Nefarma Therapietrouw

Therapietrouw

De zorg kan zó veel beter

makkelijk op maat zelfredzaam bereikbaar vertrouwd geïnformeerd ontmoeting bewustwordingt zelfredzaam gemakkelijk controle motivatie begeleiding regelmaat voorlichting afstemming zelfredzaam

De zorg kan zó veel beter Therapietrouw

Farmabedrijven hebben als makers en leveranciers van

die middelen alle reden om het goede gebruik ervan te

bevorderen. Maar ze kunnen dat niet alleen. Op allerlei

plekken en op uiteenlopende manieren werken zij met

andere partijen in en buiten de zorg samen om patiënten

te helpen bij het nauwgezet volgen van de instructies van

hun arts.

Eerder in 2012 verscheen onder de titel Patiëntenservice

het eerste deel van een brochurereeks met als motto

‘De zorg kan zó veel beter’. Daarin hebben we verschillende

initiatieven opgenomen van zorgpartijen die hun krachten

en kennis hebben gebundeld om patiënten zo goed

mogelijk van dienst te zijn. In deze tweede uitgave hebben

we van therapietrouw het centrale thema gemaakt. Ik nodig

u graag uit uzelf te laten inspireren door de goede ideeën

en praktijkvoorbeelden uit dit boekje en om met ons te

werken aan een optimaal gebruik van al die mooie

middelen.

Dr. Michel A. Dutrée, arts

algemeen directeur Nefarma

Probeert u zich de gezondheidszorg eens zonder

geneesmiddelen voor te stellen. Ondenkbaar, niet-

waar? De voortdurende aanvoer van nieuwe medicatie

geeft artsen elke keer opnieuw de modernste wapens

in handen om ziektes en aandoeningen te bestrijden. Zo

hebben we voor steeds meer zorgvragen een passend

antwoord paraat.

De dokters en de geneesmiddelen kunnen echter nog zó

goed zijn, het succes van een behandeling staat of valt

bij het juiste en trouwe gebruik van de voorgeschreven

medicatie door de patiënten zelf. En daar wringt nogal

eens de schoen; verschillende onderzoeken laten zien

dat ongeveer de helft (!) van de chronische patiënten

de voorgeschreven medicijnen niet, niet volledig of

verkeerd inneemt. Een pijnlijke constatering. Zeker in een

tijd waarin doelmatigheid het grote speerpunt is in het

zorgbeleid, verdient het tegengaan van verkeerd genees-

middelengebruik ieders aandacht.

Goed gebruik = doelmatige zorg

Woord vooraf

Inhoud

Inleiding: Betere zorg voor hetzelfde (of mínder) geld

7Therapietrouw in kaart

8Opgelucht ademhalenBoehringen Ingelheim, Pfizer, GSK en AstraZeneca richten zich samen met Achmea op voorlichting aan patiënten met astma en COPD.

11Farmacotherapeutisch ThuisconsultApothekers gaan in gesprek met ouderen die minimaal vijf geneesmiddelen op een dag gebruiken. Een initiatief van AstraZeneva en BENU apothekers.

17PillcoachEen door Janssen ontwikkelde beveiligde applicatie voor HIV-patiënten.

23MySupportEen zorgprogramma voor MS-patiënten gericht op persoonlijke begeleiding van Merck Serono (onderdeel van Merck B.V.).

29

MijnpijncoachHuisarts Vos heeft samen met Curavista een online zelfmanage-mentprogramma ontwikkeld voor mensen met zenuwpijn.

35BrunchpoliEen prettige omgeving om een injectie te komen halen. Dat is de Brunchpoli, opgericht door Arkin samen met farmaceut Janssen.

41Richtlijn Check Astma (RCA) & COPD Controle Check (CCC) Voor mensen met astma en COPD heeft GSK samen met de KNMP en SFK een computerprogramma ontwikkeld voor betere zorg.

47MijnmedicijncoachMijnmedicijncoach biedt mensen die chronisch medicijnen gebruiken uitgebreide informatie. Een initiatief van 2Comply en diverse farmaceutische bedrijven.

53

De zorg kan zó veel beter | Therapietrouw 7

mogelijk effect sorteren. Dat lukt alleen als artsen de juiste

middelen voorschrijven bij de juiste patiënten en als die

patiënten trouw zijn in toediening en gebruik.

Redenen te over dus voor farmabedrijven om de handen

ineen te slaan met andere partijen in en buiten de zorg.

Hun verantwoordelijkheid houdt namelijk niet op als een

nieuw geneesmiddel eenmaal op de markt is. Wel is het zo

dat de hele regie rond voorschrijven, financiering en

gebruik van deze middelen dan bij andere partijen ligt,

zoals artsen, apothekers, zorgverzekeraars en natuurlijk

vooral de patiënten zelf. Vandaar dat de bedrijven in nauwe

samenwerking met al die partners in de zorg projecten

opzetten om bijvoorbeeld de informatievoorziening te

verbeteren, de toediening te vergemakkelijken en de kans

op fouten in geneesmiddelengebruik te verkleinen.

In deze brochure komen acht van die projecten uitgebreid

aan bod. Vanuit verschillende perspectieven, waarbij de

voordelen voor de patiënten steeds centraal staan. Zij ver-

tellen hoe ze worden geholpen in hun behandeling. Maar

ook huisartsen, apothekers, zorgverzekeraars en andere

betrokkenen vertellen wat deze initiatieven bijdragen aan

het verbeteren van de zorg en waarom ze brede navolging

verdienen. Want zolang de helft van de (met name)

chronische patiënten zich blijft bezondigen aan verkeerd

of ontrouw gebruik van geneesmiddelen, hebben we in de

zorg nog een wereld te winnen.

Samen met zorginstellingen een aangename omgeving

creëren waar patiënten zonder tegenzin naartoe komen

om hun tweewekelijkse injectie te halen. Met de hulp van

ICT-bureaus applicaties ontwikkelen die medicijngebruikers

herinneren aan hun innamemomenten en herhaalrecepten.

Verpleegkundigen instrueren zodat zij weer hun patiënten

kunnen ondersteunen. Of een coördinerende rol vervullen

in de totstandkoming van vruchtbaar overleg tussen (huis-)

artsen en apothekers rond het geneesmiddelengebruik van

hun patiënten. Het is zomaar een greep uit de initiatieven

die farmaceutische bedrijven als ontwikkelaars van medicij-

nen ontplooien om bij te dragen aan een optimaal gebruik

ervan.

Dat is natuurlijk in de eerste plaats in het belang van de

patiënt, voor wie de kansen op een goed behandel-

resultaat groeien naarmate de therapietrouw groter wordt.

Maar het is óók in het belang van de samenleving en de

schatkist, omdat meer therapietrouw leidt tot betere zorg,

terwijl de kosten niet toenemen. Sterker nog: die nemen

áf. Immers: de kansen op herhaald doktersbezoek of zelfs

ziekenhuisopnamen slinken als patiënten zich beter aan

het voorgeschreven gebruik houden. Bovendien kunnen

ze vaak sneller weer aan het werk als een behandeling

goed aanslaat. Vanzelfsprekend hebben farmabedrijven

ook zelf een groot belang. Zij willen niets liever dan dat

de middelen die zij tegen aanzienlijke investeringskosten

en over lange periodes hebben ontwikkeld een zo groot

Betere zorg voor hetzelfde (of mínder) geld

Therapietrouw

De zorg kan zó veel beter | Therapietrouw8

TherapietrouwMonitor

Om het optimale rendement uit een behandeling te

halen, is een hoge therapietrouw van groot belang.

Patiënten die hun medicatie op de juiste momenten

(blijven) innemen, zullen het meeste baat hebben

bij het voorgeschreven medicijn. Op dat punt valt

nog heel wat winst te behalen, blijkt bijvoorbeeld

uit de TherapietrouwMonitor. Die brengt gegevens

in kaart over het gedrag en de ervaringen van

(chronische) medicijngebruikers. Opvallend zijn de

grote verschillen tussen de uiteenlopende aandoe-

ningen. Zo zijn negen van de tien diabetespatiënten

therapietrouw, terwijl bij astmapatiënten en mensen

die lijden aan ADHD slechts zes van de tien perso-

nen zich aan het voorgeschreven gebruik houden.

Verschillen tussen mannen en vrouwen zijn er niet

of nauwelijks; wel blijken oudere mensen zich beter

aan de voorschriften te houden dan jongeren. Een

andere constatering is dat het aantal ‘stoppers’ gro-

ter is onder de nieuwe gebruikers. Dat fenomeen

doet zich onafhankelijk van de aandoening voor.

Bij astma- en COPD-patiënten stopt zelfs meer dan

dertig procent van de nieuwe gebruikers al in het

eerste jaar met de medicatie.

De TherapietrouwMonitor is een initiatief van de

Landelijke taakgroep Goed Medicijngebruik. Naast

het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en

Sport werken daarin onder meer koepels van apo-

theken, zorgverzekeraars, huisartsen, patiënten en

innovatieve farmaceutische bedrijven samen.

Therapietrouw in kaart

‘ Therapietrouw is de mate waarin de patiënt zijn behandeling uitvoert in overeenstemming met de afspraken die hij heeft gemaakt met zijn behandelaar.’

Definitie in het eindrapport van de kwartiermaker Therapietrouw,

in opdracht van de minister van Volksgezondheid, Welzijn en

Sport, juni 2008


Percentage ‘stoppers’ onder nieuwe gebruikers in 2010

1. nb. betreft orale antidiabetica2. nb. betreft orale antidiabetica in combinatie met een cholesterolverlager3. nb. exacte percentages zijn afhankelijk van geneesmiddelgroepen

1. nb. betreft orale antidiabetica2. nb. exacte percentages zijn afhankelijk van geneesmiddelgroepen

Astma/COPD

Depressie

Diabetes1

Diabetes2

Hart- en vaatziekten3

ADHD

Astma/COPD

Depressie

Diabetes1

Hart- en vaatziekten2

ADHD

Percentage therapietrouwe patiënten (2010)

bron: Monitor Therapietrouw/SFK/Vektis

0

0

10

10

20

20

30

30

40

40

50

50

60

60

70

70

80

80

90

90

100

100

%

%


voorlichtingDe zorg kan zó veel beter:


Initiatief: Opgelucht ademhalenGericht op: patiënten met astma en COPDBedrijf: Boehringer Ingelheim, Pfizer, GlaxoSmithKline en AstraZeneca in samenwerking met Achmea

Het verbeteren van de gezondheid en de kwaliteit van

leven van mensen met astma en COPD door hun medica-

menteuze therapietrouw te verhogen. Dat is het hoofddoel

van het pilotproject Opgelucht Ademhalen. Het project, dat

zich zowel richt op zorgverleners als op patiënten, zet in

op bewustwording over de aandoening en vaardigheden

met betrekking tot goed geneesmiddelengebruik. Kennis

is bepalend voor de houding van mensen ten aanzien

van hun aandoening en de rol van hun medicatie, en dat

vertaalt zich weer in gezonder gedrag. Naast kennis en

vaardigheden wordt ook ingezoomd op de rol van zelf-

management in de zorg en de waarde van goede com-

municatie tussen de zorgverlener en patiënt.

