ORGANİK BİLEŞİKLER - kimyafull.com · İnstagram:kimyaci_glcn_hoca NAFTALİN kimyaci_glcn_hoca B kullanılır. bir süre antiseptik olarak kullanılmıştır. bağlanmasıyl üretiminde

İnstagram:kimyaci_glcn_hoca

kimyaci_glcn_hoca

ORGANİK BİLEŞİKLER


kimyaci_glcn_hoca

ALKANLAR: 1-Yanma tepkimesi verir. 2-Halojenlerle Yerdeğiştirme tepkimesi verir. 3-Alkanlardan 1 H çıkarılmasıyla ALKİL elde edilir

ALKENLER 1-Yanma Tepkimesi verirler. 2-Katılma Tepkimesi verir.HX ve H2O(markovnikov kuralı) 1 mol Alken + 1 mol H2=Alkan Bromlu suyun rengini giderir. 3-Alkenler, yükseltgenme tepkimesi vererek kuvvetli yükseltgen olan potasyum permanganat (KMnO4) ile seyreltik bazik ortamda ve soğukta diolleri oluşturur.

4-Polimerleşme tepkimesi verirler 5-Alkenlerden 1 H eksilirse Alkenil Elde edilir 5-Alkenler sikloalkanlarla izomerdir. 6-Cis-trans izomerliği görülür.

ALKİNLER 1-Yanma tepkimesi verirler. 2-Katılma tepkimesi verir 1 mol alkin + 2 mol H2=Alkan 3-Asetilen+su=Asetaldehit Alkin+su=Keton Keto Enol Tautomerleşmesi 4-Bromlu suyun rengini giderir 5-Asidik karakterli hidrojen atomu içeren alkinler, asetilen ve uç alkinlerdir Uç alkinlerdeki asidik karakterli hidrojen atomları gümüş ve bakır metalleriyle yer değiştirir ve tuz oluşur. 6-Alkinler-Alkadienler-Sikloalkenler izomerdir. 7-Cis trans izomerliği görülmez.

Aromatik Bileşikler (Arenler)

Benzen: Aromatik hidrokarbonların ilk üyesi 6

karbonlu benzendir (C6H6).

Benzenin yapısında bulunan karbon atomları arasında 3

tane tekli, 3 tane ikili bağ vardır.

Benzendeki pi bağları birbirleriyle sürekli yer değiştirir

ve çok kararlı bir yapı oluşturur. Bu duruma rezonans

denir.

Benzenin rezonans yapısından dolayı karbon atomları

arasında bulunan bütün bağlar özdeştir.

Benzen kararlı yapısından dolayı doymamış bir

hidrokarbon olma sına rağmen katılma reaksiyonu

vermez.

REZONANS

Aromatik bileşiklerin bir hidrojen eksik hâline aril

Benzen halkasının bir hidrojen eksik hâline fenil denir

PEKİŞTİRME:


kimyaci_glcn_hoca

Benzen, kendine has kokusu vardır, Kolay tutuşur. Oda şartlarında berrak görünümlü, sıvı hâldedir. Kömür ve petrolün damıtılmasıyla elde edilir. Içilmesi ve buharının solunması çok tehlikeli olan bu zehirli maddedir Birçok aromatik bileşiğin sentezlenmesinde başlangıç maddesi olarak kullanılır. Benzenden türetilen aromatik bileşikler boya, plastik, deterjan, patlayıcı, böcek ilacı ve motor yakıtı üretiminde kullanılır. Bu maddelere naftalin, anilin, toluen ve fenol örnek verilebilir.

Genel Formülü: C10H8

Iki benzen halkasının kaynaşmasıyla

oluşur.

Oda şartlarında beyaz, kristal yapılı bir

katıdır

Kolayca süblimleşir.

Kendine özgü keskin bir kokusu vardır

Bu keskin koku sayesinde haşereleri

uzaklaştırır

kumaş ve yünlerin korunması için günlük

hayatta kullanılır.

