Modu ł IIIRekonstrucja paleo środowisk (GP)

ModuModu łł IIIIIIRekonstrucja paleo środowisk (GP)

Zakład Geologii Stratygraficznejdr hab. Anna Górecka-Nowak

dr Alina Chrząstek, dr Jolanta Muszer,

dr Robert Niedźwiedzki, dr Paweł Raczyński

Zakład Gospodarki Surowcami Mineralnymi

dr hab.prof. Andrzej Solecki Zakład Mineralogii i Petrologii

dr Joanna Kostylew

Rekonstrukcja paleośrodowiskRekonstrukcja paleoRekonstrukcja paleośśrodowiskrodowiskPrzedmioty:� Analiza mikrofacjalna (20+20)

� Współczesne metody stratygrafii (20+30)

� Skamieniałości jako wskaźnik paleośrodowisk (15+20)

� Skamieniałości śladowe w rekonstrukcji paleośrodowisk (20+15)

� Paleośrodowiskowe uwarunkowania powstawania złóż(15)

� Rekonstrukcja paleośrodowisk –seminarium (15)

Prowadz ący:� dr P. Raczyński, dr J. Kostylew

� dr Jolanta Muszer

� dr hab. A. Górecka-Nowak, dr J. Muszer, dr R. Niedźwiedzki, dr P. Raczyński

� dr A. Chrząstek

� dr hab.prof. A. Solecki

� dr R. Niedźwiedzki

Analiza mikrofacjalnaAnaliza mikrofacjalna

• Podstawowe pojęcia i metody badań optycznych, chemicznych i fizycznych

• Metodyka badań mikroskopowych i w katodoluminescencji, rozpoznawanie orto- i allochemów i ich znaczenie dla interpretacji środowiskowych

Prowadz ący: dr P. Raczy ński, dr J. Kostylew

•Analiza mikrofacjalna w poszukiwaniach i dokumentacji złóż ze szczególnym uwzględnieniem węglowodorów

Analiza mikrofacjalnaAnaliza mikrofacjalna

Zestaw firmy Nikon do badań w katodoluminescencji

Analiza mikrofacjalna należy do metod badawczych wspomagających wiele innych badań, zwłaszcza sedymentologicznych, petrologicznych, paleoekolo-gicznych i stratygraficznych.Jest użyteczna w poszukiwaniach złóż, zwłaszcza węglowodorów i niektórych surowców skalnych.Umiejętność rozpoznawania mikrofacji jest przydatna dla każdego geologa zajmującego sięskałami osadowymi.W ramach zajęć praktycznych uczestnicy kursu zapoznają się z podstawowymi pojęciami z zakresu oznaczania i opisywania mikrofacji, poznają różne składniki skał obserwowane w mikroobszarze.

Nabyte umiejętności mogą być użyteczne już na etapie przygotowywania wielu tematów seminariów i prac magisterskich. Jednocześnie będą przydatne w wielu miejscach pracy geologów, szczególnie złożowych.

Skamieniałości w obrazie katodoluminescencyjnym

Analiza mikrofacjalnaAnaliza mikrofacjalna

Obserwacje preparatów (fragmentów „surowej” skały, próbek wypolerowanych lub płytek cienkich) bombardowanych wiązką wysokoenergetycznych elektronów umożliwia dostrzeżenie wielu szczegółów słabo zauważalnych lub całkowicie niewidocznych przy stosowaniu klasycznych technik obserwacyjnych. Pozwala to na zdobycie wielu wiadomości pomocnych we wnioskowaniu dotyczącym pierwotnego wyglądu osadu i środowiska jego powstawania.

Współczesne metody stratygrafiiWspółczesne metody stratygrafii

• Współczesna terminologia i metodologia badań stratygraficznych

• Formalne kategorie jednostek stratygraficznych i metody ich korelacji

• Nieformalne i specjalne metody korelacji skałi jednostek stratygraficznych (chemostratygrafia, stratygrafia izotopów strontu, stratygrafia sejsmiczna i sekwencyjna, eustatostratygrafia, cyklostratygrafia, tefrostratygrafia, stratygrafia zdarzeniowa, ekostratygrafia)

• Prowincjonalizm

• Datowania geochronologiczne

Prowadz ący: dr Jolanta Muszer

Skamieniałości jako wskaźnik paleośrodowisk

Skamieniałości jako wskaźnik paleośrodowisk

• zależności pomiędzy zespołami organizmów a warunkami powstawania osadów;

• charakterystyka grup organizmów pod względem przystosowań i wymagań środowiskowych;

• facjalne zróżnicowanie organizmów;

• wskaźnikowe zespoły skamieniałości użyteczne dla interpretacji środowiskowych

2mm2mm

Prowadz ący - dr hab. A. Górecka-Nowak, dr J. Muszer, dr R. N iedźwiedzki, dr P. Raczy ński

http://www.teara.govt.nz/en/photograph/12377/limestone http://www.muschelkalk.eu/boden/muscheln.html

Skamieniałości jako wskaźnik paleośrodowisk

Skamieniałości jako wskaźnik paleośrodowisk

Skamieniałości są szeroko wykorzystywane jako wskaźnik warunków powstawania osadów. Ma to bardzo duże zastosowanie praktyczne, szczególnie w przemyśle naftowym. Poszukiwanie złóż węglowodorów ułatwia dobre rozpoznanie środowiska powstawania i gromadzenia materii organicznej w skałach macierzystych (np. bogate w zachowaną substancję organiczną czarne łupki) oraz tworzenia nagromadzeń złożowych w skałach zbiornikowych (np. porowatych wapieni rafowych lub piaskowców tworzonych w strefach brzeżnych basenów).

