NGUYỄN MẠNH TƯỜNG

8/14/2019 NGUYN MNH TNG

1/198

NGUYN MNH TNG

K b mtphp thng cng

H Ni 1954-1991:Bn n cho mt tr thc

Nguyn Quc V dch

Ngun: thng lun.org

1


2/198

phi chng ngi Cng Sn l nhng anh hng m mt khng cn l, m

trong tim tnh cm gia nh bin mt, linh hn b hu dit bi mt nim tinin cung vo mt hc thuyt ch ngha hay mt tn gio?

Mt ngi con u t ca Vit Nam b y do d man bi ng Cng Sn VitNam ch v dm ph phn nhng sai lm ca lnh o v dm c v cho dnch. Cun t truyn cho thy vi ngi cng sn khng c g l gi tr ngoi lich ca ng v quyn li ca nhng ngi lnh o m thc cht l nhng kc ti, tham tn khng m xa g n quyn li ca T Quc v Nhn Dn. H phn bi li s hy sinh ca nhng ngi cng sn th h in Bin v hngtrm ngn ngi yu nc nm xung nh ui Thc Dn.

Li ngi dch:

Cun t truynK b mt php thng cngc c Nguyn Mnh Tng hon ttnm 1991 vit bng ting Php, c dch ra ting Anh nm 2008 [*]. gn haimi nm tri qua, nhiu ngi trong nc vn cha c dp c tc phm ny, ldo n gin l cha ai dch n ra ting Vit v ph bin. Ti mnh dn trong khnng gii hn ca mnh c gng dch cun sch, khng bit c lt c ht nhng ca c Tng mt cch chnh xc hay khng, nn rt mong ngi c ch cho

2


3/198

nhng ch dch cha c thot. Mong mun ln nht ca ngi dch l bndch ny s c hai gii quan tm:

- th nht l nhn dn Vit Nam hiu r c Nguyn Mnh Tng l mt ngi

con ti ba, ch tnh yu nc thng dn, c i hy sinh cho Dn Tc, b oy hn ba mi nm ch v dm nu ln nhng sai lm ca ng Cng Sn c

bit l trong v Ci Cch Rung t kinh hong min Bc trong nhng nm1954 56 v dm c v, ch cha ni n u tranh, cho dn ch.

- th hai l nhng ngi cng sn Vit Nam, nhng ngi vn cn ly li th vdn v nc lm trng. H nn c v nghin ngm nhng g m gio s NguynMnh Tng vit. Rt nhiu iu vn cn l s tht, rt nhiu iu gio s

NMT bo ng t nhng nm u ginh c Lp hin nay vn ang tip tcxy ra v cn trm trng hn.

V trung chnh, yu nc thng dn, dm ph phn lnh o m gio s NMT vv con phi chu nhiu au kh bi s tn bo ca nhng ngi cng sn.

Ngi cng sn h ho gii phng n l th gian nhng hn ai ht, nhng ngicng sn Vit Nam chnh l nhng ngi n l t nguyn, n l c trm chedi hai ch anh em vi Tu, Lin X. Anh bo em nghe, nghe n thng anh

bo g lm ny, k c vic mt t, mt o, nhn c mt i qun th 5 ca Tuvo cao nguyn, v nhiu ni khc. H b ci vng kim c 16 ch vng cngthm vng tht chng cho mang v y ti, ri h lm tt c va lng ngianh, k th truyn kip.

Cui cun t truyn, gio s t hai cu hi cho ngi cng sn Vit Nam:1. V sao cc ng li s hi dn ch?

2. Gia quyn li ca ng v quyn li ca T Quc, cc ng chn pha no?Nhng ngi cng sn thuc th h in Bin ra i khng chin, mt lng vT Quc Vit Nam thn yu m hy sinh c cuc i nh ui Thc Dn Phpginh li c Lp cho dn tc. Th h trong sng nay khng cn my ngi.

Rt mong, tuy khng nhiu hy vng, l nhng con em, nhng k k tha canhng ngi cng sn in Bin kia nh n cha ng m gi mnh sao cho xngng. Rt mong nhng ngi lnh o chp bu ngy nay cn bit gi mnh trchai ch Chiu Thng, dn thn vo con ng dn bu, dn bit, dn lm, dnkim tra. D ai c ni ng ty, d a nguyn a ng, nu cc anh lm cnhng chuyn tt lnh cho dn tc, dn s bu cho cc anh. Nu cc anh c tip tc

3


4/198

tham lam, tham quyn c v, dng bo lc n p nhn dn, cc anh l nhngngi bin chng chc phi hiu chuyn g s xy ra.

Ngi dch:Nguyn Quc VParis ngy 23 thng 11 nm 2009

[*] Bn dch ting Anh ca Gs. Ph B Long hon tt nm 2008, nhng hin chan hnh v ph bin rng.

4


5/198

ba n bn K B Mt Php

Thng Cng ting Php (1992)

5


6/198

Cng bn c:

Phn chnh vn di y s c hai phn.

Phn th nhtl bn dch cun Mt k b mt php thng cngca gio s NMTvit xong nm 1991;

Phn th hai gm nguyn vn bi tham lun ca gio s Nguyn Mnh Tng phphn v Ci Cch Rung t. c li bi tiu lun ny, ngi c hm nay s cmt ci nhn tng qut v tnh hnh lc y.

6


7/198

Bn tho cun sch ny c son v nh my trong mt tnh th ln lt vb c lp. V vy ti khim tn gi li xin li v nhng li lm hay sai trt nnhng ai quan tm n nhng suy t v nhng bi vit ca ti, v mong muncun sch ny s c pht hnh Php

N.M.T.13 Thng 5 nm 1991

7


8/198

PHN MT

T N NH VINH QUANG

8


9/198

Vi thng sau trn in Bin Ph, ti c lnh tp trung ln trnh din ti Chin

Khu Vit Bc. Ti ngh y cng l ln tp trung hc chnh tr nh nhng lntrc. Cp lnh o lun rt quan tm n vic gio dc qun chng v truynging cho gii tr thc nhng nim v ch ngha Maxist-Leninist m h t chorng ch h mi l nhng ngi duy nht hiu bit n. Bng con bi ch ca mnh,nhng hiu bit d, h cho rng c th p t c s n trng h ln gii tr thc,v cng lc, h c th thanh ton c ni mc cm t ty ca mnh. ng l ngyth, nhng tt c cc ngi u mang bnh ngy th y. V th, ti nh phi tcho chng ly mnh cho qua nhng gi di ng ng khi nghe vi din gi clm li nhi. H khng th no ngn c ti trn trong mt gc khut, ngp dinu khng ng hay m v bt c iu no m ti thch. Nhng ci chin thngvang di va mi y li mang n cho ti nhng x xm to nh. S tin liu cati thnh s tht khi thy c ngn cn b thuc cc ngnh ang tp trung Tn Tro. Sau rt, chng ti bit chng ti sp c hc chnh tr y l mtcm t linh thing, Vit Nam, mi chuyn u l chnh tr- t chc bui lChnh Ph Khng Chin tin vo tip thu H Ni. Qun i Thc Dn phi ra i v

bn giao li tt c cc c quan cng quyn bao gm c nh ca, thit b dng c vc nhng ngi Vit ang lm vic ni y.

Bui hc tp l bit phi c thi g i vi nhng cng nhn vin c chnh bn giao c quan m trc y h lm vic trong thi k Php thuc.

Nhng mt bo vin ca chng ti lp nhng h s nhng ngi ch cht cac quan, h s l lch, gia cnh, thi i vi Khng Chin, cm tnh i vi xptrn ngi Php ca h v nc Php, cng nh kht vng v kh nng ca h.

Nhng thng tin rt qu gi v n gip chng ti nh gi mc tin cy ivi tng ngi, s h tr ca mi ngi c th c cho chng ti v nhng k vngm chng ti c th ch i t mi ngi ca h. Nh vy chng ti khng phiqu mo him i vo mt vng xa l, c th vp khng trc nhng chng ngivt hay trt ng vo nhng cm by bt ng.

Cu hi nhy cm l lm sao tm ra mt thi c x vi nhng ngi m tnhcm c che giu sau bc mn ca l v ca n ci? Ngi ca Khng Chinphi t mnh ht sc cn trng trong li ni, cch nhn, c ch trnh m ch dnh nhng nht n s khinh thng hay chiu c ring i vi tng nhn vindi quyn.

Nu cc cp lnh o cp cao thm nhun v luyn tp bn thn v ny, th ri

9


10/198

thay, m ti t tu tng khng h b l mt c hi no ph trng s ngomn mt cch l bch v y tai hi. Chng n t ca tng v ph trng l chunhiu gian kh v bnh tt trong nhng nm b mt khng chin, nay chng i

phi c tr cng bi nhng k khng may mn c tham gia Khng Chin.Tai hi gy nn bi loi ngi thiu thn trng tht ln lao. H ngn cch hainhm ngi trong x hi cng o su hn na. Trong s nhng ngi bt mn, cnhng ngi b ra nc ngoi mang theo ti sn ca t Nc v lng yu nc,mang nhng ca ci lm qu cho nhng t Nc nhn dung dng v cho hnhng c hi thch hp vi kht vng v c m ca h. Nhng ngi khc th nc hn th chng cng, lun tm c hi pht tit ni on gin, thnh lp nhngt chc b mt, thit lp quan h vi k th ca chng ta nc ngoi, nhn tin vch o v ngay c nhng tr gip qun s vi mc ch gy ri lon, gy binng ni dy, v nu c l mt cuc o chnh. i b phn dn chng th tr trtrong s dng dng, chn thi ch xem, chng mng suy ngh hay ku ginhng mong i ca h v chuyn thay i ch ; h gi im lng, quan st, nghengng v khng lm mt hnh ng hay a ra mt thi nhit tnh no trongcng vic giao cho h. Bt c cng vic no m con tim khng c, thiu nim vui,vng nhit tnh, th n khng th cho ra kt qu hu hiu, t nht cng l vic chnhquyn khng chin, mc d nhng tuyn ngn, m ho ra nh nhng li khoc lclm tr ci cho thin h, khng cung cp ni cho cng nhn vin nhng nhucu ti thiu ca i sng hng ngy. Nhng cng chc c tr lng hu hnhdi thi chnh quyn Thc Dn trc y c tip tc hng lng nh thtrong mt thi gian. Nhng mt vi tm hn cao qu trong bn h, c s cho ng n v bi bn ca lnh o, khng bit di s e do hay c li

ha thng cng, a ra kin ngh cng bnh ng lng bng, nhng khngphi bnh ng theo hng nng lng ln cao m cng gim lng v mc thp. thuyt phc cc ng nghip chp nhn n ming bnh thanh bch, nhng tcgi ca kin ngh cng bng lng bng ko nhau r tai l Trong nhng nmkhng chin, chng mnh cha bao gi b i, lnh, nguy him n tnh mng;chng mnh sng no hnh phc thoi mi vi gia nh. Nh vy, chuyn t bnhng c quyn v gim bt li tc ca chng ta cho bng cc bn ng nghip

pha khng chin c phi l mt vic lm c tnh c l hay khng? Nh vy chngta c mt hnh ng cng bng; chng ta cho thy kh nng chp nhn hy sinhv s khng bao gi thnh i tng b khinh mit bi ngi khc; chng ta mang

li s on kt trong cng ng cng nhn vin nh nc, v bnh ng gia nginy ngi khc. Chng ta cng cc kh cng ng vic xy dng li t Ncnh!. Nhiu ngi rng mnh n lnh khi nghe nhng li r r pht sinh t cpcao no truyn xung m thy ming ng nh va nut nguyn ti mt khngtn. l mi v ca khn cng m tt c cng nhn vin nh nc ang ci mnhgnh chu.

10


11/198

V pha dn chng, i vi chng ti h dnh trong lng mt s t m nhng thnthin. H v chng ti cng dng mu ang chy trong huyt qun, cng mt qukh y t ho v ti nhc. in Bin Ph trn ngp con tim ca mi ngi vicng nc lng v cng tng nhit huyt. Nhng, d th no, khng chin vn lmt th gii ring, ngi i khng chin cng l nhng con ngi thng nhngvi nhng tp qun thi quen c th lm ngc nhin th gii vn minh. Ngi ta cth nhn chng ti nh nhng k man r v khng bit dng lc v nc hoa chi u hay xi x phng tm sn sc ln da; man r v khng bit cm dao nath no cho ng cch; nhng cng c ngi va to mt ngc nhin va trao tngchng ti mt b hoa; c ngi ch xem hnh ng v li ni ca chng ti xem c th dnh cho chng ti mi cm tnh no hay ch thun l mt ni nnang s hi, nu cha mun ni n mt s lnh m xa cch.

Kh khn ln nht ca chng ti l vic tip cn gii tr thc H Ni, nht l khih c cnh bo v ch ngha Cng Sn. Vic h b nc ra i s gy thit hing k cho t Nc b mt i nhng cht xm m sau chnh nhng ncngoi l ngi hng dng. l lnh vc m ta cn phi trnh nhng sai lm ngngn do nhng ngi c gio dc c khun t ng l th phm, bi v h yt mn, y kiu cng, bi v h khng c trnh v lnh vc tr thc v x hi.

Nhng, theo nh gi ca cp Lnh o, iu t hi nht l iu e do n tnhtrong sng ca cn b khng chin hn mi nm nay c ng gio dc. Khin vi khng chin, ton b hay t nht l gn nh ton b cn b l c nhngvt nh ca t sn, ca th gii phn ng. Nhng vt nh lm hoen tm hn

nhiu hn l th xc, lm bin cht con ngi, lm sai lc quan im v lm mom t duy ca h. Phi cn nhiu nm mit mi hc ch ngha Lenin, hng nmtheo nhng lp hc chnh tr, nhng bui ph bnh v t ph bnh, nhng ngy laong chn tay, tri nghim gian kh cha sch nhng vt thng mng m, cha tr khi nhng tt bnh nu khng phi l cho mt s trinh nguyn cho thxc, th cng t n s chn thnh bin thnh nhng k d bo cho lnh o.

Ngy nay h li phi tr v vi chnh ni c nhim m h trc y sinh sng,ng bt chc Trung Quc tm cch cho h trnh nhng vin n bc ng

bng cch trang b cho h nhng bao nga thai trnh nhng mm SIDA chnh

tr, mt bnh truyn nhim cht ngi, y chang nh trang b cho ngi chngSIDA i thng. Ci g quyn r cc ng quan khng chin mt khi h trv Th ? Mt ba n thnh son c champagne, ru Ty, thuc l Anh, nhngiu valse o l, nhng nh mt a tnh v nhng n ci mi mc ca nhngnng tin kiu dim l qu ko tn man r ra khi rng r nm hn vom yu tinh v lm hn phi bn linh hn cho qu d Nhng lm sao s khnngoan v nhng tin liu ca ng li c th ngn c nhng t thu triu ca

11


12/198

ham mun nhiu nm b nn v ang n lc n tung? Trong nhng nm1989-1990, c nc bng hong tht vng v kinh hong trc ti c ca nhngng vin bin cht, nhiu quan chc cao cp ca ng v ca Nh Nc hnhx nh nhng bng ng trm cp, nut nhiu t ng ca cng qu thomn ham mun tin ca mnh. Cha bao gi, d di bt c ch no, mt vtai ting nh th li c th xy ra, v ng phi mt v xu h v en nhnhum bn. Vin n bc ng qu tht chi tri vic gio dc chnh tr.

