Obair Bhaile Gaeilge...6 Obair Bhaile 2 Léigh an sliocht agus freagair na ceisteanna. Éadaí Seo fíricí faoi éadaí: Cuireann tú léine agus geansaí ar do chorp. Caitheann tú

1

Obair Bhaile

Gaeilge

Leabhar 9

Ainm__________________ Rang ___

Gaelscoil Uí Néill

2

3

A Thuismitheoirí:

Developing literacy in Irish centres on three main areas:

understanding words;

understanding sentences; and

understanding longer texts.

As the children get older, they improve their literacy by developing their

vocabulary. In addition to this, it is important that the children develop their

ability to find out the meanings and spellings of words by developing dictionary

skills. To this end, this series of homework books gives the pupils the

opportunity to become familiar with a range of topic-related vocabulary, as well

as develop the pupils’ understanding of alphabetical order.

An important part of sentence work focuses on punctuation, which words have

capital letters, where does the full stop and question marks go?

Text work focuses on understanding what the words and sentences mean, in the

context of a story or information.

This series of homework books helps the children build on what they have

learned in school, by giving them the opportunity to reinforce and practise what

they have learned in class. The homework over the weeks follows similar

patterns so as to ensure that children and parents understand what the task is.

Typically, therefore, the week’s Irish homework should look something like this:

Monday – Alphabetical Order

Tuesday – Comprehension (answer the questions)

Wednesday – Vocabulary

Thursday – Punctuation

Please check the ‘Guide for Parents’ at the back of the book for a translation of

the task your child has each night.

If you feel that the homework in this book is too difficult or too easy, please

speak to your child’s class teachers as it is vital that homework, while

important, does not negatively impact on your child’s attitude towards school or

become a cause of distress each night.

Le meas,

Conor

4

Éadaí

léine

geansaí

bríste

bróga

stocaí

veist

hata

blús

sciorta

gúna

cóta

scairf

5

Obair Bhaile 1

Aimsigh na focail seo agus scríobh iad síos in ord aibítreach.

Ord Aibítreach

a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z

____________________

____________________

____________________

____________________

____________________

____________________

6

Obair Bhaile 2

Léigh an sliocht agus freagair na ceisteanna.

Éadaí

Seo fíricí faoi éadaí:

Cuireann tú léine agus geansaí ar do chorp.

Caitheann tú stocaí agus bróga ar do chosa.

Caitheann cailíní agus gasúir bríste.

Caitheann tú veist faoi do léine.

Caitheann tú hata ar do cheann.

Caitheann bean blús, sciorta nó gúna.

Caitheann tú cóta agus scairf má tá sé fuar.

1. Cén áit a gcaitheann tú geansaí?

2. Cén áit a gcaitheann tú brogan?

3. Cé a caitheann bríste?

4. Cé a chaitheann blús?

5. Cá huair a chaitheann tú scairf agus cóta?

7

Obair Bhaile 3

Scríobh an focal ceart sna spásanna thíos.

Éadaí

Seo fíricí faoi éadaí:

Cuireann tú léine agus geansaí ar do chorp.

Caitheann tú stocaí agus bróga ar do chosa.

Caitheann cailíní agus gasúir bríste.

Caitheann tú veist faoi do léine.

Caitheann tú hata ar do cheann.

Caitheann bean blús, sciorta nó gúna.

Caitheann tú cóta agus scairf má tá sé fuar.

1. Caitheann tú __________ ar do chorp.

2. Caitheann tú __________ ar do chosa.

3. Caitheann tú __________ faoi do léine.

4. Caitheann tú __________ ar do cheann.

5. Caitheann tú __________ má tá sé fuar.

8

Obair Bhaile 4

PONCAÍOCHT

Bíonn ceannlitir ann:

ag tús abairte Tá mé ar scoil. ag tús ainm dhuine Liam, Nóra

ag tús am speisialta den bhliain Nollaig

Bíonn lánstad ann:

ag deireadh abairte Tá mé ar scoil.

