Nie istnieje coś takiego jak „brak talentu do języków”. Próbujesz od wielu lat, ale wciąż nie potrafisz opanować języka obcego?To nie Twoja wina! Każdy może się nauczyć, trzeba tylko stosować dobre metody.Poznaj je już teraz.

NAUKA JĘZYKAW DOMU

Spis treściNauka języka obcego w domu. Czy to możliwe?

Jak walczyć z ciągłym odkładaniem na później

5 błędów, które popełniasz ucząc się języka obcego

Znowu nie mogę się skoncentrować!

Jak uczyć się słówek?

3 proste sposoby na poszerzenie słownictwa

Jak czytać książki w oryginale i dlaczego warto?

3

5

7

8

10

12

14

Nauka języka obcego w domu. Czy to możliwe?Nie będę Cię oszukiwać – samodzielna nauka języka jest trudna. Ale mam dla ciebie również dobrą wiadomość. Nie jest powiedziane, że szkoła językowa nauczy cię więcej.

Zacznijmy od początku. Postawiłeś (lub postawiłaś) przed sobą określony cel. Chcesz nauczyć się nowego języka obcego. Z różnych powodów zamierzasz zrobić to samodzielnie. Może nie masz czasu na dojazdy do szkoły językowej. Może kursy lub prywatny lektor to dla ciebie zbyt droga opcja. Tak naprawdę powód nie jest ważny. Ważny jest cel.

Zanim zaczniesz, zastanów się

To, że potrafisz porozumieć się w danym języku, nie jest wcale wyznacznikiem zdobycia „pa-pieru”. Tak samo certyfikat znajomości języka nie oznacza, że bez problemu porozumiesz się z native speakerem. Jeśli twoim celem jest zdobycie konkretnego certyfikatu, bo np. wyma-ga tego twój pracodawca, zastanów się poważnie nad rodzajem nauki. Na tego typu egzami-nach kładzie się przede wszystkim nacisk na perfekcyjną znajomość gramatyki i słownictwa, którego tak naprawdę rzadko używa się w codziennych sytuacjach.

Jeżeli zależy ci na faktycznej biegłości w języku, potrzebujesz czegoś innego. Ale czy można mówić po angielsku lub w jakimkolwiek innym języku bez mozolnego wkuwania gramatyki? Oczywiście!

3

Tak, to truizm, ale… potraktuj naukę jak zabawę

Naukowcy udowodnili już, że powtarzanie przy-jemnych dla nas czynności powoduje silne oddziaływanie endorfin w takich częściach mózgu, jak układ limbiczny czy kora przedczołowa. Stajemy się niemal uzależnieni od czynności, które sprawiają nam przyjemność – takich jak bieganie, wypicie kaw w ulubionej kawiarni, spotkania z przyjaciółmi.

Obudź w sobie wewnętrzne dziecko i potraktuj naukę nie jako kolejne wyzwanie, ale jak zabawę. Nie bój się, że włoskie karaoke z przyjaciółmi jest „gorsze” od godzinnego „wkuwania” obszer-nej porcji materiału. Nawet wieczorny maraton z „Przyjaciółmi” może być formą nauki. Co więcej, oglądanie seriali w języku docelowym jest entuzjas-tycznie polecane przez większość lingwistów.

Zawsze miej przed oczami cel

Pamiętaj, że uczysz się po to, aby znać dany język w stopniu pozwalającym na przynajmniej podstawową konwersację. Dlatego nie przejmuj się, jeśli popełniasz błędy. Zacznij naukę od słówek, popularnych zwrotów. Daj sobie sporo luzu, szu-kaj drogi na skróty, wykorzystuj mnemotechnikę. Na szlifowanie gramatyki przyjdzie jeszcze czas.

