Obair Bhaile Gaeilge · 2020. 5. 6. · Bíonn sé _ sa gheimhreadh agus _ sa samhradh. 17 Obair Bhaile 12 PONCAÍOCHT Bíonn ceannlitir ann: ag tús abairte Tá mé ar scoil

Obair Bhaile

Gaeilge

Leabhar 7

Ainm__________________ Rang ___

Gaelscoil Uí Néill

1

2

A Thuismitheoirí:

Developing literacy in Irish centres on three main areas:

understanding words;

understanding sentences; and

understanding longer texts.

As the children get older, they improve their literacy by developing their

vocabulary. In addition to this, it is important that the children develop their

ability to find out the meanings and spellings of words by developing dictionary

skills. To this end, this series of homework books gives the pupils the

opportunity to become familiar with a range of topic-related vocabulary, as well

as develop the pupils’ understanding of alphabetical order.

An important part of sentence work focuses on punctuation, which words have

capital letters, where does the full stop and question marks go?

Text work focuses on understanding what the words and sentences mean, in the

context of a story or information.

This series of homework books helps the children build on what they have

learned in school, by giving them the opportunity to reinforce and practise what

they have learned in class. The homework over the weeks follows similar

patterns so as to ensure that children and parents understand what the task is.

Typically, therefore, the week’s Irish homework should look something like this:

Monday – Alphabetical Order

Tuesday – Comprehension (answer the questions)

Wednesday – Vocabulary

Thursday – Punctuation

Please check the ‘Guide for Parents’ at the back of the book for a translation of

the task your child has each night.

If you feel that the homework in this book is too difficult or too easy, please

speak to your child’s class teachers as it is vital that homework, while

important, does not negatively impact on your child’s attitude towards school or

become a cause of distress each night.

Le meas,

Conor

3

Torthaí

úll

piorra

banana

oráiste

fíonchaora

anann

sú talún

líomóid

mealbhacán

péitseog

silíní

pluma

4

Obair Bhaile 1

Aimsigh na focail seo agus scríobh iad síos in ord aibítreach.

Ord Aibítreach

a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z

____________________

____________________

____________________

____________________

____________________

____________________

5

Obair Bhaile 2

Léigh an sliocht agus freagair na ceisteanna.

Torthaí

Seo fíricí faoi thorthaí:

Tá úll maith do na fiacla.

Tá piorra maith don chorp.

Tugann banana fuinneamh duit.

Fásann oráistí i dtíortha atá te.

Thig le fíonchaora bheith glas nó corcra.

Tá anann iontach milis.

Bíonn na síolta ar an taobh amuigh den sú talún.

Tá líomóid iontach searbh.

Tá cuid mhór uisce i mealbhacán.

Bíonn síol ollmhór amháin sa phéitseog.

Tá dath dearg ar shilíní.

Thig leat subh milis a dhéanamh le plumaí.

1. Cén toradh atá maith do na fiacla?

2. Cén toradh a thugann fuinneamh duit?

3. Cén dath atá ar shilíní?

4. Cén toradh atá searbh?

5. Cá mhéad síol a bhíonn sa phéitseog?

6

Obair Bhaile 3

Scríobh an focal ceart sna spásanna thíos.

Torthaí

Seo fíricí faoi thorthaí:

Tá úll maith do na fiacla.

Tá piorra maith don chorp.

Tugann banana fuinneamh duit.

Fásann oráistí i dtíortha atá te.

Thig le fíonchaora bheith glas nó corcra.

Tá anann iontach milis.

Bíonn na síolta ar an taobh amuigh den sú talún.

Tá líomóid iontach searbh.

Tá cuid mhór uisce i mealbhacán.

Bíonn síol ollmhór amháin sa phéitseog.

Tá dath dearg ar shilíní.

Thig leat subh milis a dhéanamh le plumaí.

1. Tá __________ maith don chorp.

2. Tá __________ iontach milis.

3. Thig le __________ bheith glas nó corcra.

4. Tá cuid mhór uisce i __________.

5. Bíonn na síolta ar an taobh amuigh den __________.

7

Obair Bhaile 4

PONCAÍOCHT

Bíonn ceannlitir ann:

ag tús abairte Tá mé ar scoil. ag tús ainm dhuine Liam, Nóra

ag tús am speisialta den bhliain Nollaig

Bíonn lánstad ann:

ag deireadh abairte Tá mé ar scoil.

