MAIKLING KURSO SA LIPUNAN

AT REBOLUSYONG PILIPINO

MKLRP

Ikatlong Edisyon

2005

PAUNANG SALITA SA IKATLONG EDISYON

PAUNANG SALITA SA IKALAWANG EDISYON

PAUNANG SALITA SA UNANG EDISYON

PAMBUNGAD

I. MAYAMAN ANG PILIPINAS PERO NAGHIHIRAP ANG

SAMBAYANANG PILIPINO

II. ANG KASAYSAYAN NG PILIPINAS AY KASAYSAYAN NG

TUNGGALIAN SA PAGITAN NG IILANG NAGHAHARING

URI AT NG HIGIT NA NAKARARAMING SAMBAYANG

PILIPINONG INAAPI AT PINAGSASAMANTALAHAN

III. ANG IMPERYALISMONG US, PYUDALISMO AT

BURUKRATANG KAPITALISMO ANG MGA UGAT NG

KAHIRAPAN NG SAMBAYANANG PILIPINO

IV. DEMOKRATIKONG REBOLUSYONG BAYAN ANG

TANGING SOLUSYON SA MGA PUNDAMENTAL NA

PROBLEMA NG SAMBAYANANG PILIPINO

TALASALITAAN

NILALAMAN

○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○

○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○

○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○

○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○

○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○

○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○

○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○

○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○

○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○

5

7

9

10

11

20

94

130

177

MKLRP 5

PAUNANG SALITA

SA IKATLONG EDISYON

ANG PAGLALABAS NG IKATLONG EDISYONG ITO NGMaikling Kurso sa Lipunan at Rebolusyong Pilipino (MKLRP) aybahagi ng napapanahong mga pagtugon sa patuloy na pagpapalaganap,pagpapasigla at pagpapaunlad ng rebolusyonaryong gawain saedukasyong pampulitika ng pambansa demokratikong kilusan.

Itinuturing ang MKLRP bilang pinakabatayan at unang kursongmasang pinag-aaralan mula sa kurikulum ng PambansaDemokratikong Paaralan o PADEPA. Samantalang masaklawnitong inilalahad ang pundamental na kalagayan at katangian nglipunang Pilipino at ang demokratikong rebolusyong bayan,inilalatag rin nito ang pangkalahatang konteksto at batayan ng pag-aaral sa iba pang kasunod na maiikling kurso tulad ng sa kilusangmagsasaka, kilusang kabataan at kilusang kababaihan.

Sa praktikal na pagtupad ng MKLRP sa makabuluhang papelnito sa kabuuang balangkas ng sistematikong edukasyongpampulitika, napakahalaga ng mga pagsisikap tungo sa tuluy-tuloyna pagsisinop nito. Mahalaga na sa tuwina’y maagap na makasabayang kurso sa pagsasalarawan sa pinakahuling mga pangkasaysayangkaganapan at tunguhin sa lipunan at rebolusyong Pilipino. Kaugnaynito, idinadagdag pangunahin sa edisyong ito ang mga sumusunod:

1) ilang susog kaugnay ng mayor na mga patakaran ng nagdaangmga rehimen nina Aquino at Ramos;

2) mga seksyon hinggil sa pinatalsik na rehimeng Estrada at sakasalukuyang rehimeng Macapagal-Arroyo;

3) mga bagong datos sa ibayo pang pag papatunay atpagpapatingkad sa pagsusuri hinggil sa malakolonyal at malapyudal

6 MKLRP

na katangian ng lipunang Pilipino, kasama na ang bagong mgatermino sa talasalitaan;

4) at ang punto hinggil sa nasyunalisasyon sa lupa bilang bahaging tungkulin ng demokratikong rebolusyong bayan sa larangan ngekonomya.

Liban sa nabanggit na mga pagdaragdag, kininis din sakasalukuyang edisyon ang pormulasyon ng ilang konsepto atpangungusap. Gayundin, nilinis ang ilang kamaliang tipograpikalmula sa ikalawang edisyon. Samantala, sinikap pang paramihin angmga ilustrasyon at paunlarin ang gayak o lay-out ng aklat bilanganyaya at agapay sa mga mambabasa, laluna ang mula sa hanay nguring anakpawis.

Basahin natin at pakahalagahan ang MKLRP. Pag-aralan natinang lipunan at rebolusyong Pilipino at ituro ito sa pinakamalawakna masa ng sambayanan.

PAMBANSANG KAGAWARAN SA EDUKASYON--PAARALANG PRIMARYA NG PARTIDO

Marso, 2005

MKLRP 7

PAUNANG SALITA

SA IKALAWANG EDISYON

INILALATHALA ANG IKALAWANG EDISYON NG MAIKLINGKurso sa Lipunan at Rebolusyong Pilipino (MKLRP) bilang ambag sakasalukuyang kabuuang diin sa pagrekober, pagpapalawak atpagkokonsolida sa baseng masa ng rebolusyon laluna sa hanay ngmasang anakpawis. Ang kapabayaan sa gawaing masa sa nakaraan aynangahulugan din ng malaking kapabayaan sa sistematikongedukasyong pampulitika. Kahit sa rurok ng lawak at lakas na inabotng organisadong baseng masa ng rebolusyon sa kanayunan atkalunsuran noong 1985, di-hamak na malayong nahuhuli angedukasyong pampulitika.

Sa muling pagpaparami ng mga teksto ng kursong masa para sapagpapalaganap at pagpapasigla ng edukasyong pampulitika, minabuting Paked-Pangkahatang Kalihiman na amyendahan na rin ang datingmga teksto ng mga kursong masa.

Sa ikalawang edisyon ng MKLRP pansinin ang sumusunod na mgapagbabago:

1) Binago ang pagkakasunud-sunod ng mayor na mga bahagi ngkurso. Inuna ang pagtalakay sa kasaysayan ng Pilipinas kaysa sapagtalakay sa tatlong saligang suliranin ng sambayanang Pilipino. Sagayon, agad nang nailalatag ang istorikong ugat ng tatlong saligangsuliranin ng sambayanang Pilipino;

2) Idinagdag ang seksyon tungkol sa pagbagsak ng diktadurangMarcos at ang mga seksyon tungkol sa rehimeng Aquino atkasalukuyang rehimeng Ramos. Ginamit na rin ang pinakahuling mgadatos tungkol sa kalagayan ng lipunang Pilipino.

3) Binuo ang seksyon sa pagtalakay sa mga uri sa bahagingDemokratikong Rebolusyong Bayan.

8 MKLRP

4) Ginawang mas malinaw ang ilang pormulasyon at presentasyonng sagot sa ilang mga tanong.

5) Nagpalawig sa ilang bahagi ng Demokratikong Rebolusyong Bayan

Ang MKLRP ay makatatayo bilang nagsasariling kurso sa pag-aaral.Kaalinsabay, dinisenyo ito bilang bahagi ng kurikulum sa sistematikongedukasyong pampulitika na kinapapalooban ng iba pang maiiklingkurso para sa mga rebolusyonaryong pwersa. Bilang bahagi ngkurikulum sa sistematikong edukasyong pampulitika, ang MKLRP aydapat ibigay nang una sa iba pang maiikling kurso. Dahil pinapaksanito ang kabuuang kalagayan ng lipunang Pilipino at ang demokratikongrebolusyong bayan agad na nailalatag nito ang kabuuang konteksto atbatayan ng pag-aaral sa iba pang kasunod na maiikling mga kurso sapag-aaral tulad ng maikling kurso para sa kilusang magsasaka, kilusangkabataan, kilusang kababaihan at iba pa. Kung mauunang pag-aralanang MKLRP kaysa sa iba pang maiikling kurso maiiwasan angtendensyang kumitid sa partikular na konteksto lamang ang pag-aaralsa mga kurso para sa mga sektoral na kilusan.

Mainam na isanib sa pag-aaral sa MKLRP ang pag-aaral saIsinalarawang Lipunan at Rebolusyong Pilipino upangmasuplementuhan ng biswal at pagaanin ang pag-aaral, laluna sa hanayng masang anakpawis.

Patuloy nating paunlarin ang kurso. Sa proseso ng pagdaraos ngmga pag-aaral, mas makikita natin kung paano higit pang maiaangkopito sa kalagayan at mga pangangailangan ng mga mag-aaral. Kailangangkolektibong matasa ang bawat pag-aaral, at pana-panahong malagomang karanasan dito. Hinihiling namin ang mga obserbasyon, puna atmungkahi ng mga mambabasa, mag-aaral at instruktor.

PAMBANSANG KAGAWARAN SA EDUKASYON--PANGKALAHATANG KALIHIMAN

Abril 1996

MKLRP 9

PAUNANG SALITA

SA UNANG EDISYON

ANG MAIKLING KURSO SA LIPUNAN AT REBOLUSYONGPilipino ay naglilinaw sa kalagayan ng Pilipinas at mamamayang Pilipino,tatlong pundamental na problema ng lipunang Pilipino, kasaysayan ngsambayanang Pilipino, at demokratikong rebolusyong bayan.

Sinasagot nito ang mga kwestyong: Ano ang kalagayan at mgaproblema ng sambayanang Pilipino?, Ano ang mga pinagmulan sakasaysayan ng mga problemang ito?, at Paano natin babaguhin angkasalukuyang lipunang Pilipino?

Ang kursong ito ang nagsisilbing pangkalahatang kursong masaat pinag-aaralan bago o pagkatapos ng espesyal na kursong masa.

Tinatalakay ng espesyal na kursong masa ang mga problemangpartikular sa uri o sektor na ating inoorganisa, ang kasaysayan ngat rebolusyonaryong solusyon sa mga problemang ito.

Layunin naman ng pangkalahatang kursong masa ang pagpapalawakat higit na pagpapalalim sa kamulatang pampulitika ng masang kasapianng Bagong Hukbong Bayan, mga organisasyon masa, at mga grupong lihim.

Ang kursong ito ay makatatayo nang nag-iisa para sa kolektiboat indibidwal na pag-aaral. Magagamit din itong gabay ng mganamumuno sa edukasyong masa. Mapag-aaralan ito sa apathanggang anim na sesyon na tigalawang oras.Para maging masiglaat buhay ang pag-aaral, dapat mahigpit na iugnay ito sa mgakaranasan at kapaligiran ng mga mag-aaral.

Nilagyan ng ilustrasyon ang mga piling bahagi para ang kursoay higit na mapasimple at higit na madaling maintidihan.

PAMBANSANG KAWANIHAN SA INSTRUKSYONABRIL 1980

PAMBUNGAD

SA REBOLUSYONARYONG KILUSANG MASA, MALAKASang kahilingan ngayon para sa isang praymer na nagbabalangkassa mas simpleng anyo sa nilalaman ng pangkalahatang kursongmasa. Ito’y senyal at resulta ng mabilis na paglawak ng mgarebolusyonaryong organisasyong masa at pagtaas ng antas ng mgapakikibakang masa sa kanayunan at kalunsuran.

Kailangang paunlarin ang ating sistema ng pagbibigay sa masang edukasyong pampulitika. Dapat tayong magpakahusay sasistematiko’t mabilis na pagpapaunawa sa malawak na masa ngmga saligang layunin at prinsipyo ng rebolusyong Pilipino.Pagkumbinasyunin natin ang malawakang pamamahagi ng mgapraymer at ang direktang paggabay ng mga kadre ng Partido athukbong bayan para mapasigla ang inisyatiba ng pinakamaramingaktibistang masa sa pangunguna sa kolektibo at indibidwal napag-aaral.

Ang pagpapaunlad sa edukasyong pulitikal ng masa ay isangmahalagang rekisito sa pagpapalakas sa rebolusyonaryongkilusang masa at pagsulong sa mas malalaking rebolusyonaryongpakikibaka. Kung mabibigyan sila ng saligan at kumprehensibongkaalamang pulitikal, ang rebolusyonaryong masa ay higit namakapagkukusa at aktibong lalahok sa mga pakikibaka’t gawainsa rebolusyon. Higit na magiging makabuluhan ang pag-aaral nilasa mga rebolusyonaryong babasahin at mga publikasyon ngPartido, at mas mabilis silang makasusulong sa mas maunladpang aralin sa rebolusyon.

Inilalathala ang praymer na ito bilang ambag sa pagpapaunladsa ating edukasyong masa. Ito ay ibinase sa pag-aaral saipinatutupad nang pangkalahatang kursong masa sa iba’t ibanglugar. May ilang mahalagang pagbabago na ipinasok dito.

Kung ikukumpara sa karamihan ng ipinatutupad nangpangkalahatang kursong masa, mas malaking pansin angibinibigay ng praymer na ito sa pag-aaral sa kasaysayan. Siguroiniiwasan ng ibang kurso ang paghaba ng pag-aaral. Pero dahilmahalaga ito para sapat na maunawaan ang l ipunan atrebolusyong Pilipino, idinagdag ang hiwalay na bahagi tungkolsa kasaysayan, kahit humaba nang bahagya ang kurso.

Isa pang pagkakaiba ang pagtrato sa namumunong papel ngPartido. Hindi malayong sadyang iniiwasan ang tuwiran o sapatna pagtalakay sa bagay na ito dahil sa anti-komunistangpropaganda ng kaaway. Pero dahil sa pag-iwas sa usaping ito,hindi rin sapat na naililinaw ang pundamental na mga prinsipyong rebolusyong Pilipino.

Dapat sapat na malinaw na talakayin sa masa angnamumunong papel ng Partido sa rebolusyon. Pagkatapos ngmahigit isang dekada sapul ng muling pagtatatag, alam na ngkaramihang mamamayan na ang Partido ang namumuno sarebolusyonaryong kilusan sa malawak na bahagi ng kanayunanat kalunsuran. Ang kaaway pa nga ang isa sa aktibongnagpapakalat sa katotohanang ito, sa layuning pigilin ang masasa pagsuporta at paglahok sa rebolusyon.

Ang patuloy at masiglang paglawak at pagsulong ngrebolusyonaryong kilusan ang pinakamalinaw na palatandaangbigo ang kaaway sa kanyang propagandang anti-komunista.Kinikilala ng malawak na masa ang pamumuno ng Partido atinteresado silang higit pang maunawaan ang katangian at mgalayunin nito.

Iminumungkahi naming palaganapin ang praymer na ito sarebolusyonaryong kilusang masa sa kanayunan at kalunsuran.Pinakamabuti rin na sa pag-aaral nito ay masunod ang kabuuangbalangkas at matalakay ang lahat ng mahahalagang punto. Pero

12 MKLRP

kung sa ilang lugar ay may malaking dahilan para gumawa ngmga pagbabago sa presentasyon, pwedeng magkusa na ang mgakinauukulang organo o yunit.

Tulad sa ibang mga babasahing ipinamamahagi natin, naisnaming kunin ang mga puna at mungkahi ng mga kasama paramapaunlad pa ang praymer.

KOMISYON SA EDUKASYONAT PROPAGANDA

1980

I.

MAYAMAN ANG PILIPINAS

PERO NAGHIHIRAP

ANG SAMBAYANANG PILIPINO

A.ANG BAYANG PILIPINAS AT MAMAMAYANG PILIPINO

1. Anu-ano ang mga katangian ng Pilipinas?

Ang Pilipinas ay isang kapuluang may klimang tropikal atmabundok na kalupaan. Mayroon itong 30 milyong ektaryangsukat ng lupain. Binubuo ito ng 7,100 pulo. Tatlo rito angmalalaking grupo ng mga pulo: Luzon, Visayas at Mindanao.

Ang Pilipinas ay nasa Timog-Silangang Asya.Napapaligiranito ng Karagatang Pasipiko, Dagat Tsina at Dagat Celebes. Nasabandang hilaga nito ang Tsina at bandang timog naman angIndonesia at Hilagang Borneo. (Tingnan ang mapa.)

Ang populasyon ng Pilipinas ay 82 milyon noong 2003.Pitumpu’t limang porsyento (75%) ang naninirahan sa kanayunanat 25% ang nasa kalunsuran.

May ilang lahing pinagmulan ang mga Pilipino. Pangunahin sa mga

ito ang lahing Malayo. Makabuluhang ambag sa makalahing

komposisyon ng mamamayan ang Indones at Tsino. Mayroon ding

halong mga lahing Arabe, Indian, Espanyol, Amerikano at Negrito,

pero maliit na porsyento lamang ang mga ito.

Pambansang minorya ang di bababa sa 14% ng populasyon.Kabilang sa kanila ang mga unang nanirahan sa kapuluan sa loobng ilampung libong taon bago dumating ang mga kolonyalistangEspanyol. Hanggang nitong ilampung taong nagdaan, sila angnaninirahan sa mas malaking bahagi ng kapuluan bago silaitinaboy at inapi ng mga mang-aagaw ng lupa.

14 MKLRP

MAPA NG PILIPINAS

POPULASYON: 82 milyon (2003)SUKAT NG KALUPAAN

SA KILOMETRO KWADRADOKABUUANG SUKAT: 300,000

LUSON: 104,688MINDANAW: 94,630

SAMAR: 13,080NEGROS: 12,795

PALAWAN: 11,785MINDORO: 9,735

LEYTE: 7,214CEBU: 4,422

BOHOL: 3,865MASBATE: 3,269

MKLRP 15

Mahigit 100 lenggwahe at diyalekto ang sinasalita ng mgamamamayan. Ang limang lenggwaheng sinasalita ng nakararamiay Tagalog, Cebuano, Iloko, Hiligaynon at Waray. Ang Tagalogang pangunahing basihan ng pambansang wika. Sinasalita itongayon ng mamamayan sa iba’t ibang katatasan.

2. Anu-ano ang likas na yaman ng Pilipinas?

Sagana sa likas na yaman ang Pilipinas. Dahil sa mga kabundukanna karamiha’y dating bulkan, sa maraming ilog at sa klimang tropikal,matabang-mataba ang lupaing pang-agrikultura ng Pilipinas. Bagayito sa maraming klase ng pananim na makakain tulad ng palay,mais, gulay, prutas at halamang-ugat, at iyong magagamit saindustriya tulad ng abaka, goma, niyog, tubo at iba pa.

Malawak ang kagubatan ng Pilipinas. Sagana ito sa mga kahoyat iba pang yamang-gubat na magagamit sa iba’t ibangpangangailangan ng mamamayan.

Sa mga kabundukan at kapatagan, makukuha ang maramingmineral tulad ng ginto, tanso, langis, pilak, karbon, bauxite,uranyum at nikel. Sapat ang mga ito para makapagsarili angPilipinas sa pagpapaunlad ng mga industriya.

Sagana sa isda at iba pang yaman ang mga ilog, lawa, lookat dagat. Maaaring kontrolin ang prinsipal na mga ilog paramapatubigan ang mga sakahan at mabigyan ng kuryente angbawat parte ng bayan. Ginagamit din para sa transportasyonang mga ilog, lawa, look at dagat. Marami ring mahuhusay nadaungan ang Pilipinas.

Kung ang mamamayang Pilipino mismo ang gagamit atl i l inang sa l ikas na yaman ng Pil ipinas para sa sari l ingpak inabang, sobra-sobra pa i to para sust in ih in angpopulasyong makailang beses ang laki kaysa kasalukuyan.Gayunman, ang mamamayang Pilipino ay pinipigilan ng

16 MKLRP

imperyalismong United States, katutubong pyudalismo atburukratang kapitalismo na gamitin ang likas na yaman ngPilipinas para sa sariling bentahe. Sa ngayon, ang likas nayamang ito ay nililinang ng imperyalismong US at lahat ngalipuris nito para sa sarili nilang ganansya at ayon sa makikitidnilang pakana na nakapipinsala sa masang anakpawis.

B.NAHAHATI SA IILANG NAGHAHARING URI AT NAKARARAMING

PINAGSASAMANTALAHAN AT INAAPI ANG LIPUNANG PILIPINO.

1. Sinu-sino ang kumokontrol at nagpapasasa sa yaman ng

Pilipinas?

Ang kumokontrol at nagpapasasa sa yaman ng bayan ay angimperyalistang US at iba pang dayuhang imperyalista, at angkasabwat nilang lokal na mga naghaharing uri na malakingburgesyang kumprador at panginoong maylupa. Isang porsyento(1%) lamang sila ng populasyon ng Pilipinas.

Sila ang lubos na nakikinabang sa likas na yaman ng bayan, sapwersang paggawa at sa likhang yaman ng mamamayang Pilipino.Kontrolado nila ang reaksyunaryong gubyerno at reaksyunaryongarmadong pwersa sa Pilipinas. Sila ang mga naghaharing uri nanang-aapi at nagpapahirap sa sambayanang Pilipino.

2. Ano ang kalagayan ng sambayanang Pilipino?

Binubuo ang sambayanang Pilipino ng mga manggagawa,magsasaka, mala-proletaryado, petiburgesya at pambansangburgesya. Binubuo nila ang 99% ng populasyon ng Pilipinas.

Ang sambayanang Pilipino ay isang makapangyarihangpwersa para sa pag-unlad. May angkin silang lakas at talino paramagpakahusay sa iba’t ibang larangan ng gawain sa lipunan atmay dakilang tradisyon ng magiting na paglaban sa dayuhan at

MKLRP 17

lokal na pagsasamantala at pang-aapi. Kaya nilang magtayo nglipunang nagkakaisa, makatarungan at maunlad.

Sa lakas at talino ng sambayanang Pilipino, naipundar angmalawak na agrikultura, mga pabrika, minahan, transportasyonat komunikasyon na bumubuhay sa lipunan. Dapat sana’y silaang nagtatamasa sa mga biyaya ng mga ito. Pero sila ang naghihirapat matinding pinagsasamantalahan at inaapi ng mga dayuhan atlokal na naghaharing uri.

Pinipiga ng iilang imperyalistang dayuhan at mga lokal nanaghaharing uri ang lakas at talino ng mamamayan para sakanilang pakinabang. Kaya, mayaman man ang Pilipinas,dumaranas ng sobrang kahirapan ang sambayanang Pilipino.

Naghihirap ang mga manggagawa dahil wala silang pag-aaringmga kagamitan sa produksyon at nagbebenta ng kanilang lakas-paggawa upang lumikha ng tubo para sa mga kapitalista kapalitng napakababang sahod, di makataong kalagayan sa paggawa atkawalan ng seguridad sa trabaho. Pinagsasamantalahan sila ngmga kapitalistang dayuhan at lokal.

Ang mga magsasaka, na ang mayorya ay wala o kulang anglupa ay inaapi at pinagsasamantalahan ng luma at bagong tipongmga panginoong maylupa. Pasanin nila ang mataas na upa salupa, mababang sahod at usura. Patuloy silang inaagawan ng lupang mga panginoong maylupa, burukratang kapitalista atkorporasyong dayuhan. Marami sa kanila, laluna ang saray ngmaralita at mababang panggitnang magsasaka ay napipilitangmagbenta ng kanilang lakas-paggawa sa isang takda o mahaba-habang panahon para sa kani lang ikabubuhay. Si la angmalaproletaryado sa kanayunan.

Bukod sa malaproletaryado sa kanayunan, may iba pangseksyon ng malaproletaryado na bumubuo ng malaki-laking parteng populasyon. Pinakamarami sa kanila ang mga maralitang

18 MKLRP

mangingisda at yaong mga nasa kabayanan at kalunsuran tulad ngmga kargador, karpintero, kantero, katulong sa tindahan, draybersa traysikel, maglalako at iba pang wala ring sapat na kagamitansa produksyon. Dahil sa malakolonyal at malapyudal na kondisyon,hindi sapat ang kanilang sahod, hindi regular at kulang ang kanilangkita, at wala silang tiyak na trabaho.

MKLRP 19

Dumadausdos naman ang kabuhayan ng petiburgesya. Pababanang pababa ang tunay na halaga ng maliit nilang kita.Namemeligro ang seguridad nila sa trabaho. Bumabagsak dinang maliliit nilang negosyo dahil sa taas ng interes sa utang, taasng buwis, at mga kabulukan sa burukrasya.

Ginigipit ang pambansang burgesya ng malalakingkapitalistang dayuhan na nagtatambak ng yaring produkto saPilipinas at nagmamanipula sa mga saligang patakaran ngreaksyunaryong gubyerno kaugnay ng ekonomya, pananalapi,taripa at pagbubuwis at lokal na pagbebenta ng mga kalakal.Nasasagkaan din ng pyudalismo ang kanilang pagnanais na paun-larin ang kapitalistang produksyon. Dahil sa mga ito, maypanganib at nangangamba silang mabangkrap. Nauunsyami angkanilang ambisyong maging malaking burgesya at magtayo ngestadong kapitalista sa ilalim ng paghahari ng uri nila.

II.

ANG KASAYSAYAN NG PILIPINAS

AY KASAYSAYAN NG TUNGGALIAN

NG IILANG NAGHAHARING URI AT NG

MALAWAK NA MASANG INAAPI AT

PINAGSASAMANTALAHAN.

ANG KASAYSAYAN NG PILIPINAS, HIGIT SA ANUMAN, AYkasaysayan ng sambayanang Pilipino at ng kanilang magiting napakikibaka laban sa dayuhan at lokal na mapagsamantala atmapang-api.

Sa pag-aaral ng kasaysayan, mauunawaan natin ang tunay naugat ng ilang dantaong kahirapan ng sambayanang Pilipino — angpaghahari ng imperyalismong US, pyudalismo, at burukratangkapitalismo. Sa pag-aaral ng kasaysayan, lalo nating lilinawin angbatayan ng patuloy na pakikibaka ng sambayanang Pilipino para sapambansang kalayaan at demokrasya.

A. ANG PAGLAGANAP NG PYUDALISMO SA BUONG PILIPINAS AT ANG

PAGLABAN DITO NG SAMBAYANAN

1. Ano ang kalagayan ng lipunang Pilipino bago dumating

ang mga kolonyalistang Espanyol?

Bago sakupin ng kolonyalistang Espanyol ang Pilipinas, may batayanna para patuloy na umunlad ang lipunang Pilipino. Sa loob ngPilipinas noon, laganap nang nagsasaka ang mga naninirahan samalaking bahagi ng kapuluan. Marunong silang maghabi ng tela,magtroso, magmina at gumawa ng simpleng mga kasangkapangmetal, porselana, at iba pa. May sarili silang panitikan. At maypakikipagkalakalan na sila sa mga katabing-bayan.

MKLRP 21

Sa panahong ito, may umiiral na tatlong sistema ng lipunan saPilipinas: mala-alipin at malakomunal, pyudal at primitibong komunal.

a. Ang sistemang mala-alipin at malakomunal

Ito ang pinakalaganap na sistemang l ipunan sa kapuluan bagodumating ang kolonyal istangEspanyol. Umiral ang sistemang itosa mga barangay. Bawat barangay aymay ilandaang katao at tiyak nateritoryo.

Sa mga barangay, may dalawang anyo ng pag-aari sa lupa.Una ang pribadong pag-aari ng mga raha at datu na pinuno ngmga barangay, ng pamilya nila at ng mga maharlika o malayangmamamayan. Ikalawa, ang komunal na pag-aari napinamamahalaan ng raha at datu sa ngalan ng buong barangay.

May mga timawang nagsasaka sa mga lupa ng mganaghahari at maharlika. Nagbabayad ng upa sa lupa ang mgatimawa. Mayroon ding mga alipin na nagtatrabaho nangwalang tiyak na hati sa ani.

Ang mga maharlika ay gumaganap ng espesyal na serbisyo samga naghahari ngunit may mga pagkakataong nagsasaka rin sila.

b. Ang pyudal na sistema

Bago ang panahon ng Espanyol, angpyudal na sistema ang pinakamaunlad nasistema ng lipunan sa Pilipinas. Umiral itosa mga sultanatong Moro sa Mindanao atSulu. Mas maraming tao at mas malakingteritoryo ang sakop ng bawat sultanato kaysang barangay.

22 MKLRP

Ang naghaharing uri ay binubuo ng mga sultan, datu atmga pamilya nila. Ang mga sultan ay nakapangingibabaw sailang datu. Sila ang namamahala sa mga lupang komunalbukod sa lupang pag-aari nila. Nangongolekta sila sa mgamagsasaka ng upa sa lupa sa anyo ng buwis sa relihiyon.Pinagsisilbihan sila ng mga guro sa relihiyon, eskribyente atpinunong mandirigma.

k. Ang primitibong komunal na sistema

Ito ang pinakamababang anyo ng orga-nisasyon ng lipunan. Umiral ito sa tribong mga Ita, Igorot, Ilongot, Mamanwa,Manobo at katulad na mga tribo.

Dito’y walang pribadong pag-aari salupa. Nabubuhay ang mga tao sapamamagitan ng pangingisda, pangangalap ng pagkain atpangangaso sa gubat.

Lahat ng makapagtatrabaho sa tribo ay sumasama sapaghahanap ng makakain at pinaghahatian ang nakakalap.

2. Bakit sinakop ng mga kolonyalistang Espanyol ang

Pilipinas?

Isa nang malakas na kapangyarihan sa daigdig ang Espanya nangsakupin nito ang Pilipinas noong ika-16 na siglo. Nangingibabawsa iba’t ibang bahagi ng daigdig ang kapangyarihan ng hukbong-dagat nito at may mga kolonya na ito sa Amerika Latina. Nasarurok na noon ang sistemang pyudal sa Espanya. Tulak ngpagyabong ng merkantilismo at pag-usbong ng manupaktura saEuropa, lalong pinalawak ng Espanya ang pangongolonya.

Sinakop ng Espanya ang Pilipinas para gawing istasyon ngpakikipagkalakalan sa Tsina at kalapit na mga pook. Isa pang

MKLRP 23

mahalagang dahilan ng pananakop ng kolonyalistang Espanyolang makukuhang ginto at iba pang mamahal ing metal .Interesado rin ito sa saganang pagkain at iba pang panustos sapangangailangan ng mga kolonyalista na matatagpuan saPilipinas.

3. Paano nasakop ng mga kolonyalistang Espanyol ang

Pilipinas?

Para sakupin ang Pilipinas, ginamit ng kolonyalismong Espanyolang taktikang manghati at maghari. Sinamantala nito ang kawalanng pagkakaisang pampulitika ng mga barangay. Nilansi ng mgakolonyalista ang ilang datu at ginamit sila para sakupin ang ibapa. Kaya, kahit iilandaang tropang Espanyol lamang ang ginamitsa simula, nasakop nila ang kalakhan ng Pilipinas.

Ginamit ang kumbinasyong “krus at espada”. Sapamamagitan ng panlalansi napayakap nila sa pananampalatayangKristyano ang ilang barangay. Pagkatapos, ginamit ang dahas sapagsupil sa mga lumalaban.

Ang mga sultanato sa Mindanao aymay sistema ng ekonomya at pagkaka-isang pampulitika na mas mataas kaysamga barangay. Ang mataas na antas ngpagkakaisang pampulitika at kahandaanglumaban ng mamamayan doon angbumigo sa pananalakay ng mga Espanyolsa mga pamayanang Moro. Hindi rinepektibong nakontrol ng mga Espanyolang mga mamamayan sa kabundukantulad ng mga Igorot. Nagamit ng huli angmga kabundukan para ipagtanggol angkanilang kalayaan laban sa mgakolonyalistang Espanyol.

24 MKLRP

Ang enkomyenda ay binubuo ng pinagsama-samang nilupig na mga baranggayna naging mas malalaking yunit sa ekonomya at administrasyon.

4. Paano pinalaganap ng mga kolonyalistang Espanyol ang

pyudalismo sa Pilipinas?

Sa mahigit tatlundaang taong paghahari ng kolonyalismongEspanyol, ipinatupad ang dalawang pangunahing paraan parapalaganapin at patatagin ang pyudalismo sa Pilipinas. Una, angsistemang enkomyenda na sinimulan noong 1570 at, ikalawa,ang sistemang asyenda na ipinatupad noong huling bahagi ngika-18 siglo.

a. Ang sistemang enkomyenda

Ang mga enkomyenda ay malalawak na lupaingipinagkaloob ng haring Espanyol sa mga upisyal at ordengrelihiyoso sa kolonya. Kapalit ang mga ito ng serbisyo nilasa pagsakop sa Pilipinas. Ang enkomyenda ay binubuo ngpinagsama-samang nilupig na mga barangay, na naging masmalalaking yunit sa ekonomya at administrasyon. Dito,ipinatupad ang pyudalismo.

MKLRP 25

Layunin at tungkul in ng mga enkomyenda angpagpapadali sa koleksyon ng buwis, pagpapatupad sa polo

o sapilitang paggawa, at indoktrinasyon ng mamamayan saKristyanismo. Kinasangkapan ito para maagaw ng mgakolonyalista ang malalawak na lupain.

Inangkin ng mga kolonyalista ang mga sakahang matagalnang binubungkal. Pinagbayad ng upa sa lupa ang mgamagsasaka rito. Lahat ng mga lupang di sinasaka ay itinuringna pag-aari ng haring Espanyol. Sapilitang pinagtrabaho angmga magsasaka sa paghahawan ng mga gubat para palawakinang lupaing mapapakinabangan ng mga kolonyalista. Patiang mga dating maharlika ay bumagsak sa katayuangtimawa.

Binuwag ang mga enkomyenda noong ika-17 siglo.Ipinalit ang mga probinsya bilang sistema ng administrasyon.Ginawa ito para pahigpitin ang pagpapatupad ng mga batasng Espanya sa pag-aari ng lupa at para bawasan angbanggaan ng mga panginoong maylupang kleriko at sibil.Bunga nito, lalong tumindi ang pagsasamantala at angpangangamkam ng lupa. Malawakan na noon ang pribadongpagmamay-ari ng mga kolonyalista sa lupa.

b. Ang sistemang asyenda

Pinalawak ng mga kolonyalistang Espanyol ang mgasakahan para sustentuhan ang kakainin at mgapangangai langan nila. Ang pinagkaabalahan ng mgakolonyalista ay ang Kalakalang Maynila-Acapulco.

Ang kalakalang ito ay nakatuon sa pagbebenta sa Mexicong mga produktong yari sa Tsina at ibang kalapit-bayan.Nagsimula itong malugi noong huling bahagi ng ika-18 siglobunga ng kumpetisyon ng mga produkto ng mga pabrika saEuropa at ng pananalakay ng mga piratang Ingles sa mgabarkong nagbibyahe sa Maynila at Mexico.

26 MKLRP

Sa kalagayang ito, sinimulan ang sistemang asyenda.Iniutos ang malawakang pagtatanim ng mga halamangibebenta sa mga kapitalistang bayan. Ipinalaganap angpagtatanim ng tabako, tubo, abaka, indigo at iba pa. Kasabaynito, binuksan ang mga daungan ng Pilipinas sa mga barkong mga kapitalistang bayan sa Europa at ng United States.

Para pabilisin ang daloy ng mga produkto mula sa iba’tibang bahagi ng kapuluan, itinayo ang mga riles ng tren,bagong daungan, bagong kalsada, at ang sistema ngkomunikasyon. Dahil dito, lalong pinahigpit angpagpapatupad ng pwersahang pagtatrabaho. Dumalas angpaghahakot sa malalaking bilang ng mamamayan paramagtrabaho sa malalayong lugar.

Sa sistemang asyenda, lalong tumindi ang pagsa-samantalang kolonyal at pyudal. Nagdikta ang mga Espanyolng kota sa aanihing mga pananim para sa eksport. Pwersahan

Ang sistemang asyenda ay ang malawakang pagtatanim ng mga halamangibebenta sa mga kapitalistang bayan.

MKLRP 27

ding binili ang mga ito sa napakababang presyo. At masmalaking produktong sarplas ang kinuha sa mga magsasakasa anyo ng buwis sa lupa at parte sa ani. Ginawangmonopolyo ng gubyernong kolonyal ang pagbili sa mgapananim na ito. Lumubha ang pang-aagaw ng lupa dahil naisng mga panginoong maylupa na makinabang nang husto sapagbebenta ng mga pananim na komersyal.

Sa sistemang asyenda nagsimula ang sistemang kasamá.Ipinaupa ng mga prayle at upisyal na Espanyol ang mgaasyenda sa mga asendero (lokal na panginoong maylupa).Ipinarsela sa mga sakahan ang lupa at ipinatrabaho sa mgamagsasaka sa kundisyong hatian ng ani.

Isa pang resulta ng sistemang asyenda at ng pagsigla ngkalakalang panloob at panlabas ay ang paglitaw ng usbongng uring manggagawang Pilipino. Lumitaw din ang usbongng burgesyang Pilipino na binubuo ng mga komersyante atng mga anak nilang nakapag-aral sa kolehiyo.

5. Paano napatagal ng mga kolonyalistang Espanyol ang

paghahari nila sa Pilipinas?

Nagawa ng mga kolonyalistang Espanyol na patagalin angpaghahari nila sa Pilipinas sa loob ng mahigit tatlundaang taon.Gumamit sila ng iba’t ibang paraan tulad ng:

28 MKLRP

a. Paggamit sa armadong pwersa para supilin ang mga

Pilipino

Itinayo ng mga kolonyalista ang hukbong kolonyal.Pinalakas ito sa pamamagitan ng sapilitang pagrerekluta ngsundalong Pilipino. Ginamit ang hukbong ito para supilinang pagtutol at paglaban ng mamamayan. Malupit nasinalakay ng hukbong kolonyal ang mga magsasakang nag-aalsa sa iba’t ibang bahagi ng kapuluan. Ginamit ang hukbongito sa paulit-ulit na pagsalakay sa mga Moro sa Mindanao atsa mga Igorot sa bulubunduking Kordilyera.

b. Pagkontrol sa isipan ng mamamayan sa pamamagitan

ng relihiyon

Winasak ng mga paring Espanyol ang dating pananam-palataya ng mga mamamayan. Ipinalaganap ang Katolisismo.Isinubo sa mga mamamayan ang mga nobena, dasal at pamahiinpara maluwag nilang matanggap ang paghahari at pang-a abusong mga kolonyalistang Espanyol. Itinanim sa isip ngmamamayan ang pikit-matang pagsunod at pag-aasal alipin.

Ang mga paring Espanyol mismo ay tuwirang humawakng makapangyarihang mga pusisyon sa gubyernongkolonyal. Sa ganitong mga pusisyon, napagkumbinasyonnila ang kapangyarihan ng relihiyon at gubyerno paraipagtanggol ang paghahari ng Espanya at ang pangingibabawng mga ordeng relihiyoso.

k. Paggamit sa lokal na naghaharing uri

Binigyan ng mga kolonyalistang Espanyol ang dating mgaraha at datu ng ilang kapangyarihan sa mga munisipyo’tbarangay. Binigyan din sila ng ilang pribilehiyo tulad ng pang-aangkin ng lupa at eksemsyon sa polo. Sa ganitong paraan,nakuha nila ang suporta ng dating mga raha at datu. Nagamit

MKLRP 29

nila ito sa pagpapatupad ng paghaharing kolonyal sa mgabarangay at munisipyo.

Ang mga lokal na papet na ito ang bumuo ng prinsipalya,ang grupo ng mga kabesa ng barangay at gubernadorsilyo.Sila ang naging kolektor ng buwis o cacique, tagahakot ngmga tao para sa polo, nangungunang tauhan ng Simbahan sahanay ng mga Pilipino, katiwala sa mga lupa ng mgapanginoong maylupang Espanyol, at nangungunang tagapuring mga kolonyalista.

6. Bago ang Rebolusyon ng 1896 paano nilabanan ng

sambayanang Pilipino ang kolonyalismong Espanyol?

Sa buong panahon ng kolonyal na paghahari ng Espanya,sumiklab ang iba’t ibang pagbabangon laban sa buwis,sapilitang paggawa, monopolyo sa komersyo, napakataas naupa sa lupa , pangang amkam ng lupa , pag papataw ngrelihiyong Katoliko, mga palakad na di-makatwiran at ibapang kalupitan ng mga kolonyalistang Espanyol.

