Upload
dokiet
View
219
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
1
Non-audit services
Presented by Ian Charles FCA
24-25th September 2014
Ne audito paslaugos
Pranešėjas: Ian Charles, FCA
2014 m. rugsėjo 24-25 d.
2
Logistics
• Fire exits and toilets
• Question etiquette
• Interactive!
• Phones
• Timings
3www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
Logistika
• Avariniai išėjimai ir tualetai
• Etiketos taisyklės teikiant klausimus
• Interaktyvu!
• Telefonai
• Laikas
4www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
3
Agenda
1. Introduction
2. Assurance engagements
3. Review engagements
4. Related services engagements
5. Ethics
6. Quality control
7. Due diligence
8. Reporting on summary financial statements
9. Summary, route map and next steps
5www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
Darbotvarkė
1. Įžanga
2. Uţtikrinimo uţduotys
3. Perţiūros uţduotys
4. Susijusių paslaugų uţduotys
5. Etika
6. Kokybės kontrolė
7. Išsamus patikrinimas
8. Ataskaita apie apibendrintas finansines ataskaitas
9. Apibendrinimas, kelias ir tolesni ţingsniai
6www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
4
Exercise 1
1. Delegate profile
Name
Firm, position, experience
Course objectives
2. Most unusual (or surprising) thing or event you‟ve witnessed in the last month
Ice breaker
7www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
1 pratimas
1. Charakteristika
Vardas, pavardė
Įmonė, pareigos, patirtis
Kurso tikslas
2. Pats labiausiai neįprastas (ar stebinantis) dalykas ar įvykis, su kuriuo susidūrėte per pastarąjį mėnesį
Ledlauţis (Ice breaker)
8www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
5
Trends
1. What are the current trends in the accounting industry:
• In Lithuania
• In Europe
• Globally
2. How does an increasing audit exemption threshold impact you and the industry?
3. What are the key issues that your practice faces now and over the next 3 years?
Exercise 2
9www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
Tendencijos
1. Pastarojo laikotarpio tendencijos apskaitos srityje:
• Lietuvoje
• Europoje
• Pasaulio mastu
2. Kokią įtaką padidėjusi audito išimties riba turėjo jums ir jūsų sektoriui?
3. Kokios būtų trys pagrindinės problemos, su kuriomis jūsų įmonė susiduria dabar ir per pastaruosius trejus metus?
2 pratimas
10www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
6
Case study: Audit
1. Critically analyse an audit report
• Identify the key features
2. What are the benefits and limitations of statutory audit:
• To a client?
• To other stakeholders?
(Note: you must be specific about the characteristics of clients and stakeholders you refer to)
Exercise 3
11www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
Atvejo analizė: Auditas
1. Kritiškai išanalizuokite audito išvadą
• Nustatykite pagrindinius bruoţus
2. Kokie yra įstatymais nustatyto audito privalumai ir apribojimai:
• Klientui
• Kitoms suinteresuotoms šalims?
(pastaba: jūs turėtumėte labai konkrečiai apibūdinti klientus ir suinteresuotas šalis, apie kurias kalbama).
3 pratimas
12www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
7
Non-audit assignments
1. Think of 5 examples of non-audit assignments that could be offered to
• Identify the key features of each example
2. What are the benefits and limitations of each assignment you identified:
• To a client?
• To other stakeholders?
• To you?
(Note: you must be specific about the characteristics of clients and stakeholders you refer to)
Exercise 4
13www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
Ne audito užduotys
1. Pateikite 5 ne audito uţduočių, kurios galėtų būti jums pasiūlytos atlikti, pavyzdţius
• Apibūdinkite pagrindinius kiekvieno pavyzdţio bruoţus
2. Kokie yra kiekvienos uţduoties privalumai ir apribojimai:
• Klientui
• Kitoms suinteresuotoms šalims?
• Jums?
(pastaba: jūs turėtumėte labai konkrečiai apibūdinti klientus ir suinteresuotas šalis, apie kurias kalbama).
4 pratimas
14www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
8
Levels of assurance
Nothing
Accounts preparation
Agreed-upon procedures
Assurance / Review
Audit
ETH
ICS
QC
LEVEL O
F A
SSU
RAN
CE
15www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
Užtikrinimo lygiai
Nieko
Ataskaitų rengimas
Sutartos procedūros
Uţtikrinimas / perţvalga
Auditas
ETIK
A
Kokybės
kontr
olė
(KK)
UŢTIK
RIN
IMO
LYG
IAI
16www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
9
• As a business owner, you would like to have a second opinion on the activity of your finance function, or you have responsibility for the in-house finance function and would like to reassure your fellow owners of the quality and integrity of your work.
• Audited accounts are a contractual requirement in order to win work from a key customer. Local government contracts, or contracts with some larger entities, may include a requirement of this kind.
• Your business does not have an experienced finance team and you would like a second pair of eyes cast over your accounts to assure the quality of the information in your financial statements. Research carried out by Cardiff Business School in 2012 found that small companies without an audit were twice as likely to file amended accounts due to errors discovered after filing.
Sales points: voluntary audit
17www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
• Būdamas verslo savininku jūs tikriausiai norėtumėte išgirst kitą nuomonę apie jūsų finansų skyriaus darbą, arba jūs pats esate atsakingas uţ jūsų įmonės finansų skyrių, ir norėtumėte kitus savininkus įtikinti, kad dirbate gerai.
• Audituotos finansinės ataskaitos yra pagal sutartį numatytas reikalavimas, kad gautumėte pagrindinių savo klientų uţsakymus. Kartais toks reikalavimas gali būti nustatytas sutartyse su vietos valdţios institucijomis, ar stambesniais klientais.
• Jūsų įmonės finansų skyriaus darbuotojai neturi pakankamai patirties, ir jūs norėtumėte, kad jūsų ataskaitas perţiūrėtų nepriklausomas asmuo, norėdami įsitikinti jose pateiktos informacijos kokybe. 2012 m. Kardifo verslo mokyklos atliktas tyrimas parodė, kad audito neatlikusios maţos įmonės dvigubai daţniau yra priverstos pateikti pataisytas finansines ataskaitas dėl jų teikimo metu nustatytų klaidų.
Komercinis argumentas: savanoriškas auditas
18www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
10
Cont‟d
• You would like to reassure lenders and investors about the quality and integrity of your financial statements. Your bank has access to other information, particularly on your cash position, but a business angel or venture capitalist may appreciate the independent confirmation on your accounts.
• You are considering selling your business. A regular audit process over a few years builds up a track record of reliability for potential purchasers.
• Your organisation has a high profile in your local community, and you are aware that your accounts may be widely read. Extra credibility for your financial statements could be valuable.
Sales points: voluntary audit
19www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
Tęs.
• Jūs norėtumėte įtikinti jūsų skolintojus ir investuotojus, kad jūsų finansinės ataskaitos yra finansinės ataskaitos yra sudarytos nuosekliai ir yra kokybiškos. Jūsų bankas turi galimybę gauti ir kitokią informaciją, ypač informaciją apie jūsų turimus grynuosius pinigus, tačiau verslo angelai ar rizikos kapitalo valdytojai norėtų gauti nepriklausomą jūsų finansinių ataskaitų kokybės patvirtinimą.
• Jūs svarstote galimybę savo verslą parduoti. Kelis metus iš eilės atliekamas auditas sukuria tam tikrą patikimumo reputaciją, į kurią potencialūs pirkėjai būtinai atsiţvelgs.
• Jūsų organizcija yra gerai ţinoma jūsų bendruomenėje, ir jūs ţinote, kad su jūsų finansinėmis ataskaitomis norės susipaţinti platus skaitytojų ratas. Papildomas jūsų finansinių ataskaitų patikimumo uţtikrinimas gali būti jums labai vertingas.
Komercinis argumentas: savanoriškas auditas
20www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
11
Cont‟d
• Due to your specific circumstances, an audit would not cost significantly more than an assurance review or a relevant agreed-upon procedure but gives the highest level of assurance.
• You are more comfortable with a regulated service that is subject to stringent quality control. An audit can only legally be performed by a qualified professional accountant, who must also be registered as an auditor.
Sales points: voluntary audit
21www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
Tęs.
• Esant tam tikroms aplinkybėms auditas nekainuotų daug daugiau nei uţtikrinimo perţvalga, ar atitinkamos sutartos procedūros, tačiau suteiktų aukščiausią uţtikrinimo lygį.
• Jūs labiau pasitikite reguliuojamu paslaugos teikėju, kuriam taikomi grieţti kokybės kontrolės reikalavimai. Teisėtai auditą gali atlikti tik kvalifikuotas profesionalus apskaitininkas, kuris taip pat turi būti registruotas auditorius.
Komercinis argumentas: savanoriškas auditas
22www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
12
Group Standards In scope
Audit • ISAs (excl. 810) N
Assurance • ISAE 3000 – Assurance• ISAE 3400 – Prospective FI• ISAE 3402 – Controls at service org.• ISAE 3410 – Greenhouse gas• ISAE 3420 – Prospective pro-formas
YYYNY
Review • ISRE 2400 – Full year FS• ISRE 2410 – Interim FS
YY
Related services • ISRS 4400 – Agreed-upon procedures• ISRS 4410 – Compilations
YY
Summarised FS • ISA 810 (Y)
QC • ISQC 1 Y
Ethics • IFAC code of ethics Y
The standards
23www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
Grupės Standartai Kassvarbiausia
Auditas • TAS (išskyrus 810-ąjį) N
Uţtikrinimas • 3000-asis TUUS – Uţtikrinimas • 3400-asis TUUS – Perspektyvinės finansinės
informacijos tikrinimas • 3402-asis TUUS – Kontrolės priemonės paslaugų
organizacijoje • 3410-asis TUUS – Šiltnamio efektą sukeliančios dujos • 3420-asis TUUS – Į prospektą įtrauktos proformos
YYYNY
Perţvalga • 2400-asis TPS – Visų metų finansinės ataskaitos• 2410-asis TPS – Tarpinės finansinės ataskaitos
YY
Susijusių paslaugų uţduotys
• 4400-asis TSPS – Sutartos procedūros • 4410-asis TSPS – Ataskaitų rengimas
YY
Apibendrintos finansinės ataskaitos
• 810-asis TAS (Y)
Kokybės kontrolė (KK) • 1-asis TKKS Y
Etika • TBF etikos kodeksas Y
Standartai
24www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
13
1. Introduction
2. Assurance engagements
3. Review engagements
4. Related services engagements
5. Ethics
6. Quality control
7. Due diligence
8. Reporting on summary financial statements
9. Summary, route map and next steps
Agenda
25www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
1. Įţanga
2. Užtikrinimo užduotys
3. Perţiūros uţduotys
4. Susijusių paslaugų uţduotys
5. Etika
6. Kokybės kontrolė
7. Išsamus patikrinimas
8. Ataskaita apie apibendrintas finansines ataskaitas
9. Apibendrinimas, kelias ir tolesni ţingsniai
Darbotvarkė
26www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
14
ISAE 3000 - Assurance engagements other than audits or reviews of historical financial
information
3000-asis TUUS – Užtikrinimo užduotys, išskyrus istorinės
finansinės informacijos auditus ir peržvalgas
15
Case study: Unilever
1. Critically analyse the Unilever 2014 assurance report
• Identify the key features
• Who are the main auditors of Statoil?
2. What are the benefits and limitations of this engagement:
• To the client
• To other stakeholders
Exercise 5
29www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
Atvejo analizė: Unilever
1. Kritiškai išanalizuokite 2014 m. „Unilever“ uţtikrinimo ataskaitą
• Nustatykite pagrindinius bruoţus
• Kas yra pagrindiniai „Statoil“ auditoriai?
2. Kokie yra tokios uţduoties privalumai ir apribojimai:
• Klientui
• Kitoms suinteresuotoms šalims
5 pratimas
30www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
16
Case study: E.on
1. Critically analyse the E.on 2014 assurance report
• Identify the key features
• Who are the main auditors of E.on?
2. What are the benefits and limitations of this engagement:
• To the client
• To other stakeholders
Exercise 6
31www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
Atvejo analizė: E.on
1. Kritiškai išanalizuokite 2014 m. „E.on“ uţtikrinimo ataskaitą
• Nustatykite pagrindinius bruoţus
• Kas yra pagrindiniai „E.on“ auditoriai?
2. Kokie yra tokios uţduoties privalumai ir apribojimai:
• Klientui
• Kitoms suinteresuotoms šalims
6 pratimas
32www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
17
• Establishes basic principles and essential procedures for performing assurance engagements other than audits or reviews of historical financial information (covered by ISAs and ISREs)
• Revised ISAE 3000 effective Dec „15 onwards to assist with the practical application of ISAE 3000.
What is ISAE 3000?
33www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
• Nustato pagrindinius principus ir apibrėţia procedūras, taikomas atliekant uţtikrinimo uţduotis, kitas, nei auditas ar istorinės finansinės informacijos perţvalgą (kurias reglamentuoja TAS ir TPS).
• Perţiūrėtas 3000-asis TUUS galioja išvadoms, parengtoms 2015 m. gruodţio mėn. ir vėliau.
Kas yra 3000-asis TUUS?
34www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
18
• Assurance attaching to special purpose financial statements
• Adequacy of internal controls
• Reliability and adequacy of IT systems
• Environmental and social matters
• Risk assessment
• Regulatory compliance
• Verification of contractual compliance
• Due diligence
• KPIs
Examples of assignments within the scope of ISAE 3000
35www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
• Uţtikrinimas dėl specialios paskirties finansinių ataskaitų
• Vidaus kontrolės priemonių pakankamumas
• IT sistemų patikimumas ir pakankamumas
• Aplinka ir socialiniai klausimai
• Rizikos vertinimas
• Atitikties prieţiūros institucijų reikalavimams
• Atitikties sutarties sąlygoms patikrinimas
• Išsamus patikrinimas
• Pagrindiniai veiklos rodikliai
Užduočių pagal 3000-ąjį pavyzdžiai
36www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
19
• Three party relationship
– Practitioner
– Responsible party (different to the practitioner)
– Intended user
• Subject matter
• Suitable criteria
• Engagement process (terms and process itself)
• Conclusion
Elements of an assurance engagement
37www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
• Trijų šalių santykiai
– Auditorius
– Atsakingoji šalis (kita,nei auditorius)
– Numatomas vartotojas
• Dalykas
• Tinkami kriterijai
• Uţduoties procesas (sąlygos ir pats procesas)
• Išvada
Užtikrinimo užduoties elementai
38www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
20
• Reasonable assurance engagements
– Positive expression of opinion. High level of assurance
– eg „the management has operated an effective system of internal controls‟
• Limited assurance engagements
– Negative expression of assurance. Moderate level of assurance
– eg „nothing has come to our attention that indicates significant deficiencies in internal control‟
• Both are recognised by ISAE 3000. Depends on the terms of the engagement. Could be either.
ISAE 3000 – levels of assurance
39www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
• Pakankamo uţtikrinimo uţduotis
– Teigiamo pobūdţio išvados teikimo Aukšto uţtikrinimo lygio uţduotis
– Pvz., „vadovybė yra įdiegusi veiksmingą vidaus kontrolės sistemą“.
• Riboto uţtikrinimo uţduotis
– Neigiamo pobūdţio išvada Vidutinio uţtikrinimo lygio uţduotis
– pvz., „mes nepastebėjome nieko, kas verstų mums manyti, kad vidaus kontrolė visais reikšmingais atţvilgiais nėra veiksminga “.
• Pagal 3000-ąjį TUUS galimos abi tokios išvados. Priklauso nuo uţduoties sąlygų Gali būti viena arba kita.
3000-asis TUUS – užtikrinimo lygiai
40www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
21
• Must comply with IFAC code of ethics
• Should implement quality control applicable to individual engagement. E.g. ISQC 1
• Acceptance and continuance
– Practitioner should agree the terms with the engaging party
– Only accept if responsible party is not the practitioner
– Confirm responsibilities in writing
– Accept only if expect to be able to satisfy ISAE 3000
• Consider the appropriateness of a request made before completion to reduce level of assurance required
ISAE 3000 - fundamentals
41www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
• Privalo atitikti TBF Etikos kodeksą
• Turėtų būti įgyvendinama konkrečiai uţduočiai taikytina kokybės kontrolės tvarka. Pvz., 1-asis TKKS
• Sutikimas atlikti uţduotį ir jos tęsimas
– Specialistas privalo susitarti dėl uţduoties sąlygų su samdančiąja šalimi.
– Sutikti atlikti uţduotį, kai atsakingoji šalis yra ne specialistas.
– Atsakomybė turi būti patvirtinta raštu.
– Sutikti atlikti uţduotį, tik jeigu galima tikėtis, kad bus patenkintos 3000-ojo TUUS sąlygos.
• Įvertinti galimybę prašyti sumaţinti reikalaujamo pateikti uţtikrinimo lygį.
3000-asis TUUS - pagrindai
42www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
22
• Terms of the engagement
• Characteristics of the subject matter and the identified criteria
• The engagement process and sources of evidence
• Understanding the entity, the environment and the risks
• Identifying intended users and their needs
• Personnel requirements to complete the assignment
• Scepticism
Planning considerations
43www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
• Uţduoties sąlygos
• Dalyko savybės ir nustatyti kriterijai
• Uţduoties procesas ir įrodymų šaltiniai
• Susipaţinti su įmone, aplinka ir rizikomis
• nustatyti numatytus naudotojus ir jų poreikius
• Reikalavimai personalui uţduočiai atlikti
• Skeptiškumas
Planavimas
44www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
23
• Understand the subject matter
• Assessing the appropriateness of the subject matter
• Assess the suitability of the criteria
• Consider materiality and engagement risk
• Consider using the work of an expert (who has adequate skills)
Planning considerations
45www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
• Dalyko supratimas
• Dalyko tinkamumo įvertinimas
• Kriterijų tinkamumo įvertinimas
• Įvertinti reikšmingumą ir uţduoties riziką
• Įvertinti poreikį samdyti ekspertą (turintį pakankamus reikalingus įgūdţius)
Planavimas
46www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
24
Obtaining evidence
• ISAE 3000 describes briefly the scope of an assurance engagement as being arguably a similar process as recorded in the ISAs. i.e.
– Obtain understanding, including internal control
– Assess risk of material misstatement
– Respond – overall and further procedures
– May include inspection, observation, confirmation, re-calculation, re-performance, analytical procedures and enquiry
– Split between substantive and controls testing
– Evaluate sufficiency and appropriateness of evidence
– Written representations
– Subsequent events
47www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
Įrodymų rinkimas
• 3000-ajame TUUS uţtikrinimo uţduoties apimtis apibūdinama, kaip panaši į audito procesą, aprašytą TAS, t.y.
– Susipaţinti, taip pat su vidaus kontrolės sistema
– Įvertinti reikšmingų iškraipymų riziką
– Atsakas – bendrosios ir papildomos procedūros
– Gali apimti tikrinimą, stebėjimą, patvirtinimą, perskaičiavimą, atlikimą iš naujo, analitines procedūras ir uţklausas
– Skirtumas tarp savarankiškų testų ir kontrolės priemonių testų
– Įvertinti įrodymų pakankamumą ir tinkamumą
– Rašytiniai pareiškimai
– Pobalansiniai įvykiai
48www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
25
• ISAE 3000 doesn‟t specify a standardized format, but says components normally include:
– Title (independent assurance report) and addressee
– Identify and describe the subject matter and criteria
– Inherent limitations
– Specific users and intended purposes
– Responsible parties and responsibilities
– Work complied with ISAE 3000
– Summary of work performed
– Conclusion
– Date, name, location
Assurance report – ISAE 3000
49www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
• 3000-asis TUUS nenustato standartinės formos, tačiau nurodo, kad pagrindinės išvados dalys yra šios:
– pavadinimas, kuris aiškiai nurodo, kad tai yra nepriklausoma uţtikrinimo išvada, adresatas
– dalyko informacijos identifikavimas ir apibūdinimas, ir, kai tinkama, dalykas, kriterijai
– įgimti apribojimai
– specifiniai naudotojai ir numatomi tikslai
– atsakingos šalys ir jų atsakomybė
– darbas turi atitikti 3000-ojo TUUS reikalavimus
– Atlikto darbo apibendrinimas
– Išvada
– Data, pavadinimas, vieta
Užtikrinimo išvada – 3000-asis TUUS
50www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
26
ISAE 3000 - opinion
• Similar to ISAs 700 and 705.
• ISAE 3000 doesn‟t refer to emphasis of matter or other matters (as seen in ISA 706) (
Scenario Impact on assurance report
No material exceptions • „Clean‟ assurance report.• Positive or negative assurance depending on
terms of engagement
Limitation of scope • Qualify (except for) or disclaim
Material misstatement • Qualify (not pervasive) – except for• Adverse (pervasive)
Criteria is unsuitable • Qualified or adverse, if criteria misleads• Otherwise, qualify or disclaim
51www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
3000-asis TUUS - išvada
• Panašu į 700-ąjį ir 705-ąjį TAS
• 3000-ajame TUUS nekalbama apie dalyko pabrėţimą ir kitus dalykus (kaip 706-ajame TAS).