Bíonn comhartha ceiste ann:

ag deireadh ceiste An bhfuil Liam ar scoil?

Bíonn camóga ann:

i liosta cat, madadh, hamstar agus iasc

Bíonn comharthaí cainte ann:

thart ar an rud a dúirt duine

"Thug mé bia don hamstar," arsa daidí.

Scríobh amach na habairtí seo agus cuir isteach an phoncaíocht cheart.

1. thug mé úll liom don sos

2. d’ith mé banana roimh an rás mór

3. ar mhaith leat banana

4. rinne mé sailéad torthaí le húll piorra oráiste agus fíonchaora

5. rinne muid subh milis le plumaí arsa mamó

téann camóg anseo fosta

8

Glasraí

práta

meacan

dearg

cabáiste

cúcamar

leitís

tornapa

brocailí

gairleog

oinniún

soilire

spionáiste

piseanna

9

Obair Bhaile 5


Ord Aibítreach


____________________

____________________

____________________

____________________

____________________

____________________

10

Obair Bhaile 6


Glasraí

Seo fíricí faoi ghlasraí:

Fásann cuid mhór prátaí in Éirinn.

Is maith le coiníní meacan dearg.

Tá cabáiste iontach maith duit.

Bíonn cuid mhór uisce sa chúcamar.

Itheann daoine leitís i sailéad.

Thig leat súp a dhéanamh le tornapa.

Tá an chuma ar bhrocailí gur crann beag é.

Tá boladh láidir ó ghairleog.

Bíonn daoine ag caoineadh nuair a ghearrann siad oinniún.

Itheann daoine soilire i sailéad.

Is ionann spionáiste agus na duilleoga de phlanda.

Fásann piseanna i gcochall.

1. Cén t-ainmhí is maith leis meacan dearg?

2. Cén glasra atá iontach maith duit?

3. Cén dá ghlasra a itheann daoine i sailéad?

4. Cén glasra a thagann ó dhuilleoga phlanda?

5. Cén glasra a bhfuil boladh láidir aige?

11

Obair Bhaile 7


Glasraí

Seo fíricí faoi ghlasraí:

Fásann cuid mhór prátaí in Éirinn.

Is maith le coiníní meacan dearg.

Tá cabáiste iontach maith duit.

Bíonn cuid mhór uisce sa chúcamar.

Itheann daoine leitís i sailéad.

Thig leat súp a dhéanamh le tornapa.

Tá an chuma ar bhrocailí gur crann beag é.

Tá boladh láidir ó ghairleog.

Bíonn daoine ag caoineadh nuair a ghearrann siad oinniún.

Itheann daoine soilire i sailéad.

Is ionann spionáiste agus na duilleoga de phlanda.

Fásann piseanna i gcochall.

1. Thig leat súp a dhéanamh le __________.

2. Bíonn daoine ag caoineadh nuair a ghearrann siad _________.

3. Fásann __________ i gcochall.

4. Itheann daoine __________ i sailéad.

5. Is ionann __________ agus na duilleoga de phlanda.

12

Obair Bhaile 8

PONCAÍOCHT








Bíonn camóga ann:






1. fásann cuid mhór prátaí in éirinn

2. amharcann brocailí mar chrann beag

3. ar mhaith leat prátaí don dinnéar

4. rinne mé sailéad le leitís cúcamar soilire agus meacan dearg

5. níor mhaith liom an cabáiste a ithe arsa an cailín


13

An Aimsir

grianmhar

gaofar

fuar

sneachta

fearthainn

ceo

scamall

tintreach

slodán

stoirm

hairicín

bogha báistí

14

Obair Bhaile 9


Ord Aibítreach


____________________

____________________

____________________

____________________

____________________

____________________

15

Obair Bhaile 10


An Aimsir

Seo fíricí faoin aimsir :

Is minic a bhíonn sé grianmhar sa samhradh.

Bíonn sé gaofar nuair a bhíonn an t-aer ag bogadh go gasta.

Is minic a bhíonn sé fuar sa gheimhreadh.

Is maith le páistí súgradh sa sneachta.

Bíonn cóta de dhíth ort san fhearthainn.

Bíonn sé deacair rudaí a fheiceáil sa cheo.

Tagann an fhearthainn ó scamall.

Thig le tintreach bheith contúirteach.