Ngy 10 thng 10 nm 1954 ng 10 gi sng, lc lng Khng Chin trng thtin vo Th . Dn u l on qun vi nhng l c tung bay vi ting trnglin hi. Nhng cn b ng trn nhng chic xe ti vy tay cho ng bo ngy hai bn ng ang h to nhng ting vui mng, pht pht nhng l c nh.Tt c hai bn nh ph u trang tr v nim vui khng t trn nh mt ca tngngi dn. Tng chp, on qun phi ngng li nhn nhng vng hoa ca tngon thiu n mang tng. S nng nhit ca dn chng ln n cao , thtchn thnh v nng hu. K c nhng ngi m con tim cn ang nhp nh nhngtic nui vi ngi ch hm qua, tt c u chun b y cho mt cuc gp gd thng bng s rng ri v lch s, h v tay hoan h nhng ngi lm nnchin thng in Bin Ph: chin cng ca h khi ng li nim hnh din cangi dn Vit v phc hi li danh ting cho nc nh.

Trong hai tun u, tt c cn b u c lnh khng ra khi ni ang c ng.Chng ti khng bit c l do ti sao. C phi y l v vn an ninh? Khngk nhng vin n bc ng m mi ngi cho rng c th ph v s trong sng

ca nhng con ngi khng chin sau nhiu nm c ci to, th c phi chng vs sng n ca nhng k qu khch hay gin ip c th mang n nhng ci chtv ngha cho nhng ngi m ng mt hng chc nm o to v binh thnh nhng ngi Cng Sn trung kin? Hay c nhng ngh k quc angmanh nha trong u ca vi lnh o ang nm quyn v h ch mun thuc quyntun phc mt cch m qung? Mc k l do g! C chuyn lo bo v an ton haych l mt nhc nh l chng ti ch l nhng con cht tm thng trong tay canhng ngi lnh o, chng ti u ci u phc tng cho bo cha phn lnh lcno phi hnh ng y nhng con r bt m chng bit bn tm suy ngh ti sao.Trong khi chng ti c th v thm nh H Ni c ch ni n ng hong,

ging m nm m th chng ti phi nm trn sn trn, cun mnh trong nhngtm chiu khng khc g nhng t t ang ch ngy t u vo my chmChng ti tip tc sng i kham kh k lut nh nhng ngi Spartan nh nhngnm b mt khng chin; khi ba n kt thc, chng ti li xp hng ra bt bnvi nc. Tht ra u cn thit phi i x bt nhn ko di thm hai tun xa cchcho nhng ngi i khng chin hn mi nm cha gp li gia nh? Ch cnthm vi trm bc ng na l mi ngi tr v c th m li cha m anh em

12


13/198

v trao cho nhau nhng git nc mt mng ti sau nhng nm xa cch m tngnh thin thu. C phi chng ngi Cng Sn l nhng anh hng m mt khngcn l, m trong tim tnh cm gia nh bin mt, linh hn b hu dit bi mtnim tin in cung vo mt hc thuyt ch ngha hay mt tn gio?

V phn mnh, mt mt lng ti rn r vui sng c t chn tr li thnh phni ti sinh ra, ni m nhng k nim y nh mong bm cht ly ti sutnhng nm xa cch; mt mt khc, lng ti li ho bun v khng c quay vnh trong gi pht u tin gp li cha m gi ang khc khoi ch mong gpli a con trai ln ang ra vo him nguy m khng cn tranh ci chi n nchuyn n ra i l c cn thit hay chnh ng khng.

iu khng vui ca ti kt thc khi ti c phn cng v nhn trng Lut. Ngaysau khi bui l bn giao chm dt l ti chy bay v nh gp li m cha chynhng ging nc mt khi thy con mnh cn sng tr v.

Ngy k, ti tp hp ton th nhn vin trong phng gim c, mt cn phng lnmnh mng pha phi u trn ci thang lu to tng, i din vi ci gingng to m hn mi nm trc ti vn hay ng ging bi cho sinh vin haythuyt trnh trong nhng bui hi ngh cho mi ngi.

Tt c ban ging hun u bin mt ngoi tr ng o B Cng, tt c chncon ng ra nc ngoi hay quay ra hnh ngh lut s. Ti ch cn li ba c thk v mt li xe hnh din l giu v gi li c mt chic xe thot khi tay

cnh st ca Thc Dn. Trong khi ch i quyt nh t chc li hay gii tntrng Lut, chng ti chng c nhiu vic lm, nht l sau khi xp li th tcho Th Vin, xp vo k b sch Lut Dalloz-Sirey ton tp m khi lng sch tng nhiu ln lm trn xoe mt ca dn khng chuyn ngnh. [1]

Ti phi mt cng ko gi c mt ca cc c th k xung hai gi mi ngy,bi tp th tn mi m nhng ngi cng sn dng khng th ngi luhn v ch l c ngi m ngp v khng lm g c cho ht ngy? V vy, trnh khi sinh ra c ch v c ngy khng vic g lm, nhng ngi cng tc viti yu cu ti khai tm cho h v ch ngha Maxist. Khng c g lm h kh chu

bng phi nghe nhng iu n n v ch ngha Maxist v nhng ci ngo mnch ng cho ci tt vo mt. Ti bo m cho nhng ngi nghe l nhiu k ni vMarx nhng cha ln no c v Marx, hoc nu c c may c c vi ontrong cun T Bn Lun th h cng ch hiu chi. Chng c l nhng ngiMarxist dy dn phm nhng sai lm gh gm gy kh au cho dn tc, kotheo s nghi ng v s hiu bit ca h v ci hc thuyt m h ang theo.

13


14/198

Khi m ti khng c mt mnh bng hay t mt trnh no v hc thuytMarxist, ti cm thy khng thoi mi khi can thip vo lnh vc chuyn mn cacc Tin S v ch ngha Marx. Ti c gng gii hn trong vic tho mn tr t mca my ngi cng tc. Ti trnh by vn bng cch t ra nhng cu hi mh c th d dng tr li. Nh qua cch gi ti chuyn cho h mt chthiu bit v ch ngha Maxist qua hn mi nm trong khng chin. Ti ni rrng vi h l hiu bit v ch ngha Marx ca ti ch l mt to nhng cng lt mt n nhng k dt hay ni ch nh Trissolin [2] hay tho g nhng sai lmdo nhng ngi Marxist c bng cp.

Thi gian tri qua. ng vn chn ch tr hon quyt nh ng hay m TrngLut. Ti hiu nhng ngp ngng ny. Trong nhiu nm lm vic cc cp Ton v lm lut s ch nh ca Chnh Quyn, v nh vic phi theo di tip xcthng xuyn vi nhng cn b c trch nhim, ti c dp quan st thy sau cungm tim thc ca h l mt s hi s tt nh v Lut Php. Xa kia, trong thihot ng b mt, nhng ngi i lm cch mng c nhng ngy en ti vi ch x n ca Thc Dn v nhng quan to ca n. V vy, h kt b vi nhau vinhng ngy hy sinh v cc kh trong h thng xt x m h cho rng l cng ckm kp trong tay ca bn t bn. Tuy nhin nu h chu o su tm hiu v hthng php l v cc b Lut ca Lin X, th h s thy nhng cng c trn pqun chng lao ng cng hon ton c th bin thnh nhng phng tin bo v

Nh Nc v Cch Mng chng li gii t sn phn ng. H ch cn thay ngiv mc tiu.

Nhng theo ti, ngi cng sn ght php lut c mt l do su xa hn. C nhiuquan im tht khc nhau gia nhng con ngi lm chnh tr v nhng con ngichm lo Lut Php, h khc nhau v thi quen tm l v khc nhau c v t duy.

Chnh tr l mt lnh vc m mi bin gii u m nht m mt ngi c th vtngang qua khng chiu khn v thng khi khng bit lun c vic c bin giihay khng. l mt vng t y nhng i ct m gi c th lm bin dng tuthch, c nhng m ly cn phi trnh khi mt ci cht b ngp ln. y l nim s nhp nhng l k chin thng. Ci khng chnh xc v hnh ng v ngnng to c hi cho nhng din dch khc nhau, nhiu khi mu thun ln nhau.

K phi phiu lu vo phi trnh chuyn logic, s sng sa v chnh xc, chphi ngh n nhng vic thi hin ti m qun i nhng g lin h n qu khhay tng lai, phi gt b nhng chun mc o c hay tnh cm v trn ht thy,

phi hnh x vi mt thi c hi ch ngha sc bn v linh ng.

Vng t ca Lut Php, ngc li, c bao bc bi ni v sng nh nhngng ranh gii t nhin. y ch c ci cht ch ca hnh hc, ca logic thun

14


15/198

l, s chnh xc ca php tnh theo tinh thn Descartes v ca mt s r rng minhbch. Gia s hp php v bt hp php l mt ng phn r rng nh gia trngv en. Ngn ng ca Lut th hin nhng nim, kin, nh ngha tng nidung v khng chp nhn nhng vng khut trt lt chung quanh, nhng lp lch ngha, nhng gii thch y ph php v la gt a ra. Nhng tranh lun vLut ko theo nhng ng v kin nhng phn thng lun n t nhng llun t c s trn nguyn tc ca Lut Php, trong nhng bi vit khng cnnhng t ng rng tuch v cn tranh chp ng sai trong ci s thanh thn ca

bin chng, di nh nng lnh lng ca l tr.

V th, s i khng gia chnh tr v lut php l khng th no gii quyt c.Trong khi nh chnh tr mun khng nh ch ngha duy ch th nh Lut hc lichim u th v s hp l. Mt phe th lun t vn mt cch c th, phn tchtng yu t ca s vic, xem xt nhng tng quan v nhng tc ng qua li, tmchn tt c nhng gii php rt cuc chn ly gii php ti u v c li nht, vdng tt c quyn hnh trong tay thc hin n. Loi ngi khng h b rng

buc bi bt c nguyn tc, ngha v hay nim tin no. H t do nh nhng connga hoang trn cnh ng c mnh mng, tn ph nh nhng cn bo hung tnang git tung nhng mi ngi v nhn chm nhng con tu chm su vo lng binkhi. Da vo hon cnh thun li, nh chnh tr chi x lng con ch bi camnh v biu th mt lng ham mun v gii hn. Nhng c hi ca h li va chmn tnh cng nhc ca h thng t php v nhng qui iu trong Lut. V th hmun qut b h thng t php v nhy xm ln trn Lut Php; nhng du thno h cng c mt nn t php ang ng yn v qun lng trong Khng Chin,

ni m chnh ph ch ni chuyn vi c cy th rng khi m nhng ngi theokhng chin vi tm lng yu nc v ch lo thi hnh bn phn, khng dm quyry gic ng ca lnh o.

Nhng tt c u tr nn xo trn sau ngy tr v H Ni. y l thi mtthnh ph thu mnh khng cn nhn nhp v ngay s yn tnh cng gy kh chucho chnh quyn mi. Thi nh th biu dng mt tinh thn tn trng Lut L.Bt c khi no quyn li ca h b xm phm, lp tc ngi dn n g ca LutS v Lut S on nh nhng thnh tr ca cng bng v Cng L. chng tthin ch, chnh quyn cng sn khng thy g tr ngi gi li Lut S on

khi m nhng Thm Phn x n c thay th bng nhng ngi do ng oto v gio dc, v chnh nhng ngi ny l nhng ngi quyt nh kt qu cami v n. Sau ngy tin vo H Ni, trong khi nhng chuyn c tnh ni b nhth c th gii quyt d dng, th ngoi nhng nc anh em, Vit Nam cn phi niquan h vi cc nc t bn. Nhng nc ny l nhng nc thng tn PhpLut v ch chu k kt nhng hip nh ph hp vi khung php l. Bn cnh ,nhng nh ch quc t hay nhng t chc nghin cu rt k v Vit Nam, h c

15


16/198

kh nng gip Vit Nam hng nhng tr gip ca h v ng thi cng quy trchc nu Vit Nam phm nhng sai lm. Bng con ng quc t, nhng quy iuca Lut mnh m i vo Vit Nam v nh cm quyn bt buc phi quan tmn.

Sau in Bin Ph, ai cng bit rng Hip nh (Genve) chia i Vit Nam rathnh hai phn: pha Bc do Nh Nc Cng Sn nm, pha Nam do chnh quynthn M Ng nh Dim nm. Mc d rt ng Lut v mt hnh thc, Hip nhGenve xm phm quyn ca mt dn tc t ngn xa lun lun sng trnmt t Nc duy nht. T rt sm, khi ngha v trang c t chc trn cvng chng li nh cm quyn, khi u cho nhng bc thng nht t Nc.

phn cng, nh cm quyn pha Nam bt cm t mt s tr thc nh Lut SNguyn Hu Th v gio s Phm Huy Thng, kt n h l nhng ngi cm ucuc ni dy, v tin hnh vic n p m mu nhng ngi m h cho rng nuidng nhng khuynh hng nhm thng nht T Quc.

Chnh ngha thng nht t Nc phi c bin h trc din n quc t; dlun quc t phi c thng t chuyn g ang xy ra min Nam Vit Nam.

Nm 1956, Hip Hi Lut Gia Dn Ch triu tp hi ngh th gii Th Bruxelle ca B. Trc c hi tht ln lao , nh cm quyn (pha Bc) lin tchc mt on i din i tuyn truyn cho chnh ngha ca mnh. Trong cngv l Ch Tch Lut S on v l Ph Ch Tch Hi Lut Gia Vit Nam ti cgiao ph lm trng on, cng vi Lut S ngi Cng Gio Nguyn Huy Mnl Hi Thm, ng thi l Ch Tch To n Qun S v cng l mt quan chc

cao cp ca ng. Nhim v ca chng ti l lm sao c Hi Ngh a ra nghquyt ng h Dn Tc quyn u tranh thng nht t Nc.

Khi chic my bay Sabrina (Ty Ban Nha) p xung phi trng cng va lchong hn. Mt th k Hi Ngh n v a chng ti v khch sn. Sau khi tmra v thay qun o, chng ti xung phng n rng mnh mng v lng ly sngchi. Tt c nhng chic bn trn c ph nhng chic khn khng mt vt nhtrang tr vi nhng bnh hoa u c khch ngi. Chng ti l nhng k n saucng chim ci bn duy nht cn li. Sau ba n, chng ti vo phng khch vc mt on tin gn tip cn: l on ca Bc Triu Tin. Chng ti lm

quen tht nhanh chng, hai t nc chng ti c s phn ging nhau.on chng ti chia nhau mi ngi i gp mt on bn tranh th cm tnhcho chnh ngha ca mnh. C nhn ti, ti tm gp ng Ch Tch Lut S onBruxelles v tho lun vi Ch Tch on ca i Hi nhm a vo ngh trnhvn ca chng ti. H t chi mt cch rt l l chng trnh y khngcn thi gian trng, v hn na Hi Ngh nh cho mnh s mng gn gi Ho

16


17/198

Bnh v khng ng h bt c mt cuc khi ngha v trang no, d l c chnhngha. Ti vn khng mt can m, vn tip tc tranh th nhng trng on ccnc, nhng ngi m ti cho rng l c trnh tr thc cao, nhng ngi m ticho rng c mt nh hng nht nh, l vic a vn cc k thit thn cachng ti vo ngh trnh l mt vic cn thit. Nhng c gng y cui cng cngc n p bng mt thnh cng tht may mn: vn ca Vit Nam c avo ngh trnh nhng c sp vo lc cui cng ca Hi Ngh. Chng ti tht nnlng. Kinh nghim nhng hi ngh quc t nh th ny, cng lc vo pht cui,

phn ln cc on l tranh th lo v my bay, sa son hnh l i v. Qutht chng ti tht nng lng v bun phin ch bui kt thc hi ngh. Chc chngti tham d Hi Ngh ln ny l mt cng toi. Chng ti phi n ni ra sao vi lnho y?

