Aylık GöstergelerMERSİNTİCARET VESANAYİODASI

Eylül 2013 / Yayın No: 2013-13

DIŞ TİCARETYılın ilk dokuz ayında Mersin firmaları ihracat hacmi son 5 yılın en yüksek seviyesinde

Eylül ayında limanda elleçlenen yük trafiği artışında iş makinaları ve parçaları ithalatı etkili oldu

Açılan yabancı sermayeli firma sayısındaki artış dikkat çekici

MTOSB’de enerji tüketimi sınırlı da olsa artış yakaladı

Eylül ayında protesto edilen senet tutarı geçen yılın altında

Ocak-Eylül döneminde teşvikli yatırımların %68’i yeni yatırım projeleri

Döviz kurundaki artış eğilimi; araç satışlarına yansıdı

2013 yılında her 100 iş başvurusunun 28’i işe yerleştirildi

Konut satışlarında yılsonu beklentileri olumlu

Dış Ticaret Göstergeleri*

Değişim (%)2012 Ocak-Eylül 2013 Ocak-Eylül

*: Geçici verilerKaynak: TÜİK

112.912 112.493 -%0,4

176.983 187.623 %6

Mersin Hinterlandı 5.522 5.868 %6

Mersin Firmaları 910 1.025 %13

Mersin Hinterlandı 10.103 10.992 %9

Mersin Firmaları 830 863 %4

Türkiye -64.071 -75.130 %17

Mersin Hinterlandı -4.581 -5.124 %12

Mersin Firmaları 80 162 %102

Türkiye %64 %60

Mersin Hinterlandı %55 %53

Mersin Firmaları %110 %119

İhracat (Milyon $)

İthalat (Milyon $)

İhracat (Milyon $)

İthalat (Milyon $)

Dış Ticaret Dengesi (Milyon $)

Karşılama Oranı (%)

TÜİK tarafından açıklanan geçici verilere göre; 2013 yılı Ocak-Eylül döneminde Mersin hinterlandı kapsamında gerçekleştirilen ihracat, önceki yıla göre %6 artarak yaklaşık 5,9 milyar $'a; ithalat ise %9 artarak yaklaşık 11 milyar $'a yükselmiştir. 2013 yılı dokuz aylık döneminde dış ticaret açığı %12 artarak 5,1 milyar $’a ulaşmıştır. Belirtilen dönemde ihracatın ithalatı karşılama oranı geçen yıla göre 2 puan gerileyerek %53 olarak gerçekleşmiştir. Dış ticaret hacmi ise geçen yıla göre %8 artarak yaklaşık 16,9 milyar $ olarak gerçekleşmiştir. Söz konusu dönemde Türkiye’de gerçekleştirilen ihracatın %5’i, ithalatın ise %6’sı Mersin hinterlandından yapılmıştır.

Yılın dokuz aylık döneminde Mersin firmaları tarafından gerçekleştirilen ihracat, 2012 yılına göre %13 artarak 1 milyar $’a, ithalat ise %4 artarak 863 milyon $’a yükselmiştir. İhracatın ithalatı karşılama oranı 9 puan yükselerek %119’a ulaşmıştır. Mersin firmaları tarafından söz konusu dönemde ihracat artışının; ithalat artışının üzerinde olmasının etkisiyle dış ticaret fazlası geçen yıla göre %102 artarak 162 milyon $’a yükselmiştir.

2013 yılı Ocak-Eylül döneminde; Türkiye geneli ihracat performansının bir önceki yıla göre önemli bir gelişme kaydetmediği gözlenirken; Mersin firmaları bazında gerçekleştirilen ihracat son beş yılın en yüksek seviyesine ulaşmıştır. Yılın dokuz ayında Mersin firmaları ihracatı artışında itici gücün imalat sanayi sektörü olduğu gözlenirken; ilgili sektör içerisinde yer alan kimyasal madde ve ürünler ile net ihracatçı sektörler olan başka yerde sınıflandırılmamış makine ve teçhizat; gıda ürünleri ve içecek; metalik olmayan diğer mineral ürünler sektörleri geçen yıla göre ihracat artışında belirleyici olmuştur. Diğer yandan net ihracatçı sektörler arasında yer alan ana metal sanayinde küresel ölçekte yaşanan talep daralmasının etkisinin ticaret hacmine yansımasının devam ettiği gözlenmektedir. Mersin firmaları ihracatındaki gelişmeler üçer aylık dönemler itibariyle incelendiğinde; yılın ilk çeyreğinde geçen yılın aynı dönemine göre sınırlı artışın, yılın ikinci çeyreğinde hız kazandığı, üçüncü çeyrekte ise Eylül ayındaki belirgin artışın etkisiyle ivme kazanmaya devam ettiği gözlenmiştir.

Yılın dokuz aylık döneminde ithalattaki gelişmeler incelendiğinde; Ocak-Nisan döneminde ithalat gıda ürünleri ve içecek, tarım ve hayvancılık diğer ulaşım araçları sanayi sektörlerindeki artışın etkisiyle geçen yılın üzerinde gerçekleştiği, Mayıs-Temmuz döneminde ise dış ticaret dengesi üzerinde negatif etkisi olan kok kömürü, rafine edilmiş petrol ürünleri ve nükleer yakıtlar sektöründeki ithalat azalışının etkisiyle geçen yılın altında kaldığı, Ağustos ve Eylül aylarında ise söz konusu sektör ile tarım ve hayvancılık sektöründeki artışın etkisiyle önceki yılın üzerine çıktığı gözlenmektedir.

Türkiye

01

07

08

11

12

14

16

17

18

MERSİN TİCARET VE SANAYİ ODASI / www.mtso.org.tr

Mersin Firmaları Tarafından Gerçekleştirilen İthalatın Dağılımı*

Mersin Firmaları Bazında Dış Ticaretin Sektörel Dağılımı *

Tarım ve ormancılık

Balıkçılık

Madencilik ve taşocakçılığı

İmalat sanayi

Gıda ürünleri ve içecek

Tütün ürünleri

Tekstil ürünleri

Giyim eşyası

Dabaklanmış deri, bavul, el çantası, saraciye ve ayakkabı

Ağaç ve mantar ürünleri (mobilya hariç); hasır vb. örülerek yapılan maddeler

Kağıt ve kağıt ürünleri

Basım ve yayım; plak, kaset vb.

Kok kömürü, rafine edilmiş petrol ürünleri ve nükleer yakıtlar

Kimyasal madde ve ürünler

Plastik ve kauçuk ürünleri

Metalik olmayan diğer mineral ürünler

350.511.893 360.246.174 278.462.878 284.678.727 %3 %2

2.268.410 4.608.204 13.552 3.951 %103 -%71

13.207.985 12.665.737 344.168 583.063 -%4 %69

541.210.826 643.810.114 537.505.201 567.674.288 %19 %6

139.300.575 156.551.743 33.422.807 62.942.340 %12 %88

10.503.999 13.949.924 55.966 1.216.895 %33 %2074

16.038.221 25.729.261 18.313.379 16.519.575 %60 -%10

10.500.199 13.142.809 8.336.940 8.479.503 %25 %2

560.058 1.227.301 853.976 1.237.876 %119 %45

3.444.418 3.067.919 2.716.445 1.536.264 -%11 -%43

6.205.959 9.533.538 8.846.408 9.155.640 %54 %3

344.965 383.538 366.578 156.446 %11 -%57

890.556 3.332.060 232.844.116 220.217.676 %274 -%5

26.053.612 40.246.300 101.674.304 110.842.207 %54 %9

67.755.661 74.296.354 5.438.703 5.764.308 %10 %6

83.866.545 99.146.014 17.709.493 17.728.857 %18 %0,1

2012 Ocak-Eylül 2012 Ocak-Eylül2013 Ocak-Eylül 2013 Ocak-EylülSektörler

İhracat ($) İthalat ($) Değişim (%)

İhracat İthalat

Aylık bazda Mersin firmaları bazında dış ticarettteki gelişmeler incelendiğinde; 2013 Eylül ayı ihracatında bir önceki aya göre %39’luk; ithalatta ise %4’lük artış olmuştur. Söz konusu dönemler için dış ticaretteki gelişmelere sektörel olarak baktığımızda tarım ve ormancılık sektörü hem ihracat hem de ithalattaki artışta etkili olurken; ayrıca imalat sanayi sektörünün ihracat artışında payı olan bir diğer sektör olduğu gözlenmiştir.

2013 yılı Eylül ayında Mersin firmaları ihracatı geçen yıla göre aylık bazda %37’lik; ithalatında ise %6’lık artış gerçekleştirmiştir. Söz konusu dönemlerdeki gelişmeler sektörel olarak incelendiğinde; mevsimsellik faktörü kaynaklı tarım ve hayvancılık sektörü ihracat artışında etkili olurken; artışın ivme kazanmasında gıda ürünleri ve içecek ile tekstil ve ürünleri sektörleri belirleyici olmuştur. Söz konusu dönemde ithalat artışında ise tarım ve hayvancılık, kok kömürü, rafine edilmiş petrol ürünleri ve nükleer yakıtlar; metal eşya sanayi (makine ve teçhizatı hariç); tütün ürünleri sektörlerinin etkili olduğu gözlenmektedir.

