GIO TRNH VN HC NGA

GIO TRNH VN HC NGA

Tc gi: PHM TH PHNG

- Ch o t chc bin son gio trnh: Hiu trng Trng i hc S phm TP H Ch Minh

- Quyt nh thnh lp Hi ng thm nh gio trnh: S 2642A/Q-HSP ngy 17 thng 12 nm 2012 ca Hiu trng Trng i hc S phm TP H Ch Minh

- Quyt nh ph duyt s dng gio trnh: S 2667a/Q-HSP ngy 20 thng 12 nm 2012 ca Hiu trng Trng i hc S phm TP H Ch Minh

- M s sch chun quc t - ISBN: 978-604-918-009-5

LI NI U

B gio trnh Vn hc Nga ny c bin son trn c s bi ging ca chng ti trong qu trnh ging dy hn 20 nm trng i hc, c s k tha kt qu nghin cu ca cc nh Nga hc trong v ngoi nc, kt hp nhng thnh tu l lun mi, nhm mc ch cung cp kin thc c bn v vn hc Nga nh mt b mn khoa hc ca chng trnh o to c nhn S phm Ng Vn.

Vi thi lng 30 tit ca chng trnh o to theo h thng tn ch. B mn Vn hc Nga trng i hc s phm hin nay nht thit phi xy dng gio trnh mi, hng n hp l ha chng trnh o to:

- Rt s lng tc gia v lng kin thc xung mc c th cho php ca thi lng o to;

- Tp trung gii thiu nhng tc gia c mt trong chng trnh Ng Vn bc ph thng, h tr vic ging dy ca cc nh s phm tng lai;

- B sung kin thc mi, phn no thay th cc quan im li thi; gii thiu nhng tip cn mi, ph hp hn vi quan nim hin i v vai tr, gi tr vn chng.

Vi phng chm trn, trong b sch ny, chng ti chn gii thiu nhng nh cao ca vn hc Nga th k XIX v XX, tnh n c qu trnh din tin, th loi v phong cch: 2 nh th tiu biu ca hai thi i l A. Pushkin, S. Esenin; 5 nh vn xui v kch gia l L. Tolstoi, F. Dostoievski, A. Chekhov (th k XIX), M. Gorki, M. Sholokhov (th k XX).

Nguyn tc o to theo tn ch i hi ngi hc khng phi l nhn t tip thu th ng, m l cng s tch cc vi ngi dy trong vic xc nh v iu chnh ni dung cng nh phng php hc - dy sao cho ph hp v hiu qu hn. C trong tay chng trnh c th ny, ngi dy v ngi hc s thun li hn trong cng vic ca mnh: gim gi thuyt ging trn lp, tng gi tho lun v thi gian t hc; sinh vin t lc v c lp trong vic tip thu kin thc, ging vin ch l ngi gip cch t duy, phng php tip cn cc vn .

Sau mi bi, gio trnh cung cp thm bi c thm, danh mc ti liu thng dng lin quan n bi hc, n cc ti trong phn cu hi v bi tp.

Cui mi bi l h thng cu hi v bi tp c cht tnh xoy su vo nhng ni dung trng tm, ng thi gi m nhng vn rng v su hn.

Vi cch thit k trn, chng ti hy vng gio trnh p ng c phn no nhu cu dy - hc ca b mn Vn hc Nga, trc ht ti Trng i hc S phm TP. H Ch Minh.

Tuy v cng c gng nhng chng ti khng ngh cun sch ny hon thin. V vy chng ti thnh tht mong nhn c nhng gp qu gi t cc chuyn gia vn hc nc ngoi, chuyn gia gio dc cng nh nhng ngi s dng gio trnh trong vic dy v hc, gip chng ti sa cha nhng thiu st v b sung kin thc, nhm hon thin ti liu hn.

Thnh ph H Ch Minh, thng 9/2012

Tc gi

Bi 1. KHI QUT VN HC NGAI. VN HA NGA

1. Quc gia v dn tc

Nc Nga l mt quc gia rng mnh mng, chim 1/8 din tch lc a ton th gii, tri di t ng u sang Bc . Phng din a l ny c tc ng n tnh cch con ngi Nga, m nt ni bt l s pha trn, tng hp -u, ng - Ty.

Vo thi k xa xa min ng chu u c mt s b tc ln cng ngun gc thy t v ngn ng giao tip, dn dn hp chia thnh ba nhm ln, l ng Slave, Nam Slave v Ty Slave. Lch s lp quc Nga bt u vi s hp nht ca nhm ng Slave, tnh t u th k gm c i Nga (Russ), Tiu Nga (Ukraine), Bch Nga (Belaruss). Theo truyn thuyt vo nm 862 (c sch ni 852) mt th lnh tn Rurik cng ngi k v ng l Oleg lp ra vng triu phong kin u tin ti Novgorod, gi l nc Nga Kiev. Sut 400 nm lin n l quc gia rng ln v giu c bc nht chu u di s tr v ca cc quc vng hng mnh nh Vladimir I, Iaroslav Thng thi, Vladimir Monomakh. Nhng n nm 1237, nc Nga Kiev, vn ang suy yu bi nhng cuc chin huynh tng tn, b ngi Mng c thn tnh. Vai tr trung tm chnh tr, thng mi t nc ca Kiev dn c thay th bi mt cng quc ngy cng ln mnh l Moskva. Nm 1380, vua Dmitri ca Moskva nh bi qun Tartar trn sng ng, v nm 1480, Ivan Tam xa b c iu c v triu cng. Nhng phi n th k XVI, di s tr v ca Ivan Bo cha, Nga mi ginh li c t ai t tay ngi Tartar.

Ch chnh tr Nga t khi lp quc cho n triu i ca Petr i (1689 - 1725) vn theo m hnh thi Trung c. Vua Petr thc hin nhng ci t su sc theo xu hng Ty phng ha, a nc Nga tr thnh mt nh nc qun ch tp quyn. Sau khi nh bi vua Thy in Charles XII ti trn Poltava nm 1709. Lnh th Nga c m rng thm v pha Ty. Di thi Petr, cng vc nc Nga c m rng cha tng thy, khai thng ca ng ra bin en v bin Baltic. Nh vua cho xy dng Sankt-Peterburg (thnh ph Thnh Peter") ri i kinh ca quc Nga t Moskva sang thnh ph ny (1712) khng nh ch hng v th gii phng Ty v hin i ha nc Nga.

Tip theo, di triu i ca N hong Katerina Nht (1762 - 1796), t ai nc Nga tip tc c m rng. Di thi Aleksandr I (1801 - 1825), sau cuc tn cng ca Napolon vo nc Nga b tht bi (1812), lnh th ca Nga c xc lp thm, bao gm Phn Lan (1809), Bessarabia (1812). n thi Aleksandr II (1855 - 1881) bin gii nc Nga m thm v pha Thi Bnh Dng v vng Trung .

2. Tn ngng v vn ha truyn thng

Vn ha c Nga hnh thnh trn c s ngn ng Slave c i nh mt phng tin giao tip vn ha v s kt hp hai h t tng chnh thng gio v truyn thng a thn c i.

o Chnh thng gio Nga l mt nhnh ca Kit gio Bizantin, du nhp vo Nga trc thi k c nc ci o kh lu. c thnh lp vo nm 862, nc Nga c tri qua mt thi k kh khn trong vic la chn tn gio ph hp vi mnh, cui cng vo th k X chn Kit gio, vi s kin nm 988 qun cng Kiev Vladimir chnh thc ci o v chu l ra ti theo nghi thc Roma c i. S kin ny l c s cho s ra i v pht trin ca Nh th Chnh thng gio Nga. Nm 1054 trong cuc i li gio, t Kit gio tch ra thnh Chnh Thng gio (nhnh phng ng) v Cng gio Roma (nhnh phng Ty). Nm 1448, Hi ng Gio s cp cao ca Nga nng cp Ta gim mc Iona cua Riazan thnh nh th chnh ca Moskva v ton th Nga, a Nh th Chnh thng gio Nga tr thnh mt dng tn gio pht trin c lp. Hin nay, Gio hi Chnh Thng Nga l gio hi ln nht trong cng ng Chnh Thng gio.

Tn hu Chnh Thng gio coi gio hi ca mnh l truyn thng Kit, trung thnh nht vi cc gi tr thn hc bt ngun t thi Hi Thnh tin khi. Tinh thn ca Chnh Thng gio l cao c tin, tnh yu thng nh sc mnh ci bin th gii, ph nhn bo lc bt k di hnh thc no. So vi Cng gio, t chc Gio hi Chnh thng gio kh lng lo, bao gm cc gio phn c lp cng chia s mt nn thn hc, t di quyn cai qun ca cc gim mc c nhim v bo v cc truvn thng gio hi.

Vic quy o Kit to iu kin cho vic ra i ch vit v vn hc Nga c. D theo Kit Bizantin nhng Vladimir ngay t u c thc i theo con ng c lp, hng ti Nh th t tr. iu ny m ra kh nng trong tng lai thnh lp nh th Chnh thng gio Nga, c lp vi Roma v nh hng cho s pht trin ngn ng Slave. Kit ha dn tc Slave nhanh chng v hiu qu, Vladimir cho s dng ngn ng hnh l l ch Slave c, thay v dng ch Latinh. Vic dng ngn ng chung trong hnh l nh th y mnh tin trnh on kt ca cc nhm ngi Slave thnh tc ngi Nga thng nht, mang tnh cch ton Nga. Ch vit vi nhng k t Slave t Bungari c a vo Nga, to iu kin cho vic vit sch. Th l cng vi vic a o Kit vo Nga, xut hin nhng nh thn hc - khai minh u tin, nhng ngi sng lp nn nn vn hc c in v trit hc tn gio Nga.

Tuy cuc ci gio vp phi s phn ng gay gt ca nhn dn, nhng cui cng thng li. Dn dn h t tng tn gio mi v tn ngng a thn c ca ngi Slave c dung ha c nhau. iu ny cho n nay vn quan st thy trong nhiu l hi Kit gio c c nhng nghi thc ca tn ngng dn gian, hoc trong lch ca Nh th thnh thong xen vo nhng ngy hi dn gian, v d l Tin ma ng. Vic chuyn trng tm trong tnh cm tn knh t Cha Jesus sang c M ng Trinh cng l mt nt c sc ca tn gio Nga, cho thy du vt ca tn ngng truyn thng th N thn c M Sinh thnh, n thn tt lnh, thy t ca ngi Slave c.

Chnh thng gio em n cho i sng Nga mt tinh thn tn gio c bit ca mnh, c nhng im chung vi vn ha Kit gio th gii v nhiu nt ring ca t duy v cm quan phng ng, to nn khuynh hng thm m c th ca ngi Nga. Vn hc ngh thut truyn thng Nga mang du n vn ha Bizantin c r rt, nht l ti tn gio, th hin r hn c trong kin trc nh th v hi ha. Vn ha m nhc Nga c hnh thnh di nh hng mt bn l dn ca, nhc iu dn gian, mt bn l ngh thut m nhc nh th. Nh c m nhc dn gian m thnh ca tr nn c bit du dng, sng ng.

Khc vi nhiu nn vn ha Phng Ty, trong vn ha Nga t xa xa hin din hai h t tng xung i: t tng i quc v t tng Ch Thnh. Nc Nga t tha lp quc l mt vng quc bao la, thc s v i ca mt i Nga truyn t th h ny sang th h khc, lm nn nim t ho dn tc, tinh thn i quc thing ling, khng him khi pht trin thnh dn tc ch ngha. Bn cnh , nc Nga mang trong mnh mt t tng Ch Thnh, gn vi tn gio ca h, th hin trong tinh thn yu thng dn tc khc nh chnh bn thn mnh. Khng phi khng c l khi c kin cho rng, nc Nga l s kt hp ca hai t tng trn, nh kt hp s v i ca vt cht v s cao siu ca tinh thn, va ln mnh, va yu ui; v tt c k tch, thnh cng cng nh i bi ca Nga u xut pht t c im ny.

II. VN HC NGA

1. Lch s vn hc vit

Nh ni trn, s thnh lp nh nc c Kiev v cng cuc ci o ca Nga c nh hng rt ln i vi vn ha, tin ti ra i vn hc thnh vn Nga.

Trc ht, cuc ci o a n vic s dng mu t Cyrill nh l vic la chn mu t cho vn ngn. Cc gio s dch cc tc phm tn gio t ting Hy Lp sang ngn ng Slave, tin ti dng mu t chp s v vit vn. T y, bn cnh vn hc truyn ming, bt u hnh thnh b phn vn hc vit.

Vn hc Nga c kh c sc v ti v th loi nhng gi li n nay khng cn nhiu kit tc, trong c Truyn k cc thi i ca Nestor v tc phm khuyt danh Bi ca v o qun Igor. Tc phm th nht mang tnh chp s, k v s hnh thnh v pht trin ca nc Nga Kiev t nm 850 n nm 1110. y l chng tch vn bn c nht hin cn v s s ca cc dn tc ng Slave, ng thi l mt tc phm ca vn hc. K v lch s dn tc, Nestor nhn mnh ni au ni chin, th hin kht vng thng nht dn tc. Tc phm th hai mang tnh ngh thut r hn, k v cuc hnh binh ca lnh cha Igor chng ngoi xm. C hai tc phm u xut hin vo th k XII, cng mang m hng bi hng, khi ngun cho ti chin tranh sau ny, trong th hin hai cm hng khc bit nhau m s tip tc pht trin trong vn hc Nga nhng thi k sau, l ho hng v au thng, t ho v khip s. Trong cuc u tranh v quc vn sng cn ca t nc c t ra nh mt ti ca vn hc thi k cng nh sut v sau.

Vn hc Nga trong 240 nm b Mng c h khng gi li c thnh tu no ng k. So vi Ty u lc by gi, mi mt vn ha v vn minh ca Nga thua st. Ngi Mng c vn l dn du mc sng ch yu l chn nui gia sc, s pht trin ca h hu ht din ra trn phng din qun s, khng ch trng vn ha. Kt qu l vn hc Nga thi k ny gp nhiu tn tht. Cng chung vi chu u nhiu xut pht im trn con ng hnh thnh v pht trin, nc Nga vo th k XIII chn ng v nga ca Mng c trc ngng ca sang phng Ty, nn khai minh nhng ni va mi phi thai c tip tc pht trin, cn mnh dng li gnh ly s tn ph, tt hu. cng l mt trong nhng l do Pushkin pht biu: Nc Nga b phn x nng hn chu u.

Sau khi thot khi ch n l Tartar, t th k XV nc Nga thng nht bt u hnh thnh ch phong kin tp quyn, ly Moskva lm trung tm vn ha ca quc gia. i sng vn ha c phn si ng hn, cc tc phm c tnh cht th tc gn gi vi cuc sng con ngi, thot li tn gio dn dn xut hin. Tuy nhin, nhn chung thi k ny vn cha thy nhng tc phm vn hc c tm vc to ln.

C mt cch phn chia c l lch s trung i Nga ra lm hai thi k cch bit v s pht trin m ct mc phn ranh l s xut hin ca nh c ti sng sut Petr i : thi k tin Petr v thi k Pet'r. Trong mt thi gian gp rt, Petr a nc Nga vo mt giai on pht trin mi. Nhn thc c s tr tr ca t nc do tnh trng lc hu v chnh sch b quan ta cng, nh vua tin hnh mt lot ci cch: xy dng qun i, hi qun, m rng lnh th, m ng thng thng vi phng Ty, xy dng thnh ph Sankt-Peterburg nh mt trung tm th hai ca nc Nga, gi vng ng thng thng ra bin Baltic... Nhng chnh sch ci cch ca ng a Nga xch li gn vi vn minh chu u sau nhiu th k cch bit. Vi chnh sch m ca v pht trin mi lnh vc, i sng vn ha ca t nc c nng cao. Nhiu trng i hc Nga c m, thu ht nhn ti nc ngoi sang ging dy. ng thi nh vua gi nhiu thanh nin u t qua cc nc Phng Ty hc tp khoa hc k thut, ngnh xy dng, ng tu v ngh thut bun bn.