Bíonn comhartha ceiste ann:

ag deireadh ceiste An bhfuil Liam ar scoil?

Bíonn camóga ann:

i liosta cat, madadh, hamstar agus iasc

Bíonn comharthaí cainte ann:

thart ar an rud a dúirt duine

"Thug mé bia don hamstar," arsa daidí.

Scríobh amach na habairtí seo agus cuir isteach an phoncaíocht cheart.

1. chuir an cailín a geansaí scoile uirthi

2. ní thig le liam a stocaí a fháil

3. cá bhfuil mo scairf

4. cuir ort do chóta mar tá sé iontach fuar amuigh arsa daidí

5. Chuir sí a sciorta blús agus cóta uirthi

téann camóg anseo fosta

9

Troscán

cathaoir

brat

tolg

tinteán

teilifís

leaba

tábla

scáthán

cuirtíní

lampa

leabhragán

cófra

10

Obair Bhaile 5


Ord Aibítreach


____________________

____________________

____________________

____________________

____________________

____________________

11

Obair Bhaile 6


Troscán

Seo fíricí faoi throscán:

Suíonn tú ar chathaoir nó tolg.

Cuireann tú brat ar an urlár.

Bíonn tine sa tinteán.

Amharcann tú ar an teilifís.

Téann tú a luí sa leaba.

Itheann tú béile ag an tábla.

Amharcann tú ort féin sa scáthán.

Druideann tú na cuirtíní san oíche.

Lasann tú an lampa san oíche.

Cuireann tú leabhair sa leabhragán.

Cuireann tú bia sa chófra.

1. Cén áit a suíonn tú?

2. Cad é a bhíonn sa tinteán

3. Cén áit a dtéann tú a luí?

4. Cén áit a gcuireann tú leabhair?

5. Cad é a chuireann tú sa chófra?

12

Obair Bhaile 7


Troscán

Seo fíricí faoi throscán:

Suíonn tú ar chathaoir nó tolg.

Cuireann tú brat ar an urlár.

Bíonn tine sa tinteán.

Amharcann tú ar an teilifís.

Téann tú a luí sa leaba.

Itheann tú béile ag an tábla.

Amharcann tú ort féin sa scáthán.

Druideann tú na cuirtíní san oíche.

Lasann tú an lampa san oíche.

Cuireann tú leabhair sa leabhragán.

Cuireann tú bia sa chófra.

1. Cuireann tú __________ ar an urlár.

2. Amharcann tú ar an __________.

3. Itheann tú béile ag an __________.

4. Druideann tú na __________ san oíche.

5. Cuireann tú leabhair sa __________.

13

Obair Bhaile 8

PONCAÍOCHT








Bíonn camóga ann:






1. shuigh an gasúr síos ar an chathaoir

2. chuaigh nóra a luí go luath

3. an bhfuil rud ar bith ar an teilifís

4. tá tolg cathaoir leabhragán agus teilifís sa seomra suí

5. druidfidh mé na cuirtíní mar tá sé dorcha arsa daidí


14

Ceol

feadóg

giotár

druma

fidil

pianó

bainseó

consairtín

ceirneoir

cláirseach

trumpa

sacsafón

bodhrán

15

Obair Bhaile 9


Ord Aibítreach


____________________

____________________

____________________

____________________

____________________

____________________

16

Obair Bhaile 10


Ceol

Seo fíricí faoi cheol:

Séideann tú feadóg le ceol a dhéanamh.

Bíonn sreanga ar an ghiotár agus an bainseó.

Buaileann tú druma le bataí.

Scríobann tú na sreanga ar fhidil le bogha.

Seinneann tú an pianó le do mhéara.

Brúnn tú an consairtín le chéile le ceol a dhéanamh.

Seinneann an ceirneoir an ceol ag an dioscó.

Piocann tú na sreanga ar chláirseach le ceol a dhéanamh.

Séideann tú sacsafón agus trumpa le ceol a dhéanamh.