Naganap ang di kukulangin sa 200 pagbabangon na iba’t ibaang itinagal at lawak na naabot. Sa mga ito, makikita angpagkilala ng sambayanang Pilipino sa pangangailangan ng dahasat nagkakaisang pagkilos para ibagsak ang paghaharing Espanyol.Lumaganap at lumakas ang mga ito at lumikha ng isang dakilangrebolusyonaryong tradisyon sa sambayanang Pilipino.

Ilan sa mga tampok na pagbabangon ang sumusunod:

Ika-16 siglo:

a. Noong 1574, may 2,000 mandirigma ang nag-ipon saTondo upang itaboy ang mga Espanyol na kapapasok palamang sa Maynila. Ito ang tinatawag na pagbabangon niSulayman.

30 MKLRP

b. Noong 1574, namuno sa pagbabangon si Lakandula, angraha ng Tondo upang itaboy ang mga kolonyalista.Kumalat hanggang Cavite ang pagbabangong ito. Pinatayng mga nag-aalsa ang mga prayle at Espanyol na nadakipnila at sinunog ang mga simbahan. Pinalibutan angMaynila ng libu-libong mandirigma. Sa bandang huli,nakipagkasundo si Lakandula sa mga Espanyol.

k. Noong 1596, namuno si Magalat sa pag-aalsa laban samatataas na buwis at abuso ng mga enkomendero saCagayan. Ang iba’t ibang datu ng Tuguegarao ay sumalisa pagbabangong ito. Tumagal ng walong buwan bagonasugpo ang pagbabangong ito.

Ika-17 siglo:

a. Noong 1620, s inimulan ng mga Espanyol angpagpapadala ng mga ekspedisyon sa Kordilyera parasakupin ang mga Igorot at maangkin ang mga mina ngginto sa lugar. Pero paulit-ulit na nabigo ang mgaekspedisyong ito at hindi epektibong nakontrol ng mgaEspanyol ang Kordilyera.

b. Pinamunuan ni Sumuroy ang pagbabangon sa Samarnoong 1649-50. Pangunahing dahi lan nito angpaghahakot sa mga magsasaka para sa paggawa ng barkosa Cavite. Kumalat ang pagbabangong ito hanggang saAlbay, Camarines Sur, Masbate, Cebu, Camiguin,Zamboanga, Hilagang Mindanao at Leyte. Sinunog anglahat ng simbahan sa Samar at pinatay ang maramingprayle. Gayundin ang nangyari sa ibang lugar na sumunodsa pagbabangon sa Samar.

k. Noong 1660, naganap sa Pampanga ang pagbabangongpinamunuan ni Maniago. Sumiklab ito dulot ng malakinghalagang di binabayaran ng kolonyal na gubyerno para

MKLRP 31

sa kinukulektang palay at sa masamang kundisyon sapolo sa pagpuputol ng troso sa Pampanga at Bataan.Nanawagan ito ng pagtataboy sa mga kolonyalista.Nasugpo ang pagbabangong ito nang bigyan ng amnestiyaang mga nag-alsa at binayaran ang isang bahagi ng utangng kolonyal na gubyerno.

d. Noong taon ding iyon, nag-alsa ang mamamayan saPangasinan, sa pamumuno ni Malong. Ang mga hinaingnila ay katulad ng sa pagbabangong pinamunuan niManiago. Nagpadala si Malong ng pwersa sa Ilocos,Cagayan at Pampanga para itayo doon ang kapangyarihanniya bilang hari. Natalo ang pagbabangong ito ngekspedisyon ng mga Espanyol.

e. Sa pamumuno ni Almazan, nag-alsa sa Ilocos bilangtugon sa panawagan ni Malong. Sa bandang huli, nadurogang pagbabangong ito at napatay si Almazan.

Ika-18 siglo:

a. Ang pagbabangon sa Bohol na pinamunuan ni Dagohoyang pinakamatagal. Mula 1744 hanggang 1829, naitaboyng mga nag-alsa ang mga Espanyol sa malaking bahaging Bohol . Umabot sa 20,000 ang lakas ni la atnakapagtayo ng nagsasariling gubyerno sa mga base sakabundukan.

b. Halos sabay na pumutok ang pagbabangon saPangas inan na p inamunuan n i Pa lar i s a t angpagbabangon sa Ilocos na pinamunuan ni Silang. Anguna ay tumagal mula 1762-64 at ang ikalawa ay mula1762-63. Ang pagbabangong pinamunuan ni Silang ayumabot hanggang Pangasinan at Cagayan. Kapwapinamunuan ng mga kabilang sa prinsipalya ang mgapagbabangong ito. Ang mga ito’y itinulak ng napakataas

32 MKLRP

na buwis at ng pang-aabuso ng mga prayle at kolonyalna upisya les. Ipinanawagan ng nags ia l sa angpagpapatalsik sa mga prayle at upisyales na Espanyol samga nabanggit na probinsya.

k. Noong 1745, pumutok ang pag-aalsa sa Batangas, napinamunuan ni Matienza. Resulta ito ng arbitraryongpagpapalawak ng mga Heswita sa mga asyenda at ngpagtataas ng upa sa lupa.

d. Noong taong 1745 rin pumutok ang mga pag-aalsa samaraming bahagi ng Maynila, Rizal, Cavite at Bulacan,dahil sa pangangamkam ng mga prayle ng lupa at pagtataasng upa sa lupa. Sa mga pagbabangong ito, sinalakay ngmga magsasaka ang mga asyenda, sinunog ang mga bahayng mga prayle, pinatay ang mga katiwala na karamiha’yTsino, at lumaban sa mga tropang Espanyol.

Marahas na sinupil at sinugpo ng mga kolonyalistangEspanyol ang mga pagbabangon ng mamamayan. Sapilitangpinagsundalo ang maraming Pilipino para ipanlaban sa mgaarmadong nag-aalsa.

7. Anong mga kilusan ang inilunsad ng mga ilustrado laban

sa mga kolonyalistang Espanyol?

Ang mga ilustrado ay mga Pilipinong nakapag-aral sa mgakolehiyo sa loob o labas ng Pil ipinas. Sa pagtindi ngpagsasamantalang kolonyal at pyudal, tinamaan ang interes ngmga magulang nilang komersyante at prinsipales. Naging biktimaang mga maykayang Pilipino ng pangangamkam ng lupa,pagpapatalsik sa bilang katiwala sa mga asyenda, mabibigat nabuwis at iba pang abuso ng mga kolonyalista. Naging tampulandin ang mga ilustrado ng paghamak ng mga Espanyol na kaklaseat guro nila.

MKLRP 33

Unang sistematikong kilusang inilunsad ng mga ilustrado paraatakehin ang paghahari ng mga Espanyol ang ki lusangsekularisasyon sa hanay ng mga kleriko. Hiningi ng mga paringPilipino ang pagpapatalsik sa mga ordeng relihiyoso mula sa mgaparokya.

Nang mag-alsa noong 1872 ang mga manggagawa sa Cavite,pinaratangang kasabwat sa pag-aalsa ang mga pinuno ng kilusangsekularisasyon na sina Padre Gomez, Burgos at Zamora.Ginarote sila kahit nagmamakaawang wala silang kasalanan.

Ikalawang kilusan ng mga ilustrado ang Kilusang Propaganda.Inilunsad ito ng mga ilustradong pumunta sa Espanya para mag-aral at mangampanya ng mga reporma sa Pilipinas. Hiniling nilasa gubyerno ng Espanya na gawing regular na probinsya ngEspanya ang Pil ipinas, bigyan ito ng representasyon saparlamentong Espanyol at ipatupad sa bayan ang mga probisyonng Konstitusyon ng Espanya sa mga karapatang sibi l .Pinangunahan ang kilusang ito nina Jose Rizal, Marcelo del Pilar,Graciano Lopez Jaena, Juan at Antonio Luna. Nabigo angkilusang ito ng mga ilustrado.

Umuwi si Rizal sa Pilipinas para ipagpatuloy angpagpopropaganda. Itinayo niya ang La Liga Filipina at nanawagansa mga Pilipino na tumindig bilang isang bansa. Pero, hindi siyananawagan ng paghiwalay sa Espanya. Bago siya binaril sa Luneta,ipinagkanulo niya ang armadong pagbabangon ng mamamayannang manawagan siya sa mamamayan na magsalong ng sandata.

Limitado ang kilusan na pinamunuan ng mga ilustrado sapaghingi ng mga reporma sa ilalim ng kolonyal na paghaharingEspanyol. Hindi rin ito nag-organisa ng isang kilusan sa hanayng masang anakpawis. Dahil ang mga pinuno nito ay galing samaykayang uring ilustrado, ang pangunahing layunin nila aymatiyak ang partisipasyon ng kanilang uri sa pampulitikang

34 MKLRP

paghahari at ang mas malaking parte sa mga pakinabang na pang-ekonomya.

Gayunman, nakatulong ang mga ito sa pagpapalaganap ngnasyunalismo at sa paghahanda ng isip ng mga Pilipino para sapagsiklab ng Rebolusyon ng 1896.

8. Ano ang Rebolusyong Pilipino ng 1896?

Ang Rebolusyong Pilipino ng 1896 ay ang armadong paglabanna inilunsad ng sambayanang Pilipino para ibagsak ang kolonyalat pyudal na paghahari ng mga Espanyol. Ipinaglaban nito angsoberanya ng bansang Pilipino, ang kalayaang sibil, angpagkumpiska sa mga asyenda ng mga prayle para ipamahagi samga magsasaka at ang paghihiwalay ng estado sa Simbahan.

Ang Rebolusyong 1896 ay sinimulan ng Katipunan sapamumuno ni Andres Bonifacio. Naniniwala si Bonifacio na hindireporma kundi rebolusyon ang tamang landas sa pagkakamit ngkalayaan ng Pilipinas. Mayorya ng kasapian nito ay galing sa mgamanggagawa at magsasaka. Nakapagpalawak ito at nakaipon ngsapat na bilang ng mga kasapi para makapaglunsad sa buongbayan ng isang digma para sa pambansang pagpapalaya. Inihudyat

Hindi reporma kundi armadong rebolusyon ang isinulong ni Andres Bonifacioat ng Katipunan bilang tamang landas sa pagkakamit ng kalayaan ng Pilipinas.

MKLRP 35

ng Sigaw sa Pugadlawin noong Agosto 23, 1896 ang pagsisimulang armadong paglaban sa mga kolonyalista.

Si Bonifacio ay kumuha ng inspirasyon sa mgademokratikong rebolusyon na pinamunuan ng burgesya sa Europaat Amerika. Ginabayan siya ng paninindigang nagtataguyod sapagtatayo ng demokratikong republika at umaayon sakapitalismo. Sa pagtindi ng pagsasamantala at pang-aapingkolonyal sa sambayanan, sumidhi rin ang pambansa-demokratikong hangarin ng malawak na masa ng mamamayan.Habang patinding inaapi, paigting naman ang palabang diwa ngmga pinaghaharian, laluna ng masang anakpawis, hanggangsumiklab ang Rebolusyong Pilipino ng 1896.

Nang ilunsad ang Rebolusyong 1896 ay unti-unti nanghumihina ang kapangyarihan ng Espanya. Natatalo ito sapakikidigma sa mas malalakas na kapitalistang bayan tulad ngBritanya, Germany at Pransya. Sumusulong na rin angrebolusyonaryong pakikibaka ng mamamayan sa mga kolonyangEspanyol. Resulta nito, napilitan ang Espanya na buksan angkanyang mga kolonya sa pagpasok ng mga bayang kapitalista napapalaki ang pangangailangan sa hilaw na materyales atmapagbebentahan ng yaring produkto.

Nang ipalaganap ang sistemang asyenda, ang pyudalismo saPilipinas ay ganap na umunlad at ang ekonomyang nakasasapatsa sarili ay unti-unti nang hinahalinhan ng ekonomyangnakabatay sa salapi. Ang lipunang Pilipino ay nagsimulangtumungo sa sistemang malapyudal mula sa pyudalismo. Sumiglaang produksyon ng kalakal at ang palitan. Sumibol ang binhi ngkapitalismo sa lipunang pyudal. Lumitaw din ang usbong ngbagong mga uri sa mas maunlad na sistema ng lipunan.

Malinaw na nagbinhi ang proletaryadong Pilipino noong ika-19 siglo. Sila ang mga manggagawa sa riles, bapor, daungan,asukarera, pabrika ng tabako’t sigarilyo, imprenta, distilerya,

36 MKLRP

pandayan, bahay-kalakalan at iba pa. Nagmula sila sa maramingmagsasaka na naagawan ng lupa at nabangkrap. Kabilang din sakanila ang maraming artesano at tagayaring kamay na nawalanng trabaho.

Kasabay ng paglitaw ng binhi ng proletaryado ay lumitawdin ang burgesyang Pilipino na binubuo noon ng mga kumpradorat ilustrado. Ang lokal na uring kumprador ay pangunahing mgakomersyanteng Tsino at mga pinunong papet na may sarilinglupa o namumuwisan sa prayle.

Para paghusayin ang transportasyon at komunikasyon,pinuwersa ng mga kolonyalistang Espanyol ang parami nangparaming mamamayan na gumawa ng mga daan, tulay at pwerto.Sa kabilang banda, lumawak at humigpit ang ugnayan ng masangapi. Lumakas ang panlabas at panloob na kalakalan.

9. Ano ang kinahinatnan ng Rebolusyong Pilipino ng 1896?

Pagkaraan ng Sigaw sa Pugadlawin noong Agosto 23,1896,umani ng maraming tagumpay ang sambayanang Pilipino.Lumawak ang kasapian ng Katipunan. Naitaboy mula samaraming bahagi ng bayan ang mga kolonyalistang Espanyol,laluna sa Luzon.

Subalit noong 1897, inagaw ng mga i lustradongpinamumunuan ni Emilio Aguinaldo ang liderato ng Rebolusyon.Dinakip at pinatay si Bonifacio ng pamunuang Aguinaldo. Itinayoang pamahalaang rebolusyonaryo pero dumanas ito ng sunud-sunod na pagkatalo. Nalantad ang mapagkompromisongkatangian ng uring ilustrado.

Sa taon ding iyon, nakipagkasundo sa mga Espanyol angpamahalaang Aguinaldo. Kapalit ng P400,000, nanawagan silasa mamamayan na tumigil sa paglaban at nagpatapon sila saHongkong. Ito ang Kasunduan ng Biak-na-Bato.

MKLRP 37

Sumuko ang pamunuang Aguinaldo ngunit hindi angsambayanang Pilipino. Ipinagpatuloy ng mamamayan angrebolusyonaryong pakikibaka.

Samantala, nakipag-ugnayan kay Aguinaldo sa Hongkong angmga ahente ng imperyalismong US para kasangkapanin siya sabalak na pag-agaw sa Pilipinas. Ibinalik ng mga Amerikano siAguinaldo sa Cavite pagkaraang pasukin ng iskwadrong pandagatni Dewey (admiral ng hukbong pandagat ng US) ang Look ngMaynila para lipulin ang plotang Espanyol.

Pagsiklab ng Digmaang Espanyol-Amerikano, sinamantalang mga rebolusyonaryong Pilipino ang magandang pagkakataonpara paigtingin ang pakikibaka sa mga kolonyalistang Espanyol.Bumagsak ang paghahari ng Espanya sa buong kapuluan libansa Intramuros at ilang di-mahalagang garison.

Pero dahil sa panghihimasok at pananalakay ngimperyalismong US, hindi naganap ang pormal na pagsuko ngmga kolonyalistang Espanyol sa mga Pilipino. Ipinagkait sa mgarebolusyonaryong Pilipino ang tagumpay na dapat ay sa kanila.Makahayop na nilupig ng imperyalismong US ang sambayanangPilipino at nagpatuloy ang kolonyal na katayuan ng Pilipinas.

B.ANG KOLONYAL NA PAGHAHARI NG IMPERYALISMONG US AT

ANG PAKIKIBAKA RITO NG SAMBAYANANG PILIPINO

1. Bakit sinakop ng imperyalismong US ang Pilipinas?

Noong maagang bahagi ng ika-20 siglo, umabot na sa yugto ngmonopolyo kapitalismo ang US. Para makapang-agaw ng mgakolonya, ginera ng US ang Espanya noong 1898.

Sinakop ng US ang Pilipinas dahil sagana ito sa likas nayaman at murang lakas-paggawa at mapagtatambakan ito ng

38 MKLRP

sobrang produkto at kapital. Gusto ring gamitin ng US angPil ipinas bi lang base sa pakikipag-agawan sa iba pangimperyalistang kapangyarihan sa pagkontrol sa Tsina at iba pangbahagi ng Asya.

2. Paano sinakop ng imperyalismong US ang Pilipinas?

Para masakop ang Pil ipinas prinsipal na ginamit ngimperyalismong US ang kontra-rebolusyonaryong dahas atsegundaryo, ang panlilinlang.

Sa simula, nakialam ito sa mga usapin sa Pilipinas sapamamagitan ng pagkukunwang tutulong sa pamahalaangAguinaldo sa pagtataboy sa kolonyalismong Espanyol. Kahitnasukol na ng mga rebolusyonaryong Pilipino ang mgakolonyalistang Espanyol, nakumbinsi ng mga Amerikano angpamahalaang Aguinaldo na patagalin ang huling dagok sa mgaEspanyol. Sa gayon, nakapag-ipon ang imperyalistang US ng sapatna tropang ginamit para maagaw ang kredito sa pagpapasuko samga Espanyol at para ipanagupa sa mga Pilipino.

Ang imperyalismong US aygumamit ng kontrarebolusyo-naryong dahas at panli-linlang.

MKLRP 39

Lingid sa mga Pilipino, nakipagkasundo ang gubernador-heneral na Espanyol kay Admiral Dewey para sa isang kunwanglabanan. Ginawa ito para may dahilang sumurender ang mgakolonyalistang Espanyol sa mga imperyalista, sa halip na sa mgaPilipino na noo’y nakapaligid sa Intramuros. Sa kung anu-anongdahilan, paulit-ulit na pinaurong ng mga pwersang Amerikanoang mga Pilipino mula sa kanilang pagkakakordon sa Intramuros.

Noong Disyembre 10, 1898, lihim na nagpirmahan angEspanya at US sa isang kasunduang nagkakaloob ng Pilipinas saUS kapalit ng halagang $20 milyon. Ang kasunduang ito’y angTratado ng Paris.

Habang nagdaragdag ng tropang panalakay sa Pilipinassinimulan ng mga Amerikano ang madugong kampanya ngpagsakop sa Pilipinas noong 1899. Tumagal hanggang 1902 bagomapagpasyang naipanalo ng imperyalismong US ang digma ngpagsakop sa Pilipinas. Pero hanggang 1916, nagpatuloy sa iba’tibang bahagi ng kapuluan ang armadong paglaban sa bagong mgamananakop.

Sa Digmaang Pilipino-Amerikano(1899-1902) 126,468 tropang US ang pinakawalan laban sa pitong milyong mamamayangPilipino. Hindi kukulangin sa 4,000 ang napatay sa mga dayuhangagresor at halos 3,000 ang nasugatan. Halos 200,000 namangPilipinong pangkombat at di pangkombat ang napatay. Samadaling sabi, sa bawat sundalo ng US na napatay, limampung(50) Pilipino naman ang napatay. Mahigit 250,000 Pilipino angnamatay na direkta at hindi direktang resulta ng mga labanan. Satantya pa nga ng isang heneral ng US ay aabot sa 600,000 angnapatay na Pilipino, o ika-anim na parte ng populasyon noon ngLuzon.

Malahalimaw na henosidyo o paglipol sa lahi ang ginawa ngmananakop na imperyalismong US. Nagsagawa sila ng sari-saring

40 MKLRP

kalupitan tulad ng pagmasaker sa mga bihag at sibilyan,pagsasamantala sa kababaihan, panununog sa mga tahanan atari-arian, pagpapahirap, pagsosona at pagkokonsentra ng mgamamamayan sa mga kampo. Aabot sa 1.5 milyong Pilipino angpinatay ng imperyalismong US magmula 1899 hanggang sapagtatapos ng kampanyang pasipikasyon noong 1913.

Kasabay nito, sinamantala ng imperyalismong US ang mgakahinaan ng lideratong ilustrado ng pamahalaang Aguinaldo.Inakit nito ang mga palasuko sa liderato ng rebolusyon sapamamagitan ng pangakong “kapayapaan,” “awtonomya” at“mapagpalang asimilasyon.”

Sa bawat munisipalidad na nasakop nila, nagdaos ang mgaimperyalistang tropa ng eleksyong munisipal na nilahukanlamang ng mga kabilang sa lumang prinsipalya. Ipinwera sa mgapapet na eleksyong ito ang masa na hindi nakakatugon sa mgarekisito sa ari-arian at sa kakayahang bumasa at sumulat.Ginamit ng mga mananakop ang mga eleksyon para ilayo sarebolusyon ang mga kabilang sa prinsipalya. Ginawa nilangpapet ang mga kasapi nito, tulad ng ginawa ng mgakolonyalistang Espanyol.

Nang sumuko sina Pedro Paterno at Felipe Buencamino (mgapangunahing upisyales ng gabinete ni Aguinaldo), agad silangginamit para manawagan na sumurender ang lumalabangmamamayan. Sa panunulsol ng mga mananakop, laluna ngahensya sa paniktik ng hukbo ng US, inorganisa ni Pardo deTavera (dating upisyal ng gabinete ni Aguinaldo) ang PartidoFederal noong 1900. Nangampanya ang partidong ito sapagsasanib ng Pilipinas sa US.

Samantala, gumawa ng mga batas ang mga imperyalista nanagbabawal at nagtatakda ng parusa sa pagtataguyod ngpagsasarili ng Pilipinas.

MKLRP 41

Isang dahilan kung bakit pinanatili ngimperyalismong US ang pyudalismo saPilipinas ay upang makuha angsuportang pampulitika ng mga pa-nginoong maylupa, prinsipalya at mgataksil sa rebolusyon.

3. Bakit at paano pinanatili ng imperyalismong US ang

pyudalismo sa Pilipinas?

Pinanatili at pinalaganap pa ng imperyalismong US ang pyudalismosa Pilipinas. Ginawa niya ito upang kunin ang suportangpampulitika ng mga panginoong maylupa, prinsipalya at mga taksilsa rebolusyon, tiyakin ang patuloy na suplay ng hilaw namateryales na mula sa mga pananim tulad ng tubo, niyog at abaka,gawing tiyak na pamilihan ang Pilipinas ng mga produktongimperyalista, at samantalahin ang murang lakas-paggawa.

Sa Tratado ng Paris noong 1898, pinalitan ng imperyalismongUS ang kolonyalismong Espanyol bilang mananakop ng Pilipinas.Sa kasunduang ito, ginarantyahan ng mga bagong kolonyalista angmga ari-arian at negosyong itinayo noong panahon ng mga Espanyol.

Para linlangin ang masang Pilipino, binili ng mga mananakopang ilang asyenda ng mga prayle sa napakataas na halaga. Angmalaking bahagi ng mga ito ay inilaan sa mga taksil sa rebolusyonsamantalang ang iba ay hinati sa maliliit na parsela at ibinentasa mga magsasaka. Hindi nagtagal, ang karamihan ng mganakatanggap ng maliliit na parsela ay napilitang magbenta nglupa dahil hindi nila makayanan ang pagbabayad sa mga ito atnagkabaun-baon sila sa utang.

Sa maraming bahagi, ibinalik pa nga ng mga bagongmananakop ang lupang nakumpiska ng rebolusyonaryong masasa mga panginoong may-lupang Espanyol.

42 MKLRP

Pinag-ibayo ng mga imperyalistang US ang paghakot ng mgapananim na pang-eksport. Lalong pinasigla at pinalaganap angsistemang asyenda.

Noong 1902, nagpatupad ang mga mananakop ng batas sapagrerehistro sa lupa. Noong 1907, nagpatupad ng batas sapagsukat ng lupa. Sinamantala ito ng nangungunang mga tuta ngmananakop para mang-agaw ng lupa. Lumaganap ang pandarayasa pagpapatitulo at pagsukat ng lupa.

Pinagtibay ang sunud-sunod na batas hinggil sa lupangpubliko noong 1903, 1919 at 1929. Pinalabas na layunin ng mgaito na hikayatin ang mga magsasaka na makapag-ari ng lupangpubliko sa pamamagitan ng homisted, pagbili o pag-upa. Sakatunayan, naging pantabing ito sa malawakang pag-angkin samga lupang publiko ng mga indibidwal at kapital istangAmerikano, panginoong maylupa at burukrata. Pinapwesto angmga magsasaka sa mga lupang publiko. Pinaghawan sila sakagubatan at naging panangga ng mga panginoong maylupa labansa mga dating naninirahan sa lugar na inagawan ng lupa.

Dala ng mabilis na pag-unlad ng kalakalan at paggamit ngpera, lalong naghirap ang mga magsasaka. Ang mga nabangkrapna may sariling sinasakang lupa ay napilitang magbenta ngkanilang lupa sa mga panginoong maylupa, komersyante-usureroat mayamang magsasaka. Nagpatuloy sa panahon ng mgaAmerikano ang mga kasamaan ng panahon ng mga Espanyol.

4. Paano naging malapyudal ang lipunang Pilipino sa ilalim

ng kolonyal na paghahari ng imperyalismong US?

Sa huling bahagi ng kolonyalismong Espanyol, nagsimulangmaging malapyudal ang lipunang Pilipino. Nagsimula nanglumitaw ang mga binhi ng kapitalistang sektor sa ekonomya ngbayan. Ito’y nakatuon sa kalakalang panlabas at panloob. Angpag-eeksport ng mga produktong agrikultural tulad ng abaka at

MKLRP 43

asukal ay pinalakas ng pagtatayo sa Pilipinas ng mga kumpanyasa byaheng-dagat at komersyo, na pag-aari ng mga Amerikano atEuropeong di Espanyol.

Nang sakupin ng imperyalismong US ang Pilipinas, pinag-ibayo nito ang paghakot ng hilaw na materyales. Pinaunlad nitonang mas mabilis ang ekonomyang nakabatay sa salapi nakumubabaw sa sistemang pyudal. Nagtayo ito ng mga asukarera,repinerya ng langis ng niyog, pabrika ng lubid, at mga minahan.Inumpisahan ang maliitang pagproseso ng hilaw na materyales.Lumaki ang bilang ng proletaryado o uring manggagawa.

Sa kabilang banda, nagtambak naman ito ng mga yaringprodukto mula sa US. At para pahigpitin ang kontrol nito sabayan at pabilisin ang daloy ng kalakalan, pinaunlad ngimperyalismong US ang sistema ng transportasyon at

Naging malapyudal ang lipunang Pilipino sa ilalim ngkolonyal na paghahari ng imperyalismong US.

44 MKLRP

komunikasyon ng Pilipinas. Bunga ng mga ito, lumitaw angmalaking burgesyang kumprador na kasosyo at pangunahingkatulong ng mga dayuhang monopolyong kapital ista sapagkontrol sa kolonyal na kalakalan.

Sadyang limitado, tagibang at pasumpung-sumpong ang antasng kapitalistang pag-unlad na ipinapahintulot ng interes ng mgaimperyalista. Patuloy na kinupkop ang pyudalismo at uringpanginoong maylupa na ipinailalim sa kapangyarihan ng malakingdayuhan at lokal na mga kapitalista.

Nabangkrap ang mga magsasakang may sariling sinasakanglupa at nawasak ang lokal na pagyayaring-kamay. Lalongnapilitan ang mamamayan na bilhin ang mga imported na yaringkalakal at pangunahing magprodyus ng hilaw na materyales.Lubusang naagnas ang ekonomyang nakasasapat sa sarili.Lumitaw ang napakalaking reserbang pwersa sa paggawa napangunahing nagmula sa uring magsasaka.

Ang mga pautang na kapital naman ay ginamit sa kalakalangpanlabas at bilang pampuno sa mga depisit ng kalakalan, sapaglalabas ng tubong dolyar, at pagtustos sa pangangailanganng kolonyal na gubyerno at negosyo.

Naglalakihang tubo ang nakuha ng mga korporasyong US samga kontrata sa obras publikas sa paggawa ng mga daan, tulay,pwerto, riles, telegrap at iba pang pasilidad sa transportasyon atkomunikasyon. Lalong lumawak ang pamilihan para sa sasakyangdemotor, makinarya at produkto ng langis mula sa US. Bumilisang kolonyal na kalakalan at bumilis din ang paghakot ng mgatropang susupil sa mamamayan.

Taun-taon, lumaki ang yamang nililikha ng mga manggagawaat magsasaka. Pero dahil sa patuloy na pagpapatindi sapagsasamantalang kolonyal, pyudal at malapyudal, lalo silangnabaon sa paghihikahos.

MKLRP 45

5. Paano pinanatili ng imperyalismong US ang kolonyal na

paghahari nito sa Pilipinas?

Pinanatili ng imperyalismong US ang kolonyal na paghahari nitosa Pil ipinas, pangunahin sa pamamagitan ng kontra-rebolusyonaryong dahas at segundaryo sa pamamagitan ngpanlilinlang.

a. Patuloy na pagpapalakas sa kolonyal na mga armadong

pwersa kahit nahuli na si Aguinaldo at nadurog ang pamunuan

ng rebolusyon.

Pinanatili ng US ang sariling armadong pwersa. Sistematikoring inorganisa ang unang konstabularya. Malawakan silangginamit sa pagsugpo sa mga nagpursiging rebolusyonaryongmandirigma sa Luzon at Visayas, at sa pagsupil sa Mindanao.Nang itayo ang papet na Komonwelt, ang unang batas napinagtibay nito ay tungkol sa pagtatayo sa Phil ippineConstabulary bilang regular na hukbo sa ilalim ng Hukbong US.Ang ubod nito ay binuo ng mga Pilipinong nagsilbing mgabayarang sundalo ng imperyalismong US noong maagang bahaging pananakop nito sa Pilipinas.

Ginamit ang kolonyal na hukbong armado bilang pangunahingtagapagtanggol ng kolonyal na paghahari ng imperyalismong US.

b. Pag-aalaga at pagsasanay sa mga papet na kakatulungin

sa pagpapatakbo ng gubyernong kolonyal habang tuwirang

hinahawakan nito ang kapangyarihan sa bayan.

Mula sa malaking burgesyang kumprador at panginoong maylupa,pumili ang imperyalismong US ng pangunahing mga ahenteng pulitiko.Sinanay ang mga ito bilang mga burukaratang kapitalista nanakikinabang sa mga nadarambong ng gubyernong kolonyal.

Sa maagang bahagi ng paghahari nito, umasa nang malakiang mga mananakop sa serbisyo ng mga taksil sa rebolusyon.

46 MKLRP

Kasunod na ginamit nito nang husto ang Partido Nacionalista napinamunuan ni Sergio Osmeña. Nang marami na silang nasasanayna mga burukrata, sinimulan ng mga mananakop noong 1916 ang“Pilipinisasyon” ng gubyernong kolonyal. Ang karamihan sa mgapusisyong administratibo ay ipinasa sa maaasahang mga papet atitinayo ang Senado at Camara de Representantes ng Pilipinas. Sapanahong ito, si Manuel Quezon na ang pangunahing papet ng mgaimperyalista.

Noong 1935, binuo ang papet na Komonwelt at idinaos angKumbensyon sa Konstitusyon. Bahagi ito ng pagsasanay para saipinangakong “kalayaan” ng Pilipinas.

Ang mga papet na pulitiko ay gumanap ng pangunahing papelsa paglinlang sa mamamayan sa panahon ng kolonyal na paghaharing imperyalismong US. Simula kay Osmeña, naging gawi ng mgapulitiko noong panahong ito ang pag-iingay tungkol sa “kalayaan”ng Pilipinas. Sa panahon ding ito nagsimulang magpakahusay angmga burukratang kapitalista sa pambubulag sa mamamayan. Ginamitnila ang eleksyon at debate sa Senado’t Camara de Representantes.

Samantala, aktibo silang tumulong sa mga pakana ng mgamananakop, nangurakot at nanupil sa mamamayan. SaKonstitusyon ng 1935, halimbawa, ginarantyahan ang pag-aariat negosyo ng mga Amerikano sa Pilipinas, ang pananatili ngmga base militar at tropang US sa bayan at ang pagpapatuloy ngkolonyal na kalakalan sa pagitan ng Pilipinas at US.

k. Pagkontrol ng mga mananakop sa pag-iisip ng

mamamayan sa pamamagitan ng pagpatay sa diwang

makabayan at rebolusyonaryo at pagpapalaganap ng

pagsamba sa imperyalismong US.

Sinikil ng mga imperyalistang US ang diwang makabayan atrebolusyonaryo at pinalaganap ang pagsamba sa mga dayuhanpara makontrol nila ang pag-iisip ng mamamayan.

MKLRP 47

Ginamit ang sistema ng edukasyong publiko, at ipinataw angwikang Ingles sa pagtuturo para itanim sa isip ng mamamayanang pagiging sunud-sunuran sa imperyalismong US. Nagsilbi rinang mga ito para maging mahilig sila sa lahat ng klase ng kalakalmula sa US. Nagpadala ng maraming pensyonado sa US upangmagsanay ng maaasahang mga papet at propagandista. Ginamitdin ang sine, radyo, pahayagan at panitikan para siraan angrebolusyong Pilipino.

Hinayaan ang Simbahang Katoliko na magpatuloy sapagpapalaganap ng kaisipang pyudal at mga pamahiin. Ibinalingng mga pari sa bagong amo ang kanilang mga papuri.

Sa kabilang banda, ipinagbawal at marahas na sinupil angpagpapahayag ng kaisipang makabayan. Ipinagbawal angpaglaladlad sa bandera ng Pilipinas at ang mga drama’t panitikangmakabayan. Pinarusahan nang mabigat ang makabayang mgamanunulat. At, binansagang mga “bandido” ang mga nagpursigisa armadong paglaban sa paghaharing US.

6. Paano ipinagpatuloy ng sambayanang Pilipino ang

paglaban sa pananakop ng imperyalismong US?

Hanggang sa ikalawang dekada ng paghaharing US, nagpatuloyang armadong paglaban ng mamamayan sa iba’t ibang bahagi ngbayan. Nagpursigi sa paglaban sa mga mananakop ang mgamamamayan ng Mindanao, mga Pulahan sa Visayas, at angmamamayan sa iba’t ibang bahagi ng Luzon. Sa Luzon,pinakatampok ang paglabang pinamunuan ni Sakay sa Bulacan,Pampanga, Laguna, Nueva Ecija at Rizal mula 1902 hanggang1906. Lubusang natapos ang digmang gerilya sa Luzon noong 1911na. Gayunman, isinulong ng mamamayan ng Mindanao angpinakamabagsik na armadong paglaban mula 1902 hanggang 1916.

Tinangka ng imperyalismong US na supilin, singitan, at iligawang mga unyon ng manggagawa at samahang magsasaka.

48 MKLRP

Naglitawan at lumaganap ang mga ito noon pa mang maagangbahagi ng paghaharing US sa Pilipinas. Sa Araw ng Paggawa ng1903, tinuligsa ng nagmartsang 100,000 manggagawa angpananakop ng imperyalismong US.

Sa buong dekadang 1920, sumiklab ang maramingispontanyong paglaban ng masang manggagawa at magsasaka.Bunga ito ng patuloy na pagtindi ng pagsasamantala ng dayuhanat lokal na mga naghaharing uri. Sa Maynila, pumutok angmaraming welga ng mga manggagawa. Nagwelga ang mgamagsasaka sa maraming bahagi ng Gitnang Luzon, Timog Luzon,Visayas at Mindanao. Noong 1925, nag-alsa ang mga Colorumsa dalawang probinsya ng Mindanao, sa Negros, Morong (Rizal),Laguna, Batangas, Pampanga, Tarlac at Pangasinan.

Sa kabila ng pagbabawal ng mga mananakop, nagpatuloy angmakabayang propaganda at mga likhang-sining na nagtataguyodsa kalayaan.

7. Ano ang kabuluhan ng pagkakatatag ng Partido

Komunista ng Pilipinas (PKP) sa rebolusyonaryong

pakikibaka ng sambayanang Pilipino?

Noong Nobyembre 7, 1930, itinatag ang Partido Komunista ngPilipinas. Tugon ito sa lumalakas na paggigiit ng mamamayan sakalayaan at demokrasya. Pinamunuan ito ni Crisanto Evangelista,isang lider manggagawa. Itinatag ang Partido Komunista sakalagayang lumalawak ang pakikibaka ng mga manggagawa labansa dayuhan at lokal na malalaking kapitalista. Sumusulong noonang pakikibaka ng masang magsasaka laban sa pagsasamantalangpyudal at malapyudal. Maramihang bumabagsak ang mga negosyosa mga kapital istang bayan at ibayong tumitindi angpagsasamantala sa mamamayang Pilipino.

Nang itatag ang Partido Komunista ng Pilipinas, umabot sabagong kasukdulan ang walang humpay na pakikibaka ng masang

MKLRP 49

manggagawa at magsasaka laban sa imperyalismong US atpyudalismo. Sa pamamagitan ng Partido Komunista ng Pilipinas,matatag na hinawakan ng proletaryado ang pamumuno sarebolusyonaryong pakikibaka ng sambayanang Pilipino.

Pinapatnubayan na ito ng Marxismo-Leninismo, angrebolusyonaryong teorya ng proletaryado. Ang Marxismo-Leninismo ang tanging teorya na buong linaw na naglalantad samga katotohanan ng pagsasamantala ng imperyalismo sa uringmanggagawa, uring magsasaka at sa mga kolonya’t malakolonya.Ito ang tanging teoryang nagli l inaw sa syensya ngrebolusyonaryong pagbabago sa lipunan.

Sa pagkakatatag ng Partido Komunista ng Pilipinas noongNobyembre 7, 1930, umabot sa bagong kasukdulan angpakikibaka ng masang manggagawa at magsasaka laban saimperyalismong US at pyudalismo.

50 MKLRP

Nagsikap ang Partido na isanib sa kongkretong kundisyonng lipunang Pilipino ang unibersal na teorya ng Marxismo-Leninismo at itaas ang antas ng rebolusyong Pilipino sa bagongtipo ng pambansa-demokratikong rebolusyon sa panahon ngimperyalismo. Simula noon, nailinaw ang pangangailangan ngpuspusang pakikibaka para sa pambansang kalayaan atdemokrasya. Nailatag ang matibay na pagkakaisang pampulitikang uring manggagawa at uring magsasaka sa pamumuno ngPartido Komunista.

Mabilis nakita ng imperyalismong US at ng lokal na mgapapet nito ang malaking panganib na dulot ng PartidoKomunista sa paghahari nila sa Pilipinas. Noong Mayo 1, 1931,dinakip ang pangunahing mga lider at kasapi ng Partido. Sasumunod na taon, ang Partido ay idineklarang iligal ng papetna Korte Suprema.

Noong 1936, pinakawalan ng papet na Komonwelt ang mgadinakip na lider at kasapi ng Partido. Reaksyon ito ng naghaharingmga uri sa lumalakas na banta ng pananalakay ng Japan, Germanyat Italya sa maraming bahagi ng daigdig. Para ipagtanggol angsariling interes nakita nila ang pangangailangang makipagtulungansa Partido sa harap ng bantang pagsalakay ng imperyalismongHapones.

K.ANG PAKIKIBAKA NG SAMBAYANAN LABAN SA MANANALAKAY NA

HAPONES

1. Bakit sinakop ng imperyalismong Hapones ang

Pilipinas?

Malubha ang krisis sa mga kapitalistang bayan noong mga taong1930. Nayanig ang balanse ng kapangyarihan sa pagitan at saloob ng mga bayang imperyalista. Nakapangibabaw ang pasismo

MKLRP 51

sa Germany, Italya at Japan. Itinaguyod ng mga monopolyokapitalista sa mga bayang ito ang paghahari ng pasismo. Buonglupit na sinupil ng estadong burges ang proletaryado at ibangmamamayan para ipagtangg ol ang paghahari ng mgaimperyalista at maghanda sa gera.