Naftalin lavabolarda oluşan kötü

kokuların giderilmesi amacıyla da

kullanılır.

Aromatik bileşiktir.

Benzen halkasına amino (–NH2) grubu bağlanmasıyla oluşur . Renksiz, yağ görünümündedir Özel kokulu, zehirlidir Bazik bir sıvıdır Boya sanayisinde kullanılır Anilin ayrıca vernik, mürekkep, kauçuk ve lastik

üretiminde kullanılır.

Aromatik bileşiktir

Benzen halkasına metil (–CH3) grubu

bağlanmasıyla oluşur

Renksiz, kendine has bir kokusu vardır

Kolay tutuşabilen bir sıvıdır.

Plastik, ilaç, parfüm, boya ve patlayıcı bir

madde olan TNT (trinitrotoluen) üretiminde

kullanılır.

Aromatik bileşiktir.

Benzen halkasına hidroksil (–OH) grubu

bağlanmasıyla oluşur

Kendine has bir kokusu vardır.

Oda şartlarında sıvı hâldedir.

Zayıf asit özelliği gösterir.

Mikrop öldürücü özelliğinden dolayı tıpta uzunca

bir süre antiseptik olarak kullanılmıştır.

Ancak deriyi tahriş ettiği için son zamanlarda tercih

edilmemektedir.

Fenol; plastik, böcek ilacı, vernik ve boya

üretiminde kullanılır.

BENZEN

NAFTALİN

TOLUEN

FENOL

ANİLİN


kimyaci_glcn_hoca

Fonksiyonel Grupların Sınıflandırılması

ALKOLLER

Alkollerin Genel Özellikleri ve Sınıflandırılması

Genel Formülü: CnH2n+2 O Molekül Şekli: Kırık Doğru Açısı:104,5 Monoalkoller, sp3 hibritleşmesi yapmış karbon atomuna hidroksil grubunun bağlanmasıyla oluşur.

1-–OH grubunun bağlı olduğu karbon atomunda –OH veya farklı fonksiyonel grubun bağlı olduğu bileşikler alkol değildir 2- –OH grubunun bağlı olduğu karbon atomunda pi bağı içeren bileşikler de alkol özelliği göstermez.


kimyaci_glcn_hoca

ALKOLLERDE İZOMERİ

–OH grubunun bağlı olduğu

karbon atomunda (α karbonu

hidrojen atomu bulunmayan

alkoller ise üçüncül alkol olarak

tanımlanır.


karbon atomunda (α karbonu) en

az iki tane hidrojen atomu

bulunan alkollerdir

BİRİNCİL ALKOL


karbon atomunda (α

karbonu bir tane hidrojen

atomu bulunan alkoller

ikincil alkoldür

İKİNCİL ALKOL

ÜÇÜNCÜL ALKOL


kimyaci_glcn_hoca

Örnek:

1-Alkol molekülleri arasında hidrojen bağı

bulunduğundan alkollerin kaynama nok taları aynı

karbon sayılı hidrokarbonlardan daha yüksektir

2-Aynı karbon sayılı monoalkollerde dallanmanın

artması moleküllerin temas yüzeyini

azaltacağından London kuvvetleri zayıflar ve bu

durum monoalkollerin kaynama noktasının

düşmesine sebep olur.

3-Aynı karbon sayılı ve dallanmanın fazla olduğu

tersiyer alkolün kaynama noktasının daha düşük,

primer alkolün ise daha yüksek olduğu görülür.

Alkollerin Fiziksel Özellikleri

1. Hidroksil grubunun bulunduğu en uzun karbon zinciri seçilir. 2. Hidroksil grubuna en yakın uçtan başlanarak zincirdeki karbon atomlarına numara verilir. 3. Zincirde bulunan alkil gruplarının ve heteroatomların yeri ve adı belirtilir. 4. Hidroksil grubunun yeri belirtilerek zincirdeki karbon sayısına göre alkan adlandırılması yapılır ve alkanın adının sonuna -ol eki getirilir.