Déanann an fhearthainn slodán uisce.

Bíonn sé fliuch agus gaofar sa stoirm.

Bíonn an ghaoth iontach láidir i hairicín.

Bíonn bogha báistí ann nuair a bhíonn an ghrian ag soilsiú ar

fhearthainn.

1. Cén t-am den bhliain a bhíonn grianmhar go minic?

2. Cén t-am den bhliain a bhíonn fuar go minic

3. Cad é mar a bhíonn an aimsir sa stoirm?

4. Cad é mar a bhíonn an aimsir i hairicín.

5. Cá huair a bhíonn bogha báistí ann?

16

Obair Bhaile 11


An Aimsir

Seo fíricí faoin aimsir :

Is minic a bhíonn sé grianmhar sa samhradh.

Bíonn sé gaofar nuair a bhíonn an t-aer ag bogadh go gasta.

Is minic a bhíonn sé fuar sa gheimhreadh.

Is maith le páistí súgradh sa sneachta.

Bíonn cóta de dhíth ort san fhearthainn.

Bíonn sé deacair rudaí a fheiceáil sa cheo.

Tagann an fhearthainn ó scamall.

Thig le tintreach bheith contúirteach.

Déanann an fhearthainn slodán uisce.

Bíonn sé fliuch agus gaofar sa stoirm.

Bíonn an ghaoth iontach láidir i hairicín.

Bíonn bogha báistí ann nuair a bhíonn an ghrian ag soilsiú ar

fhearthainn.

1. Bíonn sé __________ nuair a bhíonn an t-aer ag bogadh go

gasta.

2. Is maith le páistí súgradh sa __________.

3. Thig le __________ bheith contúirteach.

4. Bíonn sé fliuch agus gaofar sa __________.

5. Bíonn sé __________ sa gheimhreadh agus __________ sa

samhradh.

17

Obair Bhaile 12

PONCAÍOCHT








Bíonn camóga ann:






1. tagann an fhearthainn ó scamaill

2. beidh pota óir ann ag deireadh an bhogha báistí

3. ar mhaith leat fear sneachta a dhéanamh

4. bhí sé gaofar fuar agus fliuch inniu

5. rachaidh muid isteach mar tá tintreach ann arsa daidí


18

Ainmhithe na Farraige

iasc

siorc

míol mór

rón

turtar

deilf

ochtapas

colgán

crosóg

eascann

portán

gliomach

19

Obair Bhaile 13


Ord Aibítreach


____________________

____________________

____________________

____________________

____________________

____________________

20

Obair Bhaile 14



Seo fíricí faoi ainmhithe na farraige:

Bíonn an t-iasc ag snámh san fharraige.

Bíonn cuid mhór fiacla ag an siorc.

Tá an míol mór ar an ainmhí is mó ar an domhan.

Is maith leis an rón súgradh san uisce.

Tá blaosc crua ag an turtar.

Is maith leis an deilf léim isteach agus amach as an uisce.

Tá ocht gcos ag an ochtapas.

Tá gob fada ag an cholgán.

Tá cúig chos ag an chrosóg.

Tá eascann cosúil le nathair uisce.

Tá deich gcrúb ag an phortán.

Tá ocht gcos agus dhá chrúb ag gliomach.

1. Cén t-iasc a bhfuil cuid mhór fiacla aige?

2. Cad é an t-ainmhí is mó ar an domhan?

3. Cá mhéad cos atá ag an ochtapas?

4. Cá mhéad cos atá ag an chrosóg?

5. Cá mhéad cos atá ag an ghliomach?

21

Obair Bhaile 15



Seo fíricí faoi ainmhithe na farraige:

Bíonn an t-iasc ag snámh san fharraige.

Bíonn cuid mhór fiacla ag an siorc.

Tá an míol mór ar an ainmhí is mó ar an domhan.

Is maith leis an rón súgradh san uisce.

Tá blaosc crua ag an turtar.

Is maith leis an deilf léim isteach agus amach as an uisce.

Tá ocht gcos ag an ochtapas.

Tá gob fada ag an cholgán.

Tá cúig chos ag an chrosóg.

Tá eascann cosúil le nathair uisce.

Tá deich gcrúb ag an phortán.

Tá ocht gcos agus dhá chrúb ag gliomach.

1. Is maith leis an __________ súgradh san uisce.

2. Tá blaosc crua ag an __________.

3. Is maith leis an __________ léim isteach agus amach as an

uisce.

