Upload
phamdang
View
239
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
Odnawialne źródła energii oraz Mikrobiogazownie – prosumenckie źródło energii w gospodarstwie rolnym Marek Amrozy, Narodowa Agencja Poszanowania Energii (NAPE)
Odnawialne źródła energii
Odnawialne źródła energii – źródła energii, których zasób odnawia się w krótkim czasie a zatem ich wykorzystanie nie wiąże się z długotrwałym ich deficytem. Do źródeł odnawialnych zaliczamy: • energię wiatru, • energię promieniowania słonecznego, • energię aerotermalną, • energię geotermalną, • energię hydrotermalną, • hydroenergię, • energię fal, prądów i pływów morskich, • energię otrzymywaną z biomasy, biogazu, biogazu rolniczego oraz z biopłynów
Energia wiatru
Energia wiatru – energia kinetyczna przemieszczających się mas powietrza. Technologie wykorzystania: • turbiny wiatrowe (przekształcanie energii wiatru w energię elektryczną), • wiatraki (przekształcanie energii wiatru w pracę mechaniczną do realizacji procesów technologicznych), • pompy wiatrowe (przekształcanie energii wiatru w pracę mechaniczną do napędu pomp).
źródło: pixabay.com
Energia promieniowania słonecznego
Technologie wykorzystania: • kolektory słoneczne cieczowe (konwersja fototermiczna – przekształcanie energii promieniowania słonecznego w energię cieplną), • kolektory słoneczne powietrzne (konwersja fototermiczna – przekształcanie energii promieniowania słonecznego w energię cieplną), • panele fotowoltaiczne (konwersja fotowoltaiczna – przekształcanie energii promieniowania słonecznego w energią enektryczną).
źródło: pixabay.com
Energia aerotermalna
Energia aerotermalna - energia o charakterze nieantropogenicznym (tzn. nie wytworzona przez człowieka) magazynowana w postaci ciepła w powietrzu na danym terenie.
Technologie wykorzystania:
• pompy ciepła
źródło: pixabay.com
Energia geotermalna
Energia geotermalna - energia o charakterze nieantropogenicznym (tzn. nie wytworzona przez człowieka) skumulowana w postaci ciepła pod powierzchnią ziemi (w gruncie, wodach gruntowych oraz wodach geotermalnych).
Technologie wykorzystania:
• pompy ciepła,
• gruntowe wymienniki ciepła,
• wody geotermalne.
źródło: pixabay.com
Energia hydrotermalna
Energia hydrotermalna - energia o charakterze nieantropogenicznym (tzn. nie wytworzona przez człowieka) skumulowana w postaci ciepła w wodach powierzchniowych.
Technologie wykorzystania:
• pompy ciepła.
źródło: pixabay.com
Hydroenergia
Hydroenergia - energia spadku śródlądowych wód powierzchniowych, z wyłączeniem energii uzyskiwanej z pracy pompowej w elektrowniach szczytowo-pompowych lub elektrowniach wodnych z członem pompowym. Technologie wykorzystania: • elektrownie wodne. Elektrownie szczytowo pompowe jako takie nie stanowią źródła energii a jedynie umożliwiają jej magazynowanie dzięki podnoszeniu poziomu wód w zbiorniku górnym w okresie obniżonego zapotrzebowania na energię elektryczną (nadprodukcji energii). W okresach zwiększonego zapotrzebowania energia jest oddawana do sieci dzięki odwróceniu przepływu wody.
źródło: pixabay.com
Energia fal, pływów i prądów morskich
Energia fal, pływów i prądów morskich – energia kinetyczna lub potencjalna wód morskich.
Technologie wykorzystania:
• elektrownie wodne
Podobnie jak w przypadku energii wiatru wykorzystuje się ruch wody do napędzania turbin zasilających generatory energii elektrycznej.
źródło: pixabay.com
Biomasa Energia otrzymywana z biomasy, biogazu, biogazu rolniczego oraz z biopłynów. biomasa – stałe lub ciekłe substancje pochodzenia roślinnego lub zwierzęcego, które ulegają biodegradacji, pochodzące z produktów, odpadów i pozostałości z produkcji rolnej i leśnej oraz przemysłu przetwarzającego ich produkty, oraz ziarna zbóż niespełniające wymagań jakościowych biogaz – gaz uzyskany z biomasy, w szczególności z instalacji przeróbki odpadów zwierzęcych lub roślinnych, oczyszczalni ścieków oraz składowisk odpadów biogaz rolniczy – gaz otrzymywany w procesie fermentacji metanowej surowców rolniczych, produktów ubocznych rolnictwa, płynnych lub stałych odchodów zwierzęcych, produktów ubocznych, odpadów lub pozostałości z przetwórstwa produktów pochodzenia rolniczego lub biomasy leśnej, lub biomasy roślinnej zebranej z terenów innych niż zaewidencjonowane jako rolne lub leśne, z wyłączeniem biogazu pozyskanego z surowców pochodzących z oczyszczalni ścieków oraz składowisk odpadów biopłyny – ciekłe paliwa dla celów energetycznych innych niż w transporcie, w tym do wytwarzania energii elektrycznej lub ciepła, wytworzone z biomasy lub ziaren zbóż pełnowartościowych
źródło: pixabay.com
źródło: bioenergy farm 2 – Guide for Policymakers
Najczęściej wykorzystywane technologie
Możliwości wykorzystania wielu technologii pozwalających na pozyskiwanie energii ze źródeł odnawialnych na potrzeby gospodarstw domowych lub rolnych są często ograniczone. Przykładem może być tutaj wykorzystanie energetyki wodnej opartej na wykorzystaniu pływów morskich. Z tego względu w większości przypadków do dyspozycji projektanta pozostają technologie obejmujące:
- turbiny wiatrowe
- kolektory słoneczne (cieczowe i powietrzne)
- panele fotowoltaiczne
- sprężarkowe pompy ciepła (powietrzne, gruntowe i wodne)
- kotły opalane biomasą
- kotły i układy skojarzonego wytwarzania ciepła i energii elektrycznej zasilane biogazem rolniczym
Elektrownia wiatrowa
Elektrownia wiatrowa – to zespół urządzeń produkujących energię elektryczną za pośrednictwem turbin wiatrowych.