Kennisoverdracht

Voorlichting vervult een sleutelrol in het project. De project-

groep organiseert samen met longverpleegkundigen een

aantal informatiebijeenkomsten voor patiënten, huisartsen,

apothekers, assistenten en praktijkondersteuners om hun

kennis en vaardigheden rondom de behandeling van astma

en COPD te vergroten.

Alle betrokken zorgverleners volgen een informatiebijeen-

komst om beter beslagen ten ijs te komen in hun contact

met de patiënt. Er is een enorme variatie aan medicatie en

inhalatoren en ze hebben allemaal hun eigen toedienings-

vorm. Daarom krijgen de zorgverleners een koffer mee

met de meest gangbare inhalatoren en medicijnen, zodat

ze patiënten tijdens het spreekuur makkelijk kunnen laten

zien hoe ze hulpmiddelen moeten gebruiken.

Daarnaast zijn er twee avonden speciaal voor patiënten.

Naast kennisoverdracht en de mogelijkheid om vragen te

stellen, is er tijdens deze bijeenkomsten veel gelegenheid

om uitgebreid te oefenen met de inhalatieapparatuur. De

patiënten leren niet alleen van de professionals, maar ook

van elkaar. Juist omdat ze allemaal lotgenoten zijn, wisselen

ze veel praktische tips uit.

Een onderdeel van het project is de ‘zorgknipkaart’, een

speciaal voor het project ontwikkelde versie van de Zorg-

standaard. Op deze kaart kunnen de patiënten afvinken

welke stappen ze al hebben gezet en wat ze nog moeten

doen. Na zes en twaalf maanden worden de deelnemers

uitgenodigd voor een consult om te kijken hoe het er dan

met hun gezondheid voor staat.

Voorlichting vervult een sleutelrol

Ik heb sinds twee jaar last van astma en COPD. Dat zit in

de familie: mijn grootmoeder was erg astmatisch, evenals

mijn vader, een tante en een zoon. Het uit zich vooral in

moeheid en ik moet altijd rustig aan doen als ik begin

met bewegen. Daarvoor neem ik elke dag twee pufjes.

Een aantal maanden geleden werd ik via de huisarts

uitgenodigd mee te doen aan twee patiëntenavonden van

Opgelucht Ademhalen. Ik had daar wel interesse in, omdat

ik mijn medicatie heel serieus neem.”

“Tijdens de eerste avond gaven verschillende longverpleeg-

kundigen uitleg over de ziekte en de werking van de

verschillende medicijnen. Ik ben echt geschrokken toen ik

hoorde dat zoveel mensen hun medicijnen niet innemen

en dat er zoveel verspild wordt. Veel van wat ik hoorde,

wist ik overigens al.”

“De tweede avond vond ik interessanter, omdat het daarbij

specifiek ging over het gebruik van de medicijnen. De ver-

pleegkundigen lieten ook echt zien hoe je de inhalatoren

moet gebruiken. Dat vond ik heel erg nuttig, want tijdens

die demonstratie zag ik duidelijk dat ik dat niet goed deed.

Ik heb toen direct een afspraak gemaakt met de praktijk-

ondersteuner voor verdere uitleg. Inmiddels weet ik dat

het erg belangrijk is dat ik de inhalator rechtop houd, in

plaats van schuin, zoals ik altijd deed. Anders krijg je niet

voldoende medicatie binnen en dat heeft een negatief

effect op de behandeling, en een risico op terugval.”

“De praktijkondersteuner heeft me dat vast wel uitgelegd

toen ik de medicatie ging gebruiken, maar dat is toen

niet tot me doorgedrongen, dus ik was blij dat het op die

avond nog eens duidelijk werd gedemonstreerd. Veel van

wat ik hoorde was een aanvulling op wat ik al wist, maar

wat het me in elk geval heeft opgeleverd is een echte

verbetering in het toedienen van de medicatie. Ik weet nu

zeker dat ik het goed doe!

Femmie Bakker

‘Verbetering in het toedienen’


Luchtwegaandoeningen zoals astma en COPD komen

in Nederland veel voor. Onjuiste behandeling kan

tot veel onnodige gezondheidsschade leiden. Dat is

voor ons als zorgverzekeraar een relevant gegeven.

Daarom hebben wij het initiatief genomen voor

het pilotproject ‘Opgelucht Ademhalen’. Dit project

is gericht op het ontwikkelen van een aanpak om

therapietrouw bij gebruikers van luchtwegmedicatie

te verhogen. Dat doen we door het vergroten van

kennis over de aandoening en vaardigheden voor

goed geneesmiddelengebruik bij zowel patiënten als

zorgverleners.”

“Dit project stimuleert en faciliteert patiënten en zorg-

verleners om onderling goede afspraken te maken over

de aanpak van de aandoening. Het zet patiënten aan het

stuur als het gaat om de kwaliteit van hun eigen leven en

maakt ze hier bewust medeverantwoordelijk voor. Dat past

helemaal in ons streven om een bijdrage te leveren aan

patiëntparticipatie in een duurzaam betaalbaar zorgstelsel

van hoge kwaliteit.”

“Luchtwegaandoeningen hebben veel impact op het

dagelijks functioneren van patiënten en hun directe

omgeving. Een toename van kennis en kunde bevordert

gezond gedrag, waardoor onnodige complicaties uitblij-

ven. Tevens vergroot de toename van kennis en kunde

de mate waarin patiënten verantwoordelijkheid kunnen

én durven nemen voor hun aandoening. Goed geïnfor-

meerde patiënten zijn beter in staat de juiste keuzes in de

zorg te maken. En goed ingestelde patiënten zijn langer

in staat om zorg dichtbij huis te genieten, ondersteund

door zorgverleners in de eerste lijn. Die vertrouwde zorg

is niet alleen goed voor de patiënt als zorggebruiker,

maar ook voor de patiënt als premiebetaler, aangezien

het goedkoper is dan soortgelijke zorg in de tweede lijn.”

“Dat wij als zorgverzekeraar en farmaceuten hierin zo

nauw samenwerken, komt omdat we gelijksoortige doelen

nastreven. Beide branches maken zich sterk voor de best

mogelijk zorg, gericht op een optimale kwaliteit van leven.

De trainingen van Opgelucht Ademhalen zijn gebaseerd op

de meest recente, relevante richtlijnen en protocollen en

waar mogelijk op beschikbare Zorgstandaarden. De stan-

daarden schrijven voor op welke wijze het zorgproces moet

worden ingericht en welke inspanning van wie mag worden

verwacht. Daarmee creëren we samen toegevoegde waarde

voor patiënten met astma en COPD en werken we heel

concreet aan een doelmatige en toegankelijke zorg.

‘ Samen sterk voor de best mogelijke zorg’

Michiel Hinkofer,Beleidsadviseur Achmea divisie Zorg & Gezondheid


Innovatieve geneesmiddelen zijn onmisbaar

voor de patiënt. Door de veranderingen in het

zorgstelsel wordt het succes van innovaties in

toenemende mate bepaald door de samen-

werking tussen zorgverleners, zorgverzekeraars

en de farmaceutische bedrijfstak. Boehringer

Ingelheim ziet haar verantwoordelijkheid

breder dan uitsluitend het ontwikkelen van

innovatieve geneesmiddelen. Door kennis te

delen, knelpunten te analyseren en op het

gebied van zorgoptimalisatie passende inter-

venties te ontwikkelen, dragen wij bij aan betere

integrale zorg voor chronische patiënten.

Als we dit sneller bereiken door samen te

werken, dan doen we dat.

Opgelucht Ademhalen is een mooi voorbeeld

van hoe farmaceuten samen deze extra verant-

woordelijkheid invullen. De patiënt echt cen-

traal stellen is een uitdaging maar vooral een

uitstekende manier om onze focus te houden

op wat ons bindt: het borgen van gezondheids-

winst. Medicijnen sorteren het beste effect

wanneer ze op het juiste moment, op de juiste

manier gebruikt worden. Bij therapieontrouw

doet de patiënt zichzelf te kort en bovendien

kost het de samenleving veel geld. Verhoging

van therapietrouw is dus een belangrijk instru-

ment om de zorg als geheel te verbeteren en

doelmatigheid te bevorderen. Dat is waar we

ons sterk voor maken in dit project.

Boehringer Ingelheim:

De patiënt écht centraal


afstemmingDe zorg kan zó veel beter:


Initiatief: Farmacotherapeutisch ThuisconsultGericht op: patiënten met minimaal vijf medicijnen, waaronder bloeddrukverlager of glucoseverlagerBedrijf: AstraZeneca in samenwerking met BENU Apotheken

Op verschillende plekken in Nederland is vorig jaar proef-

gedraaid met het Farmacotherapeutisch Thuisconsult. Voor

dit programma gaat de apotheker in gesprek met ouderen

die minimaal vijf verschillende medicijnen krijgen, waar-

onder een bloeddrukverlager of een glucoseverlager. Het

doel: kijken of het medicijngebruik nog wel in orde is.

De apotheker speelt een sleutelrol bij het Farmacothera-

peutisch Thuisconsult. Hij selecteert patiënten op basis van

leeftijd, medicatie en risicofactoren, op zoek naar signalen

die mogelijk aangeven dat zij hun medicijnen niet meer

gebruiken zoals ooit bedoeld was. Zeker bij ouderen die

gedurende langere tijd verschillende medicijnen slikken,

is het een reëel risico dat daar fouten in geslopen zijn.