4. Tá __________ cosúil le nathair uisce.

5. Bíonn cuid mhór fiacla ag an __________.

22

Obair Bhaile 16

PONCAÍOCHT








Bíonn camóga ann:






1. bhí an deilf ag léim isteach agus amach as an uisce

2. chonaic na páistí siorc san fharraige

3. an bhfaca tú turtar san uisce

4. chonaic mé siorc ochtapas agus rón san fharraige

5. bí cúramach leis an phortán arsa daidí leis na páistí


23

Spórt

peil

iomáint

galf

leadóg

rugbaí

cruicéad

eitpheil

iomrascáil

dornálaíocht

sacar

rásaíocht

cispheil

24

Obair Bhaile 17


Ord Aibítreach


____________________

____________________

____________________

____________________

____________________

____________________

25

Obair Bhaile 18


Spórt

Seo fíricí faoi sport:

Bíonn tú ag imirt peile le liathróid.

Bíonn tú ag iomáint le camán agus sliotar san iomáint.

Bíonn tú ag imirt galf le club agus liathróid .

Bíonn tú ag úsáid raicéad agus liathróid sa leadóg.

Bíonn tú ag imirt rugbaí le liathróid ubhchruthach.

Buaileann tú liathróid le bata sa chruicéad.

Caitheann tú liathróid thar eangach san eitpheil.

Bíonn daoine ag bualadh a chéile san iomrascáil.

Tugann daoine dorn dá chéile sa dornálaíocht.

Bíonn 11 peileadóirí ar fhoireann sacair.

Bíonn daoine ag rith sa rásaíocht.

Caitheann daoine liathróid tríd eangach sa chispheil.

1. Cad é a úsáideann tú leis an iomáint a imirt?

2. Cad é a úsáideann tú le galf a imirt?

3. Cad é a úsáideann tú le leadóg a imirt?

4. Cad é a úsáideann tú le rugbaí a imirt?

5. Cá mhéad peileadóir atá ar fhoireann sacair?

26

Obair Bhaile 19


Spórt

Seo fíricí faoi sport:

Bíonn tú ag imirt peile le liathróid.

Bíonn tú ag iomáint le camán agus sliotar san iomáint.

Bíonn tú ag imirt galf le club agus liathróid .

Bíonn tú ag úsáid raicéad agus liathróid sa leadóg.

Bíonn tú ag imirt rugbaí le liathróid ubhchruthach.

Buaileann tú liathróid le bata sa chruicéad.

Caitheann tú liathróid thar eangach san eitpheil.

Bíonn daoine ag bualadh a chéile san iomrascáil.

Tugann daoine dorn dá chéile sa dornálaíocht.

Bíonn 11 peileadóirí ar fhoireann sacair.

Bíonn daoine ag rith sa rásaíocht.

Caitheann daoine liathróid tríd eangach sa chispheil.

1. Tugann daoine dorn dá chéile sa __________.

2. Bíonn daoine ag bualadh a chéile san __________.

3. Caitheann tú liathróid thar eangach san __________.

4. Bíonn daoine ag rith sa __________.

5. Tugann daoine dorn sá chéile sa __________.

27

Obair Bhaile 20

PONCAÍOCHT








Bíonn camóga ann:






1. úsáideann tú camán agus sliotar san iomáint

2. chuaigh mé le hamharc ar an iomrascáil aréir

3. ar mhaith leat peil a imirt

4. is maith liom peil iomáint sacar agus iomrascáil

5. bhain éire an cluiche rugbaí inniu arsa daidí


28

An Nollaig

crann

bronntanas

tinsil

Daidí na

Nollag

stoca

carúil

turcaí

maisiúchán

fia rua

slé

cuileann

pióg

29

Obair Bhaile 21


Ord Aibítreach


____________________

____________________

____________________

____________________

____________________

____________________

30

Obair Bhaile 22


An Nollaig

Seo fíricí faoin Nollaig .

Cuireann daoine crann Nollag suas ag an Nollaig.

Faigheann daoine bronntanais ag an Nollaig.

Cuireann tú tinsil ar an chrann Nollag.

Tugann Daidí na Nollag bréagáin do pháistí.

Canann daoine carúil Nollag.

Itheann tú turcaí don dinnéar.