W zależności od zastosowanego układu w skład elektrowni wiatrowej wchodzą najczęściej:
• turbina wiatrowa,
• sterownik z prostownikiem,
• akumulator,
• inwerter (falownik)
• układ pomiarowo rozliczeniowy
źródło: pixabay.com
Potencjał energii wiatru
Ilość energii, jaką może wyprodukować elektrownia wiatrowa zależy od typu i mocy zastosowanej turbiny oraz od warunków wiatrowych panujących na terenie lokalizacji.
Średnio można przyjąć, że elektrownie wiatrowe w warunkach polskich na 1kW mocy zainstalowanej wytwarzają ok. 2 MWh/rok energii elektrycznej.
Sprzyjające lokalizacje:
- Obszary na wybrzeżach
- Grzbiety podłużnych wzniesień terenu
- Przełęcze
- Otwarta przestrzeń
- Doliny z prądami powietrznymi
źródło: IMGW
Zmienność warunków
źródło: http://www.automaeko.pl/
0
2
4
6
8
10
12
14
16
01-sty 06-sty 11-sty 16-sty 21-sty 26-sty 31-sty
czas [h]
prę
dkość w
iatr
u
149
126133
9381
6877 73
90107
126 126
0
20
40
60
80
100
120
140
160
styc
zeń
luty
mar
zec
kwiecień m
aj
czer
wiec
lipiec
sier
pień
wrz
esień
paźd
zier
nik
listo
pad
grud
zień
Okresy wietrzności w Polsce
Cieczowe kolektory słoneczne
Kolektory cieczowe
Kolektory
płaskie
Kolektory
skupiające
Kolektory
odkryte
Kolektory
zakryte
Kolektory
próżniowe
Kolektory
CPC
Kolektory cieczowe
Kolektory
płaskie
Kolektory
skupiające
Kolektory
odkryte
Kolektory
zakryte
Kolektory
próżniowe
Kolektory
CPC
Potencjał energii słonecznej w Polsce
Możliwy do osiągnięcia za pośrednictwem kolektorów słonecznych uzysk energii zależy w głównej mierze od dostępności promieniowania słonecznego.
Dostępność promieniowania można scharakteryzować za pośrednictwem rocznej sumy napromieniowania na powierzchnię poziomą.
W Polsce średnia wartość napromieniowania wynosi około 1000 kWh/m2.
źródło: http://solargis.info
Panele fotowoltaiczne
Panele fotowoltaiczne – wykorzystują zjawisko fotowoltaiczne (efekt fotowoltaiczny) jest to zjawisko polegające na powstaniu siły elektromotorycznej w ciele stałym pod wpływem promieniowania świetlnego.
źródło: pixabay.com
Pompy ciepła
Pompy ciepła – zasada działania sprężarkowej pompy ciepła polega na pobieraniu ciepła za pomocą parownika z tzw. dolnego źródła ciepła (powietrza zewnętrznego, gruntu, wody gruntowej lub powierzchniowej) o danej temperaturze, przekazywaniu pobranego ciepła do czynnika roboczego krążącego w pompie ciepła, podnoszeniu temperatury czynnika roboczego w pompie ciepła poprzez sprężanie i oddawaniu uzyskanego ciepła do instalacji w obiekcie (tzw. źródła górnego) za pomocą skraplacza.
źródło: http://www.automaeko.pl/
Dolne źródło ciepła
Źródło dostarczające ciepło niskotemperaturowe potrzebne do odparowania czynnika roboczego w parowaczu pompy ciepła powinno charakteryzować się następującymi cechami:
- dużą pojemnością cieplną,
- możliwie wysoką i stałą temperaturą,
- brakiem zanieczyszczeń powodujących korozję elementów instalacji lub powstawanie osadów,
- łatwą dostępnością i niskimi kosztami instalacji służącej do pozyskiwania i transportu ciepła
Możliwe do wykorzystania źródła ciepła:
- powietrze zewnętrzne
- grunt i wody gruntowe
- wody powierzchniowe
źródło: Hewalex
a) pionowy b) poziomy c) studnia głębinowa
źródło: M. Rubik
Temperatura źródła dolnego
Wydajność grzewcza pompy ciepła charakteryzowana jest za pośrednictwem tzw. współczynnika wydajności grzewczej (COP). Współczynnik tym mówi o tym jak dużo ciepła dostarczy pompa ciepła w stosunku do zapotrzebowania na energię elektryczną do jej zasilania.