Scenarijus Poveikis užtikrinimo išvadai
Nėra reikšmingų išimčių • "Švari“ uţtikrinimo išvada• Teigiama arba neigiama priklausomai nuo
uţduoties sąlygų
Darbo apimties apribojimas • Sąlyginė (išskyrus..) arba atsisakymas
Reikšmingas iškraipymas • Sąlyginė ( ne visą apimantis) - išskyrus • Neigiama (visą apimantis)
Kriterijai yra netinkami • Sąlyginė arba neigiama, jeigu kriterijaiklaidinantys
• Kitaip - sąlyginė arba atsisakoma pateikti išvadą
52www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
27
Case study: Channel 4
• Assurance on media content policy
• See separate hand-out
Exercise 7
53www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
Atvejo analizė: Channel 4
• Uţtikrinimas dėl ţiniasklaidai teikiamo turinio politikos
• Atskira dalomoji medţiaga
7 pratimas
54www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
28
Case study: Centrica
• Assurance on corporate responsibility KPIs
• See separate hand-out
Exercise 8
55www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
Atvejo analizė: Centrica
• Uţtikrinimas dėl įmonės atsakomybės, pagrindinių veiklos rodiklių
• Atskira dalomoji medţiaga
8 pratimas
56www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
29
Case study: Statoil
• Assurance on:
– Sustainability report
– Selection of KPIs
• See separate hand-out
Exercise 9
57www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
Atvejo analizė: Statoil
• Uţtikrinimas dėl:
– Tvarumo ataskaitos
– Parindinių veiklos rodiklių pasirinkimo
• Atskira dalomoji medţiaga
9 pratimas
58www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
30
Case study: BSL Gas
• Assurance on unaudited financial statements
• See separate hand-out
Exercise 10
59www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
Atvejo analizė: BSL Gas
• Uţtikrinimas dėl neaudituotų finansinių ataskaitų
• Atskira dalomoji medţiaga
10 pratimas
60www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
31
Case study: Others
• Mazars – human rights assurance for Jindal Stainless Limited
• PwC – low carbon energy assurance for EDF Energy plc
• Required
– Outline a scope for each of the above engagements
Exercise 11
61www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
Atvejo analizė: Kiti
• Mazars – uţtikrinimas dėl ţmogaus teisių padėties „Jindal Stainless Limited“.
• PwC – uţtikrinimas dėl maţai anglies dvideginio generuojančios energijos „EDF Energy plc.“
• Uţduotis:
– Apibrėţti kiekvienos iš pirmiau nurodytų uţduočių apimtį.
11 pratimas
62www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
32
ISAE 3000
Check point
ISAE 3000 Own notes
1. Description
2. Practitioner
3. Level of assurance
4. Examples of subject matter
5. Typical procedures
6. Any other notes
63www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
3000-asis TUUS
Ką patikrinti
3000-asis TUUS
Jūsų pastabos
1. Aprašymas
2. Specialistas
3. Uţtikrinimo lygis
4. Dalyko pavyzdţiai
5. Tipinės procedūros
6. Bet kokios kitos pastabos
64www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
33
ISAE 3400 – The examination of prospective financial
information
3400-asis TUUS –Perspektyvinės finansinės
informacijos tikrinimas
34
• Increasing demand for prospective financial information e.g. from regulators, for share prospectuses, cash-flow forecasts to attract funding
• Markets and investors need prospective information that is understandable, relevant, reliable and comparable
• It could be argued that prospective information is of more interest to users than historical
Context
67www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
• Vis didėjantis poreikis gauti perspektyvinę finansinę informaciją, pvz. iš prieţiūros institucijų, iš akcijų prospektų, ar prognozuojamų pinigų srautų, siekiant pritraukti finansavimą
• Rinkos ir investuotojai nori gauti perspektyvinę informaciją, kuri yra suprantama, aktuali,patikima ir palyginama
• Galima būtų netgi teigti, kad perspektyvinė informacija naudotojams yra įdomesnė, nei istorinė
Kontekstas
68www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
35
• Prospective information includes forecasts (expectations) and projections (modelling hypothetical assumptions –e.g. „what-if‟ scenarios)
• It is difficult to give assurance about prospective information because it is highly subjective
• Procedures could include:
– Analytical procedures
– Verification of projected expenditure to quotes or estimates
• An opinion may be given in the form of negative assurance
Overview
69www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
• Perspektyvinė informacija tai prognozės (lūkesčiai), projekcijos (hipotetinių prielaidų modeliavimas, pvz. „o kas, jeigu“ scenarijus).
• Teikti uţtikrinimą apie perspektyvinę informaciją, kadangi ji yra labai subjektyvi.
• Procedūros gali būti tokios:
– Analitinės procedūros
– Prognozuojamų išlaidų palyginimas su kainomis arba įvertinimais
• Nuomonė gali būti pateikta kaip neigiamo pobūdţio uţtikrinimas
Apžvalga
70www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
36
• Are management‟s best-estimate assumptions reasonable?
• Are hypothetical assumptions consistent with the purpose of the information?
• Has the prospective information been properly prepared based on those assumptions?
• Are all material assumptions adequately disclosed?
• Consistent with historical financial statements using appropriate accounting principles?
Objectives
71www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
• Ar vadovybės įvertinimų prielaidos tinkamos?
• Ar hipotetinės prielaidos atitinka informacijos tikslą?
• Ar perspektyvinė informacija buvo tinkamai parengta remiantis tomis prielaidomis?
• Ar visos reikšmingos prielaidos pakankamai atskleistos?
• Ar jos atitinka istorines finansines ataskaitas taikant tinkamus apskaitos principus?
Tikslai
72www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
37
• Auditor must agree the terms of engagement and have sufficient knowledge.
• Things to think about prior to acceptance include:
– The intended use of the information
– The nature of the assumptions (best estimate or hypothetical assumptions)
– The period covered (becomes more speculative with length)
• Note – decline (or withdraw) if
– assumptions are clearly unrealistic
– Consider prospective info will be inappropriate for its intended use
Engagement
73www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
• Auditorius privalo susitarti dėl uţduoties sąlygų ir turėti pakankamai ţinių
• Dalykai, apie kuriuos būtina pagalvoti prieš sutinkant atlikti uţduotį:
– Numatomas informacijos naudojimas
– Prielaidų pobūdis (geriausio įvertinimo ar hipotetinės)
– Apimamas laikotarpis (kuo ilgesnis, tuo labiau hipotetinė informacija)
• Pastaba – atsisakyti (arba nutraukti sutarties vykdymą), jeigu
– prielaidos yra aiškiai nerealistiškos
– Įvertinti galimybę, kad perspektyvinė informacija gali būti netinkama pagal numatomą jos naudojimo paskirtį
Užduotis
74www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
38
• Key issues which projections relate to include:
– Profit
– Capital expenditure
– Cash flows
Specific procedures (examples)
75www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
• Pagrindinės sritys, dėl kurių sudaroma perspektyvinė informacija:
– Pelnas
– Kapitalo išlaidos
– Pinigų srautai
Specifinės procedūros (pavyzdžiai)
76www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
39
• Verify projected income e.g.
– Comparison to existing projects
– Review current market prices of competitors
• Verify projected expenditure e.g.
– Quotations or estimates
– Current bills
– Market rate prices e.g. for advertising
– Interest rates to bank current rates
Profit forecast
77www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
• Patikrinti prognozuojamas pajamas,pvz.,
– Palyginti su esamais projektais
– Perţiūrėti esamas konkurentų rinkoje kainas
• Patikrinti prognozuojamas išlaidas, pvz.,
– Kainos arba įvertinimai
– Neapmokėtos sąskaitos
– Rinkos kainos, pvz., reklamos
– Palūkanų normos palyginti su galiojančiomis bankų palūkanomis
Pelno prognozės
78www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
40
• Check for reasonableness
– Verify to estimates and quotes where possible
– Compare to prevailing market rates e.g. for property
Capital expenditure
79www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
• Patikrinti pagrįstumą
– Palyginti su įvertinimais ir kainomis, jeigu galima
– Palyginti su vyraujančiomis rinkos kainomis, pvz., nekilnojamojo turto
Kapitalo išlaidos
80www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
41
• Are timings reasonable? E.g. will a new building actually be bought on day 1?
• Check for consistency with profit forecasts
– Income/expenditure
– Credit periods
– Redundancy costs?
Cash flow forecasts
81www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
Pinigų srautų prognozės
• Ar tinkamai nurodytas laikas? Pvz., ar naujas pastatas tikrai buvo nupirktas 1-ą dieną?
• Patikrinti, ar atitinka pelno prognozes
– Pajamos / išlaidos
– Kredito laikotarpiai
– Darbuotojų atleidimo sąnaudos?
82www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
42
• Title and addressee
• Identify the prospective financial information
• Refer to compliance with ISAE 3400
• Specific users and intended purpose
• Responsible parties and responsibilities
• Statement of negative assurance whether assumptions provide reasonable basis for prospective information
• Opinion whether properly prepared based on those assumptions
• Caveat concerning achievability of the results
• Date, name, location
Assurance report – ISAE 3400
83www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
• Pavadinimas ir adresatas
• Identifikuoti perspektyvinę finansinę informaciją
• Vertinti, ar atitinka 3400-ąjį TUUS
• Specifiniai naudotojai ir numatomi tikslai
• Atsakingos šalys ir jų atsakomybė
• Neigiamo uţtikrinimo pareiškimas, ar prielaidos perspektyvinei finansinei informacijai suteikia deramą pagrindą
• Nuomonė, ar perspektyvinė finansinė informacija yra tinkamai parengta remiantis prielaidomis
• Tinkamas perspėjimas dėl tikslų, nurodytų perspektyvinėje finansinėje informacijoje, pasiekiamumo
• Data, pavadinimas, vieta
Užtikrinimo išvada – 3400-asis TUUS
84www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
43
ISAE 3400 - opinion
Scenario Impact on assurance report
No material exceptions • „Clean‟ assurance report.• Ambiguous! Paragraph 9 indicates negative
assurance shall normally be given…but that the auditor is not precluded from expressing positive assurance
Presentation and disclosure is not adequate
• Qualify (except for), adverse or withdraw
One or more significant assumptions don‟t provide a reasonable basis
• Adverse, or withdraw
Limitation of scope • Withdraw or disclaim• Describe the limitation of scope• Note: „qualification‟ (except for) is not
mentioned in the standard)
85www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
3400-asis TUUS - išvada
Scenarijus Poveikis užtikrinimo išvadai
Nėra reikšmingų išimčių • "Švari“ uţtikrinimo išvada• Dviprasmiška 9 dalyje teigiama, kad daţniausiai
būtų pateikiama neigiamo uţtikrinimo išvada, ... tačiau auditoriui nedraudţiama pateikti ir teigiamo uţtikrinimo išvadą.
Pateikimas ar informacijos atskleidimas nepakankami
• Sąlyginė (išskyrus..),neigiama arba atsisakymas
Viena ar daugiau reikšmingų prielaidų nesuteikia pakankamo pagrindo
• Neigiama išvada, arba atsisakoma
Darbo apimties apribojimas • Atsisakyti vykdyti uţduotį, ar pareikšti nuomonę• Aprašyti darbo apimties apribojimus• Pastaba: „sąlyginė“ (išskyrus...) standarte
neminima.
86www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
44
Case study: Residential home
1. Read the scenario
2. Describe the procedures you would carry out on:
(a) The capital expenditure forecast
(b) The profit forecast
(c) The cash flow forecast
Exercise 12
87www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
Atvejo analizė: Gyvenamasis namas
1. Perskaitykite scenarijų
2. Aprašykite, kokias procedūras atliktumėte:
a) kapitalo išlaidų prognozė
b) pelno prognozė
c) pinigų srautų prognozė
12 pratimas
88www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
45
Assurance
Which of the following are true?
1. Engagements performed in compliance with ISAE 3000 may involve some testing of controls
2. ISAE 3000 requires the auditor to express a moderate level of assurance.
3. With respect to ISAE 3400, “what-if” scenarios are an example of forecasts, and projections can be interpreted as expectations.
4. In practice, key areas to consider in an ISAE 3400 engagement would include cashflow, profit and capital expenditure
A 1 and 3
B 1 and 4
C 2 and 3
D 2 and 4
Quick quiz
89www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
Užtikrinimas
Kuris iš toliau pateiktų teiginių teisingas?
1. Atliekant uţduotį pagal 3000-ąjį TUUS gali būti atliekami kontrolės priemonių testai
2. 3000-asis TUUS reikalauja, kad auditorius pateiktų vidutinį uţtikrinimą
3. Pagal 3400-ąjį TUUS „o kas, jeigu“ scenarijai yra prognozių pavyzdys, o prognozuojami rezultatai gali būti suprantami kai lūkesčiai
4. Praktiškai, pagrindinės sritys, kurios turi būti vertinamos atliekant uţduotį pagal 3400-ąjį yra pinigų srautai, pelnas ir kapitalo išlaidos
A 1 ir 3
B 1 ir 4
C 2 ir 3
D 2 ir 4
Greitas testas
90www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
46
Assurance
Quick quiz
91www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
Uţtikrinimas
Greitas testas
92www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
47
ISAE 3400
Check point
ISAE 3400 Own notes
1. Description
2. Practitioner
3. Level of assurance
4. Examples of subject matter
5. Typical procedures
6. Any other notes
93www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
3400-asis TUUS
Ką patikrinti
3400-asis TUUS
Jūsų pastabos
1. Aprašymas
2. Specialistas
3. Uţtikrinimo lygis
4. Dalyko pavyzdţiai
5. Tipinės procedūros
6. Bet kokios kitos pastabos
94www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
48
ISAE 3402 - Assurance reports on controls at a service
organisation
3402-asis TUUS – Užtikrinimo išvados dėl kontrolės priemonių
paslaugų organizacijoje
49
Controls at a service organisation
Referring to your experience where possible:
1. What services do organisations typically outsource? (be specific about the nature of any organisations you refer to)
2. How do management gain assurance that their service providers are not defrauding them?
Exercise 13
97www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
Kontrolės priemonės paslaugų organizacijoje
Kur galima, remdamiesi patirtimi, nustatykite:
1. Kokias paslaugas jus daţniausiai perduodate vykdyti paslaugų organizacijai? (aiškiai nurodykite paslaugų organizacijos,kurią samdote, pobūdį)
2. Kaip vadovybė įsitikina, kad paslaugų teikėjas jo neapgaudinėja?
13 pratimas
98www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
50
Objectives of ISA 402
• To obtain an understanding of the nature and significance of the services provided by the service organization and their effect on the user entity‟s internal controls relevant to the audit, sufficient to identify and assess the risks of material misstatement; and
• To design and perform audit procedures responsive to those risks.
Context: ISA 402
99www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
402-ojo TAS tikslai
• suprasti paslaugu organizacijos teikiamų paslaugų pobūdį bei reikšmę ir jų poveikį vartotojo įmonės auditui svarbiai vidaus kontrolei taip, kad jis galėtų nustatyti ir įvertinti reikšmingo iškraipymo riziką; ir
• suplanuoti ir atlikti audito procedūras atsiţvelgiant į tą riziką.
Kontekstas 402-asis TAS
100www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
51
– IT services
– Bookkeeping
– Facilities management
– Payroll
– Internet sales
Typical examples of outsourcing
101www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
– IT paslaugos
– Apskaitos tvarkymas
– Patalpų valdymas, prieţiūra
– Atlyginimų skaičiavimas
– Pardavimai internetu
Dažniausiai užsakomos paslaugos
102www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
52
Type 1 and Type 2 reports
Report Description
Type 1 report (description and design of controls at a service organisation)
• Prepared by management of the service organisation• Describes controls and their objectives• Includes a reasonable assurance report from the
service auditor on the design of the controls to achieve their objectives
Type 2 report (description, design, and operating effectiveness of controls at a service organization)
• Prepared by management of the service organisation• Describes controls and their objectives• Includes a reasonable assurance report from the
service auditor on the design of the controls to achieve their objectives and their operating effectiveness
• A description of the service auditor‟s tests of the controls and the results thereof
103www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
I ir II tipo išvados
Išvada Aprašymas
I tipo išvada (paslaugų organizacijoje naudojamų kontrolės priemonių aprašymas ir struktūra)
• parengta paslaugų organizacijos vadovybės• Aprašomos kontrolės priemonės ir jų tikslai• Apima ir paslaugų organizacijos auditoriaus uţtikrinimo išvadą
apie kontrolės priemonių struktūros tinkamumą tikslams pasiekti
II tipo išvada (paslaugų organizacijoje naudojamų kontrolės priemonių aprašymas, struktūra ir veiksmingumas)
• parengta paslaugų organizacijos vadovybės• Aprašomos kontrolės priemonės ir jų tikslai• Apima ir paslaugų organizacijos auditoriaus uţtikrinimo išvadą
apie kontrolės priemonių struktūros tinkamumą tikslams pasiekti,ir jų veiksmingumą
• Paslaugų organizacijos auditoriaus atlikti kontrolės priemonių testai ir jų rezultatai
104www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
53
• Test of controls – one or more of:
– Obtain type 2 report
– Perform tests of controls at service organisation
– Use another auditor to perform tests of controls at the service organisation on behalf of the user auditor
ISA 402: risk response
105www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
• Kontrolės priemonių testas – vienas ar daugiau iš šių veiksmų:
– gauti II tipo išvadą
– atlikti paslaugų organizacijos kontrolės priemonių testus
– Prašyti kito auditoriaus atlikti paslaugų organizacijos kontrolės priemonių testus kliento auditoriaus vardu
402-asis TAS: atsakas į riziką
106www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
54
• Expands on applying ISAE 3000 to report on controls at a service organisation.
• Scope
– A professional accountant provides a report for user entities and their auditors on the controls at a service organisation.
– The service organisation must be responsible for (or able to make assertions about) the suitable design of controls.
ISAE 3402 - introduction
107www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
3402-asis TUUS - įvadas
• Daroma nuoroda apie 3000-ojo TUUS taikymą teikiant išvadą apie paslaugų organizacijoje taikomas kontrolės priemones
• Apimtis
– Profesionalus apskaitininkas teikia išvadą naudotojo įmonei ir jų auditoriams apie paslaugų organizacijoje taikomas kontrolės priemones.
– Paslaugų organizacija turi būti atsakinga (arba bent jau pateikti uţtikrinimus) uţ tinkamą kontrolės priemonių struktūrą.
108www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
55
Reasonable assurance whether:
• The service organisation's description of its system fairly presents the system as designed and implemented throughout the specified period or as at a specified date
• The controls related to the control objectives stated in the service organisation's description of its system were suitably designed throughout the specified period
• Where included in the scope of the engagement, the controls operated effectively to provide reasonable assurance that the control objectives stated in the service organisation's description of its system were achieved throughout the period
ISAE 3402 objectives
109www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
3402-ojo TUUS tikslai
Pakankamas uţtikrinimas, ar:
• paslaugų organizacijos pateiktas jos sistemos aprašymas teisingai parodo sistemos struktūrą ir jos įgyvendinimą per tam tikrą laikotarpį, ar konkrečią nurodytą datą.
• paslaugų organizacijos pateiktame sistemos aprašyme nurodytos kontrolės priemonės buvo tinkamai sudaromos ir taikomos per visą nurodytą laikotarpį
• jeigu buvo vertinamos pagal nustatytą uţduoties apimtį kontrolės priemonės veikė veiksmingai,kad galėtų suteikti uţtikrinimą,kad paslaugų organizacijos sistemos aprašyme nurodyti tikslai buvo pasiekti per visą atitinkamą laikotarpį.
110www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
56
ISAE 3402 procedures
• Consider acceptance and continuance issues
• Assess the suitability of the criteria used by the service organisation
• Consider materiality with respect to the fair presentation of the description, the suitability of the design of controls, and in the case of a type 2 report, the operating effectiveness of controls
• Obtain an understanding of the service organisation's system
111www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
3402-ojo TUUS procedūros
• Įvertinti su sutikimu atlikti uţduotį ir jos tęsimu susijusius klausimus
• Įvertinti paslaugų organizacijos taikomų kriterijų tinkamumą
• Įvertinti reikšmingumą, turintį įtakos teisingam aprašymo pateikimui, kontrolės priemonių struktūros tinkamumą, o jeigu teikiama 2 tipo išvada – kontrolės priemonių tinkamumą.
• Susipaţinti ir suprasti paslaugų organizacijos sistemą
112www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
57
ISAE 3402 procedures
Cont‟d
• Obtain evidence regarding:
– The service organisation's description of its system
– Whether controls implemented to achieve the control objectives are suitably designed
– The operating effectiveness of controls (when providing a type 2 report)
• Determine whether, and to what extent, to use the work of the internal auditors (where there is an internal audit function)
113www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
3402-ojo TUUS procedūros
Tęs.
• Surinkti įrodymus dėl:
– paslaugų organizacijos pateikto jos sistemos aprašymo
– ar tinkamai sukurtos ir taikomos kontrolės priemonės apibrėţtiems tikslams pasiekti
– Kontrolės priemonių veiksmingumas (teikiant II tipo išvadą)
• Nustatyti, ar reikia, ir kokiu mastu remtis vidaus auditoriaus darbu (jeigu yra vidaus audito skyrius)
114www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
58
ISAE 3402 written representation
Required representations (from the service organisation)
• Reaffirmation of the assertions accompanying the description of the system
• That it has provided the service auditor with all relevant information and access
• That it has disclosed to the service auditor any of the following of which it is aware:
– Non-compliance with laws and regulations, fraud or uncorrected deviations
– Design deficiencies in controls
– Instances where controls have not operated as described
– Subsequent events
115www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
3402-asis TUUS, rašytiniai pareiškimai
Prašomi pateikti pareiškimai (iš paslaugų organizacijos)
• Su sistemos aprašymu pateiktų tvirtinimų pakartotinis patikrinimas
• Kad organizacija suteikė auditoriui visą reikiamą informaciją ir sudarė galimybes susipaţinti su dokumentais.
• Kad paslaugų organizacijos auditoriui atskleidė tokius jam ţinomus faktus:
– įstatymų ir kitų teisės aktų nesilaikymo faktus, apgaulę, neištaisytus nukrypimus;
– Kontrolės priemonių struktūros trūkumus
– Atvejai, kai kontrolės priemonės neveikė taip privalėjo.