Nm 1703 Petr cho xut bn t bo Nga u tin, m nh ht cng chng u tin. ng t ra cho t bo cng nh nh ht nhim v gio dc cng dn, xy dng mt nn vn ha phc v nc nh. Nh vua ch trng th tc ha nn vn ha Nga, lm cho n xch li gn vi cuc sng hn bng cch trut b quyn c lp ca Nh th, buc n phi phc tng Nh nc, gii th Vin i gio ch, hn ch s can thip ca gii tng l vo i sng vn ha ca t nc. Nhng chnh sch ny to iu kin cho ch ngha c in Nga ny n vi nhim v ci cch ngn ng v th ca. A. Kantemir (1708 - 1744), B. Trediakovski (1703 - 1768), M. Lomonosov (1711 - 1765) bt u tin hnh ci cch nim lut th Nga, t tin vng chi cho nhng cch tn sau ny ca Pushkin.

Th k XVIII c coi l thi k bn l, m cnh ca chun b cho vn hc Nga pht trin ln mt tm cao mi. T tng Khai sng v ch ngha c in l khuynh hng ch o trong th k ny, vi nhng tn tui ln nh A. Sumarokov (1717 - 1777), G. Derzhavin (1743 - 1816). n cui th k XVIII, mt quan nim mi v vn chng bt u hnh thnh, l ch ngha tnh cm. i din phi ny i tm ci p trong cuc sng qu tc nng thn vi quan nim tn sng tnh cm, cm xc ca con ngi, xem nh l cu cnh ca cuc sng hin ti. Tiu biu cho khuynh hng ny l tc phm C Liza bc bc phn (N. Karamzin, 1766 - 1826). S ph v nhng nguyn tc ca ch ngha c in dn dn n khuynh hng hin thc. iu ny thy r trong cun Cuc du lch t Peterburg n Moskva (A. Radishev, 1749 - 1802) miu t cuc sng cng cc ca nhn dn ng thi t co mnh m ch nng n.

Th k XVIII chun b nhng tin c bn nn vn hc Nga ct cnh phi thng vo th k XIX. Di y s bn v vn hc Nga thi k mi, ch yu trong hai th k XIX v XX.

2. Mt vi c im c bn ca vn hc Nga

2.1. Mt nn vn hc tr tui giu c tnh

Vn hc thnh vn Nga, ging nh vn hc cc nc Ty u, ny sinh trn c s x hi phong kin kiu chu u, trong nn Kit gio ton tr, nhng lun c nhn nh mt b phn ring ca vn ha chu u: trong tng quan vi cc nn vn hc chu u th vn hc Nga c coi l nn vn hc ng u; trong tng quan vi vn hc chu (m din tch lnh th Nga tri mt din tch rng trn chu lc ), vn hc Nga c coi l thuc v th gii tinh thn Phng Ty.

So vi vn hc cc nc Ty u, vn hc Nga l mt nn vn hc tr tui. Ra i mun hn, nn vn hc thnh vn Nga chu nh hng v tip thu nhiu thnh tu ca cc nn vn hc Php, c, Anh..., nn v cc phng thc sng tc, h thng th loi v ti c nhiu ci chung vi vn chu u. (Trc th k XIX, khi nim vn hc th gii hu nh ch bao hm vn hc chu u). ng thi, trong qu trnh pht trin ca mnh, vn hc thnh vn Nga lun gn b cht ch vi vn hc dn gian nc nh, khng ngng pht huy v i mi truyn thng, to nn mt nn vn hc giu tnh dn tc.

Nn tng vn ha chu u th k XIX c bt u t th k XVIII vi thng li ca i Cch mng Php 1789 - 1793. Khc vi cc cuc cch mng t sn trc H Lan v Anh ch c quy m quc gia, y l cuc cch mng t sn u tin c quy m quc t, bo hiu s sp hon ton ca ch phong kin v s ton thng ca ch t sn chu u. Mi lnh vc vn ha - x hi lin quan n giai cp t sn t y pht trin mnh m. Trong th k XIX, vn hc th gii c hnh thnh - kt qu qu trnh tip xc ca cc nn vn hc dn tc. Nn vn hc Nga gia nhp chung vi tin trnh pht trin ca vn hc th gii, hng v cc thnh tu ca Byron, Goethe, Parny, Hugo, Balzac, Dickens, tip nhn t nhiu cm hng v ngh thut.

2.2. Mt nn vn hc y thng trm trong qu trnh pht trin

Cc nn vn hc chu u u phn k theo nhng giai on ln: C i, Trung i, Phc hng, Baroc, Khai sng, Lng mn, Hin thc, Tng trng... Cch phn k nh th khng c p dng cho vn hc Nga. V i th, nn vn hc ny ch chia lm hai thi k ln: Vn hc c v Vn hc thi k mi.

(1) Vn hc Nga c thuc phm tr vn hc trung i, c vit bng ch Nga c - mt th ngn ng ca Nh th, dng dch Kinh Thnh. Vn hc giai on ny cao tiu ch vn d ti o, cao gi tr ca cng ng x hi, cng ng tn gio.

Nh trnh by, vn hc Nga t khi hnh thnh (th k XI) n th k XVII hu nh khng pht trin bng vn hc Ty u, Vi chnh sch b quan ta cng ca Mng c, vn hc Nga nm bn l vn minh chu u. Trong tnh trng chin tranh chng ngoi bang, tnh trng ni chin phn tranh ct c lin min, di sn vn ha b thiu hy gn ht.

(2) Vn hc Nga thi k mi c tnh t cui th k XVIII - u th k XIX tr i, c vit bng bng ch ci Slave ci cch. Lc ny vn hc khng cn qu l thuc vo vic phng s Nh th, thc c gi tr t thn - gi tr trc ht v mnh, sau mi v nhng ci ngoi mnh.

Th k XVIII c coi nh thi k bn l vi s xut hin ca Petr i . Cng cuc ci cch ca ng a nc Nga gia nhp vo tin trnh pht trin chung vi vn minh chu u. Vn hc th k XVIII bng tnh sau m di im ng, t c thnh tu ln lao, song tm vc ca n vn cha vn ra ngoi bin cnh quc gia. Theo V. Belinski, vn hc Nga th k XVIII, d t nhiu i mi, vn l ngi hc tr nhanh tr bt chc nng th Ty u. C th coi vn ha - vn hc Nga th k ny l thi k thch nghi v tng bc hi nhp vi Phng Ty.

Bc sang th k XIX, vn hc Nga chuyn mnh d di, tr thnh mt trong nhng trang vng rc r nht ca lch s pht trin ngh thut th gii. Trong vng ngt mt trm nm trn bu tri vn hc Nga xut hin c mt di tinh t c bin nh sng chiu sut c mt vm tri th gii: A. Pushkin (1799 - 1837), M. Lermontov (1914 - 1841), N. Gogol (1809 - 1852), F. Dostoievski (1821 - 1881), L. Tolstoi (1828 - 1910), A. Chekhov (1860 - 1904). T mt hc tr nhanh tr, vn hc Nga khng nhng ui kp vn hc cc nc n anh, m cn tr thnh bc thy li lc trong nhiu phng din, vi nhng bc di qu quyt, to bo, mang m mu sc dn tc c o. Ch cn ly mt v d, s chng minh c iu ny - l trng hp A. Pushkin.

Khi Pushkin cha tin hnh s nghip ca mnh, vn hc Nga, v th loi - cha c h thng vn xui, v ti - cn vay mn vn hc Ty u, v phng thc sng tc - tng bc hc tp cc tro lu, khuynh hng ngh thut nc ngoi. Vi hai mi nm sng tc, Pushkin lm thay i ton din nhng phng din k trn: Thi ca c i mi v ngn ng v tinh thn; tt c h th loi ca vn xui c t xong nn mng vng chi, sng to mt lot ti mang tnh truyn thng Nga (con ngi tha, con ngi nh b, con ngi tm ng); trong mt thi gian gp rt Pushkin i c c mt chng ng di, bng Ty u i trong sut ba trm nm, t ch ngha c in sang ch ngha lng mn v ch ngha hin thc.

S pht trin t bin v hiu qu ca vn hc Nga th k XIX l mt hin tng kh c th l gii theo cng thc t l thun vi s pht trin ca kinh t, nh K. Marx ni: Kinh t no th thng tng kin trc y. Ngha l, theo cng thc ny, vn ha (thng tng kin trc) phi ph hp vi nn tng kinh t (h tng c s). Trong trng hp ang xt, c mt chnh rt ln gia h tng c s thp km v s pht trin vt bc ca b phn thng tng. So vi cc nc Ty u (t lu tin sang giai on pht trin t bn ch ngha) th nc Nga n th k XIX vn nm trong tnh trng lc hu ca ch qun ch phong kin, i ngho, mt ma, chin tranh nng dn, v cha c mt nn cng nghip tht s. Th m trn mt nn tng kinh t thp km, mt h tng c s p p y li ny n mt nn vn ha rc r, mt thng tng kin trc nguy nga. Nhng trng hp pht trin t bin nh vn hc Nga th k XIX cho ta thy vn ha ngh thut khng phi lc no cng tun theo quy lut v trnh pht trin chung ca x hi. Bn cnh nhng nhn t khch quan, n cn c xc nh mnh m bng cc nhn t ch quan ti nng v thin ti sng to, cng nh bi nhng quy lut pht trin ni ti ca i sng tinh thn m n phi p ng. Pushkin l mt nhn t ch quan nh th, xut hin ng vo lc yu cu ni ti ca nn vn hc cn i mi.

Vn hc Nga th k XIX chia thnh ba giai on ln:

Giai on m u ca mt nn vn hc mi (t u th k XIX n gia nhng nm 50). y l thi k cnh tranh ca nhiu tro lu vn hc: Ch ngha c in, ch ngha tnh cm, ch ngha lng mn, ch ngha hin thc.

Ch ngha c in Nga xut hin t gia th k XVIII l mt khuynh hng ch trng hng ti ni dung x hi ln lao, pht trin nhiu th loi mi m, mang tnh chun mc, gp phn ng k cho s pht trin ca nn vn hc Nga. Tuy nhin trong hon cnh mi khi m l tng thm m thay i, ngi ngh s mong mun c t do sng to, vn hc phi c cch tip cn mi phn nh nhng bc thit ca x hi th ch ngha c in c nhng im khng p ng na. Yu cu i mi lc ny tr thnh tt yu, v ch ngha tnh cm ra i.

Trong 15 nm u ca th k XIX, ch ngha tnh cm pht trin song song v dn thay th ch ngha c in. i biu ca ch ngha tnh cm l Dmit'riev (1760 - 1837), N. Karamzin (1766 - 1826), V. Pushkin (1767 - 1830, ch ca A. Pushkin) v V. Zhukovski thi tr... Cc nh tnh cm ch ngha bc b nhng quy tc sng tc nghim ngt, g b ca ch ngha c in, quan tm n quyn sng c nhn, n tnh yu i la, n tnh bn thy chung, n tnh yu thin nhin ca con ngi trn tc. Bn cnh , ch ngha tnh cm cng c nhng hn ch, khng theo kp hin thc cuc sng: nng tnh cht n ha, thi v ha cuc sng nng thn, ch quan tm n i sng ring t m qun thc ti i sng nhn dn. Sau cuc Chin tranh V quc 1812, ch ngha tnh cm vi nhng o tng v s ha hp gia qu tc a ch v nng dn khng cn ph hp vi thc t lch s. Ch ngha lng mn ra i trong cao tro yu nc, nh du mt bc pht trin quan trng ca nn vn hc Nga th k XIX. i din ni bt nht ca khuynh hng ngh thut ny l V. Zhukovski (1783 - 1852) v K. Bachiushkov (1787 - 1855). l hai bc tin bi c nh hng trc tip n Pushkin sau ny.

Ch ngha hin thc vi phng chm ly thc ti thi i lm i tng khm ph, bt u c hnh thnh t gia thp nin 20 tr i, trong cc sng tc ca A. Pushkin (1799 - 1837), A. Griboiedov (1795 - 1829), N. Gogol (1809 - 1852), M. Lermontov (1814 - 1841)... Tc phm u tin nh du s ra i ca ch ngha hin thc Nga l tiu thuyt th Evgeni Onegin. Nhng nhn vt trong tc phm khng cn mang tnh tng trng, c l m tr thnh nhng nhn vt va in hnh va sinh ng, c th. Belinski gi tc phm ny l Cun sch bch khoa v i sng Nga. Trong v kch Ni kh v tr tu, Griboiedov xy dng thnh cng nhn vt Shatski i din cho ngi chin s thng Chp. Nm 1840 tiu thuyt Nhn vt ca thi i chng ta ca Lermontov ra i nh du mt thng li mi ca ch ngha hin thc. Trong tc phm, nh vn pht trin khuynh hng tm l i su vo ni tm nhn vt, chun b cho nhng ngh s tm l bc thy sau ny nh L. Tolstoi, F. Dostoievski, A. Chekhov.

Ngi khng nh thng li dt khot cho ch ngha hin thc Nga l Gogol vi tc phm Nhng linh hn cht (1842). Trong tc phm ny chng ta bt gp hng lot nhng nn nhn ca ch nng n, nhng con ngi nh b di y x hi cng nhng ch n qui d thp hn, ng b cuc sng o thi. Vi Gogol, khuynh hng chm bim ca vn hc hin thc c hnh thnh

Giai on 2: xc lp s thng li ca ch ngha hin thc nh mt khuynh hng ch o trong vn hc Nga (t gia nhng nm 50 n gia nhng nm 90)

Bc sang na sau th k XIX, ch ngha hin thc Nga c y thc tin sng tc v c s l lun pht trin vng chc, tr thnh dng vn hc ch yu v bt u t c nhng thnh tu rc r tt c cc bnh din: ti, quan im m hc, ngn ng, th loi...

Ch ca ch ngha hin thc Nga na sau th k XIX gn b cht ch hn trong vic phn nh cuc sng, tr li trc tip cho nhng cu hi t ra gay gt v cp thit: Ai c ti? Ai sng sung sng trn t Nga? Lm g?... Vi cch t vn nh th, vic xy dng nhn vt tch cc, nhn vt tm ng tr thnh xu hng ca vn hc thi k ny. Bn cnh , trong s pht trin mi y bin ng v phc tp ca i sng, vic tm hiu con ngi bng nhng th php phn tch truyn thng khng cn ph hp, nh vn hin thc tm ra nhng cch tip cn mi, hiu qu hn trong vic i su vo th gii ni tm ca con ngi hin i.

Trn bnh din th loi cng c s pht trin v thay i mi. Th ca vn pht trin a dng nhng nhng v tr hng u cho vn xui. Trong vn xui, tiu thuyt anh hng ca, truyn va pht trin mnh hn c v gi a v thng soi so vi cc th loi khc. nh cao mu mc ca cc hnh thc ny l Dostoievski v Tolstoi. Vo nhng thp nin cui th k XIX, kch v truyn ngn khng nh v tr ca mnh bng nhng cch tn mi m ca Chekhov. Cng vi hai th loi ny, trn vn n Nga thp nin cui n r thm cc th loi chnh lun bo ch vi tn tui ca A. Gersen (1812 - 1870).

Giai on kt thc ca vn hc c in vi nhng bc chun b bc cu sang vn hc hin i (t gia nhng nm 90 tr i). Nhng ngi xy nhp cu bc sang thi k mi chnh l mt s i din kit xut ca giai on trc, nh F. Dostoievski, A. Chekhov. Trong giai on ny ny sinh nn vn hc v sn m i din ni bt l M. Gorki, ny sinh nhiu kiu tip xc ngh thut, tin ti xc lp cho vn hc Nga mt din mo hin i.

