala gjeld frå 01.01.96 til 31.12.99. Avtala går vidare med 5 år om gongen dersom den ikkje blir sagt opp av partane med 12 månaders varsel. Samarbeidsavtala er underskriven av ordførar25. Vi har ikkje opplysningar om at den er handsama i kommunestyret. Økonomi Denne avtala medfører at kommunane får tilført midlar. Aktuelle utgifter vert dekt av konsesjonskraftmidlane.

Vest- Telemark Tinget/ Rådet

Vedtekter26 Vest- Telemark Tinget er eit regionalt organ der kommunane Fyresdal, Hjartdal, Nissedal, Seljord, Tokke og Vinje er med. Vest- Telemark Tinget skal vere eit samarbeidsorgan for dei deltakande kommunane på alle område og alle plan, og skal vere eit organ for løysing av felles spørsmål og oppgåver for dei same kommunane.

Tinget har to styringsorgan, det eine er sjølve Tinget og det andre er Rådet. Tinget består av ordførar, varaordførar, eit anna kommunestyremedlem samt rådmannen i dei deltakande kommunar. Rådet består av ordførarane i dei deltakande kommunar. Leiaren av rådet vert regionordførarar for Vest- Telemark. Regionordføraren er og leiar for Tinget.

Rådet står for den daglege drifta i samarbeid med sekretariatet, og i samsvar med vedtekne arbeidsoppgåver. Rådet har høve til å engasjere/ tilsette sekretær/ dagleg leiar og anna naudsynt hjelp innanfor vedteken arbeidsplan og budsjett. Tinget vedtek arbeidsprogram, og dette skal vere retningsgjevande for rådet sitt arbeid. Rådet skal freiste å ivareta ein god dialog med næringslivet i regionen.

Kommunestyret i den enkelte kommune gjer vedtak om deltaking i Vest- Telemark Tinget og godtek med det vedtektene for Tinget.

Økonomi

Kommunane betalar driftstilskott for å finansiere tiltaka. Utgiftene vert å fordele slik; Grunnsum som er lik for alle 10% Fordelt etter folketal 50% Fordelt etter nettobudsjett 40% Jamfør opplysningar frå rådmannen og kommunekasseraren vert utgiftene i praksis dekt av midlar frå fellesfondet.

25 Datert 12. juni 1996 26 Vedteke på rådsmøte 7. mai 2002



17

Brattefjell/ Vindeggen landskapsvernområde Avtale Intensjonsavtale for samarbeidsutval for lokal kommunal forvaltning av Brattefjell- Vindeggen landskapsvernområde. Brattefjell- Vindeggen landskapsvernområde er oppretta i kommunane Hjartdal, Seljord, Tinn og Vinje. Desse kommunane har fått overført forvaltningsmynde, slik at kommunen v/ kommunestyret er rettsleg part. Samarbeidspartane har til hensikt å inngå ei avtale om samarbeid om naturforvaltninga i Brattefjell- Vindeggen Landskapsvernområde. Det er oppretta eit samarbeidsutval, sett saman av to representantar frå kvar kommune, ordførar og sakshandsamar, samt ein representant frå kvar kommune for å sikre lokale grunneigarinteresser. Samarbeidsutvalet arbeider med ein forvaltningsplan for Brattefjell- Vindeggen Landskapsvernområde. Kommunane som er berørt av vernevedtaket for Brattefjell- Vindeggen landskapsvernområde vart gjeve forvaltningsmynde frå 01.10.04. Det betyr m.a. at kommunane har ansvar for forvaltninga av vernereglar fastsett i verneforskrift, at dei kan utarbeide utkast til forvaltningsplan for verneområdet og at dei skal vurdere behov og nødvendig gjennomføring av skjøtsel og tilrettelegging.27 Intensjonsavtala er underskriven28 av ordføraren, og handsama i kommunestyret sak 56/01, oktober 2001. Økonomi Kvar enkelt kommune dekker utgiftene for sine faste representantar i samarbeidsutvalet. Fellesutgifter til planarbeid og sekretær vert forskottert av kommunane etter godkjent budsjett. Det vert søkt om midlar til utarbeiding av forvaltningsplanen.