Vervolgens legt de apotheker deze lijst voor aan de huisarts.

Als die ook vindt dat er reden is tot zorg, krijgen de

patiënten een uitnodiging voor een medicatiebeoordeling.

In een persoonlijk gesprek nemen ze dan samen hun

medicijngebruik door en wordt bijvoorbeeld de inhalatie-

apparatuur bekeken op juist gebruik. Mensen krijgen

daarbij alle ruimte om te vertellen waar ze tegenaan

lopen. Daarbij kunnen allerlei dingen boven tafel komen,

variërend van wit uitgeslagen voorzetkamers van de

inhalatieapparatuur, tot een gebrek aan therapietrouw

omdat patiënten niet begrijpen waarvoor het medicijn

wordt gebruikt.

Zeker bij meervoudig medicijngebruik is samenwerking

tussen zorgverleners een belangrijk punt. Indien noodza-

kelijk wordt de patiënt doorgestuurd naar de huisarts voor

een aanvullend consult, extra controles of aanpassing van

de medicatie. De gesprekken zorgen ervoor dat patiënten

zich meer bewust worden van hun medicijngebruik en

een praktisch handvat krijgen om dat beter te managen.

Dat vertaalt zich duidelijk in een toename van de

therapietrouw.

Patiënten meer bewust maken van medicijngebruik

Dirk Jansen, chronisch medicijngebruiker

‘Persoonlijke zorg is een kostbaar gegeven’

Mijn vrouw en ik zijn allebei ‘slikkers’. Ik heb een aantal

jaren geleden een hartinfarct gehad, waarna ik gedotterd

ben. Daarna voelde ik me weer helemaal gezond, maar

ik moet nog wel steeds vijf soorten pillen gebruiken.

Aangezien ik zelf apotheker ben geweest, weet ik precies

waar ze voor nodig zijn en dat ik weer last van mijn

hart krijg als is ze niet gebruik. Dus eet ik ze braaf op.

Maar ik weet ook dat veel mensen moeite hebben met

het innemen van hun medicijnen. Vaak worden ze niet

eens afgehaald. Dat is niet alleen slecht uit oogpunt van

gezondheid, maar ook financieel: het is een ongelofelijke

verspilling. Als je ziet wat er in de afvalton terechtkomt…

Dat is echt schrikbarend.”

“Daarom vind ik het Farmacotherapeutisch Thuisconsult

een mooi project. In een gesprek bij mij thuis heb ik samen

met apotheker Paul Jansema alle aspecten van medicatie

doorgenomen, van werking en bijwerkingen tot een juist

gebruik. Gezien mijn achtergrond had ik dat niet echt

nodig, maar ik kan me voorstellen dat zo’n gesprek voor

heel veel mensen enorm nuttig is, juist omdat er veel

wordt gerommeld met medicijnen. Het is heel belangrijk

dat medicijnen die worden voorgeschreven ook echt

gebruikt worden, en daar draagt het thuisconsult zeker

aan bij doordat het mensen inzicht geeft in de noodzaak

van hun medicatie. Bovendien krijg je in zo’n gesprek

fouten in de medicatie boven tafel, zoals overbehandeling

of verkeerd gebruik van medicijnen. Vroeger kwam je als

apotheker dergelijke zaken alleen bij toeval op het spoor,

maar tegenwoordig zitten ze er bovenop.”

“Ook het persoonlijke contact is een belangrijk pluspunt

van het thuisconsult. Ik ben nog opgeleid als chemisch

analist, maar tegenwoordig is het vak meer patiëntgericht

en dat is een goede zaak. Thuisbezoek is tijdrovend en

die tijd moet natuurlijk wel betaald worden, maar het

heeft absoluut meerwaarde, omdat het patiënten duidelijk

maakt dat met hen meegedacht wordt en dat er echt aan-

dacht aan hen wordt geschonken. Die persoonlijke zorg is

juist in deze tijd een kostbaar gegeven.


Het Farmacotherapeutisch Thuisconsult is een mooi

project omdat het een oplossing biedt voor een

serieus probleem bij een groep die vaak moeite heeft

met therapietrouw vanwege de vele medicijnen.“

”Hoe meer medicijnen mensen innemen, hoe groter

de kans op vergissingen en op een ongewenste wissel-

werking tussen de verschillende medicijnen. Dat brengt

serieuze risico’s met zich mee voor de gezondheid. Als

mensen lang achter elkaar verschillende medicijnen slikken,

bestaat bovendien het risico dat de medicatie op een

gegeven moment niet meer aansluit bij de actuele situatie.

Het kan bijvoorbeeld zijn dat mensen steeds een herhaal-

recept krijgen, terwijl hun labwaarden inmiddels zodanig

veranderd zijn dat een andere dosering nodig is. Of mensen

gebruiken medicijnen al zo lang dat ze niet meer weten

waarvoor. Dan kan het lastig zijn om je aan het behandel-

schema te houden.”

“Het Farmacotherapeutisch Thuisconsult is erop gericht om

dat soort dingen op het spoor te komen. Het is een soort

‘periodieke sanering’ waarbij we samen met de patiënt

kritisch naar het medicijngebruik kijken en dat, waar

nodig, aanpassen. De grote winst van dit programma is

wat mij betreft dat patiënten bewuster met hun medicijn-

gebruik omgaan, doordat we heel gericht kijken wat ze

gebruiken en ze er echt bij betrekken. Het ligt voor de hand

dat dat een positieve uitwerking heeft op hun therapie-

trouw, dus als apotheker ben ik daar zeer enthousiast over.

Wel vind ik het jammer dat het thuisbezoek in de nieuwe

opzet is ingeruild voor een telefoongesprek of een bezoek

in de apotheek, want een blik in het medicijnkastje bij

mensen thuis geeft veel inzicht in hoe ze met hun medi-

cijnen omgaan, en dat is met het oog op therapietrouw

bijzonder waardevol.

‘ Periodieke sanering’

Paul Jansema,Lloyds Apotheken in Hoogeveen


Wij streven als farmaceut naar een goed gebruik

van geneesmiddelen. Medicijnen moeten zo

ingezet worden dat ze ook echt verschil maken.

Dat is waar wij voor staan. Daarom is onze

maatschappelijke verantwoordelijkheid nauw

verweven met de algemene bedrijfsvoering.

Er is ons alles aan gelegen om te zorgen dat

patiënten hun medicatie op de juiste manier

innemen. Dat is nogal eens een probleem,

zeker bij ouderen die gedurende langere tijd

verschillende soorten medicijnen gebruiken.

Het Farmacotherapeutisch Thuisconsult is een

nuttig instrument om de therapietrouw van

deze groep te verbeteren, omdat er in een

persoonlijk gesprek gekeken wordt naar zaken

als dosering, de interactie tussen medicijnen en

de uitkomsten van de behandeling. Het gaat

er uiteindelijk om dat de behandeling effect

heeft en dit project helpt om de dingen die

het goede medicijngebruik verhinderen, uit de

weg te ruimen. Dat is iets waar wij graag onze

steun aan verlenen. Met medicijnen die op

een goede, rationele manier worden ingezet,

kunnen we mensen uit het ziekenhuis houden.

Dat is goed voor de patiënten, het kan de

kostenexplosie in de zorg beteugelen en dat is

uiteindelijk ook goed voor ons.

AstraZeneca:

Bijdragen aan een effectieve behandeling


regelmaatDe zorg kan zó veel beter:


De Pillcoach is een digitale service voor artsen en verpleeg-

kundigen om de therapietrouw bij de behandeling van HIV

te bevorderen. Therapietrouw is een essentieel onderdeel

in de behandeling van een aandoening. Dat geldt in het

bijzonder voor de behandeling van HIV, omdat het HIV-

virus bij onjuiste of onregelmatige inname van medicatie

snel muteert, waardoor resistentie tegen de behandeling

ontstaat.

Maar het correct en tijdig innemen van antivirale therapie

bij HIV is niet eenvoudig. Meestal gaat het om therapieën

waarbij de patiënt meerdere keren per dag verschillende

tabletten in moet nemen. Het moment en de wijze van

inname luisteren zeer nauw, maar door belastende bij-

werkingen en het feit dat patiënten zich vaak niet ziek

voelen, is de drempel hoog om consequent de medicijnen

in te nemen. Aangezien leven met HIV en de behandeling

erg belastend is, is het begrijpelijk dat therapietrouw soms

moeilijk vol te houden is. Met alle risico’s van dien.

Overzichtelijk

Vandaar dat Janssen de Pillcoach in het leven heeft geroepen.

Deze service bestaat uit een beveiligde webbased applicatie

die twee dingen doet. Ten eerste biedt de service een

overzichtelijke weergave van de medicijnen die dagelijks

moeten worden ingenomen. Aangegeven wordt wanneer

en hoe de medicijnen ingenomen dienen te worden. Deze

informatie kan desgewenst op een hard plastic kaartje

worden afgedrukt. Ten tweede krijgt de patiënt een

herinnering per sms of e-mail voor de innamemomenten

en volgende afspraken.

In de tweede fase wordt de service uitgebreid met een

speciale Pillcoach-app voor smartphones. Deze app maakt

het HIV-patiënten mogelijk om aan te geven of de medicij-

nen daadwerkelijk zijn ingenomen en die informatie terug

te koppelen naar de behandelaar. Dit zal de therapietrouw

nog verder verhogen.

De Pillcoach is in het najaar van 2011 geïntroduceerd en

wordt inmiddels in bijna alle HIV-centra in Nederland en

België gebruikt.

Initiatief: PillcoachGericht op: HIV-patiëntenBedrijf: JanssenZie ook: www.pillcoach.nl

Hulp bij de behandeling


er ’s avonds echt voor wakker blijven, terwijl ik vaak dood-

moe ben. Ten tweede denk ik er soms niet aan. Zeker als

er iets onverwachts gebeurt waardoor mijn routine door-

broken wordt, bijvoorbeeld doordat er plotseling bezoek

voor de deur staat of de kat ziek is, loop ik echt het risico

om het te vergeten.”

“Daarom ben ik erg blij met de Pillcoach. Ik krijg sinds een

paar maanden tweemaal daags een herinnering voor mijn

medicijnen. Dat helpt mij om te onthouden wanneer ik ze

in moet nemen en het dan ook echt te doen. Het is net

alsof je een afspraak hebt met het sms-je!”