– Pobalansiniai įvykiai
116www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
59
Elements of an ISAE 3402 assurance report 1/3
• A title - independent service auditor's assurance report
• Addressee
• Identification of
– The service organisation's description of its system, and the service organisation's assertion
– Those parts of the service organisation's description of its system that are not covered by the service auditor's opinion (if any)
• Identification of the criteria, and the party specifying the control objectives
• A statement that the report is intended only for user entities and their auditors
117www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
3402-ojo TUUS elementai -užtikrinimo išvados 1/3
• Pavadinimas – nepriklausomo paslaugų organizacijos auditoriaus uţtikrinimo išvada
• Adresatas
• Nurodoma:
– Paslaugų organizacijos pateiktas jos sistemos aprašymas, paslaugų organizacijos tvirtinimas
– Paslaugų organizacijos sistemos aprašymo dalys, apie kurias paslaugų organizacijos auditorius savo nuomonės nepareiškė (jeigu tokių yra)
• Taikomi kriterijai, ir kontrolės tikslus apibrėţianti šalis
• Pareiškimas, kad išvada yra skirta tik kliento įmonėms ir jų auditoriams
118www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
60
Elements of an ISAE 3402 assurance report 2/3
Cont‟d
• A statement that the service organisation is responsible for:
– Preparing the description of its system, and the accompanying assertion
– Providing the services covered by the service organisation's description of its system
– Stating the control objectives
– Designing and implementing controls to achieve the control objectives stated in the service organisation's description of its system
119www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
3402-ojo TUUS elementai -užtikrinimo išvados 2/3
Tęs.
• Pareiškimas, kad paslaugų organizacija privalo:
– parengti sistemos aprašymą ir pateikti atitinkamus tvirtinimus
– suteikti jos sistemos aprašyme nurodytas paslaugas
– apibūdinti kontrolės tikslus
– sukurti ir įgyvendinti kontrolės priemones taip, kad būtų pasiekti paslaugų organizacijos sistemos aprašyme nurodyti tikslai.
120www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
61
Elements of an ISAE 3402 assurance report 3/3
Cont‟d
• A statement that it is the service auditor's responsibility to express an opinion on the service organisation's description, on the design of controls related to the control objectives, and in the case of a type 2 report on the operating effectiveness of those controls
• A statement that the engagement was performed in accordance with ISAE 3402
• A summary of the service auditor's procedures
• A statement of the limitations of controls
• The service auditor's opinion expressed in a positive form
• Date
• Name of the service auditor
121www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
3402-ojo TUUS elementai -užtikrinimo išvados 3/3
Tęs.
• Pareiškimas, kad paslaugų organizacijos auditoriaus pareiga yra pareikšti nuomonę apie paslaugų organizacijos pateiktą sistemos aprašymą, su kontrolės tikslais susijusių kontrolės priemonių struktūrą, o jeigu teikiama 2 tipo išvada - apie tokių kontrolės priemonių veiksmingumą.
• Pareiškimas, kas uţduotis atliekama pagal 3402-ąjį TUUS.
• Paslaugų organizacijos auditoriaus atliktų procedūrų apibendrinimas
• Pareiškimas apie kontrolės priemonių ribotumus.
• Teigiama paslaugų organizacijos auditoriaus išvada
• Data
• Paslaugų organizacijos auditoriaus vardas, pavardė
122www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
62
Practitioner’s opinion
• Type 1– whether the description fairly presents the service
organisation's system and that the controls related to the control objectives stated in that description were suitably designed
• Type 2 – as type 1 plus:– whether the controls tested operated effectively throughout the
specified period
• Disagree or insufficient appropriate evidence:
– Modify
123www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
Specialisto nuomonė
• 1 tipo – Ar aprašymas teisingai atspindi paslaugų organizacijos sistemą,
ir ar su sistemos aprašyme nurodytais tikslais susijusios kontrolės priemonės yra tinkamai sukurtos
• 2 tipo - kaip ir 1 tipo, plius– ar testuotos kontrolės priemonės tinkamai veikė per visą
laikotarpį
• Nesutikimas, arba nebuvo pateikta pakankamai tinkamų įrodymų:
– Modifikuojama
124www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
63
ISAE 3402
Which of the following is true?
a) A type 1 report provides moderate assurance from the service auditor on the design of the controls to achieve their objectives
b) A type 1 report provides reasonable assurance from the service auditor on the design of the controls to achieve their objectives and their operating effectiveness
c) A type 2 report provides moderate assurance from the service auditor on the design of the controls to achieve their objectives
d) A type 2 report provides reasonable assurance from the service auditor on the design of the controls to achieve their objectives and their operating effectiveness
Quick quiz
125www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
3402-asis TUUS
Kuris iš toliau pateiktų teiginių teisingas?
a) 1 tipo išvada suteikia vidutinį uţtikrinimą dėl paslaugų organizacijos auditoriaus išvados apie kontrolės priemonių struktūros tinkamumą tikslams pasiekti
b) 1 tipo išvada suteikia vidutinį uţtikrinimą dėl paslaugų organizacijos auditoriaus išvados apie kontrolės priemonių struktūros tinkamumą tikslams pasiekti ir jų veiksmingumą
c) 2 tipo išvada suteikia vidutinį uţtikrinimą dėl paslaugų organizacijos auditoriaus išvados apie kontrolės priemonių struktūros tinkamumą tikslams pasiekti
d) 2 tipo išvada suteikia vidutinį uţtikrinimą dėl paslaugų organizacijos auditoriaus išvados apie kontrolės priemonių struktūros tinkamumą tikslams pasiekti ir jų veiksmingumą
Greitas testas
126www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
64
ISAE 3402
Quick quiz
127www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
3402-asis TUUS
Greitas testas
128www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
65
ISAE 3402
Check point
ISAE 3402 Own notes
1. Description
2. Practitioner
3. Level of assurance
4. Examples of subject matter
5. Typical procedures
6. Any other notes
129www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
3402-asis TUUS
Ką patikrinti
3402-asis TUUS
Jūsų pastabos
1. Aprašymas
2. Specialistas
3. Uţtikrinimo lygis
4. Dalyko pavyzdţiai
5. Tipinės procedūros
6. Bet kokios kitos pastabos
130www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
66
ISAE 3420 - Assurance engagements to report on the
compilation of pro forma financial information included in
a prospectus
3420-asis TUUS – Užtikrinimo užduotys pateikti išvadą dėl į prospektą įtrauktos pro forma
finansinės informacijos rengimo
67
• New standard issued in December 2011
• Why? - Increasing globalisation of capital markets has made it important for:
– Financial information used in capital market transactions to be understandable across borders
– Assurance to be provided to enhance users‟ confidence in how such information is produced
ISAE 3420 - introduction
133www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
3420-asis TUUS - įvadas
• Naujas standartas, priimtas 2011 m. gruodţio mėn.
• Kodėl? - kapitalo rinkoms tampant vis labiau globalizuotoms, tapo svarbu, kad:
– kapitalo rinkų sandoriuose naudojama informacija būtų suprantama įvairiose valstybėse;
– teikiant tokį uţtikrinimą siekiama padidinti vartotojų pasitikėjimą finansinės informacijos rengimo tvarka.
134www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
68
What is ‘pro forma’ information
• Financial information shown:
– with adjustments
– to illustrate the impact of an event or transaction on unadjusted financial information
– as if the event had occurred or the transaction had been undertaken at an earlier date selected for the purposes of illustration
• Pro forma is achieved by applying pro forma adjustments to the unadjusted financial information
135www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
Kas yra pro forma informacija?
• Finansinė informacija, pateikiama:
– su koregavimais
– siekiant parodyti įvykio ar sandorio poveikį nekoreguotai finansinei informacijai
– tarytum įvykis įvyko arba sandoris buvo įvykdytas kokią nors ankstesnę iliustravimo tikslais pasirinktą datą
• pro forma pobūdis pasiekiamas atliekant nekoreguotos finansinės informacijos pro forma koregavimus.
136www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
69
ISAE 3420 – scope
• Report on whether pro forma financial information has been compiled in all material respects by the responsible party on the basis of applicable criteria.
• i.e. NO responsibility to compile the pro forma information
• Must assess whether the applicable criteria provides a reasonable basis for presenting the significant effects directly attributable to the event of transaction
137www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
3420-asis TUUS – apimtis
• Išvada, ar pro forma finansinė informacija atsakingosios šalies buvo sudaryta remiantis taikomais kriterijais.
• t.y. nėra pareigos sudaryti ir teikti pro forma informacijos
• Privalo įvertinti, ar taikomi kriterijai suteikia pakankamą pagrindą išryškinti tiesiogiai sandoriui priskiriamą poveikį.
138www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
70
ISAE 3420 – opinion
• To maximise global applicability, ISAE 3420 prescribes two alternative opinions:
– The pro forma financial information has been compiled in all material respects on the basis of the (applicable criteria)
– The pro forma financial information has been properly compiled on the basis stated
139www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
3420-asis TUUS - išvada
• Kad būtų plačiau taikomas pasauliniu mastu 3420-asis TUUS iš esmės numato dvi alternatyvas:
– Pro forma finansinė informacija atsakingosios šalies buvo sudaryta remiantis (taikomais kriterijais).
– Pro forma finansinė informacija atsakingosios šalies buvo sudaryta remiantis (nurodytu pagrindu)
140www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
71
ISAE 3420 - approach
Very similar to statutory audit:
• Agree the terms
• Comply with ethical requirements and quality control standards
• Plan the work and consider materiality
• Obtain sufficient appropriate evidence
• Document significant matters
• Adopt an attitude of professional scepticism
• Express an opinion (modified if required)
141www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
3420-asis TUUS - strategija
Labai panašu į įstatymais numatytą auditą:
• Susitarti dėl sąlygų
• Laikytis etikos ir kokybės kontrolės reikalavimų.
• Planuoti darbą ir įvertinti reikšmingumą
• Surinkti tinkamus pakankamus įrodymus
• Dokumentuoti reikšmingus dalykus
• Vykdyti profesinio skeptiškumo reikalavimą
• Pareikšti nuomonę (jeigu reikia, modifikuotą)
142www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
72
ISAE 3420
Which of the following is true?
a) Pro-forma information per ISAE 3420 refers to non-financial information used in capital market transactions
b) ISAE 3420 requires the practitioner to assess whether the applicable criteria provides a reasonable basis for presenting the significant effects directly attributable to the event of transaction under
c) Pro forma is achieved by applying pro forma adjustments to the adjusted financial information
d) ISAE 3420 requires the practitioner to take responsibility for compiling the pro forma information
Quick quiz
143www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
3420-asis TUUS
Kuris iš toliau pateiktų teiginių teisingas?
a) Pagal 3420-ąjį TUUS teikiama pro forma informacija yra kapitalo rinkose sandoriuose naudojama nefinansinė informacija.
b) Pagal 3420-ąjį TUUS specialistas privalo įvertinti, ar taikomi kriterijai suteikia pakankamą pagrindą išryškinti reikšmingą poveikį, atsiradusį tiesiogiai dėl sandorio.
c) Pro forma pobūdis pasiekiamas atliekant nekoreguotos finansinės informacijos pro forma koregavimus.
d) Pagal 3420-ąjį TUUS, specialistas yra atsakingas uţ pro forma informacijos sudarymą.
Greitas testas
144www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
73
ISAE 3420
Quick quiz
145www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
3420-asis TUUS
Greitas testas
146www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
74
• As a business owner you would like to have a professional accountant review your accounts, check they agree to the underlying records and investigate anything thrown up by the review.
• Your business does not have an experienced finance team and you would like a second pair of eyes cast over your accounts to assure the quality of the information in your financial statements.
• You would like to reassure lenders and investors about the quality and integrity of your financial statements. Your bank has access to other information, particularly on your cash situation, but a business angel or venture capitalist might appreciate the independent review on your accounts.
Sales points: assurance / review
147www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
• Kaip verslo savininkas jūs norėtumėte, kad jūsų apskaitos dokumentus perţiūrėtų profesionalus apskaitininkas, patikrintų, ar ataskaitos atitinka dokumentus, ir ištirtų bet kokias perţvalgos metu išaiškėjusias problemas.
• Jūsų įmonės finansų skyriaus darbuotojai neturi pakankamai patirties, ir jūs norėtumėte, kad jūsų ataskaitas perţiūrėtų nepriklausomas asmuo, norėdami įsitikinti jose pateiktos informacijos kokybe.
• Jūs norėtumėte įtikinti jūsų skolintojus ir investuotojus, kad jūsų finansinės ataskaitos yra finansinės ataskaitos yra sudarytos nuosekliai ir yra kokybiškos. Jūsų bankas turi galimybę gauti ir kitokią informaciją, ypač informaciją apie jūsų turimus grynuosius pinigus, tačiau verslo angelai ar rizikos kapitalo valdytojai norėtų gauti nepriklausomą jūsų finansinių ataskaitų kokybės patvirtinimą.
Komerciniai argumentai: užtikrinimas / peržvalga
148www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
75
Cont‟d
• Your organisation is high profile in your local community and you are aware that your accounts may be widely read. Extra credibility for your financial statements would be helpful.
• You want assurance that is less intensive and more flexible than an audit.
• You want assurance but would rather not bear the
• cost and time burden of a full audit.
Sales points: assurance / review
149www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
Tęs.
• Jūsų organizcija yra gerai ţinoma jūsų bendruomenėje, ir jūs ţinote, kad su jūsų finansinėmis ataskaitomis norės susipaţinti platus skaitytojų ratas. Papildomas jūsų finansinių ataskaitų patikimumo uţtikrinimas gali būti jums labai vertingas.
• Jūs norite gauti uţtikrinimą, kuris iš esmės maţesnis ir lankstesnis, nei suteikiamas audito.
• Jūs norite uţtikrinimo, tačiau nenorite mokėti ir gaišti laiką
• atliekant auditą.
Komerciniai argumentai: užtikrinimas / peržvalga
150www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
76
ISAE 3420
Check point
ISAE 3400 Own notes
1. Description
2. Practitioner
3. Level of assurance
4. Examples of subject matter
5. Typical procedures
6. Any other notes
151www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
3420-asis TUUS
Ką patikrinti
3400-asis TUUS
Jūsų pastabos
1. Aprašymas
2. Specialistas
3. Uţtikrinimo lygis
4. Dalyko pavyzdţiai
5. Tipinės procedūros
6. Bet kokioskitos pastabos
152www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
77
3. Assurance engagements
ISAE 3000• E.g. adequacy of IC, regulatory or
contractual compliance• High (+ve) or limited (-ve)
assurance – depends on terms• Ethics, QC• Acceptance and planning• Obtaining evidence: similar to ISAs
• Understand entity• Assess risk of material misstmt.• Respond – substantive/controls• Written reps• Subsequent events
• Report – guide rather than specific• Opinion
ISAE 3400• E.g. forecast (expectation) and
Projections („what-if‟)• Limited (-ve) assurance• Objectives
• Assumptions – reasonable?• Consistent with main FS?
• Key areas• Profit• Capex• Cashflow
• Report and opinion• Assumptions reasonable?• Properly prepared based on
those assumptions?
153www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
3. Užtikrinimo užduotys
3000-asis TUUS• Pvz., vidaus kontrolės pakankamumas,
atitiktis prieţiūros institucijų reikalavimams ar sutarties sąlygoms• Aukštas (pakankamas) (+ve) ar ribotas (-ve)
uţtikrinimas – priklausomai nuo sąlygų • etika, kokybės kontrolė • Sutikimas atlikti uţduotį ir jos tęsimas• Įrodymų rinkimas Panašiai kaip ir taikant TAS
• Susipaţinimas su įmone • Įvertinti reikšmingų iškraipymų riziką• Atsakas – pagrindinės procedūros/ kontrolės priemonių testai • Rašytiniai pareiškimai • Pobalansiniai įvykiai
• Išvada – daugiau gairės, nei konkreti • Išvada
3400-asis TUUS• Pvz., prognozės (lūkesčiai) ir
Modeliuojamos situacijos (o kas, jeigu) • Ribotas (-ve) užtikrinimas• Tikslai
• Ar prielaidos pagrįstos? • Ar atitinka pagrindines finansines ataskaitas?
• Pagrindinės sritys • Pelnas• Kapitalo išlaidos • Pinigų srautai
• Išvada ir nuomonė• Ar prielaidos pagrįstos?• Tinkamai parengtos remiantis
šiomis prielaidomis?
154www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
78
Agenda
1. Introduction
2. Assurance engagements
3. Review engagements
4. Related services engagements
5. Ethics
6. Quality control
7. Due diligence
8. Reporting on summary financial statements
9. Summary, route map and next steps
155www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
Darbotvarkė
1. Įţanga
2. Uţtikrinimo uţduotys
3. Peržvalgos užduotys
4. Susijusių paslaugų uţduotys
5. Etika
6. Kokybės kontrolė
7. Išsamus patikrinimas
8. Ataskaita apie apibendrintas finansines ataskaitas
9. Apibendrinimas, kelias ir tolesni ţingsniai
156www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
79
ISRE 2400 or 2410
Is the review practitioner also the independent auditor?
YESNO
Follow ISRE 2400 (revised)
• Moderate / negative assurance
• Applies to the review of full year financial statements.
• Can be adapted to apply to the review of other historical financial information
Follow ISRE 2410
• Moderate / negative assurance
• Applies to the review of interim financial statements of an audit client
• Can be adapted to apply to the review of other historical financial information
Key difference: Practitioner (ISRE 2400) has less experience/knowledge of the client than the auditor (ISRE 2410)
157www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
2400-asis ar 2410-asis TPS
Ar perţvalgos specialistas taip pat yra nepriklausomas
auditorius? TAIP NE
Vadovautis 2400-uoju TPS (peržiūrėti)
• Vidutinis / neigiamas uţtikrinimas
• Taip pat taikoma metinių finansiniųataskaitų perţvalgai.
• Gali būti pritaikytas taip, kad būtųtaikomas kitos istorinės finansinėsinformacijos perţvalgai
Vadovautis 2410-uoju TPS
• Vidutinis / neigiamas uţtikrinimas
• Taikomas audito kliento tarpiniųfinansinių ataskaitų perţvalgosuţduotims
• Gali būti pritaikytas taip, kad būtųtaikomas kitos istorinės finansinėsinformacijos perţvalgai
Pagrindiniai skirtumai: Specialistas (2400-asis TPS) turi maţiau patirties / maţiau susipaţinęs su klientu, nei auditorius (2410-asis
TPS).158www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
80
ISRE 2410 - Review of interim financial information performed by the independent auditor of
the entity
2410-asis TPS – Įmonės tarpinės finansinės informacijos
nepriklausomo auditoriaus atliekama peržiūra
81
Case study: Mondi Ltd
1. Critically analyse the Mondi Ltd. 2013 review report
• Identify the key features
• Who are the main auditors of Mondi Ltd?
2. What are the benefits and limitations of performing a review:
• To the client
• To other stakeholders
Exercise 14
161www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
Atvejo analizė: Mondi Ltd
1. Kritiškai išanalizuokite „Mondi Ltd.“ 2013 m. perţvalgos išvadą
• Nustatykite pagrindinius bruoţus
• Kas yra pagrindiniai „Mondi Ltd.“ auditoriai?
2. Kokie yra tokios perţvalgos uţduoties privalumai ir apribojimai?
• Klientui
• Kitoms suinteresuotoms šalims
14 pratimas
162www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
82
• Very similar to ISRE 2400
• Performed by the independent auditor who must comply with ISRE 2410
• Update client understanding from the main audit (including internal control) through inquiry and analytical review
• Can adapt to cover engagements to review other historical financial information
Introduction
163www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
Įžanga
• Labai panašu į 2400-ąjį TPS
• Atlieka nepriklausomas auditorius, kuris privalo vadovautis 2410-uoju TPS
• Atnaujinti informaciją apie klientą remiantis pagrindinio audito medţiagą (taip pat ir vidaus kontrole), teikiant uţklausas ir atliekant analitinę perţvalgą.
• Gali būti pritaikytas taip, kad būtų taikomas ir kitos istorinės finansinės informacijos perţvalgai
164www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
83
General principles
• Must comply with ethics
• Implement quality control procedures
– Leadership, ethics, acceptance/continuance, assignment of engagement teams, engagement performance, monitoring
• Scepticism
• Objective – express an opinion
– Negative (moderate) assurance (i.e. no reference to „true and fair‟ as there would be in an audit
– “…nothing has come to our attention…”
• Primarily consists of inquiry and analytical review
165www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
Bendrieji principai
• Privaloma laikytis etikos reikalavimų
• Įgyvendinti kokybės kontrolės procedūras
– Lyderystė, etika, sutikimas atlikti ar tęsti, uţduoties grupės paskyrimas, uţduoties atlikimas, stebėsena
• Skeptiškumas
• Tikslas - pareikšti nuomonę
– Neigiamas (vidutinis) uţtikrinimas (t.y. nėra nuorodos į "tikrą ir teisingą" vaizdą, kaip būtų audito atveju)
– „nepastebėjome nieko, ....“
• Pagrindinės procedūros – uţklausos ir analitinė perţvalga
166www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
84
ISRE 2410: Engagement letter
• Similar to audit engagement letter (ISA 210)
– Objective – to provide an opinion
– Scope (primarily inquiry and analytics)
– Management‟s responsibilities – interim FS, internal control relevant to interim FS, availability of records/info. to auditor
– Agreement to provide written representation
– Anticipated form and content of report
• Also, (v. important)
– Management‟s agreement to include the review report with documents incorporating the interim FS that indicate it was reviewed
167www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
2410-asis TPS: Susitarimo laiškas
• Panašu į susitarimo laišką atliekant auditą (210-asis TAS)
– Tikslas - pareikšti nuomonę
– Apimtis (daugiausiai uţklausos ir analitinės procedūros)
– Vadovybės pareiga – tarpinės finansinės ataskaitos, joms svarbi vidaus kontrolė, galimybės susipaţinti su dokumentais, auditoriui teikiama informacija
– Susitarimas pateikti rašytinį pareiškimą
– Numatoma išvados forma ir turinys
• Taip pat (l. svarbu)
– Vadovybės įsipareigojimas į dokumentus, į kuriuos įtraukiamos tarpinės finansinės ataskaitos, įtraukti perţvalgos išvadą
168www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
85
• If already performed an audit
– Update the understanding gained from ISA 315 / the audit, including internal controls relevant to the interim FS
• Typical procedures
– Review PY documentation
– Consider significant risks identified at the audit
– Consider materiality
– Consider results of internal audit
– Inquire of management re: business changes
Understanding the entity and its environment including internal control
169www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
• Jeigu auditas jau buvo atliktas
– Papildyti ţinias apie įmonę pagal 315-ąjį TAS, remiantis auditu, įskaitant tarpinėms finansinėms ataskaitoms svarbią vidaus kontrolę.
