Odlučivanje o kreiranju poslovnih strategija

Vrste strategija

Generičke strategije

1. Strategija troškovnog vođstva

2. Strategija diferenciranja

3. Strategija usmerenosti

Definicije strategije

• Plan sastavljen u specifičnu svrhu i objašnjava usvojene metode za ostvarivanje ciljeva.

• Plansko svjesna usmeravana akcija preduzeća

• Smišljeno suočavanje sa konkurentima

• Racionalno suočavanje preduzeća sa sredinom

• Način na koji menažment vidi sebe u okruženju

• Način kreiranja toka odluka i akcija

Strategija može da se posmatra na pet različitih načina

• Plan

• Postupak

• Pozicija

• Perspektiva

• Pronicljivost

Prema razvojnom potencijalu strategije se dele na:

1. Strategija inkrementalnog rasta

2. Strategija profita

3. Strategija pauze i održivog rasta

4. Strategija ekspanzivnog rasa

5. Strategija redukcije

Prema obuhvatu strategije se dele na:

• Strategija preduzeća

• Strategija poslovnih jedinica

• Strategija poslovnih funkcija

Prema konkurencije strategije se dele na:

• Strategija napada

• Strategija odbrane

• Strategija saradnje

Prema karakteru promena strategije se dele na:

• Strategija prestruktuiranja

• Strategija preorijentacije

• Strategija revitalizacije

Prema autonomiji strategije se dele na:

• Autonomne strategije

• Preventivne strategije

Prema metodu realizacije strategije se dele na:

• Lokalno

• Regionalno

• Nacionalno

• Internacionalno tržište

Strateške tehnike i alati

• Benchmarking

• SWOT matrica

• Portfolio matrica

• Metoda scenarija

• Analiza gap-a

• PIMS program

• VRIO okvir

• Ekonomski-matematički modeli

• Informatičke tehnologije

SWOT MATRICA

S (strenghtis) - SNAGE

W (weaknesses) - SLABOSTI

O (opportuinities) - PRILIKE

T (threats) - PRETNJE

SWOT matrica

• Podrazumeva istraživanje svih relevantnih faktora i karakteristika eksternog i internog okruženja sa ciljem identifikacije značajnih strateških faktora koji određuju trenutno ili buduće poslovanje organizacije.

• Pomoćni proces i potpora procesu odlučivanja o poslovnoj strategiji.

• Predstavlja jedan od najjednostavnijih metoda za analizu okruženja i najčešće korišćen strategijski alat

SWOT matrica

Matrica poslovnog portfelja

Matrica poslovnog portfelja

• UPITNICI su strateške jedinice (SBU) koje se razvijaju na tržištima koja

pokazuju visok tržišni rast (posebno u slučaju novih proizvoda), ali u

kojima SBU još nije dostigla nikakvu vodeću konkurentsku poziciju.

Strategija: uložiti keš ili napustiti.

• ZVEZDE opisuje SBU koju karakteriše snažan rast tržišta i dominantan

market share. Da bi održala svoju poziciju na tržištu, zvezdi je obično

potrebna velika injekcija keša da bi mogla da održi korak sa tržištem koje

se širi.

Strategija: održavati market share.

Matrica poslovnog portfelja

• KRAVE MUZARE su SBU sa niskim rastom tržišta i dominantnim market

sharom. One su obično glavni izvor keša i trebalo bi da finansiraju razvoj

novih SBU.

Strategija: održavati market share bez pravljenja značajnih

novih investicija.

• PSI su SBU gde je slab rast tržišta i nizak market share. Kod njih se ne

možete mnogo nadati pozitivnom cash flow-u i profitu.

Strategija: prodati, napustiti ili repozicionirati.

Mekenzijeva matrica

Mekenzijev pristup

• Uzima u obzir više faktora koje treba analizirati da bi se dala procena atraktivnosti tržišta i poslovne pozicije

ADL matrica konkurentske zrelosti grane

ADL matrica

• Pristup koji se bazira na konceptima segmentacije tržišta

• Obično se posmatra zrelost grane i konkurentska pozicija

PIMS program

• Doprinosi poboljšanju strategija poslovnih jedinica

• Banka velikog broja podataka za period od pet godina

• Omogućava istraživanje o strukturnim i operativnim karakteristikama koje determinišu rad poslovnij jedinica u dugom roku

• Empirijski model koji stavlja u odnos veliki broj strategijskih i situacijskih promenljivih

Analiza gap-a

Polazi od sadašnjih mogućnosti i želja u budućnosti i sastoji se od sledećih koraka:

1. Utvrđivanje gde smo sada

2. Gde ćemo biti ovim tempom

3. Gde želimo da idemo

4. Utvrđivanja jaza između sadašnjih i budućih ciljeva

5. Pronalaženje programa za rešavanje jaza

6. Utvrđivanje mehanizma kontrole

Matrica odnosa šansi i pretnji iz okruženja

VRIO okvir

• Strateški alat na osnovu kojeg se stvaraju preduslovi za

održivu konkurentsku prednost i omogućava top menadžerima

da se opredele koji od identificiranih resursa će predstavljati

organizacijske konkurentske prednosti.

• Naziv predstavlja početna slova riječi:

value (vrijednost)

rareness (rijetkost)

imitability (imitiranje)

organization (organizacija).

Pitanja koja top menadžeri koriste u ocjeni

organizaciskih sposobnosti

1. Pitanje vrijednosti: da li odgovarajuća organizacijska sposobnost ili resurs

omogućava organizaciji da odgovara na vanjske opasnosti i šanse.

2. Pitanje rjetkosti: da li neko od konkurenata već posjeduje određenu

sposobnost ili resurs, tj. da li je ta sposobnost rijetka.

3. Pitanje mogućnosti imitiranja: da li konkurenti koji ne posjeduju

datu sposobnost (resurs) mogu bez većih troškova i ulaganja dostići te

sposobnosti.

4. Pitanje organizacije: da li je sama organizacija organizovana tako da

može iskoristiti date resurse na optimalan način.

Strategija se ostvaruje kroz tri osnovne faze:

1. Formulisanje strategije

2. Implementacija

3. Evaluacija

Instrumenti unutar ostvarivanja navedenih faza su: okolina,

misija, ciljevi, strategije, politike, programi, budžet, procedure i

performanse

Proces strategijskog menadžmenta

Tok istraživanja, strategijskog razmišljanja i kreiranja rešenja za

ponašanje preduzeća i njihovo funkcionisanje

• Sastoji se iz sledećih faza:

1. Definisanje misije

2. Analiza okruženja

3. Projekcija razvoja

4. Definisanje ciljeva

5. Identifikacija kritičnih faktora

6. Ocena strategijskoh opcija

7. Implementacija

8. Kontrola

9. Revizija

Šematski prikaz ostvarivanja strategije