Alkollerin ADLANDIRILMASI


kimyaci_glcn_hoca

ÖRNEKLER:

4-Alkollerin yapısındaki hidroksil grubu sayısının artması hidrojen bağı sayısını artırır. Bu durum alkollerin kaynama noktasını da yükseltir. 5-Alkoller, iyonlaşarak çözünmedikleri için elektrolit değildir. 6-Yapılarında –OH bulunmasına rağmen suda iyonlaşmadıklarından bazik özellik göstermez.

7-Alkoldeki hidroksil grubu sayısı arttıkça hidrofil

grubun baskınlığı artacağından alkolün suda

çözünürlüğü de artar.

8- Aynı sayıda hidroksil grubu içeren alkollerde

karbon sayısı arttıkça hidrofob grubun baskınlığı

artacağından polarlık azalır. Polarlığın azalması

alkollerin sudaki çözünürlüğünü azaltır.

Alkollerin Fiziksel Özellikleri Alkollerin Fiziksel Özellikleri

EK BİLGİ

1-Alkoller Na ve K gibi 1A grubu aktif metalleriyle

tepkimeye girerek alkolatları oluşturur ve H2 gazı açığa

çıkar.

2-Alkollerden H2SO4 katalizörlüğünde ve yüksek

sıcaklıkta (180 oC) 1 mol su çekilirse alken oluşur.

Örneğin etil alkolden 1 mol su çekildiğinde eten elde

edilir

3-Alkoller eter sentezinde de kullanılır. 2 mol alkolden

140 oC’de ve H2SO4 katalizörlüğünde su çekildiğinde eter

oluşur

3-Alkollerin tamamı yanma tepkimesi verir.

Alkollerin yanması sonucunda karbon dioksit ve

su açığa çıkar.

4- Alkoller, hidroksil grubunun bağlı olduğu karbon atomundaki hidrojen sayısı kadar yükseltgenir

ALKOLLERİN KİMYASAL ÖZELLİKLERİ


kimyaci_glcn_hoca

Ek bilgi:

1-Otomobil radyatörlerinde antifriz olarak kullanılır 2-Sentetik kumaş üretiminde ham madde olarak kullanılmaktadır. 3-Etandiol, suyla tamamen karışır. 4-Hidrojen bağı yapma kapasitesi fazla olduğu için kaynama noktası yüksektir.

Alkollerin en basit üyesi olan metanol, 64,7 oC’de kaynar Açık mavi alevle yanar. Odunun havasız ortamda ve yüksek sıcaklıkta damıtılmasıyla elde edildiğinden metanole “odun alkolü” de denilmektedir. Metanol çok zehirlidir; Günümüzde metanolun alterna tif yakıt olarak kullanılması için çalışmalar yapılmaktadır.

78 oC’de kaynayan organik bir bileşiktir. Etanol, şekerin fermantasyonuyla elde edilebilir.

C6H12O6→ 2C2H5OH + 2CO2

Şurup kıvamında, renksiz, suda çözünebilen, kaynama noktası yüksek bir bileşiktir. Yaygın olarak traş köpüğünde, sabunlarda, kullanılır. Sakız ve reçinelerin temel bileşenidir. Patlayıcı endüstrisinde kullanılır

ETANDİOL

PROPAN TRİOL

METANOL ETANOL

Alkil halojenürlerin seyreltik NaOH ya da KOH

çözeltileri ile tepkimesinden de elde edilebilir

CH3–CH2–Cl + KOH→

CH3–CH2–Cl + NaOH→

Etanolün büyük bir kısmı etenin asidik ortamda su ile

tepkimesinden elde edilir.