• Tipinės procedūros
– Perţiūrėti praėjusių metų dokumentus
– Įvertinti audito metu nustatytus pagrindinius rizikos veiksnius
– Įvertinti reikšmingumą
– Įvertinti vidaus audito rezultatus
– Teikti vadovybei uţklausą dėl su verslu susijusius pokyčius
Susipažinimas su įmone ir jos aplinka, įskaitant vidaus kontrolę
170www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
86
• If not yet performed an audit
– Obtain an understanding (including internal control) with reference to both annual and interim FS
• Typical procedures
– As above / per ISA 315
– Also as you would with any new client
• Make enquiry of predecessor auditor
• Where practicable, review predecessor auditor‟s documentation
• Consider nature of uncorrected misstatements
Understanding the entity and its environment including internal control
171www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
Susipažinimas su įmone ir jos aplinka, įskaitant vidaus kontrolę
• Jeigu auditas nebuvo atliktas
– Išsamiai susipaţinti (taip pat ir su taikomomis vidaus kontrolės priemonėmis, atsiţvelgiant tiek į metines, tiek į tarpines finansines ataskaitas
• Tipinės procedūros
– Panašiai kaip pirmiau nurodyta pagal 315-ąjį TAS
– Panašiai, kaip būtų daroma su bet kokiu nauju klientu
• Teikti uţklausas ankstesniam auditoriui
• Jeigu galima, perţiūrėti ankstesniojo auditoriaus dokumentus
• Įvertinti neištaisytų iškraipymų pobūdį
172www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
87
Procedures: Inquiry, analytical and other review
• A review ordinarily does not require inspection, observation or confirmation
• Typical procedures
– Reviewing minutes (shareholders and board)
– Inquiry
• Unusual or complex situations, significant assumptions, related party transactions, commitments/obligations, contingent liabilities
• Fraud and compliance with laws and regulations
• Read the interim FS
– Analytical review
173www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
Procedūros Užklausos, analitinės procedūros ir kitokia peržvalga
• Atliekant perţvalgą paprastai nereikalaujama atlikti patikrinimo, stebėjimo ar patvirtinimo
• Tipinės procedūros
– Protokolų perţiūra (akcininkų susirinkimų ir Valdybos)
– Uţklausos
• Neįprastos ar sudėtingos situacijos, reikšmingos prielaidos, sandoriai su susijusiomis šalimis, prievolės, neapibrėţti įsipareigojimai
• Apgaulė ir atitiktis įstatymams ir teisės aktams
• Perskaityti tarpines finansines ataskaitas
– Analitinė perţvalga
174www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
88
Procedures: Inquiry, analytical and other review
• Corroboration
– Evidence doesn‟t generally require corroboration, unless something comes to the auditor‟s attention suggesting not fairly presented
– Ordinarily wouldn‟t send inquiry letter to the client‟s lawyers
• Synergy
– Convenience and efficiency – cover off some year-end procedures if possible e.g. audit significant or unusual transactions
• Obtain evidence of agreement/reconciliation to underlying accounting records
175www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
Procedūros: Užklausos, analitinės procedūros ir kitokia peržvalga
• Patvirtinimai
– Paprastai įrodymų patvirtinti nereikia, nebent auditorius pastebi ką nors, dėl ko jam iškyla abejonių, ar informacija buvo teisingai pateikta
– Kliento teisininkams daţniausiai laiškai nesiunčiami
• Sinergija
– Patogumas ir veiksmingumas – jeigu galima, apima tam tikras metų pabaigos duomenims taikomas procedūras, pvz. audituojami reikšmingi ar neįprasti sandoriai
• Gauti įrodymus, kad atitinka pagrindinius apskaitos dokumentus
176www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
89
Procedures: Inquiry, analytical and other review
• Other enquiries of management
– Subsequent events
– Going concern
• Additional procedures
– If a matter comes to the auditor‟s attention that suggests a material adjustment should be made
• Perform additional inquiries and/or other procedures
• E.g. discuss terms of a sales transaction with a senior manager and inspect the sales agreement
177www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
Procedūros: užklausos, analitinės procedūros ir kitokia peržvalga
• Kitos uţklausos vadovybei
– Pobalansiniai įvykiai
– Veiklos tęstinumas
• Papildomos procedūros
– Jeigu auditorius pastebi ką nors, dėl ko jis padaro išvadą, kad turėtų būti padaryti reikšmingi koregavimai
• Pateikti papildomas uţklausas ir (arba) atlikti kitas procedūras
• Pvz., aptarti pardavimo sutarties sąlygas su vyresniuoju vadovu, ar patikrinti pardavimo sutartis.
178www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
90
Other considerations
• Evaluation of misstatements (similar to ISA 450)
– Whilst not an audit, still need to evaluate whether misstatements (individually or in aggregate) that have come to the auditor‟s attention necessitate a restatement
• Accompanying information (similar to ISA 710)
– Read „other information‟ and ensure consistency with reviewed FS
– If inconsistent consider „other matters‟ paragraph or withholding the review report
– If material misstatement of fact consider further action e.g. notify governors and legal advice
179www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
Kiti svarbūs svarstymai
• Iškraipymų vertinimas (panašiai, kaip 450-ajame TAS)
– Nors tai ir nėra auditas,vis dėlto būtina įvertinti, ar dėl auditoriaus pastebėtų iškraipymų (atskirai ar kartu) nereikia taisyti finansinės informacijos.
• Kartu pateikiama informacija (panašiai,kaip 710-ajame TAS)
– Perskaityti pastraipą “Kita informacija“ ir uţtikrinti, kad ji atitinka perţiūrėtas finansines ataskaitas
– Pastebėjus neatitikimus, įvertinti „kitų dalykų“ pastraipos tinkamumą, arba galimybę atsisakyti pateikti perţvalgos išvadą
– Jeigu dėl reikšmingo faktų iškraipymų, būtina imtis papildomų veiksmų, informuoti apie tai vadovus ir kreiptis patarimo į teisininkus.
180www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
91
• If material adjustment required, inform appropriate level of management
• If they don‟t respond appropriately, escalate to those charged with governance
• If they don‟t respond, consider
– Modifying the review report
– Withdrawing
– Resigning from main audit
• Communicate matters of governance interest to those charged with governance e.g. existence of fraud or non-compliance with laws and regulations
Other considerations - communication
181www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
• Jeigu būtina atlikti reikšmingus koregavimus, būtina informuota atitinkamo lygio vadovus
• Jeigu vadovai tinkamai nereaguoja, klausimą perduoti uţ valdymą atsakingiems asmenims
• Jeigu nereaguoja – įvertinti atitinkamai
– Modifikuoti perţvalgos išvadą
– Atsisakyti atlikti uţduotį
– Atsisakyti atlikti pagrindinį auditą
• Apie valdymui svarbius dalykus informuoti uţ valdymą atsakingus asmenis, t.y. apie apgaulės ar įstatymų ar kitų teisės aktų nesilaikymo atvejus
Kiti svarstymai – informavimas
182www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
92
Other considerations – written representations
• Written representations – a sub-set of ISA 580:
– Management‟s responsibility for internal controls to prevent/detect fraud and error
– Interim FS comply with FR framework
– Believes uncorrected misstatements are immaterial
– Disclosed assessment of fraud risk and any known/suspected fraud
– Disclosed breaches of laws and regulations
– Has disclosed all subsequent events
183www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
Kiti svarstymai – rašytiniai pareiškimai
• Rašytiniai pareiškimai – 580-ojo TAS dalis
– Vadovybės atsakomybė uţ vidaus kontrolės priemones, skirtas uţkirsti kelią apgaulei ir klaidoms, ar jas nustatyti.
– Ar tarpinės finansinės ataskaitos atitinka finansinių ataskaitų sudarymo tvarką
– Mano, kad neištaisyti iškraipymai yra nereikšmingi
– Atskleistas apgaulės rizikos ir bet kokie ţinomi ar įtariami apgaulės atvejai
– Atskleisti įstatymų ar teisės aktų paţeidimai
– Atskleisti visi pobalansiniai įvykiai
184www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
93
• Title (consider including “independent” although not mandatory)
• Addressee (may not be the shareholders)
• Introductory paragraph
– Identify financial statements being reviewed
– Responsibility of managements and practitioner
• Scope
– Refer to ISRE 2410
– Review is limited primarily to inquiry and analytical procedures
– Audit has NOT been performed
• Statements of negative assurance
• Date, address, signature
Review report – ISRE 2410
Similar to ISRE 2400 report apart from • reference to ISRE 2410 • “Independent”
185www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
• Pavadinimas (galima nurodyti „nepriklausomas“, tačiau nebūtinai)
• Adresatas (tai gali būti nebūtinai akcininkai)
• Įvadinė pastraipa
– Nurodyti, kokių finansinių ataskaitų perţvalga atliekama
– Vadovybės ir specialisto atsakomybė
• Apimtis
– Nuoroda į 2410-ąjį TPS
– Perţvalga iš esmės apsiriboja uţklausomis ir analitinėmis procedūromis
– Auditas NEBUVO atliktas
• Neigiamo uţtikrinimo išvada
• Data, adresas, parašas
Peržvalgos išvada – 2410-asis TPS
Panašus į 2400-ąjį TPS Išvada, išskyrus • nuorodą į 2410-ąjį TPS • „„Nepriklausomas“
186www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
94
ISRE 2410 - opinion
Scenario Impact on opinion
Nothing has come to our attention…
Negative (moderate) assurance
Departure from applicable FR framework (i.e. material adjustment is required)
Qualified or adverse (if pervasive)
Limitation of scope imposed by management
• Refuse engagement if not started• Withhold report (if legally able to)• Disclaim (if must report)
Other limitation of scope • Normally disclaim• Exceptionally qualify (except for)
Going concern • If adequate disclosure – emphasis of matter• Inadequate disclosure – qualify or adverse (also
highlight the uncertainty in your report)
187www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
2410-asis TPS - nuomonė
Scenarijus Įtaka nuomonei
„nepastebėjome nieko, ....“ Neigiamas (vidutinis) uţtikrinimas
Nukrypimas nuo taikomos finansinių ataskaitų sudarymo tvarkos (t.y. reikalingi reikšmingi koregavimai)
Sąlyginė arba neigiama (jeigu visa apimantys)
Darbo apimties apribojimas dėl vadovybės kaltės
• Jeigu nepradėta - atsisakyti atlikti uţduotį • Atsisakyti pateikti išvadą (jeigu leidţiama pagal
įstatymą)• Atsisakyti pareikšti nuomonę (jeigu išvadą privalo
pateikti)
Kiti darbo apimties apribojimai • Daţniausiai atsisakoma pareikšti nuomonę • Sąlyginė nuomonė (išskyrus... )
Veiklos tęstinumas • Jeigu informacija atskleista pakankamai – dalykopabrėţimas
• Jeigu informacija atskleista nepakankamai – sąlyginėarba neigiama nuomonė (pabrėţti netikrumą)
188www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
95
Case study: IAG SA
1. Critically analyse the IAG SA 2013 review report
• Identify the key features
• Who are the main auditors of IAG SA?
Exercise 15
189www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
Atvejo analizė „IAG SA“
1. Kritiškai išanalizuokite „IAG SA“ 2013 m. perţvalgos išvadą
• Nustatykite pagrindinius bruoţus
• Kas yra pagrindiniai „IAG SA“ auditoriai?
15 pratimas
190www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
96
ISRE 2410
Check point
ISRE 2410 Own notes
1. Description
2. Practitioner
3. Level of assurance
4. Examples of subject matter
5. Typical procedures
6. Any other notes
191www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
2410-asis TPS: Jūsų pastabos
1. Aprašymas
2. Specialistas
3. Uţtikrinimo lygis
4. Dalyko pavyzdţiai
5. Tipinės procedūros
6. Bet kokios kitos pastabos
2410-asis TPS:
Ką patikrinti
192www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
97
ISRE 2400 (revised) -Engagements to review financial
statements
2400-asis TPS – Finansinių ataskaitų peržvalgos užduotys
98
• Limited assurance
– Obtain sufficient appropriate evidence primarily through inquiry and analytical procedures
– “….anything has come to the practitioner‟s attention….”
• Maintain professional scepticism
• ISRE 2400 requires the practitioner to comply with the Code of Ethics and ISQC1
ISRE 2400 (revised) - Introduction
195www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
2400-asis TPS (peržiūrėtas) – Įžanga
• Riboto uţtikrinimo uţduotis
– Surinkti pakankamus tinkamus įrodymus, daugiausiai teikiant uţklausas ir atliekant analitines procedūras
– „... bet kas, ką specialistas pastebėjo... “
• Išlaikyti profesinį skeptiškumą
• Pagal2400-ąjį TPS specialistas privalo laikytis Etikos kodekso ir 1-ojo TKKS.
196www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
99
The revision of ISRE 2400
• Why revised?
– Increasingly more exemptions available from mandatory audits
– This change in regulatory environment is a significant driver of demand for „other services‟ that enhance the credibility of SME FS on a cost-effective basis.
– Some jurisdictions may chose instead to require reviews rather than audits
– Promote cost-effective reviews based on clarified guidance
• Effective date
– Periods ending on/after 31.12.13. However, substance is in line with the 2006 standard
197www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
2400-ojo TPS peržiūra
• Kodėl jis buvo perţiūrėtas?
– Atsiranda vis daugiau sąlygų ir galimybių taikyti išimtis iš privalomo audito.
– Taip pasikeitus reglamentavimui, didėja „kitų paslaugų“ paklausa - jos padeda padidinti pasitikėjimą MVĮ finansinėmis ataskaitomis ekonomiškai efektyviai.
– Kai kuriose jurisdikcijose gali būti reikalaujama atlikti perţvalgas, o ne auditus.
– Skatinama atlikti ekonomiškai efektyvias perţvalgas remiantis aiškesnėmis gairėmis
• Įsigaliojimo data
– Galioja laikotarpiams, pasibaigiantiems 2013 m. gruodţio 31 d. arba vėliau. Tačiau iš esmės atitinka 2006 m. standartus
198www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
100
Terms of engagement
• Agree terms in an engagement letter, including:
– Objective
– Management‟s responsibility for the FS
– Scope of a review, including reference to ISRE 2400
– Unrestricted access – records, documents etc.
– Sample of the expected report
– Cannot rely on the engagement to disclose errors, fraud etc.
– State that an audit is not being performed and an audit opinion will NOT be expressed
199www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
Užduoties sąlygos
• Sąlygos turi būti sutartos susitarimo laiške, įskaitant tokius aspektus:
– Tikslas
– Vadovybės atsakomybė uţ finansines ataskaitas
– Perţvalgos apimtis, įskaitant nuorodą į 2400-ąjį TPS
– Neribota prieiga prie dokumentų, apskaitos įrašų ir t.t.
– Tikėtinų išvadų pavyzdţiai
– Negalima tikėtis, kad perţvalga atskleis klaidas ar apgaulę.
– Būtina nurodyti, kad atliekamas ne auditas, ir audito nuomonė nepareiškiama
200www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
101
Planning
• Plan to perform an effective review
• Obtain or update knowledge of the business
– Organization
– Accounting systems
– Operating characteristics
– Nature of assets, liabilities, revenues and expenses
– Production and distribution methods
– Product lines, operating locations and related parties
• Materiality – same approach as full audit
201www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
Planavimas;
• Norint atlikti veiksmingą perţvalgą, būtina darbą planuoti.
• Susipaţinti su verslu arba gauti reikiamą informaciją
– Organizacija
– Apskaitos sistemos
– Veiklos charakteristikos
– Turto, įsipareigojimų, pajamų ir išlaidų pobūdis
– Gamybos ir platinimo būdai
– Produktų linijos, veiklos vietos ir susijusios šalys
• Reikšmingumas - apibrėţiamas taip pat, kaip ir atliekant auditą
202www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
102
Procedures and evidence
• Obtain understanding of entity and industry
• Inquiries
– Accounting principles and practices
– Accounting procedures – recording, classifying, summarizing
– All material assertions
– Meeting actions – shareholders, board etc.
– Financial accounting personnel e.g.
• Completeness of transactions
• Compliance with stated framework
203www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
Procedūros ir įrodymai
• Susipaţinti su įmone ir sektoriumi
• Uţklausos
– Apskaitos principai ir praktika
– Apskaitos procedūros – registravimas, klasifikavimas, apibendrinimas
– Visi svarbiausi tvirtinimai
– Įvairūs susirinkimai – akcininkų,valdybos ir kt.
– Finansų apskaitos srities darbuotojai, pvz.
• Sandorių uţbaigtumas
• Atitiktis nurodytai apskaitos tvarkymo sistemai
204www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
103
Procedures and evidence cont’d
• Analytical procedures
– Prior periods
– Anticipated results
– Industry norm
• Read financial statements
• Obtain reports from other practitioners
• Written representations
205www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
Proedūros ir įrodymai (tęs.)
• Analitinės procedūros
– Ankstesni laikotarpiai
– Numatomi rezultatai
– Sektoriaus norma
• Perskaityti finansines ataskaitas
• Gauti kitų specialistų išvadas
• Rašytiniai pareiškimai
206www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
104
Specific circumstances
• ISRE 2400 (revised) identifies three areas which MUST be addressed specifically:
– Related parties
• Remain alert and discuss unusual transactions with management
– Fraud and non-compliance with laws and regulations
• If indication of fraud or non-compliance, communicate with management, consider impact on report, determine if should be reported to a third party
– Going concern
• Discuss plans and feasibility with management
207www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
Konkrečios aplinkybės
• 2400-asis TPS (perţiūrėtas) nustato tris sritis, kurias PRIVALOMA ATSKIRAI įvertinti:
– Susijusios šalys
• Išlaikyti budrumą ir aptarti neįprastus sandorius su vadovybe
– Apgaulė ir atitikties įstatymams ir teisės aktams trūkumas
• Nustačius apgaulės arba įstatymų nesilaikymo atvejus, apie tai privaloma informuoti vadovybę, įvertinti galimą įtaką išvadai, ir ar būtina apie tai informuoti trečiąją šalį.
– Veiklos tęstinumas
• Planus ir galimybes jas įgyvendinti aptarti su vadovybe
208www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
105
• Title – consider including “independent”
• Addressee (may not be the shareholders)
• Introductory paragraph
– Identify financial statements being reviewed
– Responsibility of managements and practitioner
• Scope
– Refer to ISRE 2400
– Review is limited primarily to inquiry and analytical procedures
– Audit has NOT been performed
• Statements of negative assurance
• Date, address, signature
Review report – ISRE 2400
209www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
• Pavadinimas – ar reikia įrašyti „nepriklausomas“
• Adresatas (tai gali būti nebūtinai akcininkai)
• Įvadinė pastraipa
– Nurodyti, kokių finansinių ataskaitų perţvalga atliekama
– Vadovybės ir specialisto atsakomybė
• Apimtis
– Nuoroda į 2400-ąjį TPS
– Perţvalga iš esmės apsiriboja uţklausomis ir analitinėmis procedūromis
– Auditas NEBUVO atliktas
• Neigiamo uţtikrinimo išvada
• Data, adresas, parašas
Peržvalgos išvada – 2400-asis TPS
210www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
106
ISRE 2400 - opinion
True and fair? Severity Effect on report
Nothing has come to our attention…
n/a Standard „clean‟ review report – written expression of negative assurance
Matters came to our attention… (describe the matters)
Material Qualified opinion of negative assurance (“except for…”)
Pervasive Adverse – not true & fair
Limitation in scope…(describe the limitation)
Material to one area
Qualified opinion of negative assurance due to amendments which may be required if limitation did not exist (“except for….”)
Pervasive Do not provide any assurance
211www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
2400-asis TPS - nuomonė
Parodo tikrą irteisingą ??
Sunkumas Poveikis išvadai
„nepastebėjome nieko, ....“
n/a Standartinė „švari“ perţvalgos išvada –raštu pareiškiamas neigiamas uţtikrinimas
Dalykai, kuriuos mes pastebėjome ... (aprašyti dalykus)
Reikšmingi Sąlyginė neigiamo uţtikrinimo nuomonė (išskyrus...)
Paplitęs Neigiama – tikro ir teisingo vaizdo neparodo
Darbo apimties apribojimas(aprašyti apribojimą)
Reikšmingas vienai sričiai
Jeigu būtina koreguoti - sąlyginė neigiamo uţtikrinimo išvada, jeigu darbo apimties apribojimų nebuvo (išskyrus..)
