Upload
ferdinand-curtis
View
62
Download
4
Embed Size (px)
DESCRIPTION
ÖĞRENİM HEDEFLERİ. Çalışan sağlığı ve iş güvenliği açısından mesleki akciğer hastalıklarının önemi hakkında bilgi sahibi olmak Konu hakkında ülkemiz pratiğinde yaşanan sorunları bilmek Mesleki akciğer hastalıklarının etyopatogenezini kavramak - PowerPoint PPT Presentation
Citation preview
ÖĞRENİM HEDEFLERİ
• Çalışan sağlığı ve iş güvenliği açısından mesleki akciğer hastalıklarının
önemi hakkında bilgi sahibi olmak
• Konu hakkında ülkemiz pratiğinde yaşanan sorunları bilmek
• Mesleki akciğer hastalıklarının etyopatogenezini kavramak
• Mesleki hastalıklara özgü tanısal algoritmayı uygulayabilmek
• Koruyucu ve sağaltıcı hekimlik uygulamalarını bilmek
http://www.riyatabirleri.net/16ton_ana.html
Hangisi Meslek Hastalığıdır?
a) Silikozis
b) Hepatit
c) Mesane Kanseri
d) Tüberküloz
e) Varis
ILO, SafeWork, 2011.
MESLEK HASTALIĞI
• Sigortalının çalıştığı ya da yaptığı işin niteliğinden dolayı
• Yinelenen bir nedenle
• Ya da işin yürütüm şartları yüzünden
• Uğradığı geçici ya da sürekli hastalık, bedensel ya da
ruhsal özürlülük durumları
Genel Sağlık Sigortası Kanunu, 5510/2006.
T.C. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, Meslek Hastalıkları ve İşle İlgili Hastalıklar Tanı Rehberi.
Hangisi Mesleki Akciğer Hastalığı Değildir?
a) Astım Bronşiale (Genel Cerrah)
b) Silikozis (Cam İşçisi)
c) Tüberküloz (Göğüs Hastalıkları Uzmanı)
d) Mezotelyoma (Maden İşçisi)
e) Toksik Gaz İnhalasyonu (Tıp Öğrencisi)
Kapar R, Çalışma ve Toplum, 2012.
SAĞLIK-HASTALIK & EKONOMİ
HASTALIK & İSTİHDAM MODELİ
• Enformel işçiler (çalışanlar)
– Psikolojik rahatsızlık %40 daha fazla
– Mental sorunlara bağlı yeti yitimi daha fazla
– Meslek hastalığı sayısı dört kat daha fazla
– Karoshi -MI, SVO, KKY- yaşanmakta
Başçıl HS, Hekimsiz Tıp Tıpsız İşçi Sağlığı, ATO, 2011; Elbek O, Türkiye Psikiyatri Derneği Bülteni, 2010; Belek İ, Esnek Üretim Derin Sömürü, 2010; Uluslararası İşçi Dayanışması Derneği, http://www.uidder.org/
Sağlık Bakanlığı, Uluslararası İş Sağlığı ve Güvenliği Bölgesel Konferansı, 2005.
http://www.mmo.org.tr/resimler/dosya_ekler/ee0f00be558e87c_ek.pdf
MESLEK HASTALIKLARI
T.C. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, Meslek Hastalıkları Rehberi, 2011.
36.000 – 108.00 ≈ % 1.1 – 0.3
• Ön Tanılarınız?
• Tetkikler?
38 yErkek
Non-prodüktif öksürük (üç aydır)
YA GERÇEK!!!
• Hekimlerin %72.2’si mesleki anamnez almıyor.
Politi BJJ, Occup Environ Med, 2004.
YA BİZ?
• 320 hasta
• Meslek açısından en sık karşılaşılan ilk 5 grup sırasıyla;
– Ev Kadını (%37.5)
– Çiftçi (%12.8)
– İşçi (%12.2)
– Memur (%8.4)
– Sorgusu Bulunmayan (%8.1)
• Ev kadınları / Hayvan Yetiştirme ve Çiftçi ayrımı (%0)
• Ayrıntılı Meslek Öyküsü (Maruziyet, İşyerinin Özellikleri) (%21.9)
• Önceki İş Sorgulaması (%10.6)
• Yaşadığı Ortam Sorgulaması (%2.8)
Uygun S, TÜSAD Kongresi, 2010.