Mt bt ng xy ra. Sau khi bi tham lun cht c c th on Vit Namc mi ln in n. Chng ti tht tnh khng ch i mt c ch lch s nhth vo lc cht. Ti lin ln bc ngay sau khi Ch To on loan bo hi nghc ko di thm mi lm pht. Lng ti tht vui sng v tim ti p lonx Bng ging ni y xc cm, ti bt u trnh by lun .

u tranh, d l c v trang, vi mc tiu loi b sai quy hay tr b bt cng, np, hnh ng man r, hay loi b nhng chng ngi ngn cn s tin b caho bnh l ci m u, l giai on u tin cho mt ngy kin to v gn gi ho

bnh. Danh ngn ca Hy Lp ni mun c ho bnh phi chun b chin tranh.Phi chng l khng c mu thun gia chin tranh v ho bnh, khi m chin tranh

xm lc git cht ho bnh, mt khc, chin tranh c chnh ngha l ginhc ho bnh, gn gi v bo v n. Ch c k ngy th v tr con mi tin rngchin tranh l i ngc vi ho bnh, l hai mt i khng ln nhau khng thnhn nhng nh th gia m v ngy. Ai c th chp nhn mt quan im mh nh th? Ti mang ht nhng l l tnh cm, chng tc, lch s, ngn ng,kinh t v x hi vn ng cho chnh ngha ca Dn Tc Vit Nam.

Trong phn kt, ti trnh by vi ngi nghe bng nhng nh sau: Tha cc bnBa Lan v Hung Gia Li, mi ngy hm qua, cc bn au kh nhn qu hng

b chia nm x by; tha cc bn ngi Hn v ngi c, cc bn cng au n

chu ni bt hnh nh th. Nhng cc bn may mn hn chng ti l khng phithy vi chnh mt mnh nhng nt mt au n, c nghe tn tai ting tht canhng ngi, c cng dng mu chy trong huyt qun, c con tim cng chia snhng bun vui vi bn, phi qun mnh au n di bn tay ca nhng k ao

ph.

Ti khng bit, trong s nhng ngi ang nghe ti ngy hm nay, c ai , v b

17


18/198

buc ca ngh nghip, phi tn mt chng kin cnh thn ch ca mnh b hnhhnh. l thi Thc Dn chim ng. To n H Ni ch nh ti lm Lut S

bo cha cho mt tn cp bin ngi Hoa b n t hnh, ngi ny vnh HLong git hn mi hnh khch trn mt chic tu. Ti c ch nh bo chacho hn v phi c mt khi hn b hnh hnh. Bn mt hung c ca n khng lm aicm tnh, nhng nh mt cui cng khi hn t u vo my chm lm ti thy tinghip. Ti nhn ni khc khi li dao rt xung ct gn ngang c hn. Mt dngmu pht ra, ci u rt mt bn, ci thn mt bn rt vo ci hm vi y mtca.

Tha cc bn, ci my chm , c t th k trc. N chng nhng c dng chm u nhng k phm ti c, m cn dng chm u nhng ngi conyu nc ang u tranh thng nht T Quc, khng b dn lnh v trnp lng yu nc ca h.

V cu Hin Lng vi tn gi mang m hng t t nh th li l cy cu chiact Vit Nam thnh hai min, phi chng l li dao nhn m thng vo da thtca ngi dn, chia tch gia nh hai bn b khng th nhn nhau vi con mty l. Ging sng khng cn l nc chy m mang trong lng n nhng gingnc mt ca phn ly, nhng ging mu ca nhng ngi can m vt sng ri ng xung bi nhng vin n bn t nhng con Tu tun cao tc.

Cc bn ng nghip thn mn, trong sut thi gian hnh ngh, chng ta t nht mt ln chng kin cnh chia tay ca mt cp v chng. Trong bui ho gii u

tin To, chc cc bn khng bao gi qun nt cng thng ca hai cha m, vhn th na nh mt s hi v y nc mt ca nhng a con ht nhn cha ri linhn m, ht nhn m ri li nhn cha, chng cm thy au n trc thm cnhchia la ca m cha, trc s sp ca hnh phc gia nh, bi kch ca mt sau kh qut i mt gia nh m ch mi hm trc y chung sc xy p mtgia nh y p ting ci vui, nhng ngy mai y, mi ngi s ngi khc trmlng trong mt gc ca mnh trc ni bt hnh khng th no cu vn. Lm thno ngi thy ci chng ta li c th dng dng trc mt gia nh tan v, nht lkhi ci gnh nng bun au li trn vai ca nhng a con?

Hn th na, cc ng nghip thn mn, khng phi ch c mt gia nh b tan vm hng triu gia nh ang ku than v kh no. V tuyn 17 khng ch l mtng bin v hnh hay mt ng chia t nhin ca a hnh, m l mt ln sng

phng i nhng ting ku van, trch mc v than khc ca hng triu ngi bbuc phi xa la nhau m khng h bit ti sao, s tn c ca nhng ngi bth phi chu a y v cch chia v c qunh. Ln sng cng pht i nhngting ut hn v hn th ca hng chc ngn ngi con yu nc phi cht gc

18


19/198

di ln n hay my chm, duy nht ch v h mun sng trong mt t ncthng nht, cho h v cho ngi khc!

Ti va pht m ln mt t ng thing ling: Ho Bnh. Chng ta tp trung vinhau ngy hm nay y l gn gi Lut Php v Ho Bnh. Nhng Hi nghny, ngi ta nhn danh Ho Bnh t chi ghi chuyn ca Vit Nam vochng trnh ngh s. Mt vi ng nghip, chc chn l rt thin ch, li quan tmn ch ngha hn l ngha su thm ca hai ch Ho Bnh, cho rng mi utranh c v trang khng th c Hi Ngh ng h v chng ta phi bo v HoBnh. May mn thay h ngh li ng lc v lng tri thng: chng ti ng y, trn din n ny mong mi ngi quan tm su sc v ng h nhngc gng ca Vit Nam chng ti nhm kin to Ho Bnh v thng nht li TQuc.

Chng ti thu hiu r rng rng, qua qu nhiu hy sinh mt mt trong Th ChinTh II, chu ng tn ph ca bom nguyn t, sng nhng ngy nh sp tn th,nhn loi tr nn t lit v s hi, li cng cm thy nhu cu khn thit c sngtrong Ho Binh v li cng mun gn gi n! Nhng s hi tr thnh ni mnh, mu thun gia Chin Tranh v Ho Bnh c n gin ho, bnh dn hov cng tr nn m m, t ci nh kin Chin Tranh v Ho Bnh l hai mti khng li cng c cng c. Cch suy ngh cn tr li suy ngh binchng cho thy quan h qua li hai chiu ca chng. Ngi bnh dn thng hay

bm vo vo nhng suy ngh hi ht ca vn , h cng thng hay lp nnnhng ro ngn khng th vt gia ngn t, ch ny chi b ch kia. Bn phn

ca chng ta l phi vt qua cch suy ngh ch nng phn ng m v c php, o su tng ngha sinh ng trong ni dung tng cu ch, nhn thc chng quathc t c th v sinh ng. Chng ti lc ny c ni n cu danh ngn Hy LpSi vis pacem, para bellum [Mun c ho bnh phi chun b chin tranh], chngta khng nn hiu n nh ci g gy hi, m phi hiu l khng c ln ranh giachin tranh v ho bnh.

Chng ta nh rng nm 1938, ng Neville Chamberlain k kt Hip UcMunich v tuyn b rng ho bnh c cu vn! Sai lm: hip c ch l lmt bo trc cho cuc chin xy ra mt nm sau ! Ngc li, mt cuc chin

vi chnh ngha v hp php chng li k xm lng dnh li c lp cho T Qucv t do cho Nhn Dn, chm dt s chia ct hai min, bin nc mt v kh authnh nc mt ca mng vui l c phi chng l mt cuc chin bo hiu cho mtnn ho bnh cng bng, vng bn v tht s, n on t nhng gia nh ly tn,chm dt vic khc than ca nhng k v ti, lm nhng n ci kh ho n hoatr li trn mi, mang li hnh phc v hy vng cho tri tim, tm c nim vuica cuc sng, c ti sinh tr li nh mt con ngi. Trong ngn ng ca nhn

19


20/198

loi, hay t nht l ca chng ti, cuc chin tn gi l Ho Bnh.

Khng phi bn phn ca chng ta, nhng Lut S Dn Ch, l lm d dng chovic thit lp nn ho bnh nh th trn th gii bng cch ng h nhng cuc utranh c mt kt thc thc m mn. Cho php ti c nu vn mong quv quan tm. Ti hy vng rng kht vng ca dn tc ti s khng b bin thnhtht vng v ti hy vng nhn c nhng gip ng vin ca qu v gipdn tc ti cng hin nhiu hn na.

Nhng c gng mang li thnh cng m mn v chng ti t c nhng gm dn tc mong i.

Trn ng v nc chng ti c on Sec mi gh th Prague d vibui lm vic chung. Chng ti nhn li.

[1] Dalloz v Sirey l tn ring r ca hai nh xut-bn chuyn v cc tp ch nghin cu phplut ca Php, c mt t nm 1945. V sau Dalloz v Sirey sp nhp lm mt nn c tn mi l"Dalloz and Sirey" hay "Dalloz et Sirey" hay "Dalloz-Sirey". Cc tp ch ny ln lt c chnlc, gp li v ti bn thnh mt b sch dy, bao gm cc s pht hnh trong nhiu nmtrc, gi lDalloz and Sirey Repertoires, ting ta gi lDalloz-Sirey Ton Tp.(N.D.)[2] Trissolin l nhn vt chnh trong v kchNhng ngi n b thng thi ca i vn hoMolire ca Php. (N.D.)

i thoi vi Lut S ngi Sc

Ting Php c dng trong bui tho lun vi Lut S on, v vn c bnl mt quan tm rt ln ca gii Lut gia cc nc Cng Sn. Cc bn ch nh

bt u cuc tho lun.

- Trong mt nc m s phn quyn c p dng, thng qua t chc cc To n,quyn T Php thi hnh Lut v ch ti nhng k phm php. Nhng mun nhng

20


21/198

sinh hot T Php c vn hnh tt v Lut Php c p dng, gii Lut giaphi hnh ngh vi tt c lng tm v trch nhim, v th bn thn h khng tht ng ra bo v quyn li ring ca mnh m phi nh n s can thip ca HipHi Lut S, nht l vo nhng khi h b chnh quyn tng cng p bc trong mt

bi cnh x hi phc tp, hay nhng khi xy ra xung t gia cc hi vin vinhau. Vn nu ra l thy l: chng ta c cn mt s cho php ca nhng giichc chnh tr c hnh ngh Lut S hay khng?

- Ti ang v th m ti c th tho mn s t m ca cc bn. Php, nm1931, khi ti tuyn li th trc To Ph n Monpellier, h khng h i hi btc hnh thi cho php no. hnh x mt ngh t do, chuyn xin php mt thmquyn no l mt iu ng nc ci v n nh mt quyn t do ca nginy. Ngay c chuyn quc tch cng khng l vn , t ra l cho nhng ngi lcng dn ca Php. Ch c hai i hi duy nht: mt l phi tt nghip mtTrng Lut, ni rng l c mt trnh hiu bit Lut Php ti thiu viu th hai l cha mt ln mc ti hnh, mt ln na ni rng mnh c mto c tt.

- Rt c l. Nhng ti sao nhng nc Cng Sn, nh lnh o chnh tr cho rngh phi nm Hip Hi Lut S v cho rng chng ta, nhng ngi hnh ngh phitu thuc ni h?

-iu c th gii thch c. mt nc Cng Sn, ng tuyt i c quynchnh tr, nm gi mi quyn hnh; theo ch ngha Cng Sn giai cp nm quyn

khng bao gi san s quyn lc cho bt c ai khc. mi mi nm quyn, hngmi c quyn, ko di n v tn, khai thc n tt cng ca chiu su; ni mtcch gy gn, y l mt ch chuyn ch ba chiu khng gian, mt ch chuyn quyn gn nh tuyt i, gian xo nht, cng rn nht trn th gii vtrong lch s nhn loi. Di mt ch nh th, quyn t do l mt lm ln, mtloi bnh hon cn phi loi b trong dn chng. V vy, khng bao gi c bt cloi ngnh ngh no l ngh t do, khng c ngh Lut S, khng c ngh Bc Sm ch c nhng ngi l nhn vin lm vic v n lng ca Nh Nc, phinhanh chng thi hnh lnh ca h. Khi m ng v nhng ngi chp bu khngth c mt mi lc mi ni hnh x quyn tuyt i ca mnh, h bt buc

phi nh v n nhng ngi c kh nng, m kh nng nu c, ch l kh nngtun ch ngi ch ca mnh mt cch m qung v t ng. Hu qu l nhngngi nm gi quyn hnh t cao n thp u lm vic khng vi kin thc haykh nng cn thit m bng s thiu st v vn ho v s ngu dt! vi nc, BTrng Gio Dc cha h qua ht lp Trung Hc Ph Thng, B Trng v ThTrng B T Php cha h hc qua Trng Lut. Trong nhng hon cnh ,mt Lut S on chn chnh lm sao c th hot ng c? B l thuc hon

21


22/198

ton vo nh cm quyn, Lut S on khng th sinh hot theo nh truyn thngc.

- Chuyn xy ra nh th no?

-Bc u, nh cm quyn chn mt s ngi a vo Lut S on: a s lnhng nhn vin hu tr vi mt lng hu cht i v mt vi ngi tr ttnghip nhng ni gi l trng Lut do mt s bit ni chun ting Nga v hc c mt vi iu bng by ca H Thng T Php Lin X. m ngi nyl nhng y t ngoan ngon cho Nh Nc. Cng lc y, nhng ngi au kh l mt vi mun c lp th b loi ngay tc khc khi Lut S on v bmt phn ln, nu khng mun ni l tt c thu nhp. Ch ni bao nhiu cng lm cho h tr nn cam tm thun phc.

Hn na, ci tn l k bo v nhn dn gn cho h cng nhc nh l hkhng phi l nhng Lut Gia vi nhng kin thc v Lut ang hnh ngh t do,h khng c quyn hay c nhng phng tin vt cht, m vn phng t. H lthnh phn ca mt on th c mt vn phng l ni lm vic v tip thn ch.Thin h bu nhng ngi c vn y nh nhng con rui bu mt tng ng. Gi

ph c nh bi Nh Nc. Li t chc ny nhm tho mn hai yu cu: thnht, nguyn tc lm vic tp th c p dng nh bt c ni no. Th hai, victp th ho l c li cho Nh Nc; h a ngi ca h v ch nh Th Lnh

Lut S on, d nhin ngi ny l mt quan chc, hon ton khng bit chi vLut nhng li l mt tay c phch trong vic iu hnh, nht l iu hnh qun

i.- Ti sao ng li than van v Lut S on?