*: G

eçic

i ver

iler

Kay

nak

: TÜ

İK

(’000

$)

160.000

120.000

80.000

40.000

0 Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık

82.752 89.701 85.167 100.612 127.920 89.301 98.978 68.914 86.551 82.702 114.001 102.644

98.828 94.365 90.116 107.078 110.328 85.702 96.614 87.858 91.651

2012

2013

%19 %5 %6

%6

-%14-%4

%6

-%2

%27

0202

Mersin Firmaları Tarafından Gerçekleştirilen İhracatın Dağılımı*

*: G

eçic

i ver

iler

Kay

nak

: TÜ

İK

(’000

$)

200.000

160.000

120.000

80.000

40.000

0 Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık

115.484 122.941 117.120 92.012 104.447 100.411 91.717 77.487 88.538 115.341 140.153 145.738

131.703 116.040 120.505 115.086 121.020 108.115 104.317 87.155 120.858

2012

2013

%14

-%6

%3 %25 %16%8 %14

%12

%37

03ekon@mtso.org.tr / MERSİN TİCARET VE SANAYİ ODASI

Mersin Firmaları Dış Ticaret İstatistiklerinin Ülke Gruplarına Göre Dağılımı* ($)

Avrupa 307.538.202 328.327.444 282.967.175 380.428.489 -%8 %16

Avrupa Birliği** 202.322.298 196.976.633 184.542.242 197.661.720 -%9 %0,3

Diğer Avrupa Ülkeleri 105.215.904 131.350.811 98.424.933 182.766.769 -%6 %39

Afrika 36.166.792 107.486.511 49.790.949 123.568.344 %38 %15

Kuzey Afrika 8.576.101 54.783.848 13.177.326 64.314.424 %54 %17

Diğer Afrika Ülkeleri 27.590.691 52.702.663 36.613.623 59.253.920 %33 %12

Amerika 219.890.362 18.871.434 192.359.396 28.688.179 -%13 %52

Kuzey Amerika 154.326.780 9.613.691 119.144.508 14.313.481 -%23 %49

Orta Amerika ve Karayipler 19.599.874 778.093 23.605.434 1.663.611 %20 %114

Güney Amerika 45.963.708 8.479.650 49.609.454 12.711.087 %8 %50

Asya 244.933.319 413.820.105 323.028.944 457.752.743 %32 %11

Yakın ve Orta Doğu Asya Ülkeleri 22.234.250 354.823.842 45.369.556 389.632.991 %104 %10

Diğer Asya Ülkeleri 222.699.069 58.996.263 277.659.388 68.119.752 %25 %15

Okyanusya ve Kutup Bölgeleri 10.040.181 677.319 1.180.225 1.631.333 -%88 %141

Avustralya ve Yeni Zelanda 10.040.181 597.502 1.180.225 772.225 -%88 %29

Diğer Okyanusya ve Kutup Bölgeleri Ülkeleri 0 79.817 0 859.108 - %976

Diğer Ülkeler 43.981 20.152 0 8.337 - -%59

Serbest Bölgeler 11.282.547 40.954.415 13.212.601 32.721.984 %17 -%20

Toplam 829.895.384 910.157.380 862.539.290 1.024.799.409 %4 %13

Ülke Grupları2012 Ocak-Eylül 2013 Ocak-Eylül

Değişim (%)

İhracatİthalat

İthalat İhracatİhracat

İthalat

Ana metal sanayi

Metal eşya sanayi(makine ve teçhizatı hariç)

Başka yerde sınıflandırılmamışmakine ve teçhizat

Büro, muhasebe ve bilgi işleme makineleri

Başka yerde sınıflandırılmamışelektrikli makine ve cihazlar

Radyo, televizyon, haberleşmeteçhizatı ve cihazları

Tıbbi aletler; hassas optik aletler ve saat

Motorlu kara taşıtı ve römorklar

Diğer ulaşım araçları

Mobilya ve başka yerdesınıflandırılmamış diğer ürünler

Toptan ve perakende ticaret

Gayrimenkul, kiralama ve iş faaliyetleri

Diğer sosyal, toplumsal ve kişisel hizm.

Toplam

28.555.991 15.076.270 7.649.755 6.108.794 -%47 -%20

55.123.031 65.069.611 4.943.856 22.590.505 %18 %357

67.269.940 85.713.683 58.323.172 52.708.029 %27 -%10

305.186 113.223 420.410 399.398 -%63 -%5

4.063.172 10.674.899 7.464.525 6.336.539 %163 -%15

250.228 527.768 2.590.988 2.444.824 %111 -%6

871.238 1.270.784 2.216.256 3.055.208 %46 %38

8.289.430 12.572.468 17.510.888 9.767.245 %52 -%44

2.827.547 1.280.673 89.493 5.632.014 -%55 %6193

8.190.295 10.903.974 5.716.743 2.834.145 %33 -%50

2.953.599 3.463.703 13.566.818 9.577.101 %17 -%29

420 980 0 0 %133 -

4.247 4.497 2.767 22.160 %6 %701

910.157.380 1.024.799.409 829.895.384 862.539.290 %13 %4

2012 Ocak-Eylül 2012 Ocak-Eylül2013 Ocak-Eylül 2013 Ocak-EylülSektörler

İhracat ($) İthalat ($) Değişim (%)

İhracat İthalat

*: G

eçic

i ver

iler

Kay

nak

: TÜ

İK

*: Geçici Veriler**: 1 Temmuz 2013 itibariyle Hırvatistan’ın üye olmasıyla AB üye sayısı 28’e yükselmiş olup, karşılaştırma yapılabilmesi için önceki yıl verileri 28 ülkeyi içerecek şekilde revize edilmiştir.Kaynak: TÜİK

2013 yılı Ocak-Eylül döneminde Mersin firmaları tarafından gerçekleştirilen ihracat ülke grupları itibariyle incelendiğinde; diğer ülkeler ve serbest bölgeler haricindeki tüm ülke gruplarının ihracatının geçen yıla göre arttığı görülmektedir. Belirtilen dönemde Mersin firmalarının temel ihraç pazarı olan Yakın ve Ortadoğu, diğer Avrupa ve Afrika ülkelerinde geçen yıla göre artışa karşın; diğer önemli ihraç pazarı olan AB ülkelerinde ise; önemli bir değişim olmadığı gözlenmiştir. Yılın dokuz aylık döneminde ihracatta yukarı yönlü hareketlenmelerde etkili olan ülkeler arasında Asya ülkelerinde Irak, Suriye ve Türkmenistan; Avrupa ülkelerinde Rusya Federasyonu, Ukrayna; Afrika ülkelerinde Libya, Etiopya ve Cezayir gelmektedir.

04MERSİN TİCARET VE SANAYİ ODASI / www.mtso.org.tr

AKİB İHRACAT GÖSTERGELERİ

Aylar İtibariyle Mersin Firmaları Asya Ülkeleri İthalat ve İhracatı

70.000

60.000

50.000

40.000

30.000

20.000

10.000

0

(100

0 $

)

İhracat İthalat

Aylar İtibariyle Mersin Firmaları Amerika Ülkeleri İthalat ve İhracatı

40.000

35.000

30.000

25.000

20.000

15.000

10.000

5.000

0

(100

0 $

)

İhracat İthalat

AKİB Birlik ve Mersin Firmaları Bazında İhracatın Aylara Göre Dağılımı (000$)

1.400.000

1.200.000

1.000.000

800.000

600.000

400.000

200.000

0

Oca

k ‘1

2

Şuba

t

Mar

t

Nis

an

May

ıs

Haz

iran

Tem

muz

Ağu

stos

Eylü

l

Ekim

Kas

ım

Ara

lık

Oca

k ’1

3

Şuba

t

Mar

t

Nis

an

May

ıs

Haz

iran

Tem

muz

Ağu

stos

Eylü

l

Birlik Bazında Mersin Firmaları

Kaynak: Akdeniz İhracatçı Birlikleri Genel Sekreterliği

Aylar İtibariyle Mersin Firmaları Avrupa Ülkeleri İthalat ve İhracatı

Kaynak: TÜİK

Kaynak: TÜİK Kaynak: TÜİK

Kaynak: TÜİK

80.000

70.000

60.000

50.000

40.000

30.000

20.000

10.000

0

(100

0 $

)