Paplitęs Nesuteikiamas joks uţtikrinimas
212www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
107
ISRE 2400 – useful appendices
Appendix Notes
1. Engagement letter
2. Detailed review procedures
90 illustrative procedures – e.g. general, cash, receivables, inventories, etc.MUST BE TAILORED – use judgement
3. Unqualified review report
4. Example reports other than unqualified
• Qualified review report (except for)• Adverse
213www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
2400-asis TPS – naudingi priedai
Priedas Pastabos
1. Susitarimo laiškas
2. Išsamios perţvalgos procedūros
90 procedūrų – pvz., bendros, grynieji pinigai, gautinos lėšos, atsargos ir t.t.TURI BŪTI PRITAIKYTAS - vadovaukitės savo sprendimu
3. Besąlyginė perţvalgos išvada
4. Besąlyginių išvadų pavyzdţiai
• Sąlyginė perţvalgos išvada (išskyrus...) • Neigiama
214www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
108
Review
Which of the following is true?
A. Per ISRE 2400, “nothing has come to our attention…” is a high level of assurance expressed negatively
B. ISRE 2410 requires the auditor to have an understanding of the internal controls relevant to the interim financial statements
C. ISRE 2400 requires the use of re-computation, inspection, observation and 3rd party circularisation
D. ISRE 2410 exempts the practitioner from compliance with the code of ethics when reviewing an SME
Quick quiz
215www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
Peržvalga
Kuris iš toliau pateiktų teiginių teisingas?
A. Pagal 2400-ąjį TPS „nepastebėjome nieko..“ yra neigiamai išreikštas aukšto lygio uţtikrinimas
B. 2410-asis reikalauja, kad auditorius susipaţintų ir suprastų tarpinėms finansinėms ataskaitoms svarbias vidaus kontrolės priemones
C. Pagal 2400-ąjį TPS reikalaujama atlikti perskaičiavimo, tikrinimo ir stebėjimo procedūras, ir siųsti uţklausimus trečiosioms šalims.
D. Pagal 2410-ąjį,atlikdamas MVĮ perţvalgas, specialistas neprivalo laikytis Etikos kodekso reikalavimų.
Greitas testas
216www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
109
Review
Quick quiz
217www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
Perţvalga
Greitas testas
218www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
110
ISRE 2400 Own notes
1. Description
2. Practitioner
3. Level of assurance
4. Examples of subject matter
5. Typical procedures
6. Any other notes
ISRE 2400
Check point
219www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
2400-asis TPS: Jūsų pastabos
1. Aprašymas
2. Specialistas
3. Uţtikrinimo lygis
4. Dalyko pavyzdţiai
5. Tipinės procedūros
6. Bet kokios kitos pastabos
2400-asis TPS
Ką patikrinti
220www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
111
2. Review engagements
ISRE 2400 (revised)• Not the independent auditor• Moderate / -ve assurance• Historical financial information• Scepticism, ethics, • Terms of engagement• Planning and procedures e.g.
• Understand entity, enquiry,analytical procedures, written reps, subsequent events
• Report components, including:• Scope – mainly inquiry / AR• Audit not performed• Modifications
• Appendices
ISRE 2410Independent auditor
As 2400, but additionally mentions:• Going concern (like ISA 570)• Evaluation of misstatement (450)• Accompanying information (710)• Communication
221www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
2. Peržvalgos užduotys
2400-ais TPS (peržiūrėtas)• Ne nepriklausomas auditorius • Vidutinis / -ve užtikrinimas• Istorinė finansinė informacija• Skeptiškumas, etika • Uţduoties sąlygos• Planavimas ir procedūros. pvz.,
• Susipaţinti su įmone, teikti uţklausas,
analitinės procedūros, rašytiniai pareiškimai, pobalansiniai įvykiai
• Išvados sudedamosios dalys, įskaitant • Apimtis – daugiausiai užklausos, AP • Auditas nebuvo atliktas• Modifikacijos
• Priedai
2410-asis TPS:Nepriklausomas auditorius
Panašiai kaip 24000-asis, tačiau papildomai minima: • Veiklos tęstinumas (panašiai kaip 570-ajame TAS) • Iškraipymų vertinimas (kaip 450-ajame TAS) • Papildoma informacija (710-asis TAS) • Komunikavimas
222www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
112
1. Introduction
2. Assurance engagements
3. Review engagements
4. Related services engagements
5. Ethics
6. Quality control
7. Due diligence
8. Reporting on summary financial statements
9. Summary, route map and next steps
Agenda
223www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
1. Įţanga
2. Uţtikrinimo uţduotys
3. Perţvalgos uţduotys
4. Susijusių paslaugų užduotys
5. Etika
6. Kokybės kontrolė
7. Išsamus patikrinimas
8. Ataskaita apie apibendrintas finansines ataskaitas
9. Apibendrinimas, kelias ir tolesni ţingsniai
Darbotvarkė
224www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
115
Case study: Relcross Ltd.
• Agreed-upon procedures
• See separate hand-out
Exercise 16
229www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
Atvejo analizė: Relcross Ltd.
• Sutartos procedūros
• Atskira dalomoji medţiaga
16 pratimas
230www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
116
• Directed towards financial info. but doesn‟t have to be
• The procedures conducted will depend on the nature of the engagement
• No assurance is given. The report identifies the auditor‟s factual findings. Recipients must form their own conclusions
• Report is restricted to intended users
• Auditor must comply with IFAC Code of Ethics
ISRS 4400 - Overview
231www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
• Taikomas finansinei informacijai, tačiau neprivalo
• Atliekamos procedūros priklauso nuo uţduoties pobūdţio
• Joks uţtikrinimas nesuteikiamas Išvadoje nurodomos faktiškai auditoriaus nustatyti faktai Naudotojai patys turi padaryti savo išvadas
• Išvada yra skirta tik numatytiems naudotojams
• Auditorius privalo laikytis TBF Etikos kodekso
4400-asis TSPS – apžvalga
232www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
117
• Nature of the agreement
• Procedures will not constitute an audit or review
• No assurance will be expressed
• Stated purpose for the engagement
• Identification of the financial information to which the agreed upon procedures will be applied
• Nature, timing and extent of the specific procedures to be applied
• Anticipated form of the report of factual findings
• Limitations on distribution of the report of factual findings.
Terms of engagement
233www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
• Susitarimo pobūdis
• Procedūros nebus nei auditas, nei perţvalga
• Nebus pareikštas joks uţtikrinimas
• Nurodytas uţduoties tikslas
• Turi būti aiškiai nurodyta finansinė informacija, kuriai bus taikomos sutartos procedūros
• Numatytų taikyti konkrečių procedūrų pobūdis, laikas ir apimtis
• Numatoma išvados apie faktiškai nustatytus faktus forma
• Išvados apie faktiškai nustatytus faktus platinimo apribojimai
Užduoties sąlygos
234www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
118
• Must be planned
• Documentation
– Evidence to support the report on factual findings
– Demonstrate compliance with ISRS 4400 and the terms of engagement
• Procedures and evidence – may include:
– Inquiry and analysis
– Recomputation, comparison, accuracy checks
– Observation and inspection
– Obtaining confirmations
Performing the work
235www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
• Turi būti planuojamas
• Dokumentavimas
– Faktiškai nustatytus faktus patvirtinantys įrodymai
– Aiškiai nurodyti, kad atitinka 4400-ojo TSPS nuostatas ir sutarties sąlygas
• Procedūros ir įrodymai - gali būti:
– Uţklausos ir analizė
– Perskaičiavimas, palyginimas, tikslumo patikrinimas
– Stebėjimas ir tikrinimas
– Patvirtinimų gavimas
Darbo atlikimas
236www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
119
• Title e.g. “Report of factual findings”
• Addressee (normally the engaging party)
• Subject matter
• Procedures performed were those agreed with the recipient
• Performed in accordance with ISRS or relevant national standards/practices
• Whether independent or not
• Purpose of the procedures
ISRS 4400 - reporting
237www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
• Faktinių pastebėjimų ataskaitos pavyzdys
• Adresatas (daţniausiai, samdančioji šalis)
• Dalykas
• Atliekamos su išvados gavėju sutartos procedūros
• Atliekama pagal TSPS, arba atitinkamus nacionalinius standartus, praktiką
• Nepriklausomas arba ne
• Procedūrų tikslas
4400-asis TSPS – išvados teikimas
238www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
120
• Listing the specific procedures performed
• Factual findings (including errors and exceptions found)
• This isn‟t an audit or review. Therefore no assurance is expressed
• Other matters may have come to light had we performed an audit, review or additional procedures
• Restricted distribution of the report
• Doesn‟t extend to FS as a whole
• Date, address, signature
ISRS 4400 – reporting cont’d
239www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
• Konkrečių atliktų procedūrų sąrašas
• Faktiškai nustatyti faktai (įskaitant nustatytas klaidas ir išimtis)
• Tai ne auditas ir ne perţvalga Todėl nepareiškiamas joks uţtikrinimas
• Jeigu būtume atlikę auditą, perţvalgą ar papildomas procedūras, gal būt būtume pastebėję kitus dalykus
• Ribotas išvados platinimas
• Netaikoma finansinėms ataskaitoms kaip visumai
• Data, adresas, parašas
4400-asis TSPS – išvados teikimas (tęs.)
240www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
121
• The value of your audit or assurance review is associated with specific areas of work and not all of the accounts. This work could be performed without any conclusion or opinion being provided and you would get all the comfort that you need about the information in your financial statements.
• Your accounts have been prepared by a qualified professional accountant and this has given you confidence in their quality and integrity.
Sales points – agreed upon procedures
241www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
• Mūsų atlikto audito ar uţtikrinimo perţvalgos vertė ir rezultatai yra susiję su konkrečiomis darbo sritimis, o ne su visomis ataskaitomis. Šis darbas galėtų atliktas nepareiškiant jokios nuomonės ar išvados, o jūs būtumėte patikinti dėl visos jūsų finansinėse ataskaitose esančios informacijos.
• Jūsų finansines ataskaitas parengė kvalifikuotas profesionalus buhalteris, ir tai suteikia jums garantijas, kad jos parengtos tinkamai ir kokkybiškai.
Komercinis argumentas - sutartos procedūros
242www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
122
Cont‟d
• As a business owner, you would like to have a second opinion over specific activities of your finance function, or you have responsibility for the in-house finance function and would like to reassure your fellow owners of the quality and integrity of your work.
• You have experienced difficulties in specific areas and would like to demonstrate that these have been addressed. This could be for the sake of a key customer, a potential purchaser, or an investor, for example.
Sales points – agreed upon procedures
243www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
Tęs.
• Būdamas verslo savininku jūs tikriausiai norėtumėte išgirst kitą nuomonę apie jūsų finansų skyriaus darbą, arba jūs pats esate atsakingas uţ jūsų įmonės finansų skyrių, ir norėtumėte kitus savininkus įtikinti, kad dirbate gerai.
• Jūs esate susidūręs su sunkumais tam tikrose konkrečiose srityse, ir norite parodyti, kokių veiksmų buvo imtasi su tokiais sunkumais kovojant. Tai gali būti daroma dėl pagrindinių klientų, potencialaus pirkėjo, arba, pavyzdţiui, investuotojo.
Komercinis argumentas - sutartos procedūros
244www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
123
• Two useful exhibits:
– Appendix 1: Example engagement letter
– Appendix 2: Example report of factual findings
ISRS 4400 – appendix
245www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
• Du naudingi priedai:
– 1 priedas: Susitarimo laiško pavyzdys
– 2 priedas: Faktinių pastebėjimų ataskaitos pavyzdys
4400-asis TSPS – priedas
246www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
124
Case study: Zoom
1. Critically analyse the Zoom report
• What are the key features?
• What assurance opinion is given?
2. What are the benefits and limitations of this engagement:
• To the client
• To other stakeholders
Exercise 17
247www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
Atvejo analizė: Zoom
1. Kritiškai išanalizuokite „Zoom“ išvadą
• Kokie yra pagrindiniai bruoţai?
• Kokia uţtikrinimo išvada pateikiama?
2. Kokie yra tokios uţduoties privalumai ir apribojimai:
• Klientui
• Kitoms suinteresuotoms šalims
17 pratimas
248www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
125
Case study: Safari park
The scenario
• Wild Ltd. is a small family-run safari park.
• Visitors travel from all over the country to drive their cars through enclosures taking photographs of monkeys, lions and the odd moose.
• Wild Ltd. does not require a statutory audit
Required
• Propose a suite of „agreed-upon‟ procedures that may be useful to Wild Ltd.
• What benefit might your proposed „agreed-upon‟ procedures be to the stakeholders (including the animals)?
Exercise 18
249www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
Atvejo analizė Safari park
Scenarijus
• „Wild Ltd“ yra nedidelis safari parkas, valdomas kaip šeimos verslas.
• Lankytojai atvyksta iš visos šalies - vaţinėja automobiliais tarp aptvarų ir fotografuoja beţdţiones, liūtus ir keistuosius briedţius.
• „Wild Ltd.“ neprivalo atlikti įstatymais nustatyto audito.
Uţduotis:
• Pasiūlyti atlikti sutartas procedūras, kurios gali būti naudingos „Wild Ltd.“.
• Kodėl ir kaip tokios jūsų siūlomos „sutartos procedūros“ gali būti naudingos suinteresuotoms šalims (įskaitant gyvūnus)?
18 pratimas
250www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
126
ISRS 4400
Which of the following is true?
a) The practitioners report under ISRS 4400 will either provide limited assurance or no assurance at all depending on the terms of the engagement
b) The practitioner‟s report under ISRS 4400 should be addressed to the shareholders
c) A practitioner in the EU may perform agreed-upon procedures relating to non-financial matters under ISRS 4400
d) A practitioner executing agreed upon procedures in accordance with ISRS 4400 must be independent
Quick quiz
251www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
4400-asis TSPS
Kuris iš toliau pateiktų teiginių teisingas?
a) Pagal 4400-ąjį TSPS teikiama specialisto išvada suteikia arba ribotą uţtikrinimą, arba visai jokio uţtikrinimo, priklausomai nuo uţduoties sąlygų.
b) Pagal 4400-ąjį TSPS teikiama specialisto išvada turėtų būti adresuota akcininkams.
c) ES specialistai gali atlikti sutartas procedūras, susijusias su nefinansiniais dalykais pagal 4400-ąjį TSPS.
d) Atlikdamas sutartas procedūras pagal 4400-ąjį TSPS specialistas turi būti nepriklausomas.
Greitas testas
252www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
127
ISRS 4400
Quick quiz
253www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
4400-asis TSPS
Greitas testas
254www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
128
ISRS 4400
Check point
255www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
ISRS 4400 Own notes
1. Description
2. Practitioner
3. Level of assurance
4. Examples of subject matter
5. Typical procedures
6. Any other notes
4400-asis TSPS
Jūsų pastabos
1. Aprašymas
2. Specialistas
3. Uţtikrinimo lygis
4. Dalyko pavyzdţiai
5. Tipinės procedūros
6. Bet kokios kitos pastabos
4400-asis TSPS
Ką patikrinti
256www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
129
ISRS 4410 (revised) –compilation engagements
4410-asis TSPS (peržiūrėtas) -ataskaitų rengimo užduotys
130
Case study: Bazza Ltd.
Critically analyse the Bazza Ltd. compilation report
1. What are the key features?
2. What assurance opinion is given?
3. Whose responsibility is the accuracy and completeness of the information used in the compilation?
4. Is Bazza Ltd. exempt from statutory audit?
Exercise 19
259www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
Atvejo analizė: Bazza Ltd.
Kritiškai išanalizuokite išvadą apie „Bazza Ltd.“ ataskaitų sudarymo uţduotį
1. Kokie yra pagrindiniai bruoţai?
2. Kokia uţtikrinimo išvada pateikiama?
3. Kas yra atsakingas uţ ataskaitų rengimui naudojamos informacijos tikslumą ir išsamumą?
4. Ar „Bazza Ltd.“ yra atleista nuo įstatymu nustatyto audito?
19 pratimas
260www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
131
• Context
– ISAE 2400 (assurance) and ISRS 4410 (compilation reports) were recently revised
– This was driven by recent growth in demand for services other than the audit to meet the unique needs of SMEs and the users of their financial information
– Reflects changes in regulation (e.g. more audit exemption for SMEs)
– Essentially a „clarification‟ project, rather than changing the substance of the two standards
ISRS 4410 (revised)
261www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
• Kontekstas
– 2400-asis TUUS (uţtikrinimas) ir 4410-asis (išvados apie sudarymą) buvo neseniai perţiūrėtos
– Standartą reikėjo perţiūrėti atsiţvelgiant į augančią kitų nei auditas paslaugų paklausą, siekiant patenkinti unikalius MVĮ ir jų finansinės informacijos vartotojų poreikius.
– Atsiţvelgti į reglamentavimo pokyčius (pvz., daugiau išimčių dėl audito MVĮ).
– Iš esmės tai daugiau „išaiškinimo“, o ne dviejų standartų esmės pakeitimo projektas.
4410-ais TSPS (peržiūrėtas)
262www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
132
• Objective
– Use accounting expertise, as opposed to auditing expertise, to collect, classify and summarize financial information
– Users benefit from practitioners professional competence and due care
• Examples
– Preparing financial statements
– Preparing tax returns
ISRS 4410 (revised)
263www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
• Tikslas
– Renkant, klasifikuojant ar apibendrinant finansinę informaciją remtis apskaitos ţiniomis, o ne audito patirtimi.
– Tokia specialisto profesinė kompetencija ir kruopštumas yra naudinga naudotojams
• Pavyzdţiai
– Finansinių ataskaitų rengimas
– Mokesčių deklaracijų rengimas
4410-ais TSPS (peržiūrėtas)
264www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
133
• Ethics
– Must comply with the IFAC Code of Ethics
– Independence is NOT required.
– However, If not independent, mention this in the accountant‟s report
• Reporting
– Issue a report if the accountant‟s name is associated with the financial information
ISRS 4410 (revised)
265www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
• Etika
– Privalo atitikti TBF Etikos kodeksą
– Nepriklausomumo nereikalaujama
– Tačiau, jeigu nėra nepriklausomas, tai turi būti nurodyta apskaitininko išvadoje
• Išvados teikimas
– Pateikti išvadą, jeigu buhalterio pavardė yra siejama su finansine informacija.
4410-ais TSPS (peržiūrėtas)
266www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
134
• Nature – neither an audit or a review
• Cannot be relied on to disclose errors, illegal acts or other irregularities
• Information to be supplied by the client
• Management is responsible for accuracy and completeness
• Basis of accounting
• Intended use and distribution
• Form of report
Terms of engagement
267www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
Užduoties sąlygos
• Pagal pobūdį tai nei auditas, nei perţvalga
• Negalima tikėtis, kad atskleis klaidas, neteisėtus veiksmus ir kitokius paţeidimus.
• Informacija, kurią turi pateikti klientas
• Vadovybė atsakinga uţ tikslumą ir išsamumą.
• Apskaitos pagrindas
• Numatomi vartotojai ir platinimas
• Išvados forma
268www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
135
• Understand the client
– General knowledge of the business and operations
– Accounting principles and practices of the industry
– Form and content of financial information appropriate in the circumstance
• Obtain acknowledgement from management of it‟s responsibility for presentation of financial information
Compilation procedures
269www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
• Susipaţinti su klientui
– Bendros ţinios apie jo verslą ir veiklą
– Sektoriuje taikomi apskaitos principai ir praktika
– Finansinės informacijos forma ir turinys - atsiţvelgiant į aplinkybes
• Gauti vadovybės patvirtinimą, kad ji pripaţįsta savo atsakomybę uţ finansinių ataskaitų pateikimą.
Sudarymo procedūros
270www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
136
• Not normally required to:
– Inquire of management re: reliability/completeness of information provided
– Assess internal controls
– Verify matters or explanations
• But, if become aware information supplied by management was incorrect, incomplete or otherwise unsatisfactory, may perform these procedures
• If management refuse to provide further information…..withdraw
Compilation procedures
271www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
• Daţniausiai nereikalaujama:
– teikti uţklausą vadovybei dėl pateiktos informacijos patikimumo ir išsamumo
– Įvertinti vidaus kontrolę
– Tikrinti duomenis ir pateiktus paaiškinimus
• Tačiau jeigu suţino, kad vadovybės pateikta informacija buvo neteisinga, neišsami ar kitaip netekinančios kokybės, specialistas gali nuspręsti tokias procedūras atlikti.
• Jeigu vadovybė atsisako pateikti papildomos informacijos ... atsisakyti toliau vykdyti uţduotį.
Sudarymo procedūros
272www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
137
• Read compiled information and consider if
– free from material misstatement
– appropriate in form
• Applicable FR framework (and any known departures) should be disclosed
• If accountant becomes aware of material misstatements, seek amendment. If amendment not made…..withdraw
Compilation procedures
273www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
• Perskaityti sudarytą informaciją ir įvertinti, ar joje
– nėra reikšmingų iškraipymų
– yra tinkamos formos
• Turi būti nurodyta taikoma finansinių ataskaitų sudarymo tvarka (ir bet kokie ţinomi nukrypimai)
• Jeigu buhalteriui tampa ţinoma apie kokius reikšmingus iškraipymus, stengtis ištaisyti. Jeigu neištaisoma –atsisakyti toliau vykdyti uţduotį.
Sudarymo procedūros
274www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
138
• Title and addressee (normally the engaging party) e.g. “Compilation report to…”
• Performed in accordance with ISRS or relevant national standards/practices
• Whether independent or not
• Identity of the financial information and that it was based on information provided by management
• Management is responsible for the compiled financial information
Reporting on a compilation engagement
275www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
• Pavadinimas ir adresatas (daţniausiai samdančioji šalis), pavyzdţiui, „išvada apie finansinių ataskaitų rengimo uţduotį...“
• Atliekama pagal TSPS, arba atitinkamus nacionalinius standartus, praktiką
• Nepriklausomas arba ne
• Įvardijama finansinė informacija ir nurodoma, kad ji buvo parengta remiantis vadovybės suteikta informacija.
• Vadovybė yra atsakinga uţ sudarytą finansinę informaciją.