Roczny przebieg temperatury powietrza w Warszawie
-30
-20
-10
0
10
20
30
40
sty lut mar kw i maj cze lip sie w rz paź lis gru
tem
pera
tura
[oC
]
0 m
1 m
2 m
3 m4 m
5 m
6 m
7 m
8 m
9 m 10 m
-5
0
5
10
15
20
0 25 50 75 100 125 150 175 200 225 250 275 300 325 350
Kolejny dzień roku
Tem
pera
tura
[oC
]
Małe elektrownie wodne
Małe elektrownie wodne – są to elektrownie wodne o mocy zainstalowanej poniżej 5 MW.
Można wyróżnić dwa podstawowe typy elektrowni wodnych:
- elektrownia przepływowa - bez magazynowania wody, moc uzależniona od aktualnego przepływu wody w rzece: mniej stabilna wydajność
- elektrownia zbiornikowa - większa stabilność pracy w ciągu roku, zwykle wymagana budowa zapory
Zdjęcie: Frontier Technology/ Low Impact Hydropower Institute
Zdjęcie: PG&E National Energy Group/ Low Impact Hydropower Institute
Przepływ (m3/s)
Spad (m)
Moc w kW ≈7 x Spad x Przepływ
Tamai
przelew
Zbiornik górny
Krata Linie przesyłowe
Turbina
Generator
Rurociąg
Budynek elektrowni
Kanał odpływowy
Rura ssąca
Transformator
Stacja rozdzielcza
Zasada działania Elektrownia wodna wykorzystuje energię potencjalną wynikającą z różnicy poziomów zbiorników wodnych (spad) i zamienia ją na pracę mechaniczną za pomocą turbin a następnie w energię elektryczną za pomocą generatorów.
Biomasa
źródło: http://www.automaeko.pl/
Grunty orne
(żywność,
pasze)
Zbiory
żywność/
paszy
Produkcja
żywności
Konsumpcja
żywności
Pastwiska
Gospodarka
leśna/produkcja
włókien
Dodatkowe
grunty pod
biomateriały
Grunty pod
rośliny
energetyczne
Inne grunty
Wycinka
lasów
Zbiory roślin
energetycznych
Produkcja
zwierzęca
Produkcja
energii
Konsumpcja
materiałów
Konsumpcja
energii
Produkcja
materiałów
Przeznaczenie
gruntów /
produkcja
pierwotna Zbiory PrzeznaczenieKońcowe
wykorzystanie
4
3
2
1
3
5
7
4
6
6
Odpady wtórneOdpady pierwotne Odpady końcowe
Straty
Grunty orne
(żywność,
pasze)
Zbiory
żywność/
paszy
Produkcja
żywności
Konsumpcja
żywności
Pastwiska
Gospodarka
leśna/produkcja
włókien
Dodatkowe
grunty pod
biomateriały
Grunty pod
rośliny
energetyczne
Inne grunty
Wycinka
lasów
Zbiory roślin
energetycznych
Produkcja
zwierzęca
Produkcja
energii
Konsumpcja
materiałów
Konsumpcja
energii
Produkcja
materiałów
Przeznaczenie
gruntów /
produkcja
pierwotna Zbiory PrzeznaczenieKońcowe
wykorzystanie
4
3
2
1
3
5
7
4
6
6
Odpady wtórneOdpady pierwotne Odpady końcowe
Straty
Sposoby wykorzystania biomasy
1. Kominki grzewcze
2. Kotły grzewcze
źródło: http://www.tapis.pl
źródło: Viessmann
O potencjale rynku krajowego
26
• Duży potencjał,
również innowacyjny
• Nowe zasady wsparcia
• Perspektywa wzrostu cen energii 2
5
70 550
70
60
15
5
Maksymalna moc elektryczna przyjęta
jako skala mikro-biogazowni w
poszczególnych krajach
Francja 100 kWe
Belgia 30 kWe
Holandia 50 kWe
Dania 100 kWe
Niemcy 75 kWe
Polska 40 kWe
Włochy 100 kWe
O małych biogazowniach
27
Vergister
Sanitatie
Mest
Natuurgras
Etc.
Digestaat opslag
Voeding
Biogas opslag
Vergister
Sanitatie
Mest
Natuurgras
Etc.
Digestaat opslag
Voeding
Biogas opslag
Vergister
Sanitatie
Mest
Natuurgras
Etc.
Digestaat opslag
Voeding
Biogas opslag
Vergister
Sanitatie
Mest
Natuurgras
Etc.
Digestaat opslag
Voeding
Biogas opslag
Fermentator
Zbiornik na biogaz
Zbiornik na masę pofermentacyjną
Wsad substratów
Gnojowica, Odpady organiczne, Rośliny, Etc.