Cuireann tú maisiúcháin thart ar an teach.

Is fia rua é Rudolph.

Tá slé draíochta ag Daidí na Nollag.

Tá dath glas agus dearg ar chuileann.

Itheann daoine pióg ag an Nollaig.

1. Cad é a fhaigheann daoine ag an Nollag?

2. Cé a thugann bronntanais do na páistí?

3. Cad é a itheann tú don dinnéar ag an Nollaig?

4. Cén sórt ainmhí é Rudolph?

5. Cén dathanna atá ar chuileann?

31

Obair Bhaile 23


An Nollaig

Seo fíricí faoin Nollaig .

Cuireann daoine crann Nollag suas ag an Nollaig.

Faigheann daoine bronntanais ag an Nollaig.

Cuireann tú tinsil ar an chrann Nollag.

Tugann Daidí na Nollag bréagáin do pháistí.

Canann daoine carúil Nollag.

Itheann tú turcaí don dinnéar.

Cuireann tú maisiúcháin thart ar an teach.

Is fia rua é Rudolph.

Tá slé draíochta ag Daidí na Nollag.

Tá dath glas agus dearg ar chuileann.

Itheann daoine pióg ag an Nollaig.

1. Cuireann daoine __________ Nollaig suas ag an Nollaig.

2. Cuireann tú __________ ar an chrann Nollag.

3. Tá __________ draíochta ag Daidí na Nollag.

4. Itheann daoine __________ ag an Nollaig.

5. Itheann tú __________ don dinnéar.

32

Obair Bhaile 24

PONCAÍOCHT








Bíonn camóga ann:






1. fuair na páistí bronntanais nollag

2. chuir muid crann nollag suas

3. ar tháinig daidí na nollag

4. chuir muid tinsil maisiúcháin agus cuileann ar an chrann nollag

5. ba mhaith liom turcaí do mo dhinnéar arsa daideo


33

Guide for Parents

PUNCTUATION

You put a capital letter:

at the start of a sentence I am at school. in someone’s name Liam, Nóra

in a special time of the year Christmas

You put a full stop:

at the end of a sentence I am at school.

You put a question mark:

at the end of a question Is Liam at school?

You put commas:

in a list a cat, a dog, a hamster and a fish

You put speech marks:

around what someone said

"I gave food to the hamster," said daddy.

Obair Bhaile 1 /Homework 1 – Find the correct words and write them in

alphabetical order.

Obair Bhaile 2 /Homework 2 – Read the passage and answer the questions.

Obair Bhaile 3 /Homework 3 – Write the correct word in the spaces.

Obair Bhaile 4 /Homework 4 – Write out the sentences and put in the

correct punctuation.


alphabetical order.

Obair Bhaile 6 /Homework 6 – Read the passage and answer the questions.

we put a comma here as well

34


Obair Bhaile 8/Homework 8 – Write out the sentences and put in the



alphabetical order.

Obair Bhaile 10 /Homework 10 – Read the passage and answer the

questions.





alphabetical order.


questions.





alphabetical order.


questions.


35




alphabetical order.


questions.




36

37

38

39

Léitheoireacht / Reading

Lá / Dáta

Day / Date

Leabhar

Book

Leathanaigh

Pages

Inisileacha

Initials

An Luan

An Mháirt

An Chéadaoin

An Déardaoin

An Luan

An Mháirt

An Chéadaoin

An Déardaoin

An Luan

An Mháirt

An Chéadaoin

An Déardaoin

An Luan

An Mháirt

An Chéadaoin

An Déardaoin

An Luan

An Mháirt

An Chéadaoin

An Déardaoin

An Luan

An Mháirt

An Chéadaoin

An Déardaoin

An Luan/Monday An Mháirt/Tuesday

An Chéadaoin/Wednesday An Déardaoin / Thursday

Documents

Obair Bhaile Gaeilge · 2020. 5. 6. · Bíonn sé _____ sa gheimhreadh agus _____ sa samhradh. 17 Obair Bhaile 12 PONCAÍOCHT Bíonn ceannlitir ann: ag tús abairte Tá mé ar scoil

Obair Bhaile Gaeilge · 2020. 5. 6. · Bíonn sé _ sa gheimhreadh agus _ sa samhradh. 17 Obair Bhaile 12 PONCAÍOCHT Bíonn ceannlitir ann: ag tús abairte Tá mé ar scoil