- Th nht, bt c nh cm quyn no cng b iu kin ho bi khuynh hngchuyn quyn. Nhng ngi Cng Sn li b chuyn ny hn ai ht. p tquyn thng tr m h rt bit y l vn ht sc t nh, chnh quyn cng sn sng to ra mun vn th on bng cch a nhiu ngi ngoi vo t chc,c khi s ngi y li nhiu hn l ngi ca chnh t chc. Bng cch trn lnngi trong ngi ngoi nh th trong mt t chc qun chng, ng kim sot

h d dng hn, hiu qu hn v gt hi thnh qu ca mt khi nhn s m trong c tay sai ca mnh. Nhng tay sai nh Angus v Ceberus. Bn cnh , bngcch cm cn ngi ca h dng l tr v ngn t, ng h h xung hngng vt, nhi nht h nhng phn x bin h thnh nhng ngi my. Chng

phi khng c l do m b ph thu Circ bin t nhn ca b ta thnh nhngcon heo c ph cho ti nng duy nht l bit nhy qua chic mng n khi nhnhiu lnh. Tt c cc tay nm quyn u chung m c l c c chic a thn

22


23/198

ca thy ph thu.

Nhng, nu ng p dng bin php kht khe trn gii Lut gia, trc ht l v hl ngi tr thc v l i tng ght hn ca nhng k chuyn quyn, v Lut gial ngi c ci u suy ngh v c ci mm ni, hai thuc tnh gy c cmni k cm quyn, lm phc tp cho cng vic v gy xo trn cho k hoch cah. Hn na, trong gii tr thc, gii Lut gia li cng ni tri vi kin thc v

Lut, thng tho, thng nm vng nhng hi ngh v nhng cuc ph bnh, vcn hn na l h c thc v t cch, danh d v trch nhim. H t mnh tvo v th tng phn vi nhng con ngi my khm nm nnh b vi nhng kchuyn quyn. T , trong khi tc nghip bo v quyn li thn ch trc cc cpTo Hnh S, rt thng khi, h tr nn c thi khinh thng, ngay c lo xctrong nhng lc knh chng li h thng Php l ca cng quyn hay cc cp lnho chnh tr. i vi qun chng, trong khi nhng nh bo cha nhn dnlun vn ln ci u, th gii Lut gia ng thng trn tm vc ca mnh, gy sch v v th tr nn i tng b ght hn ca gii cm quyn. H theo mumc ca La Bruyre v chp nhn ng v pha ca Nhn Dn.

- C th ni l gii Lut S l mt thnh phn ring ca th gii ngi tr thc?

- Thng li ph tr cho h! H nm nhng khuyt im ca ngi Lut S lnhng ngi khng chu hy sinh, khng ngha danh lit s, cng khng mun victhay i chnh quyn v thng l nhng k c hi ch ngha. Nhng l ngi trthc, h li l nhng ngi dn y tnh dn ch chy trong dng mu. Ti ngh

rng ti c th khng nh rng Lut S on l mt tiu chun ca nn Dn Ch,rng nc no tiu chun thng th v c mt Lut S on chn chnh hotng, ni nn Dn Ch chin thng.

- Bn hy cho chng ti bit ni no c mt th ch nh th?

-Rt d hiu. Trong khi tc nghip, v c c quyn t do ngn lun, tc l t dot tng, ngi Lut S s phn i nn chuyn quyn ca nh chc trch, s btcng ca h thng php ch. Bt c ch chuyn ch no cng khng chp nhpquyn lc ca h b t vn , chp nhn nhng ci in r ca nn php l ca

h b bc trn. Ch c nhng nc Dn Ch, ngi dn mi c th thy cnh .- Nhng vn l lm sao mt Lut S on vi thc trch nhim ca mnh,gng mnh can m thc thi Dn Ch ng thi lm cho gung my chy?

-y l mt cu hi chnh ng! Lut S on ch c th hon thnh mt cch chiu nng vai tr ca mnh cng nhiu cng tt, duy nht l phi c mt nn T

23


24/198

Php c lp ghi r trong Hin Php v Lut S on t mnh phi thc ctrch nhim ca mnh. To n phi l ni dng cm cng nh l ni ca chnhtrc v lim khit, l ni lun lun c quyt tm mnh lit trong vic p dng Lutv Cng L m khng dnh n nhng h lun v bng lc hay li ch c nhn dotham nhng a n. To n v Lut S on, vi danh d v phm gi nh lhai c hnh ng nhin, l hai ct tr ca mt nn Dn Ch.

To n v Lut S on lin kt vi nhau trong cng mt ci nhn v nhng rngbuc ca ngh nghip, cng mt nim tn trng vi Lut Php v Cng L.

- Nhng ngnh T Php ch chm lo vic p dng Lut v trng pht k phmphp. N ch tiu biu cho khong mt phn ba ca mt nn Dn Ch.

- V li, t bn thn, n bo v cho nn Dn Ch nm trong mt cu trc m ntham gia. Nn Dn Ch m Chnh quyn l ca dn, do dn v v dn t n ltp trung trong tay ngnh Lp Php ni lm ra Lut ; v ngnh Hnh Php s lop dng Lut. S nguy him s xy ra khi c hai u cng cho rng mnh cquyn, vi nhng c quyn ring, c ng trn Lut Php. Nguyn tc c bnca mt nn Dn Ch l mi ngi u bnh ng trc Php Lut. H qu l bangnh cng tn ti trong mt tng quan cn bng v t kim sot ln nhau, tc lp mnh trong mt cch no khi phi i trt ng, ri vo xa cch v vocnh bn l, gi gn cho mt chnh quyn v dn v do dn.

Nh th, vic chia ra lm ba ngnh (Lp Php, T Php v Hnh Php) ngn

chn nhng k c ti c c hi tp trung mi quyn lc trong tay mt ngi.Nguy c tn hi v kinh t, x hi t nhng thm ho gy nn bi s c quyn vchnh tr, ni mt cch chnh xc, bi nhng tay chp bu, c th c trnh khihay c th gim n mc ti thiu.

Gii Lut Gia Sc rt kinh hong khi bit v s can thip ca chnh tr v canhng k c quyn vo lnh vc Lut Php, v vic ng nm ht chnh quyn,cm n chng ti gip xua tan nhng kh tm ca h. Trc h thy nhngtc hi nhng khng lm sao tm ra nguyn nhn, l do l h sng trong mt thgii bng bt, khng h nhn c mt thng tin g t th gii bn ngoi, m ch

thy mt dn chng qu ly suy tn thn tng v ng ca nhng bi kinh cu vinh danh ch nhn ca h. H thy nhng tc hi mt cch mp m ri rm,nhng li khng lm sao tm ra gii php cho vn . t ra, gi y h thy mtcht i cng v toa thuc ca cn bnh ang tn ph t nc m h l nhngngi ang chng kin. Chng ti m mt v mang cho h nt i cng camt nn Dn Ch. Chng ti t ngn nn t m ca tri thc, h s t tm thynhng kin thc vi nhng tm ti nghin cu. Khi chng ti ln ng, trong lng

24


25/198

chng ti mong mi ri y h v nhn dn ca h s c hng nh sng banmai ca nn Dn Ch ang chi sng v pha chn tri.

i thoi vi Lut S Lin X

Gh Moscova trn ng v, chng ti c on Lut S Dn Ch ca Lin Xn. Ti l trng on nn c a vo khch sn Metropole, i din vi nhcvin Bolcho. Cn phng dnh cho ti c trang hong lng ly vi nhng xaqu gi. Nhng ngn n pha l chiu ht trn nhng bn gh lng ly thi Sa

25


26/198

Hong, nhng phng tm li chiu rc vi nhng trang b hin i. Mt chic xehiu Zim Zis c dnh ring cho ti s dng; ti c th ng mnh nm di trnchic gh pha sau, tha h m m i. Nhng ti cng cm thy chic xe c li ti120 km mt gi d rng ngi ti x t ra rt kinh nghim v hon ton lm chtay li ca mnh. Nhng, hn thng nc mi vodka.

Chng ti tr nn t m v ao c c nghe nhng thng tin v nhng vn quan trng. Nhng chng ti nh phi km ch s t m v l chng ti bit rngtrong th gii cng sn, tht khng ng cch khi t nhng cu hi m ngi ithoi cm thy rt ngi ngng khi tr li. Lut im lng c p t cho h cngnh cho chng ti. V th, nh thng l, chng ti trnh t cu hi, t gii hnmnh vo vic nghe nhng bo co c c c i c li nhiu ln, nhng

bo co chc chn c chnh sa bi nhng ngi trch nhim ca ng. Aicng c th nhn bit trc mu sc, ging iu v ni dung ca n. Sau mn tco ch T Bn thi nt l phn ca tng nhng thnh qu ca ch Cng Snv, c bit l phn mt trm phn trm hon thnh k hoch hng nm v sau htl phn vinh danh ng v cc lnh o. Nhng ln ny, pha ch nh Lin X

ph l. Th nht, khng c mn bo co thnh tch ca Lut S on. Sau l h ngh trao i v Trch Nhim ca Nh Nc. Ht sc kinh ngc, chng titng nh nhy vng khi gh ngi. y l ln u tin m hai cm t Trch

Nhim v Nh Nc c gn k, trch nhim ca Nh Nc c nu ln.Chng ti t hi phi chng nhng kin ca i Hi ln th XX ca ngBolchevik ang nhp cuc v phi chng nh hng ca Khrushchev ang thngth trn t nc Lin X. Mc k, chng ti tht vui sng khi c cng cc

ng nghip Lin X bt u chung nhng iu tt nh th. Khng cn g hp dnhn l c lt i trn con ng khng ging ai v c v d hm, con ng mch vi nm trc y c th a chng ti trc ch ln my chm hay i t Siberia!

Ngi ch nh Lin X n ti vi n ci.

- Ti thy trong mt ca bn chi sng mt s ngc nhin. Vng, rt ng nh th:chng ta s trao i v Trch Nhim ca Nh Nc. Khi Stalin cn sng, y lmt chuyn cm k v ngi ta c th b nguy him d ch m ch nh nhng n

n: Nh Nc khng bao gi chu trch nhim v chuyn g By gi th chngti bt b tri buc v c th, trong vng gii Lut Gia, c th bn ci kh nhiuvn !

- Chng ti chc mng ng v rt vui v iu y. C th no, trong thi gian spti, chng ti c th c t do v hon ton c t do pht ngn trong nhng

bui tho lun ca chng ta?

26


27/198

-Ngay c ngy hm nay, chng ta c trong phng ring vng nhng i tai bmt mun nghe nhng g chng ta ni, chng ta tht c ton quyn ni nhng suyngh ca chng ta.

- Tht l mt thi k l, mt th gii k l! Nhng Lut Gia li c x nh nhngk m mu ang giu mnh khi cp mt ca cng an v gin ip. Nhng h angm mu v Php Lut v Cng L. C nhng yu t gim n nu h b bt v truyt trc To n.

-Hay li l yu t tng ti khi gp phi ng quan to cng sn h khoannhng v ai cng r s khng khoan nhng cu thnh t s khip s cah i vi Lut Php v Cng L.

- By gi chng ta ang trung tm ca vn y. Nu mt nh nc cng sn,cng nh trong thi k qun ch tuyt i, u cho rng h khng chu trchnhim v bt c hot ng ca h, th vic ca chng ta cn li l tp trung votrng tm ca vn . Con ngi t phn bit mnh vi th vt v cho rng mnhcao hn th vt l nh nhng c tnh m ch con ngi mi c. Nhng lngtm, t cch v danh d li lin h n o c v dnh lu n mi c nhn. Mingi cng c nhiu o c th cng c nhiu ngi knh n. Thin ng lni thing ling nhng ni y th con ngi khng c mi n. Trong i sngx hi, ni m ngi chung ng vi ngi, ni m nhng quan h x hi chnh thnh v t chc, mi ngi phi chu trch nhim v suy ngh v li ni ca

mnh, phi gi gn cho chnh bn thn, trong ngha l khng gy tc hi v quynli vt cht, th cht cng nh tinh thn cho ngi chung quanh. Trt t x hi chc th c duy tr nu m bt c v phm lut hay lm thit hi cho ti sn ngikhc u phi b trng pht v bi thng. Nh th trong mt th gii vn minh,chnh l c nhn v nhng trch nhim ca c nhn l nn tng xy dng x hi.

Ci nguy him thng trc treo trn u nhiu nh nc trn th gii l nhng kbo quyn lun t mnh trn nhn dn ca h, t cho mnh nhng c quyn do sc quyn m h nm, t cho mnh trn c Lut Php v t ra v trch nhim. Ninh th l ni rng nhng tng v hnh ng ca h phi c tho lun v

ph bnh, nhng li lm ca h phi b trng pht.-K c ti xem ra ging nh v ca Caesar: tuy khng c chi nghi ng, thm Messalina li phi lang thang sut m khp thnh Roma! D nhin, khng ctn c ti no li chi b nhng trch nhim m hn bit r l ch l nhng trchnhim ca tr con hay ca nhng ngi in hay mt tr. Nhng khi , ngay ivi nhng chuyn khng c ai ni n, cng khng c ngha l khng c chuyn

27


28/198

g xy ra. Vi mt xut thn ngu dt, khng vn ho k chuyn quyn khng h thc c nhng g bt bnh thng ang xy ra. ginh mi c quyn chomnh, h a ra lun iu u vit: h tn tng lin h c vi nhng ngingoi hnh tinh, h l con ca Tri, h l ngi c chn hay t chomnh l chnh l Quc Gia. Louis VIV tuyn b Quc Gia chnh l ta. Bnth k sau, trong mt bui nhn huy chng cao qu ca dn tc, De Gaulle tuyn b Quc Gia khng t mnh gn huy chng cho mnh!

- Bng cch chim hu, mt cch khng tn km v cng chng c chng c chi,mt gc gc siu phm, mt thc th v hnh, bng cch cho mnh l Quc Gia, kchuyn quyn t cho mnh ng trn dn chng, v v th c min trch mitrch nhim. K chuyn quyn cng sn hnh din l nhng ngi duy vt v thnth khng ku rng h c ngun gc siu phm. H cng chng cho rng h lQuc Gia. Ch c lc lng nhn dn a h ln nh ca quyn lc.

Rt th v nu chng ta cng nhau phn tch tin trnh ny, n khng ging nhtin trnh nm chnh quyn nh thi qun ch chuyn ch.