10 rzeczy, które denerwują w szkole językowej

1. Ten moment, kiedy przychod-zisz na pierwsze zajęcia i musisz opowiedzieć o sobie po angielsku.

2. Kiedy przez cały semestr nie wiesz, jak wymawiać imię swoje-go native speakera i wstydzisz się zapytać.

3. Kiedy musisz nosić plakietkę ze swoim imieniem.

4. Kiedy jesteś szanowanym specjalistą w swojej branży i nagle każą ci odpowiadać przy tablicy.

5. Kiedy okazuje się, że musisz zdać egzamin, który jest dodatko-wo płatny.

6. Kiedy podejrzewasz, że lek-tor ma 20 lat, bo nie możesz zrozumieć jego żartów ze studen-tami.

7. Kiedy jesteś na kursie wakacyj-nym i dociera do ciebie, że jednak wolałbyś być teraz nad morzem.

8. Kiedy musicie pracować w pa-rach a ty nie potrafisz zrozumieć, co mówi do ciebie twój partner.

9. Kiedy lektor prosi cię o przeds-tawienie scenki. W obcym języku. Przed całą grupą.

10. Kiedy w trakcie semestru szkoła zmienia lektora w twojej grupie.

4

Jak walczyć z ciągłym odkładaniem nauki na później?

Być może, tak jak niegdyś ja, jesteś niewolnikiem prokrastynacji. Tworzysz szczegółowe listy to do, po czym znajdujesz mnóstwo powodów, aby unikać realizacji kolejnego zadania. Tracisz w ten sposób mnóstwo czasu, ostatecznie robiąc najwyżej jedną rzecz z długiej listy priorytetów…

Oto trzy przykazania efektywnej pracy, dzięki którym unikniesz prokrastynacji. Możesz stosować się do nich zarówno w trakcie nauki, jak i na co dzień, dla lepszego zarządzania czasem.

1. Nie twórz list

Wiem, że stworzenie szczegółowej listy „do zrobie-nia” daje satysfakcję, ale nie oszukujmy się. Kiedy dzień minie, a większość listy będzie niezrealizowa-na, poczujesz frustrację i wyrzuty sumienia. Listy same w sobie nie są złe – element, który musisz wyeliminować, to stawianie sobie zbyt wygórowa-nych wymagań. Takich, jak „nauczę się dzisiaj tysiąca nowych słówek!”

Zrozumienie jest najważniejszą i najłatwiejszą do zdobycia umiejętnością językową.

By zrozumieć większość treści nie potrzebujesz znać całej gra-matyki i to nie od niej powinno się zaczynać naukę. Kluczem są najczęściej używane słowa - jeśli je poznasz, natychmiast poczujesz się bezpiecznie w języku.

Przypomnij sobie, jak poznawałeś swój rodzimy język.

Działo się tu naturalnie i automa-tycznie, dzięki słuchaniu i powtar-zaniu. Dokładnie w taki sam sposób możesz (i powinieneś!) podejść do nauki języka obcego.

5

2. Nie rób wszystkiego na raz

To zalecenie również łączy się z nadmiarem naszych ambicji. Nie narzucaj sobie za szybkiego tempa i zbyt dużej ilości materiału. Nie musisz jednego wieczoru siadać do słówek, grama-tyki, scenek na poczcie i wypełniania papierów urzędowych po koreańsku. Wybierz jeden temat przewodni lub jeden zakres materiału, który cię interesuje, i skup się na nim.

3. Wyłącz rozpraszacze

Rozpraszacze to największy sprzymierzeniec prokrastynacji. Społeczeństwo niemal „wytre-nowało” nas do tego, abyśmy byli zawsze dostępni. Nieustannie zalogowani do mediów spo-łecznościowych, sprawdzający pocztę biurową w weekendy… wieczne bycie on line nie tylko sprzyja prokrastynacji, ale też obniża nasz komfort życia.