“Een app waarmee je kunt aangeven dat je je medicijnen

ook echt ingenomen hebt, lijkt me best handig. Als je elke

dag medicijnen slikt, is het namelijk soms best lastig om

je te herinneren of je ze die dag al ingenomen hebt. Soms

twijfel ik echt. Dan zou het heel handig zijn als ik dat op de

telefoon kon controleren. Maar dan zou ik wel de keuze

willen hebben om die optie zelf uit en aan te zetten. Als je

er even geen zin in hebt, moet dat ook kunnen!

Om privacyredenen is de naam van Sandra de Wit gefingeerd

Sinds ik HIV heb, is mijn leven drastisch veranderd. Ik heb

veel in het ziekenhuis gelegen en ben heel vaak ziek

geweest: de ziekte van Pfeiffer, longontsteking, chronische

bronchitis - allemaal gevolgen van de verzwakking van het

immuunsysteem.

Gelukkig gaat het de laatste tijd een stuk beter. Ik ben

redelijk stabiel. Het enige waar ik nog serieus last van heb,

is een constante vermoeidheid als gevolg van de medicijnen.

Ik ben er inmiddels niet meer elke dag mee bezig, maar de

ziekte brengt wel veel beperkingen met zich mee.”

“Omdat ik al zo lang ziek ben, is het voor mij helaas niet

mogelijk om 1 pil per dag te slikken. Ik heb tien pillen per

dag nodig die ik tweemaal daags in moet nemen, met een

tussentijd van twaalf uur. Die innametijd luistert nauw,

want als ik ze niet op tijd inneem, raak ik ontregeld en

loop ik kans op resistentie. Dat is een serieus probleem,

want omdat ik al zo lang medicijnen gebruik, zijn de mo-

gelijkheden om te switchen van medicijnen inmiddels zeer

beperkt. Het is voor mij dus van groot belang dat ik die

pillen op tijd inneem. Dat is best lastig. Ten eerste moet ik

Sandra de Wit, patiënt

‘Het is net alsof je een afspraak hebt met het sms-je’


Het comfort rondom de medicatie is enorm verbeterd.

In plaats van de vijftien pillen die mensen vroeger

moesten slikken, hebben ze er nu nog maar vier of

vijf, of in het beste geval een. Maar dan is het ook

wel cruciaal dat je die inneemt en dat dat op tijd

gebeurt. Het is een hele klus om dat elke dag trouw

te doen. De Pillcoach is net het steuntje in de rug

dat mensen nodig hebben. Dat blijkt ook uit de vele

enthousiaste reacties van gebruikers.”

“De Pillcoach is tot stand gekomen in nauw overleg tussen

de farmaceutische industrie en mensen uit de praktijk.

Door die aanpak is een service ontstaan die goed bruik-

baar is tijdens de consulten. Er was echt behoefte aan een

eigentijdse, digitale tool ter bevordering van de therapie-

trouw. De Pillcoach is een praktisch instrument dat echt

op de patiënt is toegesneden. Het programma is zeer

gebruiksvriendelijk en biedt heel veel mogelijkheden om

patiënten te informeren en die informatie te visualiseren.

Voor ons als hulpverleners is het een handige service, omdat

alle benodigde informatie in één programma zit. Ik heb de

website tijdens een consult standaard openstaan, zodat

mensen mee kunnen kijken.”

“Daarnaast zijn er diverse manieren om de patiënt eraan

te herinneren dat hij medicijnen moet innemen. Zo kunnen

we de richtlijnen voor de medicatie uitprinten of afdrukken

op een plastic kaartje in het formaat van een bankpas en

meegeven aan de patiënt bij wijze van reminder. Ook de

herinneringsservice via sms voor het innemen van medicij-

nen of een afspraak is nuttig. Het aantal patiënten dat niet

op komt dagen bij een afspraak is in deze doelgroep best

groot, en de Pillcoach brengt dat aantal flink omlaag.

Ik kijk ook uit naar de introductie van de app waarmee

gebruikers kunnen aangeven of ze hun medicatie ook

daadwerkelijk ingenomen hebben. Dat is een waardevolle

aanvulling.”

Enorme investering

“Dat een bedrijf hierin investeert, vind ik heel bijzonder,

juist omdat het niet hoeft. De service is niet herkenbaar

terug te voeren, terwijl het wel een enorme investering is.

Dat je je als farmaceutisch bedrijf, in dit geval Janssen, dan

niet beperkt tot het maken van medicijnen, maar een stapje

verder wilt gaan en echt meedenkt met de gebruikers,

daar heb ik enorm veel waardering voor.

‘ Echt toegesneden op de patiënt’

Marjolein Heitmuller, HIV-consulent MC Zuiderzee en Pillcoach-expert


Nieuwe, verbeterde behandelmethoden hebben

er in de afgelopen tien jaar toe geleid dat infec-

tie met HIV is veranderd van een diagnose met

een zekere dood tot gevolg, in een chronische

aandoening. De grootste uitdaging binnen de

behandeling van HIV is niet langer alleen het

ontwikkelen en op de markt brengen van ef-

fectievere HIV-therapieën, maar vooral ook het

verbeteren van therapietrouw bij patiënten. De

Pillcoach past prima in dat streven.

Ons doel is de behandeling van diverse ziekte-

beelden, waaronder infectieziekten, in brede

zin te ondersteunen. Dat doen we door het

ontwikkelen en maken van innovatieve genees-

middelen en zorgen dat deze beschikbaar zijn

voor artsen en patiënten wereldwijd. Maar ook

door services aan te bieden die voor en door

verschillende doelgroepen ingezet kunnen wor-

den om de patiëntenzorg te verbeteren. Vanuit

dat perspectief is de Pillcoach ontwikkeld. Dat

is gebeurd in nauwe samenwerking met artsen

en verpleegkundigen. Vandaar dat de tool goed

aansluit op de praktijk.

Janssen:

Digitale service verhoogt therapietrouw


begeleidingDe zorg kan zó veel beter:


MySupport is een zorgprogramma dat mensen met MS

helpt om hun voorgeschreven therapie zo goed mogelijk

uit te voeren. Het programma biedt in de eerste plaats per-

soonlijke begeleiding, praktische informatie en uitleg over

alles wat met de therapie te maken heeft, van uitleg over

de werking tot bijwerkingen en ervaringen van lotgenoten.

Hiervoor komt een instructieverpleegkundige bij de patiënt

thuis of vindt telefonisch contact plaats, als aanvulling op

de reguliere zorg. Na elk contact vindt er terugkoppeling

plaats naar de neuroloog en de MS-verpleegkundige in het

ziekenhuis.

Voor de meeste mensen met MS die met een therapie

gestart zijn, is het eerste jaar het lastigste. Vaak hebben

ze recent de diagnose gekregen waardoor hun leven

drastisch verandert. En de medicijnen kunnen vanaf de

start bijwerkingen geven, terwijl van de effectiviteit niet

direct veel te merken valt. Daarom kan de patiënt vooral

tijdens het eerste jaar rekenen op intensieve begeleiding

en veel (gedoseerde) informatie over noodzaak en werking

van de medicatie en het omgaan met bijwerkingen. Ook is

er aandacht voor het wegnemen van dingen die een juiste

inname van de medicatie in de weg staan. Zo kan een

persoonlijk prikschema dat rekening houdt met de activi-

teiten van de patiënt, de therapietrouw flink bevorderen.

Later ligt het accent vooral op het monitoren van een goed

medicijngebruik. Bij chronisch medicijngebruik bestaat

namelijk altijd een reële kans dat mensen op termijn hun

medicatie minder trouw innemen, wat, in het ergste geval,

tot een terugval van de MS kan leiden. MySupport beoogt

de therapietrouw te bevorderen doordat de instructie-

verpleegkundige steeds de vinger aan de pols houdt.

Vraagbaak

MySupport wordt zoveel mogelijk op de patiënt toegesne-

den. Er kan veel, maar niets hoeft. Het programma biedt

patiënten precies die ondersteuning die ze nodig hebben

en prettig vinden. De instructieverpleegkundige fungeert

vooral als vraagbaak. Doordat hij of zij echt tijd en aan-

dacht voor de patiënt heeft, komen eventuele knelpunten

snel boven water. Dat heeft een positieve uitwerking op de

therapietrouw.

Initiatief: MySupportGericht op: MS-patiëntenBedrijf: Merck Serono, een onderdeel van Merck B.V.Zie ook: www.mysupport.nl

Persoonlijke begeleiding en praktische informatie


MS is een onvoorspelbare ziekte. De 16.000 MS-patiënten

in Nederland hebben 16.000 verschillende ziektebeelden.

Bij mij begon het zo’n anderhalf jaar geleden met klachten

die veel op griep leken. Maar het werd snel erger. Even-

wichtsproblemen, gewrichtsklachten, duizeligheid… Ik kon

de trappen naar mijn woning bijna niet meer op. Gelukkig

was vrij snel duidelijk wat ik had. De diagnose MS is niet

iets waar je blij mee bent, maar je kunt er wel mee leren

leven. MySupport helpt daar absoluut bij.”

“De begeleiding is erg goed. Toen de beslissing over de

behandeling eenmaal genomen was, kwam er snel een

verpleegkundige thuis die uitleg gaf over de omgang met

de medicatie, hoe het apparaatje werkte en hoe ik moest

prikken. Het klikte goed en er was alle gelegenheid om

vragen te stellen. Die persoonlijke begeleiding is juist in

die eerste hectische periode heel erg belangrijk. Ook nu ik

eenmaal weet hoe alles moet, kan ik nog steeds bellen of

mailen als dat nodig is. Dat vind ik een prettig idee.”

“Deze service biedt een paar dingen waar ik echt enthou-

siast over ben. Ik werk veel met computers en hou van

gadgets, dus zo’n digitaal apparaatje om te injecteren is

aan mij wel besteed. Het apparaat verricht onder andere

de handeling om te prikken en geeft ook informatie over

waar je kunt prikken. Verder vind ik het prettig dat allerlei

praktische informatie online beschikbaar is, bijvoorbeeld

over hoe je de batterijen moet vervangen. Ik vind het fijn

dat ik dat soort informatie op mijn eigen tijd op de site

kan opzoeken.”