MESLEKİ AKCİĞER HASTALIKLARI
T.C. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, Meslek Hastalıkları ve İşle İlgili Hastalıklar Tanı Rehberi.
Duman İnhalasyonu
Song JW, Clin Radiol, 2013.
PATOFİZYOLOJİ
Leung CC, Lancet, 2012.
ÇOĞUL HASTALIK GELİŞİMİ
Schulte PA, Am J Ind Med, 2012.Ghio AJ, Curr Opin Pulm Med, 2012.
Manke A, Toxicol Mech Methods, 2013.
HIZLI GÖZDEN GEÇİRME
• Nasıl bir işte çalışıyorsunuz?
• İşinizle ilişkili sağlık probleminiz olduğunu düşünüyor
musunuz?
• Şikayetleriniz işte veya evde daha iyi veya kötü mü?
• Şu anda veya geçmişte toz, duman, kimyasallar,
radyasyon ve gürültüye maruz kaldınız mı?
MESLEKİ ANAMNEZ
• Endüstrinin tipi, görev tanımı
• İşe başlama ve bitirme yılı
• İş kronolojisi
• İş tanımlaması (tipik bir iş günü)
• Çalışma zamanı ve nöbet değişiklikleri
• Toz, duman, radyasyon, kimyasal, biyolojik veya psikolojik tehlike
• Koruma ekipmanları (giysi, eldiven, gözlük, respiratör)
• Aynı yerdeki çalışanlarda benzer problemin olup olmadığı
• 56 Yaşında, Kadın, Evli, 4 Çocuklu
• Ev kadını
• Düzce’ye bağlı bir köyde yaşıyor
• Nefes Darlığı;
– 4 yıldır, kış aylarında artan tarzda ve yılda 2-3 kez PND
– Ortopne yok
• Öksürük;
– 4-5 yıldır, kışın 3 ay sürüyor.
– Sigara, parfüm, kokular, çamaşır suyu öksürük yapıyor
• Hapşırma;
– Bahar aylarında
• Balgam, Hemoptizi, Göğüs Ağrısı yok
• Özgeçmiş;
– Hipertansiyon (İrbesartan+hidroklorotiazid, Beloc, Co-irda)
• Soygeçmiş;
– Anne; Kalp Yetmezliği (ex)
• Tütün Kullanımı: Yok
• Fizik Muayene –patolojik;
– TA:180/90 mmHg, Aritmi
ÖN TANI?
A) Astım (Mesleki Değil)
B) Astım (Mesleki)
C) KOAH (Mesleki Değil)
D) KOAH (Mesleki)
E) Hipersensitivite Pnömonitisi
HASTAYA EK SORULARINIZ VAR MI?
A) Hayır öykü yeterli
B) Soygeçmişinde astım/allerji öyküsü var mı?
C) Kullandığı ilaçlarla şikayetlerinin ilişkisi var mı?
D) Ev kadınlığı yanında ek iş yapıyor mu?
GERÇEK ÇALIŞMA HAYATI
• Ev kadını (40 yıldır)
• Ahırda çalışıyor (45 yıldır);
– 4 büyükbaş
– Hayvanın altını temizliyor
– Sağıyor ve yemliyor
• Ahıra girince burun ve boğazında yanma oluyor
ancak nefes darlığı ve öksürük-balgam olmuyor
Öykü Astımla Uyumlu Mu?
• Tekrarlayıcı Hışıltılı Solunum
• Tekrarlayıcı Nefessizlik
• Göğüste Baskı Hissi
• Öksürük
• Gece-Sabaha Karşı Öksürük
• Atopi, Rinit, Ürtiker (bir grupta)
GİNA, 2012 update.
Öykü Mesleki Astımla Uyumlu Mu?
• Solunumsal yakınmalar
–İşte ağırlaşıyor mu?
–İşten uzaklaşınca rahatlıyor mu?
BOHRF, 2010.
?
Öykü KOAH İle Uyumlu Mu?