B) Interkommunalt samarbeid med felles styringsorgan (Kommunelova § 27 og IKS) Midt- Telemark rekneskapskontroll

Utkast til samarbeidsavtale29 Interkommunalt samarbeid med bakgrunn i § 27 i kommunelova, på området arbeidsgjevarkontroll. Bø kommune er vertskommune og har arbeidsgjevaransvaret for dei tilsette. I utgangspunktet eit samarbeid mellom Bø, Nome og Sauherad, men fleire kommunar har komme med dei siste åra. Formålet med samarbeidet er å oppfylle dei respektive kommunane sine forpliktingar etter skattebetalingslova § 47 om rekneskapskontroll og tilsyn med arbeidsgjevarane sine plikter kring skattar og avgifter. Tenesta vert styrt av ei styringsgruppe som har det økonomiske og faglege ansvaret for ordninga. Skatteoppkrevjarane i medlemskommunane utgjer styringsgruppa. Vi har ikkje fått lagt fram underskriven avtale med Hjartdal kommune, men innhaldet i eksisterande samarbeidsavtale skulle leggast til grunn ved utviding av samarbeidet.

27 Jamfør brev av 14.06.04 frå Direktoratet for naturforvaltning 28 Datert 8. november 2001 29 Datert 10. oktober 1999



18

Deltakinga i samarbeidet er handsama i kommunestyresak 38/06, i september 2006. Rådmannen fekk fullmakt til å inngå avtale, og Hjartdal vart frå 01.01.07 fast medlem i samarbeidet.

Økonomi Kostnadene vert fordelt mellom medlemskommunane etter fylgjande kriterium;

Folketal 20% Arbeidsgjevarar 40% Lønns- og trekkoppgåver 40%

Hjartdal kjøpte i 2005 og 2006 sine kontrolltenester til ”medlemsprisar”.

Rekneskap År Beløp Betalt til 2005 51 537,- Bø kommune 2006 52 691,- Bø kommune

Revisjon

Selskapsavtale Telemark kommunerevisjon IKS (TKR) er eit interkommunalt samarbeid mellom kommunane i Telemark, Telemark fylkeskommune og Larvik og Lardal kommunar i Vestfold. Samtlege deltakarar er medeigarar i selskapet.

Selskapet leverar ulike typer revisjonstenester til eigarane, m.a. revisjon av årsrekneskapen, forvaltningsrevisjon, ulike rådgjevingstenester, særattestasjonar og selskapskontroll.

TKR vart oppretta i 2003. Før dette var revisjonstenestene i Hjartdal kommune organisert i ei interkommunal samarbeidordning etter kommunelova § 27.

Til grunn for samarbeidet ligg ei samarbeidsavtale underskriven av ordføraren i november 2003. Forslaget til samarbeidsavtale samt selskapsavtala vart handsama i kommunestyret 18. desember 2002.

Økonomi Kostnaden består av eit fast driftstilskott berekna m.a. etter storleiken på kommunen.

Rekneskap År Beløp Betalt til 2005 247 900,- Telemark kommunerevisjon IKS 2006 258 000,- Telemark kommunerevisjon IKS

Interkommunalt arkiv (IKA)

Selskapsavtale Interkommunalt arkiv for Buskerud, Vestfold og Telemark IKS (IKA Kongsberg) er eit interkommunalt selskap. Selskapet har pr 2007 39 eigarar. IKA Kongsberg blei stifta i 1992, den gong var verksemda ei interkommunal samarbeidsordning etter kommunelova § 27. I 2002 blei det nye interkommunale selskapet stifta. IKA er ein heilskapleg arkivinstitusjon der eigarane sitt behov for arkivfagleg kompetanse og depottenester vert dekt. Formålet med selskapet er å leggje til rette for gjennomføring av arkivlova sine intensjonar og vilkår.



