Fenoli kao polutanti u vodi

NudNudžžejma Efendiejma Efendićć –– seminarski radseminarski rad

Mentor: Mentor: doc. dr. Amira doc. dr. Amira ČČopra Janiopra Janiććijeviijevićć

Katedra za Organsku hemiju i BiohemijuKatedra za Organsku hemiju i BiohemijuSarajevo, Januar 2010Sarajevo, Januar 2010..

Seminarski radSeminarski rad

Uvod

Fenoli koji se nalaze na listi prioriteta EPE-e

Uticaj fenola kao polutanta na ljudsko zdravlje

Metode za odreñivanje fenola

UvodUvod

Fenoli podrazumjevaju one supstance koje posjeduju aromatski prsten sa jednim ili više hidroksilnih supstituenata.Fenol je aromatski spoj koji se upotrebljava kao polazna sirovina u sintezi različitih proizvoda procesne industrije kao što su smole, lijekovi, poliuretani, pesticidi, eksplozivi, boje, antioksidansi, uljni i naftni aditivi, zbog čega je zamjetna njegova prisutnost u otpadnim vodama tih procesa. Ove komponente mogu biti prirodnog ili sintetskog porijekla.

Prema tome, vrste uzoraka u kojima fenolne komponente trebaju biti odreñene su raznolike i uključuju: biološke tečnosti (serum, krv, urin), industrijske produkte i procesne tokove, medicinske kreme i masti, boje i okolišne uzorke kao što su zrak ili voda (uključujući otpadne vode, površinske vode i vodu sa česme).

Fenoli osloboñeni hidrolizom organofosfatnih insekticida, herbicida i fungicida kao i isparljivi fenoli iz drugih izvora dospijevaju u vodotokove, gdje predstavljaju toksične materije kako za živi svijet u vodi, tako i za ljude i okolinu.

Čak i u vrlo malim koncentracijama utiču na kvalitet i osobine voda, mogu prouzrokovati jak ukus, miris te boju.

Potrebe analiza usmjerenih na sadržaj fenola proizlazi iz činjenice da fenoli, posebno hlorofenoli su toksični kod koncentracije od nekoliko µg L-1.

Fenoli koji su uključeni u prioritetnu listu Evropskog Komiteta (EC) i US Agencija za zaštitu okoliša (US EPA) su polutanti okoliša koji se mogu naći u pitkoj vodi, sedimentima i tlu

Prema regulativi mnogih Evropskih zemalja fenoli ne bi smjeli biti prisutni u vodi namijenjenoj za ljudsku potrošnju u koncentracijama većim od 0.1 µg L-1. To znači da je potrebno koristiti analitičke metode koje su sposobne detektovati njihovu prisutnost u desetinama ng L-1.

Ove metode bi trebale takoñer detektovati količine fenola u uzorcima površinskih voda od 1-3 µg/L, jer su toksični za živi svijet u vodi.

Uticaj fenola kao polutanta na Uticaj fenola kao polutanta na

ljudsko zdravljeljudsko zdravlje

Neki prioritetni fenoli, posebno hlorofenoli pokazaju toksična i kancerogena svojstva. Fenol i njegovi spojevi toksični su za ljude i živi svijet što rezultira štetnim djelovanjem na meko tkivo, pluća, bubrege, krvožilni sistem i srce, a do sada nije isključena ni mogućnost mutagenog i kancerogenog učinka.

Metode za odreMetode za odreññivanje fenola u ivanje fenola u

uzorcimauzorcima

Prisustvo fenola u vodi od 0.1 ppb može izazvati posljedice štetne po život čovjeka, a tako nisku koncentraciju treba dokazati, odrediti i pratiti. Postoji više metoda za odreñivanje fenola u vodi, neke od njih imaju zahtjevnu nisku osetljivost, ali postoji i niz ograničenja, od tehničkih do finansijskih.

Najvažnije su:

Spektrofotometrijska metoda, bazirana na reakciji fenola s 4 � amoniantipirinom. Reakcija se zasniva na stvaranju obojenog kompleksnog jedinjenja u baznoj sredini i prisustvu kalij-heksacijanoferata koji ima apsorpcioni maksimum na 460 nm;

Gasna hromatografija;

Tečna hromatografija;

Tankoslojna hromatografija (TLC).

Hvala na paHvala na pažžnji!nji!