Powiedz sobie: od tej chwili, przez całe 20 minut będę uczyć się angielskiego. Ale najpierw usuń ze swojego otoczenia wszystkie rozpraszacze. Wyłącz Facebooka i telewizor, telefon schowaj do szuflady. Nie wyciszaj go, bo zamiast nauki będziesz się zastanawiać, czy masz nieodebrane połączenia.

Jeżeli i to nie pomaga, wyjdź z domu. Jesteś rodzicem? Zostaw dzieci pod opieką partnera/partnerki, babci albo opiekunki i wyjdź na krótki spacer. Na pewno niedaleko masz chociaż-by skwer, gdzie możesz usiąść i wysłuchać nagrania z lektorem. I nie wstydź się – nikogo nie będzie interesowało, że właśnie mierzysz się z Future Perfect Continuous.

„Prokrastynacja jest jak karta kredytowa. To świetna zabawa, dopóki niedostaniesz rachunku.” - Christopher Parker.

6

5 błędów, które popełniasz ucząc sięjęzyka obcego

1. Uczysz się długo, ale rzadko

Zapamiętasz więcej, jeśli codziennie poświęcisz nauce 10 minut, niż jeśli będziesz uczyć się godzinę, ale raz w tygodniu.

2. Jesteś perfekcjonistą

Chcesz nauczyć się za wielu zagadnień na raz. Stawiasz sobie niemożliwe do zrealizowania cele. Przejmujesz się każdą porażką i nie pozwalasz sobie na błędy, które przecież popełniają nawet największe umysły. Przestań być takim perfekcjonistą! Lepiej szybciej wykonać kilka drobnych kroczków, niż stać w miejscu.

3. Nie akceptujesz błędów

Najczęstszymi błędami w trakcie nauki języka nie są błędy gramatyczne czy kiepska wymo-wa. To twoje nastawienie do ich popełniania. Karząc się za popełniane błędy tylko blokujesz swój rozwój. Pamiętaj, one będą się zdarzać na każdym etapie nauki. Nawet częściej niż byś chciał. Pogódź się z tym i ucz się dalej.

4. Skupiasz się na gramatyce

Jeśli poświęcasz 75% czasu na naukę gramatyki, a tylko 25% na słownictwo i wyrażenia, przekreślasz swoje szanse na szybkie opanowanie języka. Według teorii Noama Chom-sky’ego gramatyka wszystkich języków świata jest połączona i wbrew pozorom łatwo się jej nauczyć. Krokiem milowym w nauce nowego języka jest poznanie słownictwa i popularnych zwrotów.

5. Nie uczysz się pasywnie

Naukę języka ograniczasz tylko do sesji albo spotkań w szkole językowej. Nasza rada: kiedy jesteś zajęty domowymi obowiązkami, puszczaj w tle piosenki w danym języku lub stacje informacyjne z danego kraju. Nie musisz koncentrować się na zrozumieniu kontekstu słów. Wystarczy, że język będzie leciał „w tle”.

7

Problemy z koncentracją dotykają nie tylko studentów w trakcie sesji. Presja, pod jaką żyjemy, multizadaniowość, stres – te wszystkie czynniki wpływają na nasze problemy z koncentracją. Jak sobie z tym radzić?

Aby mózg dobrze funkcjonował, potrzebne mu są substancje odżywcze i minerały. To one stymulują produkcję enzymów, hormonów i neuroprzekaźników. Nasz najważniejszy organ powinien być też dobrze dotleniony. Jeśli wystąpią niedobory któregoś z tych składników, boleśnie to odczujemy.

Dlatego przed każdą sesją nauki upewnijmy się, że przygotowaliśmy sobie przyjazne miejsce pracy. Jak to zrobić? Oto kilka podstawowych kroków:

1. Wyłącz telewizor, schowaj telefon.

Rozpraszacze to największa przeszkoda w nauce, o czym przeczytaliście już więcej w roz-dziale o prokrastynacji. Nie ma innej rady – jeśli chcesz pracować efektywniej, musisz wylogować się z sieci.

8

Znowu nie mogę się skoncentrować!