• Dispne (ilerleyici, egzersizle kötüleşen, kalıcı)
• Kronik Öksürük
• Kronik Balgam
• Tütün Kullanımı/Maruziyeti
• Biomas Maruziyeti
• Mesleki Toz ve Kimyasallar
GOLD, 2013 update.
Öykü HSP İle Uyumlu Mu?
• Antijen Maruziyeti
• Pozitif Presipitan Antikorlar
• Tekrarlayıcı Epizodlar
• İnspiratuar Raller
• Maruziyetten 4-8 saat Sonra Belirtiler
• Kilo Kaybı
Lacasse, Am J Respir Crit Care Med, 2003.
SOLUNUM FONKSİYON TESTİ
Mayıs 2012
FEV1: 1.570 (%70)
FVC: 2.510 (%95)
FEV1/FVC: 62
MMFR: 890 (%30)
Temmuz 2012 Kasım 2012 Mart 2013 Kasım 2013
FEV1: 1.880 (%82)
FVC: 2.670 (%91)
FEV1/FVC: 70
MMFR: 1.290 (%57)
FEV1: 1.830 (%80)
FVC: 2.700 (%92)
FEV1/FVC: 68
MMFR: 1080 (%48)
FEV1: 1.870 (%81)
FVC: 2.690 (%91)
FEV1/FVC: 69
MMFR: 1.210 (%53)
FEV1: 1.790 (%74)
FVC: 2.630 (%85)
FEV1/FVC: 68
MMFR: 1.040 (%45)
Erken Reversibilite %11
• I Mild COPD • FEV1/FVC<0.7; FEV1≥80% predicted
• II Moderate COPD • FEV1/FVC<0.7; 50%≤FEV1<80% predicted
• III Severe COPD • FEV1/FVC<0.7; 30%≤FEV1<50% predicted
• IV Very Severe COPD • FEV1/FVC<0.7; FEV1<30% predicted or FEV1<50% predicted plus crf
NORMAL
RESTRİKTİFOBSTRÜKTİF
Ahırda çalışma
Nefes darlığı
ÖksürükFVC> %80
FEV1< %80
FEV1/FVC< %70
Erken reversibilite negatif
MESLEKİ KOAH
• Akciğerlerin zararlı gaz ve partiküllere anormal
inflamatuar yanıt
• Tam geri dönüşlü olmayan hava akımı sınırlanması
• Havaakımı sınırlanması ilerleyici
• KOAH’ın mesleki olan bir alt grubu???
– Tablo yavaş gelişmekte
– Havaakımı sınırlanması kronik
– Maruziyet kesildiğinde düzelme olmaz
BİOMASS
Tarlo SM, Cullinan P, Nemery B.Occupational and environmental lung diseases :
diseases from work, home, outdoor and other exposure, 2010.
TANI
• O işkolundaki çalışanlarda aşırı miktarda
KOAH olgusu çıktığı gözlenmeli– Boschetto P, 2006
• Tanıda;– Kronik bronşit ve dispneyi sorgulayan anket kullanımı
– Ayrıntılı mesleki öykü
– Yıllık solunum fonksiyon testi takibi önerilir
Poole JA, Curr Opin Allergy Clin Immunol, 2012.
TARIM SEKTÖRÜ
MARUZİYET & SONUÇLARI
• Organik Tozlar – Tahıl ve samandaki küfler, mantarlar, bakteri, akar, hayvan derisi,
hayvan yemi, hayvan idrarı,…
• İnorganik Tozlar– Silikatlar
• Kimyasallar – Gübre, pestisid,…
• Gaz ve Dumanlar – Amonyak, SO2, NO2, CO, CO2,…
• İnfeksiyöz Etkenler – M. bovis, C. Psittaci,…
Mesleki Astım
Mesleki KOAH
Hipersensitivite Pnömonisi
Organik Toz Toksik Sendromu
39 yaşında
Erkek hasta
Anatomi laboratuarı teknisyeni
Tütün, Hayvan, Atopi/Allerji, Hobi ve Aile öyküsü yok
Son 7 yıldır anatomi laboratuarında
Önceki 6 yıl kozmetik fabrikasında çalışmış
TANI?