Išvada apie atskaitų rengimo užduotį
276www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
139
• This isn‟t an audit or review. Therefore no assurance is expressed
• Paragraph drawing attention to disclosure of material departures from applicable FR framework (similar to an „emphasis of matter‟ paragraph per ISA 706)
• Date, address, signature
Reporting on a compilation engagement -cont’d
277www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
• Tai ne auditas ir ne perţvalga Todėl nepareiškiamas joks uţtikrinimas
• Pastraipa, kuria atkreipiamas dėmesys į atskleidţiamus reikšmingus nukrypimus nuo taikomos finansinės atskaitomybės tvarkos (panašiai kaip „dalyko pabrėţimo“ pastraipa 706-ajame TAS)
• Data, adresas, parašas
Išvados apie finansinių ataskaitų sudarymo užduotį - tęs.
278www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
140
• Your business does not have an experienced finance team and you would like a second pair of eyes cast over your accounts to make sure that they comply with all the relevant disclosure requirements.
• You have no need to provide assurance about the quality and the integrity of the information but just want to demonstrate that the financial statements are an accurate reflection of the data in your systems.
• You are confident of the quality and integrity of the underlying accounting records but would like to demonstrate the involvement of a properly qualified professional such as a chartered accountant in preparing your accounts and checking that they properly reflect the underlying accounting records
Sales points - compilation
279www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
• Jūsų įmonės finansų skyriaus darbuotojai neturi pakankamai patirties, ir jūs norėtumėte, kad jūsų ataskaitas perţiūrėtų nepriklausomas asmuo, norėdami įsitikinti, kad jos atitinka informacijos atskleidimo reikalavimus.
• Jums nereikia pateikti jokio uţtikrinimo apie informacijos kokybės ar išsamumo, tačiau jūs norite parodyti, kad finansinės ataskaitos tiksliai atspindi jūsų sistemoje esamus duomenis.
• Jūs esate įsitikinęs, kad pagrindiniai apskaitos dokumentai yra sudaromi kokybiškai, tačiau norite parodyti, kad rengiant finansines ataskaitas ir tikrinant, ar jos atitinka pirminius apskaitos dokumentus, dalyvauja kvalifikuotas profesionalas, pavyzdţiui, atestuotas apskaitininkas.
Komercinis argumentas – rengimas
280www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
141
• Two useful exhibits:
– Appendix 1: Example engagement letter
– Appendix 2: Example compilation report
ISRS 4410 (revised) – appendix
281www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
• Du naudingi priedai:
– 1 priedas: Susitarimo laiško pavyzdys
– 2 priedas: Išvados apie rengimo uţduotį
4410-asis TSPS (peržiūrėtas) – priedas
282www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
142
Case study: back to school
1. Compare and contrast:
• A compilation engagement; and
• An agree-upon procedures engagement
2. Identify the stakeholders in a compilation engagement where the practitioner is engaged to prepare a cash flow forecast for a school
3. State the advantages and disadvantages for each of the stakeholders identified in (2) above.
Exercise 20
283www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
Atvejo analizė: grįžtame į mokyklą
1. Palyginkite ir raskite skirtumus
• Rengimo uţduotis; ir
• sutartų procedūrų uţduotis
2. Vykdoma finansinių ataskaitų rengimo uţduotis, pagal kurią specialistas rengia finansinių srautų prognozes mokyklai - nustatyti suinteresuotas šalis.
3. Nurodykite privalumus ir trūkumus kiekvienai iš pagal (2) nustatytų suineresuotų šalių.
20 pratimas
284www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
143
Related services
Which of the following statements are correct?
1. The practitioner is responsible for the financial statements in a compilation engagement.
2. Management are responsible for the financial statements in a compilation engagement.
3. Limited assurance is provided in an „agreed-upon procedures engagement
4. No assurance is provided in an „agreed-upon procedures‟ engagement
A 1 and 3
B 1 and 4
C 2 and 3
D 2 and 4
Quick quiz
285www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
Susijusių paslaugų užduotys
Kuris iš toliau pateiktų teiginių teisingas?
1. Atlikdamas finansinių ataskaitų rengimo uţduotį uţ finansines ataskaitas yra atsakingas specialistas.
2. Atliekant finansinių ataskaitų rengimo uţduotį uţ finansines ataskaitas yra atsakinga vadovybė.
3. Atliekant sutartų procedūrų uţduotį, suteikiamas ribotas uţtikrinimas.
4. Atliekant sutartų procedūrų uţduotį, nesuteikiamas joks uţtikrinimas.
A 1 ir 3
B 1 ir 4
C 2 ir 3
D 2 ir 4
Greitas testas
286www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
144
Related services
Quick quiz
287www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
Susijusių paslaugų uţduotys
Greitas testas
288www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
145
ISRS 4410
Check point
289www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
ISRS 4410 Own notes
1. Description
2. Practitioner
3. Level of assurance
4. Examples of subject matter
5. Typical procedures
6. Any other notes
4410-asis TSPS
Ką patikrinti
290www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
4410-asis TSPS
Jūsų pastabos
1. Aprašymas
2. Specialistas
3. Uţtikrinimo lygis
4. Dalyko pavyzdţiai
5. Tipinės procedūros
6. Bet kokioskitos pastabos
146
4. Related services
291www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
ISRS 4400: Agreed-upon procs.• No assurance provided• Report factual findings• Comply with IFAC code of ethics• Independence not required• Terms E.g.
• Not audit or review• No assurance given• Specify procedures
• Perform the work• Plan, document• Procedures and evidence
• Report. Including:• Procedures performed• Factual findings e.g. errors
ISRS 4410 (revised) - compilation• No assurance provided• E.g. preparing FS or tax return• Comply with IFAC code of ethics• Independence not required• Terms, including:
• Info. to be supplied by client• Compilation procedures
• Understand entity• Wouldn‟t normally include
inquiry, IC, verification• Reporting
• Not audit/review, no assurance• Mention any departures from
FR framework
4. Susijusių paslaugų užduotys
292www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
4400-asis TSPS Sutartos procedūros • Uţtikrinimas nesuteikiamas• Faktinių pastebėjimų ataskaita• Privalo atitikti TBF Etikos kodeksą• Nepriklausomumo nereikalaujama• Sąlygos, pvz.,
• Nei auditas, nei perţvalga • Uţtikrinimas nesuteikiamas• Apibrėţiamos procedūros
• Darbo atlikimas• Planuoti, dokumentuoti • Procedūros ir įrodymai
• Išvada Įskaitant: • Atliktos procedūros• Faktiniai pastebėjimai, pvz., klaidos
4410-asis TSPS (peržiūrėtas) –ataskaitų rengimo užduotys• Uţtikrinimas nesuteikiamas• Pvz., rengiamos finansinės ataskaitos ar mokesčių deklaracijos • Privalo atitikti TBF Etikos kodeksą• Nepriklausomumo nereikalaujama• Sąlygos, įskaitant:
• Informacija, kurią turi pateikti klientas• Sudarymo procedūros
• Susipaţinimas su įmone• Daţniausiai neapima:
uţklausų, vidaus kontrolės, tikrinimo• Išvados teikimas
• Nei auditas, nei perţvalga, jokio uţtikrinimo • Paminėti visus nukrypimus
nuo taikomos finansinių ataskaitų sudarymo tvarkos
147
1. Introduction
2. Assurance engagements
3. Review engagements
4. Related services engagements
5. Ethics
6. Quality control
7. Due diligence
8. Reporting on summary financial statements
9. Summary, route map and next steps
Agenda
293www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
1. Įţanga
2. Uţtikrinimo uţduotys
3. Perţvalgos uţduotys
4. Susijusių paslaugų uţduotys
5. Etika
6. Kokybės kontrolė
7. Išsamus patikrinimas
8. Ataskaita apie apibendrintas finansines ataskaitas
9. Apibendrinimas, kelias ir tolesni ţingsniai
Darbotvarkė
294www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
148
Fundamental principles
295www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
Professional behaviour
Confidentiality
Professional competence and due care
Objectivity
Integrity
Same as audit
Pagrindiniai principai
296www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
Profesionalus elgesys
Konfidencialumas
Profesinė kompetencija kruopštumas
Objektyvumas
Sąţiningumas
Kaip ir atliekant auditą
149
Threats to independence
297www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
Familiarity
Intimidation
Advocacy
Self review
Self interest
Same as audit
Grėsmės nepriklausomumui
298www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
Familiarumo
Įbauginimo
Tarpininkavimas
Savo darbo perţiūra (savikontrolė)
Savanaudiški interesai
Kaip ir atliekant auditą
150
Standards IESBA CofE Must be independent?
• ISAs (excl. 810) Y Y
• ISAE 3000 – Assurance• ISAE 3400 – Prospective FI• ISAE 3402 – Controls at service org.• ISAE 3410 – Greenhouse gas• ISAE 3420 – Prospective pro-formas
YYYYY
YYYYY
• ISRE 2400 – Full year FS• ISRE 2410 – Interim FS
YY
YY
• ISRS 4400 – Agreed-upon procedures• ISRS 4410 – Compilations
YY
NN
• ISA 810 – summarised FS Y Y
The standards
299www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
Standartai TBF Etikoskodeksas
Ar turi būtinepriklausomas?
• TAS (išskyrus 810-ąjį) Taip Taip
• 3000-asis TUUS – Uţtikrinimas• 3400-asis TUUS – Perspektyvinės finansinės
informacijos tikrinimas• 3402-asis TUUS – Kontrolės priemonės
paslaugų organizacijoje• 3410-asis TUUS – Šiltnamio efektą
sukeliančios dujos• 3420-asis TUUS – Į prospektą įtrauktos
proformos
Taip TaipTaipTaipTaip
TaipTaipTaipTaipTaip
• 2400-asis TPS – Visų metų finansinės ataskaitos
• 2410-asis TPS – Tarpinės finansinės ataskaitos
TaipTaip
TaipTaip
• 4400-asis TSPS – Sutartos procedūros• 4410-asis TSPS – Ataskaitų rengimas
TaipTaip
NeNe
• 810-asis TAS – Finansinių ataskaitų santrauka Taip Taip
Standartai
300www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
151
Threats to objectivity and independence
301www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
Identify threats Apply safeguards
Same as audit
Grėsmės objetyvumui ir nepriklausomumui
302www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
Nustatyti grėsmes Taikyti apsaugos priemones
Kaip ir atliekant auditą
152
Safeguards against the threats to independence
303www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
2. Safeguards within the work environment
1. Safeguards created by the profession, legislation or regulation
Same as audit
©Emile Woolf International
Apsaugos nuo grėsmių nepriklausomumui priemonės
2. Darbo aplinkoje taikomos apsaugos priemonės
1. Profesijos atstovų, įstatymų ar kitų teisės aktų nustatytos apsaugos priemonės
Kaip ir atliekant auditą
304www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
153
• Educational training and experience requirements for entry into the profession
• Continuing professional development (CPD) requirements
• Corporate governance regulations
• Professional standards
• Professional or regulatory monitoring and disciplinary procedures
• External review by a legally empowered third party of the reports, returns, communication or information produced by a professional accountant
Safeguards created by the Profession, Legislation or Regulation
305www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
• Išsilavinimo, mokymo ir patirties reikalavimai, kurie keliami norintiems tapti šios srities profesijos specialistais;
• reikalavimai nuolat kelti profesinę kvalifikaciją;
• įmonių valdymo taisyklės;
• profesiniai standartai;
• profesinių ar prieţiūros institucijų stebėsena ir drausminės procedūros;
• teisiškai įgaliotos trečiosios šalies atliekama išorinė buhalterio profesionalo parengtų ataskaitų, pranešimų ar informacijos perţiūra.
Profesijos atstovų, įstatymų ar kitų teisės aktų nustatytos apsaugos priemonės
306www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
154
• Involving an additional professional accountant for review and advice
• Consulting an independent third party, such as a committee of independent directors, a professional regulatory body or another professional accountant
• Rotating senior personnel
• Discussing ethical issues with those in charge of client governance
• Disclosing to those charged with governance the nature of services provided and extent of fees charged
• Involving another firm to (re)perform part of the engagement
Safeguards in the Work Environment
307www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
• kito buhalterio profesionalo, kuris nebuvo susijęs su kitų nei uţtikrinimo paslaugų teikimu, skyrimas, kad jis patikrintų atliktą kitą nei uţtikrinimo darbą arba, jei reikia, konsultuotų;
• konsultavimasis su nepriklausoma trečiąja šalimi, pavyzdţiui, nepriklausomų direktorių komitetu, profesine prieţiūros institucija arba kitu buhalteriu profesionalu;
• vyresniojo uţtikrinimo grupės personalo keitimas rotacijos principu;
• etikos klausimų aptarimas su asmenimis, atsakingais uţ kliento įmonės valdymą;
• asmenų, atsakingų uţ kliento įmonės valdymą, informavimas apie teikiamų paslaugų pobūdį ir nustatytą atlygį;
• kitos įmonės įtraukimas, kad ji atliktų ar pakartotinai atliktų dalį uţduoties.
Darbo aplinkoje taikomos apsaugos priemonės
308www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
155
• If client is also an audit client then consider:
– Impact of assurance fee on combined fees – is a fee dependency created?
– Whether the auditor is even allowed to offer the specific assurance engagement to an audit client
• Relevant independence paragraphs
Ethics and assurance - technical
309www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
Code of ethics paragraph Also an audit client
Non-audit client only
290 – Independence: Audit and review engagements
Y N
291 – Independence: Other assurance engagements
Y Y
• Jeigu klientas taip pat yra ir audito klientas, įvertinti:
– Atlygio uţ uţtikrinimo uţduotį poveikis bendram atlygiui – ar nesukuriamas atlygių priklausomumas?
– Ar apskritai auditoriui leidţiama siūlyti atlikti uţtikrinimo uţduotį audito klientui
• Atitinkamos su nepriklausomumu susijusios pastraipos
Etika ir užtikrinimas – techniniai klausimai
310www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
Etikos kodekso pastraipos Taip pat ir audito klientas
Tik ne auditoklientas
290 – nepriklausomumas: Audito ir perţvalgos uţduotys:
Taip Ne
291 – nepriklausomumas: Kitos uţtikrinimo uţduotis
Taip Taip
156
Ethics
Required
What are the key ethical challenges around providing non-audit services in Lithuania:
- to audit clients
- to non-audit clients
Exercise 21
311www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
Etika
Uţduotis:
Kokios svarbiausios su etika susijusios problemos iškyla teikiant ne audito paslaugas Lietuvoje:
- audito klientams
- ne audito klientams
21 pratimas
312www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
157
1. Introduction
2. Assurance engagements
3. Review engagements
4. Related services engagements
5. Ethics
6. Quality control
7. Due diligence
8. Reporting on summary financial statements
9. Summary, route map and next steps
Agenda
313www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
1. Įţanga
2. Uţtikrinimo uţduotys
3. Perţvalgos uţduotys
4. Susijusių paslaugų uţduotys
5. Etika
6. Kokybės kontrolė
7. Išsamus patikrinimas
8. Ataskaita apie apibendrintas finansines ataskaitas
9. Apibendrinimas, kelias ir tolesni ţingsniai
Darbotvarkė
314www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
158
Standards ISQC1 applicable?
• ISAs (excl. 810) Y
• ISAE 3000 – Assurance• ISAE 3400 – Prospective FI• ISAE 3402 – Controls at service org.• ISAE 3410 – Greenhouse gas• ISAE 3420 – Prospective pro-formas
YYYYY
• ISRE 2400 – Full year FS• ISRE 2410 – Interim FS
YY
• ISRS 4400 – Agreed-upon procedures• ISRS 4410 – Compilations
YY
• ISA 810 – summarised FS Y
Applicability of ISQC 1 to the standards
315www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
Standartai Ar 1-asis TSSK taikytinas?
• TAS (išskyrus 810-ąjį) Taip
• 3000-asis TUUS – Uţtikrinimas• 3400-asis TUUS – Perspektyvinės finansinės
informacijos tikrinimas• 3402-asis TUUS – Kontrolės priemonės paslaugų
organizacijoje• 3410-asis TUUS – Šiltnamio efektą sukeliančios
dujos• 3420-asis TUUS – Į prospektą įtrauktos proformos
YYYYY
• 2400-asis TPS – Visų metų finansinės ataskaitos• 2410-asis TPS – Tarpinės finansinės ataskaitos
Taip Taip
• 4400-asis TSPS – Sutartos procedūros• 4410-asis TSPS – Ataskaitų rengimas
TaipTaip
• 810-asis TAS – Finansinių ataskaitų santrauka Taip
1-TKKS taikytinumas standartams
316www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
159
ISQC 1
317www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
Engagement performance
Human resources
Acceptance and continuance of client relationships and specific engagements
Relevant ethical requirements
Leadership responsibilities for
quality within the firm
Same as audit
Monitoring
1-asis TKKS
318www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
Uţduoties atlikimas
Ţmogiškieji ištekliai
Sutikimas atlikti ar tęsti uţduotį santykiai ir specialios uţduotys
Atitinkami etikos reikalavimai
Vadovybės atsakomybė uţ
darbo įmonėje kokybę
Kaip ir atliekant auditą
Stebėsena
160
ISQC 1
Required
Provide examples of how you could comply with each of the six components of a system of quality control per ISQC 1 in an ISRS 4400 agreed upon procedures engagement
Exercise 22
319www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
1-asis TKKS
Uţduotis:
Pateikite pavyzdţius,kaip jūs galėtumėte uţtikrinti atitiktį kiekvienam iš šešių kokybės kontrolės sistemos komponentų pagal 1-ąjį TKKS, atliekant sutartų procedūrų uţduotį pagal 4400-ąjį TSPS.
22 pratimas
320www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
161
1. Introduction
2. Assurance engagements
3. Review engagements
4. Related services engagements
5. Ethics
6. Quality control
7. Due diligence
8. Reporting on summary financial statements
9. Summary, route map and next steps
Agenda
321www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
1. Įţanga
2. Uţtikrinimo uţduotys
3. Perţvalgos uţduotys
4. Susijusių paslaugų uţduotys
5. Etika
6. Kokybės kontrolė
7. Išsamus patikrinimas
8. Ataskaita apie apibendrintas finansines ataskaitas
9. Apibendrinimas, kelias ir tolesni ţingsniai
Darbotvarkė
322www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
162
• A car salesman has more information than the potential buyer and has the incentive to use this information to gain an advantage.
• Buyer is disadvantaged through lack of information. Unable to distinguish a good from bad deal he may be reluctant to purchase.
• An assurance report on the car can equalise information and encourage trading. As a result both parties may benefit.
The used car problem
323www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
• Automobilio pardavėjas turi daugiau informacijos nei potencialius pirkėjas, ir turi motyvaciją tokią informaciją panaudoti savo naudai.
• Pirkėjo padėtis maţiau palanki, kadangi jis neturi pakankamai informacijos. Negalėdamas atskirti gero sandorio nei blogo, pirkėjas gali nenorėti pirkti.
• Uţtikrinimo išvada apie automobilį gali uţtikrinti informacijos pusiausvyrą, skatinti prekybą. Taip gali būti naudinga abejoms šalims.
Naudojo automobilio problema
324www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
163
• A greater, and more specific, level of assurance provided for acquisitions, mergers, JVs and MBOs.
• Due diligence is a specific type of review engagement
• Due diligence is a means of attesting information normally on behalf of a prospective bidder.
Nature of due diligence
325www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
• Daug aukštesnio lygio uţtikrinimas suteikiamas vertinant įsigijimų, susijungimų, bendrų įmonių ir įmonės pardavimo darbuotojams atvejams
• Išsamus patikrinimas yra speciali perţvalgos uţduotis.
• Išsamus patikrinimas yra priemonė patikrinti informaciją daţniausiai perspektyvinio pirkėjo vardu.
Išsamus patikrinimas
326www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
164
• Confirm the accuracy of the information and assumptions on which a bid is based
• Provide the bidder with an independent assessment and review of the target business
• Identify and quantify areas of commercial and financial risk
• Give assurance to providers of finance
• Place the bidder in a better position for determining the value of the target company
Typical objectives
327www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
• Patikrinti informacijos tikslumą ir prielaidas, kuriomis remiantis teikiamas kainos pasiūlymas
• Pateikti kainos siūlytojui nepriklausomą vertinimą apie jo ketinamą įsigyti verslą
• Nustatyti ir kokybiškai įvertinti komercines ir finansines rizikas
• Suteikti uţtikrinimą finansuotojams
• Sudaryti pirkėjui geresnes sąlygas tiksliau nustatyti jos siekiamos įsigyti bendrovės vertę
Tipiški tikslai
328www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
165
• Principle of caveat emptor (buyer beware) applies –seller has no general duty to disclose information to the purchaser (although they may form a contractual agreement to do so).
• Auditors and other experts might be held liable for damages if fail to uncover liabilities or problems during the due diligence process.
• Requirements of corporate governance may render directors personally liable if adequate due diligence is not performed.
Potential liabilities
329www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
• Taikomas caveat emptor (tegu pirkėjas ţino) principas –kadangi pirkėjas neturi pareigos atskleisti visos informacijos pirkėjui (nors jie gali sudaryti dėl to atitinkamą sutartį).
• Auditoriai ir kiti ekspertai gali būti laikomi atsakingais uţ ţalą, jeigu atlikdamas išsamų patikrinimą jis neatskleidţia galimų įsipareigojimų ar problemų.
• Pagal įmonių valdymo reikalavimus direktoriai gali būti laikomi asmeniškai atsakingi jeigu išsamus patikrinimas neatliekamas.