Oca

-12

Şub-

12M

ar-1

2N

is-1

2M

ay-1

2H

az-1

2Te

m-1

2A

ğu-1

2Ey

l-12

Eki-

12K

as-1

2A

ra-1

2O

ca-1

3Şu

b-13

Mar

-13

Nis

-13

May

-13

Haz

-13

Tem

-13

Ağu

-13

Eyl-

13

Oca

-12

Şub-

12M

ar-1

2N

is-1

2M

ay-1

2H

az-1

2Te

m-1

2A

ğu-1

2Ey

l-12

Eki-

12K

as-1

2A

ra-1

2O

ca-1

3Şu

b-13

Mar

-13

Nis

-13

May

-13

Haz

-13

Tem

-13

Ağu

-13

Eyl-

13

Oca

-12

Şub-

12M

ar-1

2N

is-1

2M

ay-1

2H

az-1

2Te

m-1

2A

ğu-1

2Ey

l-12

Eki-

12K

as-1

2A

ra-1

2O

ca-1

3Şu

b-13

Mar

-13

Nis

-13

May

-13

Haz

-13

Tem

-13

Ağu

-13

Eyl-

13

Oca

-12

Şub-

12M

ar-1

2N

is-1

2M

ay-1

2H

az-1

2Te

m-1

2A

ğu-1

2Ey

l-12

Eki-

12K

as-1

2A

ra-1

2O

ca-1

3Şu

b-13

Mar

-13

Nis

-13

May

-13

Haz

-13

Tem

-13

Ağu

-13

Eyl-

13

İhracat İthalat

Aylar İtibariyle Mersin Firmaları Afrika Ülkeleri İthalat ve İhracatı

20.000

18.000

16.000

14.00012.000

10.000

8.000

6.000

4.0002.000

0

(100

0 $

)

İhracat İthalat

Mersin firmaları tarafından gerçekleştirilen ülke grupları itibariyle ithalattaki gelişmeler incelendiğinde; 2013 yılı Ocak-Eylül döneminde Afrika, Asya ve serbest bölgelerde artış; Avrupa, Amerika, Okyanusya ve Kutup bölgelerinde azalış olduğu gözlenmiştir. Asya ülkelerinde Hindistan, Çin ve İsrail; Afrika ülkelerinde Mısır, Sudan, Çad ve Nijerya ithalat artışında etkili olan ülkelerdir.

160.000

140.000

120.000

100.000

80.000

60.000

40.000

20.000

0

Birlik Bazında Mersin Firmaları

2013 yılının Eylül ayı sonu itibariyle Mersin Serbest Bölgesi'nde toplam 8.184 kişi istihdam edilmektedir. 2012 yılı Eylül ayına göre istihdam %4,4 artmıştır. 350’si yerli, 42'si yabancı ve 46’sı yerli-yabancı ortaklığı olmak üzere toplam 438 firma faaliyette bulunmaktadır. Faaliyette bulunan firma sayısının, önceki yılın Eylül ayına göre %5,5 arttığı görülmektedir. Yatırım harcamalarının dağılımına bakıldığında; %93’ünün Türkiye'den bölgeye, %7'sinin ise yurtdışından bölgeye yapıldığı görülmektedir. Bölgedeki ticaret hacmindeki gelişmeler incelendiğinde; 2013 yılı Eylül ayında ticaret hacmi geçen yıla göre aylık bazda %17 artarak yaklaşık 301 milyon $’a yükselmiş; 2013 Ocak-Eylül döneminde ise geçen yıla göre %11 azalarak yaklaşık 2,6 milyar $’a gerilemiştir. Söz konusu dönemlerdeki gelişmeler sektörel bazda incelendiğinde; dokuz aylık dönemde ticaret hacmindeki geçen yıla göre gerilemede sanayi sektöründeki azalışın tarım sektöründe önemli miktardaki artışın üzerinde olmasının etkili olduğu gözlenirken; 2013 yılı Eylül ayı ticaret hacmindeki artışta 2012 yılı Eylül ayında belirgin azalış kaynaklı baz etkisiyle tarım sektörü etkili olmuştur.

MERSİN SERBEST BÖLGESİ

05ekon@mtso.org.tr / MERSİN TİCARET VE SANAYİ ODASI

AKİB'in açıklamış olduğu ihracat rakamlarına göre; 2013 yılı Ocak-Eylül döneminde Birlik bazında geçen yıla göre %4; Mersin Firmaları bazında ise %2’lik azalış olduğu görülmektedir. 2013 yılı Eylül ayında Birlik bazında ihracatın geçen yıla göre aylık bazda %5 azalarak 946 milyon $’a gerilediği; Mersin firmaları ihracatının ise %20 artarak yaklaşık 105 milyon $’a yükseldiği gözlenmiştir. Birlik bazında ihracat azalışında kimyevi maddeler ve mamulleri sektörü; Mersin firmaları bazında ihracat artışında ise yaş meyve ve sebze ile çimento cam seramik ve toprak ürünleri sektörleri etkili olmuştur.

Sektörel Bazda İhracat Rakamları (’000 $)

Sektörler

Birlik Bazında Mersin Firmaları

I.TARIM 2.036.933 2.191.407 %8 642.128 599.531 -%7

A. Bitkisel Ürünler 1.499.312 1.562.355 %4 594.912 549.201 -8

B. Hayvansal Ürünler 181.020 231.361 %28 27.237 23.187 -%15

C. Ağaç Ve Orman Ürünleri 356.601 397.691 %12 19.980 27.143 %36

II. SANAYİ 7.275.791 6.731.505 -%7 254.668 273.931 %8

A. Tarıma Dayalı İşlenmiş Ürünler 644.606 649.645 %1 13.184 8.997 -%32

B. Kimyevi Maddeler Ve Mamulleri 4.303.038 3.850.908 -%11 58.594 72.648 %24

C. Sanayi Mamulleri 2.328.148 2.230.952 -%4 182.890 192.286 %5

III. MADENCİLİK 115.067 131.608 %14 7.099 15.473 %118

TOPLAM 9.427.791 9.054.520 -%4 903.895 888.935 -%2

Not: 07.12.1998 tarih ve 6702 sayılı talimat gereğince (transit ve reexport ticaret, bedelsiz ihracat, geçici ihracat sınır ve kıyı ticareti, mahrecine iade, geçici kabul ile Irak transit ihracat) değerleri dahil değildir.Kaynak: Akdeniz İhracatçı Birlikleri Genel Sekreterliği

2012Ocak-Eylül

2012Ocak-Eylül

2013Ocak-Eylül

2013Ocak-Eylül

Değişim(%)

Değişim(%)

Mersin Serbest Bölgesi Ticaret Hacmi

Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık

2012 2013Kaynak: Mersin Serbest Bölge Müdürlüğü

-%27 -%19

%3 -%4 -%2

-%31

-%17-%3

%17

450.000

400.000

350.000

300.000

250.000

200.000

150.000

100.000

50.000

0

(’000

$)

Liman başkanlıkları bazındaki istatistiklere göre 2013 yılı Ocak-Eylül döneminde Mersin ili elleçlenen yük miktarı, ihracat ve ithalat yüklerindeki artışın etkisiyle önceki yıla %8 artarak 24.393.394 ton olarak gerçekleşmiştir. Yük trafiğinde geçen yıla göre yükleme tonajı %16 artarak 9.134.611 seviyesine; boşaltma tonajı ise %3 artarak 15.258.783 seviyesine yükselmiştir. Yılın dokuz aylık döneminde Mersin Liman Başkanlığı tarafından elleçlenen yük miktarı ile Türkiye genelindeki liman başkanlıkları içerisinde 5. sırada yer almaktadır. Yük trafiğindeki gelişmeler üçer aylık dönemler itibariyle incelendiğinde; yılın ilk çeyreğinde elleçlenen yük miktarı geçen yılın aynı döneminin üzerinde gerçekleşse de; ikinci çeyrekte geçen yılın altında kaldığı, üçüncü çeyrekte ise Eylül ayında ithal yüklerindeki belirgin artışın etkisiyle geçen yılın üzerinde bir seviyeye ulaştığı gözlenmiştir. 2013 yılı Eylül ayında yük trafiğinde yükleme tonajı geçen yıla göre aylık bazda %11 artarak 1.004.401; boşaltma tonajı %134 artarak 3.388.952 seviyesinde gerçekleşmiş ve toplam yük trafiği %87 artarak yılın ilk dokuz aylık döneminin en yüksek seviyesi olan 4.393.353’e ulaşmıştır.

LİMAN FAALİYETLERİ

06MERSİN TİCARET VE SANAYİ ODASI / www.mtso.org.tr

Bölgedeki ticaret hacmi işlenmiş petrol ürünleri hariç olarak sektörel bazda değerlendirildiğinde; yılın dokuz aylık döneminde tarım sektöründeki geçen yıla göre önemli miktardaki artışa karşın; sanayi sektöründeki azalışın etkisiyle toplam ticaret hacmi %2’lik sınırlı artışla yaklaşık 2,3 milyar $ seviyesinde gerçekleşmiştir. 2013 yılı Eylül ayında ise; geçen yıla göre aylık bazda tüm sektörlerde gözlenen artışın etkisiyle %39’luk artışla toplam ticaret hacminin yaklaşık 270 milyon $’a ulaşmıştır. Bölgedeki ticaretin ülke grupları bazında dağılımı incelendiğinde; ticaret hacmi içerisinde önemli ağırlığa sahip olan AB ile Türkiye’de geçen yılki artışın 2013 yılında yerini azalışa bıraktığı; İslam Ülkeleri’nde ise geçen yılki artışa karşın; 2013 yılında ise önemli bir değişim olmadığı gözlenmiştir.

