46Školska

2018/2019.List učenika Elektrotehničke škole za energetiku

NoveIskre

YOU

YES

CAN

design by Armin & Alen

2

U IZRADI OVOG BROJA NOVIH ISKRI UČESTVOVALI SU UČENICI:III-1Mevlida PodžićInela LigataSegmedina SalmanIV-4 Selman Omerbegović

PROFESORICE:Dženita Šljivo Anela JarkočSabina Borovac Selma Ramović– Kalajdžija

TEHNIČKO UREĐENJE:Armin SilajđijaAlen Bećirević

20

18

/20

19

NO

VE

IS

KR

E

2

Redakcija

Ukoliko ste zadovoljni našim radom - pohvalite nas, ukoliko niste - upozorite nas šta možemo unaprijediti.Kontaktirajte nas: noveiskre@gmail.com

Nastavničko vijeće naše škole pohvaljuje:Učenike koji su postigli odličan uspjeh uz primjerno vladanje

Učenike koji su učestvovali u vannastavnim aktivnostima

Adnan Durić (I 2)Ivana Juković (l 3)Tarik Bojčić (I 3)Adel Karahasanović (I 5) Ena Dolić (II 1) Melisa Hamzić (II 1) Adel Delić (II 2)Tarik Vunić (II 3)Belma Landžo (II 3)Edwin Graca (II 4)Rijad Duran (II 6)Maid Tumbul (II 6)Mevlida Podžić (III 1)Inela Ligata (III 1) Amer Ćesko (III 1)Ema Memić (III 2)Ajla Solak (III 2)Šejla Džananović (II 2) Elmedin Sjenar (III 2)

Kerim Letić (III 2)Mirza Avdić (III 2) Bilal Hamzabegović (III 2) Elvir Memić (III 3)Oldžaj Memišević (III 3) Ervin Tuzlić (III 4)Adis Sijamić (III 6)Amina Andelija (IV 2)Nihad Duharkić (IV 2)Selma Hrvo (IV 2)Amila Mehmedović (IV 2) Amina Osmanagić (IV 2)Lamija Pohara (IV 2)Emir Pošković (IV 2)Melisa Pozder (IV 2)Hasan Arnautović (IV 3)Nikola Marić (IV 3)Selman Omerbegović (IV 4) Almir Šabanović (IV 4)

Učenike koje su redovno pohađali nastavuMirza Avdić (III 2)Eldar Imamović (III 2)Emir Ligata (III 2)Edis Čeljaj (IV 1) Selman Omerbegović (IV 4)

Mevlida Podžić (III 1) Inela Ligata (III 1) Hanan Alić (III 3) Arman Stančić (III 3) Ajdin Hrnjić (III 3) Armin Silajđija (IV 1)

NO

VE

IS

KR

E

3

20

18

/20

19

Redakcija Novih Iskri upućuje iskrene čestitke sa željom da i dalje nižu

uspjehe.

Redakcija Pohvala najboljima

NO

VE

IS

KR

E

4

20

18

/20

19

EUROPEAN YOUTH OLYMPIC FESTIVAL

EYOF (European Youth Olympic Festival) predstavlja najveći sportski olimpijski festi-val za mlade sportiste između 14 i 18 godina.Organizuje se zimski i ljetni festival svake dvije godine. EYOF je u sastavu Evropskog olimpijskog komiteta koji ima ekskluzivna prava na događaj..

“EYOF je savršena prilika da naučite mlade sportiste iz cijele Evrope o važnosti ideala poput poštene konkurencije, pošto-vanja, tolerancije i prijateljstva.”Jean-Michel Saive

NO

VE

IS

KR

E

5

NO

VE

IS

KR

E

5

20

18

/20

19

Vrijeme održavanja EYOF-asubota, 9. februar 2019. – subota, 16. februar 2019.

Učenici i profesori naše škole su učestvovali u organizaciji EYOF-a: Fikret Radončić, prof. (menadžer za planiranje i kordinaciju), Din Pehlivanović (član promo tima i

volonter menadžer sektora), učenici koji su učestvovali u ceremoniji otvaranja u pratnji profesora Muniba Fazlića (Selak Miralem, Memić Elvir, Turčalo Elmedin, Žilić Adnan, Vidović Danial, Alić Harun, Halilović Edvin, Halilović Dino , Kundo Hamza, Valjevčić Vedad, Ahmetspahić Muhamed, Kološ Harun, Ćelosmanović Faruk) i učenici volonteri (Bećirević Alen , Merkez Jusuf, Kolja Haris, Pehlivanović Din,Valjevčić Vedad, Mizdrak Nihad, Kapo Vanja, Memić Ema, Durgut Adi).

2019. godine u Sarajevu 14. Evropski olimpijski festival mladih (EYOF)1984. godine u Sarajevu 14. Zimske olimpijske igre (ZOI)

8 disciplina: alpsko skijanje, biatlon, skijaško trčanje, umjetničko klizanje, hokej na ledu, brzo klizanje, snowboard, carling.