A) Mesleksel Astım
B) İşyerinde Tetiklenen Astım
C) Churg-Strauss Sendromu
D) Aspirinin Tetiklediği Astım
E) Mesleki KOAH
39 yaşında Erkek hasta
Anatomi laboratuarı teknisyeniTütün, Hayvan, Atopi/Allerji, Hobi ve Aile öyküsü yok
Son 7 yıldır anatomi laboratuarındaÖnceki 6 yıl kozmetik fabrikasında çalışmış
İşyeri İlişkili Astım
Mesleksel Astımİşyerinde
Tetiklenen Astım
Duyarlandırıcıya
Bağlı MAİrritana Bağlı MA (RADS)
İŞYERİ & ASTIM
ANAMNEZANAMNEZ
Detaylı meslek anamnezi Detaylı meslek anamnezi
– Kronolojik sıraKronolojik sıra
– Şikayetlerle ilişkisi
– İş yerinde kişinin yaptığı tüm işler ve maruz kaldığı tüm maddeler ve
günlük süresi
– Koruma önlemlerinin mevcudiyeti ve yeterliliği
– Diğer çalışanlarda da benzer şikayetlerin varlığı
İşyeri dışında (ev ortamı, hobi) olası maruziyetler
Ek hastalıklar
Tütün alışkanlığı sorgulanmalı
TANI
• Astım Tanısı Kesinleştirilmeli
• Her Hastada İş/Meslek Öyküsü Alınmalı
• İş/Meslek Ortamı – Astım İlişkisi Öykülendirilmeli
• Nedenin İşyeri Olduğu Kanıtlanmalı
Dykewicz MS, JACI, 2009.
ETYOLOJİYüksek molekül ağırlıklı
Un, tahıl, amilaz, yumurta Fırıncı, Pastacı
Fare, sıçan, kobay, kedi, köpek Labaratuvar Çalışanı, Veteriner
Lateks Sağlık Çalışanı
Deterjan enzimleri Deterjan Endüstrisi
Deniz ürünleri Deniz Ürünü İşçileri
Düşük molekül ağırlıklı
Diizosiyanatlar Sprey Boyacıları, Poliüretan İşçileri
Persulfatlar Kuaförler
Asid anhidridler Plastik, Boya ve İnsektisid Endüstrisi
Gluteraldehit, metakrilat Sağlık Çalışanları
Tahta tozu Marangozlar, Odun İşçileri
Metaller Metal İşçileri
Moscato G, Allergy, 2012.
• Hışıltılı solunumun (bronkospazmın) başlangıcı ile
iş arasında bir ilişki var mı (varsa nasıl)?
• Yakınmalarınızın başlayacağını işte çalışma
esnasında veya sonrasında önceden tahmin edebiliyor
musunuz?
• İzin günleri, hafta tatilleri veya işten herhangi bir
nedenle uzaklaştığınızda yakınmalarınızda olumlu
yada olumsuz bir değişiklik olmakta mıdır?
• Çalışma haftasının sonuna doğru belirtilerinizde bir
farklılık olmakta mıdır?
Anatomi laboratuvarında çalışmaya başladıktan 5 yıl sonra konjonktivit, rinit, ürtiker
Rinit gelişiminden 6 ay sonra dispne, öksürük, göğüste baskı hissi
Yakınmalarının başlamasından 1 yıl sonra hekim başvurusu
39 yaşında
Erkek hasta
Anatomi laboratuarı teknisyeni
Tütün, Hayvan, Atopi/Allerji, Hobi ve Aile öyküsü yok
Son 7 yıldır anatomi laboratuarında
Önceki 6 yıl kozmetik fabrikasında çalışmış
TETKİKLER
• Solunum Fonksiyon Testi;
– FEV1: %109
– FVC: %114
– FEV1/FVC: 77
– MMEF: %98
• Eozinofil (serum): %9.8
• Allerji Deri Testi;
– Tahıl Tozu +
– Otlar +
TANI?