CH2 = CH2 + H2O →

Yenilenebilir bir enerji kaynağıdır Etanol, sağlık alanında lokal antiseptik olarak kullanılmaktadır. Etanol cilt üzerindeki bakterileri %90’a kadar azaltabildiği için cildin bakterilerden arındırılmasında kullanılır. Iyi bir çözücü olan etanol ilaç yapımında, parfüm ve kolonya üretiminde kullanılmaktadır

KULLANIM ALANLARI

ETANOL

ETANOL


kimyaci_glcn_hoca

Etil-İzopopil eter

Genel Formülü: CnH2n+2O İzomeri:Mono alkoller Sağlam yapılı bileşiklerdir. Bu nedenle kimyasal tepkimelere karşı ilgisizdirler.( seyreltik asitler, bazlar ve sık kullanılan yükseltgen ve indirgenlerle genellikle tepkime vermez. Çünkü yapısında bulunan C–O bağı kolay kopmaz.) Kaynama noktaları, izomerleri olan alkollerin kaynama noktalarından düşüktür. Eterler, su molekülündeki 2 hidrojen atomunun aynı ya da farklı iki radikal grupla yer değiştirmesi sonucu oluşan bileşiklerdir. Bu bileşikler bir kez alkillenmiş alkol veya iki kez alkillenmiş su olarak da düşünülebilir

ETER

1-IUPAC adlandırmasında oksijene bağlı en uzun karbon zinciri seçilerek numaralandırılır. 2- Karbonlara numara verilirken alkoksi (RO–) grubuna yakın uçtan başlanır. 3. Bileşik adlandırılırken alkoksi grubunun yeri ve adı belirtilerek ana zincirdeki karbon sayısına karşılık gelen hidrokarbonun adı söylenir

Alifatik, aromatik ya da her iki yapıda olabilen

eterler, genel olarak R–O–R ya da R–O–Rꞌ

şeklinde gösterilebilir.

ADLANDIRMA


kimyaci_glcn_hoca

Bununla birlikte eterler, yanıcılığı yüksek olan bileşiklerdir. Eterler laboratuvarlarda açıkta bırakılmamalıdır. Çünkü bazı eterler havadaki oksijenle etkileşerek patlayıcı özelliğe sahip peroksitleri oluşturur.

Dietileterin (lokman ruhu) kaslar üzerinde gevşetici etkisi vardır. Bu nedenle eskiden anestezik olarak kullanılmıştır Ancak yan etkilerinden dolayı eterlerin anestezide kullanımı azalmaktadır. Dimetil eter oda sıcaklığında gaz olup aeresol spreylerde itici olarak kullanılır.

Aynı karbon sayılı mono alkoller ile eterler fonksiyonel

grup izomeridir.

Örneğin dimetileter ve etanolün molekül formülü

C2H6O şeklindedir.

Ancak yapı formülleri ve fonksiyonel grupları

birbirinden farklı olduğundan bu iki madde birbirinin

fonksiyonel grup izomeridir.

ETERLERİN ÖZELLİKLERİ

• Eterlerin molekül geometrileri su ve alkol bileşikleri gibi açısaldır • Eterler renksizdir ve kendilerine özgü kokuları vardır

• Polar yapılı bileşiklerdir

• Eter molekülleri arasında hidrojen bağı yoktur.

Ancak eter molekülündeki oksijen atomunun

ortaklanmamış elektron çiftiyle su molekülündeki

hidrojen atomu arasında moleküller arası hidrojen

bağı oluşur. Bu nedenle suda çözünür

Dimetil eter gibi düşük mol kütleli eterler suda daha

fazla çözünürken karbon sayısı fazla olan dietil eter

suda az çözünür

Organik maddeler için iyi bir çözücüdür Eterler, organik bileşiklerin özütlenmesinde de kullanılır. düşük kaynama noktasına sahip oluşu, özütten kolaylıkla uzaklaştırılabilmesini ve damıtılarak kolaylıkla geri elde edilmesini sağlar

KULLANIM ALANLARI İZOMERLİK


kimyaci_glcn_hoca

KARBONİL BİLEŞİKLERİ

Ikili bağla birbirine bağlanmış karbon ve

oksijen elementlerinden oluşan, gruba

KARBONİL GRUBU denir

Karbonil grubuna bir tane alkil (R) bağlanmasıyla

elde edilen radikal gruba AÇİL GRUBU denir

Karbonil grubundaki karbonun hibrit türü

sp2dir

Grubun bütün bağ açıları (yaklaşık 120o)

birbirine eşittir.