Sinimulan ng mga pasistang kapangyarihan ang IkalawangDigmaang Pandaigdig. Inilunsad ito para mang-agaw ng mgakolonya at iligtas ang kanilang sarili sa malubhang krisis.

Sa Asya, nanalakay ang imperyalismong Hapones paraagawin ang mga kolonya ng US, Britanya, Pransya at Holland.Nasakop nila ang Maynila noong 1942. Hindi puspusangipinagtanggol ng mga imperyalistang US ang Pilipinas. Masinasikaso nila ang labanan sa Europa. Inipon ang mga tropangUS at mga boluntaryong Pilipino sa Bataan at Corregidor paramatabingan ang pagtakas ng mga upisyales na Amerikano atng gubyernong Komonwelt patungong US. Hindi nagtagal,isinuko ng mga heneral na Amerikano ang mga pwersang nasailalim nila.

2. Ano ang mga pangunahing katangian ng pananakop ng

imperyalismong Hapones sa Pilipinas?

52 MKLRP

Sa ilang taong paghahari ng imperyalismong Hapones saPilipinas, naging pangunahing gawain ng mga mananakop angpanghuhuthot sa mamamayan para suportahan ang digmangmapanalakay nito sa Asya. Marahas na sinupil atpinagsamantalahan ang sambayanang Pilipino. Naging laganapang pangungumpiska sa ari-arian ng mga mamamayan.

Ang mga burukratang kapitalista, malaking burgesyangkumprador at malalaking panginoong maylupa ay nahati sadalawang paksyon. Ang una ay pumanig sa imperyalismong USat sumama sa pagtakas patungong Washington o sumama sa USArmed Forces in the Far East (USAFFE). Ang ikalawa aypumanig sa bagong mga among imperyalista. Sa tulong ng mgataksil na pinamunuan ni Jose Laurel, itinayo ng mananakop naHapones ang papet na gubyerno. Noong 1943, ibinigay ng mgamananakop ang huwad na kasarinlan sa Pilipinas.

3. Paano nilabanan ng sambayanan ang mananakop na

Hapones?

Bago dumating ang Hapones, pinamunuan ng Partido Komunistaang isang malawakang kilusan sa pagboykot ng mga produktongHapones.

Nang masakop na ng Hapones ang Pilipinas, sumiklab sa lahatng probinsya ang pakikidigmang gerilya. Itinayo ng PartidoKomunista ang Hukbong Bayan Laban sa Hapon (HUKBALAHAP)noong Marso 29, 1942. Nanguna ito sa armadong pakikibaka samalawak na bahagi ng Gitna at Timog Luzon. Sa kalunsuran, nabuoang malawak na kilusang lihim na sumuporta sa mga gerilya sa iba’tibang paraan.

Sa kabilang banda, ang mga pwersang USAFFE napinamunuan ng mga upisyal na Amerikano ay hindi puspusanglumaban sa kaaway sa malaking bahagi ng digmaan. Tinupadnila ang utos ng mga imperyalistang US na umiwas sa mga labanan.

MKLRP 53

Sa maraming lugar, ang mga gerilyang USAFFE ay higit nanapabantog dahil sa mga pang-aabuso nila sa mamamayan sahalip na sa paglaban sa kaaway.

Sa loob naman ng Partido Komunista at Hukbalahap,ipinatupad nina Vicente Lava at Luis Taruc ang patakarang“umurong para magtanggol.” Binuwag sa maliliit na yunit angpwersa ng hukbong bayan. Dahil dito, napigilan ang mabilis napaglaki ng hukbong bayan. Noon lamang 1944 binawi ang malingpatakarang ito dahil sa paggigiit ng rebolusyonaryong mga liderat kasapi ng Partido. Sa panahong ito, napatanyag ang mgaKomunista at ang Hukbalahap bilang pinakaepektibong mgamandirigma laban sa Hapones.

Ang magiting na pakikibaka ng mamamayang Pilipino,kasama na ang Hukbalahap at iba pang makabayang gerilya, angbumali sa gulugod ng mga mananalakay na Hapones. Ito rin angnagpalaya sa malawak na bahagi ng bayan. Hindi angimperyal istang US ang nagpalaya sa Pi l ipinas mula sakapangyarihan ng imperyalismong Hapones.

Nagsulong ng pakikidigmang gerilya ang mamamayan atitinayo ang HUKBALAHAP.

54 MKLRP

D. ANG PAGBABALIK NG IMPERYALISMONG US AT ANG PAPET NA

REPUBLIKA SA PILIPINAS

1. Paano napanumbalik sa Pilipinas ang paghahari ng

imperyalistang US?

Bumalik sa Pilipinas at Asya ang imperyalismong US sapanahong malawakang ni l i l ipol na ng mga pwersangmapagpalaya sa Asya ang mga pwersang Hapones. Binomba ngmga Amerikano ang mga syudad at kabayanan ng Pilipinas hindilamang para pasukuin ang mga natitirang pwersang Haponeskundi para din lumpuhin ang ekonomya ng Pilipinas. Sa gayon,mas madaling naipailalim muli ang Pilipinas sa kapangyarihanng imperyalismong US.

Sinamantala ng imperyal ismong US ang malakihangpagkawasak ng ekonomya ng bayan. Nagdikta ito ng mga dipantay na kasunduan at nangikil ng mga pribilehiyo kapalit ngmga bayad sa pinsala ng gera na pinakinabangan lamang ng mgakapitalistang Amerikano at ng lokal na mga naghaharing uri.

Marahas na sinalakay ng imperyalismong US ang PartidoKomunista, Hukbalahap at ang masang magsasaka sa Gitna atTimog Luzon. Tinipon sa pamumuno ng “Military PoliceCommand” ang mga pwersang USAFFE at ang dating maka-Hapones na Konstabularya. Ginamit ang mga ito laban saHukbalahap. Maramihan ding dinakip ang mga kasapi ng PartidoKomunista, mga Pulang mandirigma at karaniwang mamamayan.

Sinuportahan ng imperyalismong US ang mga panginoongmaylupa na nagsitago at kinumpiskahan ng lupain, at hindibinayaran ng upa sa lupa at utang ng mga rebolusyonaryongpwersa sa ilalim ng pamumuno ng Partido Komunista ng Pilipinasnoong panahon ng Hapon. Tinulungan sila sa pagtatayo ngarmadong mga gang para marahas na ipataw muli angkapangyarihan ng mga panginoong maylupa sa kanayunan.

MKLRP 55

Malaki ang pananagutan ng magkakapatid na Lava at ni Tarucsa pagkatalo at malaking pinsalang tinamo ng mamamayan sapananalakay ng imperyalismong US at mga panginoong maylupa.Noong nakikibaka pa laban sa mga Hapones, hindi nila inihandaang isip ng mamamayan sa pagbalik ng paghahari ngimperyalismong US at sa patuloy na paglaban sa pyudalismo.Itinuon lamang nila sa imperyalismong Hapones ang paglalantadsa mga kaaway ng bayan.

Kahit sinasalakay na ng mga imperyalistang US angmamamayan, nangampanya ang mga Lava para sa“demokratikong kapayapaan.” Hinikayat nila ang mamamayanna maniwala sa “kalayaan” at “eleksyon” na ipinapangako ngimperyalismong US. Binuwag nila ang hukbong bayan. Ibinalingnila ang Partido Komunista at rebolusyonaryong kilusan sapaghahanda at paglahok sa eleksyon.

Binomba ng mga Amerikano ang mga syudad at kabayanan ng Pilipinas hindilamang para pasukuin ang mga natitirang pwersang Hapones kundi para dinlumpuhin ang ekonomya ng Pilipinas.

56 MKLRP

2. Paano naitatag ang papet na republika ng Pilipinas?

Noong Hulyo 4, 1946, ibinigay ng imperyalismong US ang huwadna kalayaan sa Pilipinas. Ginawa ito sa pangambang sumiklabang isang digmang mapagpalaya sa Pilipinas. Mabilis noongsumusulong ang mga kilusan sa pambansang pagpapalaya at angmga bayang sosyalista sa iba’t ibang bahagi ng daigdig.

Samantalang kunwa’y ibinigay ang kalayaan, tiniyak ngimperyalismong US na magpapatuloy ang kontrol nito sa Pilipinas.Nagdikta ito ng mga kasunduan na nagbigay sa kanya ng mgakarapatan para patuloy na magpanatili ng mga base militar at tropasa bayan, mag-ari at magpalawak ng mga negosyo dito at patuloyna makialam sa papet na gubyerno at armadong pwersa nito.

Sa pagkakatatag ng papet na republika, naging malakolonyalat malapyudal ang lipunang Pilipino. Sa saligan, nagpapatuloyhanggang ngayon ang sistemang ito ng lipunan. Nananatili sai la l im ng matinding pagsasamantala at pang-aapi ngimperyalismong US, pyudalismo at burukratang kapitalismo angmalawak na masa ng sambayanan — ang mga manggagawa,magsasaka, petiburgesya, at pambansang burgesya.

3. Paano itinaguyod ng mga papet na rehimen ang mga

interes ng imperyalismo at pyudalismo?

a. Ang Rehimeng Roxas (1946-48)

Bilang huling halal na presidente ngpapet na Komonwelt, si Manuel Roxas angnaging unang presidente ng papet narepublika noong 1946. Suportado siya sapera at propaganda ng imperyalismong US.Pinaboran siya bilang tutang pinaka-madaling kontrolin dahil maaari siyang takutin ng paglilitis bilangkolaboreytor noong panahon ng Hapon.

MKLRP 57

Pinirmahan niya ang sunud-sunod na mga kasunduan nanagpapailalim sa Pilipinas sa kontrol ng imperyalismong US:

i. Kasunduang US-RP sa Pangkalahatang Relasyon.

Nagbigay ito sa gubyernong US ng karapatang panatilihinang sarili bilang pinakamataas na awtoridad sa malalawakna base militar sa Pilipinas. Ginarantyahan nito ang karapatanng mga korporasyon at mamamayang Amerikano na patuloyna mag-ari at magpalawak ng negosyo dito at pinailalim sadikta ng gubyernong US ang patakarang panlabas ng Pilipinas.

ii. Batas sa Ari-arian. Itinakda nito ang patuloy napagrespeto sa mga pag-aari ng mga Amerikano sa Pilipinas.

iii. Batas Bell sa Kalakalan. Nagtakda ito ng pagsususogsa Konstitusyon ng Pilipinas para bigyan ng karapatan ang mgaAmerikano na makapandambong sa likas na yaman ng bayan atmakapagnegosyo sa mga gamit-publiko; makapagpatuloy ngkolonyal na kalakalan sa pagitan ng Pilipinas at US; atmaipailalim ang taripa at salapi ng Pilipinas sa dikta ng US.

iv. Kasunduang US-RP sa mga Base Militar. Nagbigayito ng karapatan sa imperyalismong US na makapaghari saloob ng 99 taon sa mahigit 20 base militar sa iba’t ibangestratehikong bahagi ng kapuluan.

v. Kasunduang US-RP sa Tulong Militar. Itinakda nito angpatuloy na kontrol ng US sa lokal na reaksyunaryong hukbo sapamamagitan ng Joint US Military Advisory Group o JUSMAG.Ang JUSMAG ang tagapayo at tagasanay sa papet na hukbo atnagpapahiram o nagbebenta rito ng armas at iba pang kagamitan.

Pananagutan ng rehimeng Roxas ang makahayop napananalakay sa masang magsasaka para palakasin angkapangyarihan ng mga panginoong maylupa sa kanayunan.Mga halimbawa ang masaker sa Maliwalu at sa Masico nakapwa nasa Pampanga.

58 MKLRP

b. Ang Rehimeng Quirino (1948-53)

Nang mamatay si Roxas noong 1948,pumalit na presidente si Elpidio Quirino.Sa eleksyon ng 1949, tinalo niya si JoseLaurel . Pangunahing serbisyo ngrehimeng Quirino sa imperyalismong USat mga lokal na mapagsamantalang uri,ang matinding dagok na pinalasap nito sa Partido Komunistaat hukbong bayan. Pormal na sinuspindi ng rehimeng Quirinoang writ of habeas corpus. Ginamit ito ng pasistang militar napinamumunuan ni Magsaysay para sa walang taros na pang-aabuso sa demokratikong mga karapatan ng mamamayan.

Noong katapusan ng dekada 1940, mabilis na naubos angreserbang dolyar ng Pilipinas. Dala ito ng walang-kontrol napag-i import ng mga produkto para sa luho ng mganaghaharing uri , obras publikas, pagtatayo ng mgamolinohan, paggawa ng mga mansyon ng mga kumprador atpanginoong maylupa at laganap na korapsyon. Dahil dito,kinontrol ang pag-iimport para pigilin ang pagkasimot ngreserbang dolyar ng Pilipinas.

Sinamantala ng mga imperyalistang US ang kagipitan ngPilipinas para makapagpapasok ng mga “tagapayo” samahahalagang upisina ng gubyerno. Noong 1953, pinirmahanni Quirino ang Kasunduan sa Pagpasok ng mga Mangangalakal

at Mamumuhunan ng US. Pinadali nito ang pagpasok saPilipinas ng kapital at mga manedyer na Amerikano. Noong1951, niratipikahan ang Tratado ng US-RP sa Pagdedepensahan

para bigyan ng karapatan ang US na arbitrar yongmakapanghimasok sa mga usaping Pilipino.

Pinirmahan ni Quirino ang kasunduan na nagpapatuloy nangwalang taning sa bisa ng Kasunduang US-RP sa Tulong Militar.

MKLRP 59

Sa pagkukunwaring sinusunod nito ang mga resolusyon ngUnited Nations o UN, nagpadala ng pwersang militar sa Gerasa Korea noong 1950. Pagtulong ito sa imperyalismong US sakanyang gera ng agresyon laban sa mamamayang Koreano.

k. Ang Rehimeng Magsaysay (1953-57)

Mula sa Partido Liberal, lumipat siRamon Magsaysay sa Partido Nacionalistapara tumakbo laban kay Quirino. Nanalosi Magsaysay noong eleksyon ng 1953.Todong suporta ang ginawa ngimperyalismong US para manalo siMagsaysay. Ginamit ng mga negosyanteng Amerikano saPilipinas ang kanilang salapi para manalo ang kandidato nila.Ang mga upisyal ng hukbong US ay nangampanya hanggang samga kumpanya ng papet na hukbo.

Sa kabila ng malalaking krimen niya sa mamamayan,inilako ng mga propagandistang Amerikano si Magsaysaybilang “tao ng masa” at “tagapagligtas ng demokrasya.”

Kinumpleto ng rehimeng Magsaysay ang pagdurog saPartido Komunista at hukbong bayan. Para linlangin angmasang magsasaka, nagpatibay ito ng batas na gagarantyaraw sa paghawak ng mga kasamá sa kanilang sinasaka. Sakatunayan, ginarantyahan nito ang pag-aari ng mgapanginoong maylupa sa malalawak na lupain. Sa batas dingito, idineklara ang patakarang panatilihin ang Pilipinas bilangtagasuplay ng mga produktong agrikultural na ginagamit nahilaw na materyales sa US.

Sa rehimeng Magsaysay, lalong pinag-ibayo angpagpapadayo ng mga magsasaka sa mga prontera parapakalmahin ang pag-aalsa nila at pagtakpan angpangangamkam ng lupa ng mga mapagsamantala. Ipinalaganap

60 MKLRP

nito ang pagtatayo ng huwad na mga kooperatiba na pawangnakontrol at napakinabangan ng mga panginoong maylupa,komersyante, burukrata at mayamang magsasaka.

Pumasok ang rehimeng Magsaysay sa Kasunduang Laurel-

Langley na nag-amyenda sa Batas Bell sa Kalakalan. Sa gayon,nasabotahe ang malawak na paggigiit ng mamamayan sapagpapawalambisa sa Batas Bell. Sa bagong kasunduan,pinanatili ang karapatan ng mga monopolyong US namagnegosyo sa Pilipinas nang tulad ng mga Pilipino.

Binago ang sistema ng kota at taripa ng US sa hilaw namateryales ng Pilipinas para lalong ibaon ang huli sa kolonyalna kalakalan. Pormal na inalis ang pagkakatali ng piso sadolyar. Pero wala itong kabuluhan dahil lubos na nakasaligang ekonomya ng Pilipinas sa kalakalang kolonyal.

Itinaguyod ni Magsaysay ang pagtatayo ng South East Asian

Treaty Organization (SEATO), isang alyansa-militar ng mgabayan sa Timog-Silangang Asya. Ginamit ito ngimperyalismong US para dominahin ang rehiyon at pigilinang paglaganap ng komunismo sa Asya.

d. Ang Rehimeng Garcia (1957-61)

Nang mamatay si Ramon Magsaysaynoong 1957, pinalitan siya bilang presidenteni Carlos P. Garcia. Noong taon ding iyon,nahalal na presidente si Garcia bilangkandidato ng Partido Nacionalista.

Noong 1958, pinagtibay nito ang Batas na Anti-Subersyonpara lubusin ang pagsugpo sa Partido Komunista at pigilanang muling pagbangon nito.

Sa panahon ni Garcia, sumigla ang paggigiit ng mgapambansang burges para sa pagpapalaki ng proteksyon saindustriyang Pilipino at pagpapahigpit ng kontrol sa

MKLRP 61

importasyon. Tinutulan nila ang ginagawa ng mganegosyanteng Amerikano na paglusot sa kontrol saimportasyon. Nangyari ito nang itayo sa Pilipinas ang mga

pabrika sa pag-aasembol at muling pag-eempake.

Inilabas ni Garcia ang islogang “Pilipino Muna” dahil salumalakas na kilusang anti-imperyalista. Pero ginamit lamangito upang pagtakpan ang kanyang pagkapapet sa

imperyalismong US.

Ibinaling nito ang pansin ng mamamayan sa maliliit naneg osyanteng Ts ino. Samanta la , p inabayaan angmala lak ing neg osyanteng Ts ino na makibahag i sa

kalakalang kolonyal.

Tumulong ang rehimeng Garcia sa muling pagpapalakassa imperyalismong Hapones sa pagpasok sa Kasunduang Japan-

RP sa Pagkakaibigan, Komersyo at Nabigasyon. Hindi agadnapirmahan ang kasunduan dahil laganap ang pagtutol ditong mamamayan. Pero pinabayaan ng rehimeng Garcia angmga negosyanteng Hapones na magtayo na ng mga upisina,gumawa ng mga “survey” at sumali sa negosyong eksport-

import sa Pilipinas.

Gumawa si Garcia ng malaking palabas kaugnay ngnegosasyon sa base militar. Nag-ingay siyang paiigsiin angpananatili ng mga base ng US sa Pilipinas. Subalit walangkinahinatnan ang negosasyong ito.

e. Ang Rehimeng Macapagal (1961-65)

Tinalo ni Diosdado Macapagal siGarcia noong 1961 sa tulong ng pondoat propaganda ng imperyalistang US.

Pagkaupong-pagkaupo niya, inalis niMacapagal ang kontrol sa paglabas at

62 MKLRP

pagpasok ng dolyar sa Pilipinas. Binigyang-laya ang mgamonopolyong kapitalista na ipagpalit sa dolyar at malakihangmailabas ang tubo nila sa Pilipinas. Hinawakan ng malakingburgesyang kumprador ang dolyar na kinikita nila sa eksport.Ipinagpalit nila sa dolyar ang mga piso nila upang mag-importng mga yaring produkto.

Pagkaubos ng reserbang dolyar ng Pilipinas, ibinaba anghalaga ng piso sa P3.90 mula P2.00 bawat dolyar. Bunga nito,nagtaasan ang presyo ng mga import at bilihin sa Pilipinas.Nangutang ang rehimeng Macapagal sa mga bangkongAmerikano para iwasan ang patuloy na pagbagsak ng piso.

Ipinatupad ni Macapagal ang patakarang “bukas na pinto”para sa mga puhunang US. Dumagsa ang puhunang US peropatuloy na mas malaki ang paglabas sa Pilipinas ng tubo ngmga negosyanteng Amerikano. Nilamon ng mga monopolyongUS ang maraming kumpanyang Pilipino na nabangkrap. Sinaidng mga negosyanteng Amerikano ang perang naiipon ng mgaPilipino at ang kapital na ipinapautang sa gubyerno ngPilipinas ng mga bangkong ari o kontrolado ng US.

Para lalong ibaon sa dayuhang utang ang Pilipinas, hinikayatang mga korporasyong gubyerno at mga korporasyon atbangkong pribado na mangutang sa mga bangkong Amerikanoat iba pang dayuhang bangko. Naglunsad ng mga proyekto saobras publikas para mabilis na ubusin ang inuutang sa mgadayuhan at ang pondo ng gubyerno.

Pinagtibay ni Macapagal ang Kodigo sa Reporma sa Lupang

Agrikultural para linlangin ang mga magsasaka. Ipinaghambogni Macapagal na “pinalaya” na ang mga magsasaka. Sakatunayan, itinakda ng batas na ito na kailangang bayaranng mga magsasaka sa presyong di nila kaya ang lupang dapatnilang ariin.

MKLRP 63

Ipinagbawal ng batas ang sistemang kasama. Pero ipinalitdito ang sistemang “buwisan” na nagtakda ng pirming upasa lupa na katumbas ng 25 porsyento ng karaniwang taunangnetong ani. Obligadong magbayad ng upa sa lupa angnamumuwisan, may ani man siya o wala.

Nang dumami ang kaso ng pagpatay sa mga Pilipino ngmga sundalong Amerikano sa mga base militar, tinuligsa itong mamamayan. Iginiit nilang alisin ang mga base militar.Muli namang ginamit ng papet na rehimen ang palabas nanegosasyon sa mga base militar pero di kailanman ito nagingseryoso sa negosasyon.

Nangampanya si Macapagal na magpadala ng bayarangtropang Pilipino sa Byetnam para tulungan ang imperyalismongUS sa digmang mapanalakay nito.

Sa ilalim ng rehimeng Macapagal, lalong inengganyo angpagpasok ng mga negosyong Hapones. Umabot sa 20 porsyentong kalakalang panlabas ng Pilipinas ang napasakamay nila sapanahong ito.

g. Ang Rehimeng Marcos (1965-86)

Tulad ng ginawa ni Magsaysay, lumipatsi Ferdinand Marcos sa Par tidoNacionalista mula sa Partido Liberal parakumandidatong presidente. Tinalo niMarcos si Macapagal sa eleksyon ng 1965,at si Sergio Osmena, Jr. sa eleksyon ng1969. Si Marcos ang pinil ing pangunahing papet ngimperyalismong US dahil sa kahusayan niyang gumamit ngdahas at panlilinlang. Lalong kailangan ito ng US sa panahongnakapagpanibagong lakas at tampok ang pagsulong ngrebolusyonaryong kilusan.

64 MKLRP

Nag-asta itong “makabansa” at nagyabang na di napalalampasin sa 1974 ang pag-iral ng Kasunduang Laurel-

Langley. Pero pinagtibay naman nito ang Batas na Pangganyak

sa Pamumuhunan. Sa batas na ito, idineklarang patakaran ngestado ang pag-engganyo sa dayuhang pamumuhunan.Itinakda ring ituturing na korporasyong Pilipino ang mgakorporasyong hanggang 40% ang sosyo ng mga dayuhan.Sapat ito para makontrol ng mga dayuhan ang isangkorporasyon.

Dahil itinuturing nang Pilipino, makakapamuhunan angganitong korporasyon sa ibang negosyo at kumpanya nangwalang limitasyon. Itinakda ng batas ang pagpapahintulotsa 100% pag-aari ng mga dayuhan sa mga korporasyon saPilipinas basta’t irerehistro ang mga ito sa Lupon saPamumuhunan.

Ginagarantyahan ng batas na ito ang karapatan ng mgadayuhang mamumuhunan laban sa ekspropriyasyon opagkumpiska ng estado. Kaya, ang Investment Incentives Act aytusong maniobra para patuloy na makontrol ng mga dayuhangmonopolyong kapitalista ang ekonomya ng Pilipinas kahitwala nang bisa ang Kasunduang Laurel-Langley.

Pinagtibay ng rehimeng Marcos ang Export Incentives Act.

Nagpapahintulot ito ng hanggang 55% sosyong dayuhan samga industriya sa eksport. Hanggang 100% naman ang sabagong mga industriyang para sa eksport.

Sa dalawang batas na nabanggit, binigyan ng sarisaringkaluwagan sa buwis, pangungutang at pagnenegosyo angdayuhang monopolyong mga kapitalista. Nagtayo ng mgasona sa pagproseso ng eksport sa Bataan, Baguio City, Cebu,Cavite, at iba pa. Sa gayon, nakapagtayo ang mga dayuhangmonopolyo ng permanenteng mga teritoryo sa ekonomya

MKLRP 65

na hindi saklaw ng mga batas sa buwis ng gubyernongPilipino.

Sa unang apat na taon ng rehimeng Marcos, binangkrapnito ang Pilipinas at ibinaon ito sa utang sa loob at labas ngbayan. Todo-todo ang ginawang paggastos para sa obraspublikas at iba pang proyektong di produktibo. Binigyan angmga kumpanyang Amerikano sa Pilipinas, malalakingkumprador at malalaking panginoong maylupa ng malalakingpautang at garantya ng gubyerno sa mga utang.

Ibayong lumaki ang gastos para sa luho, pagtatayo ng mgaasukarera, pagbubukas ng mga minahan at ispekulasyon samina. Naglalakihan ang kikbak ng mga burukratangkapitalista kaugnay ng mga kontrata sa eksport-import, lalunasa mga kontrata ng mga dayuhang kumpanya sa makinaryaat konstruksyon.

Para patuloy na makautang sa mga dayuhang bangko,muling ibinaba ng rehimeng Marcos ang halaga ng piso.Naging mahigit anim na piso bawat dolyar ang palitan.Kasabay nito, paulit-ulit na itinaas ng rehimeng Marcos angmga buwis. Kaya, mabilis ding nagtaasan ang presyo ng mgabilihin.

Bunga ng pagbaba ng halaga ng piso at iba pang dikta ngmga dayuhang bangko na matapat na sinunod ng rehimengMarcos, lumobo ang utang sa labas ng Pilipinas. Lumaki dinang depisit sa kalakalang panlabas (eksport-import). Nagipitnang husto ang maraming maliliit na kumpanyang pag-aaring mga Pilipino. Humakot ng mas malaki pang tubo ang mgaimperyalista. Lalong humigpit ang kontrol nila sa ekonomyaat gubyerno ng Pilipinas.

Ipinagpatuloy ng rehimeng Marcos ang kampanya saratipikasyon ng Kasunduang Japan-RP sa Pagkakaibigan,

66 MKLRP

Ang paghaharing militar ng rehimeng Marcos ay lantad na teroristangpaghahari na nagsisilbi sa interes ng imperyalismong US, malaking burgesyangkumprador at uring panginoong maylupa.

Komersyo at Nabigasyon. Lalo nitong pinasigla ang pagpasoksa Pil ipinas ng imperyal ismong Hapones at angpakikipagkalakalan sa Japan.

Mayabang na idineklara ni Marcos na saklaw ng repormasa lupa ang maraming munisipalidad laluna sa GitnangLuzon. Pero wala itong ginawang makabuluhang hakbangpara ipatupad ang kanyang paghahambog.

Sa kontrarebolusyonaryong hangad na sagkaan ang mulingsumisiglang rebolusyonaryong armadong pakikibaka atkilusang masa, marahas na sinupil at sinalakay ng rehimengMarcos ang mamamayan. Sa tulong ng imperyalismong US,pinalaganap nito ang militarisasyon at malawakang binuo angmga yunit sa “kontra-insureksyon”. Noong 1971, sinuspindeang kasulatang habeas corpus para mas libreng makapang-abuso sa mamamayan. At noong Setyembre 21, 1972, pormalna idineklara nito ang paghaharing militar.

MKLRP 67

Ang paghaharing militar ay lantad na teroristang paghaharina nagsisilbi sa interes ng imperyalismong US, malakingburgesyang kumprador at uring panginoong maylupa.Naghasik ng lagim ang mga pasistang armadong pwersa atbuong lupit na nanupil sa karapatan ng mamamayan parailigtas ang bumabagsak na sistemang malakolonyal atmalapyudal. Desperadong hakbang ito ng diktadurang US-Marcos para sugpuin ang mabil is na lumalakas narebolusyonaryong kilusan.

Kasabay ng pagsidhi ng pasismo, ibayong pinatindi angpagsasamantala ng mga dayuhang imperyalista, malakingburgesyang kumprador at malaking panginoong maylupa.Nanguna si Marcos at ang kanyang mga kamag-anak at kronisa mga Pilipinong nakinabang sa paghaharing militar.

Binago ng diktadurang US-Marcos ang Konstitusyon ng1935 para gawing ligal ang walang-taning na paghahari ngpangkating Marcos. Lalong pinatibay ang kontrol ngimperyalismong US sa Pilipinas. Daan-daang dekreto at utossa iba’t ibang programa ang pinagtibay para bigyan ng masmalalaking pribilehiyo at supertubo ang mga dayuhangmonopolyong kapitalista. Marahas na sinupil ang mgakarapatan ng mga manggagawa. Pinigil ang pagtaas ng sahodpara makahakot ang mga imperyalista ng mas malakingsupertubo.

Lalong pinasigla ang kalakalang kolonyal. Mas garapal naginamit ito ng mga imperyalista para mandambong. Taun-taon, parami ang eksport sa pababang presyo habang paramiang import sa pataas na presyo.

Higit pang lumalim ang pagkakabaon ng Pilipinas sa utangsa mga dayuhan bunga ng pagwawaldas ng rehimeng militarat mabilis na pagkasaid ng reserbang dolyar. Paulit-ulit na

68 MKLRP

nagdikta ang dayuhang mga bangko ng mas mabibigat nakundisyon sa pagpapautang sa rehimeng Marcos.

Bilang makapangyarihang diktador, arbitraryong niratipikani Marcos ang Kasunduang Japan-RP sa Pagkakaibigan, Komersyo

at Nabigasyon. Dumagsa ang mga produktong Hapones sabayan at sunud-sunod na itinayo ang mga kumpanyangHapones. Kalaunan, lalong lumaki ang bahagi ng Japan sakalakalang panlabas ng Pilipinas. Ngayon, aktibo angHapones sa iba’t ibang industriya at negosyo sa Pilipinas.

Nagsagawa ang pasistang rehimen ng bagong negosasyonsa mga base militar ng US para lalong patagalin ang mga itosa Pilipinas. Kunwa’y pinaiksi ang pananatili ng mga basepero ibinukas naman ang renegosasyon. Ginamit angnegosasyong ito para lalong makapanghimasok angimperyalismong US sa mga usaping pambansa nang may

aktibong pagsang-ayon ng diktadurang Marcos.

Nagpalabas ang diktadurang Marcos ng bagong batas sareporma sa lupa (PD 27) para pakalmahin ang masangmagsasaka. Pero lalo lamang pinataas ng nasabing batas angpresyo ng lupa. Wala ni isang maralitang magsasaka ang

nagkalupa sa ilalim ng batas na ito.

Naging mas masahol ang pamumuhay ng masangmagsasaka sa i lal im ng paghaharing militar. Sila angpangunahing mga biktima ng pasistang pang-aabuso. Pinatinding mga panginoong maylupa, komersyante-usurero atmalaking burukratang kapitalista ang pagpiga sa kanila.Maraming magsasaka ang nawalan ng lupang inaari osinasaka. Bunga ito ng mga pasistang operasyong militar,pangangamkam ng panginoong maylupa, pagpapalawak ngmga plantasyon, at paggawa ng kalsada, tulay, daungan,paliparan, at dam.

MKLRP 69

Samantala, patuloy ang panlilinlang ng pasistang diktadurasa mamamayan. Kinontrol ng diktadura ang mga pahayagan,radyo, telebisyon at sine para ipalaganap ang mga doktrinang “bagong lipunan.” Nagdaos ng huwad na mga eleksyon,reperendum at plebisito para matatakan ng “pagsang-ayon”ng mamamayan ang mga kautusan at pakana nito.

Sa halip na maampat ang paglala ng krisis ng lipunangmalakolonyal at malapyudal, pinatindi pa ito ng mgapatakaran at hakbang ng rehimeng US-Marcos. Higit pangpinataba ang lupa sa pagsulong ng rebolusyon. Bunga ng mganasabing patakaran, tumindi ang krisis sa ekonomya nanagdulot ng labis na kahirapan at pagdurusa sa mamamayan.Pinalubha pa ito ng pagbagsak ng kita mula sa eksport, sobra-sobrang pangungutang at ng walang-habas na burukratikongpangungurakot at pandarambong ng pangkating Marcos sakabang-yaman ng gubyerno.

Sa pamumuno ng Partido Komunista ng Pilipinas, tuluy-tuloy na sumulong ang rebolusyonaryong armadongpakikibaka at ang malawak na ligal na demokratikong kilusan.Mabisang nailantad, naihiwalay at nabigyan ng maririingdagok ang pasistang diktadura.

Malawakang nagsagawa ang mga pasistang tropa ngdiktadura ng makahayop na pang-aabuso at kabuktutan.Pinaslang ng diktadura si Benigno Aquino noong Agosto 21,1983 upang alisin ang pangunahing karibal sa kanyangpaghahari.

Nag-ibayo ang paglaban ng mamamayan sa diktadura.Tumalim ang hidwaan sa pagitan ng diktadura at iba pangpaksyon ng mga lokal na naghaharing uri.

Bunga ng labis na pagkakahiwalay ng pangkating Marcos, ngpagkamuhi rito ng mamamayan at paglakas ng kanilang

70 MKLRP

rebolusyonaryong paglaban, nalagay sa panganib ang interes ng USat ng buong naghaharing sistema. Sinamantala ng US ang malawakna protesta ng mamamayan matapos ang eleksyong “snap” ng 1986para palitan ang papet nito. Itinulak ng US ang paksyong Ramos-Enrile-RAM sa loob ng AFP para mag-alsa laban sa pangkatingMarcos. Sinuportahan ito ng Simbahang Katoliko at malalakingnegosyante. Ito ay nagresulta sa popular na pag-aalsang EDSAnoong Pebrero 1986.

Bumagsak ang rehimeng Marcos pero hindi nalutas angkrisis ng malakolonyal at malapyudal na lipunan.

h. Ang rehimeng Aquino (1986-92)

Si Corazon Aquino ang nakalaban niMarcos sa eleksyong “snap.” Kaya siyaang umupong presidente nang matanggalang diktador sa poder. Tulad ng naunangmga papet na presidente, pinaburan ngimperyalismong US si Aquino dahil siyaang pinakaepektibong makakapanlinlang sa mamamayansamantalang marahas na pinananatili ang naghaharingsistema. Sa ilalim ng papet na rehimeng Aquino, lalo lamanglumala ang krisis sa lipunan.

Ipinagpatuloy at pinatibay ni Aquino ang mga patakaransa ekonomya na nagbibigay sa imperyalismong US at iba pangdayuhan ng pribilehiyo para patuloy na makapandambongsa bayan at makapagkamal ng mas malalaking supertubo.Hindi naiahon ng panandaliang pagdagsa ng dayuhangpamumuhunan ang ekonomya. Sa halip, namalimos pa angrehimeng Aquino ng karagdagang pautang kapalit ngmabibigat na kondisyong higit na nagpahirap sa mamamayan.Mula $26 bilyon noong 1986, lumobo ang dayuhang utangng Pilipinas sa $30 bilyon noong 1992.

MKLRP 71

Nagkunwari ang papet na rehimeng Aquino na nilalansagnito ang istruktura ng rehimeng militar. Sa katunayan, nagsagawalamang ito ng kosmetikong mga reporma at hakbang. Tampokang pagbabalik ng pormal na burges-demokratikong mga prosesoat institusyon tulad ng eleksyon at Kongreso. Hindi nabago angsaligang katangian ng mga nasabing proseso at institusyon bilangmekanismo para piliin kung aling pangkatin ng mgareaksyunaryo ang maghahari sa bayan.

Sa likod ng balatkayong ito, higit na pinatindi ng RehimengAquino ang pasistang pananalakay sa mamamayan, lalunasa masang manggagawa at magsasaka. Pinanatil i angpasistang mga batas na sumusupil sa mga demokratikongkarapatan ng masang anakpawis.

Isinabatas nito ang Comprehensive Agrarian Reform Program

o CARP na lalo lamang nagpahigpit sa hawak ng mgapanginoong maylupa at malalaking burgesyang kumpradorsa malalawak na lupaing agrikultural. Dahil sa napakaramingbutas at eksemsyong pabor sa kanila, sa mataas na presyo nglupa at kawalan ng pondo para ipatupad ang huwad naprograma sa reporma sa lupa, lalo lamang ipinagkait samasang magsasaka ang karapatang makapag-ari ng lupa.

Isinabatas nito ang Herrera Bill (RA 6715) upang lalo pangyurakan ang karapatan sa pag-uunyon at pagwewelga ng mgamanggagawa. Kabilang sa pinakamasasahol na probisyon nitoang: pagpapahaba sa limang taon mula tatlong taon ng tagalng collective bargaining agreement (CBA) at pagbabawal sa mgawelga habang naka-CBA; pagsikil sa karapatang magwelgang mga manggagawa sa pamamagitan ng boluntaryongarbitrasyon, labor management council at assumption of jurisdiction,na pawang mga instrumento na naglalagay sa kamay ng mgaahenteng pabor sa mga kapitalista ng kapangyarihang pigilinang welga.

72 MKLRP

Nagpanggap ang rehimeng Aquino na interesado sausapang pangkapayapaan sa NDF, pero tumanggi itongharapin ang tunay na mga ugat ng armadong tunggalian. Sahalip, ginamit ang usapan bilang paghahanda sa “total war”laban sa rebolusyonaryong kilusan. Matapos mabigo ang“usapan sa kapayapaan” noong Enero 1987, inilunsad niAquino ang “total war”.

Sa ilalim ng patakarang “total war,” naglunsad angreaksyunaryong hukbo at pulisya ng mga kampanya atoperasyong militar na mas malaki, malawak, mabangis,mapanira at matagalan kaysa mga inilunsad ng pasistangrehimeng Marcos. Nabigo ang mga ito na durugin ang mgarebolusyonaryong pwersa, pero nagdulot ng matindingpinsala at pahirap sa mamamayan. Inatake rin ng rehimengAquino ang ligal na kilusang masa at ang pinakamasaholdito ay ang masaker sa Mendiola noong Enero 26, 1987kung saan napatay ang 11 nagpoprotestang magsasaka atnasugatan ang mahigit 100.

Masugid na nagmaniobra at nangampanya si Aquino sapagpapanatili ng mga base militar ng US. Mariing tinutulanito ng mamamayan na buong tatag na nanindigan para sapambansang soberanya. Bunga nito, naitulak ang Senadona ibasura ang panukalang tratado na magpapatagal pa samga base militar ng US sa Pilipinas.

Ibinalik ng rehimeng US-Aquino ang nabanggit na mgaproseso at institusyon sa pagnanasang muling palaparin angpagtamasa ng mga reaksyonaryong uri sa mga pakinabang ngpaghahari. Pero bunga ng walang ampat na paglala ng krisissa ekonomya, patuloy na kumitid ang batayan para saakomodasyon sa hanay nila. Ilang ulit sumambulat angtangkang mga kudeta–mararahas na agawan ngkapangyarihan ng nagtutunggaling mga paksyon.

MKLRP 73

Subalit minabuti ng imperyalismong US na lantarangbasbasan ang rehimeng Aquino. Naging mapagpasya ito sapananatili ni Aquino sa poder.

i. Ang rehimeng Ramos (1992-1998)

Nanalo si Heneral Fidel Ramos bilangpresidente ng Pilipinas sa eleksyon ng1992. Naging mapagpasya sa kanyangpagkapanalo ang todong suporta ng US atang paggamit ng pondo at rekurso ngreaksyunaryong gubyerno. Gayunman,23.5% lamang ng kabuuang naitalang boto ang kanyangnakuha.

