Moody Raymond A. - Życie po życiu 2

8/8/2019 Moody Raymond A. - ycie po yciu 2

1/41

WPROWADZENIE

Tom ten powinien by przeczytany w poczeniu z moj poprzedni ksik: "ycyciu", poniewa stanowi rozszerzenie niektrych idei i odkry tam opisanych.

Od czasu wydania "ycia po yciu" przesuchaem inne osoby, ktre miay przeypo mierci klinicznej. Odkryem nowe przypadki tego zjawiska i to w takiej iloci, pamitam ju dokadnie ich liczby.

W mojej poprzedniej pracy, kilka z tych osb przeyo mier kliniczn, a inne otasi tylko o mier na skutek powanych ran lub w wypadkach. W relacjach, ktre pusyszaem, pitnacie pospolitych przypadkw, omwionych w ksice "ycie po powtarzao si. Dlaczego wic jeli te przeycia byy tak liczne jak stwierdziem, innludzie nie zbierali relacji o nich. Po pewnym czasie przekonaem si, e kilka innychosb, najbardziej za godna szacunku dr Elisabeth Kubler-Ross przeprowadzaa takisame badania i miaa identyczne wyniki.

Kiedy dr Kubler-Ross otrzymaa strony korekty przed wydaniem mojej pierwszejksiki, stwierdzia, e mogaby napisa tak sam prac na podstawie swoich badaWielu lekarzy i duchownych take potwierdzio, e ju dawno notowali podobneprzypadki tego zjawiska i przypuszczali, e mogy one by powszechne. Przychodzimnie ludzie; z ktrymi dawniej rozmawiaem o ich przeyciach zwizanych z yciemmierci klinicznej. Niektrzy mwi teraz o swych przeyciach publicznie w czasiedyskusji nastpujcych po moich wykadach. W ten sposb inne osoby usyszay o ty"przeyciach" bezporednio od ludzi, ktrzy zetknli si ze mierci.

Mog teraz powiedzie z caym przewiadczeniem, e zjawisko to, cokolwiekostatecznie by ono znaczyo jest powszechne. W rzeczywistoci jest ono tak szerokrozpowszechnione, e myl i wkrtce nie bdzie wtpliwoci, e istnieje naprawd

Jednym z zaoe ksiki "ycie po yciu" bya ch wprowadzenia tego zjawiskaforum publiczne i pragnienie zainteresowania nim innych.

Na pocztku tej ksiki, pozwol sobie wprowadzi teoretyczny, kompletny mode"przeycia", ktry po raz pierwszy zbudowaem w ksice "ycie po yciu".

Obejmuje on pospolite przypadki typowych przey u "progu mierci","Czowiek umiera i kiedy osiga punkt najwyszego fizycznego utrapienia, syszy

lekarz stwierdza jego mier".Docieraj do niego nieprzyjemny haas, gone dzwonienie albo buczenie i zarazem

czuje jakby szybko mkn przez dugi ciemny tunel. Potem nagle znajduje si pozaswoim ciaem, ale w tym samym otoczeniu jak dotd i widzi swoje ciao z odlegoc jakby by widzem, obserwuje wysiki majce przywrci go do ycia. Przeywa stanemocjonalnego wstrzsu. Po chwili opanowuje si i staje si bardziej przystosowanyswoich nowych warunkw. Zauwaa e ma jeszcze "ciao", ale ciao inne i z innymi

siami, ni ciao fizyczne, ktre pozostawi poza sob. Wkrtce nadchodz inni "ludzaby go spotka i pomc mu. W przelocie widzi duchy swych krewnych i przyjaci,

1


2/41

ju umarli oraz Ducha, ktrego nie potrafi okreli... Jest to istota ze wiata emanujciepem i dobroci.

Ten Duch zadaje mu pytanie, bez sw, ktre ma oceni jego ycie. Pomaga mu w przez panoramiczne ukazywanie najwaniejszych wypadkw z jego ycia.

W tej samej chwili osoba w tym przedziwnym stanie stwierdza, e zblia si do jakiego rodzaju bariery, prawdopodobnie przedstawiajcej granic midzy ziemskimyciem, a yciem nastpnym. Teraz przekonuje si, e musi wraca na Ziemi, e cz jego mierci jeszcze nie nadszed. W tym momencie waha si, poniewa teraz jestpochonity doznaniami w jego yciu pozagrobowym i nie chce wraca. Jest ogarniintensywnymi uczuciami radoci, mioci i spokoju. Nie wiedzc jak to si dzieje, si ponownie ze swoim fizycznym ciaem i ryje dalej. Pniej prbuje zwierzy si zswych przey, ale natrafia na wiele trudnoci. Nie moe znale adnych ludzkich sodpowiednich do opisania tych pozaziemskich wydarze. Stwierdza jedynie, e ycipozagrobowe wstrzsno nim do gbi, zmieniajc jego pogld na mier i stosunekycia".

WIZJA WSZECHWIEDZY

Kilka osb opowiedziao mi, e podczas zetknicia si ze mierci mieli krtki obcaej egzystencji innego wiata, w ktrym cakowite poznanie, czy to przeszoci,teraniejszoci, czy przyszoci wydawao si wspistnie w jakim "bezczasie".

Opisywano to, jako moment owiecenia, w ktrym wszechwiedza dawaa komplepoznanie wszystkiego. Wszyscy podawali, e jest to przeycie nieopisane.

Wszyscy te zgadzali si, e wraenie kompletnego poznania si trwao dalej popowrocie do ycia, lecz e nie . przynieli adnego rodzaju wszechwiedzy ze sob.

Zgodnie przyznawali rwnie e ta wizja nie zniechcia ich do nauki w ich ziemsyciu, a przeciwnie raczej ich zachcaa do dalszej pracy.

Powysze przeycie byo porwnywane w rnych opowiadaniach do bysku widcaego wszechwiata, jakby instytucji wyszego nauczania, "szkoy" i "biblioteki". Kpodkrela jednak, e sowa, ktrych uywaj do opisania tego przeycia, s wnajlepszym razie tylko mglistymi odbiciami zaistniaego stanu jaki staraj si opisa

Odnosz wraenie, e we wszystkich tych opowiadaniach pojawia si nowy, nieznrodzaj wiadomoci. Jednak kobieta "umara" podaa, co nastpuje z obszernegoprzeprowadzonego z ni wywiadu.

Czy pani mogaby opowiedzie o swojej "wizji wszechwiata", o ktrej paniwspomniaa?

- Zdaje si, e stao si to potem, jak zobaczyam obraz mojego ycia przed sob.Miaam wraenie jakby wszystko stawao si nagle: cae uwiadomienie sobiewszystkiego od samego pocztku ycia, a do koca.

2


3/41

I w jednej sekundzie wiedziaam o wszystkich tajemnicach swego ycia i znaczenkosmosu, gwiazd, ksiyca... sowem wszystkiego. Ale potem, gdy wybraam powrycia, ta wiadomo ucieka i nie mogam sobie przypomnie niczego. Miaam wrae kiedy podjam decyzj powrotu do ciaa fizycznego, oznajmiono mi, e nie bd

moga zatrzyma tej "wiadomoci pozaziemskiej"; ale byam wzywana przez mojedzieci.Ta Wszechmocna Nadwiadomo objawia mi si. Zdawao mi si, e bd choro

jaki czas i e zostan jeszcze wezwana. Miaam potem wezwania bliskich memu sePowiedziano mi, e cz z tych przey zastanie wymazana z tej "wiadomocikosmicznej".

Bdzie mi dane pozna tajemnice wszechwiata, ale potem zapomn o nich.Pamitam jedno; miaam wiadomo wszystkiego po mierci, co zdarzyo si w moyciu, ale nie byo mi dane zatrzymanie tego w pamici po powrocie do ycia. Wybr jednak powrt do moich dzieci... Pami wszystkich tych rzeczy, ktre zdarzyy si; jasna, ale przelotna, jak wizja wszechwiedzy". I uczucie Wszechmocnej Nadwiadoznikno, kiedy powrciam do mego ciaa fizycznego. Brzmi to gupio gdy si o tymna gos. Moe dlatego nigdy nie miaam odwagi zwierza si z tego nikomu. Nie wie jak to wyjani, ale ja wiem... e to jak w Biblii:

"Wszystkie rzeczy bd tobie objawione": Potem nie byo ju nic: ani pyta, aniodpowiedzi. Jak to dugo trwao nie mog powiedzie, bo to jednak nie by "ziemskiczas".

- W jakiej formie ta Wszechmocna Nadwiadomo objawia si pani? Czy w sowczy w obrazach?

- Odbieraam j wzrokiem, suchem, mylami. Ona bya Czym, bya Wszystkim. tak, jakby nie byo nic, co by byo niewiadome. Tam bya caa wszechwiedza, nie jed jaka dziedzina, ale caa.

- Zastanawiam si nad jedn rzecz. Spdziem wiele lat mego ycia na poszukiwwiedzy, nauki. Jeli tak to si przedstawia, to moe nie ma sensu w poszukiwaniuwiedzy?

- Nie!... Jeszcze wci chce si szuka wiedzy, nawet po powrocie stamtd. Ja nadposzukuj wiedzy... i atwo odpowiedzie na to tutaj. Poszukiwanie wiedzy jest cznaszego ycia... i nie jest to cel dla jednej osoby, ale jest to przeznaczeniem caejludzkoci.

To, co wiemy, zawsze zawdziczamy innym".Jest jedna rzecz, ktr chciabym zaznaczy w tej relacji. Ta kobieta miaa cakow

przewiadczenie, e przeznaczony czas na jej dug rekonwalescencj, przyczyni sizapomnienia prawie wszystkiego z jej "wszechwiedzy". To nasuwa przypuszczenie, dziaa jaki mechanizm majcy za zadanie zablokowa przyjcie tajemnic"wszechwiedzy" do stanu jej ziemskiej egzystencji. Kobieta ta nie potrafia przenie"pozaziemskiej wiadomoci" do "wiadomoci ziemskiej".

3


4/41

Jestem pod wraeniem podobiestwa pomidzy tym przypuszczeniem, a myl wyraon w metaforyczny i poetyczny sposb przez Platona w jego opowiadaniu o Ewojowniku, ktry powrci do ycia, bdc ju na stosie caopalnym, jak zmary. Er widzie wiele rzeczy w yciu pomiertnym, ale powiedziano mu, e powrci do yc

Ziemi, aby powiedzie innym, co to znaczy "mier".Zanim jednak wrci ujrza dusze przygotowane do narodzin. Wszystkie one dyDoliny Zapomnienia przez straszliwe i duszce gorco, pozbawione drzew i rolin.Obozoway one tam nad brzegami Rzeki Zapomnienia, ktrej adna d nie mogaprzepyn. Wszystkie chciay wypi bezmiar tej wody, a te ktrym nie miao by daocalenie przez swe dobre uczucia, piy wod ponad miar. Kadej za z dusz wypitawoda przynosia zapomnienie. Gdy o pnocy zapady w sen rozlegy si grzmoty inastpio trzsienie ziemi.

Dusze uniosy si nagle jak wystrzelone gwiazdy, aby w ten sposb narodzi si. LEremu nie pozwolono napi si wody i musia powrci do fizycznego ciaa. Zobacznagle samego siebie lecego na stosie caopalnym. Gwna tre tych dwchwypadkw jest podobna. Przed powrceniem do ycia, pojawi si pewien rodzaj"zapomnienia" tego, o czym wiedziao si v stanie wiekuistym.

Podczas innego wywiadu, mody czowiek powiedzia mi tak:- "Ot byem w szkole... i to byo naprawd. To nie bya fantazja, bo gdybym nie

tego zupenie pewny, to powiedziabym: "czy jest to moliwe, e ja tam byem?",byo naprawd. To miejsce byo podobne do szkoy, ale nie byo w niej nikogo..., gdyskupio uwag, to wyczuwao si, e byy tam obecne jakie istoty... odbyway si talekcje dla mnie, cigle trwajce pouczania mnie".

Inny mczyzna rzek mi, e wszed do czego, co nazwaliby "bibliotek" lub"akademi".

- Czy sprbowaby pan opowiedzie mi to?- Oczywicie, cho w tym wypadku nie jest to takie proste. Zwykle, gdy czowiek

opowiada o jakim wydarzeniu, mona je sobie dokadnie wyobrazi. A tutaj nie ma swaciwych, s ubosze i za pomoc jzyka werbalnego nie mona tego opowiedzieStan ten nie jest porwnywalny do niczego na ziemi.,

Terminy, ktrych uywam do opisania odbiegaj daleko od rzeczywistoci, ale towszystko co mog zrobi. Odczuwam to jakbymiejsce wszechwiedzy,czyli wiedzy iinformacji. Dziki wchonitej wiedzy zna si odpowied na wszystko. To jakby umyrdo owiecenia w owej szkole. Zaznaczam, e to "wszechwiedza" pynie przezczowieka z tego rda automatycznie. Jakby si w popiechu przeszo dwanaciekursw nauczania. I wiem dosownie o czym mam mwi, ale rozumie pan; e ja sateraz mam ju "wiadomo" ziemsk i uywam sw innych, ni tamte...

Id na poszukiwanie wiedzy, szukam i znajd j. Mona zdoby wiedz samemu.Modl si o mdro, mdro ponad wszystko..."

4


5/41

Kobieta w rednim wieku opisaa to w ten sposb: "Bya to chwila wszechwiedzktr trudno opisa, ale bya to jak gdyby wiadomo o wszystkich. rzeczach... Przchwil wydawao si, e nie potrzebna jest wszelka czno. Znaam odpowiedzi nawszystkie pytania i problemy".