19

Kommunestyret vedtok i sak 03/02, februar 2002, å slutte seg til organiseringa av IKA Kongsberg som interkommunalt arkiv for Buskerud, Vestfold og Telemark IKS frå og med 01.01.03. Selskapsavtala for det nye IKS’et er underskrive30 av ordføraren. Det er inngått ei avtale om deponering av arkiv mellom Hjartdal kommune og IKA Kongsberg. Utgangspunktet for avtala er retningsliner for deponering av arkivmateriale ved IKA Kongsberg. Avtala er underskriven31 av rådmannen og gjeld i 10 år. Økonomi Medeigarane betalar inn ei årleg avgift for å vere med på depotordninga samt ei avgift pr hyllemeter som vert nytta. Rekneskap År Beløp Betalt til 2005 55 080,- IKA Kongsberg 2006 62 554,- IKA Kongsberg

C) Interkommunalt samarbeid med anna selskapsform IRMAT AS

Vedtekter32 IRMAT AS- Interkommunalt Renovasjonsselskap i Midt- og Aust-Telemark – vert eigd av kommunane Bø, Hjartdal, Notodden og Sauherad. Bakgrunnen for etableringa var eit ynskje om å vidareutvikle renovasjonssamarbeidet mellom kommunane, for å rasjonalisere drifta av renovasjonstenestene og for lettare å kunne møte nye krav innan avfallshandteringa. Avtale om innsamling av forbruksavfall mellom Hjartdal kommune og Notodden Renovasjon & Gjenvinning AS (NRG) vart underskriven33 av ordføraren. Det vart her avtalt at NRG fekk ansvaret for innsamling av forbruksavfall i Hjartdal frå og med 01.04.01 og ut 2003, eller inntil vidare ordning vart vedteke. Det står og at avtala kan overførast til IRMAT i løpet av avtaleperioden. Denne avtala vart handsama i utval for næring og teknikk i sak 14/01, april 01. Det nye selskapet, IRMAT, vart etablert i 2001 og vedtektene34 for selskapet er godkjent i kommunestyresak 71/01, i desember 2001.

Målsettinga er å levere ei renovasjonsordning som tilfredstiller lovpålagte krav til ein lågast mogleg kostnad for brukarane. Formålet til selskapet er handtering av avfall, m.a. slam og spesialavfall.

Økonomi Kostnaden for avfallshandteringa vert fakturert kundane i Hjartdal kommune frå kommunen sjølv. Beløpet nedanfor utgjer difor kva beløp Hjartdal kommune har sendt vidare til IRMAT AS på vegne av alle kundane i kommunen.

30 Datert 4. desember 2002 31 Datert 28. september 2004 32 Vedtekter av 11.desember 2001 33 Datert 14. mai 2001 34 Datert 11. desember 2001



20

Rekneskap År Beløp Betalt til 2005 1 097 152,- IRMAT 2006 942 783,- IRMAT

Vest- Telemark Næringsutvikling AS

Vedtekter35 Vest- Telemark Næringsutvikling AS vart etablert i 1995. Selskapet vert i hovudsak eigd av Vest- Telemark Næringsbygg AS, men og lokale bankar36 i området er med på eigarsida. Selskapet sitt føremål er å styrkje og vidareutvikle næringslivet i Vest- Telemark regionen. Dette skal skje ved å yte bedriftsrådgjevingstenester, ved å ta initiativ til og gjennomføre bedriftsretta prosjekt, regionale utviklingsprosjekt og oppgåver av næringspolitisk karakter Samarbeidsprosjekt på tvers av kommunegrensene skal prioriterast. Av praktiske oppgåver i 2006 kan fylgjande nemnast37; Drift av etablerarkontor og rådgjeving mot bedrifter, innkjøpssamarbeid mellom kommunane, ulike oppdrag innan samferdsel og vegutbygging, prosjektarbeid for Vest- Telemark Rådet, forvaltning av RDA- midlar for Vest- Telemark regionen samt div. sekretariat for VTR, bl.a. landbruksutvalet. Selskapet har forretningskontor i Kviteseid kommune. Sidan selskapet ikkje er direkte eigd av kommunane, er heller ikkje vedtektene handsama i politiske organ.