Galimi įsipareigojimai
330www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
166
Case study: Due diligence
Scenario
– You are advisors to the board of directors of a healthcare business that is considering purchasing a private hospital
Required
– Set out at least three due diligence considerations under each of the following headings:
Exercise 23
331www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
1. Financial2. Commercial3. Operational4. Technical5. IT
6. Legal7. Human resources8. Tax9. Warranties
Atvejo analizė: Išsamus patikrinimas
Scenarijus
– Jūs esate sveikatos prieţiūros verslo direktorių valdybos konsultantas. Įmonė ketina įsigyti privačią ligoninę.
Uţduotis:
– Įvardykite bent tris aspektus, kuriuos turėtumėte įvertinti pagal kiekvieną iš toliau nurodytų sričių:
23 pratimas
332www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
1. Finansinis2. Komercinis 3. Veiklos 4. Techninis 5. IT
6. Teisinis 7. Ţmogiškieji ištekliai8. Mokesčiai 9. Garantijos
167
Common forms of due diligence
• Financial
• Commercial
• Operational
• Technical
• IT
• Legal
• Human resources
• Tax
© Emile Woolf International 333www.larmokymai.lt
Dažniausiai pasitaikančios išsamaus patikrinimo formos:
• Finansinis
• Komercinis
• Veiklos
• Techninis
• IT
• Teisinis
• Ţmogiškieji ištekliai
• Mokesčiai
© Emile Woolf International 334www.larmokymai.lt
168
What is it?
• Review of target company‟s financial position, risk and projections.
Typical subject matter
• Financial statements, Management accounts, Projections, Assumptions underlying projections, Detailed operating data, Working capital analysis, Major contracts by product line, Actual and potential liabilities, Detailed asset registers with current sale value/replacement cost, Debt/lease agreements, Current/recent litigation, Property and other capital commitments.
Financial due diligence
335www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
Kas tai?
• Įvertinti įsigyjamosios bendrovės finansinę padėtį, rizikas, perspektyvas.
Daţniausiai vertinama:
• Finansinės ataskaitos, vadovybės finansinės ataskaitos, prognozės, prognozes grindţiančios prielaidos, išsamūs veiklos duomenys, apyvartinio kapitalo analizė, svarbiausios sutartys pagal produktų linijas, faktiniai ir potencialūs įsipareigojimai, detalūs turto registrai su esama pardavimo verte/pakeitimo sąnaudomis, paskolų/nuomos sutartys, einamieji/neseniai pasibaigę teismo procesai, nekilnojamojo turto ir kitokio kapitalo įsipareigojimai.
Finansinis išsamus patikrinimas
336www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
169
Difference to statutory audit
• Its nature, duties, powers, and responsibilities are normally determined by contract or financial regulation rather than by statute.
• Its purposes are more specific to an individual transaction and to particular user groups.
• There is normally a specific focus on risk and valuation.
• Its nature and scope is more variable from transaction to transaction, as circumstances dictate, than a statutory audit.
• The information being reviewed is likely to be different and more future orientated.
• The timescale available is likely to be much tighter than for most statutory audits
Financial due diligence
337www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
Skirtumas nuo įstatymais nustatyto audito
• Pobūdis, pareigos, įgaliojimai ir atsakomybė daţniausiai nustatoma sutarties sąlygų ar finansinio reglamento, o ne įstatymo.
• Išsamaus patikrinimo tikslai yra daugiau siejami su konkrečiu sandoriu ir konkrečia vartotojų grupe.
• Daţniausiai daugiausiai dėmesio skiriama rizikai ir vertinimui.
• Tokio patikrinimo pobūdis ir apimtis skiriasi priklausomai nuo sandorio, aplinkybių, daugiau nei įstatymų nustatyto audito atveju.
• Daţniausiai perţiūrima informacija gali būti labai skirtingo pobūdţio, ir labiau orientuota į ateitį.
• Daţniausiai išsamiam tikrinimui atlikti yra skiriama maţiau laiko, nei atliekant įstatymų numatytą auditą.
Finansinis išsamus patikrinimas
338www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
170
• Complements financial due diligence
• Considers
– Target company‟s markets
– External economic environment
• Information sources
– Target company and their business contacts
– External information sources
Commercial due diligence
339www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
• Papildo finansinį išsamų patikrinimą
• Vertinami objektai:
– Įsigyjamosios įmonės rinka
– Išorinė ekonominė aplinka
• informacijos šaltiniai
– Įsigyjamoji įmonė ir jos verslo kontaktai
– Išorės informacijos šaltiniai
Komercinis išsamus patikrinimas
340www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
171
Commercial due diligence
Relevant information
• Analysis of main competitors
• Marketing history/tactics
• Competitive advantages
• Analysis of resources
• Strengths and weaknesses
• Integration issues
• Supplier analysis
• Market growth expectations
• Ability to achieve forecasts
• Critical success factors
• Key performance indicators
• Exit potential
• Management appraisal
• Strategic evaluation
© Emile Woolf International 341www.larmokymai.lt
Komercinis išsamus patikrinimas
Svarbi informacija
• Pagrindinių konkurentų analizė
• Rinkodaros istorija / taktika
• Konkurenciniai pranašumai
• Išteklių analizė
• Stiprybės ir silpnybės
• Integravimo klausimai
• Tiekėjų analizė
• Rinkos augimo lūkesčiai
• Galimybės įgyvendinti prognozes
• Svarbiausi sėkmės veiksniai
• Pagrindiniai veiklos rezultatų rodikliai
• „Išėjimo“ galimybė
• Vadovybės vertinimas
• Strateginis vertinimas
© Emile Woolf International 342www.larmokymai.lt
172
• Considers operational risks and possible improvements in target company, in particular:
– Validate vendor assumed operational improvements in projections
– Identify operational upsides that may increase the value of the deal
• Considers full scope of operations including:
– Supply chain
– Logistics
– Manufacturing
Operational due diligence
343www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
• Įvertinti veiklos rizikas ir galimus įsigyjamosios bendrovės veiklos patobulinimus,ypač:
– įvertinti pardavėjo numatytų veiklos tobulinimo planų realistiškumą
– nustatyti trūkumus, dėl kurių gali padidėti sandorio kaina
• įvertinti įvairias veiklos sritis, įskaitant tokius aspektus kaip:
– tiekimo grandinė
– logistika
– gamyba
Veiklos išsamus patikrinimas
344www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
173
Typical considerations
• Procurement costs and cost synergies
• Growth drivers
• Potential risk areas
• Business relationships
• Supplier and distribution channels
• Balance of sales networks
• Inventory levels/flexibility
• Size of operational footprint
• Utilisation of business assets
• Effectiveness of back office functions
Operational due diligence
345www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
Daţniausiai vertinama
• pirkimų sąnaudos ir sąnaudų sinergija
• augimo varomosios jėgos
• potencialios rizikos sritys
• verslo ryšiai
• tiekimo ir platinimo kanalai
• pardavimo kanalų pusiausvyra
• atsargų lygis / lankstumas
• veiklos poveikio mastas
• verslo turto panaudojimas
• bendrovės administracinių padalinių funkcijos
Veiklos išsamus patikrinimas
346www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
174
• Future profitability (and therefore company valuation) often depends on developing successful new technologies
• Common in pharmaceuticals, engineering, biotechnology and product development
• Are promised technological benefits likely to be delivered
• May need to enlist the assistance of an expert
Technical due diligence
347www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
• Būsimas pelningumas (taigi ir bendrovės vertė0 daţnai priklauso nuo sėkmės plėtojant naujas technologijas
• Būdinga farmacijos, inţinerijos, biotechnologijų ir kitų produktų kūrimo sektoriuose
• ar tikėtina, kad numatomi technologiniai patobulinimai bus įgyvendinti
• gali prireikti eksperto pagalbos.
Techninis išsamus patikrinimas
348www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
175
• Assesses the suitability and risks arising from IT factors in target company
• Likely relevant to most companies, but in particular the IT sector
IT due diligence
349www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
• Įvertinti įsigyjamosios bendrovės IT tinkamumą ir su IT sistema susijusius rizikos veiksnius
• Tikėtina, kad gali būti aktualu daugumai įmonių, tačiau ypač IT sektoriuje.
IT išsamus patikrinimas
350www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
176
Functions relevant to IT due diligence
• A risk assessment of embedded systems
• IT security
• Evaluation of synergies, gaps and duplication
• Evaluation of IT compatibility post-acquisition
• IT skills audit
• Euro compliance audit
• Process management review
• Post-acquisition rationalisation strategy
IT due diligence
351www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
Su išsamiu IT patikrinimu susijusios funkcijos
• Įterptųjų sistemų rizikos vertinimas
• IT saugumas
• Sinergijų,spragų ir dubliavimo vertinimas
• IT suderinamumo vertinimas po įsigijimo
• IT įgūdţių auditas
• Atitikties euro reikalavimams auditas
• Proceso valdymo perţvalga
• Veiklos racionalizavimo po įsigijimo strategija
IT išsamus patikrinimas
352www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
177
• Will need to place reliance on lawyers
• Valuation of the target company
– e.g. hidden liabilities, uncertain rights, onerous contractual obligations.
• The acquisition process
– e.g. establishing the terms of the takeover (the investment agreement); contingent arrangements; financial restructuring; rights, duties and obligations of the various parties.
• The new group
– e.g. new articles of association, rights of finance providers, restructuring
Legal due diligence
353www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
• Turime remtis teisininkais
• Įsigyjamosios bendrovės vertinimas
– pvz., paslėpti įsipareigojimai, neaiškios teisės, nuostolingos sutartys
• Įsigijimo procesas
– pvz.,apibrėţti perėmimo sąlygas (investicinė sutartis), neapibrėţti susitarimai, finansinis restruktūrizavimas,teisės, įvairių šalių teisės ir pareigos.
• Nauja grupė
– pvz., nauji įstatai, finansuotojų teisės, restruktūrizavimas.
Teisinis išsamus patikrinimas
354www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
178
Consider
• Human resource audit
• Employment contracts review
• Personnel files
• Obligations under the pension scheme
• Training
• Representation and communication policy
• Evaluation of synergies, gaps and duplications in numbers and skills
• Review of potential redundancies and cost savings post-acquisition
• Legal compliance
Human resources due diligence
355www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
Vertinti
• Ţmogiškųjų išteklių auditas
• Darbo sutarčių perţiūra
• Darbuotojų bylos
• Įsipareigojimai pagal pensijų programas
• Mokymas
• Atstovavimo ir komunikacijos politika
• Kiekio ir įgūdţių sinergijos, spragų ir dubliavimo vertinimas
• Galimų darbuotojų atleidimo ir sąnaudų taupymo po įsigijimo perţiūra
• Atitiktis teisiniams reikalavimams
Žmogiškųjų išteklių išsamus patikrinimas
356www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
179
• Potential purchaser needs to form a view on the tax risks and benefits of the target
– Robustness of tax assets
– Position of tax liabilities
• Also
– Tax warranties the vendor may offer should be made available during due diligence as part of the marketing
Tax due diligence
357www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
• Potencialus pirkėjas privalo turėti galimybę susidaryti nuomonę apie jo ketinamos įsigyti bendrovės mokestines rizikas ir privalumus
– Mokestinio turto veiksmingumas
– Mokestiniai įsipareigojimai
• taip pat
– Išsamaus patikrinimo metu turėtų būti nurodomos mokesčių garantijos,kurias pardavėjas gali pasiūlyti - tai tam tikras rinkodaros elementas
Mokesčių išsamus patikrinimas
358www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
180
Useful references
• An explanation of the reason for the disposal structure, including an analysis of the base cost position and a full technical analysis of the tax position (e.g. de-grouping charges, transfer of losses)
• Corporation tax reference details
• Copies of all previous tax computations, agreed and submitted
• Copies of tax correspondence with the authorities
• Details and proof of pre-disposal sales tax grouping position
• Details of corporation tax group payment arrangements
• Details of any transactions with foreign connected parties
• Details of payroll arrangements, plus copies of correspondence regarding employment taxes
Tax due diligence
359www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
Naudingos nuorodos
• Pardavimo struktūros paaiškinimas, pagrindinės sąnaudų bazės analizė, išsami techninė mokesčių bazės analizė (pvz., mokesčių pergrupavimas, nuostolių perkėlimas).
• Informacija apie pelno mokestį
• Ankstesnių mokesčių apskaičiavimų, patvirtintų ir pateiktų, kopijos
• Susirašinėjimų mokesčių klausiamais su institucijomis kopijos
• Informacija ir įrodymai, susiję su pardavimo mokesčiais prieš pardavimą
• Informacija apie įmonės pelno mokesčio mokėjimo tvarką
• Išsami informacija apie sandorius su uţsienio susijusiomis šalimis
• Išsami informacija apie atlyginimus, susirašinėjimo dėl darbo mokesčių kopijos
Mokesčių išsamus patikrinimas
360www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
181
• Due diligence may not be able to answer all the buyer‟s questions
• Common for seller to offer warranties (a kind of guarantee or insurance)
• Breach of warranty would trigger the claw-back of some of the sale proceeds
Warranties
361www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
• Net ir atlikus išsamų patikrinimą į kai kuriuos pirkėjo klausimus gali likti neatsakyta
• Daţnai pardavėjas pasiūlo garantijas (garantija arba draudimas)
• Dėl garantijos paţeidimo, pirkėjas gali pareikalauti grąţinti dalį sumokėtos sumos
Garantijos
362www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
182
Common examples
• All details regarding contracts of employment have been disclosed
• Sales contracts exist and are current
• All contingent liabilities have been disclosed
• Tax has been paid or accrued for
Warranties
363www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
Pavyzdţiai
• Visa informacija apie darbo sutartis buvo tinkamai atskleista
• Pardavimo sutartys sudarytos ir yra galiojančios
• Visi neapibrėţti įsipareigojimai atskleisti
• Mokesčiai sumokėti, arba sudaryti atidėjiniai
Garantijos
364www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
183
Case study: Hill Ltd.
Hill Ltd is in the process of acquiring Lee Ltd a contract cleaning business. The accountants are performing the due diligence and have identified the following issues:
(i) They have been unable to obtain the personnel files and employment contracts of two sales managers
(ii) They have been unable to review the service contract with one of Lee Ltd.'s major customers
(iii) The finance director does not own any shares in lee ltd and has indicated that he is unwilling to sign any warranties
Requirement
Explain the implications of (i) - (iii) above
Exercise 24
365www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
Atvejo analizė: Hill Ltd.
„Hill Ltd“ ketina įsigyti „Lee Ltd“ - valymo įmonę. Buhalteriai atliko išsamų patikrinimą ir nustatė tokias problemas:
1) jiems nebuvo pateiktos dviejų padavimo vadybininkų asmens bylos ir su jais sudarytos darbo sutartys;
2) nebuvo pateikta perţiūrėti paslaugų sutartis su vienu didţiausių „Lee Ltd.“ klientu.
3) finansų direktorius nėra įsigijęs jokių „Lee Ltd.“ akcijų ir jis yra nurodęs, kad jis nenori pasirašyti jokių garantijų.
Užduotis
Paaiškinti (1)-(3) punktuose nurodytų situacijų poveikį.
24 pratimas
366www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
184
Due diligence
Which of the following is true?
a) Warranties are commonly applied in a transaction primarily to help protect the seller
b) Due diligence is typically more focused on risk and business valuation than statutory audit
c) Operational due diligence would often include consideration of the supply chain, logistics and pension scheme obligations
d) Due diligence is a type of „agreed-upon procedures‟ engagement that doesn‟t formally provide any assurance to the client
Quick quiz
367www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
Išsamus patikrinimas
Kuris iš toliau pateiktų teiginių teisingas?
a) Daţniausiai sudarant sandorį tokios garantijos taikomos siekiant apsaugoti pardavėją
b) Išsamaus patikrinimo metu didesnis dėmesys skiriamas rizikai ir verslo vertinimui, nei atliekant įstatymu nustatytą auditą.
c) Atliekant veiklos išsamų patikrinimą daţnai vertinama tiekimo grandinė, logistika ir įsipareigojimai pagal pensijų planus
d) Išsamus patikrinimas yra „sutartų procedūrų“ rūšis (uţduotis), todėl klientui nesuteikiamas joks uţtikrinimas.
Greitas testas
368www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
185
Due diligence
Quick quiz
369www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
Išsamus patikrinimas
Greitas testas
370www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
186
1. Introduction
2. Assurance engagements
3. Review engagements
4. Related services engagements
5. Ethics
6. Quality control
7. Due diligence
8. Reporting on summary financial statements
9. Summary, route map and next steps
Agenda
371www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
1. Įţanga
2. Uţtikrinimo uţduotys
3. Perţvalgos uţduotys
4. Susijusių paslaugų uţduotys
5. Etika
6. Kokybės kontrolė
7. Išsamus patikrinimas
8. Ataskaita apie apibendrintas finansines ataskaitas
9. Apibendrinimas, kelias ir tolesni ţingsniai
Darbotvarkė
372www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
187
5. Reporting on summary financial statements – ISA 810
5. 810-asis TAS – Užduotis pateikti išvadą dėl finansinių
ataskaitų santraukos
188
Case study: PPC
1. Critically analyse the PPC 2013 report
• Identify the key features
• Who are the main auditors of PPC?
2. What are the benefits and limitations of performing an engagement under ISA 810:
• To the client
• To other stakeholders
Exercise 25
375www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
Atvejo analizė: PPC
1. Kritiškai išanalizuokite 2013 m. „PPC“ išvadą
• Nustatykite pagrindinius bruoţus
• Kas yra pagrindiniai „PP“ auditoriai?
2. Kokie yra tokios uţduoties pagal 810-ąjį TAS privalumai ir apribojimai?
• Klientui
• Kitoms suinteresuotoms šalims
25 pratimas
376www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
189
• Summary financial statements
– Historical
– Derived from financial statements but less detailed
– Should be consistent with the full financial statements
• Key point
– The auditor should not express an opinion on the summarised financial statements unless they have expressed an audit opinion on the financial statements from which they have been derived
ISA 810 – Engagements to report on summary financial statements
377www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
• Finansinių ataskaitų santrauka
– Istorinė
– Parengta pagal finansines ataskaitas, tačiau maţiau detali
– Turi atitikti išsamią finansinę ataskaitą
• Svarbu
– Auditorius gali pareikšti nuomonę apie finansinių ataskaitų santrauką tik jeigu jis pirmiau yra pareiškė audito nuomonę apie finansines ataskaitas, kurių pagrindu buvo sudaryta santrauka
810-asis TAS – Užduotis pateikti išvadą dėl finansinių ataskaitų santraukos
378www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
190
• Management acknowledges and understands its responsibility for
– Preparing the summary financial statements
– Making the audited FS available to the intended users of the summary FS without undue difficulty
– Including the auditor‟s report on summary FS in any document containing the summary FS that indicates the auditor has reported on them
ISA 810 – Acceptance considerations
379www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
• Vadovybė supranta ir supranta savo atsakomybę
– parengti finansinių ataskaitų santrauką
– uţtikrinti, kad numatytieji finansinių ataskaitų santraukos vartotojai galėtų be sunkumų susipaţinti su audituotomis finansinėmis ataskaitomis
– auditoriaus išvada apie finansinių ataskaitų santrauką turi būti įtraukiama į visus dokumentus, teikiamus su finansinių ataskaitų santrauka, nurodant, kad auditorius apie ją yra pateikęs išvadą.
810-asis TAS – Finansinių ataskaitų santrauka
380www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
191
• Determine if applied criteria are acceptable
– E.g. Industry best practice
• Agree form of opinion to be expressed
– Typically a HIGH level of assurance expressed positively with respect to the consistency between the summary and full financial statements
ISA 810 – Acceptance considerations
381www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
• Nustatyti, ar taikomi kriterijai yra priimtini
– Pvz., geriausia sektoriaus praktika
• susitarti dėl numatomos pareikšti nuomonės formos
– Daţniausiai pareiškiamas teigiamas aukšto lygio uţtikrinimas dėl finansinių ataskaitų santraukos atitikimo išsamioms finansinėms ataskaitoms.
810-asis TAS – Finansinių ataskaitų santrauka
382www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
192
• Evaluate if adequately disclosed their summarized nature and identified the audited FS
• If not accompanied by the audited FS do they describe how they can be accessed (unless access to the full audited FS is not required by law or regulation – in which case is this stated?)
• Is „applied criteria‟ adequately disclosed?
• Are the summary FS prepared in accordance with the applied criteria?
• Do summary FS agree with (or can be recalculated from) the audited FS?
• Appropriate level of aggregation so as not to be misleading?
ISA 810 – audit procedures
383www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
810-asis TAS – audito procedūros
• Įvertinti, ar pakankamai nurodyta, kad tai yra santrauka, ir ar nurodytos išsamios finansinės ataskaitos
• Jeigu kartu su finansinių ataskaitų santrauka išsamios ataskaitos nepateikiamos, ar santraukoje nurodyta, kaip galima susipaţinti su išsamiomis ataskaitomis (nebent to nereikalaujama pagal įstatymą ar teisės aktą - tokiu atveju - ar tai nurodyta? )
• Ar „taikyti kriterijai“ yra tinkamai atskleisti?
• Ar finansinių ataskaitų santrauka yra parengta pagal taikytus kriterijus?
• Ar finansinių ataskaitų santrauka atitinka (ar gali būti apskaičiuota pagal) audituotas išsamias finansines ataskaitas?
• Tinkamas apibendrinimo lygis - kad nebūtų klaidinančios.
384www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
193
• Unless law specifies otherwise, the wording should be:
– The summary financial statements are consistent in all material respects with the audited financial statements, in accordance with (the applied criteria);
Or
– The summary financial statements are a fair summary of the audited financial statements, in accordance with (the applied criteria).