O małych biogazowniach
O małych biogazowniach
Fermentacja w biogazowni
Przefermentowana biomasa
Biogaz
Spalanie
Uzdatnianie
Odpad
Nawóz naturalny
Biometan w sieci, Paliwa transportowe
Energia elektryczna
Ciepło
Typy fermentorów
Reaktor z mieszaniem całkowitym (stojący):
zbiornik wykonany zazwyczaj z betonu lub stali, z mieszaniem oraz ogrzewaniem, różnorodne wysokości i szerokości
Reaktor z przepływem tłokowym (poziomy): Stalowy lub betonowy z mieszadłem łopatkowym,
mieszany i ogrzewany
Różne konfiguracje biogazowni
Podstawowe komponenty mikrobiogazowni
Vorgrubemieszanie
FeststoffeintragSubstraty stałe Rührkessel-reaktor
fermentacja Endlagerpoferment
Kondensat-abscheider
Zbiornik kondensatu
HeizöltanksBHKW
Zbiornik na olej opałowy
CHP
ÜberschusswärmeNadwyżka ciepła
Proces
Warunki procesu:
• bez powietrza (beztlenowa)
• wilgotność (max. 20% DM w technologii mokrej)
• ogrzewanie: 35°C - 45°C (często), 50°C - 55°C (rzadko)
• neutralne lub lekko zasadowe pH
Proces mikrobiologiczny (biologiczny)
Biomasa (mokra)
obornik, gnojowica, org. pozostałości roślin energetycznych, etc.
poferment
Składniki odżywcze
Biogaz (CH4, CO2)
34/30
Kosubstraty
Stary chleb Wytłoki z jabłek Młóta Bioodpady (gospodarstwa domowe) Tłuszcze z separatorów Tłuszcz flotacji Tłuszcz do smażenia Pozostałości roślinne Zmiotki ziaren Zacier zbożowy Gliceryna Liście ziemniaczane Skórki ziemniaków Ziemniaki - pulpa Liście Melasa Serwatka Wytłoki owocowe Ekstrakt mączki rzepakowej Ciasto rzepakowe Pokos trawy Odpady ze stołówki Łupiny cebuli ......
Odpady organiczne
Corn Cob Mix Kiszonka groch pastewny Kiszonka buraki pastewne Słoma zbożowa Kiszonka z traw Owies kiszonka ziemniaki kiszonka z lucerny nasiona kukurydzy kiszonka z kukurydzy nasiona rzepaku ziarna żyta Czerwona koniczyna na kiszonkę Kiszonka z buraków Słoneczniki Pszenżyto – kiszonka Pszenżyto – ziarna Pszenica - kiszonka Ziarna pszenicy Buraki cukrowe – kiszonka ... ..
Uprawy energetyczne
Udział różnych źródeł biogazu w całkowitym potencjale
Gaz wysypiskowy 5%
Osady ściekowe 11%
Resztki organiczne 7%
Gnojowica i obornik 27%
Produkty uboczne prod. rolnicz.
25%
Odpady z pielęgnacji terenu
3%
Uprawy energetyczne 22%
Źródło: „Wytyczne do produkcji i wykorzystania biogazu”, Fachagentur Nachwachsende Rohstoffe e. V.
Biogaz
CvHwOxNySz
Materia organiczna
Bakteria
Ciepło
Biogaz: (skład)
CH4: 45 – 70 Vol-%
CO2: 25 – 50 Vol-%
O2: 0 – 3 Vol-%
N2: 0 – 5 Vol-%
H2O: 0 – 10 Vol-%
H2, NH3, H2S w ppm
1 m³ Biogazu
= 0,6 Litra ON (przy 60 Vol-% CH4)
Węglowodany, tłuszcze,
białka
Kwasy tłuszczowe, Cukry,
Aminokwasy
Kwas propionowy
Kwas octowy
Kwas masłowy
metan
CO2
Proces powstawania biogazu
biomasa
biogaz
Proces powstawania biogazu
zakwaszanie
1. hydroliza
Formowanie biogazu
2. Powstawanie kwasów
3. Powstawanie Kwasu octowego
4. metanogeneza
Węglowodany, tłuszcze,
białka
Kwasy tłuszczowe,
Cukry, Aminokwasy Kwasy
tłuszczowe (kwas
propionowy)
Kwas octowy
Zakresy temperatur dla rożnych bakterii
Termofilne (50 – 60 C) -Wysokie uzyski gazu i krótki czas retencji
-Wrażliwość biocenozy
-Trudności z szybko degradowalnymi substratami (za szybka hydroliza)
Mezofilne (32 - 45 C) -Stabilna biocenoza
-Satysfakcjonujące uzyski gazu przy akceptowalnym czasie retencji
-Powszechność zastosowań, szczególnie przy mokrej fermentacji
Psychrofilowe (32 - 45 C) -Powolny wzrost
-Długi czas retencji, nieefektywne uzyski gazu
-Obecnie się nie stosuje takiego rozwiązania
Poszczególne procesy rozkładu...