Buaileann tú an bodhrán le do mhéara nó le bata beag.

1. Cén uirlis cheoil a séideann tú?

2. Cén uirlis cheoil a bhfuil sreanga aige?

3. Cén uirlis cheoil a mbuaileann tú le bataí?

4. Cén uirlis cheoil a seinneann tú le bogha?

5. Cé a sheinneann an ceol ag dioscó?

17

Obair Bhaile 11


Ceol

Seo fíricí faoi cheol:

Séideann tú feadóg le ceol a dhéanamh.

Bíonn sreanga ar an ghiotár agus an bainseó.

Buaileann tú druma le bataí.

Scríobann tú na sreanga ar fhidil le bogha.

Seinneann tú an pianó le do mhéara.

Brúnn tú an consairtín le chéile le ceol a dhéanamh.

Seinneann an ceirneoir an ceol ag an dioscó.

Piocann tú na sreanga ar chláirseach le ceol a dhéanamh.

Séideann tú sacsafón agus trumpa le ceol a dhéanamh.

Buaileann tú an bodhrán le do mhéara nó le bata beag.

1. Séideann tú __________ le ceol a dhéanamh.

2. Buaileann tú __________ le bataí.

3. Seinneann tú an __________ le do mhéara.

4. Seinneann an __________ an ceol ag an dioscó.

5. Buaileann tú an __________ le do mhéara nó le bata beag.

18

Obair Bhaile 12

PONCAÍOCHT








Bíonn camóga ann:






1. tá na drumaí iontach callánach

2. tá seán iontach maith ar an chonsairtín

3. an bhfaca tú an fheadóg stáin s’agam

4. thig liom an fheadóg consairtín agus an giotár a sheinm

5. is maith liom an ceol a sheinneann an ceirneoir seo arsa mamaí


19

Deochanna

uisce

bainne

sú torthaí

tae

caife

creathán

bainne

sú fiosaí

seacláid the

líomanáid

20

Obair Bhaile 13


Ord Aibítreach


____________________

____________________

____________________

____________________

____________________

____________________

21

Obair Bhaile 14


Deochanna

Seo fíricí faoi dheochanna:

Ba chóir duit cuid mhór uisce a ól gach lá.

Tugann an bhó bainne dúinn.

Thig leat sú torthaí a dhéanamh le horáistí nó cuiríní dubha.

Is deochanna teo iad tae agus caife.

Déanann tú creathán bainne le bainne agus uachtar reoite.

Bíonn sú fiosaí agus líomanáid lán siúcra.

Bíonn seacláid the deas roimh am luí.

1. Cad é a chaithfidh tú ól gach lá?

2. Cén deoch a thugann an bhó dúinn?

3. Cad é mar a dhéanann tú sú?

4. Cén deochanna atá te?

5. Cén deochanna atá lán siúcra?

22

Obair Bhaile 15


Deochanna

Seo fíricí faoi dheochanna:

Ba chóir duit cuid mhór uisce a ól gach lá.

Tugann an bhó bainne dúinn.

Thig leat sú torthaí a dhéanamh le horáistí nó cuiríní dubha.

Is deochanna teo iad tae agus caife.

Déanann tú creathán bainne le bainne agus uachtar reoite.

Bíonn sú fiosaí agus líomanáid lán siúcra.

Bíonn seacláid the deas roimh am luí.

1. Déanann tú __________ le bainne agus uachtar reoite.

2. Bíonn __________ deas roimh am luí.

3. Ba chóir duit cuid mhór __________ a ól gach lá.

4. Thig leat __________ a dhéanamh le cuiríní dubh.

5. __________

23

Obair Bhaile 16

PONCAÍOCHT








Bíonn camóga ann:






1. is maith liom creathán bainne

2. ólann eilís seacláid the sula dtéann sí a luí

3. ar mhaith leat deoch

4. díolann an bhialann tae caife sú agus uisce

5. d’ól mé cuid mhór uisce inniu arsa páraic


24

An Spás

domhan

gealach

grian

réalta

roicéad

satailít

pláinéad

dreigít

spásaire

eachtrannach

teileascóp

astaróid

25

Obair Bhaile 17


Ord Aibítreach


____________________

____________________

____________________

____________________

____________________

____________________

26

Obair Bhaile 18


An Spás

Seo fíricí faoin spás:

Táimid inár gcónaí ar an domhan.