Nabunton kay Ramos ang lahat ng naipon at napakalalangproblema ng naghaharing sistema. Para pangalagaan anginteres ng imperyalismong US at ng lokal na mga naghaharinguri, gumamit siya ng lahat ng klase ng sandata sa kanyangestratehiya at taktika. Pero ang panloob at panlabas narekursong maaari niyang gamitin sa pagpupursigi sa kontra-rebolusyon ay higit nang maliit kaysa nahawakan nina Marcosat Aquino.

Ang naghaharing pangkatin ni Heneral Ramos ay isangburukratiko-malaking kumprador-panginoong maylupangpaksyon, na kasinsiba ng nakaraang nagharing mga pangkatingMarcos at Aquino. Si Ramos ay isang subok at tapat na tutang imperyalismong US. Isa siyang sagadsaring anti-komunistaat militarista. Bilang hepe ng Philippine Constabulary (PC) ngrehimeng Marcos, kabilang siya sa pangunahing nagbalak atnagpatupad ng batas militar. Bilang Chief-of-Staff ng Armed

Forces of the Philippines (AFP) at pagkatapos, Kalihim ngDepartment of National Defense sa panahon ni Aquino, siyaang pangunahing arkitekto at tagapagpatupad ng “total war.”

74 MKLRP

Pinirmahan ni Ramos ang kasunduang ehekutibo sapagitan ng US at Pilipinas kaugnay ng Access and Cross

Servicing na nagbabalik sa presensya ng pwersang militar,kagamitang pandigma at mga pasilidad ng US sa Pilipinassa tabing ng c r oss - ser v i c ing , pagkaraang i takwi l ngsambayanang Pilipino at tanggihan ng senado ang US-RPMilitary Bases Agreement noong 1991. Sa i lal im ngkasunduang ito, ang akses na militar ng US sa Pilipinas aymaaaring sumaklaw sa anumang parte ng Pilipinas namaaaring kailanganin ng US Pacific Command.

Inilunsad ng rehimeng Ramos ang “Philippines 2000,” isanggrandyosong programa para gawin diumanong isang bagongindustriyalisadong bayan ang Pilipinas sa pagtatapos ng siglo.Nakasalalay ang pagsasakatuparan nito sa garapalangpagsunod sa dikta ng imperyalismong US at sa higit pangpagbubukas ng bayan sa pandarambong ng mga dayuhan.Kagaya nina Marcos at Aquino, iniasa ni Ramos sa dayuhangpamumuhunan at ibayong pangungutang ang pag-ahon ngPilipinas mula sa napakatinding krisis sa ekonomya.

Para maengganyo ang dayuhang puhunan, ibinigay sakanila ng rehimeng Ramos ang mas maraming kaluwagan sabuwis, garantya ng supertubo at maluwag na paglalabas nitosa bayan. Dagdag dito, higit na itinulak ang liberalisasyon sakalakalang panlabas.

Dali-daling inaprubahan ng rehimen ang General Agreement

on Tariffs and Trade (GATT) at ang pagsapi sa World Trade

Organization (WTO). Alinsunod ito sa estratehikong pakanang makapangyarihang mga imperyalistang bayan para ibayongpahigpitin ang dominasyon nila sa ekonomya ng maliliit nabayan sa ngalan ng “globalisasyon.” Ginagarantyahan ngkasunduang ito ang pananatiling atrasado ng ekonomya ngPilipinas at ang pagiging sunud-sunuran nito sa interes ng

MKLRP 75

mga imperyalista. Halimbawa, ipinatupad ang patakarangderegulasyon sa industriya ng langis upang higit na magkamalng supertubo ang mga malalaking korporasyongmultinasyunal gaya ng Petron, Shell, at Caltex.

Sinamantala ng mga burukratang kapitalista, malakingkumprador at dayuhang kapital ista ang programa sapribatisasyon ng mga korporasyong pag-aari ng gubyernoupang kulimbatin ang primera klaseng lupain, estratehikongkorporasyon at institusyong publiko tulad ng Fort Bonifacio,Philippine National Oil Company, Manila Waterworks andSewerage System, Philippine Airlines at Manila Hotel. Nilutoang mga “public bidding” upang matiyak na mapupunta samga piling kaibigan ang mga kontrata sa bentahan. Katuladng naganap sa iskandalosong PEA-Amari land deal, si Ramosmismo ang nakialam sa mga kontrata. Tinatayang P3 bilyong“lagay” ang ibinulsa nina Ramos, at iba pang matataas naupisyal ng gubyerno at ng naghaharing partidong Lakas-NUCD. Katulad rin ng mga alipures ni Marcos at Aquino,nabigyang-pabor ang mga “bata” ni Ramos sa mga pautangat pribilehiyo sa negosyo. Tinatayang aabot sa P100 bilyonang ipinautang ng mga bangko ng gubyerno sa mga malakingnegosyanteng malapit kay Ramos.

Ibayong pinaigting at pinalawak ng rehimeng Ramos angmga patakarang kontra-manggagawa, mula sa kontra-manggagawang batas tulad ng RA 6715 (dating Herrera Bill)

na sumisikil sa karapatang mag-unyon at magwelga ng mgamanggagawa, Omnibus Amendments to the Labor Code nanaglalaman ng mga probisyong tumitiyak sa mas muranglakas-paggawa tulad ng: pagpapahaba sa apprenticeship period,pagliligalisa sa kontraktwalisasyon ng paggawa o labor-only-

contracting at pagbibigay-kapangyarihan sa kalihim ngDepartment of Labor and Employment (DOLE) na isuspindi

76 MKLRP

ang implementasyon ng labor standards sa mga lugar naidineklarang erya ng kalamidad at iba pa.

Higit pang pinarami at pinalawak sa buong bayan angtinatawag na espesyal na mga sona sa ekonomya at mga sonasa pagpoproseso ng eksport para sa pakinabang ng dayuhangmga negosyo. Nagbibigay dito ng mga garantyang walang-unyon at walang-welga. Gumagamit ng iba’t ibanginstrumento ang estado para panatilihing mababa ang sahodat para buwagin ang mga welga at unyon.

Pinaghati-hati ang mga manggagawa sa pamamagitan ngpagkupkop sa mga bagong di lawang organisasyongmanggagawa tulad ng Bukluran ng Manggagawang Pilipino(BMP) na pinamunuan ni Felimon Lagman (isangkontrarebolusyonaryong taksil na itinakwil ng Partido atrebolusyonaryong kilusan). Kakutsaba ang BMP sa Social

Accord, isang kasunduang kasama ang rehimeng Ramos, mgadilawang organisasyon sa paggawa, mga organisasyon ngmalaking burgesyang kumprador na pinirmahan noong Hunyo1993 para sa pagtataguyod sa programa at mga patakaran ngrehimen sa liberalisasyon ng kalakalan, murang lakas-paggawa, Philippines 2000 at iba pang katulad nito.

Hinigitan ng rehimeng Ramos ang rehimeng Marcos atAquino sa pagiging anti-magsasaka at ang mga patakaran nitosa ekonomya ay lalo pang nagpalala sa suliranin sa lupa ngmasang magsasaka. Binigyan nito ang mga dayuhangindibidwal at korporasyon ng karapatang umupa ng lupa nanghanggang 75 taon. Ang pagtatayo ng mga “industrial estate”

at mga pasilidad para sa turismo ay nag-engganyo ngmatinding ispekulasyon at pangangamkam ng lupa.

Para pagtakpan ang kanyang anti-demokratikong mgapatakaran at linlangin ang masang magsasaka, nagtayo ang

MKLRP 77

rehimen ng tinatawag na Agrarian Reform Communities (ARCs).

Sa katunayan, nagsis i lbi ang mga ARCs para sapagpapalaganap ng pananim na pang-eksport, pagpapairalng sistemang buwisan (leasehold) pabor sa mga panginoongmaylupa at sa layuning kontra-insurhensya.

Mahalagang sangkap ng “Philippines 2000” ng rehimengRamos ang marahas na pagsupil at pagsalakay sarebolusyonaryong kilusan. Ibayong pinaigting ng rehimengRamos ang “total war.” Pinalaki nito ang badyet ng papet nahukbo at inilunsad ang pinakamabangis na mga porma ngkarahasan gaya ng Oplan Lambat Bitag 1, 2 at 3 para wasakinang baseng masa ng armadong rebolusyon sa kanayunan attugisin ang Partido Komunista at hukbongbayan.Kaalinsabay, nagpatupad din ito ng mga pakanangpsywar upang linlangin ang mamamayan, paghati-hatiin angmga rebolusyonaryong pwersa at engganyuhin ang pagsuko.

Pinawalambisa diumano ang Batas Anti-Subersyon (RA

1700) at ginawang “ligal” ang Partido Komunista. Layonnitong udyukan na lumantad ang mga rebolusyonaryo athatakin sila sa parlamentaryong pakikibaka. Subalit pinanatiliang ibang mapanupil na mga batas tulad ng batas nanagpapahintulot sa pag-aresto nang walang mandamyentoat sa pagtatayo ng mga tsekpoynt at paghahalughog nangwalang mandamyento, pagpapahintulot sa mga pasistangtropa na magpataw ng blokeyo sa pagkain sa mga operasyongkontra-insurhensya at marami pang iba.

Nilampasan ni Ramos ang rehimeng Aquino sapagkukunwaring siya ay para sa kapayapaan. Nagpostura itopara pagtakpan ang kanyang makahayop na mga kampanyang panunupil laban sa rebolusyonaryong ki lusan atmamamayan. Layon din ng rehimeng Ramos na maghasik ngkalituhan sa rebolusyonaryong hanay at mang-upat ng

78 MKLRP

pagkakahati at kapitulasyon. Naganap ang pagpapasurenderkay Nur Misuari ng Moro National Liberation Front napansamantalang binigyan ng posisyon sa burukrasya.

Aktibong ginamit ni Ramos ang serbisyo ng mgaoportunistang taksil na sina Felimon Lagman, Arturo Tabara,Ricardo Reyes, Joel Rocamora, Romulo Kintanar at iba pangkasabwat ni la laban sa Partido Komunista atrebolusyonaryong kilusan. Katulong sila ng rehimeng Ramossa pag-atake sa rebolusyonaryong kilusan at sa pagkakalatng kapitulasyon, repormismo at likidasyunismo. Inayudahannila ang kontra-rebolusyonaryong opensiba sa ideolohiya atpropaganda ng imperyalismo sa buong mundo.

Sa gitna ng papatinding pagsasamantala at pang-aapi,patuloy na lumalaban ang mamamayan. Pursigidongnagpupunyagi ang rebolusyonaryong pwersa sa matagalangdigmang bayan sa pamumuno ng Partido Komunista. Angpagyayabang ng AFP na nagapi na ang rebolusyonaryongkilusan ay pinabubulaanan ng patuloy na pagpapalaki sabadyet militar at pagdedeploy ng reaksyunaryong hukbo sakanayunan.

Nagpakana si Ramos para panatilihin ang sarili sa podernang lampas sa 1998. Mula nang naging presidente, aktiboat garapalan na niyang pinalakas ang sariling pangkatin.Kasabay nito ang mga hakbang para nyutralisahin at pahinainang reaksyunaryong mga karibal sa kapangyarihan, sakalagayang lalong lumiliit ang puwang sa akomodasyon sapagitan nila. Nagmaniobra rin si Ramos para amyendahanang Konstitusyon at baguhin ang sistema ng gubyerno mulapresidensyal tungong parlamentaryo. Kasama ng mgapakanang psywar, hinawan ng mga ito ang daan sa walang-balatkayong monopolyo ng pangkating Ramos sakapangyarihan.

MKLRP 79

Ang pagkabangkarote ng ipinagmalaki at ipinagmayabangna “Philippines 2000” ng Rehimeng Ramos ay ganap nanalantad nang sumambulat ang krisis sa Asya noong 1997.Nalantad ang kahinaan ng malapyudal at malakolonyal naekonomya dahil sa krisis na ito. Naunsyami ang balak niRamos na magpatuloy sa kanyang panunungkulan.

l. Ang rehimeng Estrada (1998-2001)

Kabaligtaran ng paghahambog niJoseph Estrada na “Erap para sa Mahirap,”ang rehimeng Estrada ay hindi naiba salahat ng nakaraang reaksyunaryonggubyerno: ito’y tuta ng imperyalismongUS, kinatawan ng malalaking kumprador-burgesya at malalaking asendero, atkontra sa interes ng mayorya ng naghihirap na mamamayangmagsasaka at manggagawa.

Mahigpit na pinangalagaan ng rehimeng Estrada angsistemang malakolonyal at malapyudal. Lahat ng kanyangginawa at ipinatupad na patakaran at programa ay katuladdin ng mga programang nagdulot ng krisis sa ekonomya atpagdarahop sa mamamayan. Sa katunayan, ipinagpatuloy niyaang mga programa ng rehimeng Ramos na pawang mgapatakarang dikta ng IMF-WB-WTO ayon sa pakanangglobalisasyon ng imperyalismo.

Bilang pagtanaw ng utang na loob dahil sa ginawangsuporta sa kanya sa pinansya at pulitika, tinangkilik niya angpamilya Marcos at mga dating kroni nito tulad nina DandingCojuangco at Lucio Tan. Naging kroni din niya ang mgagangster at kriminal na tulad nila Atong Ang, Mark Jimenezat Panfilo Lacson na nag-ambag nang malaki sa panahon ngeleksyon ni Estrada at sumuhay sa kanyang imoral at

80 MKLRP

maluhong pamumuhay. Ang kanyang pagyayabang nasusugpuin ang korapsyon na “walang kaibigan, walang kamag-anak” ay naging kabaligtaran ng lahat. Si Estrada ay hindilamang nagsilbing koordineytor ng mga dambuhalangmagnanakaw na ito laban sa interes ng mamamayang Pilipino,kundi siya mismo ang pinuno sa pamamagitan ng pagigingpresidente ng gubyernong pinatakbo ng mga sindikatongkriminal. Kasangkot siya sa kidnap-for-ransom na ginawa ngAbu Sayyaf, mga pagnanakaw sa bangko, malakihang negosyong ipinagbabawal na droga, pagmamaniobra sa stock exchange,at pandarambong.

Hindi lingid sa kaalaman ng imperyalismong US angburukratikong korapsyon at mga gawing kriminal ng rehimengEstrada. Ngunit kinunsinte ito ng US kapalit ng masugid napagsunod at pagpapatupad nito sa pinakamasahol na maka-imperyalistang patakaran.

Pinagtibay ng rehimen ni Estrada ang mga patakaranng IMF, World Bank at WTO. Gayung inamin nito nabangkarote ang buong ekonomya at reaksyunaryonggubyerno, buu-buong itinulak nito ang mga patakaran ngliberalisasyon sa pamumuhunan at kalakalan, deregulasyonat pribatisasyon at pagpapanatili sa ekonomya bilang taga-eksport ng hilaw na materyales, mga mala-manupakturangmababa ang dagdag na halaga at paggawa, at taga-importng mga yaring produkto at manlil imos ng dayuhangpautang.

Inalis nito ang lahat ng pambansang restriksyon sadayuhang pamumuhunan at pinayagan ang mga korporasyongmultinasyunal na magtamasa ng 100 porsyentong pag-aaring lupa at mga likas-yaman, bangko, telekomunikasyon,masmidya at kalakalang pagtitingi.

MKLRP 81

Kanyang inilusot sa Senado ang ratipikasyon ng Visiting

Forces Agreement (VFA) na lalong nagpahigpit sa kontrol ngimperyalismong US sa ekonomya, militar at kultura ngPilipinas. Pinagtibay ng kasunduang ito ang naunang lihimna kasunduang ehekutibo noong 1992 hinggil sa “access” atcross-servicing” o ACSA. Pinahihintulutan ang mga pwersangmilitar ng US, gaano man kalaki, na gumamit ng anumangbahagi ng Pilipinas, at anumang pasilidad at pagkukunan ngsuplay sa Pilipinas anumang oras at gaanuman katagal, nanghindi sinasaklaw ng hurisdiksyon ng mga korte sa Pilipinas.

Pinatindi ng rehimeng Estrada ang kampanyang panunupilng militar at pulis. Walang pakundangang nilabag nito angmga karapatang pantao. Buu-buong komunidad kapwa sakanayunan at kalunsuran ay ipinailalim sa mga operasyongpagsosona at paghahalughog gayundin sa sapil i tangmalawakang pagpapalayas at ebakwasyon. Dumami angbiktima ng pang-aaresto nang walang mandamyento, iligalna detensyon, tortyur, at pagsasalbeyds, kabilang angpagmasaker.

Ginamit ang mabangis na pwersa para sapilitang palayasinang mamamayan sa lupang gustong kamkamin ni Estrada atng kanyang mga kroni. Mapagkutyang inilarawan ng rehimenbilang reporma sa lupa ang pinakatusong panloloko ngkorporasyon sa pangangamkam ng lupa at pinuri ang malakingkumprador-panginoong maylupa na si Eduardo Cojuangcobilang padrino ng reporma sa lupa.

Katuwang ang malaking kumprador na si Lucio Tan,ininsulto ni Estrada ang mga manggagawa sa pagsasabing sila’y“sunod sa layaw.” Walang pakundangang gumagamit ngpwersang militar at pulis ang rehimeng Estrada para takutinat salakayin ang mga manggagawa laluna sa mga welga.

82 MKLRP

Ibinasura ng gubyerno ang pakikipagnegosasyon sa mgarebolusyonaryong pwersa ng NDFP upang walang hadlangnitong maipatupad ang kontra-rebolusyonaryong OplanMakabayan. Layunin ng malakihang operasyong militar naito na durugin ang armadong paglaban ng mamamayan.Kinasangkapan rin ng rehimeng Estrada ang mga kontra-rebolusyonaryong taksil tulad ng Revolutionary ProletarianArmy-Alex Boncayao Brigade (RPA-ABB) para sa psywar.

Gayung nakikipag-usap para sa tigil-putukan sa mgarebolusyonaryong Moro, mabangis nitong binomba at nilusobang mga kampo ng Moro Islamic Iberation Front (MILF) saMindanao. Daan-daang mamamayang Moro ang pinaslangng militar, libu-libo ang nawalan ng tirahan at hanapbuhay.

Winakasan ng rehimeng Estrada ang usapangpangkapayapaan sa pagitan ng gubyerno ng Republika ngPilipinas (GRP) at ng National Democratic Front (NDFP).Binalewala nito ang lahat ng naunang mga kasunduan, patina ang pinirmahan niya mismong KomprehensibongKasunduan sa Paggalang sa mga Karapatang Pantao at saInternasyunal na Makataong Batas (CARHRIHL).Ikinatwiran na nagkamali lang daw si Estrada nang pirmahanito. Sinabi nito sa NDFP na maaari lamang ipagpatuloy angusapang pangkapayapaan kung papayag ang CPP-NPA-NDFP na sumuko at ituring ang sarili na kriminal sapamamagitan ng pag papailal im nila sa konstitusyon,sistemang ligal at mga hukuman ng GRP.

Labis na nahiwalay ang rehimeng US-Estrada dahil salantarang anti-nasyunal at anti-demokratikong mga patakarannito. Nabunyag ang kanyang mga katiwalian at isinalang siyasa isang impeachment na mas lalung nakapagpasidhi sa galitng sambayanang Pilipino. Nag-alsa ang malawak na masa sabuong kapuluan laban sa pangangayupapa ng rehimen sa

MKLRP 83

imperyalismong US at laban sa kanyang sukdulang korapsyonat panunupil. Bago pa ang pag-aalsa, ang demokratikongkilusang masa ay malaon nang nagpupunyagi, mula’t sapulpa, laban sa rehimeng Estrada. Sa kalaunan, nakapagpakilosito ng 1.8 milyong mamamayan sa Edsa, ng milyun-milyonsa buong bansa at ng 75,000 na nagmartsa at sumalikop sapalasyo ng presidente upang pwersahin si Estrada na lisaninna ang palasyo ng Malacanang noong Enero 21, 2001.

Ang matagumpay na pagpapalayas sa rehimeng Estrada ayresulta ng matatag at militanteng pakikibaka ng sambayanan atng malawak na nagkakaisang prente. Sa ikalawang pagkakataonmuling naipakita ang lakas ng malawak na kilusang masa nakaya nitong patalsikin ang naghaharing rehimen bagamat hindipa ang buong sistemang malakolonyal at malapyudal.

m. Ang rehimeng Macapagal-Arroyo

Tulad ni Aquino, iniluklok ng pag-aalsang mamamayan ang rehimeng Macapagal-Arroyo. Si Gloria Macapagal-Arroyobilang bise presidente ni Estrada, angpumalit bi lang presidente ng bayanmatapos patalsikin si Estrada. Tulad dinng katangian ng mga nagdaang papet na rehimen, anggubyerno ni Macapagal-Arroyo ay estado ng malalakingburgesya-kumprador at panginoong maylupa, at kontroladong imperyalismong US.

Noong senador pa lamang si Macapagal-Arroyo, kita naang kanyang pagkatuta sa imperyalismong US. Siya ang nag-isponsor ng todong pagpapatupad sa mga probisyon ng GATTdito sa Pilipinas, bagama’t salungat ito sa nakasaad sasaligang batas. Inisponsor niya at ikinampanya ang pagpaloobng Pilipinas sa WTO.

84 MKLRP

Nang maupo na bilang presidente, walang renda nitongipinagpatuloy ang mga patakaran sa ekonomya ng mgarehimeng nauna sa kanya. Pinag-ibayo ni Arroyo angpagpapatupad ng patakarang globalisasyon na dikta ng IMF-WB-WTO. Ipinatupad niya ang Medium Term Philippine

Development Plan (MTPDP) 2001-2004 na sa esensya aypagpapahigpit sa tali ng liberalisasyon, deregulasyon, atpribatisasyon sa ekonomya ng Pilipinas. Ang mga patakarangito ay labis-labis na nagtataguyod sa interes ng mgaimperyalista at mga lokal na naghaharing uri. Ito’y tulongpara lutasin ng mga imperyalista at burgesya kumprador angkanilang mga suliranin sa negosyo sa kabila ng rumaragasangkrisis ng buong sistemang kapitalista.

Isang mahalagang salik sa pagpapatupad ng kagustuhanng imperyalismong US ay ang pag-alis sa natitirang mga ligalna sagka sa programang globalisasyon. Ito ang pakay ngrehimen sa pagpupumilit ng Charter Change (Chacha) opagbabago sa reaksyunaryong konstitusyon upang alisin anganumang restriksyon sa dayuhang pagmamay-ari ng mgakumpanya sa telekomunikasyon, public utilities, pribadongkalupaan, masmidya, pakikipagkontrata ng gubyerno at mgapaaralan at institusyon sa edukasyon.

Dahil sa papet na mga patakaran sa ekonomya, lalongnabangkrap ang dati nang bangkrap na kabuhayan ngPilipinas. Bumagsak ang lokal na produksyong nakatuon saeksport kasabay ng pagbagsak ng produksyong industriyalsa buong daigdig. At dahil sa liberalisasyon sa kalakal naipinatutupad ng rehimen, napilitang magsara ang maliliit naempresa na ikinasira ng kabuhayan ng maraming mamamayan.

Nabangkrap ang sektor ng agrikultura at milyongmagsasaka ang nasadlak sa matinding gutom at nawalan nglupa at kabuhayan dahil sa pagpapatupad ng Agreement on

MKLRP 85

Agriculture (AoA) ng WTO. Itinatakda nito ang pag-alis ngmga subsidyo sa lokal na produksyong agrikultural kasabayng pag-alis ng taripa at iba pang buwis ng mga imported naproduktong agrikultural. Ang ganitong sitwasyon aynagdudulot ng di-pantay at kolonyal na kompetisyon naikinalulugi ng mga magsasakang Pilipino.

Sa rehimeng Macapagal-Arroyo umabot sa P3 trilyon angkabuuang utang ng gobyerno. Kaya naman itinuturing angPilipinas na ikatlo sa Asya pagdating sa pangungutang. Sataong 2003, kahit na may depisit sa badyet, inilaan ngrehimen ang mahigit na P223 bilyon para pambayad ng utang,o 28% ng kabuuang badyet. Binabaan pa nang husto angbadyet sa edukasyon, pangkalusugan, pabahay, social welfare

at reporma sa lupa para kayanin ang pasaning ito.

Sumidhi ang suliranin ng disempleyo laluna sa mgaindustriyang pang-eksport. Nawalang saysay ang programang“emergency employment” ng reaksyunaryong rehimen na pawangpansamantala, kontraktwal at di tunay na produktibo angnililikha ng mga trabaho. Sa halip, itinulak pa nga angmalawakang pagtanggal sa mga manggagawa. Sa dalawangtaon ng kanyang panunungkulan, lomobo sa 3.5 milyon angwalang trabaho.

Mabilis na lumiliit ang tunay na halaga ng sahod. Tumaasang presyo ng mga bilihin at halaga ng serbisyo. Tinanggihanang panawagan para sa P125 na karagdagang sahod at angipinagkaloob lamang sa mga manggagawa noong Nobyembre2002, ay ang mapang-insultong P30 emergency cost of living

allowance.

Lumiit o nawala ang mga benepisyong panlipunan tuladng libreng pagamutan at edukasyon. Labis-labis ang singil sakuryente at tubig. Ayon sa isang pag-aaral, noong Disyembre

86 MKLRP

2002 umaabot sa P538 ang pang-araw-araw napangangailangan ng isang pamilyang may anim na myembro;samantalang hindi man lang umabot sa kalahati nito angminimum wage.

Wala itong ginagawang hakbangin upang ipatupad angtunay na reporma sa lupa. Sa halip, ipinatutupad ang mgapatakarang pabor sa mga panginoong maylupa at malalakingdayuhang korporasyon sa agrikultura.

Tumampok ang maraming demolisyon ng mga komunidadng mga maralita upang bigyang-daan ang interes ngmalalaking dayuhang korporasyon sa real estate. Ang mgademolisyon ay tinabingan ng pagbibigay diumano saprogramang pabahay ng rehimen.

Sa kabila ng tindi ng kahirapang bunga ng krisis ngnaghaharing sistema, lumala ang galit ng mamamayan sanagpapatuloy at lalong lumulubhang korapsyon laluna sa mgakaso ng pambabraso sa negosyo, mga tiwaling negosasyon atsikretong pakikipagkasundo sa malalaking kroni ng mga datingpresidente, mula kay Marcos hanggang kay Estrada. Kabilangdito sina Danding Cojuangco at Lucio Tan.

Higit na naging malaganap at lantad ang maraming kaso ngkorapsyon sa iba’t ibang antas ng reaksyunaryong gubyerno.Ang kasuklam-suklam sa mamamayan ay ang mga kaso ngoverpricing ng Macapagal Blvd, at ang kasong Jose Pidal.

Ang mga upisyal hindi lang ng burukrasya kundi pati ngmilitar ay nagsasabwatan at nagkukumpetensya sa isa’t isasa pagnanakaw ng pampublikong pondo sa pamamagitan ngmga kontrata sa suplay at pagpapatakbo ng mga sindikatongkriminal na sangkot sa kidnap-for-ransom, pagtutulak ng droga,ismagling at marami pang ibang kriminal na aktibidad. Saunang taon ng pag-upo ng rehimen, tinatayang 95 bilyong

MKLRP 87

piso ang nawala dahil sa korapsyon. Hindi pa kabilang ditoang naibulsa ng mga matataas na upisyal sapakikipagsabwatan sa teroristang Abu Sayyaf.

Hindi nagdalawang-isip ang rehimen sa pagpapatupad ngpinakabrutal na dikta ng US sa marahas na patakarangpanlabas nito sa ilalim ng “gera laban sa terorismo” at walangkahihiyang nagbigay ng taos-pusong suporta sa pananalakayat gerang agresyon ng US laban sa Iraq noong 2003.

Ginamit ng rehimen ang kampanyang “anti-terorismo”laban sa Abu Sayyaf upang makipagkutsabahan saadministrasyong Bush para sa direktang panghihimasok ditosa Pilipinas ng mga sundalong Amerikano. Dahil mahigpitna ipinagbabawal maging ng reaksyunaryong konstitusyonang pagbabase sa bansa ng mga dayuhang tropa, kung anu-ano ang ikinakatwiran ng gubyerno ni Macapagal-Arroyoupang palabasing lehitimo ang presensya at paglahok sadirektang kombat ng mga sundalong Amerikano. Pilit nainilarawan ni Macapagal-Arroyo na pabor ang mamamayansa pagpasok ng mga tropang Amerikano sa ngalan ngpagsugpo sa itinuturing nitong mga “terorista”.

Pinayagan ng rehimeng Arroyo ang US-RP Mutual Logistics

Support Agreement (MLSA). Sa ilalim ng MLSA, bibigyan ng“suportang pambase” at hahayaan ang mga sundalo ng USna gamitin ang Clark, Subic at anupamang bahagi ng Pilipinaspara sa kanilang mga layuning militar. Mas masahol pa,binibigyang-laya nito ang imperyalismong US na ibayongyurakan ang soberanya ng Pilipinas at panghimasukan angmga internal na usapin nito sa pamamagitan ng pagtatalagarito ng mga tropang militar na tutugis sa mga pwersangitinuturing nitong banta sa interes at seguridad ng US.Maaaring okupahin ng tropang militar ng US ang alin mangteritoryo ng Pilipinas, gaano man katagal sa ilalim ng

88 MKLRP

pagkukunwang pakikipaglaban sa terorismo, mgapagsasanay-militar, aksyon sibika, at kung anu-ano pa.

Ang patraydor na pagpapatibay ni Macapagal-Arroyo saMLSA ay tahasang pagbasura sa tagumpay ng ilang dekadangpakikibaka ng mamamayang Pilipino para patalsikin ang mgabase militar ng US. Sa pamamagitan ng MLSA, ibinabalik ngrehimeng Macapagal-Arroyo sa US ang karapatang magmantineng mga base militar at tropa sa bansa, kapalit ng kakarampot naayuda at kagamitang militar mula sa US.

Bilang masugid na pagsunod sa anti-teroristang linya niBush, binabansagang “terorista” ng rehimeng Arroyo angsinumang tumututol sa panghihimasok ng US.

Sa unang taon pa lamang, nalampasan na ng rehimengMacapagal-Arroyo ang rekord ng gubyernong Estrada sa mgapaglabag sa karapatang-pantao. Pinakawalan ni Macapagal-Arroyo nang buong bangis ang reaksyunaryong pwersangmilitar at pulis upang supilin ang mga paglaban at pakikibakang mamamayan. Naiulat ng mga grupong human rights naumaabot na sa may 1,709 kasong paglabag sa karapatangpantao na bumiktima ng 45,330 tao sa loob ng dalawangtaon (Enero 2001-Enero 2003).

Sa kanayunan, walang pakundangan ang mga inilulunsadna kampanyang militar. Pinaiiral ang walang-maskarangpasismo at inihahasik ang malawakang terorismo sa hanayng mamamayan. Patuloy na dumarami ang bilang ngmamamayang napupwersang lumikas sa kanilang mga lupangsinasaka dahil sa malawakang mga operasyong militar.

Sinagkaan ng rehimen ang usapang pangkapayapaan sabawat pihit nito. Sa itinakbo na ng usapang pangkapayapaan,tuluy-tuloy at mahigpit ang pagtutol ng mga militarista sagabinete ni Macapagal-Arroyo sa muling pagpapatuloy nito.

MKLRP 89

Inilalayo ng rehimen ang usapan sa atensyon ng publikoupang maging l ingid sa mamamayang Pil ipino angsuperyoridad ng programa ng NDFP at ang pagigingmakatarungan ng ipinapanukala nitong mga reporma. Sakabilang banda, umiiwas ang rehimen na malantad samamamayan ang kabulukan at pagiging reaksyunaryo ngumiiral na sistemang panlipunan na pinananati l i atipinagtatanggol nito.

Para tiyakin ang kanyang panalo sa eleksyong 2004, walangkahihiyang humingi si Macapagal-Arroyo ng basbas kay USPres. George Bush. Nakipagsabwatan din siya nang patraydorsa dating kroni ni Marcos na si Danding Cojuangco napinahintulutang mapanatili ang kontrol sa San MiguelCorporation, sa coco levy at sa pangangamkam ng malalawak nalupain. Kahit ang pakanang impeachment kay Chief Justice HilarioDavide, na inihain ni Cojuangco ay patagong sinuportahan niMacapagal-Arroyo kapalit ng pananatili niya sa kapangyarihan.

4. Sa ilalim ng papet na republika, paano ipinagpatuloy ng

sambayanang Pilipino ang pakikibaka para sa

pambansang kalayaan at demokrasya?

Ang pagkakaloob ng huwad na kasarinlan at pagkakatatag ngpapet na republika noong Hulyo 4, 1946 ay hindi nakapigil sapakikibaka ng mamamayan para sa tunay na kalayaan atdemokrasya. Mula 1946 hanggang 1955, angpinakamakabuluhang rebolusyonaryong pakikibaka ngmamamayan ay nasa pamumuno ng Partido Komunista.

Muling nabuo at lumawak ang mga organisasyon ng mgamanggagawa at magsasaka. Naglunsad ang mga ito ng maramingwelga at iba pang pakikibaka laban sa mga dayuhan at lokal namapagsamantala. Sa maraming pagkakataon, tuwirangnagtutulungan sa pakikibaka ang mga manggagawa at magsasaka.

90 MKLRP

Kasama ang makabayang mga propesyunal, intelektwal atkilalang personahe, masigasig silang nangampanya laban sa mgadi pantay na kasunduan na ipinapataw ng imperyalismong US.Nilabanan din ang pangungurakot at panunupil sa mamamayanng mga burukarata kapitalista at ang mga abuso ng mgapanginoong maylupa.

Nang bumalik ang mga imperyalistang US noong 1945, angmga kontrarebolusyonaryong rebisyunistang ahente ng burgesya,sina Lava at Taruc, ay nagmaniobrang dalhin ang Partido samaling landas ng parlamentaryong pakikibaka at pumayag nabawiin ng imperyalismong US at pyudalismo ang mga lugar namay natamo nang makabuluhang demokratikong tagumpay angmga manggagawa’t magsasaka.

Napakalaking pinsala ang idinulot ng pagbitiw sa armadongpakikibaka at pagkabulid sa parlamentarismo at repormismo atiba pang maling patakaran ng mga Lava at Taruc. Maraming kadreat kasapi ng Partido, pulang mandirigma at mamamayan angpinaslang at dinakip ng mga sundalo at bayarang maton ng mganaghaharing uri. Hindi mabisang nasagkaan ng rebolusyonaryongkilusan ang mga pakana ng kaaway.

Kahit patagong nangampanya laban sa armadong pakikibakaang mga Lava at Taruc, nagkaroon ng ispontanyong mgapagtatanggol ang masa laban sa pananalakay ng kaaway. Noong1948, nangibabaw na sa Partido ang opinyong pabor sa armadongpakikibaka. At sa sumunod na taon, lumaganap ang armadongpakikibaka sa Gitnang Luzon at sa mga bahagi ng Timog Luzon.

Sa kabila ng kagitingan ng mga kadre at kasapi ng Partido, mgamandirigma ng hukbong bayan at ng rebolusyonaryong masa, nabigoang armadong pakikibakang ito. Bunga ito ng mga patakaran ngpamunuang Lava sa madaliang pag-agaw ng kapangyarihan sa loobng dalawang taon. Pinaigting nang husto ang armadong pakikibaka

MKLRP 91

nang lampas sa kakayahan ng Partido, hukbong bayan at kilusangmasa. Patuloy ding sinabotahe ni Luis Taruc ang armadongpakikibaka sa pamamagitan ng kaisipang palasuko, paghingi ngamnestiya sa kaaway at pagsuko noong 1954.

Noong 1955, ipinatupad ni Jesus Lava ang patakarang itigil angarmadong pakikibaka. Nilansag niya ang mga yunit ng hukbongbayan na naimpluwensyahan niya. Nagtago siya sa syudad hanggangnoong 1964 nang sumuko siya sa rehimeng Macapagal.

May mga yunit ng hukbong bayan na nag pursigi sarebolusyonaryong pakikibaka sa Gitnang Luzon. Pero dahil sakawalan ng wastong pamumuno ng Partido, ang malaking bahaginito ay nadomina sa kalaunan nina Pedro Taruc at Sumulong.Kinasangkapan nila ito sa pangingiki l , pananakot atpangungurakot sa masa.

Nasabotahe ang rebolusyonaryong kilusang masa dahil matagalna nangibabaw sa loob ng lumang Partido Komunista angkontrarebolusyonaryong linyang rebisyunista nina Lava at Taruc.Hindi lamang nabigong mang-agaw ng kapangyarihan ang lumangPartido Komunista, kundi nabigo rin itong iligtas ang sarili paramaipagpatuloy ang rebolusyonaryong armadong pakikibaka.

Noong huling bahagi ng dekada 1950 at maagang bahagi ngdekada 1960, naging aktibo ang mga pambansang burges sapamumuno ni Claro M. Recto. Nagpropaganda sila laban sapagkontrol ng imperyalismong US sa Pilipinas.

Noong 1961, nagsimula ang muling paglakas ngrebolusyonaryong kilusang masa. Inihudyat ito ng demonstrasyonng mga kabataan laban sa Committee on Anti-Filipino Activities

(CAFA) ng papet na Kongreso. Nagtangka ang CAFA na gamitinang Batas na Anti-Subersyon para pagbawalan ang mgaestudyante, guro at mamamayan sa pagpapahayag ng mgaadhikain nilang makabayan at demokratiko.

92 MKLRP

Sa sumunod na mga taon, sumulong ang rebolusyonaryongkilusang masa sa kalunsuran. Lumaganap ang propagandangmakabayan. Patuloy na lumaki ang mga demonstrasyong nilahukanng mga manggagawa, magsasaka, estudyante at iba pangnagmamahal sa kalayaan ng bayan. Noong 1964, itinayo angKabataang Makabayan. Gumanap ito ng mahalagang papel sapagsusulong ng pakikibaka para sa pambansang kalayaan atdemokrasya.

Sa hanay ng mga nagtataguyod sa Marxismo-Leninismo,nagsimula ang pag-aaral sa kasaysayan ng Partido Komunista atang pagpuna sa mga kamalian ng mga Lava at Taruc.

Sa ilalim ng rehimeng Marcos, ibayong lumakas at lumawakang rebolusyonaryong kilusan. Libu-libong manggagawa,magsasaka at estudyante ang lumahok sa sunud-sunod nademonstrasyon laban sa:

a. pagsali ng Pilipinas sa pananalakay ng US sa Indotsina

b. pagkontrol ng mga monopolyong US sa ekonomya ngbansa

k. pananatili ng mga base militar ng US at mga kalupitangnagaganap sa mga ito

d. pagpapahigpit ng kontrol ng imperyalismong US sa sistemang edukasyon sa Pilipinas.

Noong Disyembre 26, 1968, muling itinatag ng dati at bagongmga proletaryong rebolusyonaryo ang Partido Komunista ngPilipinas sa patnubay ng Marxismo-Leninismo-Maoismo.Puspusang pinuna at itinakwil nila ang linya ng mga Lava atTaruc. Nilinaw ang linyang papatnubay sa pagsusulong ngdemokratikong rebolusyong bayan tungo sa tagumpay.

Sa sumunod na mga taon, lumakas at lumaganap angrebolusyonaryong kilusang masa sa buong kapuluan. Naitayo ang

MKLRP 93

iba’t ibang organisasyong masa ng mga manggagawa, kabataan,guro, at mga panggitnang pwersa. Noong Marso 29, 1969 itinatagng Partido ang Bagong Hukbong Bayan at muling pinasigla angrebolusyonaryong armadong pakikibaka.