MIASTA ZE WIATA

Zaznaczyem w "ycie po yciu", e nie spotkaem si z wypadkiem, gdzie "niebia przynajmniej pewien tradycyjny opis tego miejsca, zostaby mi podany. Jednakerozmawiaem z wieloma osobami, ktre z uderzajc logik opisyway inne krlestwegzystencji, ktre mogoby by okrelone, jako "niebiaskie". Dla mnie jest to dziwnw kilku opowiadaniach powtarzao si jedno zdanie "miasto ze wiata".

W tych i kilku innych okreleniach, obrazy w ktrych te sceny s opisane, zdaj siby reminiscencj tego, co znajduje si w Biblii. Mczyzna w rednim wieku poprzebytym zawale serca, poda mi co nastpuje:

- "Miaem zapa i kliniczn mier... Lecz pamitam wszystko dokadnie. Naglepoczuem, e drtwiej. Dwiki zaczy dochodzi mnie z bliska... Cay ten czas byzupenie wiadomy wszystkiego, co si dziao. Usyszaem, jak aparatura do badaniaserca zamilka. Zobaczyem pielgniark wchodzc do pokoju i potem telefonujcWidziaem wchodzcych lekarzy, siostry i salowe. Kiedy wszystko dookoa mnie zbzacz dociera do mnie dwik podobny do bicia w bben, lub strumienia popiesznwpadajcego do wwozu. I wtedy wstaem i znalazem si kilka stp w grze, patrzd na moje wasne ciao. Leaem tam, a ludzie usiowali mnie ratowa. Nie obawiasi, nie odczuwaem blu. Jedynie spokj. Po kilku chwilach miaem wraenie, ewykonuj obrt unoszc si do gry. Byo tak ciemno, jak w dziurze lub tunelu i wreukazao si wiato. Stawao si coraz janiejsze i miaem wraenie przechodzenia pnie. Nagle znalazem si gdzie indziej. Pikne zote wiato wszdzie. Nie mogemznale nigdzie rda tego wiata. Byo wok, przychodzce zewszd. I bya muzyWraenie takie, jakbym by na wsi, gdzie znajduj si strumienie, trawa, drzewa i gAle kiedy rozejrzaem si dokoa, jeli mona by uy tego sowa, to wszystkie te rzdrzewa nie byy takie, jakie my znamy na Ziemi. A najdziwniejsz spraw dla mnie bto, e tam znajdowali si ludzie, ale nie w formie fizycznej, jak znamy... Zaznaemuczucia kompletnego spokoju, zadowolenia i mioci. Jakbym by czci tegowszystkiego. To przeycie mogo trwa ca noc lub sekund... Nie wiem..."

Inna z kolei kobieta opisuje:- "Ogarna mnie pewnego rodzaju wibracja. I to wibrowanie otaczao mnie, cae

ciao. Tak to byo, jakby ciao wibrowao, ale dlaczego, nie wiem. W trakcie tej wibrnastpio oddzielenie od mego ciaa fizycznego. Mogam teraz zobaczy swoje ciaoZatrzymaam si chwil i obserwowaam, jak lekarz i pielgniarki usiowali przywrmnie do ycia, no i mylaam o tym co si stao.

5


6/41

Staam u wezgowia ka patrzc na nich i na moje ciao. W .pewnej chwilipielgniarka signa po zawieszon nad kiem mask tlenow i wykonaa ten ruchprzeze mnie, przez moj szyj, bo przecie staam przy ku. A potem pofrunam dgry, przeszam przez ciemny tunel... tak, przeszam przez ciemny tunel i doszam do

jasnego wiata... Wzniosam si jeszcze troszeczk dalej i znalazam si wrd swonajbliszych, ktrzy ju zmarli. Dookoa mnie byo najcudowniejsze, najjaniejszewiato... Jasne kolory, ale nie takie, hak tu na Ziemi, inne, nie do opisania. I wszdztam byli szczliwi ludzie. Niektrzy zebrali si w grupy, inni uczyli si... W oddalimogam zobaczy miasto. Byy tam budynki jasne i wiecce. Ludzie w nich byliszczliwi. Ach i bya tam woda rozpryskujca si, kaskada i fontanny... To byo miaze wiata i przypuszczam, e to jest najlepsze okrelenie. Ono byo cudowne. I muzbya tam pikna. Wszystko promieniao i byo urocze. Ale pomylaam sobie, e gdywesza do tego miasta, nigdy bym nie wrcia. Waciwie to tak mi powiedziano, e wejd tam, to nie mog wrci na Ziemi i e ta decyzja naley do mnie".

Starszy za pan tak zezna:- "Siedziaem na krzele. Chciaem wsta i co mnie uderzyo prosto w pier...

Oparem si o cian. Usiadem znowu i ponownie doznaem uderzenia w pier, jakmotem kowalskim...

Potem byem w szpitalu i powiedziano mi, e mam zawa serca...- A co pan przypomina sobie z chwili owego zawau serca?- Miejsce... rzeczywicie pikne, ale nie do opisania, cho byem tam naprawd. N

mona go nawet sobie wyobrazi. A po drugiej stronie... znajdowaa si rzeka, jak w"A tam bya rzeka..." Miaa gadk powierzchni, jak szko... I mona byo przedostana drugi brzeg rzeki i ja to uczyniem.

- Co pan odczu, jak przepyn przez t rzek?- Szedem... tak wanie szedem... Ale to byo tak adne, pikne! . Nie mona tego

opisa. Nie ma dwch zda... tutaj mamy rwnie pikno, ale nie takie. Jak pikne stam kwiaty, wszystko... Nie ma porwnania. I jaka tam cisza i spokj. Mona tamodpocz. I nie byo tam adnej ciemnoci.

KRLESTWO OTPIAYCH DUCHW

U kilku osb powtrzyy si opowiadania dotyczce zjaw, ktre sprawiay wraen"przeniesionych" w krytycznym momencie swej (psychicznej) egzystencji.

Stan tych istot sugerowa niemono wyrzeczenia si przywizania do ziemskiegycia. Jeden mczyzna powiedzia, e duchy, ktre zobaczy widoczne "nie potrafiprzej do nowego ycia, poniewa ich bg zosta jeszcze na Ziemi". Zdaway si t

do jakiej szczeglnej rzeczy czy osoby. Posiaday jakby niszy poziom wiadomoc

6


7/41

Byy otpiae i smutne. Stan ten mia trwa a do momentu rozwizania przez nie swproblemw.

A oto rozmowa z kobiet, ktra przeya 15-minutow mier kliniczn:- Wspomniaa Pani o ludziach-duchach, ktrzy zdawali si by zakopotani. Czy m

pani powiedzie mi co wicej o nich?- Nie potrafi uwiadomi sobie dokadnie gdzie ich widziaam. Kiedy przechodzi

przez miejsca tonce w jasnym wietle wrd zjaw rnicych si nieco od ziemskicludzi ujrzaam "szare miejsce". Widma tam wyglday na smutne, przygnbione".Niewyrane ich ksztaty miay pospuszczane gowy, powczyy nogami jakby sptaacuchami. Nie wiadomo dlaczego tak mwi, bo nie przypominam sobie, ebymwidziaa nogi. Nie wiem kim oni byli, ale wygldali na opuszczonych i szarych. Cigpowczyli nogami i krcili si wokoo, bez celu i adnej nadziei.

Gdy przechodziam obok nich, oni nawet nie podnieli gw, byli obojtni. Zdawamyle: "Wszystko si skoczyo. Co teraz? Co mam robi teraz?" Uderzaabezcelowo kompletne zaamanie. Byli w cigym beznadziejnym powolnym ruchu

- Czy zdawali si by wiadomi wiata fizycznego? Raczej nie, ani ziemskiego, duchowego wiata. Sprawiali wraenie "uwizionych" pomidzy wiatem ziemskimduchowym. Jest tam gdzie taka przestrze pomidzy tymi dwoma wiatami. Moliwe istoty te miay kontakt z ziemskim wiatem. Byy pochylone jakby zapatrzone w ycie, postpki i to co powinny byy zrobi. Brakowao im odwagi w podjciu decyztwarze wyraay najwysze przygnbienie tak jakby nie byo w nich ycia. Nie wiem

oni byli. To wygldao jakby oni sami stracili wiadomo i nie bardzo wiedzieli kimkim byli. Tacy bezimienni.- Czy mogaby pani opisa ten wiat midzy wiatem fizycznym, a duchowym?- O ile sobie przypominam, zobaczyam t "szar" przestrze midzy ziemskim

wiatem, a duchowym, jak opuciam swoje ciao fizyczne. Gdy poczuam, e unoszw gr zaczam przemieszcza si w ciemnym tunelu.

A potem byam ju w tym wiecie, gdzie byo takie jasne wiato. Jasno byasilniejsza ni soneczna, ale wiato nie razio i nie olepiao, a byo takie przyjemneJedynie przestrze midzy wiatem ziemskim, a duchowym miaa kolor szary. Mamprzyjaciela, ktry cierpi na daltonizm i syszaam, jak kiedy mwi, e wiat dla nietylko cieniem i kolorem szarym. Ja jestem wraliwa na barwy, wic ta przestrze byczym podobnym do czarno-biaego filmu. Rne odcienie szaroci: smutne, wyblakCi ludzie nie zdawali sobie sprawy z mojej obecnoci. Nie wykazywali adnej oznakzainteresowania mn. Byli pogreni w kompletnej depresji. Miaam wraenie, e chsi zdoby na decyzj, e patrz wstecz, e nie wiedz, gdzie i, w ktr stron siobrci: I tak jakby nie wiedzieli gdzie s. Zdawali si kry i wci patrzyli w dmieli odwagi i -na przd, aby zobaczy, co ich czeka. Przypominali mi opisy duchktrych czytaam, e musiay jak rzecz doprowadzi do koca. I zdawao mi si, tych istot dookoa bya caa chmara.

7


8/41

Niektrzy widzc ten fenomen, zauwayli, e czasami istoty z "szarej przestrzeni"prboway, chocia bezskutecznie, skomunikowa si z osobami, posiadajcymi jeszciao fizyczne. Jeden mczyzna poda wiele przykadw, ktre zaobserwowa bdc"umarym" przez duszy okres czasu. Na przykad opowiedzia, jak zobaczy pewne

pana idcego ulic, niewiadomego, e nad nim kry jedna z tych "otpiaych" istotOdnis takie wraenie, jakby ten duch by za ycia, matk przechodnia, nie mogcdalszym, cigu zrzec si swej ziemskiej roli i prbujc powiedzie swemu synowi, crobi.

A oto kolejny urywek opowiadania przebadanej kobiety, ktra taki podaje opis przpo mierci klinicznej:

- A wic... mona ich byo zobaczy, jak prbowali nawiza kontakt. Nikt jednakzdawa sobie sprawy, e te duchy s wok nich. Prboway one skomunikowa si, nie mogy przeama owej bariery. Ludzie bowiem kompletnie nie uwiadamiaj sobobecnoci.

- Czy pani mogaby powiedzie co oni prbowali mwi?- Jeden duch zdawa si by kobiet prbujc usilnie dotrze do dzieci i do starsz

niewiasty w domu. Mylaam, e moe to jest matka tych dzieci i crka tej starszej pDzieci jednak spokojnie bawiy si, a starsza kobieta krztaa si po kuchni, nieprzeczuwajc obecnoci tak bliskiej osoby.

- Czy bya jaka szczeglna rzecz, ktr ona chciaa im powiedzie?- Tak. Prbowaa wrci do nich i powiedzie im, aby postpowali inaczej, ni

dotychczas i zmienili styl swego dotychczasowego ycia. Teraz to brzmi, jak cozmylonego, ale oni naprawd usiowaa-wrci do nich i powiedzie im, aby postpdobrze i eby zmienili si, jeli nie chc by pozostawieni tam, gdzie ona jest. Ta mamwia: "nie rbcie tak, jak ja, a nie zdarzy si wam, to co mnie. Czycie wiele dlablinich, eby nie by tam, gdzie ja jestem". Moe w owym domu nie byo mioci..Zdawao mi si, e ona prbowaa odpokutowa za swe ze czyny. To byo przeyciektrego nigdy nie zapomn.

NADZIEMSCY WYBAWCYW kilku raportach, ktre zebraem, opowiadajcy twierdz, e ocaleli przed mier

dziki wstawiennictwu jakiego duchowego wysannika, albo istoty pozaziemskiej.Wszystkie uratowane osoby znajdoway si najczciej w beznadziejnym stanie zdroCzsto zrezygnowane i przygotowane na mier. Jednak w krytycznym momenciepojawio si wiato lub gos i ocalio te osoby od niechybnej mierci. Ludzie ci popowrocie do ycia potrafili inaczej patrze na doczesno. Ich wiara religijna zostaawzmocniona. Jedno przeycie tego rodzaju, stao si gone dziki ksice CatherineMarshall pt. "Czowiek wzywa Piotra". Opisuje tam jak Peter Marshall zosta wdziecistwie ocalony przed mierci przez gos woajcy z dala we mgle. To przeycsprawio, e postanowi zosta ksidzem. Pewien mczyzna opowiedzia mi jak zos

8


9/41

uratowany z ogromnej cysterny, do ktrej wpompowywany by pod wysokim cinienstrumie gorcego kwasu i .pary.

A oto jego relacja:- Przeraajce byo gorco. Ryczaem: "Wypucie mnie std! Jestem, jak w puap

Przywarem do jak najdalszego kta cysterny i przyoyem tam sw twarz, ale cystebya tak gorca, e parzya mnie przez ubranie. I w tym momencie zrozumiaem, eumr. Przypuszczam, e z osabienia, zrezygnowaem z walki o ycie mwic do sie"To mier. Ja odchodz". Nic nie widziaem, bo gorco byo tak straszliwe, e niemogem otworzy oczu. Cay czas miaem oczy zamknite, ale zdawao mi si; e caprzestrze ponie blaskiem. Zdeterminowany poszedem za tym wiatem podwiadowyczuwajc szans na uratowanie ycia. To tajemnicze wiato "zawiodo" mnie dowyjcia.