NO

VE

IS

KR

E

2

20

18

/20

19

NO

VE

IS

KR

E

6

Aktivnosti

U saradnji sa Zavodom za trans-fuziologiju i ove godine se real-

izovala akcija dobrovoljnog darivan-ja krvi, pa su 2. 10. 2018. god. svi punoljetni učenici naše škole ima-li priliku odazvati se ovoj akciji.

Takmičenje „SKETCH STREET BASKETBALL“ se održavalo od 15.9.2018. do 18.9.2018. na platou

ispred BBI Centra. Najbolji košarkaši četvrtih razreda naše škole su nastupili u sastavu: Damjanović Sanjin IV3, Paprica Alen IV-3, Tarik Trnka IV-4 i Ćatović Tar-ik IV-4, u pratnji profesora Mirsada Emirhafizovića. Ekipa naše škole dobrom igrom pobjeđuje ekipu Gimnazije Obala i osvaja zasluženo treće mjesto.Čestitamo učenicima i profesoru.

Na manifestaciji „Noć is-traživača 2018“, koja je održa-

na u petak 28. septembra ekipa naše škole je osvojila prvo mjes-to, sa radom „ Akumulacija en-ergije atmosferskog pražnjenja“.Čestitamo učenicima i mentoru prof. Emiru Ramiću.

Od 16. do 18. oktobra učenici prvih razreda posjetili su festival kulturnih raznolikosti u Historijskom muzeju BiH

u organizaciji Fondacije “Kulturno naslijeđe bez granica”.

Federalno Ministarstvo kulture i sporta orga-nizovalo je dodjelu nagrada i pohvala za pro-

jekat „Dani evropskog naslijeđa“ u Fojnici 12. sep-tembra. Učenici naše škole (Islamović Amila II-1, Dolić Ena II-1, Landžo Belma II-3, Delić Adel II-2, Deljković Adin II-2, Hurić Erin II-2, Karić Benja-min II-2, Muratspahić Amel II-2, Pehlivanović Din II-2, Merdžić Ismar II-2) osvojili su treće mjesto za video uradak „Voljelo se dvoje mladih“ pod mentorstvom profesorice Jadranke Hrnjadović.Čestitamo učenicima i profesorici.

NO

VE

IS

KR

E

7

20

18

/20

19

Aktivnosti

Profesori i uposlenici škole posjetili su, “IS-TANBUL BAYRAMPAŞA İnönü Mesleki ve

Teknik Anadolu Lisesi” i obavili stručno usavrša-vanje u periodu od 3.11.2018. do 8.11.2018.

Ministarstvo za obrazovanje, nauku i mlade organizovalo je odlazak

učenika II razreda i njihovih razrednika u Memorijalni centar Potočari. Učenici i profesori su u Potočarima pregledali izložbu slika i 30 minutni dokumen-tarni film o dešavanjima u Srebreni-ci 1992.-1995. godine, a nakon toga obišli su i novootvoreni Muzej. U toku projekcije filma emocije su bile iz-ražene, pa su se mogle vidjeti i suze.

Profesor Mujo Zeničanin iz Mješo-vite srednje škole Tešanj prezentovao

je rad 3D štampača grupi naših učenika.

Direktorica Samira Karamehić, pomoćnik Emir Ramić sa profesorima Ernadom Jabandžićem

i Mirnesom Mustafić posjetili su Mješovitu sred-nju školu u Tešnju te dogovorili daljnju saradnju.

Učenici naše škole (Amila Mehmedović IV2, Lamija Pohara VI2, Ivana Ivković I3) sa pedagogicom škole

Sanelom Miroc, prisustvovali su prezentaciji “U-Report” u hotelu Bristol. U-report promovira dijalog, slobodu izražavanja i daje mladima platformu i glas da aktiv-no učestvuju i pomognu u oblikovanju politike razvo-ja, da se informišu o pitanjima koja su im važna kako bi mogli napraviti promjene u svojim zajednicama.

Pr i g o d n i m programom

obilježen je Dan državnosti Bosne i Hercegovine.

Učenici naše škole posjetili su 3. de-cembra Kamerni teatar i gleda-

li predstavu “Zarobljenica”. Također su posjetili i Muzeje grada Sarajeva.

Inspektor Mup-a Kantona Sarajevo Vatreš A. održao je predavanje učenicima prvih i drugih razreda o

temi “prevencija zloupotrebe psihoaktivnih sredstava”

Učenici završnih razreda zajedno sa predmet-nim profesorima Seadom Halilagićem, Mir-

sadom Madeškom i Muhamedom Tufom, pos-jetili su postrojenja u Velešićima i Buća Potoku.

Učenici Filmske sekcije sa profe-soricom Jadrankom Hrnjadović

obilježeli su Halloween izradom sim-bola i prigodnom prezentacijom.