W Polsce południowo-zachodniej interesujące pod względem złożowym są rafy górnego permu (cechsztynu). Na ich przykładzie omówione będą środowiska sprzyjające tworzeniu skał zbiornikowych oraz analiza wskaźników wspomagających określanie obszarów perspektywicznych dla poszukiwań naftowych. Wykorzystane do tego będąmateriały pochodzące z wierceń poszukiwawczych oraz powstałe na ich podstawie opracowania i artykuły naukowe.

Biofacje trylobitowe (Gon 2000)

Skamieniałości jako wskaźnik paleośrodowisk

Skamieniałości jako wskaźnik paleośrodowisk

Znaczenie paleośrodowiskowe kształtu ramienionogów (Brett et al. 2007)

Skamieniałości jako wskaźnik paleośrodowisk

Skamieniałości jako wskaźnik paleośrodowisk

Skamieniałości jako wskaźnik paleośrodowiskSkamieniałości jako wskaźnik paleośrodowisk

Opis materiału paleontologicznego - ćwiczenia

Skamieniałości śladowe w rekonstrukcji paleośrodowisk

Skamieniałości śladowe w rekonstrukcji paleośrodowisk

• Ichnofacje i ich wskaźniki

• Modele ichnologiczne

• Przydatność skamieniałości śladowych do rekonstrukcji paleośrodowisk (batymetria, zasolenie i natlenienie wód, energia środowiska, tempo sedymentacji, charakter podłoża)

• Ichnostratygrafia

Prowadz ący - dr A. Chrz ąstek

Ekologiczny podział skamieniałości śladowych (Buatois & Mangano 2011)

Rozmieszczenie ichnofacji w środowisku lądowym i morskim (Buatois & Mangano 2011)

Batymetryczne rozmieszczenie ichnofacji w środowisku morskim (Gingras et al. 2011 after Seilacher 1967)

Model sedymentologiczno-ichnologiczny dla osadów sztormowych (Pemberton et al. 2012)

Thalassinoides isp.

Buatois & Mangano (2011)

Ophiomorpha nodosa Ophiomorpha nodosa

Rozmieszczenie skamieniałości śladowych w środowisku morskim

Buatois & Mangano (2011)

Pemberton et al. (2012)

Rhizocorallium commune

Trypanites weisei Thalassinoides suevicus Planolites montanus

Model dla skal węglanowych (MacEachern et al. 2010)

Rekonstrukcja paleośrodowisk – seminariumRekonstrukcja paleośrodowisk – seminarium

� Współczesna metodyka badania środowisk kopalnych. � Określanie różnych aspektów warunków środowiskowych na bazie analizy zapisu

geologicznego i paleontologicznego – wzorcowe przykłady na świecie� Znaczenie i zastosowanie rekonstrukcji paleośrodowisk w poszukiwaniach ropy i

gazu ziemnego.

Prowadz ący – dr Robert Nied źwiedzki

Paleośrodowiskowe uwarunkowania powstawania złóż

Paleośrodowiskowe uwarunkowania powstawania złóż

• migracja i koncentracja pierwiastków• wpływ zmian wywołanych rozwojem litosfery,

hydrosfery, atmosfery i biosfery na migrację i gromadzenie się pierwiastków użytecznych i paliw kopalnych

Prowadz ący - prof. dr hab. A. Solecki

http://vakul.ru/page/32/

http://wegielkamienny.blox.plhttp://wegielkamienny.blox.plhttp://forsal.pl/

Jaka jest rola ekshalacji wulkanicznych w

powstawaniu złóż ?

Czy zmiany klimatu zmieniały warunki tworzenia się złóż?

Moduł przedmiotów stratygraficzno-paleo środowiskowych i metodycznych

o du żym potencjale aplikacyjnym w prospekcji geologiczne j

Moduł przedmiotów stratygraficzno-paleo środowiskowych i metodycznych

o du żym potencjale aplikacyjnym w prospekcji geologiczne j

• interpretacja środowisk sedymentacji – prospekcja! • datowanie skał za pomocą skamieniałości! (interpretacja budowy

geologicznej) • badania paleontologiczne (nowe odkrycia!)

Zastosowanie:• przemysł naftowy (gaz łupkowy)• przemysł miedziowy

Zakład Geologii StratygraficznejWspółpraca z przemysłem wydobywczym

Badania stratygraficzne i paleoekologiczne dla potrzeb przemysłu miedziowego (KGHM Polska Miedź) i naftowego (PGNiG)

Profesor Józef Zwierzycki (1888-1961)współodkrywca złó ż miedzi

na monoklinie przedsudeckiej

Mapa geologiczna rejonu wrocławskiego (Zwierzycki, 1951)

Profesor Zwierzycki nad rdzeniami wietrniczymi z monokliny przedsudeckiej

organizator i pierwszy kierownik Zakładu Geologii Stratygraficznej

Badacz Indonezji

Prace magisterskie w Zakładzie Geologii Stratygraficznej

Prace magisterskie w Zakładzie Geologii Stratygraficznej

Tematy• paleontologiczno-stratygraficzne, • paleośrodowiskowe (warunki sedymentacji, badania izotopowe)• geoturystyczne

Realizacja� Otwartość na propozycje studentów� Fachowa i rzetelna opieka nad magistrantami � Dostęp do najnowszej literatury� Życzliwość kadry naukowej

Realizacja� Otwartość na propozycje studentów� Fachowa i rzetelna opieka nad magistrantami � Dostęp do najnowszej literatury� Życzliwość kadry naukowej