(3) Vn hc Nga th k XX kh phc tp, c cu thnh t nhiu b phn, tu trung l ba dng sau y:

- Vn hc K nguyn bc (vn hc cui th k XIX - u th k XX): l gch ni chuyn giao ca hai thi i. N c vai tr c bit trong vic tng kt giai on c in v khi ngun mt nn vn hc hin i, chy chung vo i sng ngh thut th gii th k XX. Mt s i din ca dng vn hc ny: I. Bunin (1870 - 1953), A. Kuprin (1870 - 1938), M. K. Balmont (1867 - 1942), D. Merezhkovski (1865 - 1941), S. Esenin (1895 - 1925), A. Blok (1880- 1921),... Sau Cch mng thng Mi, mt s nh vn trn ra nc ngoi, hnh thnh mt phn vn hc khc - Vn hc Nga hi ngoi; s li sng tc trong b phn Vn hc X-vit. Mt s tc phm ni ting ca dng vn hc ny: Nhng qu to Antonoy, Qu ng t San Fransisco (I. Bunin), Chic vng thch lu (A. Kuprin), th K. Balmont, S. Esenin...

y l thi k vn hc pht trin c bit bi s ua tranh ca cc ti nng, ca nhiu khuynh hng ngh thut. Trong thi ca ni ln nhiu trng phi a dng: ch ngha Tng trng vi s kt hp ngh thut vi tn gio, i din xut sc nht l A. Blok; ch ngha Hnh tng m Esenin c thi gian l i din tiu biu; ch ngha V lai vi th lnh ni bt l V. Maiakovski.

- Vn hc X-vit: l dng vn hc ca mt t nc thc hnh m hnh X hi ch ngha u tin trn th gii, cm hng ch o l khng nh cuc sng mi ca ngi lao ng, vi phng php sng tc c nh hng l hin thc x hi ch ngha. B phn vn hc ny mang tn mt giai on lch s, mt th ch chnh tr - x hi tng tn ti trong vng by thp nin. Mt s i din chnh ca dng vn hc ny: M. Gorki (1868 - 1936), A. Fadeev (1901 - 1956), V. Maiakovski (1893 - 1930), N. Ostrovski (1904 - 1936)... Cc tc phm c coi l kinh in ca b phn vn hc ny: Ngi m (M. Gorki) Thp ti th y (N. Ostrovski), i cn v thanh nin (A. Fadeev), Con ng au kh (A. Tolstoi), Sng ng m m, (M. Sholokhov)...

Song song tn ti vi b phn vn hc c coi l dng ch lu ny, thi k X-vit cn c mt b phn vn hc khng cng khai, c gi l vn hc Samizdat (T xut bn). l phng thc xut bn khng chnh thc, nm ngoi kim duyt, nhng vn bn c lu truyn trong cng ng mt s tc gi v c gi.

- Vn hc Nga hi ngoi: l dng vn hc Nga do nhiu th h Nga lu vong nc ngoi vit (bng ting Nga hoc ting Anh). B phn ny lm rng danh vn hc Nga bng nhiu tn tui vn xui nh I. Bunin (Di nhng hng cy sm ti, Say nng, Bng chim), V. Nabokov (Lolita) A. Kuprin (Bnh xe thi gian, Nhng hc vin trng v b), A. Solzhenitsyn (Bnh xe )... cng cc nh th tn tui nh I. Brodski, K. Balmont, V. Ivanov...

i din ca tt c cc b phn vn hc trn u ginh c gii Nobel vn chng: I. Bunin (1933), B. Pasternak (1958), M. Sholokhov (1965), A. Solzhenitsyn (1970), I. Brodski (1987).

(4) Vn hc Nga t sau 1991 n nay: Sau s tan v ca Lin bang X-vit vo nm 1991, cc b phn vn hc Nga dn dn hp nht thnh mt chnh th vi khuynh hng ch o l vn hc hu hin i. Bn cnh nhng tn tui thnh danh cc giai on trc, xut hin nhiu cy bt ti nng mi: V. Nekrasov, V. Sorokin, V. Pelevin...

2.3. Mt nn vn hc hng v l tng o c v thm m nhn dn, mang tnh trit hc Nga

a s cc nh vn Nga i nhiu, tip xc nhiu, tri nghim nhiu, ti luyn trong thc t, ch khng sng tc trong nhng thp ng. Khng t ngi trong s h c xu hng tch ri khi l tng thm m ca giai cp thng lu, tm thy trong nhn dn nhng gi tr chn - thin - m ph hp vi mnh. Pushkin thuc dng di qu tc th truyn, nhng sut i khng chu chc sc cung nh, m nguyn mi l ca s ca nhn dn: Nm chu bn b i lin/ M em li ni t tim mun ngi. L. Tolstoi l mt ng ln giu sang nhng sut i mun chi b s giu sang , sut i mun ri b chic i-vng mu xanh ca t m qu tc, tr v vi cuc sng ca nhn dn.

Quan im thm m ca Pushkin, Tolstoi, Dostoievski c rt nhiu im ph hp vi quan nim thm m ca nhn dn. Nhng nhn vt yu qu ca h, nh Tachiana Larina, Natasha Rostova, Dunia Raskolnikova, Sonia Marmeladov sng ngi v p ca l tng Chnh thng gio Nga.

Nhiu nh vn Nga gn gi thn qu vi ch ngha Dn ty (Polulisme) - mt khuynh hng l tng ha nhn dn, nhn thy trong nhn dn chn l v ci p. Trong cc tc phm ca mnh, Pushkin, Dostoievski, Tolstoi ch ra rng mt khi tng lp c vn ha m tch ri khi nhn dn v ng i lp vi nhn dn v chn l ca nhn dn, n s lm vo khng hong v b tc. Tolstoi pht biu thng thng rng chn l nm trong nhng ngi mu-gic, ch khng phi trong cc nh qu tc, khng phi trong gii tr thc.

Vn hc Nga cn l trit hc, l o c Nga c th hin di hnh thc ngh thut. Nhiu tc phm vn hc Nga c lit vo hng kit tc vn chng th gii u mang nhng t tng su sc v i sng nhn sinh, trc ht l v o c. Khng phi v c m N. Berdiaev cho rng, vn hc Nga gn vi o c con ngi hn bt c nn vn hc no khc. Lng v tha, nhy cm vi mi ni au ca con ngi thuc v bn tnh ca nh vn Nga. L. Tolstoi v F. Dostoievski c coi l nhng nh t tng ln. Hn bt c ai, hai ng cm nhn ht sc su sc nhng mu thun gay gt ca thi i mnh. gii quyt nhng vn , c hai u hng ti o c ch khng bng gii php chnh tr. iu ny khin h bt ng vi cc t tng cch mng Nga lc . Dostoievski v Tolstoi nhn thy s b tc v o c ch nhng nguyn l o c khi nguyn sp , nhng tn ngng dn tc bin mt khi i sng x hi, cn phi xc nh li ngha ca cuc sng, bn cht ci thin ci c v tiu ch phn chia cc khi nim y. C hai ng u nhn thy con ng duy nht thot khi ng ct l s t u tranh hon thin bn thn, thc hin nguyn l T bi bc i v Tnh yu. V y chnh l phm vi ti ca hai nh vn, khi buc bn thn mnh v cc nhn vt tri qua nhng Con ng au kh dn ti Phc sinh.

2.4. Mt nn vn hc sng tc vn chng gn lin vi khoa hc nghin cu vn hc

Nga khng th tch ri hot ng sng tc vn chng vi s vn ng v pht trin t duy l lun. Sng tc vn chng lun song hnh vi khoa hc nghin cu vn hc. L lun vn hc Nga t c nhng thnh tu rc r, tc ng v nh hng su m n s pht trin vn chng, vn ha Nga. Hin tng nh vn - nh l lun trong vn hc Nga kh ph bin, nh N. Chemyshevski, N. Dobroliubov, A. Gersen... Nhiu thnh tu ca cc ph bnh Nga. V. Belinski, M. Bakhtin, D. Likhachev, N. Konrad, R. Jakobson, Yu. Lotman v.v. thnh di sn chung ca ton th gii. y ch xin nu hai gng mt tiu biu ca hai th k vn hc: Belinski v Bakhtin.

V.G. Belinski (1811 - 1848) ng mt vai tr quan trng trong lch s vn hc Nga. Mc d khng li sng tc th ca hay tiu thuyt no, nhng nh ph bnh c coi l ngi ng sng to Th k vng ca vn hc Nga. ng l ngi u tin trong vn hc Nga v vn hc th gii chnh thc t nn mng cho phng php nghin cu ph bnh ngh thut nh mt b mn khoa hc, trut b s v on v vt xa phng php n tng, cng thc. Lun im ni ting Ngh thut l t duy bng hnh tng ca ng ngy nay tr thnh c s nghin cu tc phm vn hc ni chung. ng ni: Nh trit hc ni bng tam on lun, nh ngh s ni bng cc hnh tng, bng nhng bc tranh v c hai cng ch ni mt iu m thi. Nh ph bnh cho rng ngh thut khng ch phn nh, m cn l mt phng tin nhn thc cuc sng v tc ng n cuc sng kh su sc, ngh thut l phng tin c bit nhn thc th gii. Lun im ny mang ngha trit hc su xa v tin b ln lao sut th k XIX n tn by gi.

Belinski cao ti nng v cm hng ca nh ngh s, phn bit cc tc phm ca h vi nhng sn phm c ch tc, chut nn. Cc nhn nh vn hc ca ng t c s cho s cm th mt nn vn hc Nga k nguyn vng ang c hnh thnh, gn lin vi cht th mi, hin thc, vi nhng nh cao ca vn hc Nga nh Pushkin, Gogol, Dostoievski, Tolstoi. Nh ng, bit bao ti nng c pht hin, c kp thi nhn chn gi tr, c tn vinh v bo v. Nhng bi vit sc so ca ng v cc nh i vn ho y khng nh nhng bc i vng chc v thng li v vang ca vn hc Nga na u th k XIX, trnh vn th Nga trc cc nn vn ngh hin hch by gi ca chu u.

M. M. Bakhtin (1895 - 1975) l mt trong nhng i din xut sc nht ca trng phi Ch ngha hnh thc Nga, mt trong nhng nh l lun quan trng nht ca th k XX. ng c nhiu ng gp to ln trn cc lnh vc trit hc, m hc, thi php hc, ngn ng hc, k hiu hc v nhn vn hc. Vi nhng ng gp y, ng t nn tng cho mt h hnh mi ca t duy khoa hc. L thuyt ca ng c nh hng ln khng nhng Nga m cn nhiu nc phng Ty, c bit l Php, M, Anh..., di sn hc thut ca ng ngy cng c nghin cu ton din v su sc. M. Gasparov cho rng, l lun ca Bakhtin gn vi thc tin sng tc, v c hai cun sch ng vit u ly c liu t sng tc ca Dostoievski v Rabelais, v t nh ph bnh lm nn mt nn vn hc mi ging nh nh hin trit sng to ra mt h thng trit hc mi.

Trng tm cng trnh ca ng hng n l thuyt v th loi, nng n ln mt v tr quan trng cha tng thy, cho thy lch s vn hc thc cht l lch s hnh thnh, pht trin, tng tc gia cc th loi. Trong cc th loi, tiu thuyt c Bakhtin chuyn ch kho cu hn c, ch ra i sng phn tp v nng sn ca n, s tc ng ca n i vi mi trng vn ha. ng chng minh rng lch s vn hc l lch s u tranh ca hai nguyn tc th gii quan, hai hnh thc th loi: i thoi v c thoi, tiu thuyt v s thi, m thng li cui cng thuc v tiu thuyt - mt hnh thc cha hon kt, mi mi tr.

Tn tui Bakhtin gn vi khi nim tiu thuyt phc iu - mt phong cch trn thut c o ca Dostoievski m chng ta s bn c th phn tc gia Dostoievski.

2.5. Mt nn vn hc gn vi cuc u tranh x hi, mang tnh chnh lun cao

Hu ht cc nh vn Nga u khng ch lm ngh thut thun ty, a s h cn l nhng nh hot ng x hi. Vn hc Nga pht trin khng phi trong nhng iu kin lng knh, s phn nhiu ngh s to dng nn ngh thut y bi kch, i khi cn rt bi thm: A. Pushkin, F. Dostoievski, S. Esenin. M. Gorki, V. Maiakovski, A. Fadeev...

Ngay t khi mi hnh thnh, vn hc Nga th hin r hai xu hng: rn dy v hoi nghi. Mt mt, n rao ging phc hi o c cu ri linh hn; mt khc, n lun hoi nghi hin thc, mun tm con ng dn n mt x hi tt p hn. Hai xu hng ny dn n hai h qu sau: th nht, vn tm kim o c l vn bao trm ton b vn hc; th hai, nn vn hc ni chung v tng nh vn ni ring, lun c t trong v tr i lp vi nh nc.

Nh trn nu, Nga tn ti song song hai t tng xung i l t tng i Nga v t tng i Thnh (Ch Thnh). Nhiu tr thc qu tc Nga quay lng li vi t tng th nht, c tuyt nhng i sch bo lc ca chnh quyn, ch theo ui t tng th hai. Xu hng ny thy r nht cc th lnh vn hc nh Pushkin, Tolstoi, Dostoievski.

Tng lp tr thc Nga l con ca Petr i (1689 - 1724), ngi m ca cho nc Nga tip xc vi t tng khai minh ca phng Ty, bin nc Nga mng mui thnh mt quc gia hng mnh, nhng vn tip tc duy tr ch nng n chuyn ch h khc vi b my iu hnh quan liu cng knh. Nn chnh tr y khng p ng nhng l tng nhn vn thi khai minh ca phng Ty m tr thc qu tc Nga chu nh hng v yu qu, nn h mong cng vi cc th lc chnh tr tin hnh ci cch th ch v cch iu hnh nh nc, nhng cc Sa hong p tr nhng kin ngh ci cch y bng s trn p, to nn s i u gia hai pha. Nhng iu trn lm cho gii tr thc Nga, ni bt l cc nh vn, c tinh thn li khai i vi nh nc.

Vn hc Nga v i sng Nga gn b hu c vi nhau. Mi s kin chnh tr x hi u tr thnh ti ca vn hc. Vn hc thc tnh nhn dn, thc tnh thi i, tr thnh mt th v kh sc bn, mt din n cng khai chng li nhng bt cng x hi. Hu ht cc nhn vt chnh din ca tc phm vn hc Nga u l nhng con ngi i tm l tng, khinh ght cuc sng tm thng, lun day dt trc thc ti, mun can d vo vic sp t li trt t x hi. Nhng Onegin, Pechorin, Bezukhov, Bolkonski, Raskolnikov khng i tm cho mnh mt ch ng sng danh di bu tri, khng khao kht tin ti a v, m rt bng l tng x hi, khao kht hnh phc chung cho s ng. Khc vi nhn vt trong vn hc phng Ty (Emma Bovary, Juylien Sorel) i tm hnh phc c nhn trong s i lp vi cng ng, nhn vt vn hc Nga quan nim hnh phc c nhn khng nm ngoi hnh phc cng ng. Iosif Brodski nhn xt: Mi thnh tu phng Ty l do n lc ca c nhn. C nhn trong vn hc phng Ty n c, bt cn ai, v trong s n c n sng to, khng nh mnh. C nhn trong vn hc Nga cng khng nh mnh, nhng trong s ha nhp vi cng ng. Khi Onegin, Pechorin, Raskolnikov tch mnh khi cng ng, h tr nn b tc. Khi Bezukhov v Bolkonski gi t c giai on con ngi tha, ha nhp vi cng ng, h thot khi b tc v tm thy hnh phc cho mnh.