• … zachodzą jednocześnie W biogazowniach rolniczych rozdzielenie etapów rozkładu odgrywa mniejszą rolę
• … silnie zależą wzajemnie od siebie Produkty pośrednie są potrzebne dla następnych procesów
• … mogą podlegać wzajemnej inhibicji Produkty pośrednie nie mogą się akumulować
• … rozwijają się wolno na końcowych etapach Hydroliza jest najszybsza, metanogeneza najwolniejsza
one-stage
process
biogas digestate
Podstawowe określenia - Zawartość suchej masy M
okra
/ ś
wie
ża m
asa (
FM
)
Masa organiczna (oDM) [% FM or % DM ]
Masa nieorganiczna
(minerały)
Woda
Su
ch
a m
asa (
DM
)
Podstawowe określenia – Czas retencji
Czas retencji (aktywności) HTR
HTR [dni] = objętość robocza VR / dzienny wkład substratów V
VR - [m3]
V - [m3/dobę]
VR = Objętość zbiornika –
- Objętość zbiornika gazu
Podstawowe określenia – Obciążenie objętościowe
Przykład obliczenia obciążenia objętościowego BR oDM (smo)
– sucha
masa
organiczna
ilość oDM (smo) oDM oDM
substrat [ton/rok] %FM (swiezej
masy) [t/rok] [kg/d]
gnojowica bydlęca 2200 9% 198 542
odpady zwykłe 700 17% 119 326
gnojówka kurza sucha 500 34% 170 466
odpady tłuszczowe 800 27% 216 592
SUMA 4200 703 1926
Czyli: dzienny wkład substancji organicznych = 1926 kg/dobę
Przy objętości zbiornika 800 m3
BR = 1926 / 800 = 2,41
[kg oDM (smo) / (m3 * dzień)]
Podstawowe zależności – BR i HTR
Krytyczne wartości BR i HTR
Czas retencji hydraulicznej HTR [dni]
Obciążenie objętościowe BR [kg oDM/(m3*d)]
pro
du
ktyw
no
ść in
stal
acji
[m3
gazu
/(m
3zb
iorn
ika*
dzi
eń)]
spra
wn
ość
wyk
orz
ysta
nia
bio
mas
y
[m3
gazu
/kg
oD
M]
Wartość krytyczna HTR i BR
Podstawowe zależności – odory i HTR
Redukcja odoru w funkcji czasu retencji HTR
czas retencji HTR [dni]
stę
żen
ie w
zglę
dne
[%]
O energii w gospodarstwie rolnym
źródło:ozerise.pl/ Zużycie energii elektrycznej w wybranym okresie pomiarowym (sierpień – listopad) – ok.2800godz.
3 kW
7 kW
O energii w gospodarstwie rolnym
źródło:ozerise.pl/ Zużycie energii elektrycznej w wybranym okresie pomiarowym (jedna doba, gosp. mleczarskie)
Dobowa zmienność zużycia energii w gospodarstwie a samowystarczalność
O energii w gospodarstwie rolnym
Dobowa zmienność zużycia energii w gospodarstwie a samowystarczalność
źródło:ozerise.pl/ Zużycie energii elektrycznej w wybranym okresie pomiarowym (jedna doba)
O energii w gospodarstwie rolnym
źródło:ozerise.pl/
O energii w gospodarstwie rolnym
• Cena, koszt, ekonomia… z punktu widzenia prosumenta (inwestora)
– Całkowity koszt energii elektrycznej zakupionej z sieci ~0,50 zł/kWh + VAT
– Koszt samej energii czynnej ~0,30 zł/kWh + VAT
– Cena sprzedaży energii <10kW ~0,70 zł/kWh - CIT
– Cena sprzedaży energii >10kW ~0,17 zł/kWh - CIT
– Zasady rozliczania energii wytworzonej są chwilowo niepewne, ale czekamy na nowelizację Ustawy OZE
O energii w gospodarstwie rolnym
0
2
4
6
8
10
12
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24
10 kW
O energii w gospodarstwie rolnym
0
5
10
15
20
25
30
35
40
45
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24
10 - 40 kW
O energii w gospodarstwie rolnym
0
10
20
30
40
50
60
70
80
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24
40 kW
O energii w gospodarstwie rolnym
Instalacja 40 kW
zużycie własne 100 000 kWh/rok
produkcja z biogazowni 280 000 kWh/rok
stopień wykorzystania na miejscu 50% cena
uniknięty pobór 50 000 kWh/rok 0,50+VAT zł/kWh
wolumen sprzedany w net-meteringu 50 000 kWh/rok 0,30+VAT zł/kWh
wolumen pobrany w net-meteringu 50 000 kWh/rok -0,20+VAT zł/kWh
wolumen sprzedany do sieci 180 000 kWh/rok 0,17-CIT zł/kWh
wolumen zakupiony z sieci 50 000 kWh/rok
zakład energetyczny
2 razy 0,20 zł/kWh
0,30-0,17=0,13 zł/kWh
• wg interpretacji MG 2015
• Czekamy na nowelizację Ustawy OZE
O dodatkowych zyskach
Suszenie siana, zbóż, etc. Dodatkowy zysk
O dodatkowych zyskach
Suszenie pofermentu - nawóz Dodatkowy zysk
O dodatkowych zyskach
Zalety i cele technologii biogazu
1. Energia – Produkcja gazu, elektryczności i
ciepła
2. Wartości nawozowe – Zmniejszenie efektu „wypalania”
roślin
– Większa płynność, łatwiejsze pompowanie
– Poprawia się kompatybilność zastosowania w zależności od gatunku roślin
– Obniżenie zdolności kiełkowania nasion chwastów
– Łatwo przyswajalny nawóz
1. Wartości środowiskowe
– Zmniejszenie odorów
– Redukcja emisji metanu i amoniaku