ALDEHİT KETON

Karbonil grubuna bir tane hidrojen atomu ve radikal grubun bağlanmasıyla oluşan bileşiklerdir

Aldehitlerin ilk üyesi olan formaldehit

bileşiğinde karbonil grubuna iki tane hidrojen

atomu bağlanmıştır.

Karbonil grubuna iki tane radikal grubun bağlanmasıyla

oluşan bileşiklerdir

Karbonil grubuna bağlı olan radikal gruplar aynı ise basit

(simetrik) keton, farklıysa karışık (asimetrik) keton

denir.

Genel Formülleri:

CnH2nO


kimyaci_glcn_hoca

BİLEŞİK

ADLANDIRMA BİLEŞİK ADLANDIRMA

Aldehit ve ketonlar halkalı ya da

aromatik yapıda olabilir

Bileşikte hem aldehit hem de keton grubu bulunabilir.

Ketonların ilk üyesi üç karbonlu olduğundan bir ve iki karbonlu

aldehitlerin keton izomeri yoktur.

ADLANDIRMA

1. Karbonil grubu içeren en uzun karbon zinciri

(ana zincir) seçilir.

2. Karbonil grubundan başlanarak uzun zincir

numaralandırılır.

3. Aldehitler, dallanmaların bulunduğu karbon

numaraları ve dal adları yazılır.

4. Hidrokarbonun adının sonuna al eki getirilir.


kimyaci_glcn_hoca

Karbonil grubunun yeri belirtilir ve türediği alkanın sonuna –on eki getirilir. Üç ve dört karbonlu ketonlarda karbonil grubu farklı konumlarda yazılamayacağından karbonil grubunun yeri belirtilmeden adlandırılır

Ketonların yaygın adlandırılmasında, karbonil grubuna bağlı olan radikal grupların adlarından sonra keton kelimesi getirilir. Alkil adları söylenirken alfabetik sıra takip edilir Basit şeker olarak da adlandırılan glikoz aldehit, fruktoz keton yapılı bileşiklerdir.

Aldehit ve Ketonların Fiziksel Özellikleri

Karbonil grubu içerdiklerinden polar bileşiklerdir.

Kaynama noktaları, aynı karbon sayılı

hidrokarbonların kaynama noktasından daha

yüksektir.

Ancak molekülleri arasında hidrojen bağı bulunan

aynı karbon sayılı alkollerin kaynama noktasından

düşüktür.

Su gibi polar yapılı çözücülerde çözünürler.

Karbon sayıları artıkça aldehit ve ketonların

polarlıkları azalacağından çözünürlükleri azalır

1-Yanma Tepkimesi verirler.

2-Aldehitler yükseltgendiğinde karboksilik asitler

oluşur

Ketonlar ise karbonil grubuna bağlı hidrojen

içermediğinden yükseltgenmez

3- Aldehitlerin ilk üyesi formaldehit, diğer

aldehitlerden farklı olarak iki kez yükseltgenerek

karbonik asite (H2CO3) dönüşür.

Aldehit ve Ketonların Kimyasal Özellikleri

KETON


kimyaci_glcn_hoca

Tollens ayıracı amonyaklı gümüş nitrat çözeltisidir.