Trong khi kim tm o c, nhn vt ca vn hc Nga lun trong trng thi ni lon. Cng vi nh vn, n day dt trc hin thc, t mnh trong th i lp vi nh nc, cho nn khng t khi vn hc b bin thnh chnh lun n mc cc oan.

2.6. Mt nn vn hc c s ha hp ca cht hin thc v cht lng mn

S ha hp ca cht hin thc v cht lng mn l mt c trng c bn ca vn hc Nga, c nhn thy ngay t sng tc ca Pushkin khi u ca mi khi u, n Chekhov - i din xut sc nht ca vn hc hin thc th k XIX, M. Gorki, M. Sholokhov - nhng nh vn tiu biu ca vn hc X-vit.

Khi cn rt tr, Tolstoi vit: Nhn vt chnh trong truyn ca ti m ti hng mn yu vi tt c sc mnh ca tm hn, m ti c gng ti hin vi tt c v p ca n, v n lun lun , ang v s l p, l s tht.

V cui i, Dostoievski khng nh: Ti l nh hin thc ch ngha theo ngha cao nht ca t ny bi ng miu t s tht tm hn con ngi.

Vn hc Nga ra i v trng thnh trong sut qu trnh u tranh chng ngoi bang v thng nht dn tc, nn n gn b mt thit vi nhng vn chnh tr x hi. Trong iu kin hin thc lun xm nhp vo vn hc, tr thnh cht liu trc tip, vn hc Nga quy nh mt kiu ch ngha hin thc c trng Nga: tnh c th, s tht ng hng u. Cc nh vn c xu hng k li nhng g v ang xy ra quanh mnh. Tolstoi thng ly chnh thn quyn, ngi quen lm nguyn mu cho nhn vt ca mnh. Nhiu nhn vt ca ng c tnh t thut rt r. Nhng ct truyn Chin tranh v Ha bnh, Anna Karenina, Phc sinh,... u l da trn nhng c s c thc. Turgenev vit Bt k ngi i sn l vit v nhng g mnh chng kin, tri qua. Tnh cht c th, s tht cn c th hin qua vic xut hin hng lot cc hnh thc vn hc gn lin vi i sng hng ngy, nh nht k, bt, k, hi k...

Cht hin thc Nga ht sc bn b, mi m v hp dn. N hp dn bi mi l s tht cuc sng, trong dng qung mi khai ph, cn ti nguyn, cha b ch bin, o gt. Cha bao gi ngi Nga coi x hi ca mnh ang sng l hon ton n nh. Chu u c knh n th k XIX dng nh sp t xong mi trt t, xc nh xong cc khun mu. Nc Nga khng nh th, n mun thu nm trong tnh trng to dng (Dostoievski), khng c g kt thc v ha thch, tt c u trng thi vi va, sa son, khp ni ngi thy mi vi, nghe thy ting ca ru (Gersen). Khi pht hin ra s tr trung, sng ng y, chu u gi ci ht sc ng ngng v thn phc. n lt mnh, qua uy tn cc nh vn Php, cc nh vn tin chin hng u Vit Nam nh Thch Lam, Nam Cao, Nht Linh, inh Gia Trinh, V Bng... kp yu thch ch ngha hin thc Nga, thy n sinh ng, chn thc, d thuyt phc hn cht hin thc ca vn chng Php.

Bn cnh cht hin thc c trng nu trn, vn hc Nga cng ht c sc trong s lng mn ring ca mnh. l mt nn vn hc tn sng qu kh v lun hng v tng lai. Chekhov trong tc phm Tho nguyn c mt nhn xt mang tnh khi qut: Ngi Nga thch hi tng hn l thch sng. Tm hn Nga xa l vi tnh thc dng, lun sng v nhng g qua v ci g sp ti, tm trong v p v kht vng. Phm Vnh C nhn xt: Vn hc c in Nga l mt nn vn hc rt cao vng. N c thc nui dng mt quan nim khuch tn v s mnh ca ngi ngh s ngn t. N va phn nh cuc sng va ct vn v ngha ca cuc sng, va bn tm tha thit vi hin ti va lo ngh khn ngui v tng lai gn v xa ca dn tc v loi ngi, va nng n can thip vo nhng vn nng bng ca i sng trn th va nhc nh khng bit mt mi v ci ch cui cng ca nhn sinh - ci ch khng th gian ny, va cung nhit bnh vc phm gi ca tng con ngi trn mt t va khc khoi kim tm mt Thng duy nht trn tri.

S ha hp gia cht hin thc v cht lng mn ca vn hc Nga c tm thy trong hu ht cc nh vn Nga, bt u t Pushkin - ngi t nn mng cho vn hc c in Nga th k XIX. M. Gorki nhn nh v Pushkin: ng ngi t nn tng cho s ha hp gia ch ngha lng mn v ch ngha hin thc, s ha hp m cho n nay vn l c trng tiu biu ca nn vn hc Nga, lm cho n c mt m hng ring, mt din mo ring. Trong nhng tc phm vit theo phng php lng mn ch ngha ca ng (Ruslan v Liudmila, Ngi t Kavkaz, L i Bakhchisarai...) thm m cht hin thc; v ngc li, trong nhng tc phm hin thc ch ngha ca ng (Evgeni Onegin, Boris Godunov, Truyn ca ng Belkin...) trn ngp cht lng mn. Th ng din t nhng tm tnh su thm ca tri tim n ci, ni quyn luyn mt dng hnh, mt pht giy huyn diu, nhng cng bc l mt tinh thn phn khng s n dch tinh thn con ngi, m t ht sc sng ng i sng nhc nhn ca ngi dn cy. Belinski nhn xt rng hi th ca Pushkin c o bi n xa l vi tt c nhng g gi l o tng, n trn ngp hin thc, mt hin thc trong tro, sinh ng, chn thc nhng bao gi cng ha vo bu tri lng mn.

3. Mt vi s kin chnh tr - vn ha - x hi lin quan n s pht trin ca vn hc Nga

Cng cuc ci cch ca vua Petr i trong th k XVIII to tin thun li cho vn ha Nga nhng th k sau ct cnh. Mt trong nhng thnh tu quan trng nht ca cng cuc l vic hnh thnh trong x hi Nga mt gii tr thc c nng lc sng to v c thc t do. Bc vo th k XIX gii tr thc y trng thnh vng chc v c tm nh hng ln lao i vi i sng chnh tr x hi ca t nc, lun c mt tt c nhng s kin trung tm ca lch s. V chnh nhng s kin y tr thnh cht liu ca cc sng tc vn hc.

3.1. Cuc Chin tranh V quc V i 1812

u th k XIX, bng nhng cuc hnh binh lin tip, Napolon Bonaparte thn tnh gn ht cc nc chu u. Nc Nga gi y nm trong tm ngm ca hong Php nh mt v tr chin lc l tng lm bn p m rng a bn xa hn chu u nhm thc hin mng b ch hon cu. Di s lnh o ca thng ch Kutuzov, qun v dn Nga chin thng mt cch ngon mc, nhanh chng gii phng t nc v mt phn chu u. Cuc chin tranh ny thc tnh thc dn tc, lng yu nc chn chnh ca nhn dn Nga. y l thi im ha hp dn tc cao cha tng thy, lm tri dy sc mnh tim tng v nhng phm cht tt p ca con ngi Nga. S kin ny tr thnh mt ti ln trong vn hc. Mi khi t nc ng trc nhng vn hi mang tnh bc ngot, ngi Nga lun quay li vi thi k ho hng ca lch s dn tc, lc tm trong chic cha kha gii m cho nhng vn hin ti. Cuc Chin tranh i quc V i 1812 chnh l chic cha kha vng y, n tng m c nhiu cnh ca trong tng lai ca nc Nga.

Ni ting nht ti ny c cc tc phm K c Hong thn (Pushkin), Borodino (Lermontov), Chin tranh v Ha bnh (Tolstoi).

3.2. Cuc khi ngha Thng Chp 1825

Ha chung vi khng kh cch mng ca nhn dn Nga trong cuc khng chin chng Napolon, cc nh tr thc qu tc tin b t ho nhn thy sc mnh tinh thn ca dn tc, nhng ng thi cng thm tha mt hin thc chua cht: cc chin s Nga u tranh cho nn t do c lp ca t nc, ci ch n l cho chu u, t chin thng tr v, ri b o lnh, li mc li chic o ca ngi nng n. Khi i ra nc ngoi trong cuc vin chinh, nhng nh qu tc tin b quan st v lm mt php so snh, thy cha u nn kinh t, chnh tr li lc hu nh Nga. Ch phong kin qun ch chuyn ch tht s li thi, cn c thay i bng mt hnh thc mi.

Sau 1812, nhiu hi kn c hnh thnh khp ni trong c nc, chun b mt cuc ni dy ng lot khi thi c chn mui. V thi c n sm hn d nh: Aleksandr I bng h, Nikolai ln k v. Ngy 14 thng Chp 1825, nhn l ng quang, cc qu tc Peterburg v mt s vng ln cn nhanh chng pht ng cuc khi ngha. Cuc khi ngha khng c s phi hp ca cc t chc trong c nc, khng tranh th c s ng tnh v ng h ca nhn dn v bnh lnh, nn nhanh chng tht bi. Nm nh lnh o, trong c nh vn tr tui Ryleev, b x t, s cn li b tc hiu qu tc, y i Sibiri.

S kin lm l din mi xung t vn tim n gia gii tr thc Nga vi ch chnh tr Nga hong. S nghip khng thnh, nhng tinh thn cch mng ca nhng ngi khi ngha lm cho ch nng n chuyn ch lung lay, m ra mt cu hi ln: nc Nga cn lm g v gii quyt vn bt cng x hi bng con ng no? cng l mc ch hng ti ca Pushkin, Dostoievski, Tolstoi, Chemyshevski...

3.3. Cuc tranh lun ca phi sng Slave v phi sng phng Ty

Vo nhng nm 30 - 40 th k XIX Nga bng n cuc tranh lun ca phi sng Slave vi phng chm gi gn bn sc Slave v phi sng phng Ty vi ch trng cn hc tp phng Ty. nh hng ca s kin ny s cn ko di n cui th k trong vic gii p mt cu hi ln: nc Nga s i theo con ng pht trin no trong tng lai?

Phi sng Ty phng khng nh nc Nga phi i theo con ng ca Ty phng, tn thnh ch qun ch lp hin, ca ngi trt t t sn. H ly Anh, Php lm kiu mu cho nc Nga. H u tranh i xa b ch nng n nhng bng con ng ci lng t do ch ngha. i biu cc nhm ny l cc nh khoa hc Granovski, Kavelin, ng h h sau ny c cc nh vn Botkin, Katkov, Turgenev.

Phn ng ca phi sng Slave vi phi sng phng Ty l ch khng chp nhn nc Nga b Ty phng ha, mun nc Nga pht trin bng con ng bnh lng, khng bng pht cch mng. Khng nh nc Nga khng phi phng Ty, phi sng Slave cho thy khng th sao chp cuc sng ca dn tc khc m khng tnh n c tnh dn tc mnh. H ch trng cn pht trin theo con ng c o, mt hnh thc thi tin Petr I. H trung thnh vi truyn thng nng dn gia trng, bo v Chnh thng gio, bo v ch qun ch, ch trng ch ci cch cho ph hp vi thi i ch khng nh n. i din ca phi ny l Komiakov, Kipeevski. ng h h sau ny c Lev Tolstoi.

Bn cnh hai phi ny, t nhng nm 40 (th k XIX) c thm phi th ba l phi ca cc nh cch mng dn ch ng u l Belinski, Gersen. H chn con ng x hi ch ngha ca Fourier. Tham gia nhm ny c Dostoievski hi tr, Saltykov-Shedrin.

Phi sng Slave lm pht sinh t tng Dn ty vi nhng th lnh nh Bakunin, Lavrov, Tkachev. Nh ci tn gi, nhng nh Dn ty coi s mnh ca h l phc v nhn dn Nga, lc u ch trng i v nng thn hc tp v khai sng nhn dn. Dn dn v sau, vo nhng thp nin cui th k XIX, cc hot ng ca h chuyn sang kch ng bo lon v trang, m st c nhn.

3.4. Sc lnh xa b ch nng n nm 1861

Sau khi tht bi trong cuc chin tranh Krym (1854 - 1856), lin tip phi i ph vi cc cuc khi ngha ca nng dn khin tnh trng qun s, chnh tr, x hi ht sc suy sp, chnh ph Nga buc phi c bin php ci cch t trn xung. Ngy 19/2/1861 Nga hong ra sc lnh bi b ch nng n (cn gi l Ci cch Dn cy).

Ci cch ny m ra mt thi i mi trong lch s nc Nga, t ra mt vn cp bch: Khng cn l ch phong kin na, nc Nga s pht trin x hi theo m hnh no? vn ny c bn lun si ni trn bo ch, vn n, phn ha lc lng tr thc Nga thnh cc xu hng khc nhau: Phi t do ch ngha ch trng ci cch, khng dng bo lc; phi dn ch cch mng ch trng gii quyt vn x hi bng v lc, a x hi Nga tin ln ch ngha x hi thng qua cng x nng thn; phi v sn ang tp hp lc lng, tin ti khi ngha v trang. Ngoi phi trn, c mt phi na, thin v xu hng ha gii tt c lc lng, tng bc khc phc nhng ngn cch gia cc tng lp x hi, tin ti mt x hi ha ng. l ch trng ca Dostoievski.

Nhng cuc tranh lun ca cc phe phi ny c phn nh r trong sng tc ca Chemyshevski (Lm g?), Dostoievski (Bt k di hm), Turgenev (Cha v con), Tolstoi (Chin tranh v Ha bnh)...

Thng qua cc hnh tng nhn vt ca cc nh vn Nga, Stefan Zweig nhn xt v tnh trng nc Nga sau Ci cch Dn cy: Ngi Nga ca th k XIX, ca thi i Dostoievski, t chy ci lu bng g ca qu kh man r ca mnh m cha xy c nh mi. [...]. Nc Nga gia th k XIX khng bit i theo hng no, sang phng Ty hay sang phng ng, sang chu u hay sang chu , ti Sankt-Peterburg, thnh ph nhn to, ti vi vn minh hay v ngi lng ni tho nguyn. Turgenev y n v pha trc, Tolstoi ko n li pha sau.

3.5. Hai mi nm u th k XX

C th coi nc Nga trong 20 nm u th k l rn bo ca lch s chu u v th gii: Cch mng T sn ln th nht (1905), Cch mng T sn ln th hai (2/1917), Cch mng V sn u tin ca loi ngi (10/1917); t 1914- 1918 tham gia vo cuc Th chin I, t 1917 - 1922 xy ra Ni chin. Thi khng khip v v i ny c phn nh trong vn hc. Nhng tc phm c gii Nobel (Bc s Zhivago, Sng ng m m, Bnh xe ) u vit v nhng s kin ny.

3.6. Chin tranh V quc (1941 - 1945)

Ngy 22/6/1941 pht-xt c tn cng Lin-x, cuc Chin tranh V quc ca nhn dn X-vit bt u. Ngay nhng ngy u tin Tng ng vin c c ngn nh vn nhp ng. Bc ra khi chin tranh, 275 nh vn ng xung trn cc chin trng c lit, 18 nh vn tr thnh anh hng Lin-x. e ti chin tranh tr thnh phng chm vit ca mt th h nh vn nh I. Bondarev (Tuyt bng, Nhng lot n cui cng), V. Bykov (Gng sng n bnh minh, Ra i khng tr li, Sotnikov), V. Tvardovski (Vasili Chiorkin), A. Fadeev (i cn v thanh nin), M. Sholokhov (H chin u v t quc, S phn con ngi), B. Vasiliev (Tn anh khng c trong danh sch, V bnh minh ni y yn tnh)...