Kaynak: Mersin Serbest Bölge Müdürlüğü

İşlenmiş Petrol Ürünleri Dahil İşlenmiş Petrol Ürünleri Hariç

2012Ocak-Eylül

2013Ocak-Eylül

2012Ocak-Eylül

2013Ocak-Eylül

Değişim(%)

Değişim(%)

Tarım Grubu 411.551 690.229 %68 411.551 690.229 %68

Madencilik 17.392 24.625 %42 17.392 24.625 %42

Sanayi Grubu 2.467.794 1.872.881 -%24 1.783.209 1.541.426 -%14

Toplam 2.896.737 2.587.734 -%11 2.212.152 2.256.280 %2

Sektörler

Mersin Serbest Bölgesi’nde Ticaret Hacminin Sektörel Dağılımı (1000 $)

Mersin Serbest Bölgesi Ticaret Hacminin Ülke Gruplarına Göre Dağılımı

*: 1 Temmuz 2013 itibariyle Hırvatistan’ın üye olmasıyla AB üye sayısı 28’e yükselmiş olup, karşılaştırma yapılabilmesi için önceki yıl verileri 28 ülkeyi içerecek şekilde revize edilmiştir.Kaynak: Mersin Serbest Bölge Müdürlüğü

40%

20%

0%

-20%

-40%

-60%

-80%

-120%

1.400.000

1.200.000

1.000.000

800.000

600.000

400.000

200.000

0

(’000

$)

359.046 149.007 13.067 56.432 155.715 501.068 342.698 1.319.704

327.289 138.694 341 72.321 101.043 500.915 385.804 1.061.327

-9% -7% -97% 28% -35% -0,03% 13% -20%

2012 Ocak-Eylül

2013 Ocak-Eylül

Değişim (%)

AB Ülkeleri* Diğer OECD Ülkeleri

Diğer Avrupa Ülkeleri

TürkCumhuriyetleri Eski S.S.C.B. İslam Ülkeleri Diğer Ülkeler Türkiye

-9%

-97%

28%

-35%-20%

-7%

-0,03%

13%

07ekon@mtso.org.tr / MERSİN TİCARET VE SANAYİ ODASI

5.000.000

4.000.000

3.000.000

2.000.000

1.000.000

0

2012 2013

Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık

Aylar İtibariyle Mersin Liman Başkanlığı Bazında Elleçlenen Yük Miktarı

To

n

Kay

nak

: T.C

. Ula

ştır

ma,

Den

izci

lik

ve H

aber

leşm

e B

akan

lığı

Kay

nak

: T.C

. Ula

ştır

ma,

Den

izci

lik

ve H

aber

leşm

e B

akan

lığı

Oca

k ‘1

2

Şuba

t

Mar

t

Nis

an

May

ıs

Haz

iran

Tem

muz

Ağu

stos

Eylü

l

Ekim

Kas

ım

Ara

lık

Oca

k ’1

3

Şuba

t

Mar

t

Nis

an

May

ıs

Haz

iran

Tem

muz

Ağu

stos

Eylü

l

4.000.000

3.500.000

3.000.000

2.500.000

2.000.000

1.500.000

1.000.000

500.000

0

İhracat İthalatKaynak: T.C. Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı

Aylar İtibariyle Mersin Liman Başkanlığı Bazında İthalat-İhracat Yük Miktarı

To

n

Mersin Liman Başkanlığı Bazında Elleçlenen Yüklerin Dağılımı

30.000.000

25.000.000

20.000.000

15.000.000

10.000.000

5.000.000

0

20%

15%

10%

5%

0%

-5%

To

n

7.521.031 13.925.486 107.554 1.091.190 22.645.261

8.791.608 14.430.512 118.180 1.053.094 24.393.394

17% 4% 10% -3% 8%

2012 Ocak-Eylül

2013 Ocak-Eylül

Değişim (%)

Dahiliİhracat İthalat Transit Toplam

Mersin Liman Başkanlığı bazında çeyreklik dönemler itibariyle ihracattaki gelişmeler değerlendirildiğinde; yılın ilk çeyreğinde geçen yılın aynı dönemine göre ihracat artışı; ikinci çeyrekte ivme kazansa da, yılın üçüncü çeyreğinde tekrar yavaşladığı, 2013 yılı dokuz aylık döneminde geçen yıla kıyasla %17 artış kaydettiği gözlenmiştir. Yılın dokuz aylık döneminde petrol ürünleri yük grubu, ihracatta yukarı doğru hareketlenmelerde etkili olan sektörlerin başında yer alırken; söz konusu gelişmede 2013 yılının ilk ayından itibaren Kuzey Irak’tan Mersin Limanı üzerinden ham petrol sevkiyatının başlaması etkili olmuştur. Makineler, taşıma teçhizatı, aksam ve çeşitli parçaları ile konteynerler ve ham ve üretilmiş mineraller, inşaat malzemelerinin belirtilen dönemde ihracat yükleri artışında etkili olan diğer yük grupları olduğu gözlenmiştir. 2013 yılının Eylül ayında ise ihraç yükleri başta petrol ürünleri olmak üzere; makineler, taşıma teçhizatı, aksam ve çeşitli parçaları ile konteynerler yük gruplarındaki yukarı yönlü hareketlenmelerin etkisiyle önceki yılın aynı ayına göre %9 artış kaydetmiştir.

2013 yılı Ocak-Eylül dönemi için ithalattaki gelişmeler değerlendirildiğinde; yılın ilk çeyreğinde önceki yılın aynı dönemine göre artışın; ikinci çeyrekte yerini azalışa bıraktığı; üçüncü çeyrekte ise Eylül ayında belirgin artışın etkisiyle tekrar geçen yılın aynı döneminin üzerinde gerçekleştiği; yılın dokuz aylık döneminde önceki yıla kıyasla %4 arttığı gözlenmiştir. Söz konusu dönemde ithalattaki artışta petrol ürünleri yük grubu etkili olmuştur. 2013 yılının Eylül ayında ise makineler, taşıma teçhizatı, aksam ve çeşitli parçaları ile konteynerler yük grubu içerisinde yer alan iş makinaları ve parçaları ithalatındaki yukarı yönlü hareketlenmelerin etkisiyle önceki yılın aynı ayına göre %145 artmıştır.

Mersin Liman Başkanlığı bazında transit ve dâhili taşımacılık yüklerindeki gelişmeler incelendiğinde; 2013 yılı Ocak-Eylül döneminde transit taşımacılık yüklerinde geçen yıla göre %10’luk artış; dâhili taşımacılıkta ise %3’lük azalış olduğu görülmektedir. 2013 yılı Eylül ayında ise transit taşımacılık önceki yılın aynı ayına göre %14 azalış, dâhili yük taşımacılık ise %6 oranında artış kaydetmiştir.

17%

10% 8%

4% -3%

MERSİN TİCARET VE SANAYİ ODASI / www.mtso.org.tr

TOBB tarafından açıklanan açılan kapanan şirket istatistikleri incelendiğinde; 2013 yılının Ocak-Eylül döneminde Türkiye genelinde kurulan şirket ve kooperatif sayısı geçen yılın aynı dönemine göre %24, Mersin’de %53 artmış; ticaret unvanlı işyeri sayısı Türkiye genelinde %15, Mersin’de ise %31 azalmıştır. Aynı dönem içinde kapanan şirket ve kooperatif sayısı Türkiye genelinde %13; Mersin’de %14 artmış; gerçek kişi ticari işletme sayısı Türkiye genelinde %145 artarken, Mersin’de ise %4 azalmıştır. Söz konusu dönemde Mersin ile Türkiye genelindeki gerçekleşmeler kıyaslandığında; İlimizde açılan şirket ve kooperatif sayısındaki gelişmelerin Türkiye geneline göre daha olumlu; ticaret unvanlı işyeri sayısında ise daha olumsuz olduğu; kapanan şirket ve kooperatif sayısındaki artışın ise Türkiye geneli ile yaklaşık aynı seviyelerde gerçekleştiği gözlenmiştir. İlimiz; 2013 yılının Ocak-Eylül döneminde Türkiye genelinde yeni açılan firma sayısına göre %1,5’lik payla 12. sırada, kapanan firma sayısına göre %0,6’lık payla 13. sırada yer almaktadır. Yılın dokuz aylık döneminde Türkiye genelinde kurulan yabancı sermayeli şirket sayısı geçen yıla göre %0,6’lık artışla 2.888’e; İlimizde ise %192 artarak 105’e yükselmiştir. 2012 yılı Ocak-Eylül döneminde Türkiye genelinde kurulan yabancı sermayeli şirket sayısına göre İlimiz %1,3’lük payla 7. sırada yer alırken; 2013 yılının aynı döneminde %3,6’lık payla 5. sıraya yükselmiştir. 2013 yılı Eylül ayı sonu itibariyle 12.716’sı faal olmak üzere MTSO’ya kayıtlı üye sayısı 22.547’dir.

MERSİN TİCARET VE SANAYİ ODASI HAKKINDA GENEL BİLGİLER

Şirketler ve Kooperatifler

Açılan* 2.680 4.061 %52 30.144 37.344 %24 45 94 %109 489 750 %53

Kapanan** 932 1.117 %20 11.199 12.605 %13 18 21 %17 199 227 %14

Ticaret Unvanlı İşyerleri

Açılan* 5.025 3.698 -%26 52.528 44.748 -%15 56 54 -%4 723 499 -%31

Kapanan** 1.839 1.606 -%13 23.966 58.738 %145 14 11 -%21 211 202 -%4

*: Kurulan gerçek kişi ticari işletmesi sayısı adi ortaklıkları da içermektedir.