A) Mesleksel Astım
B) İşyerinde Tetiklenen Astım
C) Churg-Strauss Sendromu
D) Aspirinin Tetiklediği Astım
E) Mesleki KOAH
TANISAL TESTLER
• Peak Flow Metre
• Nonspesifik Bronş Provokasyon Testi
• İmmünolojik Tetkikler
• Spesifik Bronş Provokasyon Testi
PEF graphic of anatomy lab worker
0
100
200
300
400
500
600
Sep
10
Sep
11
Sep
12 o
ffS
ep13
off
Sep
14S
ep15
Sep
16S
ep17
Sep
18S
ep19
off
Sep
20 o
ffS
ep21
off
Sep
22 o
ffS
ep23
Sep
24S
ep25
Sep
26 o
ffS
ep27
off
Sep
28S
ep29
Sep
30O
ct 1
Oct
2O
ct 3
off
Oct
4 o
ffO
ct 5
Oct
6O
ct 7
Oct
8O
ct 9
6
12
18
24
YAKLAŞIM
• Çalışma Koşullarının Düzeltilmesi
– Havalandırma
• İş Değişikliği
– Evrak Taşıma İşi Yapıyor
• Astım Tedavisi
– Fluticasone 500 mikrog/gün
– Gereğinde göz damlası
30 yaşında
Kadın hasta
Geçmişte allerjik hastalık öyküsü yok
Üç yıl önce kollarında, göğsünde ve boynunda ürtiker
• Haftada 2-3 kez, yaklaşık 1 saat sürüyor, Antihistaminikle düzeliyor
Bir yıldır öksürük ve nefes darlığı
BPT pozitif ve Ev Tozu Akarı duyarlılığı mevcut
On yıldır diş hekimi asistanı
• Hidrojen Peroksid, Fosforik Asit, Akrilat, Civa ve Nikel Karışımı, Kuaterner
Amonyum, Proteinaz Subtilisin maruziyeti mevcut
PEF İzlemi: Haftasonunda Düzelme Mevcut
Tatil sonrası BPT’de anlamlı düzelme var.Pacheco KA,
Immunology Allergy Clin N Am, 2011.
ANAMNEZ + TANISAL TESTLER
• Sterilizasyonda kullandığı madde cildine sıçradığında
ürtiker tanımlıyor.
• Amalgam ile veya dolgu, kalıp, yapıştırma işlemleri
sırasında cilt veya solunum şikayetlerinde artma
tariflemiyor
• Enzim solüsyonu ile prick test pozitif
İmmünolojik Mesleksel Astım
Ig E Aracılı
Yüksek Molekül Ağırlıklı Maddeye Duyarlılık
YAKLAŞIM
• İşi bırakmak istemedi
• Saptanan etkenle teması kesildi
– Steril işlemi ayrı bir odaya alındı ve işi başka birisi
sürdürdü
• Hastaya farmakolojik tedavi başlandı
• PEF izlemi devam etti
– İşyerinde kötüleşme ortadan kalktı
• Ürtikeri düzeldi
• Önce ayda bir, sonra 3 ayda bir izlem altına alındı
54 yaşında
Erkek hasta
Geçmişte allerjik hastalık öyküsü yok
On yıl önce nefes darlığı, soğukta hırıltı-hışırtı, noktürnal yakınmalar başlamış
• Şikayetler iş yerinde artıyor ve hafta sonu azalıyor
• Beş yıl önce ağır atak nedeniyle yoğun bakımda izlenmiş
• Uygun astım tedavisine rağmen semptomatik
İki yıl önce ellerde, kollarda ve göğsünde cilt döküntüleri ve kaşıntı başlamış
Metakolin BPT pozitif ve inhalan allerjenlerle prick testleri negatif
Metal Klemp İşçisi
• 14 yıldır aynı işte çalışıyor
• Çok geniş bir alanda çalışıyor ve makineler grup halinde
• Saç, paslanmaz çelik, nikel, bakır alaşımlarından parça kesiyor
• Parçalara toz sprey uyguluyor
• Parçaları yapıştırıcı ile birleştiriyorPacheco KA,
Immunology Allergy Clin N Am, 2011.