3.7. Cng cuc xy dng nh nc X hi ch ngha u tin trn th gii

Ln u tin trong lch s nhn loi mt nh nc kiu mi ra i, t nc ca nhng ch nhn lao ng. ti cng nh cm hng ni bt trn din n vn ngh l cuc sng mi, con ngi mi. Vit v ti ny l nhiu cy bt ni danh t nhng thi k trc: Sholokhov (t v hoang), Platonov (H mng, Bn kia b Irtych), Gladkov (Xi-mng)...

4. Mt s kiu nhn vt tiu biu ca vn hc Nga

Vi ch ngha nhn o l si ch xuyn sut, vn hc Nga lun t con ngi ln bnh din u tin, v tr trung tm - ci con ngi vi ton b ci tm linh thm kn, gia ci nhn sinh b t ca h. Con ngi l mt iu b n - Dostoievski vit - cn phi khm ph con ngi. Ti tm hiu iu b n y v ti mun l ngi.

4.1. Con ngi tha

y l hnh tng c bit ca vn hc Nga, mt pht kin mi trong gia ph nhn vt ca vn hc th gii. Loi nhn vt ny l sn phm c trng ca x hi Nga nhng nm 20 th k XIX, v ch xut hin tng lp thng lu. Vi tc phm Evgeni Onegin, Pushkin pht hin v dng li chn dung sng ng ca mt lp ngi ang sng cng thi vi mnh. l nhng ngi hi iu kin (ti nng, sc khe, a v x hi...) c th sng hnh phc v c ngha vi i, nhng tui tr tri i trong hoi ph. Sau Onegin, bn danh sch con ngi tha ngay cng di: Pechorin (Lermontov), Rudin (Turgenev), Oblomov (Goncharov), Bolkonski v Bezukhov thi gian u (L. Tolstoi)... Tuy nhin, hnh tng con ngi tha khng dng li mi dng khai sinh, m trng thnh, bin i, bin ha, khc xa ban u.

Neu nh Onegin v Pechorin l nhng con ngi th v v tnh cch v tm hn th nhng nhn vt ngi tha ca Goncharov v Gogol bin dng mo m c v hnh dng ln tm hn. Nhn vt Oblomov trong tc phm cng tn l mt qu tc tt bng, c hc thc, yu cuc sng, lun d nh lm iu g cho cuc sng c ch hn. Nhng mun i l th, mi iu anh ta mun lun trng thi d nh. Thm ch vic ly v cng mi mi l d nh. C cuc i tri qua trong s ln la mai lm, thong chc tui gi g ca, anh ta chng c g lu li du vt trn i. S bin dng n mc qui thai trong hnh tng con ngi tha c dng ln v cng c sc trong tc phm Nhng linh hn cht. Nhng nhn vt a ch ca Gogol khng cn l nhng con ngi sng na, khng c kh nng lm vic g, khng c i sng ni tm. Mt chm nhng linh hn cht c trnh din, k sau xung cp thm hi hn k trc: Manilov, Korobochka, Nozdriov, Sabakevich v Pliushkin. Nc Nga s i v u vi nhng ch nhn t nc nh h? Nc Nga cn nhng ch nhn mi. l hai kt lun lin i nhau.

4.2. Con ngi nh b

y cng l mt hnh tng ln ca vn hc Nga. D nhin khng ch c vn hc Nga mi c ti ny, ta c th bt gp n trong nhiu nn vn hc chu u thi . Song, khng hn l kt qu ca nh hng trc tip trong vn hc, m l hin tng ph qut, cng xut hin trong nhng hon cnh sng ging nhau. i tng ca ti rt rng. H c th l nhng con ngi thp c b hng, b lng qun, b vi dp, ri xung y cng ca x hi (nh cc nhn vt ca Pushkin, Gogol). H cng c th l nhng con ngi bnh thng, ang sng chen chc trn mt t vi nhng lo toan hng ngy (nh kiu nhn vt ca Chekhov). H cng c th l nhng s phn gia hng h sa s ht ct, b nm vo trn cung phong ca lch s, tr nn bi thm, hm hiu (nh nhn vt ca Sholokhov th k XX). Ni tm li, h khng phi l nhng i nhn ca cuc sng, m l con ngi ca s ng, c s phn tiu biu cho s ng. Chnh v vy, ti ny mang mt gi tr nhn vn c bit.

Hnh tng con ngi b nh trong vn hc Nga c l manh nha t Pushkin. Trc ng, nhng ngi thuc tng lp bnh dn cha bc vo trang sch nh nhng nhn vt trung tm ca tc phm. Hnh dng ban u ca con ngi b nh thong hin ln trong hnh nh nhng ngi thn thit ca bn thn nh th, nh nh mu, lo bc, ri nh hnh hn bng thn phn ngho hn ca nhng k yu th, nh ngi coi trm Samson Vyrin. Phi n Gogol, vi nhng tuyn ngn, cng lnh ca nh hin thc ch ngha, hnh tng con ngi nho b nh mt ch vn hc mi chnh thc ra i. Cu chuyn Chic o khoc ca ng k v thn phn con su ci kin ca mt vin chc c a v thp km Akaki Akakievich Basmashkin, khng ai bnh vc, khng ai cm thng, cht trong ni tuyt vng v c n. Sau Gogol, con ngi nho b tr thnh ti ph bin ca cc nh vn hin thc. Tip nhn mt i tng t sng tc ca Pushkin, Gogol i xa hn bc thy mnh ch o su thm ng ngch tm hn, tm l c bit ca tng lp tiu th dn. n lt mnh, vit v ti ny, Dostoievski khng cn ch trng n bi kch ca hon cnh na, m m t trng tm vo vic miu t bi kch ni tm, s ging x, phn thn ca con ngi. ti ny cng c mt trong sng tc ca Chekhov, nhng hng tip cn khc: ng u tranh con ngi khng b hon cnh sng bo mn, lm r ra, mc ln. M. Gorki tip tc miu t con ngi nh b trong mt i tng c bit, sn phm c trng ca nhng nm cui th k XIX: dn du th du thc. Cc nh vn Nga th k XX tip nhn ti trong bi cnh lch s th gii sang trang, ch trng n s phn bi thm v v ngha ca kip nhn sinh b nghin nt trong nhng cung phong ca lch s. (V d nh cc nhn vt trong Sng ng m m, s phn con ngi ca M. Sholokhov).

4.3. Con ngi tm ng

Kiu nhn vt ny l s tip ni, mt hng pht trin ca hnh tng con ngi tha. Sau mt thi gian sng tha, sng v ch, v ngha, nhng Andrey Bolkonski, Pie Bezukhov (Chin tranh v Ha bnh) khng cn ngp di, chn chng lnh m trc cuc sng na, lao vo nhng hot ng chnh tr - x hi, nng n i tm nhng gii php dn ti mt x hi ha ng. Loi nhn vt tm ng tt yu phi c trong vn hc Nga, nu xt t c im c bn ca n: tnh hoi nghi v rn dy. Hai xu hng quyt nh cho s ra i ca nhng con ngi mun sng c l tng, mun thay i cuc sng, mun i tm chn l v ci p. n th k XX, kiu nhn vt ny c tm thy trong cc tc phm nh Sng ng m m, Con ng au kh v.v.

Ba kiu nhn vt trong hnh thc ch trn khng phi lc no cng tn ti mt cch bit lp, khng phi lc no cng c th phn tch rch ri, nht l trong vn hc giai on sau. Nhiu khi trong cng mt nhn vt, ta thy c c hai ch tr ln.

Bi c thm.

NC NGA

N. A. BERDIAEV

Nikolai Berdiaev (1874 - 1948) l mt trit gia lng danh nht trong cc trit gia Nga thi hin i. S v i ca nn vn ha Nga, s mnh lch s ca nc Nga, nhng mu thun ni ti gay gt ca tm hn Nga dn n nhng bi kch m dn tc Nga phi nm tri - nhng vn y sut i thu ht tr no Berdiaev, thi thc ng tm kim nhng gii p trit hc nm ngoi lnh vc kinh t - x hi. Di y l mt trch on ngn trong cun sch S phn nc Nga (1918) ca ng.

T thi xa xa c nhng linh cm rng nc Nga c tin nh cho mt iu g v i, rng nc Nga l mt t nc c bit, khng ging bt c nc no trn th gii. T duy dn tc Nga c nui dng bi cm gic nc Nga c Cha tuyn chn v mang s mnh ca Cha. iu xut pht t t tng xa xa v Moskva, nh mt La M th Ba, thng qua ch ngha Slave n vi Dostoievski, Vladimir Soloviev v n nhng ngi tn Slave ch ngha ng i. Nhng t tng kiu y cha ng nhiu sai lc v h tr, nhng trong chng cng phn nh iu g ch thc dn tc, ch thc Nga. Mt ngi khng th sut i cm thy mt s mnh c bit v v i no v thc su sc iu y trong nhng giai on hng phn nht ca tinh thn, nu ngi y khng c i hi v tin nh cho mt ci g ln lao. V mt sinh hc iu y l khng th. iu y cng khng th i vi cuc sng ca c mt dn tc. Gi khc ca lch s th gii im, khi chng tc Slave ng u l nc Nga c yu cu ng vai tr quyt nh trong i sng nhn loi. Chng tc c tin tin t kit qu trong ch ngha quc qun phit. Nhiu ngi nhy cm phng Ty cng tin cm thy s mnh ca chng tc Slave. Nhng vic thc hin nhng nhim v th gii ca nc Nga khng th ph mc cho s tu tin ca cc th lc t pht ca lch s. Cn phi c cc n lc sng to ca tr tu dn tc v ch dn tc. V nu nh cc dn tc phng Ty, cui cng, bt buc phi nhn thy gng mt duy nht ca nc Nga v tha nhn s mnh ca n, th vn l m h vic bn thn chng ta c thc c hay khng nc Nga l g v n c i hi lm iu g? i vi bn thn chng ta nc Nga, vn mi cn l b mt khng th gii p ni. N y mu thun v tri nghch. Tm hn nc Nga khng b che ph bi bt k hc thuyt no. Tiutchev ni v nc Nga ca mnh:

Bng tr c khng hiu ni nc Nga

Khng th o nc Nga bng dy thc:

Nc Nga c mt iu c bit:

Ch c th t nim tin vo nc Nga

V thc s, c th ni rng, nc Nga khng th thc c bng tr c, cng khng th o c bng bt k thc o no ca cc th ch ngha v hc thuyt. Cn tin tng nc Nga th mi ngi theo mt kiu v mi ngi s tm thy trong s tn ti y mu thun ca nc Nga cc s kin khng nh nim tin ca mnh.

[...] Nc Nga l t nc v nh nc, v chnh ph nht trn th gii. V dn tc Nga l dn tc phi chnh tr nht, dn tc khng bao gi bit sp t mnh t ca mnh. Tt c cc nh vn, nh t tng, nh chnh lun dn tc ca chng ta, nhng con ngi ch thc Nga - thy u l nhng ngi phi nh nc, nhng k v chnh ph theo kiu c bit. [...] phn tt p nht, phn anh hng ca mnh, h khao kht vn ti s t do tuyt i v chn l, th thng khng th dung thn trong bt k nh nc no. Ch ngha Dn tu ca chng ta, - mt hin tng in hnh Nga, xa l vi Ty u - l hin tng ca tinh thn phi nh nc. Nhng ngi theo ch ngha t do Nga thng l nhng nh nhn vn, hn l nhng quan chc nh nc. Khng mt ai ham h quyn lc, tt c u s quyn lc nh s s nh bn. H t tng Chnh gio ca ch qun ch chuyn ch chng ta cng vn l hin tng ca tinh thn phi nh nc, l s khc t ca nhn dn v x hi vic to lp mt i sng nh nc. Nhng ngi theo ch ngha Slave thc rng hc thuyt ca h v ch qun ch l mt hnh thc c o ph nh nh nc. Bt k h thng nh nc no cng u mang tnh thc t v duy l. Tm hn Nga c mun mt tnh cng ng thing ling, mt quyn lc do Cha c tuyn. Bn tnh dn tc Nga c tha nhn l kh hnh, khc t nhng cng vic v hnh phc trn th.

[...] Dn tc Nga hon ton khng mang c ch ngha dn tc xm lc, khng c thin hng Nga ha cng bc. Ngi Nga khng chi tri, khng ph din, khng khinh thng ngi khc. Trong t cht Nga thc s c tnh ho hip dn tc no , c hi sinh m cc dn tc phng Ty khng bit n. Gii tr thc Nga lun c thi gh tm i vi ch ngha dn tc v khinh mit n nh d bn. N tin vo nhng l tng hon ton vt trn dn tc. V d cc hc thuyt v ch ngha th gii ca gii tr thc c hi ht hoc v v n u, th tuy nhin trong chng cng phn nh, tuy c bp mo, tinh thn siu dn tc, nhn loi i ng ca dn tc Nga. Cc tr thc ly khai tht s l nhng nh dn tc hn bt k mt nh dn tc t sn no ca chng ta, v din mo ging nh cc nh dn tc t sn ca cc nc khc. Mt ngi mang tinh thn khc, khng phi tinh thn tr thc ly khai - thin ti dn tc Lev Tolstoi - thc s l con ngi Nga trong kht vng tn gio mun vt qua bt k gii hn dn tc no, bt k s nng n no ca dng mu dn tc. Ngay nhng ngi Slave ch ngha cng khng phi l cc nh dn tc ngha thng thng ca t ny. H mun tin rng trong dn tc Nga tn ti mt tinh thn Ki t gio chung cho ton nhn loi, v h cao dn tc Nga v tnh khim nhng ca n.

Dostoievski tuyn b thng rng con ngi Nga l con ngi nhn loi, tinh thn Nga l tinh thn th gii, v ng hiu s mnh ca nc Nga khng nh cc nh dn tc ch ngha hiu. Ch ngha dn tc di bin thi mi nht, khng nghi ng g, chnh l s u ha nc Nga, l ch ngha phng Ty bo th trn mnh t Nga. [...] Nc Nga c s mng l ngi gii phng cc dn tc. S mng y nm trong tinh thn c bit ca n. V tnh chnh ng v cc nhim v th gii ca nc Nga c tin nh bi nhng sc mnh tinh thn ca lch s. S mng ny ca nc Nga bc l trong cuc i chin ngy nay. Nc Nga khng c nhng kht vng v li. l mt lun v nc Nga? m ngi ta hon ton c quyn ni ra. Nhng li c c phn lun , m cng khng km phn xc ng. Nc Nga l t nc mang tnh dn tc ch ngha nht trn th gii, t nc ca nhng thi qu him c ca ch ngha dn tc, ca s p bc cc dn tc ph thuc bng chnh sch Nga ha, t nc ca lng t ph dn tc, t nc trong mi s u b dn tc ha, k c Nh th Ki t gio c tnh th gii, t nc tn vinh mnh l duy nht mang s mng v ph nhn c chu u nh mc nt v qu d nht nh s dit vong. i nghch vi lng khim nhng l c t ph bt thng Nga. K khim nhng nht cng l ngi v i nht, hng mnh nht, duy nht mang s mng. Nga cng c ngha l cng bng? tt bng, chn chnh, thn thnh.