“Over MS bestaan veel vooroordelen en je hebt snel een

stempel. Maar ik ben niet zielig. Ik heb deze ziekte nu

eenmaal, en ik moet verder. Het prikken hoort er gewoon

bij en mede dankzij deze service heb ik bijna weer een

normaal leven.

Om privacyredenen is de naam van de patiënt op haar verzoek

gefingeerd

Daisy van der Heiden, MS-patiënt

‘Informatie op mijn eigen tijd’


MySupport is een mooie aanvulling op de zorg die

vanuit het ziekenhuis geboden wordt, doordat het

mensen heel praktisch helpt om in de thuissituatie

te starten met injecteren. We hebben allemaal onze

eigen expertise. Vanuit het ziekenhuis begeleiden wij

als MS-verpleegkundigen het totale proces, terwijl

de instructieverpleegkundige van MySupport de

praktische begeleiding voor haar rekening neemt. Een

goede prikinstructie is belangrijk om bijwerkingen

van de huid te voorkomen. Zo komen we samen in

nauw overleg tot de best mogelijk zorg.”

“Wij proberen mensen te begeleiden in het leven met MS,

maar ze merken toch pas thuis of ze het injecteren echt

kunnen toepassen in hun dagelijks leven. Goede begelei-

ding kan daarbij helpen. Het mooie aan deze service is dat

mensen in hun eigen veilige omgeving op een praktische

manier leren hoe ze met hun medicatie kunnen omgaan.

Het is echt zorg op maat. Dat is belangrijk, want eenmaal

thuis worden patiënten geconfronteerd met een hoop

onzekerheid. Jezelf injecteren is voor de meeste mensen

een hoge drempel. Dan is het prettig als je met iemand

kunt praten over waar je tegenaan loopt. De instructie-

verpleegkundige kan precies laten zien hoe ze de auto-

injector moeten houden en helpt mensen stap voor stap

om het zelf te doen.”

“Ook als ze de techniek van het prikken eenmaal onder

de knie hebben, gaat de begeleiding door. Nazorg is

belangrijk, omdat therapietrouw iets is dat eigenlijk in elk

gesprek aan de orde zou moeten komen, zodat je patiën-

ten daar goed op kunt coachen. MySupport helpt ons als

hulpverleners om zicht op het proces te houden, waardoor

we hiaten in de zorg of gebrek aan therapietrouw snel

kunnen signaleren en daar adequaat op kunnen reageren.

Zo maken we samen de perfecte zorgcirkel.

‘Zo maken we samen

de perfecte zorgcirkel’

Monique Booy, nurse practitioner en MS-verpleegkundige

in het Amphia Ziekenhuis


MS begint vaak al op jonge leeftijd. Juist

daarom is therapietrouw voor deze patiënten

zo cruciaal: ze moeten lang vooruit kunnen met

hun medicatie. Helaas is een groot obstakel dat

het effect van MS-medicijnen, in tegenstelling

tot bijvoorbeeld maagzuurremmers of hoofd-

pijnpillen, voor de patiënt niet altijd voelbaar is.

Om mensen gemotiveerd te houden, hebben

we op basis van onderzoek onder patiënten en

MS-zorgverleners een programma ontwikkeld

dat veel tijd en aandacht besteedt aan infor-

matie en begeleiding. Dat is precies wat deze

groep patiënten kan helpen.

Wij steken tijd en geld in MySupport omdat

dit programma de therapietrouw aantoonbaar

verbetert. Behandelresultaten zijn in hoge

mate afhankelijk van de vraag of mensen hun

medicatie ook daadwerkelijk innemen. Wij staan

voor goede resultaten, dus alles wat eraan

meewerkt om die resultaten te verbeteren, kan

op onze steun rekenen. Juist omdat deze groep

patiënten lang vooruit moet kunnen met de

behandeling, willen wij onze expertise graag

gebruiken om te zorgen dat onze medicijnen echt

gebruikt worden op de manier zoals bedoeld is.

MySupport is daarvoor een fantastische service.

Merck Serono:

Veel aandacht voor informatie en begeleiding


motivatieDe zorg kan zó veel beter:

Initiatief: MijnpijncoachGericht op: mensen met zenuwpijnBedrijf: PfizerZie ook: www.mijnpijncoach.nl

Mijnpijncoach is een ‘online’ zelfmanagementprogramma

voor mensen met langdurige zenuwpijn. Het programma,

dat is ontwikkeld door huisarts Kees Vos samen met

Curavista, helpt deze patiënten meer controle te krijgen

over hun situatie en daardoor de kwaliteit van leven te

verbeteren.

Verwachtingsmanagement

Behandeling van zenuwpijn kan patiënten voor een lastig

probleem stellen. Het kan namelijk één of meer weken

duren voordat de medicijnen werken, terwijl er mogelijk

snel na de start al wel bijwerkingen optreden. Bovendien

nemen medicijnen de pijn niet altijd volledig weg. Daar-

door is de verleiding groot om te stoppen met de medicatie,

omdat het lijkt of de behandeling niet aanslaat.

Een meer realistische verwachting van de werking van de

medicijnen kan daar verandering in brengen. Als je precies

weet wat een medicijn doet en wat je kunt verwachten,

ben je meer gemotiveerd om de behandeling vol te houden.

Daarom zet Mijnpijncoach in de eerste plaats in op

‘verwachtingsmanagement’.

eConsult

Het uitgangspunt is dat patiënten zelf aan het stuur zitten.

Om dat mogelijk te maken, biedt het programma uitge-

breide informatie over chronische pijn en de noodzaak

en werking van de verschillende medicijnen. Daarnaast

bestaat de mogelijkheid om online een pijndagboek bij

te houden. Als de patiënt dat wil, kan de eigen huisarts

meekijken en coachend optreden, bijvoorbeeld doordat

de patiënt een uitdraai van het pijndagboek meeneemt

of via een zogeheten eConsult. Een vragenlijst op diverse

momenten in het traject maakt de kwaliteit van leven en

de functionele beperkingen inzichtelijk. Dat biedt niet

alleen meer inzicht in de factoren die van invloed zijn op

de pijn, maar ook in de eventuele vooruitgang. Doordat

mensen hun eigen doelen kunnen stellen en er ook eva-

luatiemomenten zijn ingebouwd, is de motivatie om die

doelen ook daadwerkelijk te halen bijzonder groot.

Mijnpijncoach zorgt ervoor dat mensen niet meer met al

hun vragen bij de huisarts hoeven aan te kloppen, maar

veel zelf kunnen afhandelen. Zo krijgen patiënten meer

grip op hun pijn en daardoor op hun leven.


Meer motivatie dankzij zelfgestelde doelen

‘Een stimulans om mijn doel te bereiken’

Ik heb al een jaar of acht zenuwpijn. Dat is een gemene,

scherpe, altijd aanwezige pijn die moeilijk te onderdrukken

is. Ik heb van alles geprobeerd, maar niets hielp of hooguit

eventjes. Op een gegeven moment ben je daar wel klaar

mee. Als je altijd pijn hebt, is het enige dat telt dat je leert

om er zo goed mogelijk mee om te gaan. Mijnpijncoach

helpt daarbij.”

“Ik vind het fijn dat ik gewoon thuis op de computer

allerlei informatie kan vinden die voor mij belangrijk is,

bijvoorbeeld over het belang van bewegen. Als ik lig heb

ik minder pijn dan als ik loop, dus het gevaar is dat ik dan

helemaal niets meer doe. Maar als ik dan lees hoe belang-

rijk het is om actief te blijven, ben ik toch sneller geneigd

om naar buiten te gaan.”

“Mijnpijncoach vind ik een fantastische uitvinding. Er heerst

veel onbegrip in de buitenwereld over zenuwpijn. Omdat

het niet zichtbaar is, krijg je vaak te horen dat het wel

‘tussen je oren’ zal zitten. Met deze site voel ik mij serieus

genomen en dat is me erg veel waard. Het is ook handig

dat ik concrete doelen kan stellen en dingen terug kan le-

zen. Door het opschrijven van de dagelijkse bezigheden en

hoe ik me voel, word ik me bewust van de dingen die in-

vloed hebben op mijn pijn. Dat ik zelf iets kan doen, voelt

heel erg goed. Als je zenuwpijn hebt, heb je over heel

veel dingen geen controle. Dat is frustrerend. Dankzij

Mijnpijncoach heb ik het idee dat ik de regie weer een

beetje in eigen hand heb. Hier heb ik acht jaar op gewacht.

Heerlijk dat je zelf met iets aan de slag kunt! Echt een

zaligheid.”

“Mijnpijncoach stimuleert mij ook om doelen te stellen

en daaraan te werken. Zo heb ik voor moederdag een

fiets gekregen. Mijn eerste doel was: op de fiets zitten.

Vervolgens: een klein stukje fietsen. En het einddoel: een

heel stuk fietsen. De eerste twee doelen heb ik inmiddels

gehaald, het laatste komt er op termijn ook wel. Dat het

zwart op wit staat werkt motiverend, net als het feit dat de

huisarts meekijkt. Dat is voor mij echt een grote stimulans.

Het is heerlijk als je op een dag smileys met een blij mondje

in kunt vullen. Dan denk ik: ‘Dat heb ik toch maar mooi

voor elkaar gekregen!’

Wil van Hoogland, patiënt


Mijnpijncoach is een online hulpmiddel dat patiënten

meer de regie geeft over hun leven met de ziekte.

Daardoor verbetert de kwaliteit van de behandeling.

Eindelijk een programma waarin de patiënt centraal

staat.”

“Door de dubbele vergrijzing komen er steeds meer men-

sen met chronische ziekten. Zenuwpijn is een veel voor-

komende klacht bij diabetes. Juist voor deze groep is het

belangrijk om een gevoel van controle te krijgen over deze

moeilijk te bestrijden pijn. Het inzetten op zelfmanagement

is belangrijk omdat het leidt tot minder behoefte aan zorg,

meer vrijheid en meer regie. e-Health kan daar een belang-

rijke rol in spelen.”

Medebehandelaar

“Het is een andere manier van met elkaar omgaan. De

patiënt krijgt een actievere rol en wordt medebehandelaar.

