58 Bản tin Đại học Quốc gia Hà Nội 59 Số 296 - 2015

KHOA HOÏC & PHAÙT TRIEÅN

Ngày 8/10, nữ nhà báo điều tra, nhà văn Belarus - bà Svetlana Alexievich đã được Viện Hàn lâm

khoa học Thụy Điển trao giải Nobel văn học 2015 nhờ vào những tác phẩm nổi tiếng đây cảm xúc của mình. Bà cũng là nhà văn Belarus đâu tiên được nhận giải Nobel văn học.

Theo đó, giải thưởng danh giá này "dành để tôn vinh những tác phẩm đa âm sắc, một tượng đài về lòng dũng cảm của thời đại chúng ta; những tác phẩm giúp nhân loại hiểu biết sâu sắc hơn về cả một thời đại của thế giới - thời đại Liên bang Xô Viết”.

Bà Svetlana Alexievich đã trở thành người phụ nữ thứ 14 và cũng là nhà báo đâu tiên được trao giải Nobel Văn học tính từ năm 1901 cho tới nay.

Trước thời điểm giải Nobel Văn học 2015 được công bố, các trang cá cược nổi tiếng như Ladbrokes hay Paddy Power đều dự đoán bà Svetlana Alexievich hoăc nhà văn người Nhật Bản Haruki Murakami sẽ được xướng tên ở giải thưởng cao quý này. Và đây là lân thứ tư liên tiếp Haruki Murakami lỡ hẹn với Nobel Văn học.

Nữ văn sĩ Svetlana Alexievich được sinh ra từ hai dòng máu Belarus của bố và Ukraina của mẹ. Bà sinh ngày 31/5/1948 tại Ukraina nhưng lớn lên tại Belarus. Từ 1967 đến 1972, Svetlana Alexievich học báo chí tại Đại học Minks. Sau khi tốt nghiệp, bà hoạt động trong nghề báo ở biên giới Ba Lan rồi chuyển về thủ đô Minsk làm việc.

Svetlana Alexievich nổi tiếng với những tác phẩm viết về chiến tranh. Trong đó, cuốn sách đâu tay mang tựa "War's Unwomanly Face" được bà công phu phỏng vấn hàng trăm người phụ nữ từng tham gia thế chiến thứ 2. Cuốn

sách viết về cuộc sống Liên Xô trong một giai đoạn lịch sư đã tái bản tới 2 triệu cuốn sau đó.

Ngoài ra, nữ văn sĩ còn viết về hậu quả của thảm họa hạt nhân Chernobyl 1986 trong cuốn "Những giọng nói từ Chernobyl - Biên niên sư của Tương lai - 1999", chiến tranh của Liên Xô tại Afghanistan 1979 -1989 trong cuốn "Tiếng nói Liên Xô từ cuộc chiến bị lãng quên - 1992"…

Svetlana Alexievich được coi là người thư kí trung thành của lịch sư và con người Xô Viết, bằng những tác phẩm văn chương đây cảm xúc.

Trên trang web cá nhân, Alexievich giải thích lý do bà theo nghề báo: “Tôi chọn một thể loại mà tiếng nói con người được lên tiếng cho chính họ”. Có lẽ vì thế mà những tác phẩm của Alexievich được coi là biên niên sư không

chỉ đơn thuân bằng văn chương mà còn bằng cảm xúc về lịch sư thế giới cũng như con người Xô Viết.

Măc dù từng sở hữu nhiều giải thưởng cao quý và danh giá, tuy nhiên cho đến năm 2015, khi Alexievich được ghi tên vào Nobel văn học, thì cả thế giới mới biết đến người phụ nữ rắn rỏi và tài ba này. Trò chuyện qua điện thoại với kênh truyền hình Thụy Điển SVT sau khi được xướng tên chiều qua, Alexievich nói rằng được vinh danh chiến thắng giải Nobel văn học mang lại cho bà cảm xúc “phức tạp”.

Tại Việt Nam, cuốn tiểu thuyết "War's Unwomanly Face" - tác phẩm đâu tay củanữ văn sĩ Svetlana Alexievich được nhà văn Nguyên Ngọc dịch với tiêu đề"Chiến tranh không có khuôn măt phụ nữ".

59 Số 296 - 2015

NOBEL VĂN HỌC 2015

VINH DANH GIỌNG VĂN "VỊ NHÂN SINH"