ANAMNEZ + TANISAL TESTLER
• Yapıştırma sırasında cilt lezyonlarında ve nefes darlığında
• PEF İzlemi:
– Sabah: 480 L/dk / Akşam: 300 L/dk
– Haftaiçi: 240 L/dk (min) + Noktürnal Semptom
– Haftasonu: Normal PEF Değeri
• Poliglikol Dimetakrilat ve Metil Siyanoakrilat ile yama testi +
İmmünolojik Mesleksel Astım & Kontakt Dermatit
Ig E Aracılı Değil
Düşük Molekül Ağırlıklı Maddeye Duyarlılık
YAKLAŞIM
• İşi bırakmak istemedi
• Geniş bir alanda çalıştığı için saptanan
etkenle teması devam etti
• Koruyucu solunum cihazı kullanamadı
• İşi bırakması gerekti
• Hastaya farmakolojik tedavi düzenlendi
• Astımı açısından izleme devam edildi
Dr. Dilşad Mungan’ın İzniyle…
49 yaşında
Erkek hasta
Makine-Kimya fabrikasında doldurma ve boya atölyesinde çalışmış
2006 yılından beri öksürük, nefes darlığı, hışıltılı solunum ve rinit semptomları var
2007’de astım tanısı almış ve IKS + uzun etkili beta-2 agonist kullanıyor
SFT: FEV1: %89; Reverzibilite: %6
Bronş Provokasyon Testi: Negatif
Prick Testi: Çayır Poleni duyarlı
a) Mesleksel Astım
b) Mesleksel Astım + Mesleksel Rinit
c) Mesleksel Rinit
d) Mevsimsel Rinit + Nonmesleki Astım
e) İşyerinde Tetiklenen Astım
MESLEK ÖYKÜSÜ
• Makine-Kimya fabrikasında doldurma ve boya atölyesinde çalışmış
• Sodyum Sülfat, Bakır Sülfat, Epoksi Boya, Vernik ve Tiner
maruziyeti mevcut
• Astım yakınmaları 2006’da başlamış
• Çalışma Süreleri
– 1980-1985 makine-kimya fabrikasında çalışma
– 1985-1995 başka bir işte çalışma
– 1995-2009 makine-kimya fabrikasında çalışma
İşyeri İlişkili Astım
Mesleksel Astımİşyerinde
Tetiklenen Astım
Duyarlandırıcıya
Bağlı MAİrritana Bağlı MA (RADS)
İŞYERİ & ASTIM
SEMPTOM & İŞYERİ İLİŞKİSİ
• Semptomların başlama zamanı
• Çalışılan işten önce şikayetlerin olup olmadığı
• Daha önce astım tanısı alıp almadığı
• Semptomların çalışma ve tatil dönemlerindeki seyri
• İlaç kullanım öyküsü
• Ön Tanı?
• İsteyeceğiniz Tetkik(ler)?
45 y, kadın hasta
Zaman zaman hışıltılı solunum
20 paket-yıl tütün alışkanlığı
25 yıldır pamuk fabrikasında işçi
Fizik muayene normal
Hasta gözüyle…
• “Pazartesi benim için çok farklı bir gündür. Saat 11’e
doğru göğsümde bir sertlik ve soluğumda daralma
hissederim ama öksürüğüm yoktur. Saat 5.30’a doğru
soluğum tükenir ve nefes almaya çabalarım.
Pazartesileri ölü bir at gibiyimdir. Ama salı günü Pazartesileri ölü bir at gibiyimdir. Ama salı günü
boğa gibiyimdirboğa gibiyimdir.”
Fatma Fişekçi Evyapan’ın İzniyle
Altin R, Respiration, 2002.