Vest- Telemark Næringsbygg AS

Vedtekter38 Selskapet sitt virkeområde er kommunane i Vest- Telemark, dvs. Nissedal, Fyresdal, Tokke, Kviteseid, Seljord, Vinje, Hjartdal og Drangedal. Føremålet med selskapet er, innanfor dei ovannemnde kommunar, på forretningsmessig grunnlag å fremje lønsam industri og anna næringsverksemd, m.a. gjennom teknisk og økonomisk rådgjeving til verksemder under oppstarting og beståande verksemder, forvaltning av industrilokale som selskapet eig og m.a. ta dei i andre selskap. Selskapet vert i hovudsak eig av kommunane som nemnd innleiingsvis, men og bankar/ andre private/ AS er inne på eigarsida. I perioden 1971- 2006 har VTN vore involvert i over 70 byggeprosjekt med investeringar kring 130 mill.kr. Mesteparten er etter kvart overteke av leigetakarar.39 Ved etableringa i 1971 var VTN eit reint byggeselskap, ved refinansieringa i 1989 vart målsettinga endra slik at næringsutvikling og rådgjeving skulle vere i sentrum og byggmassa skulle reduserast over tid. Seinare, i 1995, vart VTNU oppretta, der VTN gjekk inn som aksjonær, tilbydde kontorfelleskap og overførte i stor grad si oppgåve som prosjekt- og rådgjevingsselskap til VTNU. I Hjartdal kommune står VTN m.a. som eigar av delar av Saulandstunet. Vi kan ikkje finne at dagens vedtekter er handsama i kommunestyret.

35 Etter endringar fastsett i generalforsamling 20. februar 2001 36 Gjensidige Nor Sparebanken, Fokus Bank, Sparebanken Sør, Seljord Sparebank 37 Årsmelding 2006 38 Vedteke i ekstraordinært årsmøte 3. desember 2002 39 Årsmelding 2006



21

Økonomi Utskrift frå aksjeprotokollen pr. 31.12.06 viser at Hjartdal kommune eig aksjar til ein verdi av kr. 270 408,-. Total aksjekapital er på kr. 5 096 124,-, dvs. at Hjartdal eig 5,3% av selskapet. Selskapet hadde pr. 31.12.06 eit overskot på kr. 280 606,-, som vart tilført annan eigenkapital. Det vert ikkje utbetala utbytte frå selskapet, jfr. vedtektene § 4b.

5 Revisor sine vurderingar og konklusjonar

Samarbeidstiltak og avtaler i Hjartdal kommune Interkommunalt samarbeid er naudsynt, kanskje særleg for små kommunar. Men det vil vere både fordelar og ulemper knytt til dette. Ein fordel kan vere at kommunen oppnår betre fagkompetanse på området, medan ei ulempe kan vere at kommunestyret mistar noko av den kontrollen og styringa som politikerane elles har i øvrig kommunal verksemd. Dess meir formelt eit samarbeid er, dvs. samarbeid med organisatorisk overbygning, dess meir formelle vert og rapporteringsrutinane tilbake til politiske organ. Ved slike samarbeid er det ofte lover som regulerer tilhøvet mellom kommunen og det fristilte selskapet og kva slags påverknad kommunestyret skal ha. I dei høva der det fins interkommunalt samarbeid utan ei organisatorisk overbygning, dvs. at nokon område av den kommunale tenesteytinga vert lagt saman med nabokommunen og løyst i fellesskap mellom desse, er det kanskje mindre forutsigbart kva slags informasjon kommunestyret får attende. Vi ser at fleire av avtalene ved fornying ikkje er blitt lagt fram i kommunestyret, korkje som referatsak eller ordinær sak. Det er samstundes grunn til å tru at alle saker om interkommunalt samarbeid vil vere saker av prinsipiell interesse. Gjennom halvårlege dialogmøte, der både politikarar og administrasjon er representert, er tilhøve rundt interkommunalt samarbeid tatt opp jevnleg. Temaet er og tatt opp på samarbeidsmøte på ordførar/ rådmannsnivå. Vi ser at det er rådmannen, eller i nokon høve andre leiarar i administrasjonen, som har skrive under mange av avtalene. Ein kan ikkje sjå konkret ut frå dagens delegeringsreglementet at rådmannen er gjeve slik mynde, men sidan dette er ein praksis over mange år, er det grunn til å tru at dette tilhøvet likevel er kjent og godtatt av kommunestyret. Nokre av avtalene gjeld for eit år i gongen, men vert automatisk fornya dersom ikkje ein av partane gjev skriftleg beskjed i god tid før utgangen av eit kalenderår. Nokon av avtalene krev i større grad enn andre at samarbeida skal evaluerast. Vi har ikkje opplysningar om at det er gjort i dei høva der det kjem fram av avtalene. Vi er kjent med at Hjartdal kommune ikkje lenger har kommunalsjef innanfor området helse/ omsorg. I nokre av avtalene, som er heilt nye og ikkje underteikna enno, vert det vist til at m.a. kommunalsjefen på det aktuelle området skal vere med i ei styringsgruppe for tenesta. Når avtalene vert revidert, syns revisjonen det er uheldig at det ikkje er samsvar mellom organisasjonskartet og skissert styring i avtala.