9

2. Dobrze przewietrz pokój.

Naukowcy podają, że do prawidłowego funkcjonowania potrzebujemy od 20 do 30 metrów sześciennych czystego powietrza w ciągu 1 godziny. Mniejsza ilość powoduje bóle głowy, rozdrażnienie, problemy z koncentracją i suchość błon śluzowych. Dotleniony mózg pracuje efektywniej, dlatego warto chociaż uchylić okno w trakcie nauki.

3. Wypij szklankę wody z lodem, zamiast kawy.

Kofeina pobudza tylko na chwilę, a jej nadmiar jest niszczący dla organizmu. Zimna woda rozbudza nie mniej skutecznie niż kawa i masz pewność, że nie spowoduje migreny, kołatania serca, rozdrażnienia czy późniejszych problemów ze snem.

4. Przygotuj zdrowe przekąski.

Miej pod ręką zdrową przegryzkę, najlepiej orzechy, rodzynki lub pokrojone w słupki warzy-wa. Ostatecznie możesz zjeść kilka kostek gorzkiej czekolady.

5. Spaceruj

Naukowcy udowodnili, że regularne spacery wpływają na budowę hipokampu, części móz-gu odpowiedzialnej za pamięć krótko i długotrwałą. Jeśli nie masz czasu na cykliczne piesze wędrówki, spróbuj uczyć się na głos, jednocześnie chodząc po pokoju. W moim przypadku to zawsze działa.

Ucz się tekstów ulubionych piosenek

Na pewno nie trzeba cię zmuszać do częstego odtwarza-nia ulubionego utworu. Naucz się tekstu i śpiewaj razem z wykonawcą (oczywiście w języku, którego chcesz się nauczyć), a nawet nie zauważysz, jak łatwo poszerzysz słownictwo i oswoisz się z różnymi strukturami gramatyc-znymi.

10

Jak uczyć się słówek?Na każdym etapie edukacji jesteśmy bombardowani dużą ilością materiału. Sam jako nasto-latek miałem cotygodniowe sprawdziany ze słówek, na które należało zapamiętać kilkaset wyrazów. Nie były to popularne słowa, ale raczej rzadko używane terminy, które akurat pa-sowały np. do rozdziału o ekologii. Do dziś nie pamiętam połowy z nich.

Koszmar tworzenia list

Najgorszym sposobem na naukę języka jest tworzenie list słówek. Co prawda, po jednej sesji nauki mamy wrażenie, że zapamiętaliśmy przykładowo ponad 100 słów. Czujemy satysfak-cję. Jest to jednak mylne wrażenie. Nasz mózg zapamiętuje kolejność, a nie konkretne słowa. Można wykonać prosty test, aby potwierdzić to założenie. Potnijcie swoją „wyuczoną” listę na kawałki i spróbujcie przetłumaczyć wyrazy wylosowane w ciemno. Ciężko, prawda?

Ludzki mózg nie jest doskonały. Ucząc się z listy prawdopodobnie zapamiętamy słowa z po-czątku i z końca listy, ponieważ będą najlepiej wyeksponowane dla oka. Dlatego np. fiszki z wypisanym maksymalnie jednym słowem (i jednym przykładem użycia) są o wiele lepsze od długich list ze słownika. Jeszcze lepiej sprawdzą się fiszki multimedialne, w których zapis słowa łączony jest z obrazem i wymową lektora.

11

Jedno słowo, wiele znaczeń

Jeżeli ktoś z Was uczył się języków azjatyckich wie, jakim wyzwaniem może być nauka słow-nictwa. Nie mam na myśli wymowy czy nawet kaligrafii, ale ilość znaczeń, jaką mieszkańcy wschodu nadają często jednemu słowu.

Drugi typ wieloznaczności to wszelkie odmiany słów. Przykładów nie trzeba szukać daleko – w słowniku oxfordzkim wyraz „set” ma aż 464 znaczeń, głównie dzięki różnorodnemu zasto-sowaniu go jako phrasal verb (np. set about, set back, set off).