Hulpverleners worden partners in plaats van probleemop-

lossers. Dat is niet meer dan logisch, want de patiënt is

365 dagen van het jaar bezig met zijn ziekte en de hulp-

verlener hooguit een paar uur per jaar. Het programma

helpt patiënten om hun gedrag te veranderen op punten

waar ze invloed op hebben, zoals gezond eten, voldoende

bewegen, stress verminderen en het verhogen van de

therapietrouw. Het pijndagboek helpt om de vooruitgang

te signaleren en inzicht te krijgen in factoren die bepalen

of de pijn toe- of afneemt. Dat versterkt het gevoel van

empowerment. Met Mijnpijncoach kunnen patiënten zelf

doelgericht en gestructureerd aan het werk. Doordat de

doelen door henzelf worden gesteld, is de kans dat ze

gehaald worden een stuk groter dan wanneer een hulp-

verlener zegt welk doel behaald dient te worden.

Het dagboek is ook een bron van informatie voor de

hulpverlener en dat vergemakkelijkt de communicatie met

de patiënt. Een ander voordeel is dat patiënten in hun

eigen tempo en op hun eigen tijd betrouwbare informatie

tot zich kunnen nemen. Dat geeft vrijheid.”

Kwaliteit van leven

“Het mooie van Mijnpijncoach vind ik dat het patiënten

helpt om op een positieve manier actief een bijdrage te

leveren aan hun eigen gezondheid. Als je over meer kennis

beschikt, kun je betere beslissingen nemen en keuzes

maken die bij je passen, waardoor de kwaliteit van leven

toeneemt. Voor patiënten met chronische zenuwpijn is

dit programma een goed werkende aanvulling op de

behandeling.

‘ Patiënt wordt medebehandelaar’

Marja Immerzeel, praktijkverpleegkundige huisartsenpraktijk Atrium


Wij steken veel tijd en geld in de ontwikkeling

van goede medicijnen en dan wil je natuur-

lijk graag dat medicijnen ook daadwerkelijk

worden ingenomen. En op de juiste manier.

Bij zenuwpijn is het gevaar groot dat dat

niet gebeurt, omdat medicijnen meestal niet

dezelfde dag effect hebben. Het kan één tot

enkele weken duren voordat pijnverlichting

optreedt, terwijl er mogelijk al wel bijwerkingen

optreden.

Het is belangrijk dat de patiënt dat weet.

Bewustwording is een cruciale schakel als het

gaat om therapietrouw, en daarom zetten wij

met Mijnpijncoach sterk in op het verstrekken

van informatie. Vanwege de grote bezoekers-

aantallen op onze website ‘Stop de pijn’ weten

we dat juist bij zenuwpijn een enorme behoefte

aan informatie bestaat, gezien de grote impact

op de kwaliteit van leven. Mensen willen alles

proberen om de pijn te ‘managen’ en er beter

mee om te gaan.

Realistische verwachtingen kunnen daarbij

helpen. Door patiënten in een vroeg stadium

beter voor te lichten over wat ze kunnen

verwachten en tijd te nemen voor informatie

en motivatie, kunnen we de therapietrouw

positief beïnvloeden. Als mensen weten dat

het enige tijd kan duren voordat het medicijn

werkt, is het makkelijker om die tijd door te

komen. Daar willen wij graag ons steentje aan

bijdragen.

Pfizer:

Realistische verwachtingen scheppen


ontmoetingDe zorg kan zó veel beter:


Als je ziek bent, heb je medicijnen nodig. Maar wat nu als

een kenmerk van je ziekte is dat je niet beseft dat je ziek

bent, zoals bij mensen met schizofrenie vaak het geval is?

Dan is iets extra’s nodig om je over de drempel te helpen

bij de inname van de medicatie. De Brunchpoli is een mooi

voorbeeld van zo’n laagdrempelig initiatief: hier kunnen

mensen in een gastvrije sfeer hun langwerkende medicatie

halen onder het genot van een broodje en een kopje koffie.

Huiskamer

Cliënten die in een prettige omgeving hun injectie

kunnen komen halen, zijn sneller geneigd om trouw te

blijven komen. Dat is de gedachte achter de instelling van

de Brunchpoli bij GGZ-instelling Arkin in Amsterdam. In

plaats van wachten in een wachtkamer kunnen cliënten

direct terecht in een gezellige huiskamer met gedimd

licht, kaarsjes op tafel, wat vrolijke lijstjes aan de muur

en levensliederen op de radio. Ze worden opgevangen

door een gastvrouw en kunnen een praatje maken met

lotgenoten, waarna ze zich op een afgesproken tijdstip

melden bij de verpleegkundige voor de noodzakelijk prik.

De gastvrouw schenkt koffie en thee met wat lekkers en

zorgt dat alle gasten zich op hun gemak voelen.

Ontmoetingsplek

Doordat het bezoek plaatsvindt in een sfeer van gastvrij-

heid en gezelligheid, komen de mensen graag. De hele

omgeving helpt zo mee om de benodigde medicijnen in

te nemen en te blijven nemen. Juist omdat de medicatie

onderdeel is van een groter geheel, is het makkelijker vol

te houden. Sterker nog: de Brunchpoli is populair. Ook

mensen die niet wekelijks een injectie hoeven te halen,

komen toch elke week even langs voor een bakje koffie

en een praatje. Het beste bewijs dat het werkt.

En omdat goed voorbeeld doet volgen: inmiddels zijn op

twee andere plekken in Amsterdam Brunchpoli’s opgericht.

Initiatief: BrunchpoliGericht op: patiënten met chronische psychotische stoornis, met name schizofrenieBedrijf: Janssen, in samenwerking met Arkin

Gastvrijheid om prik te verzachten


Ik gebruikte heel lang hasj en wiet. Daar-door moest ik op een gegeven moment medicijnen gaan gebruiken tegen psychoses. Sinds negen maanden ben ik gestopt met hasj en wiet, waardoor ik nu ook mijn medicijnen aan het afbouwen ben. Ik wil er graag helemaal vanaf, vandaar dat ik naar de Brunchpoli ga. Daar heb ik een afspraak met de psychiatrisch verpleegkundige en krijg ik mijn injectie. We praten dan over hoe het gaat en hoe ik het beste kan stoppen met de medicatie.”

“Die gesprekken zijn wel belangrijk. Ik heb best een heftig

leven achter de rug, en dan heb je hulp zoals je die hier

krijgt, hard nodig. Zonder de begeleiding had ik het niet

gered en was ik zeker niet zo ver gekomen. Ik ben echt

bezig om iets van m’n leven te maken. Zo ben ik lid

geweest van de Cliëntenraad van Arkin, heb ik meege-

werkt aan twee boekjes en ben ik kunstenaar. Ik maak

pointillistische schilderijen: met streepjes en stipjes. Er hangt

er hier eentje in de wachtkamer van de Brunchpoli.

Inmiddels heb ik een nieuw huis, een partner en huis-

dieren. Mijn basis is op orde.”

“Dat je hier voor je injectie kunt komen en tegelijk een kopje

koffie kunt drinken en een lekker broodje krijgt aangeboden,

is wel effectief. Je moet je medicatie nu eenmaal nemen,

en op deze manier wordt dat wat makkelijker, omdat

het hier leuk en gezellig is. Je hebt mooie ontmoetingen

en je krijgt altijd iets lekkers dat gemaakt is door Ria, de

gastvrouw. Zij is een belangrijke reden dat ik hier kom. Zij

weet echt een gezellige sfeer te creëren. Dan drinken we

lekker een bakkie koffie en roken we samen een sigaretje.

Het is heel belangrijk in een instelling dat er een gastvrouw

aanwezig is die een sfeer weet te scheppen waarin je je

thuisvoelt. Dat is hier absoluut het geval. Het is echt een

warme plek.”

“Nu krijg ik nog een keer per maand een injectie, maar

binnenkort hoeft dat niet meer. Na 23 jaar gebruiken is

stoppen echt ‘een feessie’. Dan hoef ik eigenlijk ook niet

meer naar de Brunchpoli, maar ik weet nu al dat ik blijf

komen. Voor Ria. Hoewel samen een sigaretje roken er

straks niet meer bij is, want ik hoop in de toekomst ook te

stoppen met roken. Maar ik kan niet alles tegelijk!

Johan Klidas, cliënt op de Brunchpoli

‘Dit is echt een warme plek’



bij gelijkgestemden, en dat werkt. Soms komen ze niet

voor de medicatie, maar gewoon voor een broodje of

een praatje. Vaak zijn ze zo enthousiast dat ze ook weer

anderen meeslepen.”

Afleiding

“Het mooie van de Brunchpoli vind ik dat de focus niet ligt

op de prik die mensen moeten krijgen, maar op de gezel-

ligheid en de ontmoeting. Het is al vervelend genoeg als

je een psychiatrische aandoening hebt en geregeld een in-

jectie moet halen, dus alles wat voor afleiding kan zorgen

is welkom. En afleiding is hier genoeg. Mensen worden

hartelijk ontvangen door Ria, de enthousiaste gastvrouw.

Zij is een fenomeen op zich en doet er echt alles aan om te

zorgen dat mensen zich hier op hun gemak voelen.

Op de Brunchpoli krijgen mensen één keer per twee

of vier weken een injectie met antipsychotica toe-

gediend. Het is van groot belang dat ze die injectie

komen halen, anders lopen ze kans om psychotisch

te worden. Het probleem is echter dat ze door hun

stoornis meestal niet beseffen dat ze ziek zijn en dus

ook het nut van hun medicatie niet inzien. Ze weten

wel dat het nodig is, maar ze voelen het niet zo.

Daarom hebben we met de Brunchpoli alles in het

werk gesteld om de negatieve lading van de prik af

te halen, en het leuk en gezellig te maken, zodat ze

sneller geneigd zijn om te komen en zich beter aan

hun behandeling houden.”

“De grote kracht van de Brunchpoli zit hem vooral in de

afleiding en de gezellige sfeer. Het sociale contact is een

belangrijke succesfactor. Onze cliënten hebben vaak

meer moeite met het onderhouden van sociale contacten

dan andere mensen, en juist daarom is de Brunchpoli zo

belangrijk voor hen. Mensen kunnen hier gewoon zichzelf

zijn en in een ontspannen sfeer hun injectie halen. Ze worden

hier echt hartelijk ontvangen en kunnen hun verhaal kwijt

‘ Mensen zijn sneller geneigd om zich aan hun behandeling te houden’

Sam Smakman, sociaal-psychiatrisch verpleegkundige, Arkin


Mensen met schizofrenie zijn voor farmaceu-

tische bedrijven moeilijk te bereiken omdat

ze meestal niet beseffen dat ze hulp nodig

hebben. En als je de overtuiging hebt dat je

niet ziek bent, waarom zou je dan medicijnen

innemen? Dat is voor ons een grote uitdaging.