- Vo th k 17, Php, do s chia r ca giai cp phong kin v ng thi cngnh s tham lam kinh hong ca giai cp t sn ng minh, nn qun ch thng phong kin mt cch kh khn (phong kin vn cha tha nhn s tht bi),quyn lc nh t trn Tri ri xung. Biu tng vua-mt tri ch l ch skhao kht ca Triu nh ch khng c ngha l Thin ng hay Tri. Vua

Louis XIV tuyn b Quc Gia l ta! Nhng, khi ng ta t nhn mnh l Quc

Gia th ng ta khng h nhn l c trch nhim vi nhn dn. La Bruyre vFenneton t co dn chng ngho kh kinh hong nhng nh vua khng h cmthy c trch nhim cho hon cnh ang xy ra. Cu ni lch s m ng ta ni lch gi mt n gin l ng ta s dng quyn hnh mnh p tan mi mmmng phin lon, tiu dit mi mm bnh truyn nhim gy chia r v lm tan r

s thng nht cn ang dao ng ca t Nc. Vic ln ngi ca vua Louis XIVc quy nh bi Lut ca Triu nh, nhng cuc xung t chnh tr vi giai cp

phong kin m ng ta tin hnh li c s ng h ca nhn dn, ca gii tiphit, gii t sn tr thc v gii t sn ngh vin. Nu ng ta khng phi l nnnhn ca nhng iu ng ngn v ch ca chnh ng ta, nu ng ta c nhng ci

nhn chnh xc v gy gn v nhng quyn li hin ti v tng lai, ng ta phida vo dn th nc Php trnh c mt cuc Cch Mng.

i vi nhng g lin quan n Lin X, nhn dn thot nhng ngy gian khvo cui triu Louis XIV. Lin X hng vinh quang v s v i ca mtcng quc. Nhng ch c Thng mi bit gi phi tr l bao nhiu cho vicny? Sau ci cht ca Staline, nh nhng h hnh t nhiu c dn dng, v

28


29/198

cng nh nhng li ku than v au n, ting gm ut hn ca hng ngn hngvn gia nh, khp min t Nc, c con c chng b git, b tra tn n chttrong nhng tri, nhng lao t Siberia, s tht v Stalin c mi ngi bit.Chnh quyn cch mng, va mi c xy dng, cn ang chao o, v k th,trong v ngoi nc, ch mong n cht i. Cn thit phi c mt ngi vi nm tay

st lo li nhng bc i, sng cn v pht trin. Kt qu vt quanhng hy vng. T mt nc yu km, kinh t yu km, chng ta thnh mt scmnh qun s sc nh bi qun pht xt Hitler v tr thnh mt trong nhngnn kinh t dn u th gii. Stalin xng ng c dn chng tn sng v c sng nhng gi pht vinh quang ca Lch S Lin X. Bt hnh thay, ng tacng phm nhng ti c kinh hong m h s chng cht nm ny qua nm n.

Tin trnh nm chnh quyn ca nhng k chuyn quyn cng sn Vit Nam lil mt tin trnh bnh thng. V s qun chng nng thn, c kch ng bimt s ngi, v o ra hiu r ni thng kh ca mnh: b bc lt bi phong kin,b n p bi thc dn Ngy 19 thng 8 nm 1945, da vo th thun li lch sca tnh hnh th gii, mt khc trn i kinh hong git hng triu sinh mng,nhng ngi kch ng dn chng cn sng st ni dy v tiu dit k th, chinu mnh lit chim ly thc n v o mc. Mc tiu rt n gin v r rng,nhng bn chuyn quyn tht bi v khng t c mc tiu tng chng nht i . Mc du vy, khu hiu Cm n, o mc cng bin giai cp nngdn thnh k cung tn v bin h thnh nhng k i theo cch mng. V th, cchmng thnh cng l nh lc lng qun chng. Nhng phe cch mng cm thycn chnh thc ho s thnh cng ca mnh bng mt cuc bu c Quc Hi.

Khng thnh vn nu m tuyt i a s cc i biu l tht hc, khng h hiu ngha ca l phiu m h c mi tham gia. H n tham gia Quc Hi theoting gi ca mt t tuyn truyn rt chuyn nghip v n b phiu th thi. Thtc hnh thc Lut nh c cu vn, nn Dn Ch thnh hnh v nhngngi lm Cch Mng h h v kt dnh s hp nht ca h vi nhn dn.

- Cn c nhng g cn khc hn?

- V b ngoi nh th l . Nhng c k cn mun vt qua v b ngoi cgng nm ci thc tin. D khng bit c, bit vit, nhng ngi ta b phiu

v din t r rng c mun ca mnh. y l ch hiu lm, m nh mt s ngi ni, m thm cnh bt ngun. Ngi Cng Sn tng rng chim c tritim ca nhn dn. Nhng ch l mt o tng m d sm hay mun h phi dtb. L do hay nht l, vo nhng nm 1945-46, c mt s ngi m con s khngqu mi u ngn tay, t Lin X hay Trung Quc quay v nc vi mt m mh v khng r rng v ch ngha Cng Sn.

29


30/198

- Nhng ngi dn dng l phiu bu cho ai?

-Ngi ta s tr li cho bn l h bu cho ng H Ch Minh, h khng bu chocon ngi cng sn ang giu mt kn bng trong cuc chi v con ngi khng h ng g n vic u tranh giai cp, nhng, vi dng dp mt nhnho truyn thng, vi chm ru khng th thiu, ng ta ch c mt cu ni trn caming: on kt, i on kt, c ngha nh ng ta ang t mnh l ngi ilp vi u tranh giai cp. Mt vi lo thnh cng sn x xm l ng ta tngt ph bnh trc mt Stalin! Trong bt c chuyn g, tn H Ch Minh trthnh ba ch chng tai ng v mang li hnh phc. T sng bi c nhn thnh hnh, ng ta c thn tng ho, tn ng ta c dng khp ni, quynlc ca ng c x dng a nhn dn vo th l ngi c li cng nhiucng tt [*]. V vy, huyn thoi H Ch Minh ch to ra mt ngha dn tc vkhng cng sn, trong khi ng, c tnh hay v , ko c tm chn v pha mnhv chim hng tt c nim tin ca nhn dn.

- y l mt s lp l nh ln con en nhng n bi thm ch no?

-Bi thm l ch chnh ng t la di mnh, ngh rng mnh c th a ranhng ng li chnh tr tr con pht xut t bnh u tr, duy ch, ch quan, vi

phm nhng nh lut ca khoa hc, quay lng li vi thc tin, nhng chnh schny sm hay mun cng s a t Nc vo s ngho tng v a nhn dn vo

s au kh. Bn cnh , vi nim tin cho rng mnh l v ch, ng ngh rngmnh c th p ch nhn dn, chi a trn sinh mng ca h, bung li Lut

Php, hnh ng vi s tn c v nhn tnh nh xy ra trong t Ci CchRung t, mt k nim au bun khng bao gi qun c trong tm khm cangi dn. V vy, vn quan tm l trch nhim ca Nh Nc v chnh xchn, l trch nhim ca bn chuyn quyn thng tr n.

- Mt nghin cu v nhng k chuyn ch trn th gii trong lch s v qua thigian cho thy chng c nhng nt chung khng thay i m chng ta cn phinh n. Th nht, ngay c trong thi k xa kia ca nn qun ch chuyn chnh,vai tr ca nhn dn lun lun l quyt nh, d rng h khng ng vai ni bttrn chnh trng. Mi cuc o chnh, mi cuc Cch Mng ch c th thnh

cng nu c nhn dn ng tnh ng h. Ch ngha Marx ni ng khi cho rnglch s l do qun chng lm nn. Nhng hc thuyt ch ngha, nhng l thuytu pht ngun t b c ca c nhn, nhng hnh ng, mun c hiu qu, li phitu thuc vo kh nng v sc nng ng ca qun chng. Ch ngha Marx dyiu nh th nhng nhng tay chuyn quyn li hay qun hay khng n.

Nhng tay chuyn quyn khi t a v th quay lng v t c lp mnh v xa riqun chng, khng cn lng nghe ting ni hay li than phin, c vng ca nhn

30


31/198

dn. Chng gy hi cho nhn dn, chng bt tai thnh ic nn khng cn nghe lithan van hay i hi ca nhn dn, v nh th h t git c chnh mnh.

V th, cn phi bit rng c mt rng buc qua li gia k nm quyn v nhndn. Mt khi c nhn dn a ln nh cao ca quyn lc, k nm quyn phi ctrch nhim lo cho quyn li ca nhn dn, v trong mc c th, h phi lm tngtrng quyn li ca nhn dn theo s lng v cht lng. Mt tho thun hai

bn gia nhng k nm quyn v nhn dn, d khng bng vn bn hay li ni,nhng di dng hiu ngm, cn c trn nhng truyn thng lch s hay x hi.

Ngay khi nhng k chuyn quyn vi phm bn phn ca mnh, gy hi cho qunchng th lp tc qun chng c qyn hu b nhng rng buc v phn h; kchuyn quyn s b nhn dn trng pht v c th b nhn dn p t n t hnh.

-Hn th na, trong sut thi gian nm quyn, bt k k cm quyn no cng thchin nhng chuyn tt ln chuyn xu. Nhng d thc hin c nhiu chuyntt cho dn chng h vn khng th c min trch cho nhng chuyn xu m h gy ra. Ch c nhn dn mi c ci quyn ti thng a ra phn xt l giaci tt v ci xu ci no nng hn ci no. Nu ci tt thng, th cn cn nghingv pha k nm quyn, v h s c dn chng bit n mt cch chn thnh, h

s c a vo vinh quang ca Lch S m con chu i sau s lun nh! Nhngnu cn cn nghing su v pha xu, trong cuc i ca h, h s b h b vt i,v sau khi cht, tn h s b nguyn ra mun i.

- Trng hp ca Stalin l mt v d in hnh. ng ta thc hin c mt s

ln chuyn tt nhng ng thi cng lm mt s ln chuyn xu. Nhng khng cai dm ch trch nhng vic xu m Stalin lm v ci nguy him km theo rtcao. Ci t hi nht l hi y ngi i tranh nhau ca tng Stalin! By gi th cngl c c hi vn hnh nhng nguyn tc m dn chng xy dng quanhng thng ngy sng trong ng cay v au n. T nay tr i, khng c k cmquyn no c th i hi l nhng chuyn tt h lm c th lm tan bin trchnhim v nhng ti c m h li ni kinh hong trong tm tr ca ngi dnlng thin. l nhng trch nhim c tnh hnh s. C nhng tnh hung lmnng thm hay lm gim nh ti, nhng dt khot l khng c chuyn min ti.

-y khng phi l chuyn x ti k cm quyn, m l chuyn nhng con ngiphi tr li v nhng ti c m h lm. Nhng, khi m nhng sai lm, h hipht xut t mt chnh sch hay ng li chnh tr, s tn ph c th l gy ratrn bnh din rng ln v tan thng, trch nhim ca k cm quyn vn c coil chnh tr Khng c g ng ngc nhin: trong bc thang gi tr ca con ngi,mng sng l lun lun cao hn nhng ca ci vt cht m h nm trong tay. Mcd vy, c nhng ngi b mt mng v s cu th, v hay c khi v ch xu

31


32/198

ca ngi hay mt c quan ca Nh Nc. D nhin, nu ngi phm ti mt cchc thc, ngi ny phi hon ton chu trch nhim v hnh vi ca h trc

Php Lut, nhng rt nhiu khi h khng c tin bi thng nhng thit hicho nn nhn hay tr tin cho thn nhn ca ngi b cht. Nh Nc phi chutrch nhim mt cch gin tip, da trn tnh lin i gia k phm ti l ngi hnh ng trong khun kh trch nhim c nh nc giao ph. Nu khng, l mt trch nhim tp th ca chnh quyn gy ra thit hi trong khi thihnh mt cng vic m Nh Nc hay k cm quyn trao cho, v tnh gy thithi vt cht cho mt hay nhiu cng dn, nh nc phi bi thng nhng thithi do nhn vin ca mnh gy ra. Php, nguyn tc trch nhim hnh chnhca Nh Nc v ca tp th cng nhn vin nh nc l c cng nhn. Cnhiu cp To n hnh chnh m cao nht l Hi ng Quc gia (Conseil dEtat)m quyn cao nht l c th hu b mt phn hay ton din nhng quyt nhhnh chnh nu nhng quyt nh ny gy ra thit hi vt cht cho cng dn. Rithay, ti ngh rng ti s khng lm khi phi khng nh rng cc nc CngSn, Nh Nc chi b vic chu trch nhim hnh chnh, khng h t chc nhngTo n Hnh Chnh c quyn xt x Nh Nc v nhng n v hnh chnh thucquyn ca Nh Nc. V th c nhng vng rng ln m nh cm quyn hnh xnh v ca Caesar theo thch v khng s ai phn xt. Cc cp cm quyn cpdi v di na li dng tnh hnh ny ra sc p bc v khai thc nhn dn lnhng ngi m h tip xc hng ngy.

Nu lnh vc v trch nhim chnh tr cng ln hn th hu qu li cng khng tho lng v sa cha c. Nh Nc ch l bn tay ni di ca ng v con

ngi lnh o ng chnh l ngi ang nm trn quyn lc. Nhn dn khng lg ht, ting ni ca h b bt kn. Tt c nhng b phn ca Nh Nc l gmnhng con ngi ca ng hay nhng ngi ton tm ton vi ng; tt c ci

ging ngi ny ch c ci li g v ci lng cong ci lun vi ch. Trong nhngiu kin nh th, lm sao c c nhng ting ni dy ln i trut ph vthay nhng k bo quyn, hay t ra l a ra nhng ngh, nhng kin lm ng li ci xe ang lao mnh vi tc kinh hong v pha h su ca s

xu? Mi chuyn c quyt nh t hu cung ca ng, ni Thn B nht caThin Cung, bao quanh bi mt vng thnh kn bng nh Vn L Trng Thnhbn Trung Quc!

Ngi ta khng th ni chuyn v trch nhim, v Lut Php i vi chuyn mtcon cp ang sn sng n ti con mi trc mt. Cha bao gi trong lch s conngi m li tm st ca Thn Zeus - tc ci ba ca Thin Li - cng vi cy

gy thn ca Circ li nm c trong tay ca mt ngi, lm thnh mt b mythng tr v p bc cc k hon ho, mt b my chuyn dng khng b lm chtnhn bi trn nhng trc my! Hn na, t nht l cho ti ngy hm nay, cha c

32


33/198

mt tn bo quyn cng sn no b nhn dn xt x v kt n. Chng n chcht trn ging. Nu ting ni nghe c ngoi hnh lang ca phng xc, thkhng phi l ting ni vinh danh m l ting ni dnh nhau x ci xc lnh lokia, v c thm chng l nhng ting ht xem ai l k s thay th vo chc cahn.

Phn tch ca chng ti a n kt lun l bo quyn khng bao gi chu trchnhim v nhng hot ng ca h trong c ba ngnh Hnh Php, T Php v Lp

Php. Phi hiu rng tnh trng v trch nhim ca nhng ngi ch nm quynl do, trc nht l nhng th on tinh vi km kp v p bc ca h, th haicng phi k n tnh trng l ca dn chng. Khi ting ni b m nhm th tronglng tr nn si sc ut hn, nhng d th, cha c mt ai dm chu trch nhimvi qu cha t t m ging cao ngn c khi ngha. Trong nhiu th k, ngi

phng ng quen sng trong mt ni hi p m k cm quyn nm gi scnng v sc p, thnh cng bin nhn dn thnh nhng k khng cn ngh lc,tr thnh lnh m v dng dng trc mi th v mi ngi. Tinh thn trchnhim l mt thiu st ln nht trong qun chng. Gii quan chc lm gng, lmdng quyn hnh, ph phim, n cp ca cng, tham nhng v lm quyn. Mumc ca quan chc ny li c cc thuc cp noi theo. Trong cc bnh vin, cngi b cht ch v khng c tin hi l cho nhng ngi c tr tin v l ra l

phi c bn phn lo cho bnh nhn. Trong cc k thi v thi tuyn, thi c bncho bt c ai chu tr tin. Mi th u c th xy ra. Tinh thn v trch nhimnh ngn gi thi trn ton t nc v k lc ca s phm php v s v lim slun lun b ph. S v o c ci nho s v ti v lng thin.