[...] Ch ngha Dn ty l sn phm c o ca tinh thn Nga. phng Ty khng c Ch ngha Dn ty, l hin tng thun ty Nga. Ch c nc Nga mi c th gp c nhng i lp vnh cu gia gii tr thc v nhn dn, s l tng ha nhn dn'' n mc sng bi n, s tm kim trong nhn dn chn l v Cha. Ch ngha Dn ty lun lun l du hiu ca s yu t ca tng lp c vn ha Nga, s thiu vng trong n thc lnh mnh v s mnh ca mnh. Nc Nga c hnh thnh l mt vng quc nng dn tm ti v rng ln, do Sa hong ng u, vi s pht trin khng ng k ca cc giai cp, vi tng lp vn ha cp cao t i v tng i yu t, vi s phnh to qu c ca b my duy tr nh nc, cu trc nh vy ca x hi Nga, rt khc bit vi x hi chu u, dn n vic tng lp vn ha cao nht ca chng ta cm thy bt lc trc t cht dn tc,- trc i dng nhn dn tm ti, cm thy mi him ho b i dng cun ht. Tng lp vn ha c chnh quyn Sa hong duy tr cha p ng nhu cu ca nhn dn i vi vn ha cp cao. Chnh th Sa hong, c chun y v mt tn gio trong thc ca nhn dn, cng cch ly gii vn ha khi s u ti ca nhn dn v xua ui h. H cm thy mnh b km kp. Vo th k XIX thc ca tng lp vn ha - h t mt thi im nht nh bt u c gi l gii tr thc - tr nn bi kch. thc l thc bnh hon, trong n khng c sc sng lnh mnh. Tng lp vn ha cao nht, vn khng c nhng truyn thng vn ha vng chc trong lch s Nga, khng cm thy mi lin h hu c vi x hi c phn ha, vi cc tng lp mnh m, t ho v qu kh lch s vinh quang ca mnh, c t gia hai sc mnh b him ca lch s Nga, - sc mnh ca chnh quyn Sa hong v sc mnh i sng nhn dn. Xut pht t bn nng t bo tn tinh thn n bt u l tng ha khi th yu t ny, khi th yu t kia, khi th c hai cng lc, tm kim trong chng nhng im ta. Trn vc thm tm ti ca nhn dn, mnh mng nh i dng, tng lp c vn ha cm nhn tt c s bt lc ca mnh v mi nguy him khng khip b cun chm vo vc thm . V th l tng lp c vn ha, c i tn sau s xut hin cc phn t bnh dn thnh gii tr thc, u hng trc mi trng nhn dn, bt u tn sng ci mi trng e do nut chng mnh. "Nhn dn i vi gii tr thc l mt sc mnh b n, va xa l va hp dn. Trong nhn dn n cha b mt ca i sng ch thc, trong n c mt chn l c bit no , trong n c Cha, ngi m tng lp c vn ha nh mt. Gii tr thc khng cm thy mnh l tng lp hu c ca i sng Nga, n nh mt tnh ton vn, t ri khi ci r. Tnh ton vn c lu gi trong nhn dn, nhn dn sng mt cuc sng hu c, n bit mt chn l trc tip no ca cuc sng. Tng lp c vn ha khng sc cng nhn s mng vn ha ca mnh trc dn tc, ngha v ca mnh a nh sng vo bng ti ca mi trng nhn dn. N nghi ng tnh soi sng ca bn thn mnh, khng tin vo chn l ca mnh, nghi ng gi tr hin nhin ca vn ha. Vi thi nh th i vi vn ha, c th hin trong tng lp c vn ha ca chng ta, khng th hon thnh s mnh vn ha ch thc. Chn l ca vn ha phi chu s nghi ng ca tn gio, o c v x hi. Vn ha sinh ra trong s khng thc, n phi chuc bng mt gi qu t, n biu hin s t gy vi i sng dn tc, ph v tnh ton vn hu c ca n. Vn ha l ti li trc nhn dn, ri xa nhn dn v lng qun nhn dn. Cm gic c li eo ng gii tr thc Nga trong sut th k XIX v lm tn hi nng lc sng to vn ha. Trong gii tr thc Nga hon ton khng c thc v cc gi tr hin nhin ca vn ha, v ci quyn ng nhin sng to ra cc gi tr y. Cc gi tr vn ha phi chu nhng nghi ng o c, b ng vc. iu rt in hnh i vi Ch ngha Dn ty Nga. Ngi ta tm kim chn l khng phi trong vn ha, khng phi trong cc thnh tu khch quan ca n, m trong nhn dn, trong i sng bt pht hu c. i sng tn gio c hnh dung khng phi l vn ha tinh thn, khng phi l vn ha ca tinh thn, m l mt mi trng hu c. [...]

Theo Vn hc nc ngoi, s 6./2003.

Phm Vnh C dch

CU HI V BI TP

1) iu kin a l, s hnh thnh quc gia v tn ngng dn tc c nh hng g n s pht trin v c tnh vn hc Nga?

2) Vai tr ca Petr i trong vic thc y pht trin vn ha - vn hc Nga?

3) Cc c im c bn ca vn hc Nga?

4) Cc chng ng pht trin ca vn hc Nga?

5) Cc s kin chnh tr - x hi - vn ha lin quan ti s pht trin vn hc Nga?

6) Mt s ti v cc kiu nhn vt trong vn hc Nga?

TI LIU HC TP V THAM KHO

[1] Nguyn Hi H (2002), Vn hc Nga s tht v ci p, Nxb Gio dc, H Ni.

[2] Nhiu tc gi (1997), Lch s vn hc Nga, Nxb Gio dc, H Ni.

[3] Nhiu tc gi (2009), v tr thc Nga, Nxb Tri thc, H Ni.

[4] Trn Th Phng Phng (2006), Tiu thuyt hin thc Nga th k XIX, Nxb Khoa hc x hi TP. HCM.

[5] Soloviev Vladimir (2005), Siu l tnh yu, Nxb Vn ha thng tin, H Ni.

Bi 2. ALEKSANDR PUSHKIN (1799-1837)

Aleksandr Sergeevich Pushkin l mt hin tng k diu v song ca vn hc th gii, i biu xut sc nht ca vn hc Nga thi k Hong kim, i thi ho, nh vn, nh sng tc kch v vit tiu lun. ng c coi l khi u ca mi khi u trong vn hc Nga (Gorki), l nh ci cch v i ca vn hc Nga (Belinski), l con ngi ca tinh thn Nga (Gogol), l ngi duy nht ni ting ni mi - ting ni ton nhn loi (Dostoievski), a vn hc Nga ln mt tm cao mi trong lch s pht trin ca vn hc th gii.

I. NG I - NG TH

1. Dng di - gia th - s hnh thnh ti nng

Theo lch Nga c, A.S.Pushkin sinh ngy 26/5/1799, ti Moskva trong mt gia nh dng di qu tc th truyn v c truyn thng vn chng. Song thn ca nh th c lnh hi mt nn vn ha hon ho, l nhng con ngi ti hoa, am tng v yu thch ngh thut. Ngoi dng mu qu tc Nga, trong Pushkin cn tim n i cht kh cht ca dng mu Phi chu nng bng, nhit thnh: M ng l chu ni ca vin tng k thut lng danh Abram Petrovich Gannibal c ngun gc t Etiopia, mt sng thn ca Petr i . Pushkin tm thc, nc da bnh mt, mi tc qun bng bnh, khun mt kh i, cp mt tinh anh.

Mang trong mnh dng mu xanh thng ng, gi mt v th cao sang trong x hi, nhng sut i Pushkin khng chu chc sc cung nh, khng chu ra lun vo ci ca kip chim ha mi ht vang, nhn nh trong n l. Khng nh cc bc tin bi Karamzin, Zhukovski, Bachiushkov, ng khng vit th thnh phng dnh ring cho c gi thng lu. Tri qua hai triu i Nga hong, sut i b truy bc, y i bt cng, Pushkin vn trn vn l nh th ca nhn dn, l ca s ca t do, nguyn Nm chu bn b i lin/ M em li ni t tim mun ngi. ng l con ngi tin tin nht ca thi i, mt nh th em ngh thut nhp th, i tm v p trn gian.

Tui th Pushkin tri qua kh l bnh lng, khng lu li mt bin c no c tnh cht bc ngot. Ch b vui chi, hc bi, ri ln dn ln trong khung cnh gia nh. Cha m hu nh khng lm n s thay i ca con - mt a tr trm t, l ng v mng m nhng cng rt nghch ngm, ang tng ngy mt, t tm li n vi thi ca. Chng ai bi dng ch b tr thnh mt ti nng. Ch t ln dn ln, trng thnh m chng ai hay bit.

Thin ti ca Pushkin pht l rt sm. T lc 8, 9 tui Pushkin t my m vit kch bn sn khu, 15 tui c th in v nhn c s ca ngi. Ti nng ca ng c hnh thnh t hai ngun mch: vn chng bc hc v vn chng bnh dn. Ngay t th b Pushkin hp th su sc truyn thng vn chng ca dng h v gia nh. Thn ph ng (Sergey Lvovich Pushkin) l ngi snh m nhc, th ca, sn khu, ch rut (Vasili Lvovich Pushkin) l nh th c tn tui thi y. Th vin gia nh dng h Pushkin rt ln, tp trung hu ht tc phm ca cc nh vn, trit gia sng gi nht th gii. Phng khch ca h l ni gp g v m o vn chng thng k ca gii ngh s. Pushkin c tip nhn mt nn gio dc ca con em dng di trm anh th phit, thng tho ting Php, c, Anh, Latinh, c dy d k lng v th-ca-nhc-ha. Vn chng bc hc sm ngm trong tm hn v s tip tc song hnh vi nh th sut i. ng nm vng tt c cc nguyn l sng tc ca cc trng phi hn lm trn th gii, tha k xut sc nhng thnh tu vn chng ca cc bc tin bi nhng bao gi cng vi mt li tip cn c o v ph cch, khin cho c ch soi ch ngha c in Derzhavin ln tao n nguyn soi ch ngha lng mn Zhukovski kinh ngc v th v, lp tc nhn thy phong cch ca h c nh th tr trin khai mi m, cha ng nhiu tim nng pht trin. Song nu ch c vy, s khng c mt nh th Pushkin nh ta c hm nay. C mt mnh t di do ph sa na vun trng ti nng v nhn cch ca nh th tng lai l nn vn hc dn gian Nga sng ng, p . Tha thiu thi Pushkin t quanh qun bn cha m m sm gn b, qun qut vi nhng ngi thuc lp bnh dn. Ngi u tin dn Pushkin v vi th gii ngn ng v th ca dn tc sng ng, giu p l b ngoi Maria Alekseevna, nh mu Arina Rodionona, lo bc Nikita Kozlov. Nh mu nui nng Pushkin bng dng sa mt lnh, ti m tm hn mng m, y nhy cm ca cu b - nh th tng lai bng th ca dn gian, truyn c tch mun mu mun v. Trong cuc i Pushkin lc yn lnh cng nh khi sng gi, bn b, gia nh n ri i, khng ai lun c mt cnh nh th bn lu nh Nikita Kozlov. l mt con ngi cao ln, vui tnh, chi n ghi ta v babalaica c khi, thuc nm lng nhiu th ca dn gian, bit ba truyn c tch rt kho. Cuc i nh th s thiu ht v cng c l bit bao nu nh khng tng c trn i ny nhng con ngi bnh dn y, khng c tnh yu thng v dng tri thc dn gian ngt lnh h mang li.

Cu b cng sm gn b, ha mnh vo thin nhin hu tnh y cht hi ha phng Bc m sau ny s l cht liu cho nhng bi th tr tnh m say. Nhng cu chuyn c tch, nhng khc ht dn ca, li n ting ni ca tng lp bnh dn lung linh mu sc, thin nhin th mng... l nhp cu ni nh th tng lai vi tm hn Nga, ngn ng Nga k diu. C th thy, ngay t tm b, trong hn th ca Pushkin c s kt hp nhun nhuyn gia vn chng bc hc sang trng v vn chng bnh dn sng ng. iu lm cho ti nng ca Pushkin sm pht l v n r.

2. Nm thng v d kin cuc i

2.1. Lyceum Hong gia v v thn ng tr tui (1811 - 1817)

Nm 12 tui Pushkin nhp hc kha u (1811 - 1817) trng Lyceum Hong gia. y l bc ngot u tin ca nh th tng lai. Su nm hc ti y em n cho Pushkin nhiu iu kin pht trin ti nng. Cu thiu nin hong gia c tip xc vi i ng gio s ti nng c t tng tin b, giao du vi la ng mn c tm huyt v hoi bo, c ha mnh trong cc cao tro yu nc. Nhng hc sinh kha I ny tng tin a on chin binh Nga ra mt trn nm 1812, cho n h tr v trong khc khi hon ca. Nhiu bn b ng mn ca Pushkin s c mt trong cc t chc cch mng nhng nm 20, tr thnh nhng chin s ca phong tro Thng Chp. Lyceum ny n rt nhiu ti nng th ca (V. Kiukhelbeker, A. Denvich, V. Pushin...), nhng ni bt hn c vn l Pushkin. Vi nhng hot ng sng tc v x hi si ni, Pushkin nhanh chng tr thnh linh hn ca cc t chc vn hc nh trng. Ngi ta d nhn thy ngay thi k ny ng i nhng bc xa hn bn b cng trang la v cc bc tin bi trong sng tc. V thn ng t tm cho mnh mt con ng ring c o trong s kt hp mt cch ti hoa thi ca c in trang trng vi cuc sng hin thc si ni, trn ngp nim m say trn gian. Ngay t nm 1815 Zhukovski tin on cu thiu nin 16 tui Pushkin s tr thnh ngi khng l ca thi ca Nga.

Gi bit mi trng Lyceum, Pushkin cng gi bit thi nin thiu tui hoa ci, nhng gi vng t l, li nhng vn th mi m v mi tr trung, trong ni bt nht l bi Hi c Hong thn, nh mt li tng kt chng ng u i ca mt thi nhn. Bi th c c trong bui l ra trng. l nt nhc cao lanh lnh v dng cm xc trong vn vt hi tng v nm thng p nht i ngi, l thi hng do dt v lng i quc, nim kiu hnh v nhn dn Nga. N bo hiu mt cnh n cho ma xun thi ca Nga. Khi nghe v thn ng c bi th, G. Derzhavin - nh th c in lo thnh ca th k XVIII - ngi trn gh Ban Gim kho hm y khng cm c nc mt, ng tht ln: Ri ch b ny s vt tt c chng ta!. ng hiu c th yn lng t gi ci i v nay mai c ngi k tc xut sc trn thi n Nga.

Sng tc ca cu hc sinh Lyceum Pushkin chia lm 2 thi k nh. Thi k u (1813 - 1815) mang du n ch ngha c in, r nht l cm hng cng dn ca Derzhavin, Bachiuskov. Tuy nhin, ngay trong bi th m phong cch c in nht thi k y l Hi c Hong thn thp thong hng v mi v cha ng hi th cuc sng ng thi. Thi k sau (1815 - 1817), Pushkin gn vi ch ngha lng mn hn, chu nh hng ca Zhukovki v cc nh tr tnh Php, Anh. Th nhng nh th Nga tr tui khng thun ty m phng Byron hay Parni m tip nhn h vi tinh thn sng to, trong th tranh lun. V c hai thi k ny, lc no Pushkin cng nhn c s tn thng ca cc thi s ng mn cng cc bc danh ho Nga. S ng cm v khch l y l mn qu tinh thn v gi, l mt trong nhng hnh phc t i ca mt nh th nhiu bt trc tai ng, s tip tc bn ng sut cc chng ng sau, h tr v an i ng trong nhng ngy thng gieo neo.

2.2. Peterburg - ni tui tr sm tn trong nhng cn bo t (1817-1820)

Tt nghip Lyceum nm 1817 nm 18 tui, Pushkin c b nhim v B Ngoi giao ti Sankt-Peterburg. y l thi k si ni ca phong tro x hi. Sau chin thng 1812, nhng kht khao i mi ngy cng tr nn mnh lit. Phong tro chng ch nng n chuyn ch pht trin mnh m, cun ht c tng lp qu tc tin b. Pushkin tri rng lng n nhng lung gi mi do dt. Chng trai sao lng cng vic hnh chnh ca mt vin chc, trc mt lun ch thy cc vn th nhy ma.