Als je weet dat er goede medicijnen tegen

deze aandoening bestaan, wil je ook dat die

medicijnen terechtkomen bij de mensen die het

nodig hebben om hun kwaliteit van leven te

verbeteren.

Daarom waren we enthousiast over de

Brunchpoli. Dat is een creatieve manier om met

relatief lage kosten een grote verbetering in de

zorg door te voeren.

Het is mooi om te zien dat je door samenwer-

king daadwerkelijk meer voor elkaar krijgt.

Dankzij het enthousiasme van de mensen die

er beroepsmatig of als vrijwilliger bij betrokken

zijn, is dit een groot succes. Cliënten ervaren

het als een warm bad. Ze komen graag, en ook

voor ons werkt het motiverend, omdat je ziet

dat je iets doet wat echt een positief verschil

maakt. Dat geeft voldoening.

Janssen:

Positief verschil maken geeft voldoening


controleDe zorg kan zó veel beter:


Initiatief: Richtlijn Check Astma (RCA) & COPD Controle Check (CCC) Gericht op: patiënten met astma en COPDBedrijf: GlaxoSmithKline

Het bevorderen van doelmatig geneesmiddelengebruik,

het nastreven van behandeldoelen volgens de richtlijnen

en standaarden, het verbeteren van de therapietrouw en

het juist gebruik van inhalatoren. Dat is zijn de doelen van

de Richtlijn Check Astma (RCA) en COPD Controle Check

(CCC), twee projecten met toegevoegde waarde voor

respectievelijk astma- en COPD-patiënten, en met een

sleutelrol voor apothekers.

Zorg verbeteren

GlaxoSmithKline heeft in samenwerking met de Koninklijke

Nederlandse Maatschappij ter bevordering der Pharmacie

(KNMP) en Stichting Farmaceutische Kengetallen (SFK) een

computerprogramma ontworpen om de farmacothera-

peutische zorg aan astma- en COPD-patiënten te verbeteren.

Apothekers kunnen met dit programma makkelijk allerlei

extra controles uitvoeren op juist en effectief medicijn-

gebruik, bijvoorbeeld door patiënten op longmedicatie te

selecteren. Vervolgens kijkt de apotheker of hij vreemde

dingen ziet: of een patiënt bijvoorbeeld erg vaak of juist te

weinig medicijnen haalt, of dat hij medicijnen gebruikt die

slecht samengaan met zijn longmedicatie.

Als dat zo is, geeft het programma suggesties om het

probleem aan te pakken. Dat kan zijn dat extra uitleg

nodig is over het juiste gebruik van de medicatie of dat

een patiënt moet worden doorgestuurd naar de huisarts of

andere zorgverleners, zoals fysiotherapeuten of diëtisten.

Het mooie van deze projecten is dat ze niet alleen de

therapietrouw vergroten, maar dat het medicijngebruik in

zijn totaliteit wordt bekeken. Alle relevante dingen worden

in het plaatje meegenomen: van de wisselwerking tussen

medicijnen tot de overstap naar een ander medicijn. Dat

vergemakkelijkt de communicatie tussen de verschillende

zorgverleners en het nemen van afgewogen beslissingen.

Medicijngebruik in totaliteit bekijken

Met de COPD Controle Check selecteert de apotheker

voor ons mensen die op grond van hun medicijngebruik

in aanmerking komen voor een gesprek op de huisartsen-

praktijk. Het kan bijvoorbeeld aangeven dat patiënten last

hebben van toenemende benauwdheid of dat ze in korte

tijd veel ‘rescue medicijnen’ hebben besteld (medicijnen

die snel verlichting moeten geven, red). Dat zijn indicaties

dat er iets aan de hand kan zijn dat om aandacht vraagt.

Zijn mensen al bij een specialist onder behandeling, dan

hoeven wij geen actie te ondernemen. Als de huisarts de

hoofdbehandelaar is, dan bel ik op om te vragen hoe het

gaat en of ze langs willen komen voor een afspraak.”

“Tijdens zo’n gesprek hebben we het uitgebreid over de

gezondheid en het medicijngebruik van de patiënt. Daar

kunnen allerlei dingen uitkomen. Het kan bijvoorbeeld

zijn dat ze teveel of te weinig medicijnen gebruiken, dat

mensen niet op de juiste manier inhaleren of zonder over-

leg met een arts tussentijds gestopt zijn met de medicatie.

Ook leefstijl komt aan de orde: gezond eten, voldoende

bewegen en niet roken. Zo’n gesprek kan mensen

confronteren met het feit dat ze hun medicatie niet goed

gebruiken of dat ze misschien toch niet zo gezond leven.

Dat kan dan net het duwtje zijn dat patiënten nodig heb-

ben om het anders te gaan doen. Indien mogelijk maak ik

een vervolgafspraak om mensen in de toekomst beter in

beeld te houden.”

“De meeste patiënten reageren heel positief op dit

initiatief. Zeker de ouderen vinden het prettig om te weten

dat er iemand meekijkt, dat er naar hen wordt geluisterd

en dat er belangstelling is voor hun gezondheid en hun

medicijngebruik. De grote winst van de COPD Controle

Check is dat we eventuele problemen in een vroeg

stadium op kunnen sporen. Mensen met COPD krijgen

meestal pas klachten als de schade al groot is. Dat maakt

behandeling moeilijk. Deze service stelt ons in staat deze

groep patiënten eerder in beeld te krijgen, waardoor we

de achteruitgang beter kunnen tegengaan en problemen

in de toekomst kunnen voorkomen.

Sippie de Vries, praktijkondersteuner bij huisartsenpraktijk Smink

‘We kunnen problemen in vroeg stadium opsporen’


Wij doen als apotheek mee aan de COPD Controle

Check, omdat we zo beter in de gaten kunnen houden

of de medicatie van bepaalde groepen patiënten wel

optimaal is of dat er dingen anders en beter kunnen.”

“Zo kunnen we bijvoorbeeld heel eenvoudig zien of sprake

is van overmatig antibioticumgebruik, waaruit afgeleid

kan worden dat COPD-patiënten hun behandeldoelen niet

halen. Het is nog te vroeg om harde conclusies te trekken

over de resultaten, maar ik verwacht dat we binnenkort

kunnen constateren dat patiënten de therapie beter

volgen en dat er betere zorg geleverd wordt tegen lagere

kosten.”

Samenwerken

“De COPD Controle Check biedt ons ook de mogelijkheid

om ervaring op te doen in het samenwerken met andere

zorgdisciplines voor de zorg van specifieke patiënten-

groepen. Die vorm van samenwerken heeft de toekomst,

dus daar willen we graag aan meewerken. In de praktijk

zijn het de praktijkondersteuners, doktersassistentes en

een farmaceutisch consulent die het project uitvoeren. De

huisarts en de apotheker begeleiden het op de achtergrond.

De intensieve samenwerking zorgt ervoor dat schotjes

tussen de verschillende beroepsgroepen verdwijnen en

we meer gebruikmaken van elkaars expertise. Dat leidt

tot meer effectiviteit en een betere inzet van de financiële

middelen op het niveau van de zorggroep.”

Krachten bundelen

“De multidisciplinaire insteek spreekt mij zeer aan. Ik vind

het een mooi voorbeeld van wat je kunt bereiken als je

de krachten bundelt en bereid bent om breder en ruimer

te denken. Met dit project is een platform ontstaan, waarin

zorgverleners op een eenvoudige manier gegevens uit

kunnen wisselen. Dat is zeer waardevol, omdat het leidt

tot eigentijdse, integrale zorg. Dit is echt een praktisch stuk

gereedschap, dat in allerlei overlegsituaties is te gebruiken

en waar ik als apotheker zeer tevreden over ben.

‘ Betere zorg tegen lagere kosten’

Henk-Jan Buunk,apotheker, Apotheek Stellendam


Van een zorgstelsel dat wordt aangestuurd

door te betalen voor verrichtingen, gaan we

toe naar een stelsel, waarin wordt betaald voor

geleverde waarde uitgedrukt in meer kwaliteit

voor de patiënt. Dat is een goede zaak en daar

wil GlaxoSmithKline (GSK) graag aan bijdragen.

Dat doen we op verschillende manieren.

Onze verantwoordelijkheid houdt niet op als

mensen onze medicijnen bij de apotheek heb-

ben opgehaald. Er is ook nazorg nodig. Het is

namelijk ook belangrijk dat mensen medicijnen

op de juiste wijze gebruiken en blijven ge-

bruiken. Zeker voor inhalatiegeneesmiddelen

geldt dat de werking sterk afhankelijk is van

een goede inhalatietechniek. Daarom ontwik-

kelt GSK in samenwerking met zorgpartners

zelfmanagementprogramma’s voor patiënten

en innovatieve zorgprojecten, die helpen om

een juiste instelling op en juist gebruik van de

medicatie te monitoren en te optimaliseren.

De COPD Controle Check en de Richtlijn Check

Astma passen prima in dat streven, omdat ze

de multidisciplinaire samenwerking tussen de

patiënt, apotheek, huisarts en praktijkonder-

steuner stimuleren, wat aantoonbaar leidt tot

meer therapietrouw.

GlaxoSmithKline:

Zorg betekent ook: nazorg


bewustwordingDe zorg kan zó veel beter:

Mijnmedicijncoach is een patiëntenportal waar van alles

te vinden is over medicatie en het juiste gebruik daarvan.

De portal biedt mensen grip op hun medicijngebruik door

ze expert te maken over hun eigen medicijnen. Dat is

‘patient empowerment’ bij uitstek.

Weten waarom je medicijnen gebruikt, blijkt een belangrijke

voorwaarde voor therapietrouw. Daar zet Mijnmedicijnoach

op in. De werking van de portal is gebaseerd op drie pijlers:

informeren, begeleiden en verbinden.