Tagann an ghealach amach san oíche de ghnáth.

Tagann an ghrian amach sa lá.

Thig le roicéad eitilt isteach sa spás.

Thig le satailít eitilt thart ar an domhan sa spás.

Tá 8 pláinéad sa ghrianchóras.

Eitlíonn dreigít agus astaróid tríd an spás.

Tugann tú spásaire ar dhuine a théann isteach sa spás.

Tugann tú eachtrannach ar rud ar bith beo a thagann ón

spás.

Thig leat amharc ar na pláinéid le teileascóip.

1. Cá bhfuil muid inár gcónaí?

2. Cad é a thig leis eitilt isteach sa spás?

3. Cá mhéad pláinéad atá sa ghrianchóras?

4. Cad é an t-ainm ar dhuine a théann isteach sa spás?

5. Cad é a úsáideann tú le hamharc ar na pláinéid?

27

Obair Bhaile 19


An Spás

Seo fíricí faoin spás:

Táimid inár gcónaí ar an domhan.

Tagann an ghealach amach san oíche de ghnáth.

Tagann an ghrian amach sa lá.

Thig le roicéad eitilt isteach sa spás.

Thig le satailít eitilt thart ar an domhan sa spás.

Tá 8 pláinéad sa ghrianchóras.

Eitlíonn dreigít agus astaróid tríd an spás.

Tugann tú spásaire ar dhuine a théann isteach sa spás.

Tugann tú eachtrannach ar rud ar bith beo a thagann ón

spás.

Thig leat amharc ar na pláinéid le teileascóip.

1. Táimid inár gcónaí ar an __________.

2. Thig le __________ eitilt thart ar an domhan sa spás.

3. Eitlíonn __________ tríd an spás.

4. Tugann tú __________ ar rud ar bith beo a thagann ón spás.

5. Thig leat amharc ar na pláinéid le __________.

28

Obair Bhaile 20

PONCAÍOCHT








Bíonn camóga ann:






1. d’eitil an roicéad isteach sa spás

2. tá a fhios ag mícheál cén t-ainm atá ar gach pláinéad

3. an bhfuil an ghealach amuigh anocht

4. chonaic mé an ghealach astaróid agus dreigít sa spéir aréir

5. chonaic mé eachtrannach aréir arsa daidí


29

Ealaín

scuab

péint

peann luaidhe

crián

marcaire

páipéar

cailc

seastán

cuimilteoir

dúch

pictiúr

rialóir

30

Obair Bhaile 21


Ord Aibítreach


____________________

____________________

____________________

____________________

____________________

____________________

31

Obair Bhaile 22


Ealaín

Seo fíricí faoi ealaín:

Thig leat péinteáil le scuab.

Thig leat pictiúr deas a dhéanamh le péint.

Thig leat pictiúr deas a tharraingt le peann luaidhe.

Thig leat dathú isteach le crián nó marcaire.

Thig leat páipéar a úsáid le pictiúr a dhéanamh.

Thig leat pictiúr a dhéanamh ar chlár dubh le cailc.

Úsáideann daoine seastán le pictiúr mór a dhéanamh.

Cuimlíonn tú meancóga amach le cuimilteoir.

Bíonn dúch i bpeann agus ní thig leat dúch a chuimilt amach.

Tarraingíonn tú pictiúr san ealaín.

Thig leat líne dhíreach a tharraingt le rialóir.