S v trch nhim ca gii cm quyn, trong mi lnh vc chnh tr ln hnhchnh, khng phi l iu bt thng. N trng ln x hi vng vng min ca sd bn.

- Chng ti ng vi bn. Nhng t bn mun i ti u?

- Chng ti mun nhn mnh l c quyn khng th thng mi mi. Chng tikhng mun mnh l k thy bi hay nh tin tri. Nhng cuc i dy chng timt bi hc bin chng: cng tc bin t ci xu ci tt s n. Bt c khi no

ci xu n tt cng ca n th t n s lm pht sinh ra gii php tr bnh chon.

- Bn hy gii thch thm cho chng ti c l do hy vng.

-Khng c g l ma thut y. Cc nh cch mng Vit Nam h ho thc ynhn dn ng ln tham gia khng chin v lm cho h thy xu h l khng

33


34/198

lm g. Con giun s qun mnh nu b ai giy xo ln n. Cho n lc no conngi, ngay c k hn h nht, vn cn tip tc cn chp nhn b phong kin bclt v Thc Dn n p?

Nhng ting ni h ho nh th qu pht nhng ngi ang trm chn trong sth , hn nht. Hy lc chn mui n. Nh trn i nm no lm vng vinhng xc ngi cht i en kn trn rung vn v trn nhng con ng lng.Tt c s khn cng v s cht ang p ln nhng con ngi cn tr xng th h

s em ht sc tn m tn cng tn so huyt ca phong kin v thc dn. CchMng ghi nhn mt bn thng khng th chi ci c.

Ti y, chng ta c th tng tng rng, sau mt vi nhng b, k cm quynvn tip tc bm vu vo c quyn chnh tr v tip tc v trch nhim, tip tc tc lp mnh vi qun chng, y s khn cng ln n tt nh! S c lc m hngtriu ngi s khng chu ngi khoanh tay m cng nhau tin ln chng li boquyn v c ti. Chng ta hy nh rng chnh nhn dn l k lm nn lch s,a ln k cm quyn v cng chnh nhn dn l k s h b k cm quyn . Khim ng khng cn lm bn phn ca mnh l lm cho dn, h s c a tr vv tr ngy xabi dn, nhng ngi ang ly li trong tay s mnh ca chnhmnh. Kh c ngm gia nhn dn v k cm quyn t nay xem nh b ct t.S ng chin thng khng mu m hoa ng hay bn ci di dng v chSau ch bo quyn, mt chnh quyn chn chnh s bt u mt ngy mi.

- Tuyt! y l kin nm trong logic v chun mc. Theo chng ti, vn c

th c nhn di mt gc cnh khc. Ci gc nhn ca Lut n c ci l ca n.Nhng ci nhn ca x hi n cng khng th b t b c. Nh bn bit, nhiu nc, nhiu chnh th gi tr o c c nng ln chin tng my. i vich ngha T Bn thi nt v ang dy cht vi gii cm quyn y tham nhng,ngi lm Cch Mng t cho mnh l hin thn cho s thing ling, trong sngtrong suy ngh, tm hn khng cht vn c, cao c trong o c v np sng.Khun mt tiu biu nht cho con Tu Cng Sn l mt H Ch Minh huyn thoivi hai mnh o qun bng Kaki bc mu v i xng an lm bng lp xe c.Tht vy, gii v sn tm cch lin kt giai cp nng dn vo chung mc ch,h chi cuc chi mt cch cng bng ngay thng v t c hu thun ca

nhng ngi cng chia s iu kin sng v cng c chung nim kht vng. ivi nhng k lm n sng, H Ch Minh vi chm ru ca mt nh nho truynthng lm say m h v lm h i theo. V th vi cuc tng ni dy ca mitng lp nhn dn, trong mt kh th h hi m Cch Mng tin hnh cuc utranh v t c thng li.

Trong thi k qu , nhng b c bit suy ngh bt u nhn chn rng nhng

34


35/198

ngi lm cch mng m tnh yu t quc v ch ngha anh hng ng c cao, li khng c vn ho v kh nng a dn tc ln mt s phn cao phn! Nhng thit hi to ln do nhng li lm ca h gy ra lm ngi dn nghing v kh nng tr tu ca h, d khng b huen , nhng nim tin ca nhn dnv h cng b gim st, nim tin m h cn c nng cao tinh thn chin u.Ri thay, v tnh trng khng ai chu trch nhim nh th m ca cho bao nhiuvi phm v ti c; nhng quan chc ca ng, vi nhng ch k sinh ra vng, cho mnh b tim nhim nhng con vi trng ca tin ca, t mnh ngy cngchm su trong vng ly ca ti c. Nhng k thuc quyn, c khuyn khch bis bt b quy trch ca xp mnh, tr nn nhng k ng lo, tp hp nhau thnh

bng thnh nhm. Thi s n khi m ng vn cn tip din nhng ung nht nhth: h s khng cn nim tin yu ca nhn dn, nim tin m h mt c mt thigian di mi c c. thiu vn ho v kh nng, nay li mt c nim tin yuca dn l ci c s ln nht h nm quyn, mt quyn lc m h c c lnh t cch o c v cng s mt n v nu h thnh k c v nhn. Khi h trmnh trc qun chng nh mt ngi n b tho ngho nn v trn trung, tingi rng h cn c th tip tc c quyn chnh tr. Cng c th lnh o cp caokhng lm c nh nhng thuc quyn, nhng h vn phi chu trch nhim i vinhng k ny, bi nhng hnh ng ca nhng ngi th ba, lm tan r ng vuy tn ng b tan bin bi nhng ngn gi y cay ng v khinh mit thivo. Chng no m con s phm ti cn nh, chng y ng cn che y chngdi thm dy gi c mu trng ca s trong trng! Nhng mt khi tai ting tr nn thi qu, khng cn giu gim c na th ng s lm k ic trcnhng than phin chnh tr. ng s chn sng xung cp trong im lng thay v b

n tung ra trc nh sng ban ngy vi nhng v kin m uy tn ca ng s bmi mi mt v thanh danh ca ng b hu dit, t cp cao n cp hng bt. Btc chn cch no, ng cng s tht bi trn hai chuyn uy tn v thanh danh.Chnh tr ri y s nhng bc cho o c, o c ri s ko theo s can thipca Lut Php chm dt mt qu kh au kh m u cho mt k nguyn mnh sng ca l l v cng bng mt ln na s chiu ri vi vic ti lp nn CngL v bng tuyn ngn v trch nhim ca Nh Nc v nhng ai i din n.

D nhin, chuyn khng phi l chuyn xy ra ngy mai. Nhng n ng chochng ta mong i!

Hy cho chng ti c hy vng nhng g s xy ra nh bn ni l s tht. Hycho chng ta c quyn hy vng ngy m chng ta n mng c thy l l vcng bng tr li nhng nc cng sn l mt ngy khng xa lm!

Khi chia tay, chng ti bt tay nhau ln cui, nhn trong mt nhau v c cm nghrng chng ti cng chia nhau chung mt ngh. Nhng suy ngh chung vi

35


36/198

nhng cm xc chia s ging nhau: Chng ti, nhng ngi tr thc, mt mngi ang b tt c nhng ngi cm quyn nguyn ra, v t bit l nhng taychuyn quyn cng sn. H l nhng ngi tuyt vi k lut, v chng ta l nhngk m trong ngi c ging mu v k lut ang si sc. H l nhng k vuisng khi nhn nhng k ci u tun phc, ht th nhng khi nhang ca a duannh b, lm nhng tr o thut, dng nn nhng tn tung v i trn sn khu. Lnhng ngi cng u cng c, chng ta ngng mt hin ngang, nhin thng vo

pha trc vi cp mt bit quan st v mt b c bit ph phn. Thay v tht ranhng iu ngu dt lm ngi ta tho mn, chng ti chn mt s im lng ytrch mc. Chng ta thy rt r cp mt ca nh o thut, thy ci o c cach ngha hnh thc, thy con dao nhn du di tay o khi chng va l thanmt ci xung. Phi cng nhn l chng ta l nhng ngi bt tr. Hn th na,chng ta khng th bit mnh s u v ngy mai mnh s tr thnh ci g!

nh mt chng ti trn y nhng cm thng cho nhau. Chng ti bit rng mingi hiu nhau.

Hai on chng ti cng ng gi mt kin chung n hai ng Cng SnLin X v Vit Nam:

Cho php chng ti c gi n qu ng b nhng c vng v ngh cachng ti. Quyn lc c giao ph cho qu v khng c dng n p, trdp hay o y bt c ai ln ting ni n quyn li v bn phn, bt c ai lnting ni n quyn hnh v trch nhim. Nu qu v mun cc tng lp nhn dn

m qu v ang qun l tn trng trt t v sng trong php lut, v pha qu v,qu v phi c bn phn chm lo cuc sng y ca nhn dn v lun lun bom h c hnh phc. Nu c nh th, qu v s c nhn dn vinh danhtrong hng trm nm v qu v s c nhn dn mi mi bit n!

Nhng nu c vng mi vi nhng hnh ng di dt, mt tr hay in khng,qu v s a dn tc vo ngho i v au kh, tip tc lm nhng chuyn chuynquyn, phm lut v v nhn o th qu v s khng ko di lu! Ngay sau khi quv cht, nhn dn cng tip tc nguyn ra, o m v qung ci xc thi ra caqu v cho si lang v diu hu cn x! Tn tui ca qu v s b ng ghi trong

Lch S v s b khinh b trong hng trm nm sau.Ngy xa, thnh ph Roma, mt tng soi thng trn ang nhn lnh nhngvinh quang ca ngy chin thng. trnh bt cho v tng b nhng tung hnhim c, li dng lc ang gn bn xe trn ca ng tng, mt tn n l ni nhvi ng rng Ngi nn nh ngi cng l mt con ngi. Cng nh th, Lut Phpcng ang ni nh vi k cm quyn Bn phn ca cc ng l phc v ch khng

36


37/198

phi l n l ho nhn dn.

Tr v H Ni, chng ti c khen ngi nng nhit bi mang li nhng thnhqu bt ng m chng ti gt hi c Hi Ngh Bruxelles. Mt bui chiu i vinh danh chng ti c B Ngoi Giao t chc.

Trong nhng bui nh th, chng ti nhn c tin hai lnh o ca Phong TroGn Gi Ho Bnh Saigon-Ch Ln min Nam b bt gi: Lut S NguynHu Th v gio s Phm Huy Thng. Cha ca gio s Thng ch nh ti llut s bo cha cho con ng. B Ngoi Giao v Ch Tch To n Ti Caokhuyn khch ti nhn lnh s mnh ny. Ti nh mt in tn vo To n Saigonthng bo h l ti s l lut s bo cha cho ng Thng v yu cu h cho bitngy gi x ca v n. Nhng chnh quyn Ng nh Dim khng cho php tivo Saigon. May thay, ti cng khng c g tip tc, v n cng khng bao gic x v hai k ti nhn vt ngc an ton.

[*] Vo cui i c a vo sng trong cn nh sn cnh vn Bch Tho hay sau khi chtc a vo Lng giam xc vo lng king, H Ch Minh vn c dng nh di vt linh thingtrng by cho dn chng tn sng, tho mn s t m ca nhng k hnh hng, h vnkhng ngng khai thc ci ho quang ca ng ta p t ln dn chng nhng iu m chnhH Ch Minh cng ly lm phin. (N.D.)

37


38/198

PHN HAIMM TARPEIENNE

38


39/198

1V n Nhn Vn Giai Phm

V n H Ni, ti trn ngp trong vinh d. Khoa Trng ca trng Lut, mttrng ang cht, Ph Ch Tch Hi Lut Gia, Th Lnh Lut S on, ph KhoaTrng S Phm, gio s ph trch vic ging dy v Vn Chng Php, thnhvin ban chp hnh Mt Trn T Quc Vit Nam ng thi cng nm trong ban bth ca Mt Trn T Quc H Ni, thnh vin ca Hi Huynh Vit Php, HiHuynh Lin X - Vit Nam, thnh vin ca U Ban Bo V Ho Bnh Th

Gii, ch tch sng lp Cu Lc B on Kt Tr Thc l nhng vinh dm ti mang, in y hai mt ca tm danh thip.

Nhng khun mt uy quyn ca ch khng lm phin n ti, cuc sngkhim nhng ca ti cng khng b khn n, ti cng khng cm thy mnhquan trng hn hay nh b i. Ti bit r ch l mt mn kch, nn chng cn

phi cm thy c tung h hay b xc phm. Ch cng sn rt am m tn thch ngha hnh thc: h trn ngp th gii vi khu hiu. Danh xng hoa m vku to ch trang tr cho nhng con ri ngi ang b git dy bi mt ai trongnhm, trn hoc pha sau lng h. Nhng kch s ang din trn sn khu thuc v th gii xa xa ca nhng b phim cm. Th h phim cm v ch nghaCng Sn xut hin cng thi, ngi ta t hi anh no nh hng anh no?

Ti t hi ti sao ti li c hng nhiu mn hi nh th. C phi chng lnh ti l khun mt tiu biu cho mt phm cht hay i din cho mt ci g ?Ti ngh l khng. iu khng h xy ra d ch mt thong trong u ca cclnh t. H ngh rng, bng cch a mt ngi no vo chc v cao th h s

39


40/198

bin ngi ny thnh mt nhn vt c tm c, cng nh th, khi h y mt ngini ting vo bng ti l h gn gng ct t lng knh phc m nhng nginy c cng chng dnh cho. Nhng l mt sai lm. c nhiu ngi chng bao nhiu quyn li t ng nay bin thnh v danh khng tn tui,ngay khi h ang cn chi li trong chc v. Ngc li, c nhng ngi y khnng v o c c ngi i knh trng v tip tc c qun chng tin yu dh khng cn gi mt a v g ho nhong!

C phi chng ng chiu c n ti v mun thi ti ln, bin ti thnh mttrong nhng con kh lm h trong gnh xic chc ci l tr con? c ln vonm 1952, trong vng chin khu Bc Vit, gia lc ang khng chin chng Php,ti c ngh vo ng, nhng ti t chi vinh d . Nm 1946, trckhi tham gia khng chin cng vi cha m v gia nh, ti hin ton b ti snca ti, ba cn ph H Ni, cho Cch Mng v Dn Tc. Trong sut thi kKhng Chin ti chp nhn hy sinh tt c v cng hin ti nng ca mt gio s vmt lut gia cho Dn Tc. L thnh vin ca nhiu phi on Vit Nam trong bnHi Ngh Quc T, mt Dalat nm 1946, Bc Kinh nm 1952, Vienna nm1953, v Bruxelles nm 1956, ti ng mt vai tr tch cc v mang li mts thnh qu khim tn Cng c th v m ng ban cho ti mt giykhen bng cch ct nhc ti ln nhng v tr danh d nhng cng khng km phnv vang tn knh. Nhng ti bit l ng c mt tr nh rt ngn, d dng qun inhng thnh qu ca ngi m h khen thng trc y, mt khi k ny tr nni tng lm h tc gin. Ngay c i vi nhng ngi cng sn ni ting tng chia nhng ngy t ti chung khm vi nhng ngi ang cm quyn hin

nay, h vn khng th thot khi bn tay dng dng v tn c ca nhng nginy.

