Chemia w życiu codziennym

Czy możliwy jest dzień bez chemii?

Mateusz KrzeczkowskiUczeń III Społecznego Liceum w Krakowie

Rano wstaje …

i w łazience myje się …

woda

H2O

Piecyk gazowy:

gaz ziemny → metan → CH4 spalanie → reakcja chemiczna

mydło

sole, np. stearynian sodu

pasta do zębów → sole np.fluorki

Czas na śniadanie:

Mleko jest mieszaniną głównie wody, tłuszczy i białek.

A może herbatka? To też mieszanina … m.in. jest tam teina

para wodna – proces parowania → przemiana fizyczna

węglowodany i tłuszcze

I …. do szkoły

autobusem, samochodem …

metale, stopy metali

szkło jako mieszanina pewnych soli (głównie krzemianów(IV))

guma, tworzywa polimerowe

paliwo – benzyna jako mieszanina węglowodorów

I już w szkole …

kreda – węglan wapnia

zeszyty, książki - celuloza ołówek – grafit (odmiana alotropowa węgla)

ubrania – tworzywa naturalne i sztuczne

czas na obiad … sama chemia!

Białka: mięso, jajka, fasola

Cukry: kasza, ziemniaki, makaron

Tłuszcze: masło, olej, margaryna, śmietana, smalec

Ale i witaminy: cytryna, pomarańcze, czarna porzeczka, ryby

gotowanie, smażenie

aminy

Kwas cytrynow

y

trzeba dużo pić …Woda mineralna zawierająca rozpuszczalne sole np.

Sole te pełnią funkcję budulcową i regulacyjną

A może popić tabletkę? Głowa mnie boli …

znowu chemia …

COH

O

OH

Kwas salicylowy oraz acetylosalicylowy – lek przeciwbólowy, przeciwgorączkowy (aspiryna)

tylko DAWKA decyduje o tym czy substancja jest lekiem czy trucizną

Ale dobrze … może jestem zakochany?

CH2CH2NH2

substancja wytwarzana w mózgu, wywołuje pozytywne odczucia towarzyszące stanowi zakochania

fenyloetyloamina

A teraz pooglądam mecz… oj, poziom adrenaliny wzrasta …

CH CH2 NH CH3

OH

hormon „walki i ucieczki” produkowany w rdzeniu nadnerczy, jego działanie powoduje m. in. wzrost ciśnienia krwi, przyspieszenie akcji serca, uwalnianie glukozy z mięśni, rozszerzanie oskrzeli, rozszerzanie źrenic

adrenalina

To może papieroska?

N

NCH3

nikotyna

toksyczna substancja zawarta w tytoniu, w niewielkich ilościach pobudza układ nerwowy, w dużych dawkach toksyczna, wywołuje m. in. zaburzenia rytmu serca i pracy przewodu pokarmowego;

Powrót do domu … dobrze pooddychać świeżym powietrzem!

powietrze to mieszanina gazów (czyste stanowi mieszaninę jednorodną)

azot

tlen

dwutlenek węgla

argon

inne

Oddychanie

Ja, ty, my … człowiek:cukry 1,5%

sole mineralne 6,1%

tłuszcze 13,8%

białka 17,0%

woda 61,6%

i ….

… i różnorodne metale, np.: Wapń: składnik kości i zębów, jest też

niezbędny do prawidłowej pracy mięśni Magnez: potrzebny do funkcjonowania

wielu enzymów, podnosi odporność na stres, działa przeciwalergicznie

Żelazo: składnik białek przenoszących i magazynujących tlen – hemoglobiny i mioglobiny

A może przed spaniem rower?A może czas na gimnastykę?

Wysiłek fizyczny zakwasy →

kwas mlekowy Wysiłek fizyczny spalanie kalorii →

redukcja tkanki tłuszczowej

Oj nie, czas na naukę!

Procesy biochemiczne …………..

jądro komórkoweDNA

mRNA

rybosomrRNA+białka

synteza białka

transkrypcja

translacja

DNA

mRNA

białko

Kolacja … chemia cukry, białka, tłuszcze

Kąpiel wieczorna … chemia woda, kosmetyki (np. estry)

Spanko … biochemia

I na zakończenie chemiczny wiersz:

” Celulozo ma kochana! wielocukrem zwana! Widzę wszędzie Cię od rana! Domy budujesz, we wszystkich książkach się lokujesz! Rozpuszczać się w niczym nie chcesz! no widzisz taka celulozo jesteś!!

Dziękuję za uwagę!