Aldehit ve Ketonların Kimyasal Özellikleri

TOLUENS AYIRACI

Fehling çözeltisi bazik ortamda Cu2+iyonları içerir

FEHLİNG AYIRACI

Aromatik aldehitler Tollens ayıracı ile yükseltgenirken ,Fehling ayıracı ile yükseltgenmezler. Bu özellik, alifatik ve aromatik aldehitlerin ayırt edilmesinde kullanılır

Aldehitler indirgenirse primer alkoller oluşur. (karbonil grubuna hidrojen katılır.)

Ketonlar indirgenirse sekonder alkoller oluşur

KULLANIM ALANLARI

Aldehit grubunun ilk üyesidir Suda iyi çözünür. Formaldehit ve polimerleri mikrop öldürücü olduklarından dezenfektan olarak kullanılır. Sıvı sabun ve şampuan yapımında, proteince zengin gıdaların korunmasında kullanılır.

Renksiz, keskin kokulu ve zehirli bir sıvıdır. Suyla her oranda çözünür. Asetaldehit orga nik bileşikler ve yapay kauçuk elde etmek için kullanılır. Gıdalarda doğala özdeş aroma verici olarak kullanılır.

Aromatik yapılı aldehittir. Kozmetik ve boyar madde

endüstrisinde kullanılır

FORM ALDEHİT

ASETALDEHİT

BENZALDEHİT


kimyaci_glcn_hoca

Genel Formülü: CnH2nO2

Fonksiyonel Grup:-COOH

Zayıf Organik asitlerdir.

Karbonil grubuna bir hidroksil grubu bağlanması

ile oluşan yapıya karboksil grubudur.

Karbon atomu sp2 hibritleşmesi yapar.

Aynı sayıda C içeren esterlerle izomerdir

KARBOKSİLLİ ASİTLER

1-Karboksilik asit molekülleri polar yapıdadırlar

2-Yoğun fazlarda molekülleri arasında hidrojen bağları

bulunur

3-aynı karbon sayılı alkol,eter,aldehit ve ketonlardan

daha yüksek sıcaklıkta kaynarlar.

Alkan<Eter<Aldehit<Keton<Alkol<Karboksilli asit

-Molekül kütlesi arttıkça kaynama noktaları artar.

5-Alkil zinciri uzunluğu arttıkça çözünürlük azalır.

Bütün karboksilik asitler organik çözücülerde

çözünürler.

MONOKARBOKSİLİK ASİT

Yapısında bir tane karboksil (–COOH) grubu bulunan bir değerlikli asitlerdir

POLİKARBOKSİLLİ ASİT Yapısında birden fazla karboksil (–COOH) grubu bulunan asitlerdir. Polikarboksilik asitlerin değerliği yapısında bulunan karboksil (–COOH) sayısına eşittir.

……………………………………………..

Hidroksi (oksi) Asit

Yapılarında –OH grubu bulunan

asitlerdir

Hidroksi asitler meyve asitleridir

Laktik asit ekşi yoğurttan,

mandelik asit acı bademden,

malik asit elmadan,

sitrik asit limon veya ıhlamurdan

elde edilir..

YAĞ ASİTLERİ

Çift karbon sayılı ve düz zincirli

monokarboksilik asitlerdir

AMİNO ASİTLER

Yapılarında –NH2 (amino)

grubu bulunduran asitlerdir.


kimyaci_glcn_hoca

Karboksilik Asitlerin Adlandırılması

1-Yapısında karboksil (–COOH) grubunun

bulunduğu en uzun C zinciri seçilir

2. Karboksil (-COOH) grubunun karbon

atomundan başlanarak zincirdeki karbon

atomları numaralandırılır.

3-Zincire bağlı atom ya da grupların adı, yeri

ve sayısı belirtilir.

4-Karboksilik asit, bir alkan gibi belirtilip

adının sonuna -oik asit getirilir

5-Karboksilik asit bileşiğindeki karbon

zincirinde çift bağ (=) bulunuyorsa çift bağın

yeri belirtilir.