- Czy to zmienio pana ycie w jaki sposb?- Po powrocie do pracy niektrzy robotnicy, ktrzy pracowali ze mn, dziwili si

jestem po wypadku taki spokojny. Nie byem odwanym mczyzn. Ale fakt, ezostaem wyprowadzony przez Niewidzialn Rk z niebezpieczestwa, by rdemmojej odwagi. Gos, ktry mnie wyprowadzi, by tym samym gosem, ktry da miodwag i spokj. Wiem; e pomoc Jezusa Chrystusa pozwolia pozosta mi przy ycSdz, e to nie jest sprawa rozumu, a sprawa podwiadomoci, e to bya wola Bosocali mnie, ale czym sobie zasuyem, tego nie wiem. Przedtem nie yem tak bliskBogiem, jak powinienem, ale to zdarzenie sprawio, e zbliyem si do Niego.

- Kiedy pan usysza gos, czy to by normalny ziemski gos?- Nie. By silniejszy, doniolejszy. Nie mam wtpliwoci, e usyszaem go i nie mwtpliwoci skd dochodzi. Jakby szed z prawej i lewej strony, a gdybym nie poszenim, to zostabym natychmiast zabity. Nigdy bym z tamtego aru sam nie wyszed.Wiedziaem, e nie mam sposobu wydostania si.

- Jak dugo to trwao?- Zdawao si, e wieczno. Jeli czowiek peza czterdzieci, albo pidziesit st

przez gorcy kwas, kada chwila, zda si trwa nieskoczenie dugo. Prawdopodobnwszystko trwao 2 lub 3 minuty, ale dla mnie wtedy bya to wieczno.

- Jakby pan okreli to wiato?- Nigdy przedtem nie widziaem niczego podobnego do tego wiata. To byo taki

wiato; jakby si patrzyo w soce. A tam przecie gdzie zostaem zapany jak wpuapk byo zupenie ciemno. To byo wielkie jasne wiato i wyrany gos. Niewidziaem postaci, ani nic podobnego, ale cay czas postpowaem za wiatem.

- Czy to wiato razio pana oczy? Czy sprawiao bl, gdy si patrzyo na to wiat- Nie, absolutnie nie! Oczy miaem cay czas zamknite i nie potrafi powiedzie

jakimi zmysami odbieraem t Jasno.- Czy wiato miao jaki osobliwy kolor?

9


10/41

- Nie, adnego koloru oprcz jasno-biaego. To byo, jak soce, jak patrzenie wsoce.

Inny mczyzna opowiedzia:- Byo to podczas II wojny wiatowej. Suyem w piechocie w Europie. Miaem

przeycie, ktrego nigdy nie zapomn... Zobaczyem nieprzyjacielski samolot nurkuw kierunku budynku, w ktrym kwaterowalimy i lotnik otworzy ogie prosto na nWpadem w przeraenie. Pomylaem, e bdziemy wszyscy zabici. Nagle poczuemcudown dobr obecno Kogo obok mnie i jaki agodny gos: "Jestem tutaj z tobReid. Twj czas nie nadszed jeszcze... I w tej chwili uspokoiem si i poczuem sidobrze... Od tego dnia nie boj si mierci.

Oto opowiadanie kobiety, ktra bya ciko chora po zastrzyku. Zauwacie, e w twypadku pacjentka zostaa powiadomiona, co czyni i otoczona opiek, a doprzywrcenia jej do ycia.

- Lekarze zrezygnowali z ratowania mnie. Stwierdzili, e umaram. Doszam do stw ktrym czowiek czuje zbliajc si mier:.. Mogam jeszcze sysze co kto mwchocia nie widziaam ju nic. Chciaam jeszcze y, wychowywa moje dzieci i ciesi z ich istnienia. Wtedy usyszaam, e Bg przemwi do mnie, najbardziej agodngosem. Wiem, e nie zwariowaam, jak to niektrzy ludzie myl... Mogam syszeinnych w pokoju, nieco dalej, mogam rozumie co mwi. To byo strasznie dziwne

Boski gos powiedzia mi, e jeli chc y, to powinnam oddycha. Tak te zrobiKiedy wziam jeden oddech, to zaczam powraca do ycia. Bg powiedzia mi zn

abym oddychaa i mogam zaczerpn oddechu jeszcze raz i ycie oywio moje ciaLekarze byli zdumieni. Wszyscy bowiem zrezygnowali z przywrcenia mi ycia i nisyszeli adnego gosu, ktry ja syszaam tak wyranie. Nie mogli wic zrozumie, stao, e oyam."

Zamkn ten rozdzia, zwracajc uwag czytelnikom na to; e nie s to bynajmniejpowszechne przeycia u progu mierci. Jednak zdarzay si one do czsto, a kadenich jest od strony merytorycznej podobne.

Na przykad w pierwszym przypadku zacytowanym w rozdziale "WizjaWszechwiedzy", pacjent rwnie opisywa odejcie od swojego ciaa fizycznego,przejcie przez ciemny tunel, widzenie retrospektywne caego swego ycia. Podobnerelacje zawarte s w rozdziale "Miasta ze wiata".

Zdarzenia te opisywali zwykli ludzie, ktrzy nigdy przedtem nie interesowali si tzagadnieniami ani ich podstawami naukowymi. A jednak potem nie wtpili wprawdziwo tego, co zobaczyli.

SD

10


11/41

W czasie dyskusji prowadzonych przeze mnie wrd osb, ktre przeyy mierkliniczn pojawiy si gosy przypuszczajce, e duchowiestwo nie zaakceptuje tycnowych odkry, bo nie potwierdzaj one teorii katolickiej o karze i nagrodzie za uczyciu doczesnym. Niezgodne s z tradycyjnym modelem goszonym przez koci.

Wiele osb poruszyo ten temat, wic zdaje si by waciwe, przestudiowanie .remidzy przeyciami u "progu mierci", a teologiczn teori "Sdu Ostatecznego".Ponownie moi pacjenci opisali mi panoramiczny, otaczajcy ich kolorowy, przegldzdarze ze swego ycia. Niektrzy mwili, e podczas tej wizji, widzieli tylko wanwydarzenia ze swego ycia. Inni opowiadali nawet, e podczas tej retrospekcji kadarzecz, ktr dokonali lub pomyleli, bya tam przedstawiona. Panorama wydarze z ycia odbywaa si w obecnoci "Istoty ze wiata", ktr Chrzecijanie identyfikowChrystusem i to ona zadawaa pytania: "Co zrobie ze swoim yciem?".

Moi rozmwcy zmuszeni do dokadnego wyjanienia treci tych sw w wikszowypadkw mwili, e chodzio 0 okrelenie pobudek jakimi kierowali si oni, postw ten a nie inny sposb. Przy projekcji czynw egoistycznych czuli al i skruch,natomiast przy postpowaniu wiadczcym o ich dobroci i mioci bliniego doznawuczucia satysfakcji.

Wszystko to by pewnego rodzaju sd.Trzeba zauway, e sd w przypadkach, ktre przestudiowaem, nie jest

sprawowany przez Istot ze wiata, kochajc i przyjmujc tych ludzi, ale przezzewntrzne osdzenia siebie samego.

W Ewangelii w. Mateusza samosdzenie ma due znaczenie. Interpretacja Bibliiprzez krla James'a tak przedstawia przetumaczony ten rozdzia (w. Mateusz 7 : 1-"Nie sdcie, abycie nie byli sdzeni. Albowiem jakim sdem sdzi bdziecie, takiwas osdz i jak miar mierzy bdziecie, domierz was":

Jednak w Dzisiejszej Angielskiej Interpretacji Nowego Testamentu jest podanenastpujce tumaczenie: "Nie sdcie innych, abycie nie byli sdzeni przez Boga,poniewa Bg bdzie was sdzi w ten sam sposb, w jaki wy sdzicie innych i zastodo was te same prawa, ktre wy stosujecie do innych".

Nie jestem biegy w Biblii, nie mog wic wskaza, ktre z tych tumacze jest badokadne, jednak sdz i to na podstawie tego, co mi moi pacjenci donosili o swychprzeyciach, e pierwsze tumaczenie nie moe by zastosowane. Sd dokonany zosprzez nich samych. W tym stanie wyszej wiadomoci zdawali si widzie siebiesamych i zgodnie z tym sami siebie osdzali.

Z rozwaa nad tymi wszystkimi opowiadaniami wynika, e w stanie tym ludziewyzbywaj si wszelkich pz i masek oraz e jedynie otwarto i szczero jest tumoliwa. Szukamy wewntrznego bezpieczestwa za pomoc pienidzy lub wadzywytwarzamy w sobie przewiadczenie, e jestemy lepsi od innych, szczycc sinaszymi spoecznymi pozycjami, stopniami naszej edukacji; kolorem skry, piknonaszego ciaa, czy rol, jako kobiety lub mczyzny itd. Stroimy nasze ciaa w ubranchowamy najskrytsze myli i pewne nasze czyny przed obcymi spojrzeniami. w

11


12/41

Jednak w chwili mierci wszystkie takie maski s ostatecznie zrzucone. Nagleczowiek stwierdza, e kada jego myli czyn zostaj mu przedstawione w trzechwymiarach, w penej kolorowej panoramie. Jeli spotka inne istoty, to stwierdza, ewiedz one o kadej jego myli. Przekonuje si, e w tym stanie porozumienie odbyw

si za pomoc myli. ,Pikno fizycznego ciaa lub kolor skry przestaje by istotne. W rzeczywistoci lunie maj tam w ogle cia fizycznych. Pikno, ktre pojawia si po mierci, nie ma nwsplnego z ciaem fizycznym, moe to by tylko pikno duszy. Sex jest wykluczonWielu ludzi po mierci klinicznej nie odczuwao swej pci. Jest wic naturalne, e wtchwili mierci licz si dwie wartoci: mio i wiedza. One stoj bezwzgldnie napierwszym miejscu.

Jednym z przey u "progu mierci" jest moliwo zobaczenia plastycznego obraczynw, ktrych konsekwencje dotycz innych. Mwi jeden z pacjentw:

Najpierw wyszedem z mego ciaa i uniosem si w gr, skd widziaem swoje ciMiaem wiadomo, e otacza mnie wiato. Potem odniosem wraenie, e wokoomnie odbywa si pokaz caego mojego ycia. Byem naprawd bardzo zawstydzonywieloma sprawami, ktre uczyniem, bo zdawao mi si, e oceniaem to z innego puwidzenia i e wiato ukazao mi, co byo bdem, co zrobiem zego. I tak byorzeczywicie. Wygldao to, jak slajd z przeszoci, ktry pokazywa moje postpowmajce na celu jedynie zaspokojenie moich potrzeb i zapewnienie mi dobrobytu.

Byo to podobne do Sdu, a potem nagle wiato stao si bardziej mgliste i nastprozmowa za pomoc myli. Przeywaem kade przesze wydarzenie ze swego ycia jakbym oglda oczami wszechwiedzy kierujcymi mn i pomagajcymi ujrze towszystko. Uderzyo mnie podczas tego przegldu, e wiato pokazao mi nie tylko,uczyniem, ale nawet, jakie byy konsekwencje tego, co zrobiem. Nie byo to patrze jak w kinie, gdy mogem odczu te swoje czyny ponownie i bardzo gboko doznawsilnych uczu, szczeglnie od chwili, gdy ogarna mnie "wszechwiedza" do tego stoe nawet adna myl, ktr wtedy pomylaem, nie bya stracona... Kad myl z yna Ziemi pamitaem... Czuem tak jakby myli byy najwaniejsze i miay przetrwa

Ta sytuacja moe by uwaana za najbardziej nieprzyjemn oczywicie i nie trzebsi dziwi, e czsto ludzie powrciwszy do ycia, pragn zmieni swoje ycie.Zastanwmy si nad opowiadaniami dwch mczyzn o ich przeyciach.

(1) Nie mwiem nikomu o swoich przeyciach, lecz gdy wrciem do ycia, byogarnity arliwym nie dajcym mi spokoju yczeniem zrobienia czego dla innychludzi... Byem tak zawstydzony wszystkim, co czyniem dotychczas w moim yciu.Poczuem, e musz zmieni swoje postpowanie i nie mog zwleka.

(2) Gdy wrciem z powrotem do ycia, zdecydowaem zmieni si i by lepszyczowiekiem. Nie byem zadowolony z ycia, ktre prowadziem dotychczas izamierzaem poprawi si.

Chocia wiele osb, stale zapytuje mnie, czy kto z kim rozmawiaem opowiada piekle, musz stwierdzi e nikt nigdy nie opisa stereotypowego pieka. Nie wykluc

12


13/41

jednak moliwoci istnienia pieka. Niektrzy ludzie wydaj si by zakopotani fake istota ze wiata przedstawia im si w przeyciach u "progu mierci", jako Miozupene Przebaczenie oraz ukochanie ich wad, ktre s im ujawnione tak obrazowo wobecnoci tego wiata.

Co do mnie, mog, tylko powiedzie, e ja kocham moje dzieci mimo ich bdw jestem pewien, e nadal bd je kocha niezalenie od tego co mogyby zrobi.Niektrzy zdaj si by niezadowoleni, gdy widocznie myl, e te przeycia-s

sprzeczne z pojciem Sdu Ostatecznego. Nie widz tutaj adnej sprzecznoci.Oczywicie, jeli kto powrciwszy do ycia miaby powiedzie; e przeszed przez Ostateczny, to myliby si.