– Redukcja wypłukiwania azotanów
– Redukcja patogenów
– Recykling pozostałości organicznych
– Unikanie podłączenia kanalizacji na
obszarach oddalonych
O rynku krajowym
• Mikrobiogazownia rolnicza w Studzionce, Moc kogeneratora: 30 kWe
Źródło: dr inż. Alina Kowalczyk-Juśko
O rynku krajowym
• Mikrobiogazownia kontenerowa (Instytut Maszyn Przepływowych + Politechnika Śląska)
Źródło: dr inż. Alina Kowalczyk-Juśko
O rynku krajowym
• Mikrobiogazownia kontenerowa ITP/o. Poznań (producent Mega Bełżyce), Moc 4-9 kWe
Źródło: dr inż. Alina Kowalczyk-Juśko
O rynku krajowym
• Belgijski Biolectric i SOLAR Naturalna Energia, Moc 40 kWe
Praktyczne aspekty inwestycji
Praktyczne aspekty Przygotowanie inwestycji
Strona techniczna biznesowa formalna
Czas potrzebny na przygotowanie inwestycji
Praktyczne aspekty Realizacja inwestycji
Najważniejsze zadania z ich podziałem
Czas potrzebny na realizację inwestycji
Praktyczne aspekty Eksploatacja
Klucz to stały monitoring i sterowanie
Dobra praktyka w zakresie eksploatacji
Najważniejsze zadania z ich podziałem
Źródło:
Praktyczne aspekty inwestycji – na przykładzie technologii monosubstratowej
Zgarniacze : ≥ 60 krów Ruszt : ≥ 100 krów Zbiornik ≥ 1.000 m³
kanał
Vergster
Pełna podłoga: 4 - 16 m³/dzień Ruszta: 8 - 32 m³/dzień
nawóz out : 4-32m³/dzień
Monitoring przez internet
gnojowica:
m
{
Prąd Ciepła woda
Źródło:
Praktyczne aspekty inwestycji – na przykładzie technologii monosubstratowej
Źródło:
Ograniczony asortyment stosowanych mono-substratów np. substrat od 9 do 12% zawartości suchej
masy w tym ok. 70% masy organicznej
Niższa wydajność biogazowa monosubstratu w porównaniu do ich wielosubstratowych kompozycji np.
technologia NAWARO: gnojowica z kiszonkami
Zalety technologii monosubstratowej dla mikroskali!
Możliwość zastosowania jednostopniowej fermentacji (cztery w jednym)
Możliwość skalowania w niskich progach mocy z zachowaniem atrakcyjności cenowej
Możliwość zautomatyzowania procesów eksploatacji, zwłaszcza zasilania i opróżniania fermentatora
Prosta obsługa po stronie Rolnika i zdalne sterowanie złożonymi procesami po stronie Dostawcy
Z reguły niższy koszt substratu (często odpad) na ogół dostępnego w jednym gospodarstwie
Wady technologii monosubstratowej!
Praktyczne aspekty – przygotowanie inwestycji
Źródło:
A. Strona techniczna - dobór wielkości mikrobiogazowni:
• Dopasowana do ilości dostępnego substratu (np. ilości krów mlecznych i sposobu hodowli)
• Dopasowana do jakości posiadanego substratu (związek ze sposobem żywienia, mlecznością krów, strukturą stada, skalą użycia chemii )
• Dopasowana do wielkości zużycia energii w gospodarstwie (optymalizacja zużycia na potrzeby własne)
UWAGA- ZAWSZE PRZED DECYZJĄ O SKALI INSTALACJI NALEŻY ZBADAĆ W LABORATORIUM JAKOŚĆ MONOSUBSTRATU
zawartość suchej masy i suchej masy organicznej oraz zdolność biogazową,
zawartość metanu w biogazie i pH
Praktyczne aspekty – przygotowanie inwestycji
Źródło:
A. Strona techniczna - dobór wielkości mikrobiogazowni:
Praktyczne aspekty – przygotowanie inwestycji
Źródło:
A. Strona techniczna - wybór usytuowania mikrobiogazowni:
Lokalizacja zawsze na terenie gospodarstwa, ale z optymalnym dystansem do:
• ujęcia gnojowicy
• miejsca odprowadzenia pofermentu
• punktu przyłączeniowego ee
• miejsc odbioru ciepła
• przyłącza internetowego
• ujęcia wody użytkowej
• zabudowań gospodarczych
Praktyczne aspekty – przygotowanie inwestycji
Źródło:
B. Strona biznesowa - ocena opłacalności inwestycji i montaż finansowy:
Okres zwrotu i sposób finansowania zawsze jest powiązany:
• ze skalą i strukturą zużycia energii elektrycznej oraz ciepła
• z taryfami zakupu energii elektrycznej i kosztami opału
• z dostępnością substratu i jego jakością
• z wyborem konkretnego źródła finansowania i współfinansowania
• z doborem Produktu i Dostawcy, czyli ceną urządzenia i kosztami bieżącej
eksploatacji
+ wiel innych czynników jak np. polityka Państwa w zakresie OZE
Praktyczne aspekty – przygotowanie inwestycji
Źródło:
B. Strona biznesowa - ocena opłacalności inwestycji i montaż finansowy:
Na tym etapie należy jednoznacznie odpowiedzieć sobie na podstawowe pytania:
1. Jaką ilością i jakością substratu dysponuję? Czy muszę go wzbogacać np.
serwatkami lub dowozem gnojowicy z innego gospodarstwa?