**: Kapanan gerçek kişi ticari işletmesi sayısı, yapılan tebligatlarla ticari faaliyeti bulunmadığı tespit edilen gerçek kişi ticari işletmesinin kayıtlarının ilgili Ticaret Sicil Müdürlükleri tarafından Ticaret Sicil Yönetmeliğinin 51. maddesine istinaden re’sen silinen işletmelerini de kapsamaktadır.

Kaynak: TOBB

2012 2013

Eylül EylülOcak-Eylül

Türkiye Mersin

Ocak-Eylül

Değişim(%) 2012 2013

Değişim(%) 2012 2013

Değişim(%) 2012 2013

Değişim(%)

2013 yılı Ocak-Eylül döneminde konteyner adeti bazında (TEU), geçen yıla göre %8 oranında artış gerçekleşmiştir. Söz konusu dönemde Mersin Liman Başkanlığı, Türkiye genelinde en fazla konteyner elleçlemesi yapılan liman başkanlıkları içerisinde 2. sırada yer almaktadır. Söz konusu dönemde Mersin liman tesislerine operasyon için 3.755 adet gemi uğramış olup, bu sayı önceki yıla göre %3’lük artışı ifade etmektedir. Belirtilen dönemde Türkiye genelinde liman başkanlıkları bazında limanlara uğrayan gemi sayısına göre Mersin 3. sırada bulunmaktadır.

70.000

60.000

50.000

40.000

30.000

20.000

10.000

0

Yükleme BoşaltmaKaynak: T.C. Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı

Aylar İtibariyle Mersin Liman Başkanlığı Bazında Konteyner TrafiğiT

EU

08

Oca

k ‘1

2

Şuba

t

Mar

t

Nis

an

May

ıs

Haz

iran

Tem

muz

Ağu

stos

Eylü

l

Ekim

Kas

ım

Ara

lık

Oca

k ’1

3

Şuba

t

Mar

t

Nis

an

May

ıs

Haz

iran

Tem

muz

Ağu

stos

Eylü

l

09ekon@mtso.org.tr / MERSİN TİCARET VE SANAYİ ODASI

2013 yılı Ocak-Eylül döneminde TOBB Ticaret ve TIR Dairesi Başkanlığı’nın verilerine göre; Türkiye genelinde verilen tır karnesi sayısında geçen yıla göre %13, sayısal takograf sayısında %18 azalış, geçiş belgesi sayısında ise %0,2 artış kaydedilmiştir. Söz konusu dönemde Mersin Ticaret ve Sanayi Odası’ndan verilen tır karnesi sayısı ise, geçen yıla göre %10 artış; hem geçiş belgesi hem de sayısal takograf sayısında ise %6 azalış gözlenmiştir. Mersin Ticaret ve Sanayi Odası tarafından verilen geçiş belgesi, tır karnesi ve sayısal takograf sayısındaki gelişmeler aylık bazda incelendiğinde; geçiş belge sayısının Ocak ve Temmuz ayları haricinde geçen yılın altında kaldığı, tır karnesi sayısının Haziran ve Ağustos ayları haricinde geçen yılın üzerinde gerçekleştiği, sayısal takograf sayısında ise yılın ilk ayı haricinde Şubat-Haziran dönemindeki azalış eğiliminin, Temmuz-Eylül döneminde yerini artışa bıraktığı gözlenmiştir. 2013 yılı Eylül ayında, geçen yılın aynı ayına göre verilen tır karnesi sayısı %8; sayısal takograf sayısı ise %7 artmış; geçiş belgesi sayısı %20 azalmıştır.

Tır Karnesi, Geçiş Belgesi ve Sayısal Takograf İstatistikleri (Adet)

*: 4,6,14,20 yapraklı karneler toplamıKaynak: TOBB, MTSO

2012 Ocak-Eylül

Türkiye Mersin

2013 Ocak-Eylül 2012 Ocak-Eylül 2013 Ocak-EylülDeğişim (%) Değişim (%)

Tır Karnesi* 493.076 428.030 -%13 44.635 49.052 %10

Geçiş Belgesi 657.074 658.507 %0,2 20.710 19.500 -%6

Sayısal Takograf 22.332 18.345 -%18 2.332 2.184 -%6

Oca

k ‘1

2*

Şuba

t

Mar

t

Nis

an

May

ıs

Haz

iran

Tem

muz

Ağu

stos

Eylü

l

Ekim

Kas

ım

Ara

lık

Oca

k ’1

3

Şuba

t

Mar

t

Nis

an

May

ıs

Haz

iran

Tem

muz

**

Ağu

stos

Eylü

l

Aylar İtibariyle MTSO’ya Yeni Kayıt -Terkin Yaptıran Firmaların Dağılımı

MTSO’ya Kayıtlı Üyelerin Hukuki Statülerine Göre Dağılımı

*: 2012 yılı Ocak ayında terkinlerdeki artışın sebebi, durumu münfesih olan şirketlerin, Oda kaydından silinmesidir.**: 2013 yılı Temmuz ayında terkinlerdeki artışın sebebi, ticaret sicil kaydı silinen ancak Oda kaydı devam eden şirket ve kooperatiflerin Oda kaydından silinmesidir.Kaynak: Mersin Ticaret ve Sanayi Odası

200

150

100

50

0

1.200

1.000

800

600

400

200

0

Kaynak: Mersin Ticaret ve Sanayi Odası

Hakiki Şahıs Firmaları6.78030%

Limited Şirketler13.296

59%

Anonim Şirketler1.324

6%Kooperatifler

2231%

Yabancı Sermayeli Şirketler

7954%

Kollektif Şirketler

97;0,4%

KomanditŞirketler9; 0,04%

Vakıf, Dernek İşl. ve Kamu Kuruluşları

23; 0,1%

Ye

ni k

ayı

t ya

ptı

ran

firm

a s

ayı

sı

Te

rkin

ya

ptı

ran

firm

a s

ayı

sı

Yeni Kayıt Terkin

10MERSİN TİCARET VE SANAYİ ODASI / www.mtso.org.tr

Kaynak: Mersin Ticaret Borsası

Yaş Meyveler Bakliyat veMamulleri

Hububat MuhtelifGıda Mad.

Diğer

2013 Ocak-Eylül2012 Ocak-Eylül

(%)

35%

30%

25%

20%

15%

10%

5%

0%

Mersin Ticaret Borsası’nda İşlem Gören Ürünlerin Paylarına Göre Dağılımı (¨)

(Ade

t)

Oca

k ‘1

2

Şuba

t

Mar

t

Nis

an

May

ıs

Haz

iran

Tem

muz

Ağu

stos

Eylü

l

Ekim

Kas

ım

Ara

lık

Oca

k ’1

3

Şuba

t

Mar

t

Nis

an

May

ıs

Haz

iran

Tem

muz

Ağu

stos

Eylü

l

MTSO Tır Karnesi ve Geçiş Belgesi Sayısının Aylar İtibariyle Dağılımı

Kaynak: MTSO

7.000

6.000

5.000

4.000

3.000

2.000

1.000

0

Geçiş Belgesi Tır Karnesi

TİCARET BORSASI

2013 yılı Ocak-Eylül döneminde Mersin Ticaret Borsası işlem hacmi geçen yılın aynı dönemine göre artış göstererek 2.226.492.735¨ seviyesine ulaşmıştır. Söz konusu dönemde borsada işlem gören ürün sıralamasında bakliyat ve mamulleri ilk sırada yer alırken; onu sırasıyla hububat ve yaş meyveler takip etmektedir. Mersin Ticaret Borsası işlem hacmindeki gelişmeler aylık bazda incelendiğinde; 2013 yılı Ocak-Eylül döneminde işlem hacminin Mart ayı haricinde geçen yılın üzerinde gerçekleştiği görülmektedir. 2013 yılı Eylül ayında ise Mersin Ticaret Borsası işlem hacminin geçen yılın Eylül ayına göre artış göstererek 253.037.225 ¨ seviyesinde gerçekleştiği görülmektedir. 2013 yılı Eylül ayında işlem gören ürünler içerisinde bakliyat ve mamulleri, hububat ve yağlı tohumlar ilk sırada yer almaktadır.

11ekon@mtso.org.tr / MERSİN TİCARET VE SANAYİ ODASI

Mersin-Tarsus Organize Sanayi Bölgesi’nde tüketilen enerji miktarı; 2013 yılı Ocak-Eylül döneminde geçen yıla göre %35 artmıştır. 2013 yılı Eylül ayında tüketilen enerji miktarı, bir önceki aya göre %20 artış göstermiştir. Bölgedeki enerji tüketimindeki gelişmeler aylık bazda incelendiğinde; 2013 yılı Ocak-Temmuz döneminde geçen yılın üzerinde bir seyir izleyen enerji tüketiminin, Ağustos ayında yerini azalışa bıraksa da Eylül ayında geçen yılın aynı ayına göre %3’lük artış kaydettiği görülmektedir. Doğalgaz tüketiminde ise 2013 yılı dokuz aylık döneminde geçen yıla göre %6; Eylül ayında önceki yılın aynı ayına göre ise %5 azalış olduğu, bir önceki aya göre ise önemli bir değişim olmadığı görülmektedir.