Form of opinion
385www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
• Jeigu įstatymas nenumato kitaip, formuluotės turėtų būti tokios:
– finansinių ataskaitų santrauka visais reikšmingais atţvilgiais atitinka audituotas finansines ataskaitas pagal (taikomus kriterijus)
arba
– finansinių ataskaitų santrauka yra tinkama išsamių audituotų finansinių ataskaitų santrauka pagal (taikomus kriterijus)
Nuomonės forma
386www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
194
• Summary FS audit report must not be dated earlier than:
– The date on which sufficient appropriate evidence is generated
– The date of the auditor‟s report on the full audited FS
• If dated later than report on full audited FS:
– State that summary FS and audited FS do not reflect the effects of events occurring subsequent to the date of the auditor‟s report on the audited FS
– However, ISA 560 (subsequent events) is triggered if such events do come to the auditor‟s attention.
– In which case, delay issuing summary FS audit report until ISA 560 procedures are completed
Timing
387www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
• Išvados apie finansinių ataskaitų santrauką data negali būti ankstesnė, nei:
– diena, kai buvo surinkti pakankami tinkami įrodymai
– Išsamių audituotų finansinių ataskaitų data
• Jeigu datuojama vėliau nei išsamios audituotos finansinės ataskaitos:
– Nurodyti, kad finansinių ataskaitų santrauka ir audituotos finansinės ataskaitos neatspindi įvykių po audituotų finansinių ataskaitų auditoriaus išvados datos.
– Tačiau jeigu į tokius įvykius dėmesį atkreipia auditorius, turi būti taikomas 560-asis TAS (pobalansiniai įvykiai)
– Tokiu atveju išvada apie finansinių ataskaitų santrauką gali būti pateikta tik atlikus 560-ajame numatytas procedūras.
Laikas
388www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
195
• Title – „Independent‟
• Addressee (not necessarily the shareholders)
• Introductory paragraph
– Identify the summary FS and audited FS
– Refer to auditor‟s report on audited FS – date, fact an unmodified opinion was expressed (if that was the case)
– If date on summary FS audit report is later than main audit report, state summary FS and audited FS do not reflect events subsequent to date of main audit report
– Summary FS do not contain all disclosures required by FR
– Not a substitute for reading audited FS
ISA 810 – Elements of the auditor’s report
389www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
810-asis TAS – auditoriaus išvados sudedamosios dalys
• Pavadinimas – „nepriklausomo“
• Adresatas (tai gali būti nebūtinai akcininkai)
• Įvadinė pastraipa
– Nurodyti, ar santrauka ar audituotos išsamios finansinės ataskaitos
– Nuoroda į auditoriaus išvadą apie audituotas finansines ataskaitas –data, faktas, kad buvo pareikšta nemodifikuota nuomonė (jeigu tokia buvo pareikšta).
– Jeigu išvados apie finansinių ataskaitų santrauką data yra vėlesnė,nei pagrindinio audito data, nurodyti, kad santrauka ir audituotos finansinės ataskaitos neatspindi įvykių po pagrindinės audito išvados.
– Finansinių ataskaitų santraukoje nėra atskleista visa informacija, kokia turi būti išsamiose finansinėse ataskaitose
– Negali pakeisti audituotų išsamių finansinių ataskaitų
390www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
196
• Management‟s responsibility for preparing summary FS in accordance with applied criteria
• Auditor‟s responsibility – express opinion
• Opinion
• Auditor‟s signature
• Date
• Address
ISA 810 – Elements of the auditor’s report cont’d
391www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
• Vadovybės atsakomybė parengti finansinių ataskaitų santrauką pagal taikomus kriterijus
• Auditoriaus pareiga – pareikšti nuomonę
• Išvada
• Auditoriaus parašas
• Data
• Adresas
810-asis TAS – auditoriaus išvados sudedamosios dalys
392www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
197
Modifications
393www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
Opinion in mainaudit report
Consistency of audited FS and summary FS
Impact on summary FS audit report
Qualified opinion,emphasis of matter paragraph, other matter paragraph
Consistent • State auditor‟s report contained qualified opinion/EOM/OM
• Describe basis for modification• Describe effect on summary FS (if
any)
Adverse or disclaimer
Consistent or inconsistent
• State auditor‟s report adverse or disclaimer
• Describe basis for modification• DENIAL OF OPINION (on summary
FS)
Any (except adverse or disclaimer)
Inconsistent Adverse opinion
Modifikacijos
394www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
Nuomonė pagrindinėje audito išvadoje
Audituotų finansinių ataskaitų ir jų santraukos atitiktis
Poveikis išvadai apie finansiniųataskaitų santrauką
Sąlyginė nuomonė, dalyko pabrėţimo pastraipa, kitų dalykų pastraipa
Atitinka • Nurodyti, kad auditoriaus išvadoje teikiama sąlyginė nuomonė/ dalyko pabrėţimas, kiti dalykai
• Pagrindas teikti modifikuotą išvadą • Apibūdinti poveikį finansinių ataskaitų
santraukai (jeigu yra)
Neigiama išvada, arba atsisakoma
Atitinka ar neatitinka
• Nurodyti, kad auditoriaus išvada neigiama, arba atsisakyta pareikšti nuomonę
• Pagrindas teikti modifikuotą išvadą• ATSISAKYMAS PAREIKŠTI NUOMONĘ
(apie finansinių ataskaitų santrauką)
Bet kuri (isškyrus neigiamą ar atsisakymą)
Neatitinka Neigiama nuomonė
198
Other considerations
• Restriction on distribution or special purpose framework (SPF)
– Mirror any restriction on distribution or reference to SPF in the summary FS audit report
• Comparatives
– Determine the effect of any unreasonable omission of comparatives in the summary FS if they appeared in the main FS. May be acceptable….use judgement
– If comparatives reported on by another auditor, consider „other matters‟ paragraph (per ISA 710)
395www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
Kiti svarbūs svarstymai
• Platinimo apribojimas, arba taikoma specialios paskirties (SP) finansinių ataskaitų sudarymo tvarka
– Išvadoje apie finansinių ataskaitų santrauka nurodomi tokie apribojimai arba nuoroda į SP
• Palyginamieji duomenys
– Nustatyti, kokį poveikį finansinių ataskaitų santraukai gali turėti praleisti lyginamieji duomenys, jeigu tokie duomenys buvo pagrindinėse finansinėse ataskaitose Gali būti priimtina .. vadovautis savo sprendimu
– Jeigu išvadą apie lyginamuosius skaičius teisė kitas auditorius, gal reikia įterpti „kitų dalykų“ pastraipą (pagal 710-ąjį TAS).
396www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
199
• Other information
– Similar to ISA 720 – must be clearly identified
– Read the other information and assess for inconsistencies.
• Auditor association
– Documents containing summary FS that refer to the fact they have been audited must include the auditor‟s report. If not, take steps to prevent association
– If audit the main FS but not engaged to audit the summary FS:
• Ensure reference to auditor is made in context of main FS
• Ensure statement does not give impression the auditor has reported on the summary FS
Other considerations
397www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
• Kita informacija
– Panašiai kaip 720-ajame TAS – turi būti aiškiai nurodyta
– Perskaityti kitą informaciją ir įvertinti neatitikimus
• Auditoriaus pagalba
– Dokumentai, su kuriais teikiama ir finansinių ataskaitų santrauka,nurodant, kad ji buvo audituota, turi būti teikiami kartu su auditoriaus išvada. Jeigu ne, reikia uţtikrinti, kad nebūtų suprantama kitaip.
– Jeigu audituotos išsamios finansinės ataskaitos, bet santrauka nebuvo audituota:
• uţtikrinti, kad pagrindinėse finansinėse ataskaitose būtų pateikta nuoroda į auditorių;
• uţtikrinti, kad tokia nuoroda nesudarytų įspūdţio, kad auditorius yra pateikęs išvadą apie finansinių ataskaitų santrauką.
Kiti svarbūs svarstymai
398www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
200
ISA 810 – appendices: example reports
399www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
Opinion on main FS
Other parameters Opinion on summary FS
1 Unmodified • Established criteria• Audit report on summary
FS is dated later than main FS report
• Unmodified (i.e. consistent)
2 Unmodified • Management criteria used for summary FS (and adequately disclosed)
• Unmodified (i.e. consistent)
3 Qualified • Management criteria used for summary FS (adequately disclosed)
• Unmodified (i.e. consistent)
• Summary FS misstated to equivalent amount (include a description)
810-asis TAS - priedai: išvadų pavyzdžiai
400www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
Nuomonė apie pagrindines FA
Kiti parametrai Nuomonė apie finansiniųataskaitų santrauką
1 Nemodifikuota • Nustatyti kriterijai • Audito išvada apie finansinių
ataskaitų santrauką datuota vėliau, nei išvada apie finansines ataskaitas
• Nemodifikuota (t.y. atitinka)
2 Nemodifikuota • Vadovybės kriterijai, sudarant finansinių ataskaitų santrauką (ar pakankamai atskleisti)
• Nemodifikuota (t.y. atitinka)
3 Sąlyginė • Vadovybės kriterijai, sudarant finansinių ataskaitųsantrauką (ar pakankamaiatskleisti)
• Nemodifikuota (t.y. atitinka)• Finansinių ataskaitų
santrauka iškraipytavienodomis sumomis(pridėti aprašymą)
201
ISA 810 – appendices: example reports
Opinion on main FS
Other parameters Opinion on summary FS
4 Adverse • Management criteria used for summary FS (and adequately disclosed)
• Denial of opinion
5 Unmodified • Established criteria• Conclude it is not possible to
express unmodified opinion on summary FS
• Basis for adverse opinion paragraph
• Adverse opinion
401www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
810-asis TAS - priedai: išvadų pavyzdžiai
402www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
Nuomonė apie pagrindines FA
Kiti parametrai Nuomonė apiefinansiniųataskaitųsantrauką
4 Neigiama • Vadovybės kriterijai, sudarant finansinių ataskaitų santrauką (ar pakankamai atskleisti)
• Atsisakymas pareikšti nuomonę
5 Nemodifikuota • Nustatyti kriterijai• Išvada, kad apie finansinių
ataskaitų santrauką neįmanoma pareikšti nemodifikuotos nuomonės
• Pastraipa -pagrindas pareikštineigiamąnuomonę
• Neigiamanuomonė
202
ISA 810 – Summary FS
Which of the following statements are correct?
1. ISA 810 may not be adopted when a client has taken advantage of audit exemption
2. ISA 810 may be adopted when a client has taken advantage of audit exemption
3. If the audit opinion on the full financial statements (FS) was adverse, ISA 810 requires a denial of opinion on the summary FS
4. If the audit opinion on the full financial statements was adverse, the summary FS audit opinion must also be adverse
A 1 and 3
B 1 and 4
C 2 and 3
D 2 and 4
Quick quiz
403www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
810-asis TAS – Finansinių ataskaitų santrauka
Kuris iš toliau pateiktų teiginių teisingas?
1. 810-asis TAS negali būti taikomas, jeigu klientas nusprendė pasinaudoti išimtimi iš pareigos atlikti auditą
2. 810-asis TAS gali būti taikomas, jeigu klientas nusprendė pasinaudoti išimtimi iš pareigos atlikti auditą
3. Jeigu audito nuomonė apie išsamias finansines ataskaitas buvo neigiama, pagal 810-ąjį TAS auditorius privalo atsisakyti pareikšti nuomonę apie finansinių ataskaitų santrauką.
4. Jeigu audito nuomonė apie išsamias finansines ataskaitas buvo neigiama, audito nuomonė apie inansinių ataskaitų santrauką taip pat turi būti neigiama.
A 1 ir 3
B 1 ir 4
C 2 ir 3
D 2 ir 4
Greitas testas
404www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
203
ISA 810 – Summary FS
Quick quiz
405www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
810-asis TAS – Finansinių ataskaitų santrauka
Greitas testas
406www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
204
Case study: BBC
1. Critically analyse the BBC 2014 report
• Identify the key features
• Who are the main auditors of PPC?
2. What are the benefits and limitations of performing an engagement under ISA 810:
• To the client
• To other stakeholders
Exercise 26
407www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
Atvejo analizė BBC
1. Kritiškai išanalizuokite 2014 m. „BBC“ išvadą
• Nustatykite pagrindinius bruoţus
• Kas yra pagrindiniai „BBC“ auditoriai?
2. Kokie yra tokios uţduoties pagal 810-ąjį TAS privalumai ir apribojimai?
• Klientui
• Kitoms suinteresuotoms šalims
26 pratimas
408www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
205
ISA 810
Check point
409www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
ISA 810 Own notes
1. Description
2. Practitioner
3. Level of assurance
4. Examples of subject matter
5. Typical procedures
6. Any other notes
810-asis TAS
Ką patikrinti
410www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
810-asis TAS Jūsų pastabos
1. Aprašymas
2. Specialistas
3. Uţtikrinimo lygis
4. Dalyko pavyzdţiai
5. Tipinės procedūros
6. Bet kokios kitos pastabos
206
1. ISA 810 Summary financial statements
411www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
ISA 810• Auditor must have provided
opinion on the main FS• Acceptance
• Acceptable criteria• Clarify responsibilities • Form of opinion
• Audit procedures• E.g. Reconcile to full FS
• Opinion• Consistent / fair summary• High level of assurance• Expressed positively
• Timing – after full audit report
Cont’d• Report components• Modifications
• E.g. Inconsistent = Adverse• Other considerations
• Restricted distribution• Comparatives• Other information• Auditor association
• Appendix – example reports
1. 810-asis TAS – Užduotys pateikti išvadą dėl finansinių ataskaitų santraukos
412www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
810-asis TAS• Auditorius jau turi būti
pateikęs nuomonę apie pagrindines FA• Sutikimas atlikti uţduotį
• Priimtini kriterijai • Išaiškinti pareigas • Nuomonės forma
• Audito procedūros • Pvz., palyginti su visomis FA
• Išvada• Nuoseklumas / tinkama / tiksli santrauka • Aukšto užtikrinimo lygioužduoti• Teigiamai išreiškiama
• Laikas - po visų finansinių ataskaitų audito išvados
Tęs.• Išvados sudedamosios dalys • Modifikacijos
• Pvz., neatitinka - neigiama • Kiti svarbūs svarstymai
• Ribotas platinimas • Palyginamieji duomenys • Kita informacija• Auditoriaus pagalba
• Priedas - išvadų pavyzdţiai
207
1. Introduction
2. Assurance engagements
3. Review engagements
4. Related services engagements
5. Ethics
6. Quality control
7. Due diligence
8. Reporting on summary financial statements
9. Summary, route map and next steps
Agenda
413www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
1. Įţanga
2. Uţtikrinimo uţduotys
3. Perţvalgos uţduotys
4. Susijusių paslaugų uţduotys
5. Etika
6. Kokybės kontrolė
7. Išsamus patikrinimas
8. Ataskaita apie apibendrintas finansines ataskaitas
9. Apibendrinimas, kelias ir tolesni žingsniai
Darbotvarkė
414www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
208
Sales and marketing
In teams:
You are to prepare a sales and marketing pitch to promote your standard. Include at least the following:
• Target clients
• Stakeholder benefits
• Level of assurance provided
• Form and content of engagement output
• Indicative cost and timings relative to an audit
Teams:
(1) ISAE 3000, (2) ISAE 3400, (3) ISRE 2400, (4) ISRS 4400, (5) ISRS 4410
Exercise 27
415www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
Pardavimai ir rinkodara
Grupėse:
Jūs privalote parengti rinkodaros strategiją jūsų standartui pristatyti. Atsiţvelgti bent į tokius aspektus:
• Tiksliniai klientai
• Nauda suinteresuotoms šalims
• Uţtikrinimo lygis
• Uţduoties rezultato forma ir turinys
• Kokios su auditu susijusios darbo ir laiko sąnaudos
Grupės:
1) 3000-asis TUUS, (2) 3400-asis TUUS, (3) 2400-asis TSPS, (4) 4400-asis TSPS, (5) 4410-asis TSTS.
27 pratimas
416www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
209
Next steps
1. List at least three key things you learned on the course
2. In pairs:
• list all the standards we studied on the course
• take it in turns to explain one of the standards to your partner
3. State at least three new action points you will perform within 3 months of this course
Exercise 28
417www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
Tolesni žingsniai
1. Nurodykite bent tris dalykus, kuriuos išmokote šiame kurse:
2. Poromis
• išvardykite standartus, apie kuriuos kalbėjome šiame kurse
• iš eilės paaiškinkite vieną iš standartų savo partneriui
3. nurodykite bent tris naujus dalykus, kuriuos jūs padarysite per artimiausius tris mėnesius po šio kurso.
28 pratimas
418www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
210
Course recapISA 810 Reporting on summary financial statements (i.e. summary of the fully audited FS)
• High (+ve) assurance• Performed by the independent
auditor• Test for consistency between
summary and full FS
ISRE Review engagements (like an audit but not as extensive)
• Limited (-ve) assurance• 2400 (revised) – performed by
someone other than the independent auditor – full year FS
• 2410 – performed by the independent auditor – interim FS
ISAE Assurance engagements
• 3000 (soon to be revised) -assurance other than historical audit/review: High or limitedassurance e.g. IC effectiveness
• 3400 (prospective information): limited (-ve) assurance
Not covered today:• 3402 – controls at service org‟n• 3410 – greenhouse gas• 3420 – prospectus pro-formas
ISRS Related services
• No assurance• 4400: Agreed-upon procedures
(soon to be revised)• 4410 (revised): Compilation e.g.
tax return
© Emile Woolf International 419www.larmokymai.lt
Kursi pakartojimas810-asis TAS – Užduotis pateiktiišvadą dėl finansinių ataskaitųsantraukos (t.y. visiškai audituotųfinansinių ataskaitų santrauka)
• Aukštas (+ve) užtikrinimas • Atliekamas nepriklausomo auditoriaus• Testas dėl santraukos ir visų finansinių
ataskaitų atitikimų
TPS Peržvalgos užduotys(kaip ir auditas, tačiau ne toksišsamus)
• Ribotas (-ve) užtikrinimas• 2400-asis (perţiūrėtas) atlieka kitas
asmuo, nei nepriklausomas auditorius -visų metų finansinės ataskaitos
• 2410-asis - atliekama nepriklausomoauditoriaus – tarpinės finansinėsataskaitos
TUUS – užtikrinimo užduotys
• 3000-asis TUUS – Uţtikrinimo uţduotys, išskyrus istorinės finansinės informacijosauditus ar perţvalgas. Aukštas ar ribotasuţtikrinimas, pvz, dėl vidaus kontrolės
• 3400-asis TUUS – perspektyvinė informacijaRibotas (-ve) užtikrinimas
Šiandien neaptariame: • 3402-asis TUUS – Kontrolės priemonės
paslaugų organizacijoje• 3410-asis TUUS – Šiltnamio efektą
sukeliančios dujos• 3420-asis TUUS – į prospektus įtraukta pro
forma informacija
TSPS - Susijusių paslaugų užduotys
• Užtikrinimas nepateikiamas • 4400- asis TSPS Sutartos prcedūros
(greitai bus perţiūrėtas) • 4410-ais TSPS (perţiūrėtas) Ataskaitų
rengimas, pvz., mokesčių deklaracijos
© Emile Woolf International 420www.larmokymai.lt
213
Erin plc
Scenario
You are the auditor of Erin plc. Investors in the company have recently expressed concern regarding the company's compliance with corporate governance requirements. As a result you have been asked by the directors to undertake an assurance engagement to assess the risk management procedures adopted by Erin pic.
Requirements
(a) Explain why the investors would require assurance regarding risk management procedures.
(b) Identify the elements in the above scenario normally exhibited by an assurance engagement.
(c) Explain the matters you would consider before accepting this engagement.
Exercise A1
425www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
Erin plc
Scenarijus
Jūs esate „Erin plc“ auditorius. Neseniai įmonės investuotojai išreiškė susirūpinimą dėl to, ar bendrovė tinkamai laikosi įmonės valdymo reikalavimais. Todėl įmonės direktorius jūsų paprašė atlikti uţtikrinimo uţduotį, kuria jūs įvertintumėte „Erin plc.“ taikomas rizikos vertinimo procedūras.
Reikalavimai:
a) paaiškinkite, kodėl investuotojai norėtų gauti uţtikrinimą dėl rizikos valdymo procedūrų
b) nurodykite pagrindinius uţtikrinimo uţduoties elementus atliekant pirmiau apibūdintą uţtikrinimo uţduotį
c) paaiškinkite, į kokius aspektus atsiţvelgtumėte prieš sutikdamas atlikti pirmiau nurodytą uţduotį.
A1 pratimas
426www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
214
Kelly plc
Scenario
One of your audit clients, Kelly plc has borrowed €30 million from Bond Bank plc. The lending agreement requires that the company meets certain covenants and that the directors of Kelly plc provide the bank with an annual statement of compliance. Your firm has been asked to report on this statement and the bank have requested that the report should be made directly to them.
Requirements
(a) To whom should the letter of engagement be addressed?
(b) List the key issues which the letter of engagement should cover.
(c) Outline the procedures which the auditor would perform in order to report on the compliance statement.
Exercise A2
427www.larmokymai.lt © Emile Woolf International
Kelly plc
Scenarijus
Vienas jūsų audito klientų „Kelly plc“ pasiskolino 30 mln EUR iš Bond Bankpl. Pagal paskolos sutartį bendrovė privalo vykdyti tam tikrus įpareigojimus, o „Kelly plc.“ direktoriai privalo pateikti bankui metines atitikties ataskaitas. Jūsų įmonės buvo paprašyta pateikti išvadą apie ataskaitą, o bankas pareikalavo, kad išvada būtų pateikta tiesiogiai jam.
Užduotis:
a) kam turi būti adresuotas susitarimo laiškas?
b) kokie pagrindiniai susitarimo laiško punktai.
c) kokias procedūras turėtų atlikti auditorius, norėdamas pateikti išvadą apie atitikties ataskaitą.
A2 pratimas
428www.larmokymai.lt © Emile Woolf International