Jeżeli będziemy poznawać słowa w kontekście, np. poprzez czytanie tekstów lub ćwicząc układanie zdań z ich użyciem, nauka powinna być o wiele skuteczniejsza. Na rynku są rów-nież fiszki z przykładowym użyciem słów w zdaniach - i te radzę Wam wybierać.

Ile słów tak naprawdę potrzebujesz?

Przyjmuje się, że aby osiągnąć poziom językowy native’a, należy znać ponad 30 tys. słów w danym języku. Z drugiej strony, już znajomość 250 - 500 słów pozwala na podstawową ko-munikację. Nie zniechęcaj się zatem celem, który wydaje ci się odległy! Poświęć codziennie chociaż 10 minut na pracę z fiszkami

Masz dość powtarzających się zestawów słówek? Wydaje cię, że poświęcasz dużo czasu na ich naukę, ale twoje praktyczne słownictwo w ogóle się nie poszerza? Przedstawiamy ci trzy proste metody nie tylko na zwiększenie swojego zasobu słownictwa, ale również na ogólny rozwój zdolności językowych.

Hi! Do you want to talk about quantum physics?

Ucz się słownictwa z interesujących cię obszarów. Nie musi być to od razu polityka między-narodowa czy wpływ inflacji na rozwój handlu. Co lubisz robić w wolnym czasie. Biegasz? Grasz w squasha? Może robisz najlepszy makaron na świecie? Pomyśl, jak mógłbyś o tym powiedzieć w danym języku.

Twoje zainteresowania to świetny temat na rozmowę z obcokrajowcami – nie tylko rozwi-jasz swoje słownictwo, ale również kompetencje językowe. Kiedy rozmawiamy o czymś, co nas interesuje, przestajemy stresować się naszym akcentem i gramatyczną poprawnością. W konsekwencji mówimy coraz lepiej, bo… przestajemy się bać.

3 proste sposoby na poszerzenie słownictwa

12

Pomyśl o swojej pracy… pozytywnie

Jedną z najczęstszych przyczyn, dla których decydujemy się na naukę nowego języka obcego są sprawy zawodowe. Chcemy poszerzać swoje kompetencje, wzmocnić swoją pozycję w fir-mie lub zmienić branżę. Dlatego warto znać chociaż podstawowe słownictwo z dziedziny, którą się zajmujemy.

Dobrym sposobem na naukę słownictwa biznesowego jest zalogowanie się na jedną z popu-larnych platform biznesowych, np. Goldenline czy Linked in. Zapisz się na forum dyskusyjne branży, która cię interesuje – nie musisz od razu udzielać się w postach. Na początku spróbuj czytać posty ze zrozumieniem, sprawdzając słownictwo np. w jednym z tłumaczy interneto-wych. Może przy okazji nawiążesz kontakty biznesowe, które w przyszłości zaprocentują?

Gdzieś to już widziałem!

Wykorzystuj swoje hobby! Jeśli książki, zacznij od prostych opowiadań. Na rynku jest wiele klasyków literatury w oryginale, często z dołączonymi słowniczkami lub pomocnymi komen-tarzami na marginesach. Czytanie książek w oryginale bardzo poszerza słownictwo.Zaangażuj również zmysł słuchu. Włącz swój ulubiony serial z napisami w języku, którego się uczysz. Spróbuj czasem powtórzyć zasłyszane kwestie. Twój mózg przypisze obraz konstrukcji zdania do dźwięku i zapamięta go. Dzięki temu nauka gramatyki będzie dla Ciebie bardziej intuicyjna.

13

Wspomniałem już, że jedną z metod nauki języka w domu jest czytanie książek w oryginale. To na pewno duże wyzwanie, nawet jeśli uczysz się języka już od jakiegoś czasu. Bez wątpie-nia jednak warto je podjąć. Dlaczego?