Organize Sanayi Bölgesi Doğalgaz Tüketimi

Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık

-%4-%12

-%3 -%5 -%8 -%5 -%4 -%8 -%5

14.000

12.000

10.000

8.000

6.000

4.000

2.000

0

(’000

sm

3)

İlimiz Deniz Sınır Kapılarından Giriş-Çıkış Yapan Ziyaretçi Sayısı

TURİZM BİLGİLERİ

Kaynak: İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü

Eylül

2012 2013Değişim (%)

2012 2013Değişim (%)

Ocak-Eylül

Giriş 2.676 4.639 %73 17.223 26.747 %55

Çıkış 4.113 4.439 %8 17.285 22.692 %31

Giriş 10.608 8.373 -%21 70.988 75.578 %6

Çıkış 15.474 15.066 -%3 76.138 81.306 %7

Giriş 13.284 13.012 -%2 88.211 102.325 %16

Çıkış 19.587 19.505 -%0,4 93.423 103.998 %11

Yabancı

Yerli

Toplam

ENERJİ

Kaynak: Mersin-Tarsus Organize Sanayi Bölge Müdürlüğü

Organize Sanayi Bölgesi Elektrik Tüketimi

Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık

2012 2013

64%

52%

56%

60%65% 38%

23%

-3%

3%30.000

25.000

20.000

15.000

10.000

5.000

0

(’000

kw

h)

Kaynak: Mersin-Tarsus Organize Sanayi Bölge Müdürlüğü

2012 2013

12MERSİN TİCARET VE SANAYİ ODASI / www.mtso.org.tr

2013 yılı Ocak-Eylül döneminde İlimiz deniz sınır kapılarından giriş yapan ziyaretçilerin sayısı geçen yıla göre %16; çıkış yapan ziyaretçilerin ise %11 arttığı gözlenmiştir. 2013 yılı Eylül ayında ise önceki yılın aynı ayına göre İlimiz deniz sınır kapılarından giriş yapan yerli ve yabancı ziyaretçi sayısı %2; çıkış yapanların sayısı ise %0,4 azalmıştır. Aylık bazda yabancı girişler incelendiğinde; 2012 Eylül ayına göre yabancı girişler %73 artmıştır. Söz konusu artışta Yakın ve Ortadoğu ülkeleri etkili olmuştur. Artışta ülke bazında Suriye’den gelen ziyaretçi sayısındaki artışın etkili olduğu görülmüştür.

Mersin Deniz Sınır Kapılarından Giriş Yapan Yabancı ZiyaretçilerinÜlke Gruplarına Göre Dağılımı

*:Diğer içerisinde Okyanusya ve Kutup Bölgeleri ve Diğer Ülkeler yer almaktadır.Kaynak: İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü

2012 Ocak-Eylül 2013 Ocak-EylülÜlke Grupları Değişim (%)

Avrupa 11.302 11.694 %3

Afrika 42 72 %71

Amerika 194 115 -%41

Asya 5.007 14.611 %192

Diğer* 678 255 -%62

Toplam 17.223 26.747 %55

PROTESTO EDİLEN SENETLER

PARASAL GÖSTERGELER

Mersin İli Protesto Edilen Senet Tutarlarının Aylar İtibariyle Dağılımı (1000 ¨)*

18.000

16.000

14.000

12.000

10.000

8.000

6.000

4.000

2.000

0 Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık

6.256 5.146 6.019 5.487 7.649 7.718 7.909 7.738 10.983 7.803 12.389 11.798

13.439 14.393 7.550 9.595 10.251 16.334 11.153 9.099 8.109

2012

2013

(000

¨)

*:2000 ¨ ve üzerindeki senet tutarıdır.Kaynak: Türkiye Bankalar Birliği Risk Merkezi

Mersin’de protesto edilen senet sayısı 2013 yılının Ocak-Eylül döneminde önceki yılın aynı dönemine göre %22 artarak 10.127 adete, 2013 yılı Eylül ayında ise geçen yılın aynı ayına göre %2 artarak 1.067 adete yükselmiştir. Söz konusu dönemde senet tutarı ise önceki yılın aynı dönemine göre %54 artarken, geçen yılın Eylül ayına göre ise %26 azalmıştır. İlimiz protesto edilen senet tutarındaki gelişmelere aylık bazda bakıldığında; 2013 yılı Ocak-Ağustos döneminde geçen yıla göre artış eğiliminin Eylül ayında yerini azalışa bıraktığı gözlenmiştir. 2013 yılı dokuz aylık döneminde Türkiye’de protesto edilen senet tutarının %2’si Mersin kaynaklıdır. Söz konusu dönemde Mersin, gerek protesto edilen senet sayısına gerekse tutarına göre iller arasında 9.sırada yer almaktadır

112%

41%

38%

-26%

180%

75%

25%34%

115%

ekon@mtso.org.tr / MERSİN TİCARET VE SANAYİ ODASI13

FİYAT ENDEKSLERİ

Kentsel Yerler Tüketici Fiyatları Endeksi Değişim Oranları (%) (2003=100)

(*):TR62:İstatistik amaçlı bölge sınıflaması “Adana ve Mersin” illerine göre düzenlenmiştir.Kaynak: TÜİK

TR62 (Adana-Mersin*) 2012 Eylül 2013 Eylül

Bir Önceki Aya Göre Değişim Oranı (%) 0,53 -0,07

Bir Önceki Yılın Aralık Ayına Göre Değişim Oranı (%) 3,09 4,89

Bir Önceki Yılın Aynı Ayına Göre Değişim Oranı(%) 9,16 7,67

12 Aylık Ortalamalara göre Değişim Oranı (%) 10,01 7,47

2013 yılının Eylül ayında, Adana ve Mersin illerini kapsayan TR62 bölgesinde 2003=100 Temel Yıllı Tüketici Fiyatları Endeksi’nde bir önceki aya göre %0,07 oranında azalış, bir önceki yılın Aralık ayına göre %4,89; bir önceki yılın aynı ayına göre %7,67 ve on iki aylık ortalamalara göre %7,47 oranında artış gerçekleşmiştir. Yıllık enflasyon oranındaki değişim baz alındığında; Adana ve Mersin alt bölgesinin 26 alt bölge içerisinde 10. sırada yer aldığı görülmektedir.

MERKEZİ YÖNETİM BÜTÇE GERÇEKLEŞMELERİ

2013 yılı Ocak-Eylül döneminde merkezi yönetim bütçe giderleri önceki yıla göre %20 oranında artarak 2,4 milyar ¨'ye; gelirler ise %12 artarak yaklaşık 5 milyar ¨'ye yükselmiştir. Söz konusu dönemde bütçe fazlası önceki yıla göre %5 artarak 2,5 milyar ¨ olarak gerçekleşmiştir. Yılın dokuz aylık döneminde bütçe gelirlerinin %95'ini vergi gelirleri oluştururken, harcamaların ise %58'ini personel harcamaları oluşturmaktadır. Belirtilen dönemde bütçe gelirleri içerisinde yer alan vergi gelirleri tahsilatı, önceki yıla göre %11 oranında artmıştır. Söz konusu dönemde, vergi gelirleri içerisinde yer alan, uluslararası ticaret ve muamelelerden alınan vergi tahsilatında; geçen yıla göre %12 oranında, ithalde alınan katma değer vergisinde ise %11 oranında artış olduğu görülmektedir.

Mersin İli Merkezi Yönetim Bütçe Gerçekleşmeleri (’000 ¨)