W adnym raporcie ludzi, ktrzy byli u "progu mierci" nie mam nic podanego o kwiata, ktry jeszcze nie nadszed, a nie ma wtpliwoci co do prawdziwoci tychprzey. Przeycia tych ludzi nie maj nic wsplnego z Sdem Ostatecznym i wcalenie zaprzeczaj. Faktem jest, e wiele wierzcych osb, ktre przesuchaem, byoprzekonanych e koniec wiata nadejdzie i e bdzie Sd Ostateczny. Naley doda, twierdz. oni tak jedynie na podstawie autorytetu biblijnego, a nie doznanych przey

Wyobraenie nieba i pieka, osdzania, Sdu Ostatecznego, koca wiata i askiBoskiej s eschatologicznymi (dotyczcymi "rzeczy ostatecznych") koncepcjami, ktpodstawy s roztrzsane przez teologw. Wszystkie s tak kracowe, tak kosmiczneswej wanoci, e jest bardzo trudno nam, ludziom mwi o nich w sposb prosty.Dlatego te czasami ludzie przedstawiaj te symbole w bardzo kolorowychmetaforycznych okreleniach. Jeeli si przejrzy histori malarstwa europejskiego, tidea Sdu Ostatecznego jest przedstawiona za pomoc rnych symboli: ksigi kronlub ksigi rachunkowej, ksigi praw lub wagi (waenie naszych dusz):

Platon w swym micie o Erze mwi o "znakach", ktre nosz dusze przed sdem. W"Tybetaskiej Ksidze mierci" pojcie Sdu jest przedstawione, jako "ZwierciadoKarmy".

Przypominam, e wszyscy moi pacjenci, ktrzy znajdowali si u "progu mierci"powiedzieli mi e sowa ktrych uywaj do opisania swych przey s tylkoporwnywaniem lub metafor, a prawdziwe doznanie tych przey nie

da si wyrazi adnym ludzkim jzykiem: Nic wic dziwnego, e niektre sowa n jakby pitno wspczesnej cywilizacji i nauki. Przypomn tu kilka z najfantastycznieosigni nauki, jak fotografia albo technologia telewizji, trjwymiarowy hologram,komputer.

Nurtuje mnie uporczywa myl. Co mogoby si zdarzy podczas takiej panoramy co ponosz odpowiedzialno za nieszczcia, cierpienia i mier wielu istnie ludzkCi, ktrzy zaplanowali nazistowskie okruciestwa zdaj si by ludmi kompletniepozbawionymi uczu mioci do bliniego, co pocigno za sob masowe tragedie,oddzielenia rodzicw od dzieci ma od ony, przyjaci od przyjaci. Ich czynyspowodoway niezliczone dugie, przecigajce si konania i gwatowne brutalne zgIch czyny doprowadziy do straszliwych ponie w latach godu, ez i mczarni ich o

13


14/41

Ci ludzie rwnie zobaczyliby prawdopodobnie panoramiczn ilustracj swego ycimoi dotychczasowi pacjenci. W mej najfantastyczniejszej wyobrani, nie jestem w swyobrazi sobie pieka bardziej straszliwego, jak spojrzenie na takie swoje ycie.

SAMOBJSTWO

Okrelenie "samobjstwo" jest uyte w zwizku z moliwociami zniszczenia samsiebie, ktrych podstawa tkwi w wielu rnych widocznych motywach. Moliwoci objawiaj si pod szeroko zrnicowanymi okolicznociami. Od dawna ludzie staralprzeciwdziaa postpowaniu samobjcw. Najpierw podchodzono do tego zagadnieod "strony teologicznej, etycznej i filozoficznej. W ostatnich czasach doszy badaniasocjologiczne i psychologiczne. Pomimo tych dugich bada wiele pozostaozagadkowych problemw w tej dziedzinie. Faktem jest, e wielu ludzi zostaoprzywrconych do ycia z pogranicza mierci i samobjcy mieli rwnie duchoweprzeycia. Raporty o przeyciach u "progu mierci" nie daj nam kocowej odpowiena wiele rnych zagadek dotyczcych samobjstwa. Moemy zastanowi si naddwoma pytaniami: czy osoby, ktre miay przeycia po mierci klinicznej z przypadkinnych ni usiowania samobjstwa, :powrciy ze szczeglnym nastawieniem dosamobjstwa? I drugie pytanie: czy doznane przeycia po mierci klinicznej, ktrewynikay z powodu usiowania samobjstwa, rni si w jaki sposb od tych, ktrnastpiy po mierci klinicznej wywoanej innymi przyczynami? Chocia ludzie, kt

referowali mi przeycia u "progu mierci" twierdzili bardzo czsto, e nie chcieli poze "mierci". Tym niemniej wszyscy oni wyrzekali si samobjstwa, jako rodka powdo tego stanu. Mwili, e dostrzegli podczas swych przey cel jaki maj do wypentutaj w yciu. Wrcili z pozytywnym nastawieniem do ycia.

Absolutnie nikt z tych, ktrych przesuchaem nie chcia powtrzenia swoich przeWielu ludzi, ktrzy "umarli" niesamobjcz mierci powiedziao mi, e gdy byli w stanie, byo im oznajmione, i samobjstwo jest bardzo nieszczsnym aktempodlegajcym cikiej karze. Jeden mczyzna, ktry ;,umar" po wypadku, powiedmi tak:

"Podczas gdy byem po drugiej stronie ycia, miaem uczucie, e dwie rzeczy s kompletnie mi zabronione: zabi siebie lub zabi kogo... Gdybym mia popenisamobjstwo, to odrzucibym dar Boga... Zabijajc kogo innego, mieszabym si doplanw Boga".

Inny mczyzna, ktry wrci do ycia po mierci klinicznej trwajcej duszy czapowiedzia, e gdy by w "innym yciu", to mia wraenie, i za samobjstwo paci skar i e cz jej spada na tych, ktrzy przyczynili si do samobjstwa. W czasiekompletowania rkopisu pierwszej ksiki, spotkaem si z wieloma powanymiprzypadkami usiowania samobjstwa. Jest zrozumiae, e osoby majce takie przenie chciay o tym opowiada ze wzgldu na poczucie winy. Od tego czasupoinformowano mnie jednak o innych wypadkach. Wszyscy ci ludzie zgadzaj si w

14


15/41

jednym punkcie: odczuli, e ich prby samobjstwa nie rozwizay niczego. Stwierde byli zapltani tam w takie same problemy, od ktrych prbowali uciec. Kada trudktr prbowali przezwyciy bya po drugiej stronie nadal nierozwizana. Jedna zwspominaa, e bya w sytuacji-puapce i to spowodowao, e popenia samobjstw

stan spraw, ktre miaa przed "mierci" cigle powtarza si, jak jaki cykl tej sytua"Problem, o ktrym panu powiedziaam, patrzc z dystansu czasu, nie jest tak waAle w owym czasie, gdy miaam tamte lata, zdawa si bardzo wany... Istnia on wdalszym cigu nawet kiedy "umaram". Stale si powtarza. Chciaam raz ju przejdo koca, mylaam... i powiedzie sobie: och, jestem szczliwa, e to ju siskoczyo, ale gdzie!... Znowu zaczynao si od pocztku i mylaam tylko: och nnie, eby to nie byo od pocztku!"

Wszyscy przywrceni do ycia zaznaczyli, e po przeyciach po tamtej stronie, ninie bd usiowali popeni znowu samobjstwa. czy je jedno zdaj` sobie sprawpopenionego bdu i s bardzo zadowoleni, e nie chc tego powtarza. Na przykadgdy zapytaem jednego mczyzny, czy w wietle tego, co przey, sprbowaby kiezabi si, on odpowiedzia:

"Nie, nie zrobibym tego znowu.. Umr mierci naturaln, po "drugiej stronie yczrozumiaem, e nasze ycie tutaj na Ziemi jest tak krtkie, a tyle jest jeszcze dodokonania, gdy si yje. Kiedy si umrze, to tam ju jest Wieczno".

Ciekawe, e te pogldy i przeycia wykazuj zbieno z uczuciami wyraonymi starodawnym teologicznym zakazie samobjstwa. Teologowie i filozofowie w ciguwiekw byli przeciwni samobjstwu, jako ucieczce od rzeczywistoci. Twierdzili, e jest "darem Boga" i nie do nas naley rozporzdzanie nim. W "Phaedo" Platon nawido doktryny podajcej, e jestemy na Ziemi, jakby na posterunku i nie wolno nam zniego ucieka. Twierdzi, e w istocie jestemy pod opiek Boga i nie moemy uwalnsi sami spod tej opieki. W redniowieczu Tomasz z Akwinu wysun wniosek, e skycie jest darem danym nam od Boga, to tylko On sam moe osdzi kiedy ycieczowieka powinno si skoczy

W XVII wieku John Locke, filozof brytyjski, ktremu Amerykanie zawdziczaj Deklaracji Niepodlegoci i Konstytucji, owiadczy rwnie, e jestemy wasnociBoga, i e. umieci On nas na Ziemi w sobie wiadomym celu, nie po to abymyopuszczali nasze stanowiska samowolnie. Podobnie niemiecki filozof Immanuel Kanktry rni si wielce swymi pogldami od innych, napisa: "... rozpatrujc samobz punktu widzenia religijnego, widzimy od razu ten czyn w jasnym wietle.

Zostalimy umieszczeni na tym wiecie pod pewnymi warunkami i przeznaczeni dspecjalnych celw. Ale samobjstwo sprzeciwia si celowi naszego Stworzyciela.Czowiek, ktry popeni samobjstwo jest w innym wiecie, poniewa opuci swojstanowisko i traktowany musi by, jako buntownik przeciw Bogu... Bg jest naszympanem, my jestemy Jego poddanymi. Jego opatrznociowe prace s dla naszego

dobra".

15


16/41

Zawsze myl, czy tym celem Boga jest pomc Bogu w utrzymaniu rwnowagi wWola to jest suma Dobra i Za. Jeli tego Za zaczyna by zbyt wiele, to rwnowagwiata zostaje zagroona. Dajc ludziom wasn wol: sum dobra i za, wraz z dusz jest to jakby rozdzielenie nadmiaru Za na poszczeglnych ludzi, ktrzy powoli prze

miliony stuleci maj to Zo z Woli usun lub zmniejszy. Odbierajc sobie ycie, lusamowolnie przestaj by istotami wsppracujcymi z Bogiem nad zniszczeniem ZAle to tylko moje przypuszczenie.

"Niezbadane s wyroki Boskie".Nikt nie chce by poddanym, najmniej chce by poddanym Polak, ale kady chce

w domu Boga, choby najpokorniejszym sug. A przecie suga ma swego pana,ktremu musi by posuszny. Trzeba wic ju na Ziemi by bardziej pokornym i uznswego Pana. Ale jake jest to trudne dla ludzi-istot obdarzonych wasn wol: sum Dobra i Za.

Nie przedstawiam powyszych argumentw, aby popiera ich suszno alboprzeprowadza etyczny, czy moralny sd nad samobjcami. Chc zaznaczy takie saopinie co do celowoci ycia czowieka i jego samobjstwa uyte w teologicznychargumentach, jak w sowach ludzi, ktrzy byli u "progu mierci". Przypuszczam, eprzeycia, ktre zacytowaem w tym rozdziale, wywoaj wiele pyta. Niektrzy wye pewne samobjstwa nie s moralnie potpione, jak np. w Japonii w czasachsamurajw kiedy by to czyn bohaterski.

Niektrzy bd sugerowali, e my wszyscy jestemy w jaki sposb "zaangaowaw samobjstwo. To znaczy, gros z nas wykonuje pewnego rodzaju czynnoci, ktre mnas zrani, albo nawet przyczyni si do naszej mierci. Na przykad palenie papierospoywanie ywnoci o wysokiej zawartoci cholesterolu i jedenie samochodami wstanie nietrzewym. Ludzie czyni tak mimo e zdaj sobie spraw z ryzyka.

Jaka jest wic rnica midzy takim zachowaniem a ,,prawdziwym" samobjstweW jakim punkcie widmo potencjalnego samounicestwienia bdzie zasugiwao na kaNiektrzy ludzie popeniaj samobjstwo z altruistycznych pobudek (na przykad, abratowa innych). Co bd przeywa po mierci ludzie ponoszcy tak heroiczn mier? -I jakie bd przeycia tych ludzi, ktrzy doznaj straszliwych cierpie wpsychicznej depresji lub po jakiej okropnej stracie np. bliskiego czowieka?

Wiadome jest, e wiele osb decydowao si na zamaskowanie samobjstwa w cezwrcenia uwag: otoczenia na siebie i swoje problemy. W psychiatrii znane jest rwzjawisko odwrotne; istniej ludzie z podwiadomymi inklinacjami do samobjstw. Jenie miaem okazji rozmawia z adnym z wyej wymienionych typw samobjcw.

Jeden z moich przyjaci psychiatr, ktry mia nieco inny wiat przey w czasiemierci klinicznej powiedzia mi, e Bg w swej Istocie jest o wiele bardziejprzebaczajcym i rozumiejcym wszystko, czego wanie my ludzie nie moemy poe Bg ma w opiece te wszystkie istoty zgodnie z mioci sw i mdroci. Osoba

popeniajca samobjstwo potrzebuje od nas ludzi nie sdu, ale mioci i zrozumieni

16


17/41

REAKCJE KSIY (PASTORW)

W swej przedmowie do "ycie po yciu" dr Elizabeth Kubler-Ross wyrazia obawten typ studium spowoduje krytyk niektrych czonkw duchowiestwa. Do pewnestopnia to jest prawda. Jednak wielu chrzecijaskich ksiy rnych sekt, powiedzimi o swym entuzjazmie i zainteresowaniu do tego rodzaju bada i zaprosio mnie dorozmowy na ten temat z ich parafianami.

Wielu ksiy wspominao mi, e maj wiernych, ktrzy opowiedzieli im o przeyc"progu mierci". Zdawali si by zadowoleni, e mog pozna kogo, kto zawodowybada nie czy z teologiczn doktryn. Kilku ksiy stwierdzio, e te przeycia umw nich wiar w prawdy o yciu i mierci goszone w Biblii. Czasopismo "Drogowskktre w swej orientacji i pogldach jest przewanie chrzecijaskie, publikuje takie, te, opowiadania.