Formik asit

1-Hem karbonil grubu (aldehit) hem de karboksil

grubu içerdiğinden diğer karboksilli asitlerden farklı

olarak yükseltgenme tepkimesi verir ve CO2 gazına

dönüşür

2-Formik asit aldehit grubu içerdiğinden Tollens ve

Fehling ayıraçları ile tepkime verir

Özel adlandırmaya göre zincirdeki karbonlara

numara yerine α β . gibi harfler verilir

Karboksil grubundan sonra gelen karbon α olarak

ile başlatılır.


kimyaci_glcn_hoca

Tekstil sektöründe boyama işlemleri sırasında, soğutucu üretiminde, kuru temizleme fabrikalarında, ayna, ekmek mayası, mürekkep üretiminde, tıpta lokal anestezide kozmetik sektöründe kullanılır.

Cildi tahriş eder Metalleri aşındırır. Özellikle çaydanlıklarda biriken kirecin ve cam yüzeylerin temizlenmesinde kullanılır. Gıda sektöründe katkı maddesi olarak kullanılır.

Renksizdir ve kristal yapılıdır. Yeşil yapraklı sebzelerde bol miktarda bulunmaktadır. Salisilik asidin cilt sağlığından nasırlara, kolon kanserine kadar pek çok hastalığın tedavisinde önemli faydaları bulunur.

Bir çeşit meyve asididir. En çok elmada ve özellikle ekşimsi meyvelerde bulunur. Muz, kiraz, üzüm, armut, erik, brokoli, havuç, patates gibi meyve ve sebzelerde bulunur.

Kan yapımında, yeni hücre oluşumunda ve hücrelerin yaşamına devam etmesinde, dNA ve RNA üretiminde kullanılan bir vitamindir. Bu vitamine daha çok hamile ve çocuklar ihtiyaç duymaktadır. Genellikle koyu yeşil yapraklı sebzelerde, bazı tahıllarda, baklagillerde, portakal, muz, limon, çilek gibi meyvelerde, fındıkta, balık, yumurta gibi besinlerde bulunur.

Kristal yapıda olan benzoik asit; katı, renksiz ve toz hâldedir. Marmelat, reçel, meyve suyu ve gazlı içecekler gibi şekerli gıdaların üretiminde kullanılır. Süt ürünlerinde , mantar, karanfil ve tarçında bulunur. Kimyevi, tıbbi malzemelerin üretiminde, kozmetik sektöründe, otomotiv ve tekstil alanında kullanılmaktadır.

FORMİK ASİT

Asetik Asit

Salisilik Asit Malik Asit

Folik Asit Benzoik Asit

KARBOKSİLİK ASİTLERİN KULLANIM ALANLARI


kimyaci_glcn_hoca

Karbon zincirinde pi bağı bulunan yağlara doymamış yağ denir. En önemli doymamış yağ asitleri 18 tane karbon atomu içerir. Doymamış yağ asitleri, vücudun üretemediği ancak ihtiyaç duyduğu yağ asitleridir. Bitkisel kaynaklı bu yağlar, vücudun kolesterol seviyesini düşürmeye yardımcı olur. Sağlıklı beslenme için çok önemli olan omega-3 ve omega-6 yağ asitleri doymamış yağ asitlerindendir. Bu yağ asitleri kan basıncını düzenler. Omega-3; balık, soya yağı ve fındık yağında bulunur. Omega-6; mısır özü yağı, ayçiçeği yağı ve soya fasulyesi yağında bulunur Yeteri kadar omega-3 almak için haftada en az iki kere balık tüketilmelidir.

Yaygın olarak kullanılan doymuş yağ asitlerinde

12-18 arasında çift sayıda karbon atomu bulunur.

Doymuş yağ asitleri karbon atomları arasında pi

bağı içermez.

Et, deniz mahsulleri, süt ürünleri, hindistan cevizi

gibi besinler doymuş yağ asitleri açısından

zengindir.