Sa pamumuno ng Partido, binigo ang tangka ng rehimengMarcos at ng imperyalismong US na sugpuin angrebolusyonaryong kilusan. Sa kanayunan, patuloy na lumawakang armadong pakikibaka at lumakas ang hukbong bayan kahitnagtayo ang rehimeng Marcos ng iba’t ibang task force at yunit sa“kontra-insureksyon.” Sa kalunsuran, patuloy na lumaganap atlumakas ang rebolusyonaryong kilusang masa sa kabila ngmarahas na pananalakay ng rehimeng Marcos at pagsuspinde sawrit of habeas corpus.

Subalit lumitaw sa loob ng Partido ang mga sakit ngadbenturismong mil itar at insureksyunismong lunsod.Nagsimulang malantad ang mga pinsalang dulot nito noongikalawang hati ng dekada otsenta, kasabay ng unti-untingpagkakalantad ng pinakamasusugid na tagapagtaguyod ng mganasabing linya na sina Felimon Lagman, Ricardo Reyes, ArturoTabara at Romulo Kintanar. Noong Disyembre 1988, sinimulanng mga tapat na proletaryong rebolusyonaryong kadre angpagwawasto ng mga pagkakamaling ito sa loob ng Partido. Noong1992 naging puspusan, lahatang-panig at sumaklaw sa buongPartido at rebolusyonaryong kilusan. Ito ang Ikalawang DakilangKilusang Pagwawasto.

Matagumpay na naitakwil ng Partido ang mgakontrarebolusyonaryong taksil, naiwaksi ang masasahol na anyo ngmga paglihis at pagkakamali. Ang Partido ay higit ngayongkonsolidado sa ideolohiya, pulitika at organisasyon. Nagpupursigeito sa tamang landas ng demokratikong rebolusyong bayan sapamamagitan ng matagalang digmang bayan.

III.

ANG IMPERYALISMONG US, PYUDALISMO

AT BURUKRATANG KAPITALISMO

ANG MGA UGAT NG KAHIRAPAN NG

SAMBAYANANG PILIPINO.

ANG PILIPINAS AY KONTROLADO NG IMPERYALISMONG US,kasabwat ang lokal na mga naghaharing uri — ang malaking burgesyangkumprador at uring panginoong maylupa. Kinakatawan ng mga itoang paghahari ng tatlong salot na pahirap sa sambayanang Pilipino:ang imperyalismong US, pyudalismo, at burukratang kapitalismo.

A. ANG IMPERYALISMONG US ANG PANGUNAHING DAHILAN NG

KAHIRAPAN NG SAMBAYANANG PILIPINO

Ang imperyalismong US ang pangunahing nakikinabang atpinakamapagpasyang pwersang nagtataguyod sa kasalukuyangnaghaharing sistema sa Pilipinas.

1. Ano ang imperyalismo?

Ang imperyalismo ay ang monopolyong yugto ng kapitalismo.Lumitaw ito nang makontrol ng mga monopolyong kapitalistaang ekonomya, pulitika at kultura ng mga pinakaabantengkapitalistang bayan.

Bago lumitaw ang imperyalismo, ang mga kapitalista samauunlad na bayan ay l ibreng nagkukumpitensyahan sapamumuhunan, produksyon, pagbebenta at paggamit sa pautang.Sa panahon ng imperyalismo, nakonsentra sa kamay ng iilangmalaking kapitalista ang puhunan sa industriya at bangko nakanilang pinagsanib. Sa gayon, nakokontrol nila ang buu-buong

MKLRP 95

mga industriya at nakapagdidikta sila ng laki ng produksyon,presyuhan at pagpapautang.

Hawak ng mga monopolyong kapitalista ang mga pamilihan,pinagmumulan ng hilaw na materyales, modernong teknolohiyaat bihasang paggawa (skilled labor). Pati ang kapalaran ng masmaliliit na kapitalista ay mapagpasyang naiimpluwensyahannila.

Mga halimbawa ng mga monopolyong kapitalista sa US sinaRockefeller at Getty na makapangyarihan sa industriya ng langis,ang grupong Morgan na makapangyarihan sa pagbabangko atang grupong Ford at Du Pont sa pagmamanupaktura ng mgasasakyan.

Ang US ang pinakamalaking imperyalistang kapangyarihansa buong daigdig sa kasalukuyan. Mga imperyalistang bayan dinang Japan, Germany, Pransya at Britanya.

2. Bakit katangian ng imperyalismo ang pananakop at

pagkontrol sa mga atrasadong bayan?

Kailangang-kailangan ng mga imperyalistang bayan ang mgakolonya at malakolonya. Ang mga bayang ito ang pinagkukunanng murang hilaw na materyales, pinagtatambakan ng mgaproduktong yari sa imperyalistang bayan at pinagdadalhan ngsobrang kapital . Mula sa pamumuhunan, kalakalan atpagpapautang sa mga atrasadong bayan, nagkakamal ang mgaimperyalista ng supertubo.

Kung wala ang mga kolonya at malakolonya, hindimapapanatili ng mga imperyalistang bayan ang mabilis napagpapalawak sa produksyon at kalakalan at ang pagkakamalng supertubo sa pamumuhunan. Kung hindi mapapanatili angmga ito, matatalo sila sa pakikipagkumpitensya sa ibangimperyalistang bayan at babagsak ang negosyo nila.

96 MKLRP

Kaya sa panahon ng imperyalismo, pinaghahati-hatian ngmga imperyalistang bayan ang daigdig. Nakabatay sa lakasng kanilang ekonomya at militar ang lawak ng teritoryongsakop ng bawat imperyalistang kapangyarihan.

Pinakamalawak ang nasasakupan ng imperyalismong US sabuong mundo. Kontrolado nito ang Amerika Latina atmaraming bayan sa Aprika at Asya tulad ng Thai land,Indonesia, Timog Korea at Pilipinas. Saklaw ng dominasyonng imperyalismong US maging ang ilang mas mahihinangimperyalistang bayan. Ang Germany, Japan, Britanya at Pransyanaman ay may sariling mga teritoryo sa Aprika at Asya.

Bago ganap na gumuho ang Unyong Sobyet noong 1991,kumilos ito bilang isang imperyal istang kapangyarihan.Nanakop at nagsamantala ito sa Silangang Europa, Afghanistan,Ethiopia at iba pa.

3. Bakit nangangahulugan ng gera ang imperyalismo?

Kakambal ng imperyalismo ang gera at pagpapalakas sa militar.Kakabit ito ng pagtatanggol at pagsusulong ng mga imperyalistasa kanilang mga interes sa ekonomya sa sariling bayan, sa kanilangmga kolonya at mala-kolonya at sa buong daigdig. Dalawangdigmaang pandaigdig na ang naganap dahil sa pag-aagawan ngmga imperyalistang kapangyarihan sa teritoryo.

Nakikipaggera ang isang imperyalistang bayan at lagingnaghahanda sa pakikipaggera sa ibang imperyalistang bayan paraipagtanggol ang paghahari nito sa sakop na mga teritoryo at mang-agaw ng bagong mga teritoryo.

Ginagamit ng mga imperyalista ang lakas sa militar parasupilin ang mga mamamayan sa mga kolonya at malakolonya atsugpuin ang mga rebolusyonaryong kilusan at pakikibaka sa mgaito. Para magparami ng kolonya at malakolonya, pangunahingginagamit ng mga imperyalista ang digmang mapanalakay.

MKLRP 97

Para ipagtanggol at patatagin ang paghahari sa sariling bayan,sinusupil ng imperyalista ang rebolusyonaryong kilusan atpakikibaka ng lokal na mamamayan, laluna ng uring manggagawa.

Isang malaking negosyo ng mga imperyal ista angmanupaktura at pagbebenta ng mga armas at kagamitan sa digma.Halimbawa, noong 1950-1979, kumita ang US ng $22.5 bilyonsa pagbebenta ng tangke, missile, kanyon, barko, eroplano, jet,helikopter at iba pa. Kalahati ng sandatang pandigma nainiluluwas sa iba’t ibang bansa sa daigdig ay nagmumula sa US.Mayroon din itong 10,600 nuclear warheads.

4. Kaaway ba ng sambayanang Pilipino ang mamamayan

ng mga imperyalistang bayan?

Hindi. Ang mamamayan sa mga imperyalistang bayan aypinagsasamantalahan at inaapi ng mga monopolyong kapitalistaat mga tauhan nila sa gubyerno at militar. Mga manggagawa angmayorya sa kanila.

Laging naghahanda sapakikipaggera ang mgaimperyalistang bayan labansa isa’t isa para ipagtanggolang paghahari sa kani-kanilang mga teritoryongsakop.

98 MKLRP

Magkatulad sa saligan ang kalagayan nila at ng sambayanangPilipino sa ilalim ng paghahari ng imperyalismo. Dahil iisa angkaaway, dapat si lang magkapit-bisig para ibagsak angimperyalismo sa buong daigdig.

5. Paano kinokontrol ng imperyalismong US ang Pilipinas?

Mahigit sandaang taon nang nasa ilalim ng kapangyarihan ngimperyalismong US ang Pilipinas. Mula 1900-1946 ang tuwirano kolonyal na paghahari at 1946 hanggang kasalukuyan ang di-tuwiran o malakolonyal na paghahari ng imperyalismong US sabayan. Makikita ito sa:

a. Larangan ng ekonomya

i. Paghawak ng mga monopolyong kapitalista ng US saestratehikong mga industriya sa Pilipinas tulad ng industriyang petrolyo, bangko at pananalapi, komunikasyon,transportasyon at mina. Sa gayon, epektibo nilangnakokontrol ang takbo ng ekonomya.

Halimbawa ang industriya ng petrolyo. Hawak nila angmalaking bahagi ng paghahakot ng langis mula sa ibang bayan,pagrerepina rito, pagbebenta ng gasolina at iba pangproduktong petrolyo, gayundin ang explorasyon at pagmiminang langis sa loob ng bayan. Galing sa langis ang mahigit 90%ng pangangailangan sa enerhiya ng Pilipinas. Sa gayon, maykontrol sila sa pagtakbo ng mga industriya sa Pilipinas. Kayaang malaking pagtubo ng mga dayuhang monopolyo sa langisay mahalagang salik sa mabilis na pagtaas ng presyo ng mgabilihin.

Kontrolado rin ng mga monopolyong kapitalistang US atlokal na sangay ng mga kumpanya nila ang mga negosyo sagulong at goma, gamot, abono, pagmimina, mabigat namakinarya, transportasyon, komunikasyon, sasakyan, bangkoat iba pa. Kontrolado ng mga imperyalistang Amerikano ang

MKLRP 99

mahahalagang pangangailangan ng Pil ipino mula sasinapupunan hanggang sa libingan.

ii. Patuloy na pagkatali ng ekonomya ng Pilipinas saeksport at import.

Sa matagal na panahon, hinubog ng imperyalismong USang ekonomya ng bayan para manatiling nakaasa sa eksportng hilaw na materyales at import ng yaring mga produkto. Sasaligan, nagpapatuloy ang istrukturang ito ng ekonomya.

Ang kalakalang panlabas ng bayan ay nakasentro sa US samatagal nang panahon. Nitong mga nakaraang taon, nagingimportanteng kakalakalan ng bayan ang Japan. Dahil saganitong sitwasyon, mapagpasyang naiimpluwensyahan ngnabanggit na mga bayan ang takbo ng ekonomya ng Pilipinas.Namamanipula ng mga ito ang presyo’t kantidad ng hilaw namateryales na binibili nila at ang presyo’t kantidad ng yaringmga produktong ibinibenta nila sa Pilipinas.

Patuloy na pinapa-natili ng imperyalis-mong US ang ekonom-ya ng Piilipinas nanakaasa sa eksport nghilaw na materyales atimport ng yaring mgaprodukto.

100 MKLRP

iii. Pagkatali ng piso sa dolyar.

Ito’y resulta ng pagsandig ng ekonomya ng bansa sapakikipagkalakalan sa US. Kasangkapan ito ng imperyalismongUS para patuloy na makontrol ang ekonomya ng Pilipinas.

Ang katatagan ng piso ay matagal nang nakaasa sa laki ngdolyar na naiipon at kinikita ng bansa. Dahil dito, kailangangpatuloy na paramihin ang eksport ng Pilipinas para kumitang sapat na dolyar. Apektado ng mga patakaran ng gubyernongUS kaugnay ng dolyar ang halaga at katatagan ng piso. Sapagtiyak na nakasentro sa pagpaparami ng kitang dolyar angmga pagbabalak ng Pilipinas sa ekonomya, naseseguro ngmga imperyalistang US na may dolyar na ipambabayad samga import ng bayan, madaling naipagpapalit sa dolyar angsupertubo nila sa pagnenegosyo rito at may pansweldo samga Amerikanong tauhan at upisyal nila sa Pilipinas.

iv. Pagkabaon ng Pilipinas sa utang sa mga dayuhan.

Dahil laging kapos ang dolyar na kinikita ng Pilipinas saeksport, kailangang taun-taon itong mangutang nang malakisa mga dayuhan. Kung hindi, walang ipambabayad sa mgaimport na mahalaga sa pagtakbo ng buong ekonomya, sapagpapalakas ng reaksyunaryong armadong pwersa at sapagpapatupad ng iba’t ibang proyekto ng gubyerno. Wala ringsapat na dolyar na maipambabayad sa mga obligasyon ngPilipinas sa ibang bayan.

Lahat ng utang ng Pilipinas sa mga dayuhan ay maykalakip na mabibigat na kundisyon. Kaya palalim nangpalalim ang pagkabaon ng ekonomya sa utang.

b. Sa larangan ng pulitika

i. Kontrolado ng imperyalismong US ang papet na gubyernoat ang reaksyunaryong armadong pwersa ng Pilipinas.

MKLRP 101

Ang imperyalismong US ang ultimong nagpapasya sa pagpiling mga pangunahing humahawak ng kapangyarihan sareaksyunaryong gubyerno. Para magawa ito, ginagamit ngimperyalismong US ang kapangyarihan sa ekonomya ng bayan,kontrol sa masmidya sa loob at labas ng bayan, at kapangyariha’tkontrol sa reaksyunaryong armadong pwersa ng Pilipinas.

Umaasa nang malaki ang papet na armadong pwersa sa tulongna armas, kagamitang pandigma at pagsasanay mula saimperyalismong US. Mayroon ding mga Amerikanong“tagapayong militar” sa mahahalagang departamento ngreaksyunaryong hukbo. Ang mga “tagapayong” ito ay direktangnakikialam sa estratehikong pagpaplano at paniniktik ngreaksyunaryong hukbo.

2) Nagpapatuloy ang pagpupusisyon ng mga tropangAmerikano at kagamitang pandigma ng US sa Pilipinassa ilalim ng Access and Cross-Servicing Agreement (ACSA),US-RP Mutual Defense Treaty (MDT) at US-RP Militar y

Assistance Agr eement (MAA), Visit ing Forces Agr eement

(VFA) at Mutual Logistics Support Agreement (MLSA).

Ang imperyalismong US ang ultimong nagpapasya sa pagpili ngmga pangunahing humahawak ng kapangyarihan sareaksyunaryong gubyerno.

102 MKLRP

Dati, may mahigit 20 base militar ang imperyalismong USsa Pilipinas. Pinakamalaki ang Clark Air Base sa Angeles,Pampanga, at Subic Naval Base sa Olongapo, Zambales.Ginamit ang mga ito sa pananalakay sa mga mamamayan ngAsya at sa pagtatanggol sa mga interes ng imperyalismongUS sa Pilipinas at sa mga kalapit-bayan.

Sa mga base militar, asal-hari at di sakop ng mga batas ngPilipinas ang mga tropa ng US. Sa kabilang banda, tinatratongalipin ang mga Pilipinong nagtatrabaho rito. Ang ibang Pilipinonaman ay pinagbawalang lumapit at pumasok sa lupaing sakopng mga base gayong sila dapat ang nakikinabang dito.

Noong 1991, hindi naaprubahan ang bagong tratadongmagpapalawig sa pananatili ng mga base militar. Kayanalansag ang lahat ng base at instalasyong militar ng US saPilipinas.

Gayunman, nananatili ang bisa ng MDT at MAA. Sa ilalimng una, maaari pang gamitin ng US ang Subic at Clark sangalan ng kooperatibong mga operasyon (cooperat ive

operations). Sa ikalawa, nananatili ang JUSMAG na siyangpangunahing tagasanay militar ng reaksyunaryong armadongpwersa at ang mga kasunduan sa pagbili o tulong na mgaarmas at kagamitang pandigma.

Sa i lal im ng ACSA, makapanghihimasok ang mgadayuhang pwersang militar kahit sa anumang parte ngPilipinas. Ipinatupad ang ACSA ng rehimeng US-Ramos sabisa ng isang ehekutibong kasunduan upang lusutan ang isangpormal na kasunduang kailangang aprubahan sa senado.Pinagtibay ng ACSA, sa pamamagitan ng VFA, ang walanglimitasyong pagpasok ng tropang US, barkong pandigma atiba pang kagamitang pandigma at karapatan sa mgainstalasyong militar. Sa pamamagitan ng VFA bukas ang

MKLRP 103

Pilipinas sa pagpasok ng mga ipinagbabawal na sandatangnukleyar, kemikal at biological. Isang pagtatakwil ito sakasunduan sa base noong 1991.

Mas pinahigpit ang pampulit ikang kontrol ngimperyalismong US sa Pilipinas sa pamamagitan ng MLSAnoong 2002 sa ilalim ng rehimeng Macapagal-Arroyo. Saklawng MLSA ang batayang katangian ng isang operasyunal nabase—bukas sa paggamit ng lahat ng daungan at mgapasilidad militar sa buong bansa, lahat ng uri ng hayag atl ihim na mga aktibidad gaya ng mga pagsasanay atehersisyong militar, mga operasyon at iba pang pagtatalagasa ilalim ng MDT, VFA, MAA. Sa batayan, binubuksan ngMLSA ang pinto sa dagdag pang interbensyon ng US at higitna inilalapit ang Pilipinas sa mga gerang agresyon ngimperyalismong US.

Patuloy ding hinihikayat ng US ang papalaking papel ngimperyalismong Japan sa pag-ayuda sa US sa pagpapanatiling dominasyon nito sa Pilipinas. Pero patuloy na tumitindiang kumpetisyon ng US at Japan.

k. Sa larangan ng kultura

Laganap ang imperyal istang kultura sa Pi l ipinas.Ipinapalaganap sa bayan ang mga ideyang palasamba atpalaasa sa imperyalismong US. Binibigyang katwiran ng mgaito ang patuloy na pagkontrol at pagsasamantala ngimperyalista sa sambayanang Pilipino. Itinataguyod ang mgapananalakay at panghihimasok ng imperyalismong US saibang bayan. Samantala, pilit na pinapatay ang diwangmakabayan at anti-imperyalista ng mga Pilipino.

Para ipalaganap ang imperyalistang kultura, itinataguyodang paggamit ng Ingles sa mga eskwelahan, negosyo at sagubyerno. Lubusang ginagamit ang mga paaralan sa

104 MKLRP

pamamagitan ng pagkontrol sa mga kurikulum at mga libro.Mahalagang kasangkapan din ang mga sine, dyaryo,telebisyon, panitikan at sining.

d. Sa larangan ng ugnayang panlabas

Dinidiktahan ng imperyalismong US ang patakarangpanlabas ng papet na gubyerno. Saligang katangian ngpatakarang ito ang pagiging sunud-sunuran sa mga patakaranat programa ng imperyalismong US sa ugnayang pandaigdig.Sa mga kapulungang internasyunal, ang mga kinatawan ngpapet na gubyerno ay parang mga lorong umuulit atnagtataguyod sa paninindigan at pananaw ng gubyernong US.

i. Mula 1946, sinuportahan ng papet na gubyerno ang mgapakana ng imperyalismong US sa buong mundo. Mgahalimbawa ang pagtatayo sa estadong Israel, kampanyanganti-Tsina, mga digmang mapanalakay sa Korea, Indotsina,at Iraq, kampanya para gawing lehitimo ang “Malaysia,” atmuling pagbuhay sa militarismong Hapones.

ii. Nagpadala ang papet na gubyerno ng mga sundalongPilipino sa Korea noong dekada 1950, sa Byetnam noongdekada 1960 at 1970 at sa Middle East, Kampuchea noongdekada 1990. Nais panatilihing ligtas ang mundo para samalalaking negosyo ng imperyalismong US.

iii. Bumubuntot ang papet na gubyerno sa pusisyon ngimperyalismong US sa kampanya sa ratipikasyon ng GATT/WTO, pagbubuo ng Asia-Pacific Economic Cooperation(APEC) at iba pang usaping pandaigdig.

iv. Pagsuporta ni Macapagal-Arroyo sa “gera laban saterorismo” ng kanyang among si George W. Bush, kasamana ang pananalakay sa Afghanistan (2001) at Iraq (2003),panunupil at panggigipit sa mga tinaguriang “buhong naestado,” pagdedeklarang foreign terrorist organizations maging

MKLRP 105

ang mga rebolusyonaryong grupo o partido, na nakikibakapara sa tunay na demokrasya at pambansang paglaya tuladng NDFP.

6. Paano pinagsasamantalahan ng imperyalismong US ang

sambayanang Pilipino?

Walang-habas na pinagsasamantalahan ng imperyalismong USang sambayanang Pilipino. Nanghuhuthot ito ng limpak-limpakna tubo mula sa pawis at dugo ng mamamayan.

Tatlong pangunahing paraan ang ginagamit ng imperyalismongUS sa pagpiga at pagsasamantala sa sambayanang Pilipino: kolonyalna kalakalan, tuwirang pamumuhunan at pagpapautang.

a. Kolonyal na kalakalan

Binibili ng imperyalismong US ang mga eksport ng Pilipinassa napakamurang halaga at nagbebenta naman dito ng mgaprodukto sa napakataas na presyo. Sa kalakalang ito, laginglugi ang Pilipinas habang limpak-limpak namang tubo angnapupunta sa mga imperyalista. Nagagamit din ng mgaimperyalista ang kolonyal na kalakalan para sikretongmakapaglabas ng dagdag pang tubo mula sa kanilang mgakumpanya sa Pilipinas.

Dahil sa kontrol nila sa mga produkto at pamilihan,naididikta ng mga monopolyong kapitalista ang presyo ngmga kalakal. Itinataas o ibinababa nila ito para makuha angpinakamalaking pakinabang. Resulta ng ganitong kontrol,halimbawa, ang pabigla-biglang pagtaas at pagbulusok ngpresyo ng mga produktong niyog na isa sa pangunahingpinagmumulan ng kitang dolyar ng Pilipinas.

Isang mekanismo ng mga imperyalista ang transfer pricing

para magkamal ng dagdag na supertubo. Itinataas sa tunaynitong halaga ang inililistang halaga ng mga makinarya, hilaw

106 MKLRP

na materyales, transportasyon at mga kasangkapan naisinusuplay sa mga lokal na subsidyaryo ng mgaimperyalistang kumpanya. Idinideklara pang lugi angsubsidyaryo at ang mother company naman ay nakakaiwas samga buwis, pagpapataas sa sahod ng mga manggagawa atiba pang obligasyon ng kumpanya.

Dahil laging lugi sa pakikipagkalakalan sa mga dayuhan,paulit-ulit ang depisit sa kalakalang panlabas ng Pilipinas.Palaging mas malaki ang gastos sa import kaysa kinikita saeksport. Ang taunang depisit sa kalakalang panlabas ngPilipinas ay patuloy na tumataas; umabot ito sa pitong bilyongdolyar noong 1994. Para mapunuan ito, nangutang angPilipinas sa mga dayuhan at sa lokal na pribadong sektor.

Patuloy at mabilis na tumataas ang presyo ng mga bilihinsa bayan dahil sa pagmahal ng mga import at pagpaparamisa eksport. Resulta ng huli ang kulang na suplay para sa lokalna pangangailangan.

b. Tuwirang pamumuhunan

Ang mga monopolyong kapitalistang US ay nagtatayo saPilipinas ng mga sangay ng kanilang mga korporasyon o kaya’ynakikisosyo sila sa malaking burgesyang kumprador.

Sa ganitong paraan, napapaliit nila ang kanilang gastos saproduksyon, napapalaki ang kanilang tubo at lalo pangnapapahigpit ang kontrol sa ekonomya. Sinasamantala nilaang murang lakas-paggawa sa bayan. May iba’t ibangkaluwagan pa sila sa buwis at pagnenegosyo na ibinibigay ngpapet na gubyerno. Nakakatipid sila sa gastos sa paghakotng mga produktong ibinebenta nila sa Pilipinas at kalapit namga bayan.

Sa industriya ng bakal, halimbawa, ang karaniwangsahod ng isang manggagawang Amerikano ay mahigit na

MKLRP 107

35 ulit na mas malaki sa sahod ng isang manggagawangPilipino.

Taun-taon, dambuhalang tubo ang iniuuwi ng mgakumpanyang US. Sinabi mismo ng embahada ng US saPil ipinas na sa bawat dolyar na ipinapasok ng mganegosyanteng Amerikano, apat na dolyar ang inilalabas nila.Tiyak na mas malaki pa ang totoo.

Dagdag pa, ginagamit nang husto ng mga monopolyongkapitalista ng US ang pangungutang sa mga bangko rito paramabilis na makapagpalawak ng negosyo. Sa bawat dolyar naipinapasok sa Pilipinas ng mga negosyanteng Amerikano,umuutang sila ng $8.33 sa lokal na mga bangko at institusyongpinansyal.

Ayon sa tala ng Bangko Sentral ng Pilipinas, 2.56 bilyongdolyar ang dayuhang puhunang pumasok sa bayan mula 1970-87. Ang lumabas na kapital naman sa panahon ding iyon ay3.75 bilyong dolyar. Kaya may netong lumabas na kapital namga 1.19 bilyong dolyar.

k. Pagpapautang

Sadyang ibinabaon ng imperyalismong US ang Pilipinassa utang. Mula sa pagpapautang sa Pilipinas, tumutuboang mga imperya l i s ta ng malak ing interes a tnakakapagdikta ng mga kundisyong nagpapaluwag pa sapandarambong at lalong nagpapahigpit ng kontrol nila sa

108 MKLRP

bayan. Kabilang dito ang mga pautang para sa mgaproyektong tuwirang pakikinabangan ng mga empresangimperyalista.

Sa taong 2003 umabot sa $55.8 bilyon ang utang ngPilipinas sa mga dayuhan. Nang bumagsak ang halaga ngpiso mula P45:$1 patungong P55:$1 ay nadagdagan ngmahigit sa P1 bilyon ang utang ng Pilipinas nang walangtinatanggap na perang inutang. Sa populasyong 82 milyon,ang bawat Pilipino ay may utang na mahigit P37,500.

Bawat malaking pangungutang ng Pilipinas sa mgadayuhan ay may kakabit na mabibigat at makaisang-panigna kundisyon. Mga halimbawa ng mga kundisyong ito ang:pagpapababa sa halaga ng piso, liberalisasyon ng import,pagbibigay ng iba’t ibang kaluwagan sa mga dayuhangnamumuhunan, mabilis na pagpapataas sa mga buwis,presyo ng kuryente at tubig, at pagpapanatiling mababa ngsahod.

Nitong huli, idinagdag na kundisyon ang deregulasyon ngekonomya. It inatakda nito ang di pakikialam atpamumuhunan ng gubyerno sa ekonomya. Kabilang dito angpag-aal is ng subsidyo o suporta sa agrikultura atpagsasapribado ng mga korporasyon ng gubyerno. Bukod pa,ginagawang pleksible ang mga patakaran sa paggawa,ipinagbabawal ang mga unyon, pinalalaki ang bilang ng mgamanggagawang kontraktwal at pinapawalambisa angminimum na sahod.

Ang buong bigat ng pagsasamantala ng imperyalismongUS at iba pang mga dayuhang monopolyong kapitalista aybinabalikat ng mamamayang Pilipino. Sila ang pinahihirapanng napakababang sahod, mabilis na pagtaas ng presyo ng mgabilihin, mabigat na pasaning buwis at pagkaatrasado ng buongekonomya.

MKLRP 109

B. ANG PYUDALISMO BILANG UGAT NG KAHIRAPAN NG

SAMBAYANANG PILIPINO.

1. Ano ang pyudalismo?

Pyudalismo ang sistema ng produksyon na ang pangunahingpwersa sa produksyon ay mga magsasaka at ang lupangbinubungkal nila. Saligang katangian ng pyudal na relasyon saproduksyon ang matinding pang-aapi at pagsasamantala ng uringpanginoong maylupa sa masang magsasaka. Sa sistemang pyudal,ipinabubungkal sa masang magsasaka ang malalawak na lupaingpag-aari ng mga panginoong maylupa. Pinagbabayad ang una ngnapakataas na upa sa lupa.

2. Ano ang mga palatandaan ng pag-iral ng pyudalismo sa

Pilipinas?

Mahigit 400 taon nang umiiral ang pyudalismo sa Pilipinas.Mga palatandaan ng patuloy pang pag-iral nito ang sumusunod:

a. Pag-aari at kontrol o monopolyo ng iilang panginoong

maylupa sa malalawak na lupain at kakulangan o

kawalan ng lupa ng masang magsasaka

110 MKLRP

Noong 1968, may nakatalang humigit-kumulang sa 10,800malalaking panginoong maylupa. Nagmamay-ari sila ng mula50 hanggang mahigit isang libong ektaryang lupain. Humigit-kumulang tatlong milyong ektarya ang kabuuang sukat ngkontrolado nilang lupain. Mababa ito nang kaunti lamang sakalahati (50%) ng kabuuang sukat noon ng lupang sakahanng Pilipinas.

Ganito ang pagkakahanay nila batay sa lawak ng pag-aaringlupa:

LAWAK NG LUPAIN

(ektarya)

BILANG NG

PANGINOONG MAYLUPA

50 - 199

200 - 499

500 - 1,000

Mahigit 1,000

8,914

1,228

417

204

Bukod dito, mas marami pang mga panginoong maylupaang nag-aari ng 49 ektarya pababa. Sa mga lupaingtinatamnan ng palay at mais, halimbawa, halos lahat ng mgapanginoong maylupa ay nag-aari ng mas mababa sa 50ektarya ng lupain. Samantala, mahigit sa 1,500,000 ektaryaang mga taniman ng palay at mais na pag-aari ng mgapanginoong maylupa.

Ganito rin sa industriya ng niyog. Sa isang pag-aaral saindustriya, 20% lamang ng mga niyugan sa bansa angpinaghahati-hatian ng 3.4 milyong magsasaka atmanggagawang bukid, samantalang ang 80% ay pag-aari ngmga malalaking panginoong maylupa.(Ang Bayan, Oct. 2001)

MKLRP 111

Sa kabuuan, walang esensyal na pagbabago ang kaayusangito, bagkus patuloy pang lumalawak ang lupang pag-aari nguring panginoong maylupa.

Si Danding Cojuangco, na nakaangkin ng malaking bahaging coco levy at numero unong kroni ng rehimeng Marcos,Estrada at Arroyo ay t inatayang nagmamay-ari atkumukontrol ng ilang daang libung ektaryang lupa nanatatamnan ng iba-t-ibang pananim tulad ng cassava, mangga,niyog, mais (para sa feeds), tubo at iba pa. At patuloy pa itongnangangamkam ng lupain sa iba’t ibang dako ng kapuluan.

Sa huwad na reporma sa lupa ng rehimeng Aquino atRamos, idineklarang saklaw ng reporma ang 10.3 milyongektaryang lupain mula sa kabuuang 13.3 milyong ektaryanglupaing agrikultural. Mula dito ay makikita ang nagpapatuloyna malubhang problema sa kontrol ng mga panginoongmaylupa sa lupaing agrikultural.

LAKI NG PAG-AARING LUPAIN NG ILANG PINAKAMALALAKING

PANGINOONG MAYLUPA NOONG 2000

Lugar

Negro, Pangasinan,

Isabela at Mindoro

Isabela

Nueva Ecija

Batangas

Isabela

Laguna

Nueva Ecija

Tarlac

Mindanao

Ektarya

19,000

150,000

9,700

8,500

11,000

7,100

7,000

6,000

4,500

Hasyenda/Panginoong may lupa

Danding Cojuangco

Pamilya Dy at Danding Cojuangco

Plantasyon ng cassava

Hacienda Roxas

Hacienda de los Santos

ANCA Corp. (dummy ni Danding)

Hacienda San Antonio

at Sta. Isabel

Hacienda Yulo

Pamilya Tinio

Hacienda Luisita

Pamilya Floirendo

112 MKLRP

Bunga ng ganitong balangkas ng pagmamay-ari sa lupangagrikultural, laganap ang kawalan ng lupang pag-aari okakulangan sa lupang sinasaka ng mga magsasaka. Noong1985, 40% ng kabuuang bilang ng magsasaka ang mgakasamá. Bukod dito, 30% ang nagsasaka ng mga lupangpublikong walang titulo. Ang natitirang 30% ay nagbubungkalng sariling maliliit na parsela ng lupa. Ibig sabihin, sa bawatsampung magsasaka, pito ang walang sariling pag-aaring lupaat ang apat sa pitong ito ay mga kasama.

Ayon sa Statistical Yearbook 1991, ang kabuuang bilangng mga kasamá, (share tenants, leaseholders, at CLT holders) ayaabot sa 42.5% at nanatiling 70% ng mga magsasaka angwalang sariling lupa. Lumalala pa ang kawalan ng lupa dahilsa patakarang pagbawi ng mga CLT, land use at crop conversion

magmula sa rehimeng Ramos hanggang sa kasalukuyan.

Sa mga lupang natatamnan ng palay at mais, mas maramiang bilang ng mga panginoong maylupang nag-aari ng mababasa 50 ektarya bawat isa. Pero malawak-lawak ang kabuuangeryang saklaw ng mga ito. Karaniwan, hinahati-hati ang mgalupa nila sa malil i it na parsela at ipinapaupa sa mgamagsasaka. Dito, umaabot ng mula 60% hanggang 75% ngmga magsasaka ang nakikisama.

Kung ibibilang pa ang mga manggagawang bukid nanagnanais magbungkal ng lupa, aabot sa 85% ng kabuangpwersang paggawa sa agrikultura ang walang sariling lupa.Ayon mismo sa reaskyunaryong gubyerno, 80% ng lupangagrikultural ang pag-aari ng 20% lamang ng populasyon. NoongAgosto 1992, inamin mismo ni Presidente Ramos na “lima’tkalahating porsyento (5.5%) ng mga panginoong maylupa angnagmamay-ari ng 44% ng lahat ng lupang sakahan.”

Matingkad na nailalarawan ng mga ito kung gaano kalubhaang problema sa lupa ng masang anakpawis sa agrikultura.

MKLRP 113

b. Laganap na pagsasamantalang pyudal

Nananatiling laganap ang pagsasamantalang pyudal tuladng napakataas na upa sa lupa, usura at pang-aalila sa masangmagsasaka.

Kinikikilan ang masang magsasaka ng upa sa lupa sa anyong hatian sa ani o buwisan. Mula 50% hanggang 80% ng aniang napupunta sa mga panginoong maylupa. Katiting nabahagi lamang ng ani ang natitira sa mga magsasaka.

Dahil hindi nakakasapat ang parteng nakukuha nila sa ani,ang mga magsasaka ay napipilitang mangutang sa mga usurerona karaniwang mga panginoong maylupa rin. Sandaangporsyento (100%) o higit pa bawat anihan ang kalimitanginteres sa pautang. Sa isang taon, aabot ito ng hanggang 300%.

Sapilitang inaalila ng mga panginoong maylupa ang mgamagsasaka o pinagtatrabaho sila nang walang bayad atpinagbibigay pa ng tributo. Ipinapatawag anumang oras angmga kasama at pamilya nila para gawin ang anumang iutosng mga panginoong maylupa.

Mula 50% hanggang 80% ng ani ang napupunta sa mga panginoong maylupahabang k`atiting na bahagi lamang ng ani ang natitira sa mga magsasaka.

114 MKLRP

Sa mga lugar na salat sa lupa, mas maraming magsasakaang nagkukumpitensya sa pakikisama at pagtatrabaho sa lupa.Kaya, kahit mas maliit kaysa karaniwan ang lupa ngpanginoong maylupa, kadalasan namang mas matindi angpagsasamantalang pyudal.

k. Atrasado at maliitang pagsasaka sa malaking bahagi

ng kanayunan

Sa malaking bahagi ng kanayunan, laganap ang atrasadoat maliitang pagsasaka. Sa maraming lugar, walang mgapatubig at nakaasa lamang sa ulan ang pagsasaka. Karaniwa’yararo at kalabaw ang gamit sa pagbubungkal ng lupa at mayilang lugar pa nga na hindi gumagamit ng araro. Hindi laganapang paggamit ng pataba at pestisidyo. Maliit ang taunangani.

Maliliit ang karamihan ng mga sakahan sa Pilipinas. Noong1980, 2.8 ektarya ang karaniwang laki ng lahat ng klase ngmga sakahan. Lumiit na ito mula 3.6 ektarya noong 1970.Patuloy pa itong lumiliit. Mas maliit sa 2 ektarya ang mahigit70% ng mga palayan.

Hindi interesado ang mga panginoong maylupa napaunlarin ang paraan ng pagsasaka. Nakukuha nila angkanilang malaking parte sa ani kahit hindi nila paunlarin angproduksyon. Sa lawak ng kanilang lupain at laki ng upa salupa o parte sa ani, sobra-sobra ang pakinabang nila parasuportahan ang kanilang maluhong pamumuhay.

3. Paano naghihirap ang magsasaka sa ilalim ng pananatili

ng pyudalismo sa malawak na kanayunan?

Sa pananatili ng pyudalismo, matinding pinagsasamantalahan angmasang magsasaka sa pamamagitan ng iba’t ibang anyo ng pyudalat malapyudal na pagsasamantala. Kabilang dito ang:

MKLRP 115

a. Pangingikil ng mataas na upa sa lupa

Sa mas maraming lugar, ipinangangalandakan ng mgapanginoong maylupa na 50-50 ang hatian nila ng mga kasamása ani. Sa hatiang ito, ipinapasa ng mga panginoong maylupasa magsasaka ang pagpasan sa mga gastos sa pagsasaka.Kayat ang tunay na lilitaw na hatian ay 60-40 hanggang 80-20 pabor sa panginoong maylupa.

Sakali mang sinasagot ng mga panginoong maylupa angmga gastos sa pagsasaka, tinataasan naman ang halaga ngmga ito para mapalaki ang parte nila sa ani.

Samantala, sa sistemang buwisan, ang takdang tantos ngupa sa lupa ay 25% ng taunang netong ani na nakabatay sa“normal” na ani sa loob ng tatlong taon bago pumasok sakontrata. Obligadong bayaran ito ng kasamá anuman ang laking ani niya, bagyuhin man o pestehin ang pananim. Sasistemang ito, pasan ng magsasaka ang kabuuang gastos sapagsasaka.

b. Usura o pagpapautang sa napakataas na interes

Ginagamit ito ng maraming panginoong maylupa paralalong palakihin ang parte nila sa ani at maremata ang lupang mga magsasakang may lupa. Mula 100% hanggang 150%bawat anihan ang karaniwang interes na ipinapatong nila samga inuutang na pera o butil ng mga magsasaka.

Ang usura ay kakambal ng pyudalismo. Dahil sa matindingpagsasamantala sa masang magsasaka at paghihikahos nila,palagi silang gipit. Para matugunan ang kakulangan sa pagkaino malalaking pangangailangan sa panahon ng kagipitan,napipilitang mangutang sa mga usurero ang mga magsasakakahit sa napakataas na interes. Madalas na wala silangmaipambayad kundi ang parte sa ani o maliit na parsela nglupang pag-aari nila.