Pogldy pewnego metodysty na spraw przey u "progu mierci" byy tak zbienmoimi, e cz bada przeprowadzilimy wsplnie. A oto cz naszego dialogu:

Pastor: Ta pani bya miertelnie chora. Staraem si j pocieszy rozmowami o po mierci: Powiedziaem jej, e jednym z argumentw, ktre mnie w tym umocniybadania przeprowadzone przez lekarzy z ludmi, ktrzy umarli i ponownie zostaliprzywrceni yciu.

Bardzo j to zainteresowao. Na jej pogrzebie wygosiem mow poegnaln,

wspominajc rozmowy, ktre prowadziem z ni na temat ycia po mierci.Mowa ta podziaaa niezwykle silnie na uczestnikw pogrzebu, ktrzy, cho to niew zwyczaju podchodzili do mnie po uroczystoci chcc pochwali mnie za sposb w j poprowadziem.

jedn z rzeczy, ktre prbuj osign przez kazania, to poprowadzi swych parafdo mioci bliniego. I jeli mwi im, e w czasie mierci Chrystus przychodzi i py Jak ukochae ludzi? to znaczy, e mio jest t spraw, na ktr wskazujeChrystus, nie w Biblii dwa tysice lat temu, ale teraz gdy ludzie "powracaj" ze mieprzeycie to jest pozytywnym sensem Sdu, o czym zapewnia nas wiara. Owa miobliniego to byo "narzdzie", ktrym posugiwaem si w kazaniach dla wzmocnienwiary, dla poprowadzenia ludzi, aby zobaczyli znaczenie wiary i mioci.

Dr Moody: Wspomniae pastorze wczeniej, e podobnie; jak ja, mylisz, e dona to, e istnieje ycie po mierci, w sensie naukowym nie nastanie.

Pastom Gdybymy mogli udowodni, e istnieje ycie po mierci; to tak samomoglibymy udowodni istnienie Boga.

Nie moemy udowodni adnych rzeczy ostatecznych w yciu. ycie w niebie muby przyjte przez wiar, a gdybymy mogli udowodni, e ycie nie istnieje po mi

to ludzie nie mogliby mie wiary wycie pozagrobowe. ycie jest tajemnic. ycie pyciu jest wic te tajemnic.

17


18/41

A gdybymy kiedy rozszyfrowali t tajemnic, wtedy nie musielibymy. posugiwsi wiar, aby zrozumie Boga. Ale do tej pory trzeba opiera si na wiarze. To, co lumwi po powrocie do ycia umacnia nasz wiar i podbudowuje j si zrozumieniWzmacnia te moj wiar, skoro jestem czowiekiem wierzcym.

Taka bya opinia jednego z pastorw, ale nie spodziewam si, aby wszyscy zgadzasi z tym. Kilku podeszo do tego z konkretnymi zarzutami. Do oryginalny pogldreprezentowaa pewna grupa ksiy, ktrzy widz funkcj kocioa, jako rodzaj etyczdziaania, majcego na celu zgbienie spoecznych reform i jako pomoc wwarunkowaniu si spoecznej sprawiedliwoci dla wszystkich. Ze swego teologicznepunktu widzenia ksia ci doszli do wniosku, e zwracanie uwagi na ycie pozagrob jest przeytkiem. Syszaem, jak kilku z nich zaznaczao, e zwracanie uwagi na ycmierci jest daremne. W obronie tego punktu widzenia wystpi pewien biskup: "Cnie powinnimy myle otymwiecie, a nie o przyszym? Czy nie matutajwiele

problemw, ktre nie zostay rozwizane?W przeszoci przywdcy rnych krajw prbowali odcign uwag podlegychnarodw od ich sytuacji spoecznej nakazujc im posuszestwo i oddanie w zamian co miaa ich czeka w yciu pozagrobowym nagroda w postaci nieba. Innymi sowyantagonizm do nauki o zjawisku u .;progu mierci" zdawa si opiera na idei, edoktryny ycia pozagrobowego czasami przedstawiaj zamaskowane prby stumienbuntu spoecznego.

Do pewnego stopnia zgadzam si z kilkoma opiniami wyraonymi przez tychprzedstawicieli kleru. Moja opinia jest taka: znajduje si wiele niesprawiedliwocispoecznych w wiecie i chciabym pomc w polepszeniu tego stanu. Czuj, e naka"kochaj bliniego swego, jak siebie samegu" jest wany i oznacza, e powinnimy stsi pomc naszym blinim, ktrym gorzej si powodzi ni nam samym. W wietle mwasnego dowiadczenia, byem zdumiony, e kilku ksiy uwaa zwrcenie uwagi nkwesti za przestarzae, albo nie warte zastanowienia.

Moje obserwacje s kracowo inne. Uwaam, e naprawd wiele osb jest bardzozainteresowanych t spraw. Przyznam take, e nie mog zrozumie, jak spoecznauwaga i zainteresowanie yciem po mierci, mog si wzajemnie wyklucza. Zpewnoci mona by patrze na to zagadnienie z punktu dobra innych, niezalenie, cczowiek miaby pen wiadomo, e jest lepsze ycie po mierci. Oczywicie wieprzesuchanych pacjentw, z ktrymi rozmawiaem przykadao du wag do dobrainnych. Bardzo wysoko ceni sposb ycia. Poza tym wiara w ycie pozagrobowe mda nam raczej bodziec do prbowania polepszenia swego postpowania, ni stawansi obojtnymi na krzywd ludzk. Nie zgadzam si rwnie, e szerzenie doktryny po mierci, miaoby odciga ludzi od ich egzystencji; Wiele osb powiedziao mi o obawach przed mierci. Oni boj si, e ich wiadomo moe by unicestwieniemprzez mier. Inni chc mie nadziej, e odejcie przyjaci i krewnych w mier niostateczne. Te uwagi daleko bardziej poruszaj sprawy nieszcz ludzkich i klasowy

buntw. A jeli chodzi o moje wasne podejcie do tych przey u "progu mierci", toono w zakresie moich medycznych zainteresowa. Ludzie mwi mi, jako lekarzow

18


19/41

swych przeyciach pozagrobowych, ktre miay wielkie znaczenie w ich yciu. Chczrozumie owe przeycia pozagrobowe moich pacjentw bdcych pod opiek lekarNie prbuj podkrela tutaj, e to co robi jest lepsze, ni dziaalno ksiy-liberaktrych wspomniaem, tylko e moja dziaalno jest inna. W ten sposb ich pogld,

kierowanie uwagi na ycie po mierci nikogo nie interesuje, jest odbiciem jedynie icwasnego niezrozumienia zainteresowa spoeczestwa, gdy wedug mniezainteresowanie tymi sprawami jest wrcz spontaniczne. Przy czym nie chodzi mi o ku ktrej stronie przechyla si wikszo opinii chrzecijaskich:

Druga grupa ksiy, ktrzy wystpili z krytyk przey u "progu mierci", reprezekonserwatywny punkt widzenia. Odnosi si to do tych, ktrzy mwi, e przeycia u"progu mierci" s kierowane przez diabelskie siy. Nie mam formalnego rozeznaniadziedzinie teologii. Moja lektura na ten temat ogranicza si jedynie do wielkich teolotakich, jak: w. Augustyn, Tomasz z Akwinu, Jan Kalwin, ktrzy s take uwaani za

wielkich i wpywowych filozofw:Zapytani moi przyjaciele-ksia co myl o przeyciach u "progu mierci"odpowiedzieli, e wizje brane s pod uwag i maj z pewnoci znaczenie skorowpywaj pozytywnie na zmian ycia ludzkiego i powoduj zblienie czowieka doJak widzielimy wczeniej przeycia u "progu mierci" osb, ktre przebadaem,faktycznie prowadziy je dokadnie tymi samymi drogami do polepszenia swego ycInni ksia zwracali uwag na zbieno wizji z niektrymi urywkami z Biblii.

Niepokoj mnie zarzuty, e wizje te s spowodowane za spraw diaba. Moje religwierzenia s dla mnie niesychanie wane i doprawdy nie wiem, jak si broni przedtakim oskareniem, jak satanizm. Poczuem do pewnego stopnia ulg po rozmowie zpastorem-metodyst reprezentantem konserwatyzmu teologicznego. Zapewni mnie,by rwnie oskarony przez czonkw sekty, e jego wasna osobowo jestuksztatowana z pomoc szatana. W tym ogromnymi, dziwnym wiecie, zawsze znasi kto, kto bdzie kwestionowa czyje przekonania i ich pobudki. Biorc pod uwacechy czowieka, przypuszczam, e i do mnie przyjdzie kto aby sprowadza mnie z"bdnej drogi".

Wrd moich rozmwcw znajduje si rwnie trzecia grupa ksiy, o ktrych nalwspomnie.

Stanowili oni grup "niemiaych". Przeycie u "progu mierci" skomentowali, jakproblem lecy w gestii medycyny, zjawisko, ktre powinno pozosta wane dla lekIch zdaniem mona by nie bra pod uwag takich zjawisk i nazywa je jedyniehalucynacjami, mimo faktu, e osoby majce przeycia pozagrobowe opowiaday imich religijnym yciu i wierze, a nie o ich stanie zdrowia i przewidzeniach halucynacy

Jest jeszcze inny aspekt tego zagadnienia, a mianowicie konflikt midzy zawodamPrzedstawiciele kadego zawodu s wzgldem siebie solidarni szczeglnie w sytuac"zagroenia z zewntrz" i bardzo nie lubi ingerencji w ich wasn zawodow dome

Trzeba sta na stray przeciwko upraszczaniu zoonych problemw, co wypywa zpewnego rodzaju zawodowej wycznoci. Takie nastawienie zdaje si najbardziej

19


20/41

ogranicza intelektualne podejcie do zagadnienia. Wyglda to na zamykanie przezlaikw drogi zrozumienia przey u "progu mierci" z punktu widzenia medycyny. Ptym takie nastawienie zdaje si nasuwa bardzo problematyczne przypuszczenie, eobecny podzia pracy midzy zawodami i polami nauki redukuje w pewnym sensie

moliwo ich przenikania. Omawiane przez nas zjawiska s zawieszone pomidzykompetencjami dwch zawodw.Tak wic spotkaem duchownych, ktrzy nie dyskutuj nad przeyciami u "progu

mierci", poniewa twierdz, e jest to tylko medyczne zjawisko. Z drugiej strony kilekarzy powiedziao mi, e oni nie bd o takich przeyciach mwi ze swymipacjentami, poniewa przypuszczaj, e takie przeycia s na tle religijnego nastawipacjentw. Jednym sowem wydaje si, e dla niektrych osb owo zjawisko jest racniepopularne i ley na granicy dwch wiatw: materialnego i duchowego. Musz jednakstwierdzi, e wielu duchownych, ktrych poznaem w cigu mych bada nad tym

zjawiskiem, interesowao si i popierao moj prac. Zauwaali, e nie wycigamwnioskw i nie prbuj si wmwi innym moich wasnych teorii na ten temat, dajkademu prawo do wasnej decyzji, komentarzy i szukania informacji z innych rd

PRZYKADY HISTORYCZNE

Kilka lat temu nie znaem przykadw z historii o zjawiskach u "progu mierci".Obecnie wiem, e znajduj si one w pimiennictwie z bardzo wczesnych czasw.Sdz, e warto zacytowa tutaj te, ktre s zaczerpnite z rozmaitych rde z rnkultur i wiekw. Bdzie to tylko cz materiau, ktry zebraem dotychczas.

W dziejach apostolskich 7 : 54-59 podane jest, e zanim w. Szczepan zostaukamienowany przez rozjuszony tum... (by moe przed mierci zosta zraniony idozna mierci klinicznej) mia widzenie. To co powiedzia uderzyo ludzi prosto w stak, e zgrzytali zbami z wciekoci. Ale on, bdc peen Ducha witego, patrzywci w niebo i zobaczy Boga w chwale i Jezusa stojcego po prawej Jego rce. I rz Patrzcie, oto widz niebiosa otwarte i Syna Czowieczego stojcego po prawicy B Wtedy tum zakrzycza gono. Zatkano sobie ,uszy i jednoczenie rzucono si naniego aby wypdzi go poza miasto i ukamienowa (...).

Czcigodny Bede by mnichem angielskim, ktry y od 675 do 735 r. Zebra "HistAngielskiego Kocioa i Ludzi" w 731 r. Wrd wielu cudw; Bede opowiada o "powze mierci, a mimo rnic w idiomach, opowiadanie w wielu punktach przypomina tsyszymy dzisiaj.

"- W owym czasie osobliwy cud, taki, jakie byy dawniej, zdarzy si w WielkiejBrytanii. Ot czowiek ju zmary powrci do ycia w ciele fizycznym ze swego duchowego po mierci i opowiada wiele walnych rzeczy, ktre widzia tam.

y w kraju Northumbrians, naczelnik rodu zwany Cunningham, ktry by pobonw zgodzie ze wszystkimi domownikami. Zachorowa i choroba stawaa si coraz

20


21/41

groniejsza, a nastpi kryzys i mier. Ale o witaniu wrci do ycia i nagle usiadwielkiemu przeraeniu tych, ktrzy go opakiwali. Wszyscy uciekli i pozostaa tylkoona, kochajca go szczerze, lecz drca i pena trwogi. M rozproszy jej wtpliwotymi sowy:

- Nie bj si, ja naprawd .powstaem ze mierci i pozwolono mi y wrd ludziznowu, ale musz nauczy si y inaczej.Niedugo po tym porzuci wszystkie wiatowe zaszczyty i wstpi do klasztoru

Melrose...A oto inna historia o podobnym przeyciu: "Urodziwy mczyzna w janiejcej sz

by moim Anioem Strem. Szlimy w milczeniu jakby w kierunku pnocno-wschprzybylimy do bardzo rozlegej i ciemnej doliny nieskoczonej dugoci. To wanieprzewodnik wkrtce wyprowadzi mnie z ciemnoci w atmosfer promienistego wigdy mnie wid dalej w. tej jasnoci, zobaczyem przed nami ogromny mur, ktry zdsi by bardzo dugi i wysoki. Poniewa nie widziaem adnej bramy, okna albo przewic zaczem zastanawia si, jak go przeby. Nie wiem jakim sposobem, w jednejchwili dostalimy si na wierzch tego muru. Poza nim rozcigaa si szeroka piknaka... Cae to miejsce przepojone byo wiatem, i miao si wraenie, e jest to jasnwiksza., ni o poranku, albo e s to promienie soca w samo poudnie.