2

20

18

/20

19

NO

VE

IS

KR

E

8

Vijeće učenika organizovalo je humanitarnu akciju sakupljan-

ja slatkiša te nekih higijenskih p o t r e p š t i -na. Akcija „Jedan slat-kiš, jedno dijete“ je i ovog puta popraćena velikim odazivom kako učenika, tako i osoblja naše škole.

Članovi Filmske sek-cije (Glumci: Ena

Dolić, Nelma Adilović, Eldar Voljevica, Amel Muratspahić, Din Peh-livanović, Adin Deljković. Kamera: Edin Hurić, Adel Delić. Montaža: Adin Deljković, Adel Delić) za-jedno sa mentoricom prof. Jadrankom Hrn-jadović osvojili su drugo mjesto u kategoriji Igrani film na „20. Festivalu filma djece i omla-dine“ u Zenici. Čestitamo učenicima i profesorici.

Aktivnosti

U toku zimskog raspusta realizovana je ferijalna praksa u preduzećima sa ko-

jima naša škola ima uspješnu saradnju.

Vijeće učenika iniciralo je školski turnir u odbojci početkom II polugo-

dišta. Takmičili su se dječaci i djevojčice. Prvo mjesto u kategoriji djevojčica osvo-jila je ekipa prvih razreda (Huruz Amina I4, Ivković Ivana I3, Jukić Indira I3, Sali-hagić Nezira I3, Suljević Ilma I3, Škrijelj Dalila I3, Muratović Albina I5 i Moco Aida I5. Čestitamo učenicima i razrednicima prof. Selmi Ramović-Kalajdžija, prof. Sa-bini Dacić i prof. Mirsadu Emirhafizoviću.

Dana 5. decembra 2018. učenici drugog i trećeg

razreda u sklopu ‘Mjeseca Al-lahova Poslanika, u pratnji profesorice Vjeronauke Mer-ime Leka, prisustvovali su manifestaciji Selam Ya Resul-lah. Manifestacija je održana u velikoj sali općine Novi Grad, a program su pripremili sred-njoškolci Kantona Sarajevo.

Počele su utakmice Kantonalnog takmičenja “Liga srednjih škola KS 2019” u malom fudbalu. Ekipa

naše škole nastoji odbraniti prošlogodišnju titulu.

Prvo mjesto u kategoriji dječaka osvojila je ekipa IV3 pobjedivši u svih 5 utak-

mica. Čestitamo učenicima (Air Slatina, Ar-nautović Hasan, Damjanović Sanjin, Kulo-vac Mirnes, Kurtanović Amar, Marić Nikola, Paprica Alen i Pupalović Almir) te razred-nici, profesorici Harisi Okanović. Posebne čestitke profesoru Mirsadu Emirhafizoviću i Munibu Fazliću za odličnu organizaciju turnira i fer suđenje. Upučujemo čestitke učenicima koju su učestovali kao pomoćne sudije, zapisničari i osoblje prve pomoći: Nezira Salihagić I3, Aida Moco I5 i Albi-na Muratović I5, Emela Rizvanović, Semra

Agović, Hamza Kundo i Alden B a -jrić III4

Aktivnosti

13

NO

VE

IS

KR

E

9

20

18

/20

19

Uspjeh na kraju prvog polugodišta šk. 2018/2019. godine

13.8818.72

21.7 22.525.54 27.28 28

30.33 30.62 32.33 32.5 33 33.52 34.96 35.11

41.04 41.6544.46 44.76

54.5 54.82 56.14

I 6 II 6 II 1 II 4 II 3 I 4 I 1 I 2 I 5 IV 4 III 5 III 1 II 2 IV 2 IV 3 III 3 III 4 IV 1 I 3 III 6 III 2 II 5

Opravdani izostanci po učeniku

15

22.4125.31 26.63 27.86 28.33

32.28 34.23 35.71 38.29 38.63 39.74 40.33 42.6846.2 46.28 48.13 50.11 52.33

57.6563.09 65.44

I 6 II 1 II 4 II 6 II 3 I 4 I 1 II 2 I 2 III 1 IV 4 IV 2 I 5 III 5 I 3 IV 3 III 4 IV 1 III 3 III 2 II 5 III 6

Ukupni izostanci po učeniku

0.7 0.71 1.04 1.12 1.442.31

2.81 2.82

4.284.77

5.29 5.38 5.646.3 6.47

6.957.9

9.710.18

10.94 11.17 11.29

II 1 II 2 I 4 I 6 I 3 II 3 II 4 III 2 I 1 IV 2 III 1 I 2 IV 1 IV 4 III 4 II 5 II 6 I 5 III 5 III 6 IV 3 III 3

Neopravdani izostanci po učenikuMi u Medijima

I1 I RAZREDNICA MIRNESA PENAVA

I2 I RAZREDNIK FIKRET RADONČIĆ

I4 I RAZREDNICA SABINA DACIĆ

I5 I RAZREDNIK MIRSAD EMIRHAFIZOVIĆ

“Život je poput vožnje biciklom da biste održali ravnotežu morate se stalno kretati” Albert Einstein