116 MKLRP

k. Napakababang pasahod

Karamihan sa mga magsasaka ay nagtatrabaho sa iba paramadagdagan ang maliliit na parte nila sa ani. Bukod sapagsasaka sa inookupang parsela ng lupa, sila’y nakikitanim,nakikiani , sumasama sa mga bangkang pangisda atpumapasok sa sarisaring trabaho. Bilang sahod, tumatanggapsila ng maliit na halaga o maliit na bahagi ng ani kapalit ngisang araw na pagbabanat ng buto. Karaniwa’y mgapanginoong maylupa at mayamang magsasaka ang umaarkilasa serbisyo nila.

Marami sa mga pana-panahong manggagawang bukid samga asyenda ng tubo at mga plantasyon ng mga dayuhangkorporasyong agrikultural tulad ng sa pinya ay mga magsasakarin. Dumaranas sila ng napakababang pasahod at biktima ngsistemang kabo at usura.

d. Pang-aalila at tributo

Anumang oras, ipinapatawag ng panginoong maylupa angkanyang kasama o ang asawa o anak nito, para utusan saiba’t ibang gawain.

MKLRP 117

Karaniwan ang pagpapalinis ng bahay at bakuran atpagpapatrabaho sa kusina laluna kapag may handaan.Bukod pa, madalas ding manghingi ang mga panginoongmaylupa ng manok, prutas at iba pang “handog” mula samasang magsasaka. Obl igadong sumunod ang mgamagsasaka. Kung hindi, manganganib silang mapatalsik sasinasakang lupa.

e. Pang-aagaw ng mga panginoong maylupa sa lupa ng

mga magsasaka

Nangingibabaw ang kapangyarihan ng mga panginoongmaylupa sa kanayunan. Kontrolado nila ang reaksyunaryonggubyerno sa mga probinsya at bayan. May sarili silangkinatawan at kuneksyon sa mga nasa poder sa pambansanggubyerno.

Ginagamit nila ang kapangyarihang ito at ang kanilangkayamanan para gipit in at agawan ng lupa ang mgamagsasakang nag-aari ng maliliit na parsela ng lupa. Kunwa’ybibilhin nila ang lupa ng mga magsasaka pero ito naman aysa napakamurang halaga o kaya’y idinadaan sa pekeng mgapapeles at kaakibat na utos ng hukuman na nagliligalisa sapang-aagaw. Mas madalas, tahasang ginagamitan ng dahas atpananakot ang pang-aagaw nila sa lupa ng mga magsasaka.

4. Paano pinahihirapan ng pyudalismo ang buong

sambayanang Pilipino?

Ang pyudalismo ay isa sa mga pangunahing ugat ng kahirapanng sambayanang Pilipino. Ito ang pinakamalaking dahilan ngpagkaatrasado ng ekonomya ng bayan. Dahil tumatanggap ngupa sa lupa na sobra-sobra sa mga pangangailangan at luho nila,walang interes ang mga panginoong maylupa sa pagpapaunladng pamamaraan ng pagsasaka. Kaya ang agrikultura, na esensyalna basehan ng industriyalisasyon, ay nananatiling atrasado.

118 MKLRP

Dahil sa monopolyo sa lupa at atrasadong pagsasaka,maraming taganayon ang pwersadong pumunta sa kalunsuranpara maghanapbuhay. Sa ka lag ayang sobra-sobra angnagkukumpitensyahan sa limitadong oportunidad sa trabaho,l a long nakakapagd ik ta ang mga dayuhan a t loka l nakapitalista ng mababang sahod at di-makataong kundisyonsa paggawa.

At dahil pinaghihikahos ng pyudalismo ang pinaka-malaking bilang ng mamamayan – ang mga magsasaka–limitado ang pamilihan ng mga produkto ng industriya sa loobng bayan. Kaya malak ing hadlang ang pyuda l i smo saindustriyalisasyon at tumutulong ito para lalong makontrolng mga dayuhang monopolyong kapitalista ang ekonomya ngbansa.

5. Bakit pyudalismo ang baseng panlipunan ng

imperyalismo?

Sa agrikultura ng Pilipinas, umiiral ang lumang pyudal na paraanng produksyon kaagapay ng kapital istang pagsasaka.Pangunahing nakatuon ang huli sa produksyon ng eksport namga pananim na kailangan ng US at ibang bayang kapitalista.Gayunman, mas malawak pa rin ang mga sakahang ginagamitanng lumang pyudal na paraan ng produksyon kaysa mga sakahangkapitalista.

Ang pyudalismo ay pinananatili ng imperyalismong US parapamalagiing naghihirap ang malawak na sambayanan, supilin angpinakamalaking uri, ang uring magsasaka, at manipulahin angatrasadong kalagayan ng bayan. Sa gayon, napapakinabangan nitoang murang paggawa at murang hilaw na materyales. Nasaproteksyon naman ng imperyalismong US ang pananatili sakapangyarihan ng mga panginoong maylupa. Kaya sinasabi nabaseng panlipunan ng imperyalismong US ang katutubongpyudalismo.

MKLRP 119

K.ANG BURUKRATANG KAPITALISMO BILANG UGAT NG KAHIRAPAN

NG SAMBAYANANG PILIPINO

1. Ano ang burukratang kapitalismo?

Ang burukratang kapitalismo ay ang pagpapatakbo sa gubyernonang parang negosyo at para sa pagpapayaman ng mga nakauposa kapangyarihan.

Ang malalaking burukrata o upisyal ng reaksyunaryonggubyerno ay pawang mga kinatawan at bahagi ng uring malakingburgesyang kumprador at uring panginoong maylupa. Ginagamitnila ang kapangyarihang pampulitika para magsilbi sa mgadayuhang imperyalista, malaking burgesyang kumprador at mgapanginoong maylupa. Kasabay nito, kinakasangkapan nila angkanilang pusisyon para mangurakot at magpalawak ng pag-aaringlupa at negosyo.

Lahat ng papet na presidente, mula kay Quezon hanggangkay Arroyo, ay mga burukratang kapitalista. Gayundin angkaramihan sa mga nangungunang burukrata sa pamahalaangpambansa, probinsyal at munisipal.

2. Paano pinahihirapan ng burukratang kapitalismo ang

sambayanang Pilipino?

Bilang isang salot na kakawing ng imperyalismo at pyudalismo,ang burukratang kapital ismo ay malaking pasanin ngmamamayan. Pinahihirapan ng mga burukratang kapitalista angmamamayan sa pamamagitan ng:

a. Pasismo at pagsupil sa mamamayan

Ang pasismo ay ang marahas na pananalakay at panunupilng reaksyunaryong estado sa mamamayan. Para mapasunodang mamamayan sa gusto ng mga dayuhan at lokal na

120 MKLRP

naghaharing uri, sistematikong sinusupil at kinokontrol silang reaksyunaryong estado. Ang estado ay binubuo ng mgainstrumento sa pamumwersa (hukbo, pulisya, bilangguan,hukuman) at ng gubyernong gumagawa at nagpapatupad ngmga batas. Nilikha ng mga naghaharing uri ang makinarya ngreaksyunaryong estado sa Pilipinas para ipagtanggol angkanilang paghahari.

Espesyal na tungkulin ng mga burukratang kapitalista angdirektang pagpapatakbo ng reaksyunaryong estado. Parasugpuin ang mga kilusan at pakikibaka na naglalayongpalayain ang lipunang Pilipino sa paghahari ng imperyalismo,pyudalismo at burukratang kapitalismo, itinataguyod ng mgaburukratang kapitalista ang pasismo. Ito ang marahas napananalakay at panunupil ng reaksyunaryong estado samamamayan.

Ang pasismo ay ang marahas na pananalakay at panunupilng reaksyunaryong estado sa mamamayan.

MKLRP 121

b. Pagpasok sa mga di-pantay na kasunduan at

pagpapatupad ng mga batas at programa na

nagtataguyod ng pagsasamantala ng mga dayuhan

at lokal na naghaharing uri

Ang mga burukratang kapitalista ang pumapasok at nag-aapruba sa mga kasunduan na nagbibigay sa imperyalismongUS ng karapatan para patuloy na kontrolin at pagsamantalahanang sambayanang Pilipino.

Ang mga burukratang kapitalista ang gumagawa atnagpapatupad ng mga batas na pabor sa mga naghaharinguri at kontra sa mamamayan.

Mga halimbawa ang sumusunod na mga batas: pagbibigayng sarisaring kaluwagan sa mga dayuhan at lokal namalalaking kapitalista, pagliligalisa sa monopolyo sa lupa atpangangamkam ng lupa, pagpapanatiling mababa ang sahodat pagbabawal sa paggigiit ng mga manggagawa ng kanilangmga karapatang mag-unyon at magwelga, at pagliligalisa samga pasistang pananalakay sa mamamayan.

Ang mga burukratang kapitalista ay nagpapatupad ng iba’tibang programang tumutulong sa mga naghaharing uri paralalong makapagsamantala sa mamamayan at makapag-payaman.

122 MKLRP

Halimbawa nito ang magagastos na programa sapagpapalakas sa reaksyunaryong hukbo at sa paggawa ngmga kalsada, daungan, paliparan, dam at tulay. Ang mganaghaharing uri ang nakikinabang sa mga programang ito natinutustusan ng malalaking buwis ng mga mamamayan.

k. Kabulukan sa gubyerno

Laganap ang korapsyon at katiwalian sa buong gubyerno.Sa pagpapatibay ng mga batas, utos at desisyon, tumatanggapng malalaking suhol ang mga burukarata kapitalista. Dahildito, lubos na nasusunod ang bawat naisin ng mga naghaharinguri na may kontrol sa yaman ng bayan.

Sa bawat kontrata, konsesyon, at lisensya, may ibinubulsangpera ang mga burukratang kapitalista. Kinukurakot nila angmalaking bahagi ng pondo ng reaksyunaryong gubyerno.

Minamanipula at kinukunan ng malaking porsyento ngmga burukratang kapitalista ang bawat kontrata sa obraspublikas. Dagdag pa rito, itinatakdang maging suplayer ngmga gagamitin sa proyekto ang kanilang kamag-anak okaibigan, pinalulusot ang wala sa istandard na kagamitan atpagkakagawa basta’t may suhol at gumagawa ng kung anu-ano pang katiwalian para makapangurakot.

Nangangamkam ng lupa ang mga burukratang kapitalista.Kinukuha nila ang mga konsesyon sa malalawak na lupaingpubliko para gawing pastulan, trosohan, minahan osubdibisyon.

Inaagaw nila ang lupa ng mga setler at pambansang minoryasa pamamagitan ng pagmamaniobra sa mga rehistro at titulo.

d. Panlilinlang sa mamamayan

Nili l inlang ng mga burukratang kapital ista angmamamayan para maging maamo at masunurin sa mga

MKLRP 123

naghaharing uri. Inaakit nila ang mamamayan para umasa sagubyerno sa paglutas ng mga problema.

Nagdaraos ng mga eleksyon ang mga burukratangkapitalista para palabasing kagustuhan ng mamamayan angpag-upo nila sa poder. Ginagamit ang eleksyon bilang paraanng pagpili kung aling pangkat ng naghaharing uri anghahawak sa kapangyarihan ng estado.

Kontrolado ng mga burukratang kapitalista ang buongsistema ng edukasyon at masmidya. Ginagamit nila ang mgaito para ipalaganap ang mga ideyang sumasamba sa mgaimperyalista, malalaking burgesyang kumprador at mgapanginoong maylupa. Sa kabilang banda, sinisiraan nila angrebolusyonaryong kilusan at inilalayo ang mamamayan salandas ng rebolusyon.

e. Pagsangkot sa kriminal at iligal na mga aktibidad

Ang kriminal at iligal na mga aktibidad ay isa na ngayongmalaking pinagkakakitaan ng mga burukrata kapitalistakabilang ang matataas na upisyal ng AFP at PNP. Pinapakitalamang nito ang mabilis na pagkitid ng pinag-aagawang yamanng bayan.

Kabilang dito ang kalakalan ng ipinagbabawal na droga,ismagling, operasyon ng mga pasugalan, kidnap-for-ransom,bank robbery, prostitusyon, gun-for-hire at marami pang iba.

Sa pamamagitan ng paggamit ng mataas na pusisyon saestado sila ay tuwirang sangkot o nagbibigay proteksyon samga kriminal na sindikato. Kinakasangkapan din nila angmga kontrarebolusyonaryong taksil para rito.

Malaki ang responsibi l idad ni la sa paglaganap ngkriminalidad at iba pang antisosyal na aktibidad at sa pagtinding imoralidad sa buong bayan.

124 MKLRP

D. ANG PAGSASABWATAN NG TATLONG SALOT SA PAGPAPANATILI

NG LIPUNANG MALAKOLONYAL AT MALAPYUDAL

1. Paano nagsasabwatan ang imperyalismong US,

pyudalismo at burukratang kapitalismo sa pagpapahirap

sa sambayanang Pilipino?

Ang imperyalismong US ang pangunahing nakikinabang atpinakamapagpasyang pwersang nagtataguyod sa kasalukuyangnaghaharing sistema sa Pilipinas. Ito ang nangingibabaw saekonomya ng bayan at kumokontrol sa reaksyunaryong gubyernoat mga armadong pwersa nito. Kung wala ang suporta ngimperyalismong US, hindi tatagal ang naghaharing sistema.

Imperyalismo

Pyudalismo

BurukratangKapitalismo

MKLRP 125

Ang malaking burgesyang kumprador ay bumubuntot atnakikinabang sa kapangyarihan ng mga dayuhang monopolyongkapitalista. Nabubuhay ang malaking burgesyang kumprador sakolonyal na kalakalan, pakikipagsosyo sa mga dayuhangkapitalista, at pakikibahagi sa pakinabang mula sa dayuhangpangungutang. Pangunahing kasangkapan ito ng imperyalismongUS sa pagsasamantala sa sambayanang Pilipino. Itinataguyod ngimperyalismong US ang pangingibabaw ng kapangyarihan ngmalaking burgesyang kumprador sa ekonomya at pulitika ngPilipinas.

Pinangangalagaan din ng imperyal ismong US angkapangyarihan ng uring panginoong maylupa para itaguyod angpaghahari nito sa Pilipinas. Pinapanatili ang pyudalismo parapamalagiing atrasado at nakasandig sa US ang bayan. Sa gayon,nakakapagkamal ng supertubo ang imperyalismong US.

Ang burukratang kapitalismo ay bahagi ng estadong likha ngimperyalismong US at pyudalismo. Pinag-uugnay nito atpinangangalagaan ang interes ng imperyalismo at pyudalismolaban sa pagtutol at pakikibaka ng mamamayan.

Sa halip na ipaglaban ang pambansa at demokratikong mgainteres ng sambayanang Pil ipino, nagl i l ingkod ang mgaburukratang kapitalista sa mga amo nilang dayuhan at pyudalhabang nangungurakot sa pwesto sa gubyerno.

Bunga ng pagsasabwatan ng imperyalismong US, pyudalismoat burukratang kapitalismo, umiiral sa Pilipinas ang lipunangmalakolonyal at malapyudal.

2. Paano naging malakolonyal at malapyudal ang lipunang

Pilipino bunga ng pagsasabwatan ng imperyalismong

US, pyudalismo at burukratang kapitalismo?

Malakolonyal at malapyudal ang lipunang Pilipino ngayon. Angkatayuang ito ay itinatakda ng imperyalismong US, pyudalismo

126 MKLRP

at burukratang kapitalismo na ngayo’y walang habas nanagsasamantala sa malawak na masa ng mamamayang Pilipino.Ang tatlong salot na ito, na bunga ng kasaysayan, ang mgapundamental na suliraning nagpapahirap sa lipunang Pilipino.

Ang malakolonyal na katangian ng lipunang Pilipino aypangunahing itinatakda ng imperyalismong US. Kahit sinasabing mga reaksyunaryo na malaya na ang Pilipinas, hindi ito ganapdahil sila na rin ang kumokontra sa sarili sa pagsasabing“ibinigay” o “ibinalik” lamang ng imperyalismong US angkalayaan ng Pilipinas.

Ang totoo ay patuloy na nilalapastangan ng imperyalismongUS ang pambansang soberanya, at pagkaraang “ibigay” ito,sinigurado ng imperyalismong US na patuloy nitong makokontrolang ekonomya, pulitika, kultura, militar at ugnayang panlabasng Pilipinas. Nakapangikil ang imperyalismong US ng di pantayna mga tratado at makaisang-panig na mga pribilehiyonglumalabag sa pambansang soberanya, integridad ng teritoryo atpambansang mana ng sambayanang Pilipino.

Patuloy na inaangkin ng imperyalismong US ang pribilehiyongbigyan ng armadong proteksyon ang mga lokal namapagsamantalang uri. Kahit may ilusyon ngayon na nagpapasyasa sarili ang kasalukuyang gubyerno, ang mga saligang patakarannito at ang eleksyon at pagnonombra ng pinakamatataas naupisyal ay pangunahing itinatakda ng imperyalismong US.

Ang mga engklabe sa ekonomya na pinaghaharian ng mgaempresa ng US, ang kontrol ng US sa reaksyunaryong armadongpwersa ng Pilipinas, at ang libreng paglabas-masok ng mga tropaat kagamitang pandigmang US alinsunod sa mga tratadongmilitar, ang pinakamalinaw na ebidensya na kolonya pa rin ngUS ang Pilipinas. Maaalis lamang ang kolonyal na kontrol sapamamagitan ng armadong pambansang rebolusyon na naggigiitsa kalayaan ng Pilipinas.

MKLRP 127

Ang malapyudal na katangian ng lipunang Pilipino aypangunahing itinatakda ng pagkubabaw ng monopolyongkapitalismo ng US sa lumang pyudal na paraan ng produksyonsa Pilipinas. Ang kongkretong resulta nito ay ang pagkaagnas atpagkalusaw ng natural na ekonomyang nakakasapat sa sarili nanaging ekonomyang pangkalakal.

Dahil dinidiktahan ng dayuhang monopolyong kapitalismoang ekonomyang pangkalakal, ginagamit ito para pigilan ang pag-unlad ng pambansang kapitalismo at pwersahing mabangkrapang mga may-aring nagbubungkal at tagayari ng handikrap.Ginagamit ang ekonomyang pangkalakal para panatilihin sapyudal na pagkaalipin ang malawak na masa ng mamamayan atkasabay nito’y likhain ang malaking reserbang hukbo ngpaggawa, upang mapanatiling mababa ang presyo ng paggawa.

Sa agrikultura ng Pilipinas, patuloy na umiiral ang lumangpyudal na paraan ng produksyon kaagapay ng kapitalistangpagsasaka, na pangunahing isinasagawa para sa produksyon ngilang pananim na pang-eksport na kailangan ng US at iba pangbayang kapitalista. Subalit di hamak na mas malawak pa rin angmga sakahang ginagamitan ng lumang pyudal na paraan ngproduksyon kaysa mga sakahang kapitalista at mga sakahangpinatatakbo sa paraang kapitalista.

Ang pyudalismo ay pinasisigla at pinananatili ng imperyalismongUS para pamalagiing naghihirap ang malawak na masa ngmamamayan, supilin ang pinakamalaking uri, ang uring magsasaka,at manipulahin ang atrasadong kalagayan ng bayan nang sa gayo’ymakakuha rito ng murang paggawa at murang hilaw na materyales.Sa ganitong pakahulugan, sinasabi na batayang panlipunan ngimperyalismong US ang pananatili ng pagsasamantala ng mgapanginoong maylupa. Kailangan ang rebolusyong agraryo paramawasak ang ugnayan ng imperyalismong US at pyudalismo at alisanng batayang panlipunan ang imperyalismong US.

128 MKLRP

Naging malakolonyal at malapyudal ang lipunang Pilipinodahil nai impluwensyahan at umaasa sa isa’t isa angimperyalismong US at pyudalismo. Hindi talaga interesado angimperyalismong US na paunlarin ang ekonomyang kolonyal atagraryo para maging tunay itong malaya at umaasa-sa-sarili.Natural sa modernong imperyalismo na ang gawing posiblelamang ay ang tagibang at pasumpong-sumpong na pag-unlad.Ang mga monopolyong kapitalista ng US ay interesado lamangna makakuha ng sobra-sobrang ganansya mula sa kolonyal napalitan ng hilaw na materyales na galing sa Pilipinas at yaringkalakal na galing sa US, mula sa direktang pamumuhunan samga kolonya at malakolonya na nagsasampa ng mas mataas naganansya, at mula sa internasyunal na pang-uusura.

Ang mga pundamental na problema ng sambayanang Pilipinoay hindi maaasahang lutasin ng kasalukuyang reaksyunaryongestado dahil, unang-una, likha at papet na instrumento ito ngimperyal ismong US at pyudal ismo. Sa bawat antas ngkasalukuyang reaksyunaryong estado, mula sa pambansang antashanggang sa antas ng munisipal idad, nariyan ang mgaburukratang kapitalista na tuta ng imperyalismong US atpyudalismo.

Ang burukratang kapitalismo mismo ay bukod pangkasamaang nagpapahirap sa buong bansa. Ginagampanan nitoang espesyal na papel na pag-ugnayin ang mga interes ng mgadayuhan at katutubong mapagsamantala at supil in angdeterminadong paglaban ng rebolusyonaryong masa. Iniluklokang mga burukrata kapital ista para maging papet naadministrador na siguradong magpapatupad sa mga kagustuhanng imperyalismong US.

Mas interesado ang mga burukratang kapitalista na ibulsaang nananakaw nila sa gubyerno at manghingi ng konsesyon sakanilang mga among dayuhan at pyudal kaysa ipaglaban ang

MKLRP 129

pambansa-demokratikong interes ng sambayanang Pilipino.Walang saysay at mali na asahang babaguhin ni la angmalakolonyal at malapyudal na mga saligang patakaran ngreaksyunaryong papet na gubyerno.

Ang karaniwang ginagawa ng mga bulok na upisyal na ito nggubyerno ay gumamit ng kontra-rebolusyonaryong dalawahangtaktika para lokohin ang mamamayan at mas mahusay napagsilbihan ang mga naghaharing uri. Ipinoproklama nila angsaril i na mga “populista,” “makabayan,” “demokrata” o“sosyalista” pa nga, at kaya rin nilang magnakaw ng mga katagasa rebolusyonaryong kilusang masa.

Ang imperyalismong US, pyudalismo at burukratangkapitalismo ang mga dahilan ng krisis ng malakolonyal atmalapyudal na lipunang Pilipino. Hangga’t hindi naibabagsakang mga ito, hindi makakamit ng sambayanang Pilipino ang tunayna kalayaan at demokrasya.

IV.

DEMOKRATIKONG REBOLUSYONG BAYAN

ANG TANGING SOLUSYON SA MGA

PUNDAMENTAL NA PROBLEMA NG

SAMBAYANANG PILIPINO.

A. ANG DEMOKRATIKONG REBOLUSYONG BAYAN

1. Bakit rebolusyon ang tanging solusyon sa pundamental

na mga problema ng sambayanang Pilipino?

Malinaw sa pag-aaral sa kasaysayan ng Pilipinas na hindikailanman kusang bibitawan ng dayuhan at lokal na mganaghaharing uri ang kanilang kapangyarihan. Hindi rin nilakusang isusuko ang kayamanang dinambong ni la samamamayang Pilipino. Basta’t ang kapangyarihan nila angnanganganib, gagawin ng mga imperyalistang US, malakingburgesyang kumprador at uring panginoong maylupa ang lahatng maniobra at kahayupan.

Bilang pinakamahalagang kasangkapan sa pagtatanggol atpagtataguyod sa kanilang paghahari at interes, itinayo at patuloyna pinalalakas ng mga naghaharing uri ang reaksyunaryong estado.Kaya, para mapalaya ang sambayanan mula sa salot ngimperyalismong US, pyudalismo at burukratang kapitalismo,pinakamapagpasya ang pagdurog sa reaksyunaryong estado.

Walang maaasahan ang mamamayan sa simpleng pagpapalitng mga nagpapatakbo sa reaksyunaryong estado sa pamamagitanman ng eleksyon o kudeta. Walang ibinubungang pag-unlad sakalagayan ng mamamayan ang pagbabagu-bago sa presidente ngpapet na gubyerno. Patuloy pang sumasahol ang dinaranas nilangpagsasamantala, pang-aapi at kahirapan.

Magtatagumpay lamang ang kudeta sa Pilipinas kung maybasbas ito ng imperyalismong US na mahigpit na kumokontrolsa reaksyunaryong armadong pwersa. Mas malamang kaysa hindina ang iluluklok nito sa kapangyarihan ay kasinsama o masmasahol pa kaysa sa pinalitan. Opsyon ng US na magpalit ngpapet depende sa tantya niyang bentahe nito sa kanyang paghaharisa bayan.

Wala ring kahihinatnan ang pagsusumamo ng mamamayansa reaksyunaryong estado na ipagtanggol laban sa mga dayuhanat lokal na nagsasamantala at nang-aapi. Hindi nakapagtatakangang reaksyunaryong estado at mga ahente ng mga naghaharinguri ang pangunahing nagpapalaganap sa ganitong palaasangkaisipan. Nais nilang gawing sunud-sunuran sa kanila angmamamayan.

Wala ring mapapala sa repormismo o ang paniniwalangmakakamit ang tunay na kalayaan at demokrasya sa pamamagitanng parlamentaryong mga paraan lamang.

132 MKLRP

Para mapalaya ang sambayanan sa paghahari ngimperyalismong US, pyudalismo at burukratang kapitalismo,kailangang ibagsak at wasakin ang reaksyunaryong estado.Kailangang palitan ito ng bagong estadong likha ng mamamayanat nagtataguyod sa kanilang mga interes. Kailangan angrebolusyonaryong dahas para magapi ang mga naghaharing uriat mahawan ang landas sa pagtatatag ng lipunang malaya,makatarungan at maunlad.

Para mapalaya ang sambayanan mula sa salot ngimperyalismong US, pyudalismo at burukratangkapitalismo, pinakamapagpasya ang pagdurog sareaksyunaryong estado.

MKLRP 133

2. Bakit pambansa-demokratiko ang katangian ng

kasalukuyang yugto ng rebolusyong Pilipino?

Dahil malakolonyal at malapyudal ang lipunang Pilipino, di-maiiwasang pambansa-demokratiko ang katangian ngkasalukuyang yugto ng rebolusyong Pilipino. Ito’y pambansa-demokratikong rebolusyon, rebolusyong hangad ang paglaya ngsambayanang Pilipino sa pang-aapi at pagsasamantalang dayuhanat pyudal.

Pambansang rebolusyon ito dahil pangunahing iginigiit nitoang pambansang soberanya laban sa imperyalismong US at mgalokal na tuta nito. Demokratikong rebolusyon ito dahilpangunahing inilulunsad ang pakikibakang magsasaka para salupa at laban sa katutubong pyudalismo. Itinataguyod din nitoang mga demokratikong karapatan ng malawak na masa ngsambayanan laban sa pasismo.

Ang mga saligang kontradiksyon sa lipunang Pilipino ay angkontradiksyon ng bansang Pilipino at ng imperyalismo, at angkontradiksyon ng malawak na masa ng mamamayan at ngpyudalismo. Sa saligan, ang pasismong tumitindi ngayon ay angpanunupil ng kasalukuyang kontrarebolusyonaryong estado sasambayanan sa ngalan ng mga imperyal ista at lokal nanaghaharing uri.

3. Bakit bagong tipo ang pambansa-demokratikong

rebolusyon na inilulunsad sa Pilipinas?

Bagong tipo ang kasalukuyang pambansa-demokratikongrebolusyon dahil ang makauring pamumuno nito ay wala na saburgesya kundi nasa proletaryado at ang patutunguhan ngrebolusyon ay hindi kapitalista kundi sosyalista.

Dahil prinsipal na layunin ng kasalukuyang yugto ngrebolusyong Pilipino na palayain ang sambayanang Pilipino sa

134 MKLRP

pang-aapi’t pagsasamantalang dayuhan at pyudal, masasabingkarugtong at pagpapatuloy ang rebolusyong ito ng RebolusyongPilipino ng 1896 at ng Digmaang Pilipino-Amerikano, naparehong nabigo sa pamumuno ng lokal na burgesya napinangungunahan ng liberal-burges na liderato ng gubyernongAguinaldo.

Gayunman, may saligang pagkakaiba ang kasalukuyangpambansa-demokratikong rebolusyon at ang rebolusyong tinalo ngimperyalismong US. Bagong tipo ang kasalukuyang pambansa-demokratikong rebolusyon. Bagong tipo ito dahil mula noongRebolusyong Oktubre ng Rusya at mula nang lumitaw ang unangestadong sosyalista sa guho ng gera ng mga imperyalista (ang UnangDigmaang Pandaigdig), di maiiwasang maging bahagi ngpandaigdigang rebolusyong proletaryo ang mga pambansa-demokratikong pakikibaka sa imperyalismo, pyudalismo atburukratang kapitalismo sa mga kolonya at malakolonya. Mula noon,nawala na ang obhetibong kundisyon para sa lumang tipo ngpambansa-demokratikong rebolusyon sa Pilipinas. Nawala na angkundisyon sa pamumuno sa rebolusyon ng lokal na burgesya.

Ang pandaigdigang rebolusyong burges ay hindinakakapagbigay ng tamang oryentasyon sa pambansa-demokratikong rebolusyon. Higit kailanma’y hating-hati anglumang lideratong ilustrado sa tatlong saray: malakingburgesyang kumprador, pambansang burgesya at petiburgesyana malinaw na may iba’t ibang aktitud sa pulitika. Nasa yugtotayo ngayon ng bagong tipo ng pambansa-demokratikongrebolusyon, ang demokratikong rebolusyong bayan.

Nasa proletaryado na ngayon ang makauring pamumuno sarebolusyong Pilipino at wala na sa burgesya o sa alinmang saraynito. Hindi maibabagsak ang imperyalismong US, pyudalismo atburukratang kapitalismo kung ang malawak na masa ngsambayanan ay hindi pamumunuan ng rebolusyonaryong partido

MKLRP 135

ng proletaryado, ang Partido Komunista ng Pilipinas, sa kataas-taasang patnubay ng Marxismo-Leninismo-Maoismo. Ang mgarebolusyonaryong hangarin at mithiin ng uring manggagawa, uringmagsasaka, petiburgesya at pambansang burgesya ay wastongmaisusulong at matutupad lamang sa ilalim ng makauringpamumuno ng proletaryado sa pamamagitan ng partido nito.

Itinatag ang Partido Komunista ng Pilipinas noon pang 1930.Pero dahil sa grabeng sakit na suhetibismong burges saideolohiya, oportunismo sa pulitika at mga paglabag sademokratikong sentralismo sa buhay ng organisasyon, hindilamang nabigong tuparin ng Partido ang mga rebolusyonaryongtungkulin nito kahit na napakainam ng obhetibong kundisyonsa ilang panahon, laluna noong panahon ng antipasistangpakikibaka laban sa Hapones at pagkaraan niyon, kundi nabigorin itong manatiling buo sa loob ng halos 20 taon bago ito itinatagmuli noong Disyembre 26, 1968. Ang pangunahing dahilan ngpagkabigong ito ay ang pangingibabaw sa loob ng Partido ngkontra-rebolusyonaryong linya nina Lava at Taruc hanggangitakwil ang linyang ito ng kilusang pagwawasto na binigyan nginspirasyon ng Marxismo-Leninismo-Maoismo.

Ang aping mamamayan ng mundo ay mayroon nang dimagagaping sandatang pang-ideolohiya na magbabagsak saimperyalismo, rebisyunismo at lahat ng reaksyon, at makakasamana sila sa kinabukasang sosyalista. Ang unibersal na katotohananng Marxismo-Leninismo-Maoismo ang di magagaping sandatangdirektang hawak ng mga rebolusyonaryong partidong proletaryona namumuno sa aping mamamayan ng mundo.

Mayroon na ngayong Partido Komunista ng Pilipinas napuspusang nagsisikap na gamitin ang unibersal na katotohanan ngMarxismo-Leninismo-Maoismo sa kongkretong kundisyon ngPilipinas. Mayroon na ngayong Bagong Hukbong Bayan napinamumunuan ng Partido, para magpalasap ng nakakamatay na

136 MKLRP

mga dagok sa armadong kontrarebolusyon at magtayo ng mga bakalna moog ng rebolusyon sa kanayunan bago agawin angkapangyarihan sa kalunsuran. Mayroon na ngayong nagkakaisangprente para sa pagsusulong ng digmang bayan at paghihiwalay samga pusakal na kaaway. Pangunahing nakabatay ang nagkakaisangprenteng ito sa alyansa ng proletaryado at uring magsasaka na mahigit90% ng mamamayan at sinasaklaw din nito ang petiburgesya,pambansang burgesya at iba pang makabayan.

4. Ano ang perspektiba ng demokratikong rebolusyong

bayan?

Sosyalismo ang perspektiba ng demokratikong rebolusyongbayan. Kagyat na sisimulan ang rebolusyong sosyalista satagumpay ng demokratikong rebolusyong bayan, kapagnaibagsak na ang kapangyarihan ng imperyalismo, pyudalismoat burukratang kapitalismo at naagaw na ng mamamayan angkapangyarihang pampulitika sa buong bayan.

Ang sosyalismo ay ang sistemang panlipunan na angkapang yar ihang pang-estado ay nasa kamay ng ur ingmanggagawa at ang mga kagamitan sa produksyon ay pag-aaringpubliko. Ang sistema ng apropriyasyon ay may katangiang sosyalupang umalinsunod sa katangiang sosyal ng malakihangproduksyon. Sa sistemang panlipunang ito, pinapalitan angmagulong sistema ng produksyon para sa tubo ng sistemangkapitalista, ng planadong produksyon para sa pakinabang ngbuong lipunan.

Ang tagumpay ng demokratikong rebolusyong bayan angnaglalatag ng materyal na mga kundisyon at nagluluwal ng mgapwersa at mga kaparaanan para sa paglulunsad at pagsusulongng sosyalistang rebolusyon. Hindi maaaring simulan angsosyalistang rebolusyon hangga’t hindi naipagtatagumpay angdemokratikong rebolusyong bayan.

MKLRP 137

Ang mga sosyalistang salik sa demokratikong rebolusyongbayan ay pinauunlad at pinala lakas upang mat iyak namakapananaig ang proletaryado at makasusulong sasosyalistang rebolusyon. Ang mga salik na ito ay ang makauringpamumuno ng proletaryado sa pamamagitan ng PartidoKomunista ng Pilipinas, ang absolutong pamumuno ng Partidosa Bagong Hukbong Bayan at iba pang mga instrumento ngkapangyarihang pampulitika, ang pagtatayo ng sektor pang-estado at sektor pang-kooperatiba ng ekonomya bilangmapagpasyang mga salik sa ekonomya, at ang pagtatayo ngdiktadura ng proletaryado sa bag-as ng demokratikong diktadurangbayan.

Ang sosyalismo ay ang sistemang panlipunan na ang kapangyarihang pang-estado ay nasa kamay ng uring manggagawa at ang mga kagamitan saproduksyon ay pag-aaring publiko.

138 MKLRP

B. ANG MGA KAIBIGAN AT ANG MGA KAAWAY NG REBOLUSYON

Sa paglulunsad ng demokratikong rebolusyong bayan, mahalagang makilala

kung sino ang mga kaibigan at sino ang mga kaaway. Sa gayon, natutukoynatin kung paano wastong pakikitunguhan ang bawat isa sa mga ito.

Mga kaaway ng sambayanang Pilipino ang imperyalismong US,

malaking burgesyang kumprador at uring panginoong maylupa. Bilang

mga naghaharing uri, sila ang kumokontrol at nagpapasasa sa yaman

ng Pilipinas. Kontrolado rin nila ang reaksyunaryong gubyerno at mga

armadong pwersa nito.

Magkakakampi sa rebolusyon ang proletaryado, uring magsasaka,

petiburgesya at sa ilang panahon at limitadong saklaw, ang pambansang

burgesya. Sila ang dumaranas ng pagsasamantala at pang-aapi ng

imperyalismong US, pyudalismo at burukratang kapitalismo.

Ang proletaryado ang uring namumuno sa rebolusyon. Sa lipunangPilipino, ito ang uring inianak ng modernong industriya at nasa pusisyong

patuloy na magpaunlad dito. Habang sumusulong ang industriya, ito

ang uring patuloy na mabilis na lalaki at bubuo sa mayorya ng

mamamayan. Ito ang pinakaabanteng pwersa sa produksyon.

Dahil sa walang pag-aaring kagamitan sa produksyon, ang

proletaryado ay puspusang rebolusyonaryo at magpupunyagi sarebolusyonaryong pakikibaka hanggang sa mapawi ang pagsasamantala

ng tao sa tao. Ito ang uring humahawak ng pinakamaunlad na

rebolusyonaryong teorya, ang Marxismo-Leninismo-Maoismo. Ang

Partido Komunista ang partidong pampulitika nito.

Ang uring magsasaka, partikular ang maralita at panggitnang

magsasaka, ang pangunahing pwersa ng rebolusyon. Bilangpinakamalaking uri sa kasalukuyang lipunan, kailangang mapukawat mapakilos ito sa rebolusyon. Ang problema ng mga magsasaka,ang problema sa lupa at pyudal na pagsasamantala, ang pangunahingnilalaman ng demokratikong rebolusyon ng bayan.

MKLRP 139

Ang petiburgesya ay mapagkakatiwalaang kaalyado sarebolusyon. Dumaranas din ito ng matinding pagsasamantala atpang-aapi at handang aktibong lumahok sa rebolusyon, kasama nguring manggagawa at magsasaka. Ang mga estudyante at intelektwalay gumaganap ng mahalagang papel sa pagpapalaganap ngrebolusyonaryong propaganda.

Mapalalahok sa rebolusyon ang pambansang burgesya kahitmabuway ang paninindigan. Kahit nagsasamantala rin ito sa mgamang gagawa at may mga kuneksyon sa imper ya l ismo atpyudalismo, nagigipit ito bunga ng pagkontrol ng imperyalismongUS sa Pilipinas.

Para matagumpay na maipatupad ang kagyat at matagalang mgatungkulin sa rebolusyon, kai langang ki la lanin at wastongpakitunguhan ang mga tunay na kaaway at mga tunay na kakampi.

1. Paano makikilala ang lokal na mga naghaharing uri?

Ang malaking burgesyang kumprador at uring panginoongmaylupa ang lokal na mga naghaharing uri sa Pilipinas. Isangporsyento (1%) lamang sila ng populasyon.

a. Malaking burgesyang kumprador

Sila ang pinakamakapangyarihang saray ngburgesyang Pilipino. Limpak-limpak ang kinikitanila sa pakikipagkalakalan ng Pilipinas sa mgabayang kapitalista tulad ng US at Japan. Mgaprinsipal na ahente sila ng imperyalismong USsa kalakalan, mga bangko at institusyongpinansyal at mga industriya ng Pilipinas.

Sila ang pinakamalaking mga kasosyo ng mgadayuhang kapitalista sa malalaking kumpanyatulad ng Meralco, SMC, Petron, Filipinas-Shell,

140 MKLRP

PLDT-Smar t , Texas Instr uments, Ca l tex , Nest le ,Philippine Airlines, Ayala Corp. JG Summit Holdings,Zuell ig Pharma, Mercury Drug, Coca-Cola Bottlers,Jollibee, Globe, Procter and Gamble, RFM, PNOC, SM,del Monte, Dole, Metrobank, Citibank, BPI, at iba pa.

Kabilang sa burgesyang kumprador ang pinakamayayamansa Pilipinas tulad nina Eduardo Cojuangco, Marcos, Lopez,Ayala-Zobel, Lucio Tan, Aboitiz, Gokongwei, Sy, RoxasChua, Araneta, at Enrile.

Kabilang din ang mga manedyer at abugado ng malalakingkorporasyon, malalaking akawntant, mga huwad na lider-obrero at mga intelektwal na mataas ang sweldo. Lahat silaay tuwirang naglilingkod sa malaking burgesyang dayuhan atlokal.