Mj przewodnik rzek: Musisz teraz wrci do swego ciaa i y jeszcze wrd lale jeli spenisz swoje zadania z wiksz starannoci i bdziesz wiczy si, aby sotwoje byy prawdziwe, a ycie pene cnoty i prostoty, to gdy umrzesz znajdziesz swomiejsce wrd tych szczliwych duchw, ktre tu widzisz. Za chwil odejd, a towszystko pokazaem ci aby wiedzia jaka moe by twoja przyszo.

Gdy mi to rzek, nie chciaem wraca do mego ciaa fizycznego, poniewaprzeszedem przez miejsce Pikna i Zachwytu i widziaem to wszystko uczestniczctym yciu. Ale nie omieliem si zadawa pyta memu Przewodnikowi. W pewnymmomencie, nagle znalazem si wrd ludzi":

O swoich przeyciach, i o tym co widzia, czowiek ten nie bdzie mwi z ludmobojtnymi i dbajcymi o sw dum, ale tylko z tymi, ktrzy obawiaj si kary albo si nadziej wiecznego szczcia i s chtnymi przyj jego sowa do serca i y w

witoci. Rysem szczeglnie interesujcym jest to, jak bardzo zmienio si ycieczowieka i jego pogldy.Dwa interesujce opowiadania nieznanych Irlandczykw z X i IX wieku, znajduj

bogatym zbiorze celtyckiej literatury: "Zbir Celtyckiej Literatury'', tumaczonej pKenneth H. Jackson'a.

"Mali chopcy, ktrzy poszli do nieba"...Donnm syn Liath'a a jeden z uczniw Senan'a, by wiadkiem mierci dwch

maych chopcw.

Dzieci utopiy si przy skale, a nastpnego dnia morze wyrzucio ich ciaa.

21


22/41

Przyszli rodzice i bagali swych synw, eby powrcili do ycia. Senn rzek doDonnan'a:

- Powiedz chopcom, eby powstali i rozmwili si ze mn.Donnan rzek: Wstacie i odezwijcie si do waszych rodzicw, poniewa tak nak

Senn. Chopcy natychmiast wstali na rozkaz Senn'a i powiedzieli swoim rodzicom- Zrobilicie le, ecie nas cignli na Ziemi.- Jak to powiedziaa ich matka wolelicie zosta gdzie indziej, w innym wiec

wrci do nas?- Mamo odparli choby moga da nam moc caego wiata i wszelkie jego

uciechy i radoci, to mylelibymy, e nie ma rnicy midzy wizieniem, a yciem Ziemi, w porwnaniu ze -wiatem, z ktrego wrcilimy. Nie zatrzymuj nas, poniewnadszed czas abymy odeszli. Bg da wam ask, abycie nie zamartwiali si po utrnas. I tak rodzice dali im pozwolenie na odejcie i poszli razem z Sennem do jegokaplicy i przyjli sakrament, a potem poszli do nieba, a ich ciaa byy pogrzebane przprobostwem, gdzie mieszka Senn. I to byli pierwsi ludzie, ktrzy zostali pogrzebanWyspie Scattery".

"Opowiadanie o duchu"Dwaj studenci znajcy si od dziecka prowadzili pewnego razu rozmow w maej

chatce: Smutna jest droga, w ktr udali si nasi najblisi i nasi przyjaciele i nigdystamtd nie powrc aby powiadomi nas o wiecie, do ktrego' si udali. Umwime jeeli ktry z nas umrze, powrci z wieciami do drugiego w przecigu miesica

Niedugo po tym, jeden z nich zmar i zosta pochowany. Drugi oczekiwa zmaregprzez miesic, ale ten nie dawa znaku. Poirytowany przeklina jego i Trjc w. baJ jednoczenie aby pozwolia mu porozumie si ze zmarym. Mijay dni i yjcy stznalaz si w skrajnym wyczerpaniu. Gdy pewnego dnia niechccy uderzy gow o w chatce, poczu, e umiera i jego dusza oddziela si. od ciaa, ktre jednoczenie iwidzia i czu. W pewnym momencie zobaczy, e znalaz si w kociele i usysza:

- Spowodowa to twj brat w Chrystusie, ktry przyprowadzi ci tutaj.Dusza jego wysza z kocioa. Jeden z duchownych uderzy w dzwon. To nie jest

porzdku powiedziaa Dusza eby ksidz przyprowadza mnie do zmarego. Ksinie odpowiedzia. Dusza zwracaa si do kadego, ale nikt jej nie sysza. Byazrozpaczona. Przenoszc si dalej zwrcia si do niwiarzy: Tutaj jestem rzeka, anikt jej nie sysza. Wrcia znw do kocioa, gdzie wanie pobrano opat za pochi mona byo zobaczy, jak ciao przewoono na cmentarz. Kiedy Dusza wesza dokocioa, zobaczya swego przyjaciela przed sob:

- Dlaczego nie dotrzymae obietnicy?- Nie wymawiaj mi rzek przyjaciel Przychodziem nieraz i byem obok twojej

poduszki, bagajc ciebie, ale ty nie syszae, poniewa twoje fizyczne ciao nie syslekkiej eterycznej duszy.

22


23/41

- Sysz ci teraz odpara Dusza.- Nie rzek przyjaciel to tylko twoja dusza, ktra jest tutaj. Ona wysza z twego c

fizycznego. Poniewa bagae mnie, ebym si spotka z tob. Nieszczciem jest, jona postpowaa le, a szczciem jeli czynia dobrze. Id odnale twoje ciao fizyzanim zo je do grobu.

- Nie chc wraca do niego czuj strach i wstrt. Musisz wraca i y jeszcze roPowtarzaj codziennie "Anio Paski" za moj dusz.

Dusza poegnaa si z nim i posza do swego ciaa, a kiedy wchodzia w nie, wydaokrzyk i powrcia do ycia, a po roku posza do nieba.

W tych dwch opowiadaniach znajduj si elementy podobne do wielu wspczesrelacji, w obydwch tych opowiadaniach wystpuje znana "niech do powrotu".

W drugim zostao podane uczucie duszy oddzielonej od ciaa. Student spostrzegaswoje ciao, ktrego pocztkowo nie rozpoznaje (uwaga, ktr wiele osb czynio.,opisujc mi swoje przeycia). Czowiek uwaa wasne ciao fizyczne za odbicie, jakzwierciadle i dlatego mole sysze i widzie innych, ale sam jest niewidzialny iniesyszalny dla nich. Student jest witany przez swego zmarego przyjaciela.

Interesujce opowiadanie z innej kultury jest podane w ksice Sir Edwarda BurneTylor'a, antropologa z IX wieku. W ksice pt. "Pierwotna Kultura" przytacza onnastpujce opowiadanie polinezyjskie.

"- Ta historia zostaa opowiedziana Mr Shortland'owi przez sucego, ktry nazysi Te Wharewera. Ciotka jego zmara w samotnej chatce nad brzegiem jeziora RotoPoniewa bya kobiet star, pozostawiono j w samotnej chatce z solidnymi drzwiaoknami. Ale dzie albo dwa po jej mierci wczesnym rankiem, Te Wharewera z innykolegami; pync w canoe, blisko tej chaty, zobaczy posta na brzegu jeziora kiwajna nich. To bya saba., zimna i umierajca z godu ciotka, ktra powrcia do ycia. po jakim czasie dosza do siebie, opowiedziaa, co si z ni stao. Opuszczajc swojciao, jej dusza poleciaa w kierunku Pnocnego Przyldka i przybya do ujcia ReigTam, trzymajc si gazi pezajcej roliny "ake ake" zesza do przepaci i znalaza na piaszczystym brzegu rzeki.

Ogldajc si wokoo, spostrzega w oddali ogromnego ptaka, wyszego ni czowidcego do niej szybkimi krokami. To straszliwe ptaszysko tak j przerazio, e jejpierwsz myl bya sprbowa powrci po skalnych wystpach tej przepaci, alewidzc starego czowieka, pyncego w canoe w kierunku niej, pobiega do niegouciekajc jednoczenie przed ptakiem. Kiedy zostaa bezpiecznie przewieziona na drbrzeg, poprosia starego Charona, aby powiedzia, gdzie mieszkay dusze jej krewnyIdc ciek, ktr jej stary czowiek wskaza spostrzega zdumiona, e bya to ciepo ktrej chodzia na Ziemi. Poznawaa znajomy krajobraz wsi, drzewa, krzewy i roPosza tam i wrd tumu tam zebranego, spotkaa swego ojca i wielu swych bliskichkrewnych. Rodzina powitaa j lamentujcym psalmem, ktrym zawsze tubylcy zwrsi do ludzi, spotykajc ich po dugiej nieobecnoci.

23


24/41

Ale kiedy ojciec zapyta o yjcych krewnych, a specjalnie o jej wasne dziecko,stwierdzi, e musi wrci na Ziemi, aby zaopiekowa si jego wnukiem. Na jego rodmwia wic dotknicia poywienia, ktre zmarli ofiarowywali jej i mimo prbzatrzymania jej, ojciec doprowadzi j szczliwie do odzi, popyn z ni i podzieliw

da jej spod swego paszcza, dwa ogromne sodkie ziemniaki do zasadzenia w swymkraju, aby byy poywieniem dla jego wnuka. Ale gdy znowu zacza si wdrapywacian przepaci, dwie cigajce j dusze noworodkw, zepchny j z powrotem.

Uciekajc cisna w nie ziemniakami.Wesza popiesznie na ska i za pomoc pnia "ake ake" dosza do Ziemi i odlecia

tam, gdzie zostawia swoje fizyczne ciao.Powrciwszy do ycia, znalaza si w ciemnoci, a te przeycia zdaway si by snKiedy ranek zawita, sabe wiato przenikajce przez szpary zaryglowanego dom

owietlio kalabas czciowo wypenion ochr zmieszan z wod. Gorliwie wypiawod i gdy poczua si troch mocniejsza, sprbowaa otworzy drzwi i przyczoganad brzeg jeziora, gdzie jej przyjaciele wkrtce j znaleli.

Ci, ktrzy suchali jej opowiadania, mocno wierzyli w rzeczywisto tych przygdaowali, e nie przyniosa z powrotem chocia jednego z olbrzymich sodkichziemniakw na wiadectwo jej bytnoci w kraju duchw".

Nie mogem znale ksiki pt. "Tradycje i Zabobony Nowozelandczykw" napisprzez Edwarda Shortland'a, o streszczonej przez Tylor'a.

Jednake nawet biorc pod uwag kulturowe rnice w wyraaniu si, symbole iewentualne przekrcania, co prawdopodobnie miaa miejsce, kiedy opowiadanieprzechodzio z ust do ust, poznaje si kilka wsplnych cech z przeyciami u "progumierci".

Kobieta, ktra "umara", opucia swoje ciao, przepyna- w canoe rzek, spotkaze zmarymi, swymi krewnymi i powiedziano jej, aby wrcia na Ziemi zaopiekowswoim synem.

Angielski pisarz Thomas De Quincey (1785-1859) mia rwnie przeycia u "progmierci". W ksice pt. "Wyznania Angielskiego Palacza Opium"; opisuje swoje wa

przeycia w czasie palenia opium, nawyku, ktry by w owych czasach szerokorozpowszechniony ze wzgldu na atwo nabycia opium i woln, legaln sprzeda tnarkotyku. Opisuje on powracajce sceny z jego przeszoci, ktre przypomniay mupewne opowiadanie jego krewnej, ktra jak twierdzili uczeni... bya jego matk.

W swoim pierwszym wydaniu tej ksiki w r. 1821 pisze on:"- Pewnego razu jedna z moich bliskich krewnych opowiadaa mi, e kiedy bya

dzieckiem wpada do wody i bya bliska mierci. W tej krytycznej sytuacji miaa przchwil wizj swego caego ycia widzian jakby w zwierciadle. Obrazom tymtowarzyszya zdolno niezwykle jasnego i trafnego oceniania tej panoramy ycia". dalszym cigu de Quincey pisze tak o tym wypadku zwracajc uwag na sceptycyzmniektrych czytelnikw.

24


25/41

"- Ta kobieta yje jeszcze, chocia jest bardzo stara i mog powiedzie, e ycie jbyo pozbawione grzechu i lekkomylnoci, a obfitowao w prawdomwno i szczeBya nawet przesadnie skromna w niczym sobie nie pobaajc. Prowadzila ycieniemale ascetyczne. Gdy si to zdarzyo, moga mie ukoczone dziewi lat. Baw

si na brzegu strumienia i wpada do najgbszej wody. Prawdopodobnie nikt niewiedzia, e zostaa uratowana przez gospodarza, ktry przejeda drog.Lecz ona zesza ju w otcha mierci i poznaa sekrety ycia pozagrobowego tak,

je kiedy zna czowiek, ktremu zostaa dana obietnica powrotu w zawiaty. W pewstadium tego zejcia do krainy pomiertnej, miaa wraenie, jakby w ni uderzy jakipowiew, fosforyczny blask bi j w oczy i natychmiast zdolno poznania caego sweycia powstaa w jej mzgu. W mgnieniu oka kady czyn jej przeszego ycia, oy nnowo, stajc w kolejnoci, nie jako sukces jej ycia, ale jako cz egzystencji. Motakie wiato, ktre pokazao ca drog jej ycia, ze smutkami i radociami dziecis

owietlio rwnie przeznaczonego na apostoa, Pawa, w czasie jego drogi doDamaszku. Ale tamto wiato olepio na pewien czas Pawa, a to wypeniao cay uniebiask wizj, tak e jej wiadomo staa si w jednej chwili wiadomoci wszechwiedzc tej nieskoczonej panoramy ycia".