Kaynak: T.C. Maliye Bakanlığı Muhasebat Genel Müdürlüğü

2012 Ocak-Eylül 2013 Ocak-Eylül Değişim (%)

Harcamalar 2.036.215 2.445.727 %20

Personel Giderleri 1.265.056 1.413.497 %12

Sosyal Güv.Kur.Devlet Primi 221.424 247.466 %12

Mal ve Hizmet Alımı 230.394 253.462 %10

Cari Transferler 85.138 100.042 %18

Sermaye Giderleri 231.368 428.430 %85

Sermaye Transferi 2.463 2.237 -%9

Borç Verme 372 593 %59

Gelirler 4.422.566 4.962.911 %12

1-Genel Bütçe Gelirleri 4.390.397 4.927.826 %12

Vergi Gelirleri 4.220.855 4.692.648 %11

Teşebbüs ve Mülkiyet Gelirleri 47.182 51.451 %9

Alınan Bağış ve Yardımlar - 4.383 -

Faizler, Paylar ve Cezalar 118.700 131.415 %11

Sermaye Gelirleri 3.660 47.929 %1210

2-Özel Bütçe 32.169 35.085 %9

Bütçe Dengesi 2.386.351 2.517.184 %5

Yatırım Teşvik Belgelerinin Sektörel Dağılımı*

3305 Sayılı Karar Kapsamındaki Teşvik Belgeleri İstatistikleri

Belge Adedi Sabit Yatırım (Milyon ¨) 20 Haziran 2012 - Eylül 2013İstihdam

Eylül2012

Eylül2012

Eylül2012

Eylül2013

Eylül2013

Eylül2013

BelgeAdedi

Sabit Yatırım

(Milyon ¨)İstihdam

Türk

iye

Mer

sin

Enerji 21 14 1.355 440 281 93 245 19.690 4.367

Hizmetler 83 103 1.432 1.592 4.432 4.492 1.719 21.947 89.536

İmalat 244 205 2.097 1.193 7.718 5.699 3.856 43.362 120.953

Madencilik 28 22 293 1.662 767 1.243 396 8.220 14.889

Toplam 376 344 5.178 4.887 13.198 11.527 6.216 93.219 229.745

Enerji 0 1 0 2 0 0 4 127 18

Hizmetler 2 3 7 27 54 120 43 388 1.133

İmalat 6 2 21 3 100 17 61 918 1.297

Madencilik 0 0 0 0 0 0 10 43 157

Toplam 8 6 28 32 154 137 118 1.476 2.605

*: Geçici VerilerKaynak: T.C. Ekonomi Bakanlığı

Yatırım Teşvik Belgelerinin Dağılımı

Kaynak: T.C. Ekonomi Bakanlığı

Türkiye Mersin

2012 Ocak-Eylül 2013 Ocak-Eylül Değişim (%) 2012 Ocak-Eylül 2013 Ocak-Eylül Değişim (%)

Belge Sayısı (Adet) 3.063 3.710 %21 72 59 -%18

Sabit Yatırım (Milyon¨) 34.930 55.198 %58 482 576 %20

İstihdam 96.647 132.649 %37 1.610 1.118 -%31

14MERSİN TİCARET VE SANAYİ ODASI / www.mtso.org.tr

YATIRIM TEŞVİK BELGELERİ

2013 yılı Ocak-Eylül döneminde, Mersin’de öngörülen sabit yatırım tutarı 576 milyon ¨ olan 59 adet Yatırım Teşvik Belgesi düzenlenmiştir. Düzenlenen belgelerde toplam 1.118 kişilik istihdam öngörülmektedir. Aynı dönemde düzenlenen 59 adet Yatırım Teşvik Belgesinin 56 adedi yerli firmalar, 3 adedi yabancı sermayeli firmalar tarafından alınmıştır. Yerli firmalara düzenlenen teşvik belgelerinde öngörülen toplam sabit yatırım tutarı 565 milyon ¨; öngörülen istihdam 1.090 kişi olurken, yabancı sermayeli firmalara düzenlenen teşvik belgelerinde öngörülen toplam sabit yatırım tutarı 12 milyon ¨; öngörülen istihdam ise 28 kişidir.

2013 yılı dokuz aylık dönemde Mersin’de düzenlenen 59 adet belgenin 40 adedi komple yeni yatırım, 15 adedi tevsi, 4 adedi ise diğer mahiyetli yatırımlardır. Söz konusu dönemde yatırım teşvik belgelerinde öngörülen toplam 576 milyon ¨’lik sabit yatırım tutarının 361 milyon ¨’si komple yeni yatırım, 71 milyon ¨’si tevsi ve 145 milyon ¨’si diğer mahiyetleri yatırımlardan oluşmaktadır.

Genel bütçe vergi gelirlerinin tahakkuk ve tahsilatının illere göre dağılımı incelendiğinde; 2012 yılı Ocak-Eylül döneminde toplam tahsilat içinde %2,1'lik payla 6.sırada yer alan Mersin, 2013 yılında da %1,9'luk payla yerini korumuştur. 2013 yılı dokuz aylık döneminde Mersin, uluslararası ticaret ve muamelelerden alınan vergiler düşüldükten sonraki vergi tahsilâtında ise iller arasında yedinci sırada yer almaktadır.

Yatırım Teşvik Belge Sayısının Bölgesel Dağılımı

Kaynak: T.C. Ekonomi Bakanlığı

1. Bölge37%

2. Bölge16% 3. Bölge

15%

4. Bölge11%

6. Bölge12%

5. Bölge9%

Motorlu Kara Taşıtları Sayısı*

ULAŞTIRMA BİLGİLERİ

*: Motorsuz (römork ve yarı römork) kara taşıtları hariçtir.1: Arazi taşıtları dahildir.2: Ağır tonajlı yük taşıtlarını da kapsar. (Çekici, Damperli Kamyon, Tanker, Çöp Kamyonu vb.)3: Özel amaçlı taşıtlar ve traktörleri kapsar.Kaynak: TÜİK

Dönem Otomobil (1) Minibüs Otobüs Kamyonet (1) Kamyon (2) Motosiklet Diğer(3) Toplam

2012 Ağustos 177.294 6.673 5.334 74.572 25.612 133.620 29.634 452.739

2013 Ağustos 192.595 6.984 5.548 78.920 26.702 135.897 30.379 477.025

Yeni teşvik sistemi kapsamında 20 Haziran 2012-Eylül 2013 tarihleri arasında Türkiye genelinde düzenlenen yatırım teşvik belgesi 6.216 adet, öngörülen sabit yatırım tutarı 93 milyar ¨, öngörülen istihdam ise 229.745 kişidir. Belirtilen dönemde Türkiye genelinde düzenlenen 6.216 teşvik belgesinin 2.634’ü genel, 3.549’u bölgesel, 24’ü büyük ölçekli, 9’u ise stratejik yatırım mahiyetine sahiptir. Aynı dönem için Mersin’de düzenlenen yatırım teşvik belge adedi 118 adet, öngörülen sabit yatırım tutarı yaklaşık 1,5 milyar ¨, öngörülen istihdam ise 2.605 kişiye ulaşmıştır. 20 Haziran 2011-Eylül 2012 dönemi (önceki teşvik sistemi ile yeni teşvik sistemi dönemlerini kapsar) İlimizde belge başına düşen yatırım tutarı 6,3 milyon ¨ iken; 20 Haziran 2012-Eylül 2013 döneminde %100’lük artışla 12,5 milyon ¨’ye yükselmiştir. Söz konusu dönemler için belge başına düşen istihdam ise 20 kişiden 22 kişiye ulaşmıştır. İlimizde 20 Haziran 2012-Eylül 2013 döneminde teşvikli yatırımların sektörel dağılımına bakıldığında; yatırımlar içerisinde imalat ve hizmetler sektörünün ağırlıklı paya sahip olduğu gözlenmiştir. İlimizde düzenlenen teşvik belgesinin 41’i genel, 77’si bölgesel mahiyete sahiptir. Düzenlenen Yatırım Teşvik Belgelerinin dağılımı bölgesel bazda incelendiğinde; İlimizin de içinde yer aldığı 3.bölgede Türkiye geneli kapsamında düzenlenen belge sayısının %15’ine sahip olduğu gözlenmiştir. 3. Bölgede teşvik belgesine bağlanan toplam 938 yatırımın %12,4’ünün Mersin’de olduğu ve Mersin yatırımlarının söz konusu bölge içerisindeki iller arasında üçüncü sırada yer aldığı görülmektedir.

Yatırım teşvik istatistikleri aylık bazda incelendiğinde; 2013 yılı Eylül ayında Türkiye genelinde düzenlenen belge adedinin geçen yılın Eylül ayına göre %9’luk azalışla 344 adede; öngörülen istihdamın %13’lük azalışla 11.527 kişiye; öngörülen sabit yatırım tutarının %6’lık azalışla yaklaşık 4,9 milyar ¨’ye gerilediği gözlenmiştir. Türkiye genelinde aylık bazda teşvikli yatırımlardaki gelişmeler sektörel olarak incelendiğinde; enerji ve imalat sektörlerinde azalış gözlenirken; madencilik sektöründe ise belge sayısındaki azalışın, öngörülen sabit yatırım tutarı ile istihdama yansımadığı, hizmetler sektöründe teşvikli yatırımlarda artış olduğu görülmektedir. Eylül 2013’de İlimizde ise; belge sayısının önceki yılın aynı ayına göre azalış göstererek 6 adede, öngörülen istihdamın 137 kişiye gerilediği; öngörülen sabit yatırım tutarının ise artış göstererek 32 milyon ¨’ye yükseldiği gözlenmiştir. Teşvikli yatırımlarda Eylül 2013’de İlimizde madencilik sektöründe teşviğe bağlanan yatırım bulunmazken; hizmetler sektöründe geçen yıla göre aylık bazda artış; imalat sektöründe azalış olduğu; madencilik sektöründe geçen yılın Eylül ayında teşviğe bağlanan proje bulunmazken; 2013 yılı aynı ayında 1 adet projenin yatırım teşviğe bağlandığı gözlenmiştir.

ekon@mtso.org.tr / MERSİN TİCARET VE SANAYİ ODASI15

2013 yılının Ağustos ayı sonu itibariyle Mersin ilindeki motorlu kara taşıtlarının sayısı 477.025’e ulaşmıştır. İlimiz Türkiye genelinde motorlu kara taşıtları sayısına göre %2,7’lik payla sekizinci sıradadır. 2013 yılı Ağustos ayı sonu itibariyle Mersin ilinde toplam 18.470 adet aracın trafiğe kaydı yapılmıştır. Yılın sekiz aylık döneminde Mersin’de trafiğe kaydı yapılan taşıt sayısındaki geçen yıla göre artışın, Türkiye genelinin altında kaldığı, Ağustos ayında ise azalışın; Türkiye genelinin üzerinde olduğu gözlenmiştir. Söz konusu dönemde Türkiye genelinde trafiğe kaydı yapılan araçların illere göre yoğunluk sıralamasında Mersin, %2,4’lük payla sekizinci sırada yer almaktadır.