Target ng rebolusyon ang malaking burgesyang kumprador.Sila ang pinakamabagsik sa pagpapanatili at pagpapatinding imperyalistang paghahari sa Pilipinas. Marumi at marahassilang lumalaban sa rebolusyon.

b. Uring panginoong maylupa

Sila ang nag-aari sa malalawak na lupaingagrikultural. Hindi sila lumalahok sa esensyalna paggawa at kung nagtatrabaho ma’y samaliliit na gawain lamang. Yumayaman sila sapangingikil ng mataas na upa sa lupa, tributo,usura at pangangamkam ng lupa. Nakakapag-samantala rin sila sa mababang pagpapasahodsa inuupahang paggawa.

Kilalang malalaking panginoong maylupa sinaCojuangco, Marcos, Enrile, Ayala-Zobel,Lopez, Aquino, Yulo, Osmeña, Montelibano,

MKLRP 141

Araneta, Dimaporo, Floirendo, Elizalde, Lobregat, Roxas,Madrigal, Zubiri, Guanzon, Escudero, Fuentebella, Legarda,Mike Arroyo, at Larrazabal.

Ibinibilang din sa uring panginoong maylupa angsumusunod:

i. mga nangungupahan o konsesyonero ng malalawak nalupaing pag-aari ng reaskyunaryong gubyerno, mga bangko,simbahan, mga iskwelahan;

i i . mga manedyer at tagalako ng huwad na mgakooperatibang agrikultural;

iii. mga pangunahing engkargado ng mga panginoongmaylupa sa pangungulekta ng upa sa lupa (at mas nakaaangatang kabuhayan sa karaniwang panggitnang magsasaka), oadministrador ng malalawak na lupain nila;

iv. mga usurero na umaasa sa usura bilang pangunahinghanapbuhay at mas nakaaangat sa karaniwang panggitnangmagsasaka;

v. mga may-ari ng makinarya (kono, traktora at iba pa) nasumisingil ng sobrang bayad na butil o pera; at

vi. mga komersyante na nagbebenta ng mga kagamitan saproduksyong agrikultural sa napakataas na presyo at bumibiling mga produktong agrikultural sa pinababang presyo.

Mahahati ang uring panginoong maylupa sa malaki,panggitna at maliit. Sa kalahatan, ang mga nagmamay-ari ng10 hanggang 49 ektarya ay kabilang sa maliit at panggitna.Malalaking panginoong maylupa ang may 50 ektarya omahigit pa. Kabilang sa huli ang bagong tipong mgapanginoong maylupa na nag-eeksport ng hilaw na produktotulad ng asukal, kopra, saging, pinya, abaka, at iba pa. Sila

142 MKLRP

ang pinakamalapit sa mga imperyalista, pinakamayaman atpinakamakapangyarihan sa mga panginoong maylupa.

Marahas na lumalaban sa rebolusyon ang uring panginoongmaylupa at sa gayo’y target din sila ng rebolusyon. Para sataktikal na mga konsiderasyon, pinag-iiba-iba sila ayon sa hawakna awtoridad at pagiging despotiko. Bagamat sa pangkalahatanay target ng rebolusyon ang buong uring panginoong maylupa,pangunahing target sa hanay nila ang mga panginoong maylupana malaki, nasa poder at despotiko.

2. Paano makikilala ang bumubuo sa sambayanang Pilipino?

Ang sambayanang Pilipino ay binubuo ng uring manggagawa oproletaryado, uring magsasaka, petiburgesya at pambansangburgesya. Siyamnapu’t siyam na porsyento (99%) sila ngpopulasyon. Sila ang mga kaibigan ng rebolusyon.

a. Ang proletaryado o uring manggagawa

Ang proletaryado ay walang pag-aaring kagamitan saproduksyon. Para mabuhay, kinakailangan nilang magbentang lakas-paggawa. Sila ang siyang lumilikha ng mgaproduktong pinagtutubuan nang malaki ng mga kapitalistangdayuhan at lokal. Sila ang siyang bumubuhay sa modernongindustriya. Mahigit 15% sila ng buong populasyon.

Karaniwang matatagpuanang mga manggagawa sa mgapabrika ng tela, sigari lyo,kemikal, gamot, pagkain, atiba pa; sa mga minahan attrosohan; at sa mga asyenda ngeksport na mga pananim tuladng tubo, saging, pinya at niyog.Kabilang sa proletaryado ang

MKLRP 143

mga manggagawa sa serbisyo na matatagpuan satransportasyon, komunikasyon, pag-iimbak, public utilities, mgadepartment stores at iba pa. Kabilang din sa proletaryado angmga manggagawang agrikultural na tumatanggap ng regularna sahod sa mga plantasyon at sakahang kapitalista.Pinagsasamantalahan sila ng mga kapitalistang dayuhan atlokal at ng mga panginoong maylupa.

Ang proletaryado ang pinakakonsentradong uri sa lipunan.Sa maramihan at sama-samang paggawa, nagiging mahusay silasa disiplina at organisasyon. Sa mga pakikibaka sa kabuhayanat pulitika laban sa malaking burgesya, napapanday angmakauring pamumuno nila sa rebolusyong Pilipino.

Pinamumunuan ng proletaryado ang rebolusyon sapamamagitan ng kanilang partidong pampulitika, ang PartidoKomunista ng Pilipinas.

Ang proletaryado ang tagapamandila ng pinakamaunladna rebolusyonaryong teorya, ang Marxismo-Leninismo-Maoismo. Ito ang pinakapuspusan at pinakamasugid narebolusyonaryong pwersa. Magpupunyagi ito hanggangmapawi ang pagsasamantala ng tao sa tao. Sapagrerebolusyon, walang mawawala sa kanila kundi angtanikala ng pagkaalipin.

b. Ang uring magsasaka

Si la ang nabubuhay sa pag-bubungkal ng lupa. Sila ang kalakhangpwersa ng pambansang ekonomya.Pitumpu’t limang porsyento (75%)si la ng kabuuang populasyon ngPilipinas.

144 MKLRP

Nahahati sila sa tatlong saray: mayamang magsasaka,panggitnang magsasaka at maralitang magsasaka.

i. Mayamang magsasaka

Sa kabuuan nagmamay-ari ng lupa ang mga mayamangmagsasaka, pero marami rin sa kanila ang umuupa ng lupa.Mayroon silang sariling kagamitang pansaka at sobrang salapina ginagamit sa sariling pagtatrabaho. Ang malaking parte ngkinikita nila ay mula sa sariling paggawa at pagbubungkal salupa. Ang ibang bahagi ng kanilang kita (mula 30%-50%) aynagmumula naman sa pagsasamantala sa iba sa pamamagitanng pag-upa ng mga manggagawang bukid, pagpapaarkila ng mgahayop at kagamitang pansaka, pang-uusura at pagpapaupa ngsobrang lupa. Halos limang porsyento ng populasyon ngkanayunan ang mayamang magsasaka.

Mapapasuporta sila sa pakikibakang anti-pasista at anti-imperyalista. Pero sa antipyudal na pakikibaka, kailangan silangmanyutralisa.

ii. Panggitnang magsasaka

Karamihan sa mga panggitnang magsasaka ang may sarilingpag-aaring lupa at kagamitang pansaka na sapat para mabuhaymula sa sariling paggawa. Mayroon ding ilan na umuupa ng lupa.Sa kabuua’y hindi nila ibinebenta sa iba ang kanilang lakas-paggawa. Kung may dagdag man silang kita mula sapagpapasahod o paggawa ng iba, maliit na bahagi lamang ito ngkanilang kabuuang kita. May 15%-20% sila ng populasyon sakanayunan.

May tatlong antas ang gitnang magsasaka: nakatataas,gitna at nakabababa.

Ang mga nakatataas-na-panggitnang magsasaka aybahagya o paminsan-minsang nagsasamantala. Pero ang

MKLRP 145

kinikita nila sa pagsasamantala ay umaabot sa higit 15%-30% ng kanilang kabuuang kita.

Ang mga gitnang-panggitnang magsasaka, sa kabuuan,ay hindi tuwirang pinagsasamantalahan ng panginoong maylupa,at sila mismo ay hindi nagsasamantala. Gayunman, bahagya opaminsan-minsang nagsasamantala ang ilang gitnang-panggitnang magsasaka, at ang kinikita nila sa pagsasamantalaay umaabot sa 1%-15% ng kanilang kabuuang kita.

Ang mga nakabababang-panggitnang magsasaka aybahagya o paminsan-minsang nagbebenta ng kanilang lakas-paggawa, kaya’t ang sahod ay sekundaryong parte ng kanilangkabuuang kita. Nasa bingit sila ng pagiging maralitangmagsasaka at pinagsasamantalahan sa pamamagitan ng upasa lupa at interes sa pautang. Pwedeng umabot sa (25%) angkinikita nila sa pagbebenta ng kanilang lakas-paggawa.

Mabuway ang kalagayan ng kabuhayan ng mga gitnangmagsasaka lalo na ng nakabababang antas. Mapapalahok silasa ki lusang anti- imperyal ista at anti-pyudal . Si la aymapagkakatiwalaang alyado ng proletaryado at mahalagangpwersang pampakilos sa rebolusyon.

iii. Maralitang magsasaka

Karaniwan ay kasamá lamang ng panginoong maylupa angmaralitang magsasaka at walang sariling pag-aaring lupa. Kahitmay maliit na parsela ng lupa ang ilan, pangunahin silang umaasasa pakikikasamá. May ilan silang simpleng kagamitang pansakapero karaniwang nanghihiram o umuupa sila ng hayop napansaka. Pitumpu’t lima hanggang walumpung porsyento (75-80%) sila ng populasyon sa kanayunan.

Kadalasang obligado silang magbenta ng lakas-paggawapara madagdagan ang maliit na parte nila sa ani. Mula sa sahod

146 MKLRP

ang 25% hanggang 50% ng kabuuang kita nila. Kaya maramisa kanila ay pana-panahong manggagawang-bukid din

Bunga ng matinding pagsasamantala at pang-aapi, angmaralitang magsasaka, kasama ang nakabababang-panggitnangmagsasaka, ay likas at pinakamapag-kakatiwalaang alyado ngproletaryado sa rebolusyon. Sila ang pangunahing pwersa ngrebolusyon. Ang pakikibaka nila para sa lupa ang pangunahingnilalaman ng demokratikong rebolusyong bayan.

k. Ang petiburgesya

Sila ang pinakamababa atpinakamalaking saray ng lokalna burgesya. Ang katayuan nilasa ekonomya ay nasa pagitan ngmasang anakpawis at ng mgamapagsamantala. Sapat-sapatang kabuhayan nila dahil sakanilang angking kakayahan,kaunting puhunan o i langkagamitan sa produksyon.

Kabilang sa petiburgesya ang mayorya ng mga guro,estudyante, propesyunal na maliit ang kita, empleyado atmabababang upisyal ng gubyerno at mga empresa, gitnangmagsasaka, maliliit na negosyante at mangangalakal, ekspertongtagayaring-kamay, karpintero-kontratista, mangingisdang maysariling bangkang demotor at kagamitan at bihasang manggagawana mataas-taas ang sahod. Pitong porsyento (7%) ng buongpopulasyon ang petiburgesyang lunsod.

Kasama ang proletaryado at uring magsasaka, angpetiburgesya ay batayang pwersa ng rebolusyon. Sila aymaaasahang alyado ng proletaryado. Mapagpasya angkanilang suporta para maikiling ang balanse ng pwersa pabor

MKLRP 147

sa rebolusyon. Ang intelihensya sa hanay ng petiburgesya(kabataang estudyante, titser, propesyunal at intelektwal namaliit ang kita) ay gumaganap ng mahalagang papel sapagpapalaganap ng rebolusyonaryong propaganda.

d. Ang pambansang burgesya

Sila ang saray ng burgesya na nasa gitna ngmalaking burgesyang kumprador at petiburgesya.Mga negosyante silang nagnanais ng makabansangindustriyalisasyon. Saklaw ng interes nila ang maliitna pagawaan, pangingisda, maliitang pagma-manupaktura, katamtamang pangangalakal atnegosyo sa transportasyon at intermedyangindustriya. Isang porsyento (1%) sila ng populasyon.

Kabilang sa mga produkto nila ang alak,sapatos, tabako’t sigarilyo, simpleng kagamitan sa agrikultura,lambat, lubid, langis ng niyog, arina, tela at damit, simento,papel, tabla, produkto ng iskrap na metal, plastik at iba pangmga produktong pangkonsumo. Hindi sila nagtatrabaho, perosila ang tuwirang nangangasiwa sa kanilang negosyo.Tumutubo sila mula sa paggawa ng manggagawa.

Mapapalahok ang pambansang burgesya sa rebolusyon sa ilangpanahon at limitadong saklaw. Kaya, dapat maging mapanghimoksa kanila. Pero dahil mabuway ang kanilang paninindigan,kailangang maging maingat sa pakikitungo sa kanila.

Ang malaproletaryado

Sila ang kal ipunan ng mga walang regular napinagkakakitaan, wala o kulang ng hanapbuhay. Wala silangari-arian, at kung mayroon man, mga simpleng kasangkapanlamang. Mayorya ng mala-proletaryado ay binubuo ng mgamaralita at mababang-panggitnang magsasaka o pana-

148 MKLRP

panahong mga manggagawang-bukid . Kabilang din angmaliliit na tagayaring-kamay, karpintero, maliliit na litratista,maralitang mangingisda, maliliit na tagalako at kargador sapalengke, tsuper ng dyip at traysikel, katulong sa bahay,katulong sa maliliit na tindahan at tagasilbi sa restawran.

Relatibong malaki ang bilang nila dahil sa pagkaatrasadong kanayunan at pagkabansot ng industriya ng bayan. Silaang itinuturing na reserbang hukbo ng paggawa.

Isang pwersang pampakilos ng rebolusyon angmalaproletaryado.

Ang lumpen-proletaryado

Dahil maraming walang hanapbuhay, patuloy na lumalakiang bilang ng mga lumpen-proletaryado. Sila ang mgamagnanakaw, maton, pulubi, bugaw, puta, manggagantso, drug

pusher, palaboy at iba pang nabubuhay sa gawaing antisosyal.Sila ang latak ng lipunan. Ang paglitaw nila ay resulta ngsapilitang kawalan ng trabaho.

Mabuway ang paninindigan ng mga lumpen. Madali silangmabili ng kaaway at pwedeng maging mapanira. Madalas silanggamiting eskirol, impormer, maton at mga upahang nangguguloat nananalakay sa rebolusyonaryong kilusan. Hindi pwersangpampakilos ng rebolusyon ang saray na ito ng lipunan.

Pero ang ilan sa kanila ay pwedeng magbago. Magagamit sarebolusyonaryong pakikibaka ang kanilang pagkamuhi sareaksyunaryong estado basta’t maingat silang magagabayan.

Ang mala-proletaryado at lumpen-proletaryado ay hindimga saray o bahagi ng uring proletaryo. Sa kanila, angkatawagang “proletaryado” ay tumutukoy lamang sa kanilangkawalan ng mga kasangkapan sa produksyon.

MKLRP 149

3. Bakit mahalagang bigyang-pansin ang natatanging mga

grupo sa lipunan?

Walang grupong panlipunan sa Pilipinas na maihihiwalay sa pagsusurisa uri. Kapag binibigyan ng Partido ng espesyal na atensyon angmga grupong panlipunan tulad ng mga mangingisda, pambansangminorya, setler, kababaihan at kabataan, hindi ito ginagawa parapalabuin o pawalan ng halaga ang makauring nilalaman kundi parabigyan ng nararapat na atensyon ang partikular na kundisyong taglayo pangangailangan ng bawat grupong panlipunan.

a. Ang mga mangingisda

Dahil sa pagiging pulu-pulo ngPilipinas, natatangi ang laki ng grupongpanlipunan ng mga mangingisda. Bukodsa mangingisda sa dagat, mayroon dingmangingisda sa malalaking ilog at lawa.Ang pangingisda ay hindi lamang dagdagna hanapbuhay ng uring magsasaka.Mayroong pangingisda lamang anghanapbuhay at mahahati sila sa tatlongseksyon: mayaman, panggitna at maralita.

Ang mga mayamang mangingisda ay gumagamit ng sarilingbangkang demotor, malalaking lambat at kagamitan sapangingisda, bumibili ng lakas-paggawa ng mga maralitangmangingisda at kumikita ng higit sa sapat para sa pangangailanganng pamilya. Ang mga panggitnang mangingisda ay gumagamitng sariling bangkang demotor, lambat na katamtaman ang lakiat kagamitan na di kasing husay ng sa mayamang mangingisda,sa pangisdaang munisipal lamang nangingisda at kumikita ngsapat lamang para sa pamilya. Ang mga maralitang

mangingisda ay pwedeng may sariling bangka at kagamitan namahina ang klase, sa may baybayin pangunahing nangingisda at

150 MKLRP

hindi kumikita ng sapat para sa pamilya kaya kailangan panghumanap ng ibang hanapbuhay, kadalasa’y sa pagsasaka bilangpantulong na hanapbuhay; o pwedeng ibinebenta nila angkanilang lakas-paggawa sa mga mayamang mangingisda atkapitalista sa pangingisda.

Ang mga mangingisda ay direktang pinagsasamantalahan ngmga kapitalistang US at Hapon na nangingisda sa dagat atgumagamit ng malalaking troler at mga plota (kabilang ang mgabapor na imbakan ng isda at bapor na pabrika ng de-latang isda)na sumisimot sa mga pangisdaan; ng mga panginoong maylupangnagbabakod at umaangkin sa pangingisda at nagdidikta ng presyo;at ng abusadong mga upisyal ng gubyerno na basta na lamangkumukuha ng buwis na pera o isda.

Pwedeng suportahan ng mga mangingisda, laluna ng maralitaat panggitna, ang anti-imperyalista at antipyudal na pakikibaka.Importanteng-importante sila sa pagkakawing at pagdedepensasa mga pulo at sa pagpapakain sa mamamayan. Pwede nilangpayamanin ang teorya at praktika ng digmang bayan sapamamagitan ng pagpapaunlad sa pakikidigmang dagat atpakikidigmang inilulunsad sa mga ilog, lawa at wawa.

b. Ang pambansang minorya

Umaabot sa 14% ng populasyon ngPilipinas ang mga pambansang minorya.Ang pinakamarami ay ang mga Moro(Maguindanao, Maranao, Tausug at iba pa),Lumad (mga katutubo sa Mindanao nahindi Moro gaya ng Manobo, B’laan,Bagobo, Higaonon, Subanen, at iba pa), atIgorot (Kalinga, Apayao, Bontoc, Ifugao,Isneg o Tingguian, Kankana-ey at Ibaloi),Ita at Mangyan.

MKLRP 151

Ang malawak na mayorya ng mga pambansang minorya aynanin i rahan sa mga l ib l ib na lugar a t mga lugar napinababayaan at inaabuso nang husto ng reaksyunaryonggubyerno.

Ang kanilang lupaing ninuno ay kinakamkam ng mgaimperyalista, kumprador, panginoong maylupa at burukratangkapitalista sa pamamagitan ng pagmamanipula sa mga titulo nglupa at ng mapanlinlang na mga programa ng gubyerno. Lubosna binabale-wala ang kanilang katutubong mga kostumbre atbatas. Palagi na lamang silang napapalayas sa kanilang lupa sapamamagitan ng armas.

Mas mabigat ang pasanin ng mga pambansang minorya saPilipinas kaysa iba pang mamamayang Pilipino. Matagal na silangbiktima ng sobinismong Kristiyano at pang-aapi ng mgareaksyunaryo.

Kinikilala ng Partido ang karapatan nilang magpasya sa sarili.Mapapagkaisa lamang sila at ang iba pang mamamayang Pilipinobatay sa pagkakapantay-pantay at respeto sa kanilang kultura olahi.

Ang tamang patakaran sa lahat ng pambansang minorya aypanghawakan lagi ang proletaryong paninindigan at gumawa ngkailangang pagsusuri sa mga uri. Ito lamang ang paraan parapuspusang makasanib sa kanila ang Partido. Sa pagpapalitaw ngmga kadre ng Partido at Pulang mandirigma sa mga pambansangminorya, hindi lamang ang buong papet na estado angmaibabagsak ng Partido kundi pati ang mga lokal na tirano samga teritoryo ng mga pambansang minorya.

Marami sa mga pambansang minorya ang naitaboy sapinakaliblib na lugar, at ang mga lugar na ito ay pwedeng gawingmakapangyarihang mga base para sa rebolusyonaryongpakikidigma.

152 MKLRP

k. Ang mga setler

Ang mga setler sa mga bulubundukin atkagubatan ng Pilipinas ay isang importantengpenomenon dahil sa malakolonyal atmalapyudal na katangian ng lipunang Pilipino.Importante sila dahil sila’y inaapi, marami atnasa tereyn na paborable sa armadongpakikibaka. Sa ilang probinsya, ang mga setlerang mayorya ng lokal na populasyon.

Ang mga setler sa mga bulubundukin at kagubatan ay mgamagsasakang nawalan ng lupa at walang makitang trabaho sa bukido pabrika sa lugar na pinanggalingan nila. Kahit sa umpisa aymayroon silang kapirasong lupang binubungkal at itinuturing na sakanila, karaniwa’y nabubuhay sila bilang maralitang magsasaka onakakababang-panggitnang magsasaka at hinahadlangan ngreaksyunaryong gubyerno at iba’t ibang lokal na mapagsamantalana magkaroon ng pormal na titulo sa kanilang lupa.

Kadalasa’y nagiging biktima sila ng pangangamkam ng lupa,kapabayaan ng gubyerno, pang-uusura, manipulasyon ngkomersyante, “lagay” sa mga lokal na burukrata, maton at bandido.Para sa sariling pakinabang ng mga panginoong maylupa at upisyalng reaksyunaryong gubyerno, madalas na inuudyukan ng mga ito namaghidwaan ang mga komunidad ng mga setler at ng mga katutubo.

d. Ang kababaihan

Isang malaking pwersa angkababaihan sa lipunang Pilipino.Humigit-kumulang, kalahati ng 80milyong Pilipino ay kababaihan.Nagmumula sila sa iba’t ibang uripero ang higit na nakararami aykabilang sa uring inaapi at

MKLRP 153

pinagsasamantalahan. Mga manggagawa at magsasaka ang bumubuosa 90% ng kababaihan sa buong bayan.

Bukod sa makauring pagsasamantala at pang-aapi, dumaranasang masa ng kababaihang anakpawis ng dagdag na pang-aapidahil sa mababang katayuan nila sa lipunan. Itinatakda ito ngsistemang malakolonyal at malapyudal at ng kaagapay na pyudalat burges na kulturang ipinapalaganap ng mga naghaharing uri.Ginagamit nila ang pyudal at burges na pananaw sa kababaihanpara higit na pagsamantalahan at apihin ang kababaihang anak-pawis at masigurong sila’y manahimik, maging sunud-sunuranat hindi lumalaban.

Dulot ng mababang katayuan sa lipunan, mas kaunti angoportunidad ng mga babae na maempleyo kaysa mga lalaki. Higitna limitado ang karapatan ng kababaihang lumahok at magdesisyonsa mga usapin tungkol sa gubyerno at lipunan, at kahit sa loob ngpamilya. Mas limitado ang oportunidad nilang makapag-aral. Biktimarin sila ng karahasan at kapabayaan ng gubyerno.

Obhetibong interes ng kababaihan mula sa mgapinagsasamantalahan at inaaping uri at sektor ang pagrerebolusyon.Tanging sa rebolusyonaryong pagbabago ng mga panlipunangkundisyon mabubunot ang magaganit na pang-ekonomya,pampulitika, pang-ideolohiya at sosyo-kultural na ugat ngpangkasarian at makauring pang-aapi sa masang kababaihan.

Ngunit hindi ito mangyayari kung hindi kikilos mismo angkababaihan. Higit sa lahat, ang pinakamalaking katiyakan namatutugunan ang partikular na interes ng kababaihan kapwa saloob at labas ng rebolusyon ay ang mismong pagpapalakas sarebolusyonaryong kilusan ng kababaihan. Ang kanilangpapalaking papel sa loob ng Partido, hukbong bayan at mgarebolusyonaryong organisasyong masa ay nagsisilbing inspirasyonsa iba pang kababaihan, gayundin sa kalalakihan sa

154 MKLRP

pangkalahatan. Dapat patuloy na hikayatin ang mas marami pangkababaihan na yakapin ang rebolusyon at patuloy na itaas angantas ng kanilang rebolusyonaryong pagkilos. Ang tagumpay saganitong larangan ay magkaugnay na tagumpay ng kilusan sapagpapalaya ng kababaihan at ng sambayanan.

e. Ang kabataan

Isang malaking pwersa salipunang Pilipino ang kabataan nabinubuo ng mga may edad 13hanggang 35 taon. Noong 1990,mahigit na 22 milyon o 37% ngpopulasyon ng Pil ipinas angkabilang sa sektor ng kabataan.

Nakapaloob ang kabataang Pilipino sa iba’t ibang uri. Karamihanay kabilang sa uring manggagawa at magsasaka. Marami-rami rinang kabilang sa petiburgesya na kinabibilangan ng kabataan-estudyante, mga empleyado at propesyunal na maliit ang kita, atiba pa.

Taglay ng kabataan ang kasiglahan ng pag-i is ip atpangangatawan. Bukas ang is ip ni la sa pagbabago, sapagrerebolusyon. Sila’y bagong pwersa na dumaranas ngpagsasamantala at pang-aapi, interesado at handang makibakapara wakasan ang naghaharing sistema at itayo ang masmaaliwalas na bukas. Sila ang tagapagmana at tagapagpatuloyng rebolusyon.

Hirap at pinagsasamantalahan — ganito ang kalagayan sakabuhayan ng mayorya ng kabataan. Tulad ng malawak nasambayanan, hindi sila nagtatamasa ng anumang makabuluhangdemokratikong karapatan sa kasalukuyang lipunan. Ipinagkakaito sinusupil ng mga naghaharing uri ang kanilang karapatan saekonomya, pulitika at kultura.

MKLRP 155

Madilim ang kinabukasan ng kabataang Pilipino sa ilalim ngganitong sistema. Habang nagpapatuloy ito, hindi lubos namapapaunlad ang kanilang kakayahan. Hindi mabibigyang-laya angangkin nilang lakas at talino para sa bayan. Sa halip pinipiga ito ngdayuhan at lokal na mapagsamantala para sa sarilingkapakinabangan.

Kaya kailangang yakapin at isulong ng kabataang Pilipinoang demokratikong rebolusyong bayan. Malaking papel angginampanan nila sa pagpapanibagong-sigla ng rebolusyonaryongkilusan at paglulunsad ng bagong demokratikong rebolusyon.Mula noon hanggang kasalukuyan, masiglang lumalahok angkabataan sa demokratikong rebolusyong bayan.

Kiniki lala ng rebolusyonaryong kabataan namaipagtatagumpay lamang ang rebolusyon sa pagkilos atpakikibaka ng malawak na masa ng sambayanan, laluna ngmasang manggagawa at magsasaka. Kaya ang pagkilos nila aybahagi at nagsisilbi sa demokratikong rebolusyon ng bayan.Kabilang sila sa binubuklod ng demokratikong rebolusyong bayanpara lumahok sa pagbabagsak sa naghaharing sistema at sapagsusulong sa interes ng mamamayan.

Importanteng umasa sa kabataan sa matagalangrebolusyonaryong pakikibaka. Sa pagmomobilisa sa kabataan,natitiyak na walang tigil na lilitaw ang mga magpapatuloy sarebolusyonaryong kilusan.

4. Bakit mahalaga ang pana-panahong pagsusuri sa mga uri

sa proseso ng pagsusulong ng demokratikong rebolusyong

bayan?

Pwedeng mangyari na maikaklasipika ang isang tao sa dalawa ohigit pang kategorya ng uri. Dahil sa malakolonyal at malapyudalna katangian ng ekonomya, ang isang kabilang sa uringpanginoong maylupa ay pwedeng kabilang din sa malaking

156 MKLRP

burgesya o sa panggitnang burgesya. Pwedeng tukuyin angprinsipal na katangian ng uri ng taong ito batay sa kanyangprinsipal na pinagkakakitaan. Kapag isa ring pambansang burgesang isang panginoong maylupa, magkahiwalay at tamanghinaharap ang kanyang interes bilang panginoong maylupa atinteres sa industriya o komersyo. Ang isang myembro ngintelihensya ay pwedeng magmula sa pamilyang panginoongmaylupa, pambansang burges o mayamang magsasaka, peronaghahanapbuhay siya bilang petiburges ng lungsod. Sa esensya,kinikilala siyang myembro ng petiburgesya ng lungsod.

Gayunman, hindi lamang pamantayang pangkabuhayan angdapat gamitin sa pagkaklasipika ng mga indibidwal. Nahuhubogang rebolusyonaryo o kontra-rebolusyonaryong katangian ngisang indibidwal sa takbo ng pakikibaka, laluna pagdating sausapin ng pagiging proletaryong rebolusyonaryo. Walangisinisilang na Pula kahit sa mga anakpawis. Sa mga inaapi’tpinagsasamantalahan, pwedeng magkaroon ng sandakot na eskirolna dahil sa kontra-rebolusyonaryong aktitud ay napupunta sapanig ng mga kaaway ng mamamayan. Sa mga myembro ngpetiburgesya, may pwedeng maging abanteng elemento sarebolusyonaryong pakikibaka. Kahit sa myembro ng mgamapagsamantalang uri may mga bukod-tanging kaso ng mgaindibidwal na nagbabago at pumapanig sa rebolusyon. Kunggayon, dapat big yan ng nararapat na importansya angpamantayan ng paninindigang pampulitika at ang proseso ngpagbabago ng ideolohiya.

Batay sa mga uri at saray, kailangan din ang paulit-ulit napagsusuri sa mga uri nang sa gayo’y magkaroon tayo ng tamangpagsapol sa mga pagbabago sa pampulitikang aktitud naibinubunga ng bagong materyal na kundisyon, at gayundin samga pagbabago sa materyal na kundisyon dahil sa mga pagbabagosa pampulitikang aktitud.

MKLRP 157

K. ANG TATLONG MAHAHALAGANG SANDATANG KAILANGAN PARA

MAGTAGUMPAY ANG DEMOKRATIKONG REBOLUSYONG BAYAN

Ang tatlong sandata ng rebolusyong Pilipino ay ang Partido Komunistang Pilipinas, ang Bagong Hukbong Bayan at ang pambansangnagkakaisang prente. Sa madaling sabi, ang Partido Komunista ngPilipinas, na kumakatawan sa proletaryado, ay gumagamit ng dalawangmakapangyarihang sandata, ang armadong pakikibaka at angnagkakaisang prente.

1. Bakit kailangan ang makauring liderato ng proletaryado

at ng Partido nito, ang Partido Komunista ng Pilipinas?

Hindi magkakaroon ng matagumpay na rebolusyon kung walaang tamang liderato ng isang tiyak na uri. Ang proletaryado angnamumunong uri sa rebolusyong Pilipino ngayon. Sila angpinakaabanteng pwersa sa produksyon at pulitika sa Pilipinas atsa buong mundo. Sila ang nagdadala sa bandera ng unibersal nateorya ng Marxismo-Leninismo-Maoismo, na kung wala ay hindipwedeng lumitaw ang tunay na rebolusyonaryong kilusan saPilipinas sa kasalukuyang panahon.

Mula noong Unang Digmaang Pandaigdig at RebolusyongOktubre, nang pumihit ang takbo ng kasaysayan ng mundo salandas ng sosyalismo mula sa landas ng kapitalismo, angproletaryadong Pilipino lamang ang nagkaroon ng kakayahangunawain at yakapin nang husto ang mga mithiing makabayan atprogresibo ng buong sambayanang Pilipino. Pagkatapos ngIkalawang Digmaang Pandaigdig, ng pambansang paglaya ngsambayanang Tsino at iba pang mga sambayanan, at pagkataposng Dakilang Proletaryong Rebolusyon Pangkultura sa Tsina, lalopang luminaw ang istorikong papel ng proletaryadong Pilipinobilang namumunong uri ng rebolusyong Pilipino.

158 MKLRP

Nitong nakaraang 74 taon, ang proletaryado ang uri salipunang Pilipino na nangahas sa landas ng rebolusyonaryongarmadong pakikibaka laban sa mga dayuhan at lokal na mang-aapi’t mapagsamantala. Sila ang uring nakapagtamo ngpinakamalalim na karanasan at mga aral sa kongkretong praktikang rebolusyong Pilipino.

Dahil sa kalikasan ng uring proletaryo, hindi lamang sa kagyatna hinaharap nila makakayang magbigay ng rebolusyonaryongliderato kundi pati sa malayong hinaharap hanggang maabot angyugto ng komunismo. Pinamumunuan nila ang kasalukuyangyugto ng demokratikong rebolusyon ng bayan at pamumunuandin ang kasunod na yugto, ang rebolusyong sosyalista.

Ang Partido Komunista ng Pilipinas ang pinakaabantengkumakatawan at prinsipal na instrumento ng rebolusyonaryongliderato ng proletaryadong Pilipino sa pagtupad sa makasaysayannilang tungkulin. Binubuo ang Partido ng pinakaabanteng mgaelemento ng proletaryado at kung gayo’y konsentradongekspresyon ito ng lakas sa ideolohiya, pulitika at organisasyonng proletaryado bilang uring namumuno.

Kung wala ang rebolusyonaryong Partidong ito, hindimagkakaroon ng rebolusyonaryong kilusan. Responsable angPartido sa tamang paggamit ng unibersal na teorya ng Marxismo-Leninismo-Maoismo sa kongkretong kundisyon ng lipunangPilipino. Ang praktikal na liderato at mga patakaran nito angnagtatakda sa takbo ng rebolusyonaryong kilusan. Bilangpangkalahatang pamunuan ng rebolusyong Pilipino, tinitiyak ngPartido na maisusulong ng tamang estratehiya at mga taktikaang rebolusyon.

Kahit maliit ang proletaryado sa lipunang malakolonyal atmalapyudal tulad ng sa Pilipinas, ang Partido Komunista ngPilipinas bilang pinakaabanteng destakamento nila ay malalim na

MKLRP 159

nag-uugat sa malawak na masa ng mamamayan at nagpapalakaspara maging di magagaping pwersa sa bag-as ng buongrebolusyonaryong kilusang masa. Mahigpit na ikinakawing ngPartido ang proletaryado sa uring magsasaka at pati sa iba pangrebolusyonaryong uri at grupo sa Pilipinas. Sa pagbibigay ng Partidong proletaryong liderato sa uring magsasaka, mahahawakan angprinsipal nitong sandata, ang malakas na hukbong bayan, atmapapaunlad ang batayan para mahawakan ang isa pangmakapangyarihang sandata, ang pambansang nagkakaisang prenteng lahat ng rebolusyonaryong uri at saray.

Sa masidhing pagmamatyag sa peligro ng modernongrebisyunismo at sa paglitaw ng bagong kontra-rebolusyonaryonglinyang rebisyunista ng mga bagong Lava at Taruc, sa katauhannina Felimon Lagman, Arturo Tabara, Ricardo Reyes, RomuloKintanar at ahente ng CIA na si Joel Rocamora, ang Partido aywalang pagod na naglulunsad ng kilusang pagwawasto paramaiwaksi ang mga pagkakamali noong nakaraan at pati sakasalukuyan.

Karl MarxVladimir Lenin

Mao Zedong

Tungkulin ng Partido ang tamang paggamit ngunibersal na teorya ng Marxismo-Leninismo-Maoismo sa kongkretong kundisyon nglipunang Pilipino.

160 MKLRP

2. Bakit kailangan ang kilusang magsasaka at ang

armadong pakikibaka?

Ang uring magsasaka ang kalakhang pwersa ng rebolusyong Pilipino.Sila ang pinakamalaking pwersang masa sa isang bayangmalakolonyal at malapyudal. Kung wala ang makapangyarihangsuporta nila, hinding-hindi magtatagumpay ang demokratikongrebolusyong bayan. Ang problema nila ang pangunahing nilulutasng demokratikong rebolusyong bayan. Sa paglutas lamang saproblemang ito mapupukaw at mamomobilisa ng proletaryado atng Partido nito ang masang magsasaka.

Walang solusyon sa problema ng magsasaka kundi angmaglunsad ng armadong pakikibaka, magsagawa ng rebolusyongagraryo at magtayo ng mga rebolusyonaryong base. Habangisinasagawa ang rebolusyonaryong pakikibaka para sa lupa bilangparaan ng pagtupad sa pangunahing demokratikong nilalaman ngrebolusyong Pilipino, natutupad din ang sentral na tungkulin ngbuong pambansang rebolusyonaryong kilusan na agawin atkonsolidahin ang kapangyarihang pampulitika. Mabubuo lamangang mga pangunahing armadong pangkat ng rebolusyong Pilipinosa paglulunsad ng gerang magsasaka. Kung gayon, di maiiwasan nasa uring magsasaka lamang pwedeng magmula ang malawak namayorya ng mga Pulang mandirigma ng Bagong Hukbong Bayan.

Mabubuo lamangang mga pangu-nahing armadongpangkat ng rebolus-yong Pilipino sapaglulunsad ngisang gerang mag-sasaka.

MKLRP 161

Magkakamali ang isang partido komunista sa malakolonyal atmalapyudal na bayan kung sa kalunsuran imbes na sa kanayunanibibigay ang prinsipal na diin ng gawaing masa nito. Kapag ganoonang ginawa ay maliligaw ito at makakagawa ng “kaliwang”oportunistang pagkakamali na tangkaing agawin ang kapangyarihanbatay, pangunahin, sa lakas ng masang proletaryado sa kalunsuran,nang walang sapat na suporta mula sa uring magsasaka, omakagagawa naman ng kanang oportunistang pagkakamali naumasa nang walang hanggan sa parlamentaryong pakikibaka at samga walang prinsipyong pakikipagkompromiso sa mgaimperyalista’t mga naghaharing uri tulad ng tinangkang gawin ngmga lokal na rebisyunistang taksil.

Dahil isinasaalang-alang ang di pantay na pag-unlad nglipunang Pilipino, ang dapat bigyan ng prinsipal na diin ay angrebolusyonaryong pakikibaka sa kanayunan at ang dapat bigyanng segundaryong diin ay ang rebolusyonaryong pakikibaka sakalunsuran. Sa lahat ng oras, dapat maging mahusay angkoordinasyon ng rebolusyonaryong pakikibaka sa kalunsuran atsa kanayunan. Pero hinding-hindi natin dapat kaligtaan angsentral na katotohanan na nasa kanayunan ang pinakamahinangkawing ng kapangyarihang pampulitika ng kaaway at doonpinakamalawak ang lugar na mapapagmaniobrahan ng armadongpwersa ng bayan sa pira-pirasong pag-ubos at hakbang-hakbangna pagdurog sa kontrarebolusyonaryong armadong pwersa.

Dapat masigasig na ipatupad ang estratehikong linya niTagapangulong Mao na kubkubin ang kalunsuran mula sakanayunan. Sa kanayunan mapipilit ang kaaway na ikalat nangmanipis ang kanilang pwersa at maaakit sila sa mga lugar na anginisyatiba ay ating-atin. Kahit sa umpisa’y estratehikongnakukubkob tayo ng kaaway, isa laban sa sampu, sa taktika’ymakukubkob naman natin sila, sampu laban sa isa. Sa katagalan,ang agos ng gera ay siguradong maipipihit laban sa kanila habang

162 MKLRP

nababawasan ang aktwal nilang pwersa at sa mga dahilangpampulitika’y nahihirapan silang kumuha ng bago. Sa lahat ngoras, mapipilitan silang magtalaga ng napakalaking pwersangmilitar kahit man lamang sa istatikong pagdedepensa sa kanilangmga syudad, malalaking kampo at mga pangunahing linya ngkomunikasyon at transportasyon. Sa katagalan ay masasangkotdin nang husto ang kanilang parasitiko’t pasibong pwersang militarsa mga hidwaan ng mga paksyon ng mga reaksyunaryong uri.