Opowie ta zostaa przyjta sceptycznie przez kilku krytykw. Ale od tego czasuzostaa potwierdzona przez przeycia innych ludzi, ktrzy nigdy nie syszeli o sobienawzajem. Zdumiewajcym punktem jest jednak panorama wydarze, widzenieminionych wypadkw ycia przez wszystkich relacjonujcych, co w znacznym stopndopomogo w uformowaniu epokowego odkrycia. Widzenie po mierci klinicznej m

gbszy sens pewno, e jest moliwo wskrzeszenia tego, co tak dugo spao wnapomnieniu. Kady lad tych przey mwi nam o zerwaniu zasony Wielkiej Tajemycia Pozagrobowego. Nagle, w milczcym rozkazie, na sygna wysany z umysu,zasona ta uniosa si w gr i caa gbia Tajemnicy ycia poza yciem, zostaapokazana.

Jest godne uwagi, e czonkowie Kocioa Jezusa Chrystusa i Apostow (Mormobyli ju w dawnych czasach pouczeni o przeyciach u "progu mierci" i te pouczeniakryy wrd nich. Rwnie jest interesujcy fakt, e sawny psychiatra Carl GustaJung mia przeycie u "progu mierci". ktre podaje w rozdziale zatytuowanym "W

ksice pt. "Wspomnienia, Sny i Refleksje". Oscar Levis, wspczesny antropolog nfascynujce dzieo: "Dzieci Sndhez'a" oparte na badaniu ycia rodziny meksykaskJeden z czonkw rodziny, opowiedzia mu o przeyciu u "progu mierci".

W literaturze znajduj si podobne opisy. Choby tylko te dwa: "Poegnanie z broErnesta Hemingway'a, gdzie narrator opisuje jakich doznawa uczu, bdc poza swciaem fizycznym w czasie mierci klinicznej. Naley podkreli, e powie ta posiwtki autobiograficzne.

Rwnie w ksice Lwa Tostoja pt. "mier Iwana Iliicza" opisane s sceny mietytuowego bohatera, ktry mia wraenie e przebywa w ciasnej jaskini, gdzie widz jakby projekcj swego minionego ycia zakoczon ukazaniem si jasnego wiata.

25


26/41

Wiele jest podobnych opisw. Zanim powstao pojcie u "progu mierci", dawno staby znany ludziom.

PYTANIA

Po opublikowaniu "ycia po yciu" otrzymaem wiele pyta od czytelnikw tej kslekarzy, studentw i innych ludzi. Przypuszczam, e odpowiedzi na te pytaniazainteresuj wiele osb.

Pytanie 1.Czy publiczne omawianie szczegw tego zjawiska nie stanie naprzeszkodzie w przyszym naukowym zbadaniu tej dziedziny?

To pytanie jest rzeczywicie trudne. Omawianie publiczne szczegw tego zjawis

bdzie miao wpyw nie tylko na opowiadanie nowych przey, ale take stworzymoliwo osobom bez skrupuw faszowania relacji z interesujcej nas dziedziny, celu przycignicia uwagi, zdobycia popularnoci, czy osignicia innych korzyci.Chocia moje studium moe skomplikowa problem odczenia plew od ziarna, twiee aby zjawisko zostao potraktowane naukowo, musi by najpierw ujawnione. Prob jest czy naley zatrzyma wiadomo o tym fenomenie, jako zawodow tajemnic, atak, czy zatrzymanie w tajemnicy tak wielkiego odkrycia nie wzbudzi caego szeregzastrzee i nie wprowadzi chaosu. Przez wiele lat pytano mnie najczciej jeli takizjawiska s pospolitymi przeyciami, dlaczego nie zostay szeroko publikowane? Tenadszed czas, e doszlimy do stwierdzenia "jeli takie zjawiska s szerokopublikowane, to czemu si dziwi, e s one tak rozpowszechnione?".

Pytanie 2.Dlaczego pan nie podaje nazwisk osb przesuchiwanych w sprawie ichprzey "pozagrobowych"? Czy nie przyczynioby si to do wikszej wiarygodnoci

Nie podawanie nazwisk jest z mojej strony uprzejmoci ktra ma szersze podoeLudzie przychodzcy do mnie, maj gwarancj, e nie zrobi uytku z ich nazwisk. Wdalszym cigu bd tak postpowa i w ten sposb zbior znw wiele opowiada,ktrych ludzie nie mogliby poda, gdyby wiedzieli, e ujawni ich nazwiska. Gdybypoda obraz osoby, jej nazwisko i adres, jak podaje si w artykule w gazecie, to czyta

ksiki mogoby si sta nudne. Jednak i takie postpowanie nie przydaoby dzieumojemu wikszej wiarygodnoci z naukowego punktu widzenia. Ostatecznie te zjawstan si bardziej realnymi, jeli inni potwierdz, e mieli rwnie takie same przypaW mojej ksice nie podaem adnych wnioskw, a tylko przepowiedziaem, e inniludzie, ktrzy obserwuj to "zjawisko " yczliwie i pilnie, bd mogli znale przykdowiadcze u "progu mierci" ujawniajce stany, o ktrych pisaem.

Pytanie 3.Czy caa koncepcja ycia po mierci nie jest po prostu "pobonymyczeniem"?

Niektrzy mogliby dowodzi, e prawie wszyscy albo przynajmniej wielu z nas,chciaoby y po mierci i nic nie powinno powstrzymywa bada nad tym, czy jestmoliwe ycie po mierci. Takie argumenty zdarzaj si w wielu stronach wiata, ale

26


27/41

mgbym wykaza, e mona przedstawi to winny sposb. Fakt, e gdzie jest co,czego prawie kady z nas yczy sobie, nie przesdza sprawy, e to "co" nie istnieje.

Wiliam James powiedzia, e odnoszc si z caym szacunkiem do spraw religijnyktre nie dopuszczaj do empirycznych dowodw, e w religii nie znajdzie si innejniewiary, jak tylko t powsta z obawy, aby si nie pomyli i wiar opart na nadziema si racj.

Pytanie 4.Czy moe cale te przeycia u "progu mierci" s dlatego interesujce, es dziwactwem?

Wtpi w to. To zjawisko u ludzi z Zachodu przetrwao przez ca ich histori. Prawszyscy wielcy filozofowie zajmowali si przeyciami pozagrobowymi, s one gwtematem wielu pisarzy. i maj na nich wpyw. Po drugie szybki postp w przywracanludzi do ycia gwarantuje, e coraz czciej w przyszoci bdziemy spotyka si zezjawiskami przey "pozagrobowych". Wreszcie wielu lekarzy od swoich pacjentwrekonwalescencji syszy bolesn wymwk: "Czy mgby kto odpowiedzie midlaczego ja chc umrze? Nie zwaajc, czy kto wyobraa sobie przeycia u "promierci", jako dowd na niemiertelno, czy jedynie jako wynik wypadkwfizjologicznych, sdz, e jest korzystne, i zaczynamy uchyla rbka tajemnicy.

Pytanie 5.Czy ludzie, z ktrymi pan rozmawia, interesowali si okultyzmem przedpo przeyciach u "progu mierci"?

Rozmawiaem ju z ponad trzystoma osobami, ktre znalazy si u "progu mierciNie byoby w tym nic dziwnego, gdyby w tej grupie znalazo si kilka osb, ktre

interesowayby si reinkarnacj, porozumiewaniem z duchami przez medium, astrolinnymi sprawami okultystycznymi. Jednake jest interesujce, e poza grup moichpacjentw, tylko sze, albo siedem osb oznajmio, e interesowali si tymi sprawaprzed lub po przeyciach u "progu mierci". adna z tych osb nie doniosa mi, e mwicej ni jedno tajemnicze albo niezwyke przeycie w cigu swego ycia. W ogleludzie, z ktrymi rozmawiaem nie byli tymi, ktrym czsto zdarzay si "przeyciapozagrobowe", albo ktrzy wykazywaliby wiksze zainteresowanie okultyzmem, , .

Pytanie 6.Czy przeprowadzi pan wywiad z jakimi ateistami, ktrzy mieli takieprzeycia?

Kady, z kim rozmawiaem wyrs w tradycjach ydowsko-chrzecijaskich. W typytaniu sowo "ateista" jest co najmniej czciowo 'terminem z gry przesdzajcymdo osobowoci, uczu i wiary. "Ateista" moe by w niektrych wypadkach sownymzamaskowaniem uczu osobistych,. ktre mog by bardzo rne, moe nawet gboreligyne. Sdz, e jest prawie niemoliwe okreli stopie wiary w tych wypadkachponiewa kady w naszym spoeczestwie jest pod wpywem poj religijnych. Wzwizku z tym zawsze powstanie pytanie do jakiego stopnia, nawet podwiadomie, jon pod wpywem idei religijnej. Osoby; ktre przesuchiwaem, twierdzce e przedprzeyciami "pozagrobowymi" nie mieli szczeglnego nastawienia religijnego, kons

e po przeyciach u "progu mierci" przyjli prawd doktryn religijnych.Pytanie 7.Ile lat maj osoby przesuchiwane przez pana?

27


28/41

Rozmawiaem z wieloma dorosymi, ktrzy opowiadali mi o swoich przeyciach u"progu mierci" jeszcze za czasw swego dziecistwa. Relacje o najwczeniejszychprzeyciach pochodziy od osoby, ktra dowiadczya tego majc trzy lata. Rozmaw jednak z jednym dzieckiem, ktre powiedziao mi o swoim przeyciu "pozagrobowy

przypadkowo. Miao to miejsce w klinice pediatrycznej wwczas, gdy pomagaemdziecku w kuracji. Najstarsz osob by mczyzna okoo 75 lat, ktry zgosi si zapo swym przeyciu u "progu mierci". Powiedzia mi o tym zaledwie dwa miesicepniej. Sdz, e wiek osb troch przyczynia si do treci przeycia. Oczywicie, ktre przebiegaj w umyle dziecka w czasie kryzysu, s inne od tych, ktre zdarzajdorosym.

Pytanie 8.Czy wyniki z tych bada nie gloryfikuj mierci?Nie, absolutnie nie. Sdz, e wszyscy wiemy o zych skutkach mierci. mier je

straszna na skutek separacji od tych, ktrych kochalimy, jak rwnie z powoducierpienia przed mierci. mier jest straszna, gdy ludzie mog umrze wczeniejzanim mogliby mie szans wykonania zada, ktre chcieliby zrealizowa w swym

Pytanie 9."Umarem", zostaem przywrcony do ycia i nie przypominam sobie nictego?

Kilka osb wyrazio co w rodzaju zmartwienia, a ja chciaem mie szans wycigz ich opowiada pewne wnioski. Jak podkreliem w "yciu po yciu" nie kady, ktoprzey kliniczn mier, pamita to, co przey. Rozmawiaem z wieloma osobami,nie pamitaj nic. Nie potrafi wyjani na czym polega to, e jedni pamitaj sweprzeycia podczas mierci klinicznej, a drudzy nie. Czy mato podoe w ich nastawireligijnym osobowoci, okolicznociach, przyczynie ich mierci, czy te zaley od cinnego...?

Mona zastanawia si, czy pewna grupa ludzi, ktrzy nie przypominaj sobie nicmogaby by tak wstrznita "przeyciem pozagrobowym", e podwiadomozmuszaa wiadomo do zapomnienia.

Aby unikn pomyek, chc oprze si na licie przypadkw ju ustalonych, aby pdokadny model do czego musi by podobne przeycie u "progu mierci": Ogromna przey dana jest osobom, ktre doznay jednego lub dwch wypadkw "przey

pozagrobowych". Spodziewam si, e lista, ktr zebraem bdzie poprawiona iusystematyzowana. .Jest ona prostym teoretycznym modelem i powinno si unikaczynienia z przey u "progu mierci" idealnie ustalonego modelu.

Pytanie 10.Pan powiedzia, e nie kady, kto przechodzi przez mier kliniczn maprzeycia? Jaka jest ilo takich przypadkw?

Rodzaj studiw, ktre przeprowadziem nie da mi podstawy do zrobienia takiegoobliczenia. Mj model wypadkw opiera si na relacjach tych, ktrzy mieli takieprzeycia. Dziki temu, e nakreliem taki wanie model przey, ci ktrzy ich dozmogli mi wicej opowiedzie, ni ci, ktrzy przeszli przez mier kliniczn i nic niepamitaj. Podobne pytania czsto stawiano o indywidualnych wypadkach przey u

28


29/41

"progu mierci". Ludzie pytaj na przykad, jaki procent osb relacjonuje mi o "przeprzez tunel" albo o widzeniu "wiata" itd. Nie prbowaem prowadzi statystyki.

Po pierwsze nie mona by pewnym, e brak relacji jest rwnoznaczny z brakiemrodzaju przeycia (tunel, wiato itp.). Moe to by spowodowane zapomnieniem lubprzyczyn. Po drugie nie trudziem si obliczeniami ze wzgldu na obaw przedpseudo-naukowymi liczbami. Moe lepiej by byo, abym obie moje ksiki wzbogacgraficznymi wykresami pokazujcymi takie liczby i procenty. Chocia mj wzr przypadkw nie jest ad hoc zbieranym materiaem nie by rwnie gromadzony wedpewnych sprawdzianw, wic takie rysunki i wykresy nie miayby naukowegopotwierdzenia.