Mensen moeten zich om te beginnen bewust worden van

de noodzaak en de werking van hun medicijnen. Dat staat

of valt met goede informatie. Daarbij spelen apothekers een

sleutelrol. Via een link met apotheek.nl krijgt de patiënt

onafhankelijke informatie, terwijl via de eigen apotheek een

actueel overzicht van de medicatie steeds beschikbaar is.

Daarnaast biedt de portal ook begeleiding. Met een speciale

motivatiemodule wordt de gebruiker uitgenodigd om zelf

dingen op een rijtje te zetten en afwegingen te maken over

de therapie. Via vragenlijsten kunnen de verwachtingen die

gebruikers hebben over medicijngebruik in kaart worden

gebracht. Bij problemen worden ze doorverwezen naar de

juiste zorgverlener.

Verder zorgt een koppeling met de informatiesystemen van

huisarts en apotheker voor de noodzakelijke professionele

ondersteuning. Zij houden een vinger aan de pols en kun-

nen direct op vragen of problemen inspelen. Ook kunnen

patiënten via een forum in contact komen met lotgenoten

en kunnen ze desgewenst de hulp van een buddy inroepen.

Tot slot bevat de portal een slimme en efficiënte herhaal-

module, waarmee de patiënt automatisch medicijnen kan

bestellen bij de eigen apotheek. Daarbij wordt optimaal

gebruik gemaakt van de communicatiemogelijkheden binnen

Mijnmedicijncoach. Zo kan een gebruiker bijvoorbeeld

aangeven dat de medicatie nog niet op is, waarna direct

enkele vragen worden gesteld om vast te stellen waarom

dat het geval is. Daarmee is de herhaalmodule niet alleen

een logistiek instrument, maar ook een zorgmodule

geworden.

Dat alles resulteert in 35 procent meer therapietrouw, zo is

onderzocht. En het mooie is: het is nauwelijks meer werk

voor de apotheker, omdat het systeem de meeste dingen

automatisch afhandelt. Naar verwachting zijn eind 2012

zo’n honderdduizend patiënten aangesloten op Mijnmedi-

cijncoach en doet eenderde van de apotheken mee.

Programma: MijnmedicijncoachGericht op: mensen die chronisch medicijnen gebruikenBedrijf: 2Comply in samenwerking met AstraZeneca, Boehringer-Ingelheim, GlaxoSmithKline, PfizerZie ook: www.mijnmedicijncoach.nl


Patiënten informeren, begeleiden en verbinden met zorgverleners


‘Medicatie aangepast dankzij Mijnmedicijncoach’

“Ik heb al jaren last van migraine. Ik gebruik Mijnmedicijn-

coach omdat ik het een mooi programma vind dat mij op

een makkelijke manier precies die informatie geeft waar ik

behoefte aan heb. Als patiënt ben je afhankelijk van wat

artsen je voorschrijven, maar ik wil er wel graag zoveel

mogelijk over weten, want het gaat wel om mijn eigen

gezondheid. Mijnmedicijncoach bevordert het bewustzijn

rondom mijn eigen medicijngebruik en fungeert als handvat

om er grip op te houden. Ik heb wel wat opstartproblemen

gehad, maar de met hulp van de helpdesk is dat snel

opgelost en nu loopt het allemaal prima.”

“Het belangrijkste voordeel is voor mij: gemak. Ik kan in

een oogopslag zien wat ik gebruik en krijg automatisch

een signaal dat ik nieuwe voorraad moet halen. Omdat ik

niet elke dag slik, maar afhankelijk van de klachten, gaan

mijn medicijnen niet altijd even hard. Vroeger haalde ik op

vaste tijden een nieuwe voorraad, waardoor ik vaak met

veel te veel medicijnen zat. Mijnmedicijncoach kijkt echt

naar mijn persoonlijke gebruik en geeft pas een signaal als

het echt noodzakelijk is. Het is ook prettig dat ik voor mijn

chronische medicijnen niet meer langs de huisarts hoef,

want dat was nogal omslachtig en tijdrovend. Dankzij

Mijnmedicijncoach verloopt alles digitaal en hoef ik ze

alleen maar op te halen. Dat scheelt tijd.”

“Daarnaast vind ik het een prettig idee dat de apotheker

meekijkt en het medicijngebruik goed in de gaten houdt.

Dat is niet voor niets, want toen ik in het begin mijn medi-

catiegebruik invulde, nam de apotheker direct contact met

mij op. Hij vertelde dat ik een bepaald medicijn gebruikte

als preventie dat daar niet geschikt voor was, omdat een

van de bijwerkingen juist was dat je er hoofdpijn van

kreeg. Dus na overleg met mijn arts heb ik het preventieve

gebruik van dat medicijn afgebouwd. Ik gebruik het nu

alleen nog als ik echt een migraineaanval heb - precies

zoals het bedoeld is.”

“Ook het feit dat je altijd makkelijk toegang hebt tot je

eigen gegevens is een groot voordeel. Als ik op vakantie

naar het buitenland ga hoef ik nooit meer een medicijn-

paspoort aan te vragen of bang te zijn voor gedoe met

apothekers die geen Engels spreken. Dankzij Mijnme-

dicijncoach kan ik altijd een actuele status van mijn

medicijnen uitprinten, zodat ik altijd en overal het juiste

medicijn krijg.

Mijnmedicijncoach bevordert het bewustzijn rondom mijn eigen medicijngebruik en fungeert als handvat om er grip op te houden.”

An van Cuijk


Als apothekers zien wij vaak dat mensen hun medicij-

nen vergeten op te halen of het niet zo nauw nemen

met therapietrouw. Dat geldt zeker voor patiënten

die preventief medicijnen gebruiken, omdat zij zich

niet ziek voelen. Daarom besteden wij bij de uitgifte

van medicijnen altijd aandacht aan het belang van de

medicatie, maar de tijd die je daar aan de balie in kunt

stoppen, is natuurlijk beperkt.”

“Daarom ben ik erg blij met Mijnmedicijncoach. Voor

therapietrouw geldt: hoe meer instrumenten je hebt om

patiënten te herinneren aan het belang van de juiste

medicatie, hoe groter de kans dat ze hun medicijnen

daadwerkelijk innemen. Mijnmedicijncoach is een extra

instrument dat gericht inzet op informatieverstrekking en

bewustwording en dat patiënten helpt om actief bezig

te zijn met hun medicatie. Als mensen interesse hebben

voor Mijnmedicijncoach, zorgen wij voor de registratie.

Daarna kunnen ze zelf aan de slag.”

Totaalconcept

“Het mooie van Mijnmedicijncoach is dat ze in hun eigen

tijd in hun eigen omgeving precies die informatie tot zich

kunnen nemen die zij belangrijk vinden, waardoor die

beter blijft hangen. Het is een totaalpakket dat de infor-

matie van alle relevante partijen bundelt en up-to-date

houdt. Krijgt iemand bijvoorbeeld een nieuw recept van

de specialist, dan staat dat de volgende morgen al in het

medicatieoverzicht. De patiënt heeft dus altijd een actueel

overzicht van zijn medicijnen. Dat vergemakkelijkt de com-

municatie met zorgverleners en schept duidelijkheid over

het medicijngebruik.”

Nooit meer zonder medicijnen

“Zelf ben ik erg enthousiast over de herhaalmodule. Dit

systeem geeft patiënten drie weken voordat hun medicijnen

op zijn, automatisch een seintje per e-mail, om ze te laten

weten dat er binnenkort nieuwe medicijnen voor hen

klaarliggen in de apotheek. Het voordeel voor de patiënten

is dat ze nooit meer de huisarts hoeven te bellen voor een

herhaalrecept en dat ze nooit meer zonder medicijnen zitten

omdat ze vergeten zijn die te bestellen. En ook de huisarts

heeft er baat bij, want die wordt aanzienlijk minder gebeld.

Met Mijnmedicijncoach gaat het allemaal vanzelf.

‘ Met Mijn- medicijncoach gaat het allemaal vanzelf’

Frank Wijffels, apotheker kringapotheek Laarhoeve, Lieshout


Farmaceutische bedrijven hebben een gezamelijke

verantwoordelijkheid en agenda die verder

gaat dan het produceren en distribueren van

geneesmiddelen. Naast productie en levering

van farmaceutische producten, ontwikkelen en

bieden we in toenemende mate ook onder-

steunende programma’s of farmaceutische

zorgconcepten, bijvoorbeeld voor de groeiende

groep patiënten met chronische aandoeningen.

Mijnmedicijncoach past in dat streven. Het is een

manier om onze toegevoegde waarde verder

vorm te geven, de waarde van onze medicijnen

nog beter meetbaar te maken en als sector

onze maatschappelijke verantwoordelijkheid te

nemen. Door te investeren in instrumenten die

zelfmanagement en therapietrouw bevorderen,

werken we aan een optimalisering van de zorg

voor de patiënt, aan een beter behandelresultaat

en aan het beheersbaar houden van de kosten

van de gezondheidszorg.

We doen dat als farmaceutische bedrijven

heel bewust met elkaar en met zorgverleners,

omdat het bundelen van onze krachten voor

alle partijen voordeel oplevert. Het delen van

onze expertise en wetenschappelijke kennis,

bijvoorbeeld bij de ontwikkeling van een

astma-COPD-module voor Mijnmedicijncoach,

laat duidelijk zien dat de farmaceutische be-

drijfstak echt gedreven wordt door het streven

naar gezondheidswinst in de volle breedte.

AstraZeneca, Boehringer-Ingelheim, GlaxoSmithKline, Pfizer:

Productoverstijgende zorg

‘Therapietrouw’ is deel 2 uit de serie ‘De zorg kan zó veel

beter’, tot stand gekomen in opdracht van Nefarma en

met medewerking van de lidbedrijven.

Uitgave: Nefarma, afdeling communicatie

Tekst: Arcuatura Tekst (Petra Pronk) en Nefarma

Fotografie: Bart Versteeg

Vormgeving: zonder boter

Druk: Drukkerij Brummelkamp

© Nefarma, najaar 2012

Meer informatie op: www.dezorgkanzoveelbeter.nl

makkelijk op maat zelfredzaam bereikbaar vertrouwd geïnformeerd ontmoeting bewustwordingt zelfredzaam gemakkelijk controle motivatie begeleiding regelmaat voorlichting afstemming zelfredzaam

Documents

Nefarma Therapietrouw