22

Litteratur og kjelder Lov om kommuner og fylkeskommuner av 1992 Lov om forsøk i offentlig forvaltning av 1992 Lov om aksjeselskap av 1997 Lov om interkommunale selskaper av 1999 Ot.prop 95 (2005-06) ”Om lov om endringar i lov 25. september 1992 nr. 107 om kommuner og fylkeskommuner (interkommunalt samarbeid)” www.ks.no www.vest-telemark.no Rapport frå ECON Analyse, 2006, ”Interkommunalt samarbeid i Noreg- omfang og politisk styring” Samarbeidsavtaler/ selskapsavtaler Interne dokument Politiske saker

Vedlegg 1. Oversikt over interkommunale samarbeidsavtaler 2. Kommentarar frå rådmannen


1. OVERSIKT OVER INTERKOMMUNALE SAMARBEIDSAVTALER


1

Navn på samarbeidet Deltakerar/ partar40

Starta opp41

Organisering Finansiering Område/ oppgåve Tema

Miljøretta helsevern 5 2000 Skriftleg avtale Av kommunane Sakshandsaming/ vedtak Miljøhygieniske forhold; vassforsyning, plante-/dyre-/ strålevern, forureining

Interkommunal legevaktsentral

7 2000 Skriftleg avtale Av kommunane Drift av tenestetilbod Legevaktsentral

Medisinsk fagleg rådgjevande lege (MFRL) -legevaktsentralen -smittevernlege

Høvesvis 4 og 2

Høvesvis 2006 og 2005

Ikkje skriftleg avtale (for legevaktsentralen, del av legevaktsavtale)

Av kommunane Drift av tenestetilbod Helsetenester

Tilsyn ved Gransherad bygdeheim

2 2006 Skriftleg avtale Av kommunane Drift av tenestetilbod Helsetenester

PPT 2 2002 Skriftleg avtale Av kommunane Drift av tenestetilbod, institusjonar mv.

Undervisning: pedagogisk- psykologisk teneste

Barnevern 2 2002 Skriftleg avtale Av kommunane Sakshandsaming/ vedtak, drift av tenestetilbod, institusjonar mv.

Barn: barnevernsvakt, barnevernsteneste

Brann og akutte ulukkessituasjonar

2 2001 Skriftleg avtale Av kommunane Sakshandsaming/ vedtak, drift av tenestetilbod

Beredskap og utrykning ved brann og ulukke

Felles brannsjef 2 2001 Skriftleg avtale Av kommunane Sakshandsaming/ vedtak Beredskap Brannforebyggande arbeid 2 2001 Skriftleg avtale Av kommunane Sakshandsaming, vedtak,

drift av tenestetilbod Tilsyn og feiing, byggesakshandsaming

Helsestasjonsteneste 2 2004 Skriftleg avtale Av kommunane Drift av tenestetilbod Helsestasjon og skulehelseteneste