Sa kanayunan, makakapagpaunlad tayo ng ilang larangan nglabanan na iba’t iba ang kalidad, mula mga sonang gerilya hanggangmga baseng purok. Sa gawaing ito, lagi tayong magtiwala at umasa samasa dahil ang rebolusyon ay pagsisikap ng masa. Dapat lagi tayongpangunahing umasa sa mga maralitang magsasaka, nakabababang-panggitnang magsasaka at lahat ng seksyon ng proletaryado atmalaproletaryado na nasa kanayunan. Isa pa, dapat nating kunin sapanig ng rebolusyon ang mga panggitnang magsasaka at nyutralisahinang mga mayamang magsasaka para maihiwalay at madurog ang mgapangunahing haligi ng pyudalismo at lahat ng iba pang lokal na tirano.

Sa paglikha ng mga baseng purok, umaasa tayo sa matatag naorganisasyon ng Partido, malakas-lakas na Pulang Hukbo, tereynna paborable sa operasyong militar at sapat na mapagkukunan ngkabuhayan.

Ang pinakaatrasadong mga purok sa kanayunan ay magagawanating pinakasulong na moog sa pulitika, militar, ekonomya atkultura ng rebolusyon. Malilikha na natin ang armadongindependyenteng rehimen sa kanayunan kahit hindi pa natatalo angkaaway sa kalunsuran. Makakasulong lamang ang rebolusyon bataysa mga solidong demokratikong tagumpay sa kanayunan. Dahil dipantay ang pag-unlad ng lipunang Pilipino, sa di pantay na paraanlamang pwedeng umunlad ang demokratikong rebolusyon ng bayan.Kung gayon, kailangan ang matagalang digmang bayan parapuspusang maganap ang rebolusyon sa buong Pilipinas.

MKLRP 163

3. Bakit kailangang itayo ang saligang alyansa ng

manggagawa at magsasaka bilang pundasyon ng

pambansang nagkakaisang prente?

Ang saligang alyansa ng uring manggagawa at uring magsasakaang nagsisi lbing matibay na pundasyon ng pambansangnagkakaisang prente. Sa pagbubuo lamang ng ganitong alyansapwedeng maakit sa pambansang nagkakaisang prente ang mgapanggitnang pwersang tulad ng petiburgesya at pambansangburgesya para maihiwalay ang mga pusakal na kaaway. Nagsisilbiang pambansang nagkakaisang prente sa linyang pampulitika ngPartido na ang rebolusyong Pilipino sa saliga’y rebolusyon ngmasang anakpawis laban sa imperyalismong US, pyudalismo atburukratang kapitalismo.

Nagsisilbi ang pam-bansang nagkakaisangprente sa linyang pam-pulitika ng Partido.

164 MKLRP

Sa pamamagitan ng pambansang nagkakaisang prente, malawakna napapalaganap ng Partido ang pampulitikang impluwensya nitoat natatamo ang pinakamalawak na suporta ng masa at iba pangprogresibong uri at saray. Nakabatay ang malawak na gawaing itosa mga pagsisikap ng proletaryado na itayo ang nagsasariling lakasnila sa pamamagitan ng armadong pakikibaka na pangunahingsinusuportahan ng uring magsasaka. Ang tunay na nagkakaisangprente para sa demokratikong rebolusyon ng bayan ay para sapaglulunsad ng armadong pakikibaka.

Ikinalat ng mga kontra-rebolusyonaryong rebisyunista anglumang nakakalasong ideya na ang nagkakaisang prente aypangunahing para sa parlamentaryong pakikibaka. Ipinalaganap dinnila ang kontra-rebolusyonaryong pananaw na hindi kailangan angpamumuno ng proletaryado sa pamamagitan ng partido nito, angPartido Komunista, sa loob ng nagkakaisang prente, at sa gayon ayipinailalim sa pamumuno ng burgesya ang nagkakaisang prente.

Kailangang imantini ng proletaryado at ng Partido angkanilang liderato, kalayaan at inisyatiba sa loob ng nagkakaisangprente habang kinikilala ang kalayaan at inisyatiba ng kanilangmga alyado at binibigyan ng konsesyon ang mga ito, sakundisyong may pagkakasundo sa pangkalahatang programangtumutugma sa pangkalahatang l inya at programa ngdemokratikong rebolusyon ng bayan, at sa kundisyong hindimakakasira ang ganoong mga konsesyon sa saligang interes ngmasang anakpawis.

Kaugnay ng pambansang burgesya laluna, alam na alam ngPar tido na kai langan ang pagkakaisa at tung gal ian sanagkakaisang prente. May dalawang katangian ang uring ito:rebolusyonaryo ang isang aspeto at reaksyunaryo ang isa pangaspeto. “Kaliwang” oportunismo na itakwil ang uring ito bilangganap na kontrarebolusyonaryo, at kanang oportunismo namanna yakapin sila bilang ganap na rebolusyonaryo. Ang tamang

MKLRP 165

patakaran ay makipagkaisa sa kanila hanggang sa antas lamangna katumbas ng pagsuporta nila sa rebolusyon sa loob ngpartikular na panahon at kasabay nito’y punahin sila sapagdadalawang-loob o tendensya nilang magtraydor sarebolusyon. Dahil sa patakarang ito, lagi tayong magigingmapagmatyag.

D. ANG MATAGALANG DIGMANG BAYAN AT ANG ESTRATEHIKONG

LINYA NG PAGKUBKOB SA KALUNSURAN MULA SA KANAYUNAN

1. Ano ang matagalang digmang bayan?

Ang matagalang digmang bayan ay ang rebolusyonaryong digmana pangunahing inilulunsad sa kanayunan ng Partido Komunistang Pilipinas, Bagong Hukbong Bayan at mamamayang Pilipinopara kamtin ang tunay na kalayaan at demokrasya.

Sa matagalang digmang bayan pangunahing diin angpagsusulong ng rebolusyon sa kanayunan. Dito matatagpuan angpinakamahinang kawing sa kapangyarihan ng kaaway, angmalawak na kalupaang paborable sa armadong pakikibaka, atang masang magsasaka na pangunahing pwersa ng rebolusyon.Dito pangunahing inilulunsad ang pakikibakang anti-pyudal paraibagsak ang kapangyarihan ng mga panginoong maylupa at itayoang demokratikong kapangyarihan ng bayan.

166 MKLRP

Sa kanayunan, nakakapag-ipon ang rebolusyonaryong mgapwersa ng lakas na pandurog sa kaaway. Hakbang-hakbang napinapaunlad ang armadong pakikibaka, rebolusyong agraryo atmga baseng rebolusyonaryo hanggang sa mapantayan at sakalauna’y malamangan at magapi ng hukbong bayan angarmadong pwersa ng kaaway.

Pinakamasahol na ang pang-aapi at pagsasamantalangpinaiiral ng mga reaksyunaryo sa masang magsasaka. Gayunman,napakalawak ng kanayunan kung kaya hindi maiwasan ng kaawayna kumalat nang manipis o pabayaan ang malawak na purokkapag nakatipon sa ilang lugar. Samakatwid, ang kanayunan angmatabang lupa sa pag-usbong at pagyabong ng Pulangkapangyarihang pampulitika— ang hukbong bayan, mga organong demokrat ikong kapangyarihang pampulit ika, mgaorganisasyong masa at ang Partido.

Sa bayan natin ay nailulunsad ang matagalang digmang bayandahil sa relatibong malawak ang di-maunlad na kanayunan nakinaroroonan ng kalakhan ng populasyon. Maraming lugar angrelatibong malayo sa mga sentro at pangunahing linya sakomunikasyon ng kaaway at pinamumuhayan ng mgamamamayang umaasa sa sari-sari nilang produktong bukid.

Sa paglulunsad ng matagalang digmang bayan, sa mahabangpanahon lamang natin pahakbang-hakbang na mapauunlad angmga pwersa natin sa pautay-utay na paggapi sa mga pwersa ngkaaway. Wala tayo sa katayuang iharap ang maliliit at mahihinanating pwersa sa mga estratehikong mapag pasyangpakikipagsagupa sa mga pwersa ng kaaway na nakalalamang samilitar. Matatag na patakaran natin ang sumuong lamang salabanang kaya nating ipagtagumpay. Kung hindi’y umiiwas tayosa kaaway na hindi natin matatalo at humahanap ngpagkakataong dagukan ang isang pwersa ng kaaway na kayanating gapiin.

MKLRP 167

Sa paglulunsad ng matagalang digmang bayan, ginagamit natinang estratehikong linyang kubkubin ang mga lunsod mula sakanayunan. Matatag nating pinauunlad ang mga base at sonanggerilya sa iba’t ibang estratehikong lugar sa bayan. Sa susunodna yugto, ang mga lugar na ito’y pag-uugnayin ng mga regular napwersang makilos na nasa pusisyon nang magtanggol sa higit namalalaki at matatag na baseng rebolusyonaryo sa kanayunan.Mula sa ganoong mga base ay maaagaw natin sa wakas ang mgalunsod at makasusulong tayo tungo sa tagumpay sa buong bayan.

2. Ano ang rebolusyonaryong kilusang inilulunsad sa

kalunsuran?

Habang pangunahing tungkulin na isulong ang matagalang digmasa kanayunan, segundaryong tungkulin naman na paunlarin angrebolusyonaryong ki lusang l ihim, at ang malawak na

demokratikong kilusang masa sa kalunsuran. Ang pangunahingkatangian ng rebolusyonaryong kilusang inilulunsad sa kalunsuranay ang pagiging ligal at depensiba.

Sa kalunsuran pinupukaw, inoorganisa’t pinapakilos ang masang mga manggagawa at iba pang maralita, gayundin ang

168 MKLRP

petiburgesya (laluna ang mga estudyante’t guro), at iba panggitnang pwersa para sa mga pakikibakang anti-imperyalista atantipasista, at para suportahan ang rebolusyonaryong kilusan sakanayunan.

Matagalang tungkulin ng rebolusyonaryong kilusan sakalunsuran ang paghahanda ng masang tagalunsod para sapanahong handa nang agawin ng hukbong bayan ang mgakalunsuran.

3. Paano ang ugnayan ng rebolusyonaryong kilusang

inilulunsad sa kanayunan at kalunsuran?

Ang pagsulong ng rebolusyonaryong kilusan sa kanayunan aynagbibigay-sigla sa rebolusyonaryong kilusan sa kalunsuran.Nakakapagpainam sa kalagayan para sa pagsusulong ngrebolusyonaryong pakikibaka sa kalunsuran ang pagsulong ngarmadong pakikibaka sa kanayunan na nagpapahina sa kaaway.

Sa kabilang banda, ang rebolusyonaryong kilusan sakalunsuran ay nagbibigay ng kinakai langang suportangpampulitika, tao at materyal sa rebolusyonaryong kilusan sakanayunan.

Pinagsasanib natin ang mga rebolusyonaryong pakikibaka sakalunsuran at sa kanayunan; sa mga bayan at sa mga baryo; samga Pulang purok, Puting purok at rosas na purok.

Nagpapakahusay tayo sa pagkukumbina ng mga aktibidadna ligal, iligal at malaligal sa pamamagitan ng laganap at matatagna kilusang lihim. Ang rebolusyonaryong kilusang lihim naumuunlad sa tabing ng mga aktibidad na demokratiko at ligal aydapat magtaguyod sa komprehensibong pag-unlad ng mgapwersang rebolusyonaryo, mag-ugnay sa magkakahiwalay nabahagi ng Partido at hukbong bayan sa bawat antas.

MKLRP 169

E. ANG PROGRAMA PARA SA DEMOKRATIKONG REBOLUSYONG

BAYAN

Isinasaad ng programa ng demokratikong rebolusyong bayan angmga saligang prinsipyo, layunin at tungkulin ng demokratikongrebolusyong bayan. Batay ito sa Programa para sa Demokratikong

Rebolusyong Bayan na pinagtibay ng PKP noong 1968. Tinatanggapito ngayon ng malawak na masa bilang gabay sa pagsusulong sademokratikong rebolusyong bayan. Napatunayan nang wasto angpangunahing mga nilalaman nito, sa rebolusyonaryong pakikibakasa nakaraang mahigit tatlong dekada.

1. Ano ang sentral na tungkulin ng demokratikong

rebolusyong bayan?

Sentral na tungkulin ng demokratikong rebolusyong bayan naibagsak ang imperyalismong US, pyudalismo at burukratangkapitalismo at agawin at konsolidahin ang kapangyarihangpampulitika.

Layunin nitong palayain ang sambayanang Pilipino sadayuhan at pyudal na pagsasamantala at pang-aapi.

2. Ano ang tungkulin ng demokratikong rebolusyon ng

bayan sa larangan ng pulitika?

Dapat gawin ang lahat para kapwa makamit ang pambansangrebolusyon na pangunahing laban sa imperyalismong US at angdemokratikong rebolusyon laban sa pyudalismo at pasismo.Dapat ibagsak ang magkasanib na reaksyunaryong diktadura ngmalaking burgesyang kumprador, uring panginoong maylupa atmga burukarata kapital ista, at pal itan ng sistema ngdemokratikong estadong bayan, ang diktadura ng nagkakaisangprente ng proletaryado, uring magsasaka, petiburgesya,pambansang burgesya at lahat ng iba pang makabayan.

170 MKLRP

Isang bagong demokratikong republika na pinamumunuanng proletaryado at nagtutugma-tugma sa mga interes ng lahat ngrebolusyonaryong uri’t saray ang papalit sa kasalukuyang huwadna republika na walang iba kundi papet na l ikha ngimperyalismong US at mapamwersang instrumento ng mgamapagsamantalang uri. Ang republikang ito ay magkasanib nadiktadura ng lahat ng rebolusyonaryong uri ’t saray napamumunuan ng proletaryado.

Magkakaroon ng mga kongreso o kumperensyang bayan mulapambansa hanggang pamprobinsya o pandistritong antas nggubyerno. Sa mga nakabababang antas, magkakaroon din ngkinatawang mga organo ng pamamahala. Sa bawat antas, ihahalalang mga kinatawan ng mamamayan ayon sa sistema ngpanlahatan at pantay-pantay na pagboto. Ang prinsipyo ngdemokratikong sentral ismo ang magiging pangunahingprinsipyong pang-organisasyon ng Demokratikong RepublikangBayan ng Pilipinas.

Ang Pambansang Kongresong Bayan ay bubuuin ng mgakinatawang hinirang ng gubyernong bayan sa mga probinsya.Magkakaroon ng iba pang mga kinatawan ng demokratikong mgauri, partido at grupo na sinang-ayunan ng mga kinatawan nggubyernong bayan sa mga probinsya at rekomendado ngorganisasyon ng pambansang nagkakaisang prente. Pupulunginito matapos ang tagumpay sa buong bayan o pagkalaya ngmalaking bahagi ng Pilipinas.

Kahit hindi pa lubusang naibabagsak sa buong bayan angreaksyunaryong estado, itinatatag na ang demokratikonggubyernong bayan sa mga lugar na nagtagumpay na angmamamayan. Itinatayo ang mga komiteng rebolusyonaryo sabaryo bilang binhi o aktwal na organo ng demokratikongkapangyarihang pampulitika.

MKLRP 171

3. Ano ang mga tungkulin ng

demokratikong rebolus-

yong bayan sa larangang

militar?

Sa baril nagmumula angkapangyarihang pampulitika.Hangga’t hindi nadudurog angk o n t r a r e b o l u s y o n a r y o n garmadong pwersa, hindimaitatatag ang independyentengrehimen sa kanayunan o angsistemang demokratikongestadong bayan sa buongPilipinas.

Ang Bagong Hukbong Bayan ang magiging sandigan ngdemokratikong estadong bayan. Prinsipal na tungkulin nitongayon na agawin at konsolidahin ang kapangyarihangpampulitika. Dapat lagi nitong pagsilbihan ang sambayanan atidepensa sila sa kanilang mga kaaway.

Dapat magkaroon ng katangiang masa ang lahat ng armadongpwersa ng bayan at dapat pamunuan ang mga ito ng proletaryadoat ng Partido nito. Sa proseso ng pagsulong ng armadongpakikibaka mapauunlad ang pangunahing mga anyo ng armadongpwersa ng bayan: ang regular na pwersang makilos, ang mgagerilyang bayan at ang milisyang bayan. Pangunahin silangnagmumula sa uring magsasaka.

Sa kanayunan muna dapat likhain ang mga rebolusyonaryongbase at sonang gerilya. Doon kailangang talunin ang kaawaybago tuluyang agawin ang kapangyarihan sa kalunsuran. AngBagong Hukbong Bayan ay susulong nang paalun-alon sa loobng mahabang panahon para durugin ang kaaway sa buong bayan.

172 MKLRP

4. Ano ang mga tungkulin ng demokratikong rebolusyong

bayan sa larangan ng ekonomya?

Kukumpiskahin at isasabansa ang mga pag-aari ng mga imperyalista,malaking burgesyang kumprador, malaking burukraratang kapitalistaat mga taksil. Kukumpiskahin ang lahat ng negosyong may katangiangmonopolyo. Pangangasiwaan ng estado ang lahat ng mga kumpanyangisasabansa at mga pinagkukunan ng hilaw na materyales at enerhiya.Magkakaroon ng katangiang sosyalista ang sektor pang-estado ngekonomya at magiging namumunong salik sa pambansang ekonomya.Ipapatupad ang mga ito para sa pakinabang ng masang anakpawis.

Kukumpiskahin at isasabansa ang lupa ng mga panginoongmaylupa at ipamamahagi nang libre sa mga magsasakang wala okulang ang lupa. Ipapatupad ang prinsipyo ng pantay-pantay napag-aari ng lupa. Uumpisahan ang mga empresang kooperatibasa mga may-aring nagbubungkal at iba pang maliliit na prodyuserbilang unang hakbang tungo sa sosyalismo.

Papayagan ang pambansang burgesya na pairalin angkapitalistang produksyon pero hindi ito dapat makapangibabawo makahadlang sa kabuhayan ng sambayanang Pilipino.

Kukumpiskahin at isasabansa ang lupa ng mga panginoongmaylupa at ipamamahagi nang libre sa mga magsasakang wala okulang ang lupa.

MKLRP 173

Sa makatwirang haba ng panahon, papayagan ang pagnenegosyo,pag-aari ng sobrang lupain at pag-arkila ng mayamang magsasakasa paggawa ng iba. Bibigyan ng pagkakataong makapaghanapbuhayang mga panginoong maylupa na walang krimen sa bayan, bagamathindi sila ilalagay sa anumang pusisyong magpasya oumimpluwensya sa mga desisyon.

Ipapatupad ang prinsipyo ng pag-asa sa sarili sa mga usapinsa ekonomya habang itinatayo ang mga base at sonang gerilya sakanayunan. Lalahok sa produksyon ang rebolusyonaryong mgapwersa at iiwasang lubos na umasa sa pondong mapapalitaw mulasa kontribusyon, kumpiskasyon o bonong pandigma. Istriktongipapatupad ang estilo ng simpleng pamumuhay at masikhay napaggawa.

Bago ang pambansang tagumpay, ang mga namumunongorgano ng Partido at ang gubyerno ng base ay gagawa ng angkopna mga patakarang pang-ekonomya para sa mga base at kalapitna mga sonang gerilya batay sa kongkretong sitwasyon. Titiyakinnila na bago magsagawa ng repormang pang-ekonomya sa isanglugar, may sapat nang mga kadre at rebolusyonaryongorganisasyon na titiyak na magkakaroon ng tamang pagsasaayosng interes ng mamamayan.

5. Ano ang mga katangian ng kulturang ipapalaganap ng

demokratikong rebolusyong bayan?

Walang magagawang kahit anong pagsulong ang rebolusyong Pilipinokung hindi magkakaroon ng pangkalahatang pagkamulat angmalawak na masa ng mamamayan. Ang konsepto ng demokrasyangbayan o bagong tipo ng pambansang demokrasya, ang dapat magingbuod ng pangkulturang aktibidad ng rebolusyonaryong kilusangmasa. Dapat pangibabawin ang pambansa, syentipiko at pangmasangkultura at wakasan ang imperyalista, pyudal at antipopular nakulturang umiiral ngayon.

174 MKLRP

Ang sistema sa edukasyon, mula pinakamababa hanggangpinakamataas na antas, ay magiging demokratiko. Ipatutupadang libreng edukasyon para sa mamamayan sa lahat ng antas.

Dapat palaganapin ang isang rebolusyonaryong kulturangpambansa para labanan ang imperyalistang pang-aapi atmaitaguyod ang dignidad at kasarinlan ng bansang Pilipino.Dapat itakwil ng kulturang ito ang dekadenteng kultura ngkolonyalismo, imperyalismo at neo-kolonyalismo. May mgaporma ng kulturang tradisyunal at moderno na dapat kunin atl ag yan ng ni la lamang mag papat ingkad sa pambansa-demokrat ikong rebolusyon. Dapat umugnay angrebolusyonaryong kulturang ito sa mga kulturang sosyalista atkultura ng bagong demokrasya ng ibang bansa. Dapat ipaloobat iangkop sa pambansang kundisyon ang anumang progresibosa mga dayuhang kultura. Kasabay nito, dapat irespeto angkultura at mga kaugalian ng mga pambansang minorya.

Mabubuhay lamang sa Pilipinas ang unibersal na katotohananng Marxismo-Leninismo-Maoismo kung isasanib ito sa lokal nakundisyon at magkakaroon ng tiyak na pambansang porma.Dapat itaguyod ang paggamit sa pambansang lenggwahe paramapabilis ang pagpapalaganap sa rebolusyonaryong kulturangpambansa.

Dapat pangibabawin ang pam-bansa, syentipiko at pangmasangkultura at wakasan ang imper-yalista, pyudal at antipopular nakulturang umiiral ngayon.

MKLRP 175

Kailangang palaganapin ang kulturang tunay na naglilingkodsa mamamayan lalo na sa masang anakpawis. Ito’y kulturangtunay na rebolusyonaryo’t demokratiko dahil nagbibigay anyosa magigiting na pakikibaka’t mga mithiin ng masa.

Dapat palaganapin ang syentipikong kultura para labananang reaksyunaryong ideyalismong inilalako ng imperyalismo’tpyudalismo at pati ang mga pamahiing umiiral pa. Pwedengbumuo ng nagkakaisang prente ng syentipikong kaisipan ngproletaryado at mga progresibong aspeto ng materyalismongburges at mga syensyang pangkalikasan. Pero ang dapat lagingnamumunong ubod ng syentipikong kulturang ito ay ang teoryang Marxismo-Leninismo-Maoismo. Ang kulturang ito ang dapatmagsilbing gabay sa praktikal na kilusan ng rebolusyonaryongmasa at pati sa pagbabago ng ideolohiya ng mga intelektwal.

Sa larangan ng aksyong pampulitika, pwede tayong magkaroonng anti-imperyalista at antipyudal na nagkakaisang prente kasamaang ilang ideyalista at kahit mga relihiyoso, pero hindi natinmasasang-ayunan ang kanilang ideyalismo o doktrina sa relihiyon.

Igagalang ang kalayaan ng mga mamamayan sa paniniwala odi paniniwala sa mga relihiyon. Aktibong ipapalaganap angsyentipikong pananaw at mga prinsipyo ng Marxismo-Leninismo-Maoismo bilang makapangyarihang sandata sa pagrerebolusyonat pagsulong ng lipunan. Hindi hahayaang maging balakid angmga pagtatalo sa relihiyon sa pagsusulong ng rebolusyon.

6. Ano ang mga tungkulin ng demokratikong rebolusyong

bayan sa larangan ng relasyong panlabas?

Pagkatatag sa Demokratikong Republikang Bayan ng Pilipinas,magbubukas ito’t magpapanatili ng relasyong diplomatiko atkalakalan sa lahat ng bayang rumerespeto sa soberanya at integridadng teritoryo ng bansa. Titiyaking para sa kapakinabangan ng isa’tisa ang pakikipagrelasyon sa ibang bayan.

176 MKLRP

Susundin ang mga prinsipyo ng mapayapang pakikipa-muhayan:

a. pagrespeto sa soberanya at integridad ng teritoryo ng isa’t isa;

b. di pagsasalakayan;

k. di pakikialam sa panloob na mga usapin ng bawat isa;

d. pagkakapantay at kapakinabangan ng isa’t isa;

e. mapayapang pakikipamuhayan sa ibang bayan anuman angsistema ng lipunan.

Agad pawawalambisa ang lahat ng di pantay na tratado at kasunduan

sa imperyalismong US at iba pang imperyalistang bayan.

Itataguyod ang pinakamatalik at pinakamasiglang pakikipag-ugnayan

sa mga kapatid na sosyalistang estado, partido at lahat ng rebolusyonaryong

kilusang lumalaban sa imperyalismo, modernong rebisyunismo at lahat

ng reaksyon.

MKLRP 177

TALASALITAAN

Abu Sayyaf: teroristang grupong nagmula sa isang tumiwalag na paksyon

ng dating Moro National Liberation Front (MNLF), na ang karamihan sa

nagpasimuno ay sinanay ng CIA sa Afghanistan noong 1984.

Access and Cross-Servicing Agreement (ACSA): masaklaw na

kasunduang pinirmahan ng mga kagawaran sa depensa ng US at Pilipinas

sa panahon ng rehimeng Ramos na nagbibigay-laya sa mga pwersang

militar ng US na pumasok at gumamit ng anumang pasilidad saanmang

dako sa bansa at kailanman nila naisin.

awtonomya: karapatan ng isang bansa o grupo ng mamamayan na

pamahalaan ang sarili habang bahagi pa rin ng isang sentral na gubyerno.

BIAF (Bangsamoro Islamic Armed Forces): hukbo ng Moro Islamic

Liberation Front (MILF).

bauxite: mineral na pinagkukunan ng aluminyo (aluminum).

CAFA: Committe on Anti-Filipino Activities (Komite sa Mga Aktibidad

na Anti-Pilipino); komite ng reaksyunaryong Kongreso ng Pilipinas noong

dekada 1950 na nagsisiyasat sa mga aktibidad ng mga progresibo at

militanteng Pilipino. Itinuring nitong “anti-Pilipino” ang pagtataguyod ng

pambansang kalayaan at demokrasya; isang anti-komunistang panunugis.

Clark Air Base: dating pinakamalaking panghimpapawid na base militar

ng US sa labas ng sarili nitong teritoryo, na gumanap ng mahalagang

papel sa agresyon ng imperyalismong US sa Asya. Sumaklaw ito sa bahagi

ng Pampanga, Tarlac at Zambales. Nilisan ng mga Amerikano noong

1991.

Colorum: kilusang magsasaka sa huling bahagi ng kolonyalismong Espanyol

at simula ng kolonyalismong US, na may katangiang antipyudal at

relihiyoso; nagsimula sa mga labi ng pag-aalsang pinamunuan ni Apolinario

de la Cruz (Hermano Pule).

demokrasya: pangingibabaw ng kagustuhan at interes ng mayorya sa minorya;

porma ng estado na kumikilala sa prinsipyong ito.

178 MKLRP

demokrasya sa ekonomya: kalagayan sa ekonomya kung saan may layang

magpaunlad sa hanapbuhay at makinabang ang nakararami.

demokrasyang bayan: demokrasyang pinaghaharian ng sambayanan sa

pamumuno ng uring manggagawa sa pamamagitan ng partido nito (kaiba sa

demokrasyang burges na pinaghaharian ng burgesya at mga pulitikong

kinatawan nito).

demokratiko: para sa nakararami; laban sa pasismo at pyudalismo,

nagtataguyod sa mga karapatan at interes ng sambayanan.

demokratikong republika: anyo ng gubyerno na ang upisyales ay tunay

na kumakatawan sa mamamayan.

deregulasyon: patakaran ng pag-aalis ng mga restriksyon o proteksyon ng

gubyerno sa anumang industriya upang hayaan ang “malayang kumpetisyon”

at malayang pagkakamal ng supertubo ng mga kapitalista; halimbawa, ang

deregulasyon sa industriya ng langis noong 1992 na ipinatupad ng rehimeng

Ramos sa dikta ng IMF.

eksport: produkto o kalakal na ibinibenta sa ibang bayan; pagbenta ng

mga produkto o kalakal sa ibang bayan.

enerhiya: lakas na nagpapagalaw o nagpapatakbo sa mga bagay;

kadalasang tumutukoy sa lakas na nagpapatakbo sa mga makina;

halimbawa, elektrisidad at langis na panggatong.

GATT (General Agreement on Tariffs and Trade): kasunduan ng mga

bayan sa daigdig na may kinalaman sa kalakalan at pagbubuwis. Ginagamit

ito ng mga imperyalistang bayan para matiyak ang pagpasok ng kanilang

mga produkto at kapital sa mga bansa ng buong daigdig, at para ibayong

makontrol ang kalakalang pandaigdig.

hilaw na materyales: mga sangkap na pinuproseso para maging yaring

produkto; halimbawa, ang dahon ng tabako ay hilaw na materyal sa

paggawa ng sigarilyo, ang bakal ay hilaw na materyal sa paggawa ng

makina.

homisted: piraso ng lupaing publiko na iginawad ng gubyerno sa

magsasaka matapos niyang bungkalin at pagyamanin.

MKLRP 179

IMF (International Monetary Fund): isang internasyunal na ahensya

sa pinansya na itinayo ng kapitalistang mga bayan sa pangunguna ng US

noong matapos ang Ikalawang Digmaang Pandaigdig. Nagpapautang

ito sa mga bayang may problema sa utang panlabas. Ginagamit ito ng

imperyalismong US para magdikta at mangontrol sa ekonomya ng iba.

impeachment: paglilitis sa mataas na upisyal ng gubyerno sa pamamagitan

ng Kongreso dahil sa pag-abuso sa kapangyarihan, katiwalian at iba pang

malalang paglabag sa saligang batas.

import: mga kalakal na binibili mula sa ibang bayan; mga produktong

ipinapasok o inaangkat; pagbili ng mga produkto mula sa ibang bayan.

Indotsina: subrehiyon ng Timog-Silangang Asya; binubuo ng Kampuchea,

Laos at Byetnam.

industriya: (bilang paraan ng produksyon) malakihan at modernong

produksyon na gumagamit ng makinarya para maramihang lumikha ng

mga produkto; (bilang partikular na bahagi ng ekonomya) paglikha,

pagproseso at pagbebenta ng isang uri ng produkto, halimbawa, industriya

ng langis, industriya ng asukal.

industriyalisasyon: pagpaparami at pagpapaunlad ng mga industriya sa

isang ekonomya o industriya bilang pangunahing salik ng ekonomya.

JUSMAG (Joint US Military Advisory Group): ahensyang militar ng

US para kontrolin at diktahan ang pagbabalak, pagsasanay, paniktik, mga

kagamitan at ang kabuuan ng reaksyunaryong AFP.

kabesa de barangay (o cabeza de barangay): katutubong pinuno ng

barangay sa ilalim ng kolonyal na pamahalaang Espanyol at kadalasa’y

dating datu; kubrador ng buwis at tagakalap ng tao para sa pwersahang

paggawa.

kalakalang panlabas: pakikipagpalitan ng produkto o kalakal sa ibang

bansa; pakikipagkalakalan sa mga dayuhan; eksort at import.

kalakalang panloob: palitan ng produkto sa loob ng isang bayan;

halimbawa, pagbebentahan ng produkto sa loob ng isang probinsya o sa

pagitan ng Luzon, Visayas at Mindanao.

180 MKLRP

kapangyarihang pampulitika: poder o kontrol ng estado sa paggawa

at pagpapatupad ng mga batas.

kapitalismo: sistema ng ekonomya at lipunan na nakabatay sa modernong

industriya at pinaghaharian ng uring kapitalista. Pangunahing katangian

nito ang pagsasamantala at pang-aapi ng mga kapitalista sa mga

manggagawa. Kontrolado ng mga kapitalista ang kapital (makinarya, hilaw

na materyales, perang kapital) na ginagamit para bilhin ang lakas paggawa

ng mga manggagawa, maramihang likhain ang mga produktong

ibinebenta, at kumita ng tubo.

kapitalista: (bilang pangngalan) isang taong may kapital na pinalalago sa

produksyon; (bilang pang-uri) tumutukoy sa kapitalismo o nagdadala ng

mga katangian ng kapitalismo.

kasangkapan sa produksyon: mga materyal na kailangan sa paglikha

ng mga produktong ginagamit sa lipunan; halimbawa sa industriya, hilaw

na materyales, makinarya, gusali at lupang tinitirikan ng pabrika; sa

agrikultura - lupa, araro’t suyod, kalabaw, makinang pansaka at patubig.

kontra-insurhensya: organisado at armadong panunupil ng estado laban

sa mamamayang nag-aalsa o nagrerebolusyon; ginagawa ito nang hindi

sinusunod ang internasyunal at makataong mga batas sa digmaan.

krisis: matinding problemang nagsasapanganib na magbagsak nang ganap

sa nagtataglay nito; halimbawa, ang krisis sa labis na produksyon ng

kapitalismo ay nagbubunga ng mga salik na mismong magpapabagsak sa

kapitalismo.

kurikulum: mga paksang nilalaman ng isang kurso ng pag-aaral.

lakas paggawa: kakayahan ng mga manggagawa na magtrabaho, binibili

ng kapitalista bilang kalakal.

liberalisasyon: patakaran ng pagbibigay ng mas malaking kapangyarihan

sa mga kapitalista na magmay-ari ng mga industriya, korporasyon at

empresa na dating kontrolado ng gubyerno, o nasa pampublikong pag-

aari

MLSA (Mutual Logistics Support Agreement ng 2002): kasunduang

militar ng US at rehimeng Macapagal Arroyo na nagpapahintulot sa US

MKLRP 181

na gamitin ang lahat ng daungan at mga pasilidad militar sa buong bansa,

para sa lahat ng uri ng hayag at lihim na mga aktibidad gaya ng mga

pagsasanay at ehersisyong militar, mga operasyon at deployment ng tropa.

MILF (Moro Islamic Liberation Front): rebolusyonaryong

organisasyon sa pakikibaka ng mamamayang Moro para sa pagpapasya-

sa-sarili.

“mapagpalang asimilasyon” (benevolent assimilation): patakarang

ipinatupad ng kolonyalistang US sa marahas na pagsakop sa Pilipinas

noong 1898; tinawag itong “mapagpala” para linlangin ang mga Pilipino

at ang mamamayang Amerikano.

Marxismo-Leninismo-Maoismo: sistema ng mga ideya at prinsipyo na

naglilinaw sa mga batas ng pag-unlad ng lipunan at mga tungkulin sa

pagpapalaya ng uring manggagawa at sangkatauhan mula sa

pagsasamantala’t pang-aapi; mula sa pag-aaral sa kasaysayan ng lipunan at

paglahok sa rebolusyon, binuo ito ni Marx (sa tulong ni Engels) at pinaunlad

ng sumunod na mga dakilang lider tulad nina Lenin, Stalin at Mao;

proletaryong ideolohiya.

merkantilismo: ang patakaran ng kolonyalistang mga bayan noong 1600-

1800 sa pagdambong sa mga kolonya; kaugnay ito ng akumulasyon ng

ginto at pilak na naging sukatan ng yaman at kapangyarihan.

militarisasyon: ibayong pagpapatampok sa papel ng reaksyunaryong

armadong pwersa para supilin ang mamamayan at ipagtanggol ang estado.

Mga palatandaan nito ang pagsuspindi sa writ of habeas corpus, batas militar,

mga palisiyang LIC, total war, “gera laban sa terorismo,” at ang

pagpupwesto ng mga upisyal militar sa burukrasya.

monopolyo: ganap o mapagpasyang kontrol ng isa o iilang tao sa yaman

at kapangyarihan; halimbawa, monopolyo sa lupa ng mga panginoong

maylupa.

nasyunalisasyon sa lupa: pagsasabansa (paglalagay sa kontrol ng estado)

ng mga lupaing kinumpiska sa mga panginoong maylupa, malaking

burgesyang kumprador at dayuhang monopolyo kapitalista para libreng

ipamahagi sa mga magsasakang wala o kulang ang lupa sa pagtatagumpay

ng DRB.

182 MKLRP

pagsasamantala: paggamit sa paggawa ng iba nang walang bayad o kapalit;

pag-angkin na walang bayad sa bunga ng paggawa ng iba.

pananim na komersyal: pananim na pangunahing pambenta at hindi

tuwirang pangkonsumo ng mga magsasaka, halimbawa, tubo, niyog,

tabako at abaka.

pang-aapi: panunupil, panggigipit at pang-aabuso sa mga karapatan ng iba

para mapagsamantalahan at sapilitang mapasunod sila.

pasismo: porma ng paghahari na nakasalig sa lantarang marahas na

pagsupil sa mamamayan para ipagtanggol ang kapangyarihan at interes

ng iilang nagsasamantala at nang-aapi; ideolohiya o mga ideyang

nagtataguyod ng ganitong tipo ng paghahari.

plebisito: pagboto ng mamamayan para pagpasyahan ang isa o higit

pang mahalagang usapin.

pribatisasyon: patakaran ng pagsasapribado ng mga korporasyon at

institusyong pag-aari at kontrolado ng gubyerno.

Pulahanes: kilusang magsasaka na lumaganap sa Samar, Leyte, Cebu at

iba pang bahagi ng Visayas. Pagkatapos talunin ng mga mananakop na

Amerikano, paulit-ulit na naglunsad ng mga pag-aalsa hanggang noong

panahon ng pananakop ng Japan. Karaniwang nakapulang damit o tali sa

ulo kapag lumalaban, at naniniwala sa anting-anting.

pulitika: larangan ng tunggalian para sa kapangyarihan at kontrol sa estado.

RAM (Reform the AFP Movement: isang samahan ng mga upisyal at

kawal ng AFP na sumuporta sa tangkang kudeta nina Enrile at Ramos

noong Pebrero 1986 laban sa gubyernong Marcos. Naglunsad ng ilang

bigong kudeta laban sa rehimeng Aquino. Tinatawag ngayong

Rebolusyonaryong Alyansang Makabansa.

reaksyunaryo: humahadlang sa tunay na pagbabago ng lipunan;

sumasalungat sa rebolusyon.

relasyon sa produksyon: relasyon ng mga uri, grupo at tao kaugnay sa

pag-aari ng mga kasangkapan sa produksyon, partisipasyon sa produksyon

at paraan ng hatian sa produkto ng lipunan.

MKLRP 183

reperendum: pormal na pagkonsulta ng gubyerno sa mamamayan

kaugnay ng mahalagang katanungan o patakaran; nahahawig sa plebisito

pero hindi kasimbigat nito ang epekto.

republika: porma ng gubyernong pinamumunuan ng halal na mga

kinatawan ng mamamayan.

SEATO (Southeast Asia Treaty Organization): dating isang anti-

komunistang alyansa militar na pinamunuan ng US, Pransya at Britanya.

Itinatag sa Maynila noong 1954; at binuo ng Pilipinas, Pakistan, Australia,

New Zealand, Thailand at Malaysia.

sistema ng produksyon: sistema ng ekonomya; paraan ng paglikha,

palitan at distribusyon ng materyal na mga pangangailangan ng lipunan.

Nakabatay ito sa katangian ng mga kagamitan sa produksyon, antas ng

kakayahan ng mga nagtatrabaho at sa mga relasyon sa produksyon.

sistema ng lipunan: kaayusan ng pamumuhay at ugnayan ng mga tao na

nakabatay sa katangian ng ekonomya, pulitika at kultura.

soberanya: kapangyarihan ng isang bansa na magsarili at magdesisyon

nang malaya sa kontrol at panghihimasok ng iba.

Subic Naval Base: dating malaki at mahalagang baseng nabal ng US at

punong himpilan ng Seventh Fleet ng U.S. Navy sa Olongapo, Zambales;

ginamit bilang malaking daungan, kumpunihan at gasolinahan ng malalaking

barkong pandigma ng US.

suwail na estado (rogue state): bansag ng imperyalismong US sa