Trong nhng u ban iu hnh cc t chc qun chng, ngi tr thc thng ca ra lm ph t cho nhng ng vin gi vai tr ch cht, nm tay li v iukhin chic xe. Nhng con ri ngi trn bn ch to, tuyn b m u v kt thcHi Ngh, nhn nhng trng pho tay nhu nhc v v tr li nhng trn pho taynhu nhc khng km. Sinh hot ny tr thnh mt th tc v mt ch du chothy mt loi hp tc cht ch gia ngi tr thc ngoi ng v cc ng vin.Ti hiu rt r kha cnh ny v khng h ngc nhin v chuyn . Ti ch vng

thnh suy ca lun hi quay v chun b cho ti chu ng s thng kh sp nvi mt tm hn vui v.

Trong thi gian H Ni, gii tr thc ang tri qua mt cuc khng hong vnhit tnh. Phong tro Trm Hoa ua N ni ln trn ton nc Vit Nam. Nhiungi, cho ti lc y, nghi ngi v e d Trung Quc nhng khng chng tr vthc n ca h - vn cha bit c mt tri ca l bi, dn thn ht mnh vo

40


41/198

Phong Tro. Vng nhng chng c thch ng, khng c thng tin ng tin cy,nhng h vn m mnh vui sng trong cn thu triu ang nhn nh dng, vnim kht khao dn ch b km kp v nn t lu nay bng n bng thnhnhng tia sng y mu sc chi li v nhng chm hoa y m la xanh. Mt t

boNhn Vn c in ra, lp tc c c gi nhanh chng ginh c. Khi t boGiai Phm c in ra, lng ngi nh si sc, nh pho hoa.

Khi Nguyn Hu ang n thm, phng vn ti cho tNhn Vn, v mong tivit bi cho Giai Phm. Ti gp Nguyn Hu ang t lu trc y khi angn kim ti n gp ng H v ng H cn ti gip son bn lun c m ChnhPh s dng tranh u trong Hi Ngh alat nm 1946. ang l mt ng vinCng Sn m ti tin cy. Thi gian ti khng tip xc vi gii vn s v nh bov khng c th gi v c hi. Nhng khi ti c cho bit v khuynh hng ca

phong tro, ng hng m h chp nhn v bo v, ti sn sng gp cht phnnh m cng l c vng v mong mun ca ti.

Nm 1928, vo nm th hai ca ti i Hc Lut, ci tip xc u tin ca tivi ch ngha Cng Sn, vo thi , duy nht l Lin X v bp b nhng t utin v ch ngha ny. Trong hai gi ging, v gio s dy v kinh t chnh tr dychng ti nhng iu cn bn v kinh t theo Marx-Lenin. Sau , trong sut minm theo khng chin chng thc dn, ti c hc thm v ch ngha Marx.

Nhng ging vin khim nhng t mnh nhn l nhng bo co vin thng lnhng ngi c qua hc Trung Quc, i khi v t Lin X. Phng phpdy ca h lm ti ch v khm ph nhng c tnh ca ngi cng sn. Mn

hc v ch ngha Marx c chia lm nhiu bi hc, mi bi s c mt ng thytng lai chuyn v mt chng dy. H thm nhun nhng kin thc nhinht bi cc thy gio ngi Trung Quc hay Lin X, c kt thnh bi ging chohai gi hc, mang bi ging cho cp trch nhim ph bnh. Sau h ch c vicc bi ging cho mi ngi chp, hon ton khng c kin ring v s gynhng sai lm v l lun hay chch hng l nhng iu s gy hi khng nh choh!

Ti hc c hai iu: th nht, l nhng ngi thy thiu nhn cch v cnhn tnh. H l ngi my v c th d dng thay th bng mt ci my thu bng.

Th hai, ngi cng sn khi hnh x chuyn g, h ch lm theo cch h, t bmnh trong mt lnh a cht hp, o su trn k, khng h quan tm hay bitngi chung quanh ang lm g.

Ti tht s b kch thch bi phng php lm vic ca h v t m tm hiu munbit ch Cng Sn o to bc s y khoa nh th no. Mt ngi tr c chnv c ngi ta khm ph rng anh ny l ngi thng minh v c kh nng, ngay

41


42/198

trong kho hc xo nn m ch, v nht l thi cung nhit i vi ng. Anhta c o to thnh mt y s gii phu chuyn v tay v chn. Trong nm nm,anh ta phi phc v nh mt y t, ri nh ph t trong mt bnh vin nng thn,ct m hng trm tay chn v ri cng c c mt s kin thc v c th hc giptm d nhng th tht, ng gn, mch mu ca chn tay. Kin thc ca anh tadng v nm lun .

V th, nn gio dc ca cng sn l khng ph th gi dy cho hc sinh nhng iuc tnh l thuyt hay kin thc tng qut. Thc t l h va hc va lm, thay vthc y tnh t m tm hiu nhng iu cao xa hn, h li chn t o su trnk trong ci l cng su cng tt. Nhng trng hp thnh cng c bit li ctung h l tt c, ly chiu su trm c chiu ngang. Trong hon cnh cp bch, tit kim thi gian, ngi ta khng o to ai thnh mt ngi chn chnh, hiu

bit tt c v khng phin lng bt c chuyn g nhng theo li con bun, ch mtln trao i m thi. Cn phi hiu y l ci logic ca ch ngha Cng Sn: ui kp ch ngha T Bn, t n trnh vn minh tn tin h khng d gi thgi tin bc u t vo lnh vc tng qut v nhm o to nhng ci u bitt duy.

Nhng bui hc v ch ngha Marx chng gip ch g cho ti. Nhng g ti bit vn l ti b ko vo th gii Cng Sn t nm 1946. Nhng quan h vi conngi, nhng g ti quan st c ng v nhng chnh sch ca h, Nh

Nc vi nhng c ch ca n, nhng kin m ti c nghe, nhng mn kchm ti c xem, cng chung vi nhng suy ngh ring t lm ti sinh ra cnh

gic v tr nn c n. Tt c nhng chuyn l cch tt nht m ti tip cn chngha Cng Sn. C th ni mt cch chung, nhng ngi bn tm v mt vn nh th thng hnh x theo cm xc ring t v chn mt thi mnh m. Htheo hoc chngCng Sn! C nhn ti, ti cho rng c hai thi u thiu tnhthuyt phc v cng bng, trong bn sc cng nh khch quan. ng khng nungchiu ti, nhng vinh d c ban b cho ti ch l mt mn trng by lo lot,cng chng mang li cho ti v gia nh mt cht g li lc hn nhng ngi bittn tnh, cu cnh v bit lm cho ng n nhng n ci h h tho mn. Ngcli, mc d ti a ra nhng bng chng khng th chi ci c v lng yunc ca ti, mc d ti ht lng trung thnh phc v Dn Tc, ng cng nh

on y ti vo sa mc, mt cuc hnh trnh mi ba mi lm nm qua mti s k li nhng kh au trong nhng trang sp ti. Cng nn hiu rng ti cquyn tr th cho nhng kh au m ti gnh chu. Tt c k th ca ch nghaCng Sn ang ch xem ti trt nhng cn gin in ngi ln ch ngha CngSn m ti l mt nn nhn. Nhng xin mi ngi hy tha th cho ti. Ti chnthi ca mt trit gia: ch tm hiu ch khng x n. Hiu bit i hi mnh phinhn vn di mi kha cnh v di hai pha: mt u v mt thiu st, mt tri

42


43/198

v mt phi ca trang giy, s tt v s xu. N s dn n s cng bng v ngitr thc ch mun iu ng n.

Khng cn nhc li l ngi cng sn gp phn u tranh cho T Do v cLp ca Dn Tc. Tht vy, y khng phi l ln th nht T Quc b xm lngv nh ui ngoi xm mt cch vinh quang. Lng yu nc, v vy, l yu t

bt bin v nguyn do su xa nht cho mi ln thng gic. Nhng lc lng qunchng cha phi l lc lng t mnh tin hnh gii phng Dn Tc. Lc lngny ch pht huy c sc mnh v hiu qu di s lnh o lo luyn ca mt ai

bit dn dt n v lm n pht huy hiu qu n mc tt nht. l vinh d canhng ng vua bit giao trch nhim cho nhng v tng bit ng vin qun skin quyt biu hin ch ngha anh hng v quyt lng hy sinh. l ba nhn t ctm quan trng nh nhau m s lun phin vn dng i ti chin thng. Tht l

bt cng nu chng ta cng nhn s xng ng ca ngi cng sn ri sau chi b s ng gp ca h sau ngy thnh cng. Chuyn quan trng khng phi la ngi cng sn ln mt v th cao hay a vo ch thp, m l chuyn nh th ng v tr m h phi c.

Tuy nhin, di s lnh o ca ng, a Dn Tc vo con ng X Hi ChNgha v lu v di l mt thm ho. Ci li lm kinh hong u tin khng thqun c l cuc Ci Cch Rung t, n khng phi ch l cuc thm st hngchc ngn ngi dn v ti, m n cn lm gim st nghim trng uy tn ca ngv lm hi n ci gio iu khng bao gi sai lm ca ng. Nhng cp mtm to, nhng soi mi nhn li chnh sch ca ng, v nhng b c bit suy

ngh, vi vng tnh gic Nam Kha t chc nhng bui ph bnh thch ngngay trc khi ng ly li th ng v quan im ca mnh.

C nhn ti, qua nhng quan st, phn tch v suy ngh, ti i n mt s ktlun v nhng sai lm ca ng. Th nht, ci m ging ln ngay c nhng ngit hc nht, l thi n l thn phc hon ton trc hai ng anh ln Lin Xv Trung Quc. S thn phc hon ton khng ch mc ch thuyt m h lngi bin h cho tnh chnh thng ca Lin X v Trung Quc, m cn biu hinngay trong cch n mc, hi hp ring chung, cung cch cho hi nhau v c nli sng v.v. Vit Nam mt bn sc dn tc tr nn mt khun rp phn nh

hai nc Lin X v Trung Quc.Ci rp khun th nht l lnh vc kinh t, ni m chng ta c th nhn thy cngmt chnh sch k hoch, t quyt nh chnh sch gi c, s c quyn ca Nh

Nc trong lnh vc sn xut, thng mi trong nc v quc t, nhng chnhsch thu tm ton b li nhun, b p cho mi l l, chn la nhn s cng nhtnh ton tin lng cho h. Quyn tuyt i v s hin din khp ni ca Nh

43


44/198

Nc trn ton nc, bt c ch no, gt b mi sng kin, mi quyn li tnhn, s vng mt ca s cnh tranh, khng c bt c mt quan h g gia gi phsn xut v gi bn, s dn n khng sm th mun mt nn kinh t tr tr, nmt nn kinh t suy sp, mt nn kinh t hon ton c dn dt bi chnh tr,hon ton quay lng v nhng quy lut, nhng gi tr v nhng hiu qu cchng nghim sut my th k va qua.Hn na, cha bao gi ngi ta li khinh mit v hn th lut l vi mt thi lo xc nh th. Nh Nc ch l bn tay ni di ca ng. Ngi ta cm tit btc mi th can thip hay ngay c mt tia mt nhm ng vo hai lnh vc Lp Phpv T Php. Nguyn tc khng th sai lm v khng chu trch nhim cang m ca cho bit bao chuyn k quc, bnh hon, t tung t tc v hu qul a n nhng hnh ng phm php bi mi tng cn b, bi cc ng vinhay nhng ngi c ng nn ra. Cha bao gi nhn dn li b y vo mt thim lng hn v tai hi; khng mt gi , xut, nhn xt hay kin t vn nom nhn dn c th a ra cho nh cm quyn ci thin vic iu hnh ca Nh

Nc v lm ci thin tt hn cho con dn trong nc. Bt hnh thay, nhng iuLut c bu ra bi Quc Hi, cc cp To do chnh ph dng nn ch c mtv mt mc ch duy nht l bt ngi dn quy phc, v tun th v iu kin btk chuyn g m nh cm quyn mun d l chuyn ngng cung v l nht. Mcd vy, la phnh trong nc v quc t h lun lun ra r khng ngng l h vdn v do dn.

Nhng nh lut khoa hc, nhng cu trc thc tin ca mt nn kinh t u bkhinh thng. Nim c tin bt kh bi cng nh tinh thn v trch nhim ca lnh

o lm cho nhng nh ch Lp Php v T Php tr nn v dng. Nhng tai hi, di hin tng siu hnh, tr li iu khin mi sinh hot kinh t chnh tr: l quy lut ca s i thay i. Ngi cng sn thng hay hnh din v nhng ci

bit duy vt bin chng v s thay i m h rao ging cho hng tn ca h.Nhng trn thc t h ch cn n n. H ch bit da nga trn chic gh bnhca lnh o, tuyn phn nhng cu tuyt vi l sn sng cht ni no m ng t h . Mi xc phm (n ch ngi ca h) s nhanh chng bin thnh mtcuc u tranh ginh quyn lc y hung bo, c bit l nhng ch ngi caocp; k nm gh quyn lc khng d dng t nhng gh cho ai! V th trt tkiu lo lng l ch th hnh ng cho nhng ngi cng sn. Nhng trong kinh t,

sn xut v thng mi, chnh tnh l khng thay i ny gy ra nhng phinphc y tai hi. Trong mt th gii hin i, ni m cuc cch mng khoa hc kthut pht trin tt bc, nhng phng thc sn xut, giao thng, vin thng, tinhc, s chuyn dch ca con ngi v hng ho, tt c mi ngy mi thay inhanh chng. phi mt my ngn nm con ngi mi bit nh c nh canhtrong nng nghip v cho loi ngi pht trin tin ln; phi mt my trm nm con ngi khm ph ra ngun nng lng mi khi u cho nn vn minh my

44


45/198

mc, cho php k ngh c pht trin di nhiu hnh thc. Khoa hc k thut mt chng ba th k khm ph ra nhng b mt ca th gii v m v th gii vim, khm ph ra nhng nguyn liu mi kh tin nhng y tuyt vi, bo m chomt chin thng tuyt vi trn in t v x l thng tin. Mt trit gia ngi HyLp a ra mt hnh nh gy n tng su sc v tnh thay i ca s vt khini Con ngi khng bao gi hai ln tm cng mt nc sng, ngc li ngicng sn c kh kh chi b khng chp nhn s thay i, lun lun bo v tnhlin tc ca cc nh ch kinh t v chnh tr ca h, ng thi bm r lun voch ngi ca mnh.

i din vi mt hon cnh nh th, lm sao ti c th gp sc g cho Phong TroTrm Hoa ua N? Ti s khng tham gia bn ci v nhng vn ln. Ti s chtm vo nhng iu chi tit nhng l nhng tiu chun ca mt nn dn ch:Ti mong rng nhng k lm quyn nn bt kht khe, ng bt hng Mt Trn TQuc, rng h nn chm dt vic i Thm Phn phi hi kin xin ch th cang cho nhng vi phm Lut hay nhng n hnh s. i nhng chuyn nh nhtcn chi phi n o, nh ngi i thng ni. Ti khng phi l mt chin s, licng khng phi l k bo gan. Ti khng c mt cht thich th g v chuyn xungt, nht l khi mt thanh kim g phi chin u vi thanh kim st. Nhng ngnghip khc ca ti i Hc nh Gio S o Duy Anh, s gia v l mt nhTrung Quc Hc, trit gia Trn c Tho, nh ph bnh vn hc Trng Tu cngdn thn trong cng khuynh hng dn ch v cng gi mnh cn thn i vinhng ngi cm quyn m ai cng bit l ni ting ao ph, tn bo thi trung c,tt c u du mnh th thin di danh ngha u tranh giai cp, chin u cho

ch ngha Marx.Gii s phu Vit Nam, nht l H Ni, a s - t nht l nhng ngi cm bt vcn quan tm n t do v lim s ca ngi tr thc, k c nhng nh vn cntrong b i B i, nh tng c bit, l thnh tr ca tinh thn cch mngtrong sng v chnh thng - ng tm ng ln theo ting gi ca dn ch v t cos bo ngc i vi nhng sinh hot tr thc.