Sprbuj da bardziej szczegow odpowied na to pytanie w zaczniku do tejksiki. Nastpne 250 przypadkw walki o ycie mogoby by na przykad przebadaprzy pomocy aparatury kardiologicznej i sztucznego oddychania. Oczywicie wokrelonym szpitalu i w okrelonych kontrolowanych warunkach, aby mona byo ptest eksperymentalnej hipotezy. Pomimo braku statystycznej ewidencji, sdz, eprzeycia u "progu mierci" takiego rodzaju, jaki opisaem, s czste u osb, ktrezostay przywrcone do ycia po mierci klinicznej.

Jestem pewny, e badacz, ktry zainteresuje si tym problemem stwierdzi, e znalobszerny materia dowodowy.

Pytanie 11.Czy pan pyta kiedy o przeycia u "progu mierci" osob wprowadzonstan hipnozy?

Mylaem, o tym, e za zgod pacjentw metoda ta byaby niezwykle przydatna.Poczyniem nawet w tym kierunku przygotowania z dowiadczonym lekarzem-hipnotyzerem. Jednak doszlimy do wnioski, e cofnicie ktrego z pacjentw domomentu jego klinicznej mierci, mogoby by dla niego bardzo niebezpieczne. Umpodwiadomoci przyjmuje bardzo dokadnie sugestie hipnotyzera.

W dodatku hipnoza moe mie wpyw na psychik czowieka i funkcje organizmuFaktem jest, e moe powsta bbel na skrze zahipnotyzowanego czowieka jedy

na skutek sugestii. Biorc to pod uwag, sdzilimy, e osoba posuszna w hipnozie,majc w swym umyle nakaz powrotu do momentu klinicznej mierci, mogaby istoprzej przez wszystkie wydarzenia tego zgonu. Wobec tego nie prbowalimy nigdytego eksperymentu. Ale ostatnio dowiedziaem si o dowiadczeniu tego rodzaju,podczas ktrego naprawd pacjent dosta zapaci serca i zmar.

Pytanie 12.Czy powinno si mwi pacjentom o takich badaniach?Pytao mnie o to kilku lekarzy. Nigdy nie potrafiem da odpowiedzi na to pytanie

miaem wielu pacjentw. Bowiem taka wiadomo zaniepokoiaby ludzi wierzcychktrych jedni twierdz, e ycie po mierci jest bardzo bogate w wydarzenia, drudzynatomiast, e nie obfituje w adne.

29


30/41

Argumentowa by mona, e wobec tego nie naley mwi pacjentom takichprzeyciach, poniewa to tylko wprowadzioby niepokj u chorych. A szczeglnie u pacjentw, ktrzy ju sobie wytumaczyli, co to jest mier.

Z drugiej strony syszaem, e niektrym osobom powinno si o tym powiedzie. te raporty nie s prawdziwe i nie ma adnego ycia po mierci, to wobec tego nie zronikomu krzywdy. Ale jeli s prawdziwe, to ludzie byliby bardziej przygotowani do co ich czeka TAM.

Moliwe, e "Tybetaska ksiga mierci" zostaa napisana w tym celu. Ukrywana w niej sugestia, e powinna by czytana ludziom w godzinie mierci, aby umierajcyczowiek _ by mniej zaskoczony stanami, ktre przeyje. Sdz, e ostatnia odpowina to pytanie zaley od osb, ktre znalazy si u "progu mierci". Lekarze musielibypolega na swoich klinicznych obserwacjach i znajomoci swych pacjentw. W kadrazie to pytanie moe by wkrtce szeroko dyskutowane ze wzgldu na coraz wikspopularno tego zagadnienia. Jedna z lekarek pediatrw przypuszcza, e ludzie, ktmieli przeycia "pozagrobowe" opowiadaj o nich innym chorym, co spotyka si zwielkim zainteresowaniem suchaczy.

Pytanie 13.Jak si powinno zareagowa, jeli kto znajomy, albo pacjent bezproszenia go 0 to, opowiada o takim przeyciu "pozagrobowym"?

To pytanie dotyczy mnie osobicie. Ot dziwne, ale nigdy nie przeprowadziemwywiadu z pacjentem, ktrego uratowaem od mierci klinicznej. W cigu mych stumedycznych, miaem dwch pacjentw, ktrzy sami spontanicznie opisali mi swojeprzeycia u "progu mierci": W obydwch tych wypadkach, przeycia tych osb miamiejsce o jaki miesic wczeniej i w adnym z tych wypadkw nie pytaem pacjentnic, co byoby zwizane z tym tematem. Oni po prostu opowiedzieli mi o tych przepodczas zwykej rozmowy, jaka przewanie toczy si midzy lekarzem a pacjentem.

Te dwa opowiadania potwierdziy moje przypuszczenia, e dla jakiej przyczynylekarze dotychczas nie zwracali wikszej uwagi na to zjawisko, a moe po prostu niesuchali tego, co im pacjenci mwili. Jeden z tych pacjentw by starszym mczyzn jak chorob skrn, a drugi by opnionym w rozwoju 12-letnim chopcem, ktryod urodzenia chorob zwizan z gruczoem wydzielania wewntrznego. aden z ninie wiedzia, e zajmuj si badaniem przey ludzi u "progu mierci".

Byem zaskoczony nieoczekiwanym wyjawieniem przez nich ich tajemnic. Rzucatylko lune uwagi w rodzaju"To interesujce" w celu podtrzymania kontaktu i nie stasi nakania ich do mwienia dalej. Przypuszczam, e ci pacjenci potrzebowali wtepomocy, ale klinika nie bya odpowiednim miejscem do kontynuowania tej rozmowy

Nie daem pozna adnemu z tych pacjentw, e syszaem ju przed tym o takichprzeyciach "pozagrobowych". Gdy cofam si myl wstecz, to mam poczucie winynie podzieliem si z nimi moimi wiadomociami o przeyciach u "progu mierci". Msyszc, e takie przeycia zdarzay si rwnie innym, podnioso to by ich na duchu

Sdz, e wszystko to zaley od poszczeglnych osb, ktre miay takie przeyciamona byo to poda im w nastpujcym stwierdzeniu: "Takie przeycia zdarzaj si

30


31/41

wiele osb o tym donosi, chocia z punktu widzenia medycyny i nauki nie monastwierdzi, co one przedstawiaj. Niemniej miay one Wielkie znaczenie dla was samI w kocu takie przeycie jest zrozumiae tylko wam i ono ma wpyw na wasze yciMoecie poszerzy wiedz na ten temat sigajc do wielkich religijnych zapisw,

rozmawiajc z innymi ludmi, ktrzy znaj te zagadnienia z autopsji, albo z tymi ktbadaj te sprawy".Pytanie 14.Czy wiedza o takich przeyciach ma wpyw na leczenie umierajcego

pacjenta?To jest bardzo skomplikowane zagadnienie. Jedna rzecz, ktra mi si zdarzya

nauczya mnie, e powinno si by bardzo ostronym w tym, co si mwi podczasratowania kogo z klinicznej mierci. Nawet gdy wydaje si, e nie ma ratunku dlapacjenta. Wielu lekarzy byo zaskoczonych kiedy pacjenci wrciwszy do ycia,przytoczyli im ich wasne uwagi. Znam jednego lekarza, ktry w swej praktyce miaczynienia z wieloma pacjentami, chorymi na rne choroby. Wiedzia o wieluprzeyciach, ktre opisaem, jeszcze przed przeczytaniem moich rozpraw. Stosowa metod pozostawania z pacjentami przez chwil po ich mierci klinicznej i mwieninich. A przecie, wierzy, e przeycia po mierci klinicznej nie s niczym wicej, nfizjologicznymi procesami, ktre zachodz w mzgu przez chwil po tym, gdy serceprzestao bi.

Pytanie 15.Jakie znaczenie maj studia nad zjawiskiem przey u "progu mierci" detycznego problemu sztucznego podtrzymania ycia, nawet gdy funkcje mzgunieodwoalnie ustay?

Znaczenie tych studiw moe by bardzo wane w przypadkach, gdy ycie jestpodtrzymywane sztucznie. Jednak stan bada w tej dziedzinie jest jeszcze tak znikome adne wnioski nie mog by wycigane. Nawet, jeli zjawisko przey"pozagrobowych" bdzie rozpatrywane jako fakt naukowo stwierdzony i nie bdzie dziedzin anegdoty i spekulacji, to wci bdzie istnia etyczny dylemat. Ze wzglduszczeglne problemy dotyczce tak zwanego "zabicia z litoci", moim zdaniem bdzbardziej dogmatyczny."

Jestem przeciwny eutanazji ze wzgldw etycznych i nie polecabym tego podadnymi warunkami.

Pytanie 16.Jestem czonkiem zespou medycznego Pogotowia Ratunkowego i czstzdarza mi si, e musz przywraca do ycia ludzi pozornie ju martwych. Mam wikopot z dowiedzeniem si od nich; co si dzieje, dlaczego s tak oburzeni, gdy czynwysiki w celu przywrcenia ich do ycia. Czy bra ` udzia emocjonalny w ichprzeyciach?

Syszaem relacje i od lekarzy i od pacjentw o takich wydarzeniach. Jednak niechpacjentw do powrotu do ycia bya chwilowa. Mogli oburza si na wysiki lekarzytrzeba byo ich ratowa, ale po upywie kilku godzin, dni czy tygodni, ich zachowan

zmieniao si, Oglnie mwic staj si wdziczni, e dano im "powtrn szans'' y

31


32/41

Pytanie 17.Niektrzy z pana pacjentw mwili, e doszli do przekonania, eumiejtno miowania innych i poszerzania wiedzy, byy najwaniejszymi celami wyciu. Czy mgby pan szerzej omwi ten rodzaj mioci i wiedzy?

Obydwa te sowa "mio" i "wiedza" s w jzyku angielskim bardzo niejasnymisowami. Greckie sowa, jak "philos", "eros" i "agape", mimo e wyraaj one bardzrne pojcia, mogyby by wszystkie przetumaczone w jzyku angielskim, jako "loSdz z tonu osb, ktre skadaj raporty o swych przeyciach "pozagrobowych", erodzaj mioci, ktry oni zachowali we wspomnieniach, jest prawdopodobnie bliszypojciu "agap" (zrozumienie). Moe by ono scharakteryzomane jako "nadmiar",spontaniczny nieumotywowany niczym rodzaj mioci, ktry jest okazywany innymniezalenie od ich bdw. Podobnie sowa greckie "epistem" i "techn" znowu o barnych znaczeniach mog by przetumaczone jako "wiedza". "Techn" jestzastosowane w jzyku angielskim w pokrewnym sowie "technology" (technologia)

"technique" (technika) i czciowo wyjania zastosowanie tej "wiedzy" w praktyczndziaaniu. "Epistem ma zwizek bardziej z teoretycznymi i naocznymi rodzajami wWraenie, jakie odniosem przy wywiadach o przeyciu u "progu mierci" jest takie,ten rodzaj "wiedzy" jest wiadomoci w jaki sposb mona uywa teoretycznych ipraktycznie dajcych si przetwarza rzeczy. Ale na przykad, nikt nie wrci do ycnamitnym yczeniem nauczenia si jedzi na rowerze mimo, e w angielskim jzy"knowing" = "poznanie" = "nauczenie si" stosuje si do "knowing how to ride a bic"uczy si, jak jedzi na rowerze". Ostatnio ludzie, ktrzy mieli przeycia po mierklinicznej, prosili mnie o wyjanienie jaki to rodzaj mioci czy wiedzy jest tak wanPewien czterdziestoletni pacjent mia ciki wypadek samochodowy. Zabrano go doszpitala, gdzie stwierdzono, e stan by beznadziejny, ale przywrcono go do ycia. Wwywiadzie w miesic pniej powiedzia tak:

" O mioci... wiato zapytao mnie o mio. Czy wiem co na temat mioci?...co mnie pytao stao si jasne potem, dla jak trudno byo wytumaczy Mu to. Onochciao, ebym zrozumia, e "tam" jest rodzaj Mioci, ktra nie ma nic wsplnego mioci ludzi tu na Ziemi. Czy mgbym pokocha ludzi, niezalenie czy byli oni dczy te li, peni wad i bdw?

...Pytao mnie o to, czy znam tak Mio?... O wiedzy... Wiedz, ktr zdobyem

to by rodzaj wiedzy?Ach, jak trudno mwi o tym. Jest Wszechwiedza oparli na kosmicznej wiadomo

pocztku i koca i przyczyn wszystkich rzeczy, oparta na tym, co stanowi cay Kosmi na wiadomoci tego, co jest waniejsze ponad wszystko; co jest waniejsze odKosmosu".

Przykady ponisze pochodz z przesuchania 30 kilkuletniej gospodyni domowktra miaa komplikacje pooperacyjne a take zaway serca.

" O mioci... On. Istota ze wiata, pokazaa mi wszystko czego dokonaam w

a potem zapytaa mnie, czy jestem zadowolona ze swego ycia... Interesowaa si mmioci. Tak. Mioci... I zaznaczya, jaki to rodzaj mioci. Oto, ebym si zatrosz

32


33/41

czy ssiadka ma co je i ma w co si ubra i ebym jej pomoga, jeli ona tegopotrzebuje. O wiedzy... Rodzaj tej wiedzy jest specyficzny, to gbsza wiedza, mogarzec, e to jest tak, jakbym spowiadaa si przed wasn dusz, przed wasnymzrozumieniem moich bdw".

Jasne wic, e Mio bya celem ukazania panoramy ycia tych dwojga ludzi, zktrymi rozmawiaem.Natomiast "wiedza" bya wymieniona przez Istot ze wiata, czsto jako dodatko

cel. Istota ze wiata zaznaczaa, e nauka nie zatrzymuje si po mierci ludzi, ale wdalszym cigu trwa. Zapamitanie rozmowy z Istot e wiata jest trudne, gdy jakmwi przesuchiwani, s przytoczeni wraeniem caego przeycia i musieliby posizdolno "nieziemsk", aby to wszystko wyjani. Sowa, kt

Documents

Moody Raymond A. - Życie po życiu 2