40 Pr. 01.01.07 41 Viser når Hjartdal kommune kom med i samarbeidet




2

Navn på samarbeidet Deltakerar/ partar

Starta opp Organisering Finansiering Område/ oppgåve Tema

Fysioterapi 2 2003 Skriftleg avtale Av kommunane Drift av tenestetilbod Fysioterapibehandling Interkommunalt innkjøpssamarbeid

10 1998 Skriftleg avtale Av kommunane Innkjøp, saksførebuing anbodsinnhenting

Innkjøpsfagleg rådgjeving og praktisk arbeid ved anbodsinnhenting

Vest- Telemark Tinget/ Rådet

7 2002 Skriftleg avtale Midlar direkte frå staten/ fylkeskommunen, fellesfondet

Sakshandsaming/ vedtak, politisk drøfting og koordinering

Regionrådsfunksjonar, politisk samordning- interkommunal koordinering og strategiar

Brattefjell/ Vindeggen landskapsvernområde

4 2001 Skriftleg avtale Av kommunane, midlar frå staten

Sakshandsaming, forvaltning

Forvalting av verneområde

Midt – Telemark rekneskapskontroll

5 2007 K-lov § 27 Frå kommunane Sal av tenester til andre kommunar

Drift av tenestetilbod, institusjonar mv.

Administrasjon og støttefunksjonar: kontrollarbeid


21 2003 Lov om interkommunale selskap

Frå kommunane Sal av tenester til andre

Drift av tenestetilbod, institusjonar mv.

Administrasjon og støttefunksjonar: kontrollarbeid

Interkommunalt arkiv (IKA)

39 2002 Lov om interkommunale selskap

Frå kommunane Drift av tenestetilbod Arkivering

IRMAT AS 4 2001 Lov om aksjeselskap

Sal av tenester Drift av tenestetilbod Avfallshandtering




3

Navn på samarbeidet

Deltakerar/ partar

Starta opp Organisering Finansiering Område/ oppgåve Tema

Vest- Telemark Næringsutvikling AS (VTNU AS)

7 1995 Lov om aksjeselskap

Sal av tenester Drift av tenestetilbod Tilrettelegging, støtte og bistand for næringsutvikling, etableringsrettleiing, bedriftsrådgjeving

Vest- Telemark Næringsbygg AS (VTN AS)

8 1971 Lov om aksjeselskap

Sal av tenester, utleige av bygg

Forvalting av materielle verdiar, utleige av fast eigedom, fremje lønnsam industri, forvaltning av industrilokale, delta i andre selskap

Næringsarbeid

Fellesfondet 8 1981 Skriftleg avtale Finansiert med midlar frå fellesfondet

Forvaltning av midlar frå sal av konsesjonskraft

Næringsarbeid

Konsesjonskraftstyret 9 198142 Skriftleg avtale Finansiert med midlar frå fellesfondet