V sau ny, Vit Nam cn nghe c nhng tin khng khip ng tri v v tnst d man ca Hng V Binh bn Trung Quc do nh cm quyn ra lnh.

Nhng tin tc nhn c Vit Nam cho thy cuc Cch Mng Vn Ho chn thun l mt ci by a ra thanh ton nhng k th ca ch Mao. Nnnhn, d nhin, l bao gm gii tr thc qu ngy th tin vo li ni ca bncm quyn c ti v ht ln bi thnh ca dn ch hin dng cho gii chcquyn ca ca Vng Quc Thin Triu, v gm c nhng ngi cng sn vi mtqu kh khng t vt lun sn sng quy phc di th lc ca i Vng. Tng

45


46/198

by V Binh trn khp t nc, si sc hn th vi nhng k th ca ChNgha X Hi, pht tit s hung bo cung tn tn cng khp ni ch bng vonhng li ha thn k ca lnh o. Chng tn cng nhng ngi v ti khng

phng tin t v, nhng nn nhn ca nhng nhng tn st nhn y mc cm tti m s in tit v tn bo lun c nh cm quyn khuy ng. Mu thnh dng, nhn dn Trung Quc phi t chn vt qua nhng cn thutriu mu mu, mt ca h ln mu ca nhng l c, biu ng, c hiuang h h tung bay trn nhng nc nh v trn nhng buyn inh. Nhng khi cucdit chng n thi k cui, khng cn ai ct c, th bn V Binh li ti

phin mnh gc ng di ln n ca nhng khu sng my ng nho vo nhngchic m chung, cng t lnh ban ra t nhng tn qu d khng cn mun gi limt nhn chng sng no cho ti c ca chng! Qua th gii bn kia, nn nhn vk git ngi s gp nhau v cng khc nhng git nc mt ng cay vi otng cht v mt nim tin b phn bi. Cch Mng Vn Ho bung mn phln ci cht ca nhng ngi c vn ho v ln ci cht ca chnh ci g gi l VnHo.

Vit Nam, ngi ta bt u v x n lin quan n nhng ngi vit vn, lmbo, thy gio m l do duy nht l h dm diu ct trn ci k quc v nc cica nhng ngi cng sn. H b kt n l bn mi tn vo tr tu ca lnh o,ca lc lng v trang. Nhng k cng u ngoan c ny b kt n l chng ngv lm nhim c Cch Mng. Nhng trong kho cng c trn p li khng c loivn bn no ni v my ti trn. Mc k, h c th lm ra ngay mt ci. Nhng vn

bn p dng bin php tr ti li khng th c hiu lc hi t. Nh trong thi k

Thng C, lut php l iu b mt m cc Php S v quan to nm c quyn.Khng cn g kinh hong hn l Nh Nc Cng Sn vc dy nhng th thnh qu kh t hng ngn nm nay nhy xm ln trn Lut Php v dng nduy nht l c lp, tiu dit nhng ngi m h nghi l c t tng xt lichng ng, cc cn bit n ci g l cng l v cng bng! Ti sao mi ngi

phi quan tm n chuyn vn bn trong khi quyn lc ch trong tay mt k cti?

Mt logic nh th ch cho thy mi v ca mt th lut rng, ca nhng b lcrng r. C lut gia no trung thnh vi thin chc ca mnh li chu nh mt

lng tm, chu nn cn thnh n lm vui lng nhng lnh o chnh tr m hang i mong nhng iu k diu? Nhng thi no, bao gi cng c k sn sngng ra lm cng vic hn h kt n nhng ngi tr thc m chnh h cng tha

bit nhng ngi ny l v ti i vi Lut Php. Tn quan to , tiu biu nhtcho loi ngi cam tm lm y t. V y l chn dung ca loi thm phn .

46


47/198

2ng quan to Vit Nam

ng ta sinh ra mt thnh ph m ni sn sinh ra bao nhiu ngi i lmCch Mng. Trong thi i ngy nay Vit Nam, tinh thn a phung tr nnmnh m. a phng no cng khoe khoang v nhng sn phm, ti nguyn thinnhin, nhng thnh cng v nng nghip, th cng m ngh, nn cng nghip angkhi sc, v d nhin l nhng nhn vt ti ba ca mnh. Trc y, iu nhnmnh l nhng nh th, nhng tng soi hay nhng cng thn phng s clc cho triu nh v cho dn a phng. Ngy nay, cch lm th khc i, ngi tatn dng nhng gi tr Cch Mng, nhng anh hng c tn ln thnh Triv c c ti nhng ba mi tui ng. Mi nm, Trung ng ng mi h

d nhng bui l chnh thc, v t nht mt ln, nhng ngi cng qu qun licng nhau hp mt thn hu v i khi ch chn vi nhau.

Hn c mt khun mt gy vi hai g m nh ra chai cng khc kh. i mt thiutinh anh vi n ci gng go khng cht vui v. Hn gy nh mt nh tu khhnh, dng nh l hu qu ca mt i sng thiu thn vt cht, khng phi hn c sinh ra d dng tn gi m ch hn ch c lo hc v thc m hc. Ngi ta cho rng hn cng ng hnh vi nhng lut gia su tp bsch Lut Dallos and Sirey. Mc d cn tr tui, nhng hn i i li li vi v mtkh khn v nghim chnh ca mt quan x n thi Trung C. Thy bi c th tinon l tng lai hn s l mt quan To: cha bao gi ngi ta thy hn khngmang theo mt chic cp da ng y giy v sch! Hn hc gii v ly mt

bng C Nhn Lut.

Thi hn tt nghip, a s bn b chn lm vic trong chnh quyn thc dn v cbit l thnh nhng kim sot vin hay thanh tra Thu V, th k To S Thmhay To Phc Thm trong h thng T Php ca Php. Vi nhng cng vic hhng mc lng bng hu hnh, sng cc thnh ph v sng mt cuc i sungsng. ng quan ca chng ta li chn i lm quan cho Triu nh, c th t t dohn nhng li hng li tc nhiu hn nh hi l t m con dn m ng ta qunl.

D nhin, ngh lm quan triu nh tuy b bo chuyn chm bimPhong Ho vNgy Nay tha h diu ct cng mang li i v uy danh, khng phi v b diu lcha m ca dn m l do nhng li ch ca giu sang: mt bit th sang trng H Ni, mt chic t mi tinh, chiu i khch nhng nh hng Tu ln phHng Bum, nhng bui tic tng nhng hp m m nhng c nng d dng v

47


48/198

tr p t gi mnh l ca ve sn sng cung ng nhng bn nhc khng g khchn l nhng bn nhc ca thn xc trn trung!

V th, ngi anh hng ca chng ta t bin mnh thnh mnh quan ca Triunh, chp nhn cng u khng ngn ba ru bo ch, b ti y phm vt hini v tham gia mt giai cp m phm trt v khun php l mt chuyn ng

phin v ngay c nhc nh. Ngi i tin rng ng ta chn ra lm quan l v hmli v kht qu hi l. Dng nh hn ta b li sau lng lng huyn ca hnnhng ting thm ca nhng ng quan ngy xa y trung chnh. V l no m hnchn lm quan cho Triu nh? Nhng c cn phi tm hiu ti sao khng? Cichnh yu ng quan tm v sau ny cng s c nhc li nhiu ln l s vic ngta l mt vin quan ca Triu nh Hu.

S thnh cng ca Cch Mng nh ting chung co chung nn phong kin. Ngivua ca Bo i sp trong s dng dng ca mi ngi. Vai tr quan li chttheo, khng ngi thay th, ton b quan li su b cng sp . ng quan cham ca dn c lm mi ngi qun mnh, sau khi cng ot bao nhiu l tinca con dn, t ra bao nhiu cng bc ti t cho cp trn ngi Php v Vit

Nam. S thay hnh i dng nhiu khi tht l lng.

ng lut gia ca chng ta lt xc quan triu chn tham gia To n ca ncVit Nam Dn Ch Cng Ho. Chn la ca ng ta tht y ngha v cho thymt vi gc cnh ca tm hn: khao kht uy quyn v sc mnh di hai khacnh: tun phc k trn, ch p k di.

T khi ng ta c b nhim lm thm phn ca To n nhn Dn, ti c nhiudp ci trc mt hn, trong nhng v n dn s ln hnh s. Ti khng b mt chi no nm bt nhng nt c tnh: ti nghe mt vi ging iu ca ng ta,cng lc nhng lc nhu my, lc quc mt, tt c nhng th y lm ti ngh y lngi ngh nhiu v bn thn v khinh khi nhng ai khng c trnh tr thc vx hi nh ng ta. Trong mt vi ln gp lnh o chnh tr kh cao m ng ta chnhn ch th, ti thy di b mt t v tn knh l nhng kiu hnh c nhn anggiu mt; ng ta cm thy mnh cao hn ngi i thoi v thng l do nhng cutr li bn nhy ca ng ta qu cho thy nh th. Hn c t cch v c tnh,

v khng cho php ai ch p ln . C th, nh trong v kch La Bruyre, ng taphi h mnh phc v cho nhng k khng th ngang hng vi mnh. Hn b tncng cng mt lc c hai th mc cm t ti v t tn, lm cho hn tr nn thnghch vi cc ng ln v hn ght cc ng nh. Hn che giu ci quyn uy cahn trc cc ng ln nhng li ra quyn i vi cc ng nh. c b nhim lmThm Phn To Phc Thm v trong khi ch c i lm Thm Phn To n TiCao hn nn lng chn cn kht mt vinh quang hng ba nn gia nhp ng X

48


49/198

Hi, mt ng c lnh o Cng Sn ra lng gt dn chng trong ncv quc t, hu c ci mn bi a nguyn r tin tp hp gii tr thc vo ngh l tng cng sn. Hn cng thnh cng kim c chc Tng Th K cang X Hi phn b H Ni v lm i biu cho ng ny trong ban Chp HnhTrung ng Mt Trn T Quc H Ni. Vi tham vng v c hi ch ngha hnvn khng lm sao tho mn c vi nhng chc v to ln m hn ang c,cng nh mt loi ngi bt c hai tay ri chng c con no, hn bm uicc nh lnh o nhng cng chng hng c mt ban b hay che ch no.

ng Cng Sn rt khn ngoan sc so: trong chnh sch Ho Hp Dn Tc m hch trng qua trung gian ca Mt Trn T Quc, tt c che y mt mc tiuthm kn nhng vi biu l b ngoi l rng lng khoan dung; h t km ch trnh vic lm cho c mt tng lp quan li tr thnh k th khng i tri chungvi h. H ban pht cho my quan mt cht vut ve, mt vi n ci thn thin my quan yn lng v thm ch b nhim mt vi quan vo nhng chc v cngquyn chnh thc. H s khng th kim c nhng ti t nhit thnh hn lnhng tay c mt qu kh t vt v nhng k ch c mt nhu cu thc bch lc chuc li li lm trong qu kh. Khng ngi n b no c th t mnh lngi oan trang hn l nhng c gi gi. Mt khi ng nm chc s hin dngtn ty ca m ngi oan trang kiu gi gi , xem nh ng m rng tmnhn, s lng bao dung hon ton khng c thnh kin v trng pht trth.

Nhng k c nghe cu chng ta hy lm bn vi nhau tht khng cm thy

an lng. V vy, gi cho mnh cht t trng v m bo c ch mi tintng, hn chi tr hng hai: c ti trc cng chng v khm nm xum xoenhng khi gp cp trn. Hn cng t ra quyn uy chn cng, th hn li cngkhm nm nh ring ca ai . Nhng hn khng th lng gt ai, k c hn.

ng quan To nh ta lm cho mnh c mi ngi bit n qua mt v x nqui l duy nht c bit trong lch s ngnh t php vn minh ngy nay. Mt tlu sau khi tip qun H Ni, cc lnh o cao cp cho lnh a ra to kt nmt gio s dy vn u c tm hn sinh vin v ging dy bi vn c tn lS Cch Ly (LIsolement) ca nh vn ngi Php Lamartine. Ngn xa t

thi Socrates, ai cng bit l, khi nh cm quyn mun bt k s no ung thucc th ch cn gn ti cho h l u c tui tr. ng Cng Sn vc dymt th on dng hai ngn nm trc. Trong mi thi i, k c ti lunkim cch xp t nhn dn theo khun mu h mun, c bit l gii tr l nhngk ang nm gi tng lai. Tt c ng li gio dc u pht xut t ng lichnh tr chnh ca h nh l mt h lun ng nhin. Hc ng phi l ni oto nhng ngi m sau ny phi chm lo cho ng li ca nh cm quyn. Mi

49


50/198

chch hng trong gio dc cng ng ngha l i sai ng li chnh tr m lnho a ra.

y chnh l ci logic ca mi chuyn! Nhng iu thm khc y l ci logicnh th li phi cu mang mt ci g lc hu nng n hn hai ngn nm nay. Cai dm tuyn b l Ch Ngha Cng Sn l ch mang li tn ph trong qu kh?Ti khng t vn mt cch ch quan l gio dc l cho nh nc hay chocon ngi? Ti nhn mnh y, duy nht trn s kin l nn gio dc cng sn tcho mnh ci bn phn o to ngi cho nh cm quyn, sao cho ngi y htlng lm vic cho chnh quyn v tt c phi lm sao cho gio dc t c iu.

Trong nhng iu kin , con ngi c o to bi nh cm quyn ch l mtcng c thi hnh nhng chnh sch cm quyn v khng l g khc hn. Ngita t hi y l th ch ngha x hi loi g m khng ai thy c bt c ni u nuc chng l trong tr tng tng ca nhng nh l lun. Mc k! Nhng nhlnh o hnh din vi ch ngha thc dng v ch ngha duy vt ca mnh, ph

phn ch ngha duy tm di mi hnh thi, vn dng tr tn

Documents

NGUYỄN MẠNH TƯỜNG