Przede wszystkim ze względu na cel, jaki postawiłeś lub postawiłaś sobie, zaczynając na-ukę. Chcesz rozumieć dany język, posługiwać się nim w konwersacjach i listach. Chcesz móc przeczytać kartę dań w paryskiej restauracji, odnaleźć się w gąszczu tablic i znaków tokijskie-go metra i posłuchać prawdziwej włoskiej opery, rozumiejąc libretto. Nie masz wyjścia, we wszystkich tych sytuacjach musisz potrafić przeczytać tekst ze zrozumieniem.

Czytanie książek to wspaniałe ćwiczenie dla mózgu, podnoszące twoje kompetencje języko-we. Poznawanie nowych słów i umiejscowienie ich w naturalnym kontekście to jak siłownia dla twojego mózgu. Zwłaszcza że każdy autor ma swój własny styl, a więc nowo poznane słowa co jakiś czas będą powtarzać się w tekście.

Wybierając książkę, musisz pamiętać o trzech podstawowych elementach.

Po pierwsze - uważaj na klasykę

Nawet książki z pierwszej połowy XX wieku są pełne archaizmów, które wyszły już z użycia. Często też są w nich konstrukcje gramatyczne, które mogą sprawić ci spore problemy. Uważ-nie dobieraj więc klasyczne powieści, np. lepszym wyborem będzie Jane Austen niż Szekspir w oryginale.

Jeśli nie jesteś pewien co do poziomu językowego danego tytułu, poszukaj informacji na okładce (jeśli książka została wydana w specjalnej wersji do nauki języka) lub poszukaj takiej wiadomości w internecie.Ta zasada tyczy się również książek fantasy, w których nagromadzenie nazw własnych (często bazujących na zabawie językiem) może cię przytłoczyć.

Po drugie - nie rzucaj się na głęboką wodę.

Jeżeli dopiero zaczynasz naukę, sięgnij po książeczki dla dzieci albo komiksy (ale te dla najmłodszych). Na początku możesz czuć się dziwnie czytając o przygodach wesołej loko-motywy. Jednak gwarantuję ci, że będziesz o wiele bardziej sfrustrowany mierząc się z aka-demickimi rozprawami czy reportażami wojennymi, choćbyś nie wiem jak bardzo się nimi interesował.

Jak czytać książki w oryginale?

14

Ponadto, książki dla dzieci mogą być nie mniej wcią-gające od literatury dla dorosłych. Przykład? „Charlie i fabryka czekolady”, „Alicja w krainie czarów”, „Dorot-ka z krainy Oz” i wiele, wiele innych.

Po trzecie, wybieraj to, co cię interesuje

Wspomniałem już, żeby unikać zbyt zaawansowanych językowo pozycji. Jeśli jednak już długo uczysz się danego języka, nie widzę przeszkód, żebyś przekraczał swoje granice i doskonalił się w obszarach, które cię interesują.

Odpuść w sytuacji, w której przeczytanie ze zrozu-mieniem chociaż jednej strony naręcza ci zbyt wiele trudności, a co drugie słowo podkreślasz kolorowym markerem z zamiarem sprawdzenia go w słowniku. Odłóż książkę na półkę i wróć do niej za miesiąc, dwa czy nawet pół roku. Tak, czytając masz trenować swój mózg i poszerzać słownictwo, ale aby czytać systema-tycznie, należy czerpać z tego przyjemność.

Czy wiesz, że…

Osoby władające więcej niż jednym językiem, zmniej-szają lub opóźniają wpływ wieku na przedłużają zdolność umysłową, a więc witalność swojego mózgu. Znacznie poprawia się zapamiętywanie i szybkość kojarzenia faktów.

Dodatkowo, badania wykazały, że starsze osoby uczą-ce się nowej umiejętności są bardziej zadowolone z życia, co przekłada się na jego długość!

15