2

20

18

/20

19

NO

VE

IS

KR

E

10

I2 I RAZREDNIK FIKRET RADONČIĆ

I3 I RAZREDNICA SELMA RAMOVIĆ-KALAJDŽIJA

I5 I RAZREDNIK MIRSAD EMIRHAFIZOVIĆ

I6 I RAZREDNIK MUHAMED TUFO

“Život je poput vožnje biciklom da biste održali ravnotežu morate se stalno kretati” Albert Einstein

NO

VE

IS

KR

E

11

20

18

/20

19

Noc istrazivaca u SarajevuEvropska noć istraživača organizovana je u Bosni i Hercegovini 28. septembra 2018. godine. Ovo je sedma godina tradicionalnog druženja na svojevrsnom festivalu nauke i istraživanja, obilježava se u 300 gradova širom Evrope.

"Noć istraživača u Bosni i Hercegovini organizuje se već sedam godina. De-set gradova pridružilo se ovoj inicija-tivi, što pokazuje da interes raste. To je događaj koji promovira nauku i ost-varenja u nauci, a nauka i istraživanje su integralni dio ekonomskog razvo-ja zemlje. Evropska unija ohrabruje Bosnu i Hercegovinu da učestvuje u ovakvim programima i mlade ljude da se pridruže nauci", rekao je Gi-annluca Vannini, v.d. šefa Sekcije operacija za socijalni razvoj, civilno društvo i prekograničnu saradnju.

„LET'S STEAM! Stvarajmo nove prilike!“ je slogan pod kojim se manifestacija održala ove godine.

“Let’s STEAM! Stvarajmo nove prilike”, proslavljamo kreativnu stranu nauke, kao i sam kreativni proces naučnog dostignuća. STEAM je slo-gan za nauku, tehnologiju, preduzentištvo, umjetnost i matematiku (Science, Tech-nology, Entrepreneurship, Arts, Mathematics), a sebi smo postavili izazov da st-vorimo priliku za izuzetne lju-de koji rade u ovim oblasti-ma u Bosni i Hercegovini.

Cilj Noći istraživača je promocija naučnih istraživanja, kao i podizanje svijesti kod šire jav-nosti o utjecaju istraživanja na svakodnevni život. Promocija nauke i naučno-istraživačkog rada, u slučaju Noći istraživača podrazumijeva razne aktivnosti u večernjim časovima, a težište je na predstavljanju istraživača u opuštenoj i prijateljskoj atmosferi, te na promov-

isanju karijere istraživača, posebno mladih.

Ena Dolić II1

I

V V

2

20

18

/20

19

NO

VE

IS

KR

E

12

NO

VE

IS

KR

E

13

20

18

/20

19„Akumulacija energije atmosferskog

pražnjenja“ učenici: Hanan Alić, Arman Stančić i Ajdin Hrnjić (III3), mentor: Emir Ramić (PRVO MJESTO)

„Mini hidroelektrana“ učenici: Adel Ko-lar, Mahir Prljača i Hamza Fako (III5), mentor: Muhamed Tufo

„Ispitni laboratorijski sto“ učenici: Vedad Kovač, Faris Višnjić i Emir Suljović (II6), mentor: Elvir Nokto

„CNC štampač“ učenici: Hamza Žunić (IV1), Edin Bekan (IV1) i Dino Jažić (III6), mentor: Ades Bučan

„Hibridni bojler“ učenici: Mirza Avdić (III2), Hamza Hadžimuratović (III3), mentor: Ernad Jabandžić

Učenici i profesori Elektrotehničke škole za energetiku su učestovali na manifestaciji “Noć istraživača 2018.”

2

20

18

/20

19

NO

VE

IS

KR

E

14

CentarIzvrsnosti

Sistem kućanske automatike (pamet-na kuća) je sistem kojim se može upravljati na mnoge načine. Na-