Sınıflandırma Bulgular
Bissinosis
Evre 0 Bulgu yok
Evre 1 Sıklıkla işe dönüşün ilk gününde göğüste sıkışıklık ve/veya
nefes azalması
Evre 2 İş haftasının ilk ve diğer günlerinde göğüste sıkışıklık ve/veya
nefes azalması
Solunum yolu irritasyonu
Evre 1 Toz maruziyeti ile birlikteki öksürük
Evre 2 Toz maruziyeti ile başlayan veya alevlenen kalıcı balgam (yılın
3 ayında)
Evre 3 Toz maruziyeti ile başlayan veya kötüleşen, göğüs
hastalığının alevlenmesiyle gözlenen veya 2 yıldır kalıcı hale
gelmiş balgam
Akciğer fonksiyonları
Akut değişiklikler
Etki yok FEV1’de %5’den az düşme veya iş vardiyası sırasında
FEV1’de artma
Hafif etkilenme İş vardiyası sırasında FEV1’de %5-10 düşme
Orta etkilenme İş vardiyası sırasında FEV1’de %10-20 düşme
Ağır etkilenme İş vardiyası sırasında FEV1’de %20 veya fazla düşme
Kronik değişiklikler
Etki yok FEV1 beklenen değerin %80’i
Hafiften orta düzeye etkilenme FEV1 beklenen değerin %60-79’u
Ağır etkilenme FEV1 beklenen değerin %60’ından az
Hasta tipik öykü veriyor, hekime düşen dinlemek ve bağlantı kurmak, vardiya
öncesi ve sonrası FEV1 izlemini yapmak
İşe Başlama Muayeneleri
Periyodik Muayeneler
Kayıt Tutma ve Veri Toplama (Kişisel Sağlık Bilgi Formu)
Risk Analizi ve Tüm Risk Önlemi
Radyasyon, Enfeksiyon, Toksik Madde Konularına Öncelik Verilmesi
Personel Eğitimi
Çevre Sağlığı ve Hijyen Kontrolü
Değerlendirme ve Yeniden Yönlendirme
Ahmet Güneştekin, Yüzleşme, 2012.
Candaş A, Türkiye’de Eşitsizlikler, BÜSPF, 2010.
Çalışma Süresi (Haftalık)
• 1936: 40 Saat
• 1982: 39 Saat
TÜRKİYE’DE ÇALIŞMA HAYATI
• Kadınların işgücüne katılım oranı
– 1988’de %34.3, 2008’de %21.6
• 6-17 yaş grubundaki çocukların
– %6’sı iktisadi getirisi olan bir işte çalışmakta
– Bu çocukların %70’i okula devam etmemekte
• Kayıtdışı istihdam
– Toplam istihdamın yüzde 45.7’si (15-19 yaş arası grupta %75.2)
Candaş A, Türkiye’de Eşitsizlikler, BÜSPF, 2010.
MESLEK HASTALIĞI MI?
• “Eskiden çalışanların bir evim olsun, bir arabam olsun
hayali vardı. Şimdi böyle bir hayal yok, çünkü
olmayacağını biliyor herkes. Yani kiramı vereyim düzenli
olarak, yiyeceğimi karşılayayım yeter. Günübirlik
yaşamımı karşılasın yeter.”
– Taşeron Şirkete Bağlı Olarak Çalışan Hemşire Aysel
Acar T, Sınıftan Sınıfa, 2010.
DEMOKRATİK HAK ARAMA
Çalışma Bakanlığı İstatistikleri, http://www.csgb.gov.tr/csgbPortal/csgb.portal?page=grevlokavt (Erişim Tarihi: 16 Aralık 2013).
• “Emek bir ticari mal değildir”
ILO FİLADELFİYA BİLDİRGESİ
“Hayret ve tereddüt ediyorum. Acaba, ilaç ve
sinameki kokan muayenehane ve eczanelerde
oturan bu azametli ve şık görüntülü doktorların
burnuna işyerlerindeki pis kokulu şeyleri mi
soksam, yoksa onları bu çukurları görmeye mi
davet etsem?”
Bernardino Ramazzini (1633-1714)
Hangisi En İyi Koruyucu Önlemdir?
• a) Klima ve Havalandırma
• b) Akciğer Grafisi Takibi (asemptomatik olgulara)
• c) Solunum Fonksiyon Takibi (asemptomatik olgulara)
• d) Akciğer Tomografi Takibi (asemptomatik olgulara)
• e) Tedavi ve Rehabilitasyon
Süyür H, Tuberk Toraks, 2011.
ÖZET
• İşyerindeki maruziyetlere bağlı olarak gelişir.
• Mesleki anamnez tanının önemli bir kısmıdır.
• Türkiye’nin çalışma hayatında önemli sorunlar vardır.
• Pnömokonyoz dışı hastalıklarda klinik ve solunum fonksiyon testi ilk adım
• Primer ve sekonder koruma önceliklidir.
• Tütün maruziyetinin sonlandırılması hayatidir.
• İnsan temelli sağlık politikaları için çalışanların örgütlü mücadelesi gereklidir.