Sakshandsaming/ forvaltning

Energi

42 Antek at konsesjonskraftstyret vart oppretta samstundes med at åtte- kommunars avtala kom på plass i 1981.


2. KOMMENTARAR FRÅ RÅDMANNEN


1

I samandraget vert det sagt at fleire av avtalene ved fornying ikkje er blitt lagt fram i kommunestyret, korkje som referatsak eller ordinær sak sjølv om saker om interkommunalt samarbeid vil vere saker av prinsipiell karakter. Kommentar. Det er utan tvil riktig at det å inngå ei avtale om interkommunalt samarbeid er av prinsipiell karakter og soleis ikkje delegert rådmannen. Ved inngåing av avtalene er punktet om lengde på avtalene formulert slik: ”avtala blir automatisk fornya for eit år av gangen med mindre den seiast opp av ein av partane, eller at avtala gjeld til ein av partane seier ho opp”. Dei avtalene vi har om interkommunalt samarbeid, har i stor grad blitt prolongert utan vesentlege endringar med bakgrunn i det. Rådmannen er derfor av den meining at fornying/prolongering av avtala ikkje er å betrakte som sak av prinsipiell karakter som leggjast fram for kommunestyret.. Revisor peikar på at det er ”rådmannen , eller i nokon høve andre leiarar i administrasjonen som har skrive under mange av avtalene. Ein kan ikkje sjå at ut frå dagens delegasjonsreglement at rådmannen er gjeve slik mynde, men sidan dette er ein praksis over mange år, er det grunn til å tru at dette tilhøvet likevel er kjent og godtatt av kommunestyret” Kommentar. Rådmannen er ikkje kjend med at det har blitt underteikna avtaler om interkommunalt samarbeid utan politisk handsaming. At det i det politiske vedtaket opnar for at ”rådmannen får fullmakt til å forhandle fram og inngå avtale…..” – jfr. t.d. avtale helsestasjonstilbod og fysioterapiteneste- gir rådmannen eller den han delegerer til denne fullmakta, sjølv om det i gjeldande delegasjonsreglement ikkje eksplisitt er nemnd. ” Nokon av avtalene krev i større grad enn andre at samarbeida skal evaluerast. Vi har ikkje opplysningar om at det er gjort i dei høva der det ikkje kjem fram av avtalene”. Kommentar. Kva gjeld evaluering, er ulike interkommunale samarbeid med Notodden sett på dagsorden i dei halvårlege møta mellom rådmennene og deira leiargruppe i dei respektive komunane -–i tillegg til løpande evaluering og tilbakemelding innanfor fagleiar-gruppa. I tillegg har det interkommunale samarbeidet vore sett på dagsorden i halårlege samarbeidsmøte på ordførar-, varaordførar- og rådmannsnivå. Oversikt over alle interkommunale samarbeidsområde har vore lagt fram som orientering frå rådmannen i formannskap og kommunestyre i tillegg til at fagutval, formannskap og komunestyre har hatt besøk av leiarar av samarbeidsområda- kfr. siste møte i formannskapet der brannordninga vart presentert ved brannsjefen. I årsmeldingane inngår alltid rapportering frå dei interkommunale samarbeistiltaka. Evaluering og rapportering kan imidlertid alltid bli betre, og det vil rådmannen freiste å få til. ”Når avtalene blir revidert, syns revisjonen det er uheldig at det ikkje er samsvar mellom organisasjonskart og skissert styring i avtala”. Kommentar. Dette vil bli korrigert. Kommentarar vedk. enkeltvise samarbeid:


2. KOMMENTARAR FRÅ RÅDMANNEN


2

• MFAL v/Legevakta. I samband med endring av legevakta vil det bli inngått ny avtale om auke frå 10 til 15% stilling som medisinskfagleg allmennlege; dette vil fakturerast frå Hj.d.

• Tilsyn ved Gransherad Bygdeheim. Avtala går tilbake til 06.10.86 og er

underteikna av ordførarane i h.h.v. Hjartdal og Notodden.

• Helsestasjon. Det er korrekt at avtala er underteikna av kommunalsjef 14.02.05 og lagt fram som ref.sak for HSO-utvalet i april 2005. Kommunestyret fatta imidlertid i sak 037/04 slikt vedtak: ” Administrasjonen får fullmakt tilå forhandle fram og inngå ei samarbeidsavtale om interkommunalt samarbeid med Notodden kommune om helsestasjonsteneste m.v., under føresetnad at slik avtale er i tråd med vedtekne mål og rammer. Tenestene skal ytast via etablert lokalisering i Sauland.”

• Fysioterapi-teneste. Saka vart også handsama i formannskepet hausten 2002;

administrasjonen vart gjeve fullmakt til å forhandle fram og inngå avtale avtale om interkommunalt fysioterpi-samrabeid med Notodden kommune. Avtala vart inngått 28.03.03 og deretter lagt fram som orienteringssak for politisk utval.

• Midt-Telemark Regnskapskontroll. Kommunestyret fatta i sak 038/06, 20.09.06.

vedtak om å slutte seg til Midt-Telemark Regnskapskontroll som fast medlem – jfr. Kommunelova § 27

Hjartdal, 03.01.08 Jan Sebjørnsen Rådmann

Documents

Oversikt over interkommunalt samarbeid - NKRF · 2018. 11. 15. · Samarbeid om tenester iii Samandrag Interkommunalt samarbeid er naudsynt, kanskje særleg for små kommunar. Men