Doymuş yağ asitleri, doymamış yağ asitlerinin

hidrojen katılarak doyurulmasından elde

edildiğinden katı hâldedir.

Doymuş yağlar vücudumuza girdikten sonra

kolesterol üzerinde etkili olur.


kimyaci_glcn_hoca

Genel formülleri: CnH2nO2

Esterler aynı karbon sayılı monokarboksilik

asitlerle izomerdir

Yoğun fazda molekülleri arasında hidrojen

bağı bulunmaz.

Aynı karbon sayılı karboksilik asitlere göre

kaynama noktaları daha düşüktür

Karbon sayısı arttıkça sudaki çözünürlükleri azalır

Hoş kokulu maddelerdir.Yapay tatlandırıcılarda

ve parfüm üretiminde kullanılırlar

Bitkisel ve hayvansal yağların kuvvetli bazlarla karıştırılarak uygun sıcaklıkta ısıtılmasıyla oluşan tuza sabun, bu olaya da sabunlaşma denir.

Gliseril stearatın NaOH ile oluşturduğu sabun, beyaz (katı) sabundur . Gliseril stearatın KOH ile oluşturduğu sabun, halk arasında arap sabunu olarak bilinen yumuşak sabundur.

ESTERLER

Esterler, bir karboksilik asit molekülü ile bir alkol

molekülünün tepkimesinden oluşur. Bu tepkimede 1

molekül H2O açığa çıkar.

Esterleşme tepkimelerinde açığa çıkan suyun OH– iyonu karboksilik asitten, H+ iyonu ise alkolden kaynaklanır. Esterleşme tepkimeleri yavaş gerçekleşir ve moleküller arasında oluşur.

ESTERLEŞME

Esterleşme tepkimelerinin tersi ester hidrolizidir

Esterleşme tepkimeleri denge tepkimeleri

olduğundan bu tepkimeler çift yönlü ok ile gösterilir


kimyaci_glcn_hoca

Esterlerin Adlandırılması

IUPAC adlandırmasında esteri oluşturan alkolün alkil grubunun adından sonra türediği asidin adının sonundaki -ik eki ve asit sözcüğünün yerine -at eki getirilir.

Özel adlandırmada önce esteri oluşturan karboksilik asidin adı söylenir, sonra alkolün alkil grubunun adına ester kelimesi eklenir.

Açık sarı renkte, merhem kıvamındadır. Hafif kokuludur. Lanolin koyun yününden elde edilir Lanolin; merhem yapımında, Kozmetikte (el ve tıraş kremleri, tüy dökücü kremler) kullanılır. Işıksız ortamda kapalı şekilde saklanmalıdır.

Ana maddesi alkol ve yağ asitleridir. Bal mumu balın peteklerden alınmasından sonra peteklerin eritilmesiyle elde edilir 65 oC’de sıvı hâle gelen bal mumunun kendisine has bir kokusu ve tadı vardır. Bal mumu, cilt nemlendiricilerinde temizleyici olarak kullanılmaktadır. A vitamini açısından zengindir.

Bazı çam çeşitlerinden ve tropikal ağaçlardan elde edilir. Özellikle parfüm sanayisinde Tıpta öksürük kesmede ve boğaz ağrısı tedavisinde kullanılır Esterler, genellikle çözücü ve seyreltici olarak kullanılır. Özellikle etil asetat; parfüm ve şekerlemelerde yaygın olarak kullanılır.

Genel formülleri CnH2nO2 olan aynı karbon sayılı mono karboksilik asit ile esterler birbirinin fonksiyonel grup izomeridir

İZOMERLİK

Documents

ORGANİK BİLEŞİKLER - kimyafull.com · İnstagram:kimyaci_glcn_hoca NAFTALİN kimyaci_glcn_hoca B kullanılır. bir süre antiseptik olarak kullanılmıştır. bağlanmasıyl üretiminde