1. Cad é a thig leat a úsáid le pictiúr deas a phéinteáil?

2. Cad é a thig leat a úsáid le pictiúr deas a tharraingt?

3. Cad é a thig leat a úsáid le dathú isteach?

4. Cad é a thig leat a úsáid le pictiúr a dhéanamh ar chlár dubh?

5. Cad é a thig leat a úsáid le líne dhíreach a tharraingt?

32

Obair Bhaile 23


Ealaín

Seo fíricí faoi ealaín:

Thig leat péinteáil le scuab.

Thig leat pictiúr deas a dhéanamh le péint.

Thig leat pictiúr deas a tharraingt le peann luaidhe.

Thig leat dathú isteach le crián nó marcaire.

Thig leat páipéar a úsáid le pictiúr a dhéanamh.

Thig leat pictiúr a dhéanamh ar chlár dubh le cailc.

Úsáideann daoine seastán le pictiúr mór a dhéanamh.

Cuimlíonn tú meancóga amach le cuimilteoir.

Bíonn dúch i bpeann agus ní thig leat dúch a chuimilt amach.

Tarraingíonn tú pictiúr san ealaín.

Thig leat líne dhíreach a tharraingt le rialóir.

1. Thig leat __________ a úsáid le pictiúr a dhéanamh.

2. Úsáideann daoine __________ le pictiúr mór a dhéanamh.

3. Cuimlíonn tú meancóga amach le __________.

4. Tarraingíonn tú __________ san ealaín.

5. Thig leat dathú isteach le __________.

33

Obair Bhaile 24

PONCAÍOCHT








Bíonn camóga ann:






1. phéinteáil mé pictiúr le scuab agus péint

2. tharraing mé pictiúr le peann luaidhe

3. chuimil mé meancóg amach le cuimilteoir

4. an bhfuil peann agat

5. ar tharraing tú an líne sin leis an rialóir arsa an múinteoir


34

Guide for Parents

PUNCTUATION

You put a capital letter:

at the start of a sentence I am at school. in someone’s name Liam, Nóra

in a special time of the year Christmas

You put a full stop:

at the end of a sentence I am at school.

You put a question mark:

at the end of a question Is Liam at school?

You put commas:

in a list a cat, a dog, a hamster and a fish

You put speech marks:

around what someone said

"I gave food to the hamster," said daddy.

Obair Bhaile 1 /Homework 1 – Find the correct words and write them in

alphabetical order.

Obair Bhaile 2 /Homework 2 – Read the passage and answer the questions.

Obair Bhaile 3 /Homework 3 – Write the correct word in the spaces.

Obair Bhaile 4 /Homework 4 – Write out the sentences and put in the

correct punctuation.


alphabetical order.

Obair Bhaile 6 /Homework 6 – Read the passage and answer the questions.

we put a comma here as well

35


Obair Bhaile 8/Homework 8 – Write out the sentences and put in the



alphabetical order.

Obair Bhaile 10 /Homework 10 – Read the passage and answer the

questions.





alphabetical order.


questions.





alphabetical order.


questions.


36




alphabetical order.


questions.




37

38

39

40

Léitheoireacht / Reading

Lá / Dáta

Day / Date

Leabhar

Book

Leathanaigh

Pages

Inisileacha

Initials

An Luan

An Mháirt

An Chéadaoin

An Déardaoin

An Luan

An Mháirt

An Chéadaoin

An Déardaoin

An Luan

An Mháirt

An Chéadaoin

An Déardaoin

An Luan

An Mháirt

An Chéadaoin

An Déardaoin

An Luan

An Mháirt

An Chéadaoin

An Déardaoin

An Luan

An Mháirt

An Chéadaoin

An Déardaoin

An Luan/Monday An Mháirt/Tuesday

An Chéadaoin/Wednesday An Déardaoin / Thursday

Documents

Obair Bhaile Gaeilge...6 Obair Bhaile 2 Léigh an sliocht agus freagair na ceisteanna. Éadaí Seo fíricí faoi éadaí: Cuireann tú léine agus geansaí ar do chorp. Caitheann tú