Galerija Grafički kolektiv, Beograd

OTISAK VREMENAFragmenti iz istorije

28. maj - 9. jun 2018.

&

Osnivački akt Grafičkog kolektiva - Boško Karanović, Mirjana Mihać, Dragoslav Stojanović Sip, Miodrag Petrović - 3. jun 1949. godine, iz arhive Grafičkog kolektiva

Izdavač: Grafički kolektiv, Beograd, Obilićev venac 27; tel/fax (+38111) 2627785, 3285923; e-mail: graficki@eunet.rs; www.grafickikolektiv.org; Urednik: Ljiljana Ćinkul; Umetnički savet: Branimir Karanović, Biljana Vuković, Dimitrije Pecić, Vladimir Veljašević, Jelena Jocić.

Otisak vremena – Fragmenti iz istorije* Posvećen životu Grafičkog kolektiva, izbor „Otisak vremena - Fragmenti iz istorije“ svojim konceptom fokusira najznačajnije događaje, ličnosti i datume koji obeležavaju sedam decenija rada Grafičkog kolektiva, od osnivanja 1949. godine, kada postaje žarište umetničkog i kulturnog života Srbije i bivše Jugoslavije, do danas. Kultno mesto, Grafički kolektiv je pisao istoriju, aktivno gradio i promovisao nacionalnu kulturu, a svaka decenija u njegovom životu je u znaku novih inicijativa i izazova. Zato, kompleksna slika umetnosti druge polovine 20. veka i novog milenijuma ne bi bila potpuna bez udela ove Kuće umetnika. Neki od ključnih momenata u životu Grafičkog kolektiva ujedno označavaju i bitne datume u srpskoj grafici i kulturi. Iz radonice je transformisan u galeriju, a 1952. priređena je prva Majska izložba grafike koja je i danas značajna recepcija grafičkog stvaralaštva u Srbiji i regionu. Fundamentalni događaj je i osnovanje Kolekcije Grafičkog kolektiva 1953, a ideja ovog prvog grafičkog kabineta u Srbiji bila je stvoriti kulturnu baštinu za nova potomstva i istoriju. Kolekcija je 1955. imala 700 grafičkih listova, a danas je taj resprektni broj preko 5000 radova. Već 1954. godine, posle uspostavljanja veze sa sličnim organizacijama u inostranstvu, Grafički kolektiv je pokrenuo novu akciju i još upadljivije proširio krug delovanja i popularisanja umetnosti grafike. Osnovan je Klub prijatelja grafike ARTA (do 1968. aktivan) koja je za petnaest godina učlanila oko 1000 ljubitelja grafike iz Jugoslavije, izdala 104 grafike od 47 jugoslovenskih autora, štampala 20.000 grafičkih listova od kojih je polovina razmenjena za otiske stranih autora. U ovim crticama iz istorije pomenimo i novi enterijer Grafičkog kolektiva, autorsko delo arhitekte Peđe Ristića, koji je 10. marta 1964. svečano otvorio Miodrag B. Protić. Lidersku poziciju preuzimale su nove generacije unoseći kreativne promene i proširujući programsku koncepciju; i kalendar izložbi je dinamiziran, po tri postavke su se otvarale mesečno, 1, 11. i 21. Da bi sistematski pratili životu umetničku scenu Galerija angažuje Kustosa. Nagrada Veliki pečat, ustanovljena 1963, referentno je priznanje koje i danas ima ozbiljan profesionalni status. Među fantastičnim stranicama profesionalnih uspeha Grafičkog kolektiva je i KONTAKT iz 70-ih i 80-ih godina, vizionarski projekat posvećen grafičkom dizajnu, 90-ih je revitalizovan u GRIFON (i nagradu istog imena) koji i danas markira najznačajnije ideje i autorske pojave u ovoj oblasti. Fragmente iz istorije čini izabrani materijal - video i foto dokumenta sa izložbi, grafike, plakati, novinarski i kritičarski osvrti, publikacije i drugo – dragocena dokumenta koja svedoče o aktivnoj, prepoznatoj i priznatoj ulozi Grafičkog kolektiva, mestu susreta kulturne elite Srbije i ex/Jugoslavije, simbolu grada i neodvojivog dela nacionalnog duhovnog identiteta. Tako su segmenti izložbe posvećeni osnivačima, Arti i drugim projektima, grafici i grafičkom dizajnu, kolekciji, prostoru… Ostvareni profesionalni dometi vidljivi u ovom izboru - kontinuitet u radu na afirmisanju umetničke grafike i drugih likovnih medija, hiljade izložbi i umetnika, visoki standardi realizacije programa - pozicioniraju Grafički kolektiv kao jednu od najznačajnijih ustanova na nacionalnoj i internacionalnoj kulturnoj mapi, čiji dalji rad je ugrožen iseljenjem koje predstoji za mesec dana.Koncept „fragmenti iz istorije“ je i mala rekapitulacija juče-danas koja podseća na prominentnu ulogu Grafičkog kolektiva i njegove Galerije u promovisanju savremene likovne scene, sa uverenjem da će u budućnosti održati paradigmatsku ulogu medijatora vizuelnog stvaralaštva.

Ljiljana Ćinkul

*Ovaj projekat je dramatičan apel povodom ugroženosti opstanka ove Kuće (mesec dana pred iseljenje), čiji dalji rad je opstruiran nedostatkom razumevanja alarmantne situacije i odsustvom adekvatne pomoći Grada i Republike.