Trafiğe Kaydı Yapılan Taşıt Sayısı

Türkiye 91.193 86.274 -%5 733.958 784.586 %7

Mersin 2.406 2.101 -%13 18.259 18.470 %1

2012 2013

Ağustos Ocak-Ağustos

Değişim (%) 2012 2013 Değişim (%)

Kaynak: TÜİK

Mersin Otomobil Yetkili Satıcıları Derneği’nden edinilen bilgilere göre; Mersin’de 2013 yılı Ocak-Eylül döneminde araç satışları geçen yıla göre %1 azalarak 12.580’e gerilemiştir. Söz konusu gelişmede ağır ve hafif ticari araç satışlarındaki gerileme etkili olurken; binek araç satışlarındaki artış; toplam araç satışlarındaki gerilemenin sınırlı düzeyde kalmasında etkili olmuştur. 2013 yılı Eylül ayında ise Mersin’de satılan araç sayısı tüm araç türleri satışlarındaki azalışın etkisiyle geçen yılın aynı ayına göre %17’lik azalışla 1.282’ye gerilemiştir. Söz konusu gelişmede Eylül ayında döviz kurunda yukarı yönlü hareketlenmelerin etkisi olduğu söylenebilir. Mersin’de satılan araç sayısındaki gelişmeler üçer aylık dönemler itibariyle incelendiğinde; yılın ilk çeyreğinde geçen yılın aynı dönemine göre azalışın ardından, yılın ikinci ve üçüncü çeyreklerinde geçen yılın aynı dönemlerine göre önemli bir değişim olmadığı gözlenmiştir. Döviz kurunda gözlenen artışın yılın son çeyreğinde de devam etmesi halinde satışlardaki artışı sınırlandıracağı beklenmektedir.

Mersin’de Araç Satışlarının Türlerine Göre Dağılımı

Araç Türü 2012 Ocak-Eylül 2013 Ocak-Eylül Değişim (%)

Ağır Ticari Araç 1.257 1.076 -%14

Hafif Ticari Araç 3.664 2.711 -%26

Binek Araç 7.812 8.793 %13

Toplam 12.733 12.580 -%1

Aylar İtibariyle Mersin’de Satılan Araç Sayısı

3.000

2.500

2.000

1.500

1.000

500

0 Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık

Ade

t

Kaynak: MODER

Kaynak: MODER

2012 2013

MERSİN TİCARET VE SANAYİ ODASI / www.mtso.org.tr16

Kaynak: Türkiye İş Kurumu

Kaynak: Türkiye İş Kurumu

8.000

7.000

6.000

5.000

4.000

3.000

2.000

1.000

0

İşe Başvurular

Oca

k ‘1

2

Şuba

t

Mar

t

Nis

an

May

ıs

Haz

iran

Tem

muz

Ağu

stos

Eylü

l

Ekim

Kas

ım

Ara

lık

Oca

k ’1

3

Şuba

t

Mar

t

Nis

an

May

ıs

Haz

iran

Tem

muz

Ağu

stos

Eylü

l

Ocak-Eylül 2011-2013 döneminde İlimiz işgücü piyasalarındaki gelişmelere bakıldığında; Türkiye genelindeki gelişmelerle paralellik gösterdiği, 2013-2012 Ocak-Eylül döneminde açık işler, işe başvurular, işe yerleştirmeler ve işsizlik ödeneğine başvuruların 2012-2011 Ocak-Eylül dönemine göre artış hızının yükseldiği gözlenmiştir. Aylık bazda İlimiz işgücü piyasalarındaki gelişmeler incelendiğinde; işe yerleştirmeler ve açık işlerde Ocak ayı haricinde geriye kalan Şubat-Temmuz döneminde geçen yıla göre önemli miktardaki artış eğiliminin, işe yerleştirmelerde Ağustos ayında belirgin şekilde hız kestiği; Eylül ayında ise yerini azalışa bıraktığı; açık işlerde ise Ağustos ayındaki azalışın, Eylül ayında da devam ettiği gözlenmiştir. İşe başvurularda ise Ocak-Ağustos dönemindeki artış eğiliminin, Eylül ayında yerini azalışa bıraktığı; işsizlik ödeneğine başvurularda Haziran ayı haricinde Ocak-Eylül döneminde artış eğiliminde olduğu gözlenmiştir. İŞKUR göstergeleri incelendiğinde; ilimizde Eylül ayı sonu itibariyle 2012 yılında ortalama aylık her 100 iş başvurusundan 18’i işe yerleştirilirken; 2013 yılında bu oran 28’dir.

Mersin İli İşgücü Piyasasındaki Gelişmelerin Aylara Göre Dağılımı

İŞGÜCÜ GÖSTERGELERİ

Türkiye

Değişim (%) Değişim (%)2012Ocak-Eylül

2013Ocak-Eylül

2012Ocak-Eylül

2013Ocak-Eylül

Mersin

12/11 13/12 12/11 13/12

Kaynak: Türkiye İş Kurumu

Açık İşler 659.733 1.091.812 %34 %65 11.505 24.731 %62 %115

İşe Başvurular 1.309.054 1.899.851 %26 %45 33.693 48.388 %40 %44

İşe Yerleştirmeler 366.911 529.230 %34 %44 6.050 13.321 %55 %120

İşsizlik Ödeneğine Başvuru 391.127 566.643 %21 %45 5.340 7.179 %19 %34

7.000

6.000

5.000

4.000

3.000

2.000

1.000

0

Oca

k ‘1

2

Şuba

t

Mar

t

Nis

an

May

ıs

Haz

iran

Tem

muz

Ağu

stos

Eylü

l

Ekim

Kas

ım

Ara

lık

Oca

k ’1

3

Şuba

t

Mar

t

Nis

an

May

ıs

Haz

iran

Tem

muz

Ağu

stos

Eylü

l

Açık İşler İşe Yerleştirmeler İşsizlik Ödeneğine Başvurular

17ekon@mtso.org.tr / MERSİN TİCARET VE SANAYİ ODASI

2013 yılının üçüncü (Temmuz, Ağustos, Eylül) döneminde Türkiye genelinde satılan konut sayısı 2013 yılı ikinci dönemine göre %0,6 azalarak 293.318 adede; Mersin ilinde ise %0,3’lük azalışla 8.479 adete gerilemiştir. Söz konusu sınırlı azalışlarda mevsimsellik faktörünün etkisi olduğu gözlenirken; yılın son çeyreğinde ekonomide büyümenin devam edeceği, konut kredileri faiz oranlarının artacağı yönünde beklentiler, KDV oranı avantajı, söz konusu dönemde konut satışlarında önemli hareketlenmeler olacağı yönünde beklentileri güçlendirmektedir.

Yılın üçüncü döneminde hem Türkiye genelinde, hem de Mersin ilinde toplam konut satışları içerisinde ipotekli satışların payı %39; diğer satışların payı ise %61’dir. İlimiz Türkiye genelindeki toplam konut satış sayısına göre %2,9’luk payla iller içerisinde 6. sırada yer almaktadır.

KONUT SATIŞ İSTATİSTİKLERİ

Türkiye Genelinde Dönemler İtibariyle Konut Satışlarındaki Gelişmeler*

*: 2011-2012 yılları verileri il merkezleri ve merkez ilçeleri, 2013 yılı verisi tüm yerleşim yerlerini kapsamaktadır.Kaynak: TÜİK

350.000

300.000

250.000

200.000

150.000

100.000

50.000

0

Ade

t

2011I. Dönem

2011II. Dönem

2011III. Dönem

2011IV. Dönem

2012I. Dönem

2012II. Dönem

2012III. Dönem

2012IV. Dönem

2013I. Dönem

2013II. Dönem

2013III. Dönem

173.949 194.888 162.648 176.790 144.845 173.515 170.333 212.928 273.826 295.010 293.318Türkiye

*: 2011-2012 yılları verileri il merkezleri ve merkez ilçeleri, 2013 yılı verisi tüm yerleşim yerlerini kapsamaktadır.Kaynak: TÜİK

Mersin İli Dönemler İtibariyle Konut Satışlarındaki Gelişmeler*

9.000

8.000

7.000

6.000

5.000

4.000

3.000

2.000

1.000

0

Ade

t

Mersin

18MERSİN TİCARET VE SANAYİ ODASI / www.mtso.org.tr

2011I. Dönem

2011II. Dönem

2011III. Dönem

2011IV. Dönem

2012I. Dönem

2012II. Dönem

2012III. Dönem

2012IV. Dönem

2013I. Dönem

2013II. Dönem

2013III. Dönem

4.385 5.142 4.226 4.711 4.102 4.929 4.399 5.017 7.607 8.505 8.479