Cc sng tc thi k ny ca Pushkin cp n nhng vn x hi ln lao, thc tnh tinh thn chng ch nng n chuyn ch: T do (1817), Gi cc ng ch (1818), Gi Traadaev (1818), Noel (1818), Lng qu (1819)... Nh th nguyn lm ngi bn ca nhn qun, t co ch nng n chuyn ch, i quyn t do cho con ngi. Xut pht t hin thc lch s cch mng Php v thc t nc Nga sau s kin m st Sa hong Pavel Nht, Pushkin c mt cch tip cn ring vi ti t do: ng ln n cc bo cha th gian vi phm nhn quyn, ng thi cng ph phn m qun chng vt qua lut php st hi vua cha. ng i hi cn hiu t t do khng ch mt th cht, m cn phng din tinh thn, v, t do - cn l s quy thun Lut php t nhin (m ng vit hoa) - n vt ln trn nhn dn v vt ln c nhn nh cm quyn, nh quy lut vnh hng. Nh th 18 tui nng nhit ngi ca nhng g m t do c th m bo v, nhn danh t do, ku gi cc bc vua cha quy thun Lut thing:

Xin cc v lm gng trc nht

Tun nim tin Lut php vng bn

T do cho nhn dn v cuc sng thanh bnh

L nhng k mun i canh cho ngi bu.

(T do - 1817)

Trong thng ngy trn ngp nhng nt nhc yu i y, Pushkin hon thnh bn trng ca u tin ca mnh, trng ca Ruslan v Liudmila (1820). y l s kin to nn mt giai on mi trong lch s vn hc Nga (Belinski), mt thng li quyt nh ca ch ngha lng mn tr trung i vi ch ngha c in gi nua. Trong m tn hn ca trng s Ruslan v cng cha Liudmila, tn qu ln Chernomo c b ru di cha php thut cp mt c du. Trn ng i tm li ngi p, Ruslan gp nhiu trc tr v mi s kt thc bng mt m ci linh nh, trn tr hnh phc. Pushkin s dng mt truyn thuyt Nga xa xa k v chin cng ca tnh yu, nhng cc nhn vt c tch y li mang dng dp nhn vt vn hc lng mn. Cng cha Liudmila ging c gi qu tc th k XIX hn l ngi p tho nguyn Kiev c xa, trng s Ruslan phng pht phong v ca nhn vt hip s thc hin chin cng v tnh yu trong vn hc lng mn chu u. Li k chuyn ca Pushkin khc hn vi cc nh lng mn lc , va tr tnh bay bng va bng ln hi hc, ko qu kh xch gn vi hin ti, kt ni yu t k o vi i sng hin thc. Tc phm l ca khc ngt ngo m mu sc dn gian th mng v trong sng, th hin nim say m cuc sng trn gian, lng tin vo chin thng ca ci Thin, l Cng bng. Zhukovski, ngi ng u phi lng mn ch ngha Nga lc by gi, hnh din cng nhn mnh l thy chin bi ca hc tr chin thng.

Cng vi Ruslan v Liudmila thi k Peterburg chm dt, chm dt lun c thi k lc quan yu i nht ca Pushkin. Khng hi lng v nhng vn th si ni ca Pushkin ang c tc dng r rt trong tng lp thanh nin qu tc, Nga hong Aleksandr I ra lnh y nh th i Sibiri. Nh s lo lng, can thip ca bn b v nhng ngi thy c th lc, bn n c gim nh hn: y v phng Nam. Th l gia lc ht ging t do va c gieo xung mnh t bng gi ngt th th cng l lc ngi gieo ht ging t do tr thnh ngi t bit x.

Ngy 6/6/1820 Pushkin b buc phi ri th , bt u cuc sng lu y ca k tha phng. Cuc i t y bt u nhum mu sc bi ai. Gi bit th , gi bit nhng ngy thng v t, trn con tu thy n min t xa, Pushkin vit bi th ni ting nh mt tri ban ngy tt (1820), tng kt nhng suy t v thi k va qua trn b bn th lng, Ni tui tr sm tn trong nhng con bo t. Phong cch v ging iu bi th hon ton ph hp vi ch ngha lng mn, th hin nhng suy t v cuc sng, v s phn, kht vng tng lai. Hnh tng trung tm ca tc phm l nhn vt tr tnh mang tnh t thut, mt thi s lng mn b xua ui, ang bt mnh khi cuc sng c tm nhng dng hnh khc gia bin khi huyn hoc mi m v b him. Hnh nh b bn th lng, t quc cn m mt hi sng (Peterburg) c t i lp vi di b xa tm tp (x phng Nam sp ti). ip khc th hin nim kht khao c sng mnh lit vang ln nh sng dng tro:

Hy tung cnh hy cng bum lng gi

V bin khi, hy cn sng xn xao!

Cng vi thi k Lyceum, thi k Peterburg c coi l thi k si ni yu i nht ca Pushkin. Hin ln trong th ng l mt khng gian ph th rn r vi nhng cn gi cun ca cc phong tro vn ha x hi v mt hnh tng nh th-lng t v lo trc tng lai, ch m m Nng th m sao lng cng danh chc tc. ti chnh tr v phong cch lng mn cng dn chim mt t l ln. cc giai on sau, cc ti ny cn tip tc tr li nhng vi mt phong cch khc, trm lng v m su cht suy tng hn. Phong cch mi y bt u t ngay tc phm nh mt tri ban ngy tt - tc phm nh du bc ngot cuc i, bc ngot th ca Pushkin.

2.3. Phng Nam chi ngi sc nng (1820 - 1824)

Pushkin ri Peterburg vo ma h 1820 n nm 1826 mi tr v. Trong su nm lu y y, ng b tch bit khi cuc sng qu tc thng lu th v i sng vn hc ca cc trung tm vn ha. ng ra i nh mt k lng du b xua ui, v ln u tin, trong cm quan thm m lc no ti sng ca nh th tui i cn non tr, vang ln nt nhc su thng, xut hin m-tip c n, s trng tri:

Ti nh chic l gy

Treo trn cnh tr tri

Vng, b nh, lt lay

Gia ma ng gi thi

(Ti thi c m...- 1821. Thi B Tn dch).

Cm thc b vy hm, b cm t, b mt t do, lng kht khao tung cnh bay n khng gian thong rng vang ln trong bi Ngi t (1821):

Ngi sau ca st ti om

Nh t m t nht con chim tri

Thn t mn mi t ti

Dy anh p cnh c ni xch xing

Bn chn chng ging chim thing

M ra ba ti, ni ring ca mnh.

Hnh nh chim i bng l mt trong nhng biu tng ca thi ca lng mn. N l loi chim kiu hnh, khng bao gi u hng hon cnh, khng th thun dng trong mi trng xa l vi n. N cng l loi sinh vt c n, khng bao gi t hp thnh by n nh l chim khc. Trong i cnh i bng cha ng nhng chuyn bay di v kht vng ca tng cao. Giam cm mt sinh linh nh th trong lng ci tht l kh, thn xc n c th kh gy n cht, nhng tm hn n mi au u ngoi kia. Giam cm nh lng mn ch ngha Pushkin bng nhng thng ngy u u xm xt, bng nhng cng vic hnh chnh t ngt cng lm ng khao kht t do tuyt ch. M-tip bun nh t do v kht vng thot khi ni giam cm tng vang ln trong nh mt tri ban ngy tt, gi c trnh by mi m hn: nh s n lc ca ch, kht vng chy bng t do s a con ngi lng mn thot khi hin thc ti tm cht hp n mt th gii l tng - mt th gii khng trong phm vi tri t.

Ngn nhn qua ca: bnh minh

Anh nh cng ngh mt mnh ging ti

Ci nhn nh tht ln li:

Bay i! Ta l chim tri bit bay

V ni khc hn chn ny

Bin xanh, my trng ni ngn vang ca

Bay v vi chn bao la

Ni gi phng khong ch ta vi mnh.

(Ngi t - 1821)

Ha ra phng Nam chnh l mnh t cn cho tm hn ang khao kht tm kim nhng bng hnh khc ca nh lng mn. Gogol vit: S phn, nh mt s tnh c, cun Pushkin ti nhng ni m bin gii nc Nga c phn bit bi tnh d di, hng v, ni ng bng mnh mng c thay bng ni non trng ip bao ph c pha Nam. Dy Kavkaz quanh nm tuyt trng, nm gia thung lng nng ni lm ng kinh ngc; c th ni, n ro gi sc mnh tm hn ng v ph tung nhng mt xch cui cng nng ln t tng t do ca ng. ti phng Nam, lc cng nh mi sau ny, bao gi cng si ni, trn tr sinh lc, gn gi vi th gii tinh thn Pushkin:

Tung bm gi nhng con tun m

V ngh chn sau cuc ua tranh

Ung dng chy Aropachat,

Ht hng nng v t thn quen.

No xng x, no sng ng yu qu,

Tht cc chng k s oai phong

Men si bt tan nh nghin nt

Ct t ng nho rng mnh mng.

(Sng ng - 1829)

V phng php sng tc, lc ny Pushkin gi t ch ngha c in, thc s chuyn sang ch ngha lng mn, bc u khm ph ra ch ngha hin thc. Cht lng mn thi k ny khng bng bt si ni nh thi k Peterburg na m l mt kiu ch ngha lng mn c chiu su trit hc, mang m du n ca tinh thn Byron vi hnh nh c n ca chng lng t b xua ui, ang i tm nhng bng hnh khc, di b khc, khao kht t do c v th cht ln tinh thn.

phng Nam, nhn li thi qua, quan st cuc sng ang din ra, nht l sau 1823, khi phong tro cch mng Ty u tht bi, Pushkin c ci nhn hin thc khc trc, tnh to hn. Lc ny ng bt tay vo vit nhng chng u tiu thuyt Evgeni Onegin - tc phm hin thc xut sc ca ng. Thc t lm ng nghim tc suy ngm, i tm nguyn nhn v kt lun rng dng chy ca lch s khng ph thuc vo ch c nhn. Cc nh cch mng ha ra ang thc hin mt l thuyt bt kh thi bi qun chng cha c chun b sn sng n vi t do theo ngha ch thc. S tht vng v c hai i tng c th hin trong mt s sng tc thi k , nh trong Ngi gieo ht ging t do trn ng vng:

L ngi gieo ht ging t do trn ng vng

Ti ra i t sng tinh m

Bn tay ti trong tro ngy th

Gieo mm sng trn lung cy n dch.

(Hong Trung Thng dch)

Hnh nh ngi gieo ging t do y y bi thm, bi anh ta thc dy qu sm. Qu i tin bn tay trong tro ca mnh, cn nhn dn th vn ang trong cn m ng, li hiu triu ca anh ta nh gi bay ra ng trng, mt tm. Nhng ht ging t do khng th ny mm v chng b gieo vo lung cy n dch. Ch n l ti tm hng trm nm sn sinh tinh thn n dch, tinh thn y l chng ngi vt kh vt qua nht i ti t do. Nhng ci cch v u tranh ca phi t do, trong hon cnh chnh tr - vn ha - x hi ng thi, khng c kh nng thc hin. iu trc ht l phi khai sng nhn dn.

Du thin cm vi nhng thao thc canh tn t nc ca cc nh cch mng. Pushkin bt u hoi nghi chng trnh hnh ng ca h, khng my vng tin vo khc khi hon ca T do trong hon cnh thc ti. ng ngm ngi ngm thy khng phi bao gi l tng cao p, gi tr qu bu cng thc hin c, thy th gian ny cn trong mn m tm ti v th lc phi nhn tnh cn ng tr khp ni.

Pushkin c mt kh nng phi thng trong vic thu hiu v ha thn vo nhng nn vn ha xa l. Nhiu tc phm ca ng thi k ny thm m m hng phng ng vi nhng xc cm mi, nhng ti l, nhng nhn vt khc thng: Ngi t Kavkaz (1820), L i Bakhchisarai (1821), Anh em k cp (1822), Nhng ngi Di-gan (1824). Ni bt trong nhng tc phm l dng vc nhng con ngi min ni phng khong, ngang tng, khng b rng buc vo php lut.

Ngi t Kavkaz l cu chuyn k v mi tnh ca chng trai t binh Nga v c gi sn cc Cherkes. Mt chng trai ngi Nga t b x s vn minh n vng ni Kavkaz i tm kim t do, b tc ngi Cherkes bt lm t binh, ri c mt c gi ni y thng yu. Sau khi gii thot cho chng, c gi nhy xung vc su t st. C hai con ngi ny u i tm hnh phc v c hai u cho rng t do v tnh yu l hnh phc, nhng khi nim t do h hiu khng ging nhau. T do hoang d ca ngi Cherkes khng ph hp vi l tng t do ca chng trai n t nn vn minh u chu, cho nn bi ht v tnh yu v t do ca c gi Cherkes khng tr thnh bi ca Nga, chng trai khng nghe c ting vng tm hn c gi, chng hiu tnh yu theo ngha khc.

Nhng ngi Di-gan l s tip ni Ngi t Kavkaz trong vic vit v th h tr u th k XIX, nhng n l bc tin di trong s pht trin th gii quan lng mn ca Pushkin. Chng trai Aleko ca x s vn minh chy trn php lut v c mt b lc ngi Di-gan chp nhn. Bi kch din ra khi chng trai khng th tip nhn v ha nhp vi quan nim t do ca cng ng mi, chng xung tay gy ti c - mt hnh ng ca k ch mun t do cho ring mnh. C hai trng ca ny u dng ln hnh tng con ngi i tm t do theo ch ngha Byron, nhng tc gi ca chng mun tranh lun vi nh th Anh trong vic tm t do ni th gii hoang vu. ng t ra cho mnh mt nhim v khng d g gii quyt: tm hiu l do v sao vn ti t do li tr nn bt kh thi. So vi xung t mang tnh cht bn ngoi nhiu hn Ngi t Kavkaz th xung t trong Nhng ngi Di-gan l s tng phn ca cc am m trong cng mt nhn vt, to nn kch tnh cao cho tc phm. Kt lun ca tc gi l: th gii ny, c th vn minh, c min sn cc lc hu u thiu vng s hi ha, khp ni l mu thun, y con ngi vo bi kch. Chy trn u cng khng c, Pushkin cng vi nhn vt ca mnh quay v vi hin thc.

Sau tc phm ny, Pushkin li hng n mt cu hi lm ng trn tr: ti sao con ngi hin i li mang tnh cht c nhn ch ngha n th, iu kin no lm pht sinh tnh cht y? Nh th cm thy ch ngha lng mn khng sc l gii vn ny, v ng ang ng trc ngng ca ca nhng tm kim mi.

Mt ln na Nga hong mun km hm s pht trin ca nh th tr, tch ng ra khi nhm bn b phng Nam v khng kh cch mng, xung chiu buc Pushkin ri phng Nam chi ngi sc nng n phng Bc lnh lo. Ri phng Nam, nh th vit bi Gi bin nh mt li gi bit nh mt tri chi li, bin Odessa ngi xanh sng bic, tng kt mt thi va mi tri qua.

Bi Gi bin c coi l sng tc gip ranh ca hai giai on trong s nghip Pushkin, bi trong hin din c hnh nh v cm xc c trng ca ch ngha lng mn, c nhng ng nt, nhng du hiu mi thnh hnh ca ch ngha hin thc. Cuc gi bit c tht trong cuc i nh th vi bin khi Hc Hi n mt vng t lin, n vi mt giai on khc ca cuc i cng chnh l s gi bit vi biu tng t do tuyt i ca ch ngha lng mn, vi tui tr ca bn thn nh th.

