10

NR 3032 - Uniwersytet Śląskiwydawnictwo.us.edu.pl/sites/wydawnictwo.us.edu.pl/files/... · 2013. 10. 8. · Publicystyka pedagogiczna Morcinka z lat 1924–1938 Człowiek „estetyczny”

  • Upload
    others

  • View
    1

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: NR 3032 - Uniwersytet Śląskiwydawnictwo.us.edu.pl/sites/wydawnictwo.us.edu.pl/files/... · 2013. 10. 8. · Publicystyka pedagogiczna Morcinka z lat 1924–1938 Człowiek „estetyczny”
Page 2: NR 3032 - Uniwersytet Śląskiwydawnictwo.us.edu.pl/sites/wydawnictwo.us.edu.pl/files/... · 2013. 10. 8. · Publicystyka pedagogiczna Morcinka z lat 1924–1938 Człowiek „estetyczny”

NR 3032

Page 3: NR 3032 - Uniwersytet Śląskiwydawnictwo.us.edu.pl/sites/wydawnictwo.us.edu.pl/files/... · 2013. 10. 8. · Publicystyka pedagogiczna Morcinka z lat 1924–1938 Człowiek „estetyczny”
Page 4: NR 3032 - Uniwersytet Śląskiwydawnictwo.us.edu.pl/sites/wydawnictwo.us.edu.pl/files/... · 2013. 10. 8. · Publicystyka pedagogiczna Morcinka z lat 1924–1938 Człowiek „estetyczny”

Redaktor serii: Publikacje Wydziału Etnologii i Nauk o Edukacji

Urszula Szuścik

Recenzent

Krystyna Kossakowska ‑Jarosz

Publikacja będzie dostępna – po wyczerpaniu nakładu – w wersji internetowej:

Śląska Biblioteka Cyfrowawww.sbc.org.pl

Page 5: NR 3032 - Uniwersytet Śląskiwydawnictwo.us.edu.pl/sites/wydawnictwo.us.edu.pl/files/... · 2013. 10. 8. · Publicystyka pedagogiczna Morcinka z lat 1924–1938 Człowiek „estetyczny”

Spis treści

WprowadzenieW poszukiwaniu aksjologicznych podstaw kultury śląskiej

Triada pojęć: kultura – literatura – wartości

Temat Śląska w szkicach: na styku historii i literatury

Cieszyńska część Śląska – topografia, literatura i kultura

Szczegóły kompozycji zbioru szkiców

Osoba Gustaw Morcinek – pedagog, publicysta, pisarz

Publicystyka pedagogiczna Morcinka z lat 1924–1938

Człowiek „estetyczny”. Program intensywnego humanizmu w pedagogii Morcinka

„Światły” obywatel według Morcinka. Koncepcja wydoskonalenia obywatela kraju

Doświadczenie – przeżycie Literatura o „wrażliwości na czas”

„…przez tekst do historii”. O międzywojennych monografiach literackich Śląska

„Ona, Polska, była celem…” . Między historycznym wydarzeniem a literackim faktem

Czarny Śląsk w reportażu międzywojennym

9

14

18

23

29

43

51

61

78

91

Page 6: NR 3032 - Uniwersytet Śląskiwydawnictwo.us.edu.pl/sites/wydawnictwo.us.edu.pl/files/... · 2013. 10. 8. · Publicystyka pedagogiczna Morcinka z lat 1924–1938 Człowiek „estetyczny”

6 Spis treści

Przestrzeń – miejsce Konstytuowanie przestrzeni przez ludzką w niej obecność

Piękno widokowe Śląska Cieszyńskiego na przykładzie wybranych utworów lite‑rackich

Cieszyńskie poezjobyty Juliana Przybosia – poety z Gwoźnicy

Miasto pisane z pamięci – Kornela Filipowicza Opowiadania cieszyńskie

Nota bibliograficzna

Bibliografia

Summary

Zusammenfassung

109

122

137

149

151

158

159

Page 7: NR 3032 - Uniwersytet Śląskiwydawnictwo.us.edu.pl/sites/wydawnictwo.us.edu.pl/files/... · 2013. 10. 8. · Publicystyka pedagogiczna Morcinka z lat 1924–1938 Człowiek „estetyczny”

Nota bibliograficzna

Teksty, które weszły w skład książki częściowo były już publikowane. W tej pracy wystę‑pują w wersji zmodyfikowanej: poprawionej i poszerzonej. Wraz z tekstami napisanymi na użytek tej publikacji stanowią całość o trójwymiarowym charakterze oglądu zjawisk literackich w przestrzeni kulturowej Śląska lat międzywojennych.

Współpraca Gustawa Morcinka z „Miesięcznikiem Pedagogicznym” w latach 1924–1938. W: Śląskie Miscellanea. T. 12. Red. J. Malicki, K. Heska ‑Kwaśniewicz. Katowice 1999.

Koncepcja Gustawa Morcinka wychowania człowieka w kulturze estetycznej. W: Śląskie Mi-scellanea. T. 15. Red. K. Heska ‑Kwaśniewicz. Katowice 2002.

Koncepcja wydoskonalenia obywatela kraju według Gustawa Morcinka. W: Śląskie Miscel-lanea. T. 17. Red. K. Heska ‑Kwaśniewicz. Katowice 2004.

„…przez tekst do historii”. O międzywojennych monografiach literackich Śląska. W: Śląskie Miscellanea. T. 19. Red. K. Heska ‑Kwaśniewicz. Katowice 2006.

„Ona, Polska, była celem”. Między historycznym przekazem a literackim faktem. W: Śląskie Miscellanea. T. 20. Red. K. Heska ‑Kwaśniewicz. Katowice 2007.

Piękno widokowe Śląska Cieszyńskiego (na przykładzie wybranych tekstów literackich). W: Śląskie Miscellanea. T. 22. Red. K. Heska ‑Kwaśniewicz. Katowice 2008.

Page 8: NR 3032 - Uniwersytet Śląskiwydawnictwo.us.edu.pl/sites/wydawnictwo.us.edu.pl/files/... · 2013. 10. 8. · Publicystyka pedagogiczna Morcinka z lat 1924–1938 Człowiek „estetyczny”

Ewa Fonfara

A literary silva rerum Silesian writing within the scope of the culture of the region

Summar y

The book concerns selected areas of the literature written in the Silesia region in the inter ‑war period. It contains three parts. Each of them collects a literary material concen‑trated on separate research problems, such as:1) the person of an author inscribed in the text, being a master and authority in a certain

field of a creative activity,2) individual and collective human experiences in the light of the literature „sensitive to

time”,3) the relationship between a person and the space and place, mutual interdependence, as

well as constituting the space by the people present therein.The explication of selected issues used a rich and varied literary material: journalism,

literary monographs and reportages, a novel prose and poetry.

Page 9: NR 3032 - Uniwersytet Śląskiwydawnictwo.us.edu.pl/sites/wydawnictwo.us.edu.pl/files/... · 2013. 10. 8. · Publicystyka pedagogiczna Morcinka z lat 1924–1938 Człowiek „estetyczny”

Ewa Fonfara

Literarische Silva rerum Schlesisches Schrifttum im Bereich der Regionalkultur

Zusammenfassung

Das Buch betrifft ausgewählte Bereiche des in Schlesien in der Zwischenkriegszeit entstandenen Schrifttums. Es besteht aus drei Teilen. Jeder von ihnen berührt konkrete Forschungsprobleme, d.i.:1) die den Text kennzeichnende Person des Urhebers, der auf dem bestimmten Gebiet

der schöpferischen Aktivität Meister und Autorität ist,2) individuelle und kollektive Erfahrungen und Erlebnisse der Menschen – im Lichte der

„zeitempfindlichen“ Literatur,3) die Verhältnisse zwischen dem Menschen und der Natur und dem Ort, Wechselbezie‑

hungen und Schaffung des Raumes durch die menschliche Tätigkeit.Bei Erläuterung der genannten Fragen bediente man sich umfangreichen und vielfäl‑

tigen literarischen Stoffes: publizistischer Texte, literarischer Monografien und Reporta‑gen, Romanprosawerke und Dichtungen.

Page 10: NR 3032 - Uniwersytet Śląskiwydawnictwo.us.edu.pl/sites/wydawnictwo.us.edu.pl/files/... · 2013. 10. 8. · Publicystyka pedagogiczna Morcinka z lat 1924–1938 Człowiek „estetyczny”

RedaktorAleksandra Gaździcka

Autor fotografii na okładce oraz rysunków na stronach działowychAleksandra Fonfara‑Krótki

Projektant szaty graficznejPaulina Dubiel

Redaktor technicznyMałgorzata Pleśniar

KorektorKatarzyna Kocur

ŁamanieAlicja Załęcka

Copyright © 2013 byWydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego

Wszelkie prawa zastrzeżone

ISSN 0208 ‑6336ISBN 978 ‑83 ‑226 ‑2164 ‑6

WydawcaWydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego

ul. Bankowa 12B, 40 ‑007 Katowicewww.wydawnictwo.us.edu.ple ‑mail: [email protected]

Wydanie I. Ark. druk. 10,0 Ark. wyd. 12,5. Papier Ecco Book Cream 70 g Cena 20 zł (+ VAT)

Druk i oprawa: PPHU TOTEM s.c. M. Rejnowski, J. Zamiara, ul. Jacewska 89

88 ‑100 Inowrocław