2. Ile godzin rocznie może wydajnie pracować instalacja biogazowa – czyli ile
wyprodukuje energii i przy jakich kosztach eksploatacyjnych?
3. Jak wygląda taryfa i struktura zużycia energii w gospodarstwie: ile
wyprodukowanej energii zużyjemy na potrzeby własne, ile skompensujemy z
poborem, a ile odsprzedamy?
Praktyczne aspekty – przygotowanie inwestycji
Źródło:
B. Strona biznesowa - ocena opłacalności inwestycji i montaż
finansowy:
4. Ile ciepła jesteśmy w stanie wykorzystać, a ile musimy „wydmuchać w
powietrze”?
5. Czy produkt mieści się w programach dotacyjnych (np. generuje w
sposób pewny określoną ilość skojarzonej energii i daje oczekiwany
efekt ekologiczny)?
6. Czy cena pełnego rozwiązania i związany z tym nakład własny mieści się
w możliwościach finansowych?
7. Czy dostawca przewiduje harmonogram finansowania dopasowany do
źródeł finansowania?
Praktyczne aspekty – przygotowanie inwestycji
Źródło:
B. Strona biznesowa - ocena opłacalności inwestycji i montaż finansowy:
8. Czy dostawca zapewnia kompleksowość obsługi procesu: od
zaprojektowania, przez pozyskanie współfinansowania, dostawę, montaż
i uruchomienie oraz formalne przyłączenie i bieżące sterowanie
mikroinstalacją?
Czyli czy nie ma ukrytych nakładów i kosztów?
Praktyczne aspekty – przygotowanie inwestycji
Źródło:
Zakres procedury uzależniony jest od odpowiedzi na zasadnicze pytanie:
Czy jest to budowla? Czy jest to urządzenie? - poywolenie na budowę, czy
zgłoszenie? Decyzja zawsze należy do urzędnika – a tu co powiat i co
gmina to inna praktyka
C. Strona formalna - w zakresie prawa budowlanego:
C. Strona formalna - w zakresie prawa środowiskowego:
Brak konieczności wykonywania analizy oddziaływania na środowisko. W
praktyce, należy jednak zwrócić się do wójta o wydanie właśnie takiej
decyzji tj. o „braku konieczności wykonywania analizy …”. Decyzja jest
automatyczna, gdyż mikroinstalacja biogazowa wpięta jest w istniejący cykl
produkcyjny i działamy w ramach aktualnych pozwoleń i decyzji
środowiskowych.
Praktyczne aspekty – przygotowanie inwestycji
Źródło:
W pełni korzystamy z praw i przywilejów prosumenta – użytkownika
instalacji o mocy do 40 kW
C. Strona formalna - w zakresie prawa energetycznego:
C. Strona formalna - w zakresie procedury finansowania:
99% potencjalnych inwestorów chce skorzystać ze wsparcia finansowego.
W zależności od programów (RPO, WFOŚiGW, inne) konieczne jest
opracowanie wniosku dotacyjnego zawierającego szereg analiz, w tym:
określenie poziomu efektu energetycznego i ekologicynego, biznesplanu lub
tylko analizy finansowej, a w szczególnych przypadkach studium
wykonalności projektu
Praktyczne aspekty – przygotowanie inwestycji
Źródło:
• Proces decyzyjny Rolnika o rozpoczęciu inwestycji– zależy od osobowości
- X tygodni
• Pozyskanie decyzji budowlanych, środowiskowych – od 5 do 15 tygodni
• Badanie jakości biogazowej substratu – do 5 tygodni
• Opracowanie dokumentacji technicznej, finansowej i dotacyjnej – do 8
tygodni
• Procedura dotacyjna – do 20 tygodni
• Ustalenie warunków dostawy – do 2 tygodni
Czas przygotowania inwestycji:
Praktyczne aspekty – realizacja inwestycji
Źródło:
Podstawą sprawnej realizacji jest mądry,
realny podział zadań pomiędzy
Rolnika a Dostawcę
Praktyczne aspekty – realizacja inwestycji
Źródło:
• Optymalne ustalenie lokalizacji mikrobiogazowni i wytyczenie przebiegu
tras przyłączeń - wspólnie Rolnik i Dostawca
• Wykonanie utwardzonej podstawy (ławy fundamentowej) pod
posadowienie mikrobiogazowni – Rolnik w oparciu o dostarczone przez
Dostawcę projekty (plany, rysunki)
Najważniejsze zadania z ich podziałem:
Praktyczne aspekty – realizacja inwestycji
Źródło:
Najważniejsze zadania z ich podziałem:
• Zapewnienie drogi dojazdowej na miejsce instalacji i placu dla jednoczesnej
pracy dźwigu i dużego samochodu ciężarowego - Rolnik
• Wykonanie wykopów pod położenie przyłączy – Rolnik na podstawie map i
rysunków dostarczonych przez Dostawcę
• Dostawa wszystkich komponentów na miejsce instalacji – Dostawca
Praktyczne aspekty – realizacja inwestycji
Źródło:
Najważniejsze zadania z ich podziałem:
• Ustawienie jednostki CHP (kontenera) i montaż reaktora - Dostawca
• Ułożenie i montaż kabli i rurociągów w wykopach oraz pomp w kanale
gnojowym - Dostawca
• Wykonanie podłączeń: gnojowica, poferment, energia ee, ciepłociąg, internet,
woda - Dostawca
Praktyczne aspekty – realizacja inwestycji
Źródło:
Najważniejsze zadania z ich podziałem:
• Ustawienie parametrów i uruchomienie procesów - Dostawca
• Przeszkolenie użytkownika w zakresie eksploatacji – Dostawca
• Zasypanie wykopów, niwelacja gruntu, ewentualne wykonanie ogrodzenia -
Rolnik
• Dowóz pierwszego wsadu pofermentu z innej biogazowni (zaszczepienie
bakterii) - Rolnik
• Uroczyste otwarcie - RAZEM
Praktyczne aspekty – realizacja inwestycji
Źródło:
Czas realizacji inwestycji:
Pierwsze uruchomienie: 10 -14 tygodni od podpisania umowy, w tym
• Czas produkcji urządzeń: do 12 tygodni • Czas wykonania podłoża do posadowienia i wykopy pod
infrastrukturę: do 1 tygodnia • Czas montażu i pierwszego uruchomienia – do 1 tygodnia
• Ilości i jakości substratu. • Pierwszego wsadu fermentacyjnego • Przestrzegania reżimów technologicznych
Osiągnięcie pełnej wydajności produkcji – okres rozruchu: od 10 do 30 tygodni, a zależy to od :
Praktyczne aspekty – eksploatacja biogazowni
Źródło:
Kluczowy jest stały monitoring i bieżące sterowanie, bowiem poprawna fermentacja
metanowa monosubstratu wymaga stałego kontrolowania wielu parametrów:
Praktyczne aspekty – eksploatacja biogazowni
Źródło:
• Regulowanie cykli zasilania i opróżniania reaktora
• Regulowanie cykli mieszania substratu w reaktorze
• Kontrola i regulacja temperatury fermentacji
• Kontrola i regulacja napowietrzania reaktora
• Kontrola poziomu i ciśnienia gazu
• Kontrola poziomu H2S
• Kontrola pracy silników i generatorów
• Kontrola okresów konserwacji
• itd.
Praktyczne aspekty – eksploatacja biogazowni
Źródło:
Dobra praktyka w zakresie eksploatacji:
• Wyposażyć instalację w elektroniczne układy zdalnego sterowania – zależy
od wyboru produktu i Dostawcy
• Zapewnić stały, zdalny monitoring i sterowanie przez wyspecjalizowany
podmiot – Wyodrębniony Operator - najlepiej zespół Dostawcy, jeżeli taka usługa
jest oferowana
• Przeszkolić przynajmniej 2 osoby w zakresie bieżącej eksploatacji na miejscu
w gospodarstwie
• Przekazać Rolnikowi do użytkowania panel monitorujący parametry pracy
mikrobiogazowni, zwłaszcza chwilową wielkość produkcji ee oraz
powiadomienia o błędach
Praktyczne aspekty – eksploatacja biogazowni
Źródło:
Dobra praktyka w zakresie eksploatacji:
• Zapewnić pierwszą i drugą linię serwisową
• Dokonywać bieżących, regularnych czynności konserwacyjnych – najlepiej
Rolnik
• Utrzymywać względnie stałe parametry żywieniowe bydła
• Ograniczyć stosowanie inhibitorów i odseparować wodę – bezwzględnie
Rolnik
• Przynajmniej raz dziennie poświęcić ok. 10 minut na „zajrzenie do
instalacji” – bezwzględnie Rolnik
Praktyczne aspekty – eksploatacja biogazowni
Źródło:
Dobra praktyka w zakresie eksploatacji:
Rolnik: • Regularna wymiana: oleju, filtra oleju, świec
• Okresowa wymiana: pasków napędowych, filtra węglowego H2S
• W zależności od potrzeb: przepłukanie zaworów, przeczyszczenie rur gazowych,
utrzymanie porządku
Operator: • Stale: monitorowanie i sterowanie parametrami pracy mikroinstalacji +
wsparcie pierwszej linii serwisowej
• Okresowe: przeglądy konserwacyjne
• Planowane: wymiany komponentów np. silnik, pompa itp.
• Incydentalne: naprawy uszkodzonych lub wyeksploatowanych elementów
Praktyczne aspekty – eksploatacja biogazowni
Źródło:
Dobra praktyka w zakresie eksploatacji:
Producent/dostawca: • Kilkuletnia: obsługa gwarancyjna
• Stałe: zapewnienie drugiej linii serwisowej
• Okresowe: dostawy materiałów eksploatacyjnych
Optymalne rozwiązanie: • Stała, odnawiana corocznie umowa kompleksowego „maintenance”, zawierająca
monitoring, sterowanie, dostawy materiałów eksploatacyjnych, bieżące naprawy i
konserwacje
Dziękuję za uwagę!
Dziękuję za uwagę!
Opracował: Marek Amrozy
e-mail: [email protected]
Adres: ul. Świętokrzyska 20
00-002 Warszawa
Tel: (22) 50 54 661