Tm li, ti phng Nam Pushkin trng thnh v thay i nhiu trong cch nhn th gii v con ngi. T mt hc tr ca Zhukovki, Bachiushkov v cc nh th lng mn Anh, Php, Pushkin trng thnh vt bc, tr thnh nh th ln nht ca thi n Nga. y cng l thi k rc r nht trong sng tc lng mn ca ng. Cm quan nh th rt c trng cho ch ngha lng mn trong s th hin tnh cht i lp hai tm trng: mt mt, l s hn hoan ca tng t do v tnh yu nh nhng g p nht, c sc an i con ngi; mt khc, l s ph nhn hoc hoi nghi kh nng thc thi nhng l tng tt p y trong nhng iu kin thc t khng cho php. Cm hng y s dn nh th n vi ch ngha hin thc.

2.4. Phng Bc - mnh t c n (1824 - 1826)

Thng 8/1824 Pushkin b pht vng ln phng Bc, chu s qun thc gt gao Mikhailovskoie (trang p ca dng h ni nh th), tch bit khi bn b, thn quyn. ng gi ni y l mnh t c n. S c liu hon ton lm Pushkin thay i: nhng n tng bn ngoi nhng ch cho nhng suy ngm ni tm, s si ni vn thuc bn tnh ca nh th phn no lui bc cho cch ng x chn chn ca mt thi k chn mui ti nng. Nu nhng bn ba bt c d trc y min Nam - Besaraba, Odessa, Krym - cho ng mt tr lng di do nhng n tng a dng th hai nm cui cng sng b giam lng lng qu ho lnh phng Bc rn da v gia c ni ng ti sng to c lp, nh Pushkin tng vit cho Denvich: Anh gio dng ti nng trong tch mch.

Nhng nm thng ny bn cnh nh th ch c nh mu Arina Rodionovna va thay tnh mu t, va l bn tm tnh v c gi duy nht. Chnh tnh cm u ym sn sc ca nh mu v v nh th rt nhiu. Cha c ai trong s ngi thn c Pushkin miu t mt cch xc ng v su sc nh nh mu, ng tru mn gi b l U gi ca tui th con/ Bn ca i con cc kh. Trong nhng ngy ng gi lnh di dng dc, mt gi mt tr bn nhau, san s v nng nhau:

Ung i u vi ngm nh

Tri tim c bt u phin?

U ht con nghe bi ht

V con chim bin bnh yn

(Chiu ng - 1825. Bng Vit dch)

Ni ting trong thi k ny l nhng bi th phong cnh Nga, th tnh yu, th tr tnh chnh tr: Bui ti ma ng (1825), Con ng ma ng (1825), Nh mu (1826), Nh tin tri (1826)... Trong nhng bi th ch ca ngi v p hon m gn lin vi ch cm hng sng to, th hin r qua bi Gi K* (1825):

Nh sao khonh khc thn tin

Trc anh em bng hin ln rng ngi

Ta nh o nh xa xi

Thin thn sc p tuyt vi sng trong

Cuc sng khng tnh yu, sc p, sng to l cuc sng thiu hi ha, ngho nn n iu. Trong gi pht y th gii i vi nh th tr nn cht hp v v ngha, anh ta dng dng trc mi mu sc, m thanh:

Ngy qua i. Bi cung phong

Gic m xa y gi trong nht nha

Nt xinh lng ly tin nga

Lng qun cng ging thit tha nm no

Mnh anh ni chn t lao

Ko l ngy thng xit bao u phin

Chng cm xc, chng thn tin

Chng yu, chng l, chng min nh nhung

iu linh diu xy ra nhiu khi bt ng, cun nh th vo t triu cng mi ca thi hng, n khai th, khai nh, phc sinh tm hn anh ta, v th l cuc sng li tr v trng thi hi ha ban u:

Li cm xc, li thn tin

Li yu, li khc, li min nh nhung

So vi ba thi k qua, thi k ny ngn ng ca Pushkin t n chn nht ca s gin d v su lng. ng tin rng u khng c s gin d th khng c ci p, ci Cao c. Thay vo s nng m si ni ca mt phng Nam y nng gi v bin khi l s du m trm lng ca phng Bc bnh nguyn tuyt trng bao la. Bn b xung quanh vng lng, khng mt mi lu, nh la, ch c ngn nn chp chi trong khung ca s phng nh th. Chnh ci v p lng l, yn bnh v gin n quyn r tm hn nh th. ng vit nhiu v rt hay v thin nhin phng Bc, mi dng th in m du tm hn nh th Nga nht trong cc nh th Nga.

Cng chnh nhng nm ny, cng vi s trng thnh trong nhn thc v hin thc, Pushkin n vi mt th loi mi - Bi kch lch s. Tc phm Boris Godunov cho thy mt tm khi qut su sc v vai tr, s phn ca nhn dn trong lch s, trong nhn mnh s pht trin thc ca h. Cc nh ph bnh Nga coi tc phm ny l du gch ni gia ch ngha lng mn chn thc vi ch ngha hin thc Pushkin. V kch c nh gi cao bi tinh thn ci cch v c ti ln thi php, m ra mt kiu mu ca kch trng Nga. Trung tm ca kch phm l cuc tranh ginh khc lit ngi bu gia cc th lc qu tc phong kin m khng c phe no l chnh ngha, khng nn chuyn ch no ha hn c s phn vinh cho nc Nga v phc li cho nhn dn. Tc phm c gi l bi kch v chiu su v tnh a din ca suy ngm: suy ngm v lng tm ca k phm ti, suy ngm v s v thc ca nhn dn chuyn bin thnh s thc... V kch c hon thnh vo m trc khi ngha Thng Chp.

Gia lc Pushkin sng Mikhailovskoie th Peterburg din ra cuc Cch mng Thng Chp (14/12/1825). Cuc ni dy mau chng b dp tt. Cch mng thoi tro. Bt b, khng b khp ni. Nc Nga nght th v tang tc. Ngy 13/7/1826 nm nh lnh o cch mng b t hnh. Thng 9/1826 Pushkin vit bn tng ca Nh tin tri. Bi th c coi nh bn tuyn ngn ca nh ngh s trc sau khng thay i lp trng ngh thut ca mnh - l thc tnh nhn dn bng ngn t:

Nm chu bn b i lin

M em li ni t tim mun ngi

(Nh tin tri - 1826. Xun Diu dch).

Mn tch tn gio nhng Pushkin khng th hin ti tn gio, bc tin tri ca ng khng ging cc s gi tn gio. Trong Kinh Thnh, Cha Tri khng sai phi cc tin tri ca mnh i khp nm chu bn b, m ngc li, thng qua h, mun cc dn tc nm chu bn b s t n vi Israel. S mnh ca cc bc tin tri tn gio l khi huyn v vn mnh cc dn tc. Nh tin tri ca Pushkin khng mang s mnh lch s xc nh y, m mang s mnh tng xng chn - thin - m, s mnh Nh th, s mnh Ngn t ngh thut. Vi bi th ny, Pushkin khng nh nhim v ca thi ca khng phi l hun th, n c v khng phi cho l tr m cho tm hn, nh thc phn tt p nht trong con ngi.

2.5. Tr li th sau 6 nm - Ti li ht chnh kh ca tha trc (1826-1830)

Sau 6 nm lu y, cui cng nh th c tn Nga hong Nikolai I cho php tr v Moskva. Nh vua mun Pushkin tr thnh nh th cung nh, vit th thnh phng ca ngi n sng thnh hong, chu kip Chim ha mi ht vang,/Nhn nh trong n l. Nhng chng bao lu vua hiu ra rng Pushkin khng tr thnh nh th theo ng nghi thc triu nh v theo mun ca nh cm quyn, khng th no mua chuc c ngi bt cng nh tm hn kiu hnh ca thi s. Pushkin cng nhanh chng hiu rng s bao dung, c t do" theo kiu Nikolai I cn t hn s h khc, s mt t do ca Aleksandr I. Bt chp thi th, bt chp kim duyt, Pushkin cho ra i hng lot thi phm ca ngi cc chin s Thng Chp, nhn nh h gi lng kin trung bt khut ni t y: Arion (1827), 19 thng Mi nm 1827 (1827), Gi ti Sibiri (1929).

Gi y Pushkin cng nhn thc su sc hn v t do trong ngha trit hc. n lc cn phi thy rng t do khng phi mn qu m ai cng c th c trao tng. T do ch s thc c vi ai xng ng vi n, phi t t c n bng c qu trnh kin tr v s n lc. V ng ni n bt c th t do chnh tr no, mt khi cha c s gii phng v tinh thn. Pushkin trn trng ghi cng s nghip th thm ca nhng ngi anh em, hi vng i sau thy s tht bi ca h chng ung ph g, mong mi mt ngy mai khng xa nhng ngi ang b cu thc hoang mc Sibiri nhng ngi xng ng vi t do - s tr v l ngi t do. Mn mt tch truyn xa Pushkin vit bi Arion 9 (1827). Tc phm mang tnh phng d cao khi thi vo ct truyn xa m hng thi hin ti, gi lin tng n s kin bi thm mi xy ra cha lu.

Trn con thuyn ra khi l nhng ngi i bin, mi ngi u bn bu cng vic ca mnh; v nhim v ca ngi ca s l ht cho thy th nghe. Cng vic ca nhng con ngi i bin y s mi cn c i bit n nh nhng li tng ca v h. Bi th c coi l bn tuyn ngn lp trng ngh thut trc sau nh mt ca Pushkin: s mi trung thnh v i tip con ng la chn t tha tr tui. ng v mnh nh mt ngi ca xng diu huyn, c dng t nm ln b thot cht, nhng khng h s hi, chn bc, vn khng khi ca vang: Ti li ht khc chnh kh ca tha trc.

Pushkin tip tc vit th tnh. Ni ting nht l cc bi Ngi v anh, C v em (1828), Bng hoa nh (1828), Ti yu em (1829), Trn i Gruzia m xung (1829)... Trong hu ht nhng bi y, khng cn nghe thy ting thn thc, tht vng v cung nhit ban xa, m thy trn ngp nhng nt nhc mnh mng bun xa vng, mt ni bun trong sng du m ca mt con tim qua ri thi xao xuyn bi hi, gi ang lng ng, chim nghim v ngh suy:

Trn i Gruzia m xung

Aragra dng cun di chn.

Lng ti trong treo v ngn,

Ni bun trn ngp trm ln tnh em.

(Trn i Gruzia m xung - 1829. T Hanh dch)

Nm 1828 nh th b ban kim duyt v chnh quyn honh ho nhiu ln v bi th Andre Senie m ng vit trc khi xy ra khi ngha Thng Chp nhng chnh quyn li nhn thy trong n mi lin h vi s kin lch s . Tm trng Pushkin v cng bc bi v u ti, cm nhn s p ch i vi nhn cch t do l iu qu khng khip. Nh th vit Cy Antra, mt bi th mang tnh phng d v s c c ca nn c ti v trit l v bi kch ca con ngi ng thi. Truyn thuyt v mt loi cy c nha c gy cht chc cho mi sinh vt n gn n qua ngi bt ca Pushkin vt ln thnh vn chnh tr x hi. Th cy c nha c cht ngi y mc tn hoang mc, c c ng mt mnh, mung th trnh xa n. Thin nhin ni cy antra ln ln l vng quc ca s c c v cht chc. Cy antra khng t em tai ha n ni xa khu vc n mc, m c bn ngi c quyn th gieo rc khp ni:

em cht chc gieo ra ngoi b ci

Qua bin thy sang cc nc ln bang.

(Thy Ton dch)

Tm li, cng nh cc chng ng trc, chng ng i ny ca Pushkin vn y sng gi. ng tht s bc vo thi k chn mui v t tng v ngh thut. Sng tc ca ng th hin su sc hn v thc ti nc Nga, khi qut nn nhng trit l su xa v nhiu vn cn bn trong i sng, vch hng i mi cho vn hc Nga v vn hc th gii.

Cng ngy Pushkin cng thm tha nhng nm thng lu y, l nhng ngy thng c n, cay ng nhng cng rt i thn thng, ng trn trng, nhng ngy thng nui dng, cht lc hn th tr nn nhy bn, m thm, sng nhng ngy thng cui i th , - Cuc i nh nhng n , Lm ti bun, c n v au, nh th cn nh mi nhng d m kh phai m . Tm tnh y s c ng gi gm trong bi Ti li v thm (1835).

2.6. Chng ng cui - Ta dng tng i cho ta (1830 -1837)

Tr v sau 6 nm xa cch, chng trai tr ho hc, yu i ca Peterburg nm xa gi l con ngi u t trm lng. Hon cnh khc xa, bn b khng cn nh c, Pushkin bit mnh vn tip tc b mt t do. Tui i mi chm 30 m nh th lun cm thy phin mun, tm t xo trn. Bun v c n, gi bit tui tr, nh th vit bi su ca (1830) vi tm trng bn chn lo lng v mt tng lai m m vi ai hoi, mt linh cm v s phn trc tr bun au. im li nhng chng ng i qua, nhiu lc nh th cm thy trng tri, lo ngi i sau khng hiu ht cho mnh:

Ting ca ngi khng m thanh p li

S phn ngi cng vy, hi thi nhn.

(Ting vng - 1831)

Tuy nhin, nh th khng tuyt vng, ng nhn ra ci minh trit ca i sng:

Nhng bn hi, cht - ti khng mun

Mun sng hoi trit l, kh au.

(Su ca - 1830)

Nh th chp nhn mt s thc hin nhin rng cuc sng khng phi ch c hnh phc m cn c kh au, nhng trong kh au c lng trc n, n ci n hu, nh sng tr tu, dy ta bit trn trng hn mi giy pht i qua. cng l tnh yu cuc sng n bin cui cng. Vi ng, tnh yu y hoi thai nn nhng tc phm ngh thut i.

Thi gian ny ng gt hi thnh cng nhiu hn trong lnh vc vn xui. Hon tt cun bch khoa ton th v i sng Nga Evgeni Onegin, ng sng tc tip cc truyn ngn, vit nhiu bi chnh lun, ph bnh... khng nh thng li cho mt th php mi m, tr trung ca nn vn xui hin thc Nga. Ct truyn Pht sng, Bo tuyt, ng ch hiu m ma, Ngi qun trm, C tiu th nng dn u c xy dng t cuc sng hin thc phong ph nhiu mu v, c k li ht sc gin d, trong sng v hm sc, li cun ngi c bi ging iu d dm, chuyn bin linh ng, bi php phn tch tm l tinh t. s l nhng c tnh c bn ca nhng nh vn th h sau theo trng phi Pushkin. Trong khi trnh by v l gii nhng bc tranh nhn sinh Pushkin bt u dng nhng yu t phi hin thc nh gic m, bng ma, nhng hin tng ngu nhin, phi l. s chnh l nhng biu hin ca bt php hin i m Lermontov, Gogol, Dostoievski... s n nhn v pht trin.

Khng dng li phn nh i sng hin thc ng thi, Pushkin m rng phm vi sng tc: vit bi kch Nng tin c (1832), Nhng cnh t thi hip s (1835), khai thc ti lch s nc Nga v nhng vn c tnh trit hc trong Dubrovski (1832), Ngi con gi vin i y (1833), K s ng (1833), Con m pch (1833)... ng c bit quan tm v thch th c tnh ca Petr i , a ra nhng nhn nh ht sc ng n v v Hong chuyn quyn v v i ny.

Gia lc Pushkin dc tm vo cng vic sng to th nhiu k trong m qu tc cung nh hn hc, tm mi k bi nh v bc hi ng. H cng chnh l m ng m Pushkin tng i thoi trong cc sng tc ca mnh, ci m ng mun ko nh th ra khi v th c lp, h anh ta xung thp ngang vi h. H khng th tha th cho Pushkin v ng qu ti nng v qu kiu hnh. Ma h 1835 Pushkin xin t chc thiu nin th tng (mt chc sc y nho bng vi la tui ngoi 30 ca mt