jčešće se ovim sistemom upravlja pomoću računara, daljinskih upravljača i mobil-nih telefona. Prednost je što se integraci-ja vrši bez građevinskih radova, tj sve se ostvaruje putem već postojećih insta-lacija. Imamo razne mogućnosti sistema kontrole kuće, rasvjete unutar i van kuće, upravljanje audio i video sistemom, grijan-jem, hlađenjem, bazenom, rolnama, itd..Još neke od prednosti su jednostavan sistem, pojednostavljenost obaveza, mini-malan utjecaj faktora okoline. Ovaj sistem često koriste ljudi s nekim od invaliditeta, odnosno, oni koji se teže kreću samostal-no. Ovaj sistem se temelji na centralnom procesoru, tj. takvom sistemu koji kon-troliše i upravlja svim ostalim sistemima. Centralni procesor dobiva informacije iz okoline putem senzora i alarma, te se tako prilagodi obradi informacije i na temelju zadatih pravila procesor upravlja uređaji-ma. Svi uređaji su međusobno povezani u centralnu mrežu kako bi se kontrolisali sa raznih pozicija. Fleksibilnost i jednostav-nost upravljanja su najbitnija stavka. Kad nema nikoga kod kuće, može se podesiti vaš „stil života“. Taj stil može da se uključi kako bi kuća mogla da odradi sve vaše stan-dardne zahtjeve, nešto poput uključivanja rasvjete, podizanja roletne, podešavan-je temperature prostorija, itd. U slučaju provale kuća pali alarm, senzore, svjetla i šalje vam SMS poruku. U slučaju poplava gase se svi ventili napajanja te opet dobi-vate SMS poruku. Slično je i sa požarom. Ono čime se ona služi je KNX , tj. stan-dard za upravljanje ovakvim objektima.

Sistem pametnih instalacija predstavlja rješenje koje se može koristiti za upravl-janje raznim funkcijama: rasvjeta, roletne,

video interfon, video nadzor, ozvučenje, gri-janje, protuprovani sistem i to sve sa aspek-ta sigurnosti, uštede energije, zaštite, upra-vljanja, udobnosti prateći želje korisnika i njihove dnevne aktivnosti, želje, potrebe i navike. Ogleda se u racionalnoj potrošnji električne energije kojim se ostvaruju značajne uštede. Pametnom kućom je moguće upravljati putem: daljinskog upravljača i lokalno,a trenutno radi-mo upravljanje na daljinu, pomoću interneta). Sve ugrađene komponente se napajaju na-ponom od 27 V i imaju vrlo malu potrošn-ju struje, pa je i razina elektromagnetsk-og zračenja koju proizvodi ovaj sistem znatno niža nego kod tradicionalnih el. instalacija.Prenos upravljačkih signala između različi-tih komponenti ovog sistema zove se BUS (bas) sistem i sastoji se od upredene parice odnosno samo 2 žice (telefonski kabl). Sistem se sastoji od aktuato-ra (pokretača) i upravljačkih uređaja.Ono što je najinteresantnije u ovoj pametnoj kući je Scenario kontrola koja objedinjava pomen-ute funcije (rasvjeta, roletne, ozvučenje, video nadzor, interfon, grijanje itd.) tj. pritiskom na samo jednu tipku , moguće je pokrenuti max 100 različitih kombinacija ovih funkcija kao npr: istovremeno uključivanje/isključivanje više rasv-jetnih strujnih krugova, istovremeno upravljan-je roletnama u različitim sobama, isključivanje/uključivanje protuprovalnog sistema, uključivan-je muzike i sve njihove međusobne kombinacije.

Učenici i profesori u “Centru izvrsnosti” učestvuju na mnogim manifestacijama i tako predstavljaju našu školu. U ovom broju “Iskri” odlučili smo vam predstaviti jedan od projekata “Pametna kuća”.

Automatizacija

Mevlida Podžić III1

Inela LigataIII1

NO

VE

IS

KR

E

15

20

18

/20

19

AleksaŠantic

Aleksa Šantić (Mostar, 27. maj 1868. – Mostar, 2. febru-ara 1924.) bio je bosanskohercegovački pjesnik i akade-mik. Najveća djela stvarao je krajem 19. i početkom 20.

stoljeća. Vrhuncem njegovog stvaralaštva smatra se period od 1904. do 1912. Najveći utjecaj na njegovo stvaranje imala je narodna književnost (narodna lirska pjesma - sevdalinka, bala-da, romansa i narodna epska pjesma). Njegove pjesme pune su emocionalne boli, rodoljublja i ljubavne čežnje za nacionalno i socijalno ugroženim Hercegovcima.

Aleksa Šantić, autor antologijskih pjesama “Ostajte ovdje”, “Emi-na”, “Veče na školju”, “Ne vjeruj”, “Pretprazničko veče” i drugih…Kada je preminuo, sa pravoslavnih i katoličkih crkava zazvonila su zvona, a sa minareta mostarskih džamija oglasili su se mujezini.

95 godina od smrti bosanskohercegovačkog pjesnika

Ostajte ovdje!... Sunce tuđeg nebaNeće vas grijat k’o što ovo grije;grki su tamo zalogaji hljebaGdje svoga nema i gdje brata nije. Od svoje majke ko će naći bolju?!A majka vaša zemlja vam je ova;Bacite pogled po kršu i polju,Svuda su groblja vaših pradjedova. Za ovu zemlju oni behu divi,Uzori svijetli, što je branit znaše,U ovoj zemlji ostanite i vi,I za nju dajte vrelo krvi vaše. Ko pusta grana, kad jesenja krilaTrgnu joj lisje i pokose ledom,Bez vas bi majka domovina bila;A majka plače za svojijem čedom.

Ne dajte suzi da joj s oka leti,Vrat’te se njojzi u naručja sveta;Živite zato da možete mrijetiNa njemom polju gdje vas slava sreta! Ovde vas svako poznaje i voli,A tamo niko poznati vas neće;Bolji su svoji krševi i goliNo cvijetna polja kud se tuđin kreće. Ovdje vam svako bratski ruku steže -U tuđem svijetu za vas pelen cvjeta;Za ove krse sve vas, sve vas veže:Ime i jezik, bratstvo, i krv sveta. Ostajte ovdje!... Sunce tuđeg nebaNeće vas grijat ko što ovo grije, -Grki su tamo zalogaji hljebaGdje svoga nema i gdje brata nije...

Ostajte ovdje

I

2

20

18

/20

19

NO

VE

IS

KR

E

16

UcenickiRAD

Jutros je granulo sunce i prosulo svoje nježne zrake po hladnim i oronulim zidovi-ma sobe. Jedan tračak nasumično odb-

jegao od drugih, pade mi na ruke. Toliko go-dina te ruke grle sunce, dočekuju kišu i mrznu se od snijega. Toliko neispričanih priča su te ruke napisale. Toliko suza obrisale. Toliko pje-sama odsvirale. A zašto, zašto niko od nas i ne razmišlja o tome kakav blagoslov možemo dodjeliti svojim rukama, jednu da pomognemo sebi, a druga da ima suosjećajnosti za druge. Možda će nečije ruke nekome napraviti dom, skromnu trpezu koja prekriva blijedi odsjaj lampe. A ruke, ruke su svestrane mogu da sruše dom,da razore porodicu i unište trud koji se godinama ulagao u nešto. Zlatne ruke mogu da stvore umjetnost, da pišu ražličite odlom-ke sudbine kojima će se ljudi vijekovima diviti. Mogu da nahrane gladnog, da pomognu bole-snog i miluju dragu po kosi, da joj pišu pjesme čija će nježnost vječno odzvanjati kosmosom, stvarajući harmoniju između svjetova. Pjesme čija će nježnost povezati duše jedna za drugu is-prepleteni među prstima nježnih ruku. Pjesme koje obećavaju beskonačnu borbu života nad uništenjem i smrti. Borbu ljubavi nad zlom, bor-bu pravde nad nepravdom. Zaista sve se nalazi u rukama čovjeka. Možemo držati raj u ruka-ma ili možda pakao, svako na način koji zna...

Ilmana Imširović IV2

Ruke koje grade i koje razaraju

V V

“Ruke. Svemu su krive ruke. To je kod nas i kod majmuna koji jedini među životinjama imamo ruke!I gledao je ruke. Ruke pametne i vri-jedne, svemoćne i lukave, strašne, zlo-činačke ruke. Mogu se stisnuti u šaku, raširiti u lepezu i sklopiti u najropskiju molitvu. Njima se može dohvatiti nož i pištolj i protivnički grkljan…Rukama se može zadaviti!Ta ga je činjenica zaprepastila. Ovim istim rukama kojima se miluje dra-ga po kosi i pas niz dlaku, kojima se odmahuju pozdravi i šalju poljupci on-ima koji odlaze ili onima koji ostaju… Ruke rade, grade, stvaraju, onda opet uništavaju i ruše što su stvorile. Lude ruke. Ruke hvataju ruke, uvjeravaju se stiskom o međusobnom prijateljstvu, bratstvu, solidarnosti i vjernosti do smrti, zatim ruke ustaju protiv ruku, bore se protiv ruku, sakate ruke. Ruke ubijaju ruke. Ruke ubojice. Svemu su krive ruke, to je jasno. A da nema ruku? — nosovi bi nam se izdužili u surle ubilačke, bili bismo mali dvo-nožni opaki slonovi.”

Ranko Marinković

“Ruke”

Knjizevno djeloV

NO

VE

IS

KR

E

17

20

18

/20

19

UcenickiRAD

Jutros je granulo sunce i prosulo svoje nježne zrake po hladnim i oronulim zidovi-ma sobe. Jedan tračak nasumično odb-

jegao od drugih, pade mi na ruke. Toliko go-dina te ruke grle sunce, dočekuju kišu i mrznu se od snijega. Toliko neispričanih priča su te ruke napisale. Toliko suza obrisale. Toliko pje-sama odsvirale. A zašto, zašto niko od nas i ne razmišlja o tome kakav blagoslov možemo dodjeliti svojim rukama, jednu da pomognemo sebi, a druga da ima suosjećajnosti za druge. Možda će nečije ruke nekome napraviti dom, skromnu trpezu koja prekriva blijedi odsjaj lampe. A ruke, ruke su svestrane mogu da sruše dom,da razore porodicu i unište trud koji se godinama ulagao u nešto. Zlatne ruke mogu da stvore umjetnost, da pišu ražličite odlom-ke sudbine kojima će se ljudi vijekovima diviti. Mogu da nahrane gladnog, da pomognu bole-snog i miluju dragu po kosi, da joj pišu pjesme čija će nježnost vječno odzvanjati kosmosom, stvarajući harmoniju između svjetova. Pjesme čija će nježnost povezati duše jedna za drugu is-prepleteni među prstima nježnih ruku. Pjesme koje obećavaju beskonačnu borbu života nad uništenjem i smrti. Borbu ljubavi nad zlom, bor-bu pravde nad nepravdom. Zaista sve se nalazi u rukama čovjeka. Možemo držati raj u ruka-ma ili možda pakao, svako na način koji zna...

Ilmana Imširović IV2

Selman Omerbegović

IV4

Prvi svjetski rat

Prije 100 godina , 11. novembra 1918. godine, u 11 sati, 11. mjeseca, milioni ljudi su položili oružje.To je bio dan primirja, završetak Prvog svjetskog rata.

Njemačka, posljednja zemlja među centralnim silama, srušila se vojno, ekonomski i politički.Dan primirja, kasnije poznat kao Dan sjećanja, proslavlja se svake godine.11. novembra 1918. godine u vozu Marshalla Ferdinanda Foha, nekoliko puno-moćnika Njemačke i glavnih savezničkih zemalja potpisalo je kratak dokument koji je naredio prekid borbe, koji je stupio na snagu od 11:00 sati.Time je završen globalni masakr koji je započeo u augustu 1914. godine i u kojem je ubijeno više od 10 miliona boraca i 6 miliona civila.Zapravo, iako je ovaj dokument zaustavio borbu,nije formalno završio rat.Zaista, Njemačka je tražila primirje kako bi pregovarala o formalnom mirovnom sporazumu.Mir je obezbjeđen osam mjeseci kasnije, 28. juna 1919. godine na Pariškoj Mirov-noj konferenciji. Za većinu naroda uključenih u Prvi svjetski rat, primirje od 11. novembra je bio dan kad su borbe konačno završene, zbog čega je postao velika opomena širom svijeta.U prvom danu primirja, 11. novembra 1918. godine, ljudi su veselo slavili na ulicama zemalja saveznika, poput Britanije, Kanade, Australije, Novog Zelanda, SAD-a, Francuske i Belgije. Ljudi su se radovali završetku perioda totalne mobili-zacije koja je utjecala na svaki vid njihovog života. Naša domovina i grad Sarajevo u kome je Prvi svjetski rat počeo ubistvom Franca Ferdinanda, obilježilo je 100 godina od završetka rata, Bečka filharmonija i Sarajevska opera održali su koncert u Vijećnici kako bi se iz Sarajeva poslala slika mira i tolerancije.

1918-2018

2

20

18

/20

19

NO

VE

IS

KR

E

18

Profesorica: “Od kojeg materijala je taj provodnik napravljen ?”Učenik: “Od aluminijskog aluminijuma.”

Zanimljivosti

Mevlida Podžić III1

Inela LigataIII1

Biseri naših ucenika

Profesorica: “Znaš li prevesti sa engleskog na bosanski jezik šta znači „trip“ ?Učenik: “To znači utripovati se.”

Profesorica: “Šta uradiš kada se probudiš ?”Učenik: “Sjednem da se odmorim od spavanja.”

Profesorica: “Kako ti učiš ?” Učenik: “Bubam s razumije-vanjem.”

Učenik: “Možemo li izaći, profesorice ?”Profesorica: “Možete, ali kada zvoni.”Učenik: “Mislim iz programa profesorice, ne iz kabineta.”

Profesorica: “Koje je glagolsko vrijeme „have“ ?”Učenik: ”Umjereno oblačno.”

Profesorica: “Nabroj nam neke književnike realizma ?”Učenik: “Ivo Andrić.”

Profesorica: “Od čega je napravljeno jezgro transformatora ?”Učenik: “Od feromagnetnog željeza.”

Profesorica: “Kakav je ovaj plašt ?” Učenik: “Visokožilni.”

Profesorica: “Za šta nam služi efekat staklenika ?”Učenik: “Da zasadimo voće i da ono raste zimi.”

Profesorica: “Šta znači operativan ?”Učenik: “Da se on može operisati.”

Profesorica: “Koronu možemo osjetiti sa svih 5 čula.”Učenik: “A možemo li je okusiti?”

Profesorica: “Volite li vi moj predmet ?”Učenik: “Volimo, svake srijede dvije sijede.”

PALINDROMIIzraz palindrom dolazi iz grčkog jezika - palin = natrag + dromos = put - odnosno, “ono što teče unatrag”. Naime, palindrom je riječ ili fraza koja se može čitati i naopako, a da joj se značenje ne promijeni. Tako na ljudskome tijelu imamo čak tri palindroma - oko, kapak i kuk. A sada evo više nego nekoliko zanimljivih palindroma, a vi slobodno za svaki slučaj provjerite čitaju li se sljedeće fraze jednako i s lijeva u desno i s desna u lijevo.

Idu ljudiAna nabra par banana.

Evo love!Mače jede ječam.Ana voli Milovana.

U Rimu umiru.Anja sebe sanja.

Imaju Arapi para u jami.Sir ima miris.

E, sine, ženi se.

Ovo je Jovo.Anja voli milovanja.Udovica baci vodu.I jogurt ujutru goji.

Ivo loto lovi.Anja sebe sanja.Evo sada sove.

Nema Kata kamen.Oruđa doda Đuro.Idu ljeta, pate ljudi.

V

NO

VE

IS

KR

E

19

20

18

/20

19Voyager 1 je svemirska sonda koju je

NASA lansirala 5. septembra 1977. go-dine. Ona je dio Voyager programa čiji je cilj da istraži spoljašnju stranu solarnog sistema.Lansirana je 16 dana nakon svog blizanca Voyager 2.Ona i sad komunicira sa Deep Space Net-work-om, prima rutinske naredbe i daje povratne podatke, nakon 41 godine 3 mjeseca i 14 dana od 19. decembra 2018. godine. Na udaljenosti od 142,31 AU (1AU je udaljenost Zemlje od Sunca), od 4. juna 2018. godine to je najdalji vještački pred-met od Zemlje.

25. augusta 2012. godine, bila je prva svemirska letjelica koja je izašla iz našeg solar-nog sistema. Voyager 2 je imao sličan zadatak.Poslan je u cilju istraživanja gasnih giganta Jupitera, Saturna, Urana i Neptuna.Udaljena je 119AU od Sunca krajem 2018. godine.Ona je 5. novembra 2018. godine izašla iz našeg solarnog sistema zajedno sa svojim blizancem, postala je drugi vještački predmet koji je to uradio, te je počeo da pruža prva direktna mjerenja gustine i temperature međuzvjezdane plazme, što je prazni prostor svemira između dvije zvijezde.

Zanimljivosti

KošarkaFudbalOdbojkaRukometRagbiSkijanjeBoksPlivanjeBiciklizamStoni tenisTenisKarateAtletikaKlizanjeKuglanjeGimnastikaStreljaštvoBiatlonHokej na leduGolfHrvanjeMaraton

www.etssa.edu.bawww.etssa.edu.bawww.etssa.edu.bawww.etssa.edu.bawww.etssa.edu.bawww.etssa.edu.bawww.etssa.edu.bawww.etssa.edu.bawww.etssa.edu.bawww.etssa.edu.bawww.etssa.edu.bawww.etssa.edu.bawww.etssa.edu.bawww.etssa.edu.bawww.etssa.edu.bawww.etssa.edu.bawww.etssa.edu.bawww.etssa.edu.bawww.etssa.edu.bawww.etssa.edu.bawww.etssa.edu.bawww.etssa.edu.bawww.etssa.edu.bawww.etssa.edu.bawww.etssa.edu.bawww.etssa.edu.bawww.etssa.edu.bawww.etssa.edu.bawww.etssa.edu.ba

www.etssa.edu.bawww.etssa.edu.bawww.etssa.edu.bawww.etssa.edu.bawww.etssa.edu.bawww.etssa.edu.bawww.etssa.edu.bawww.etssa.edu.bawww.etssa.edu.bawww.etssa.edu.bawww.etssa.edu.bawww.etssa.edu.bawww.etssa.edu.bawww.etssa.edu.bawww.etssa.edu.bawww.etssa.edu.bawww.etssa.edu.bawww.etssa.edu.bawww.etssa.edu.bawww.etssa.edu.bawww.etssa.edu.bawww.etssa.edu.bawww.etssa.edu.bawww.etssa.edu.bawww.etssa.edu.bawww.etssa.edu.bawww.etssa.edu.bawww.etssa.edu.bawww.etssa.edu.ba

www.etssa.edu.bawww.etssa.edu.bawww.etssa.edu.bawww.etssa.edu.bawww.etssa.edu.bawww.etssa.edu.bawww.etssa.edu.bawww.etssa.edu.bawww.etssa.edu.bawww.etssa.edu.bawww.etssa.edu.bawww.etssa.edu.bawww.etssa.edu.bawww.etssa.edu.bawww.etssa.edu.bawww.etssa.edu.bawww.etssa.edu.bawww.etssa.edu.bawww.etssa.edu.bawww.etssa.edu.bawww.etssa.edu.bawww.etssa.edu.bawww.etssa.edu.bawww.etssa.edu.bawww.etssa.edu.bawww.etssa.edu.bawww.etssa.edu.bawww.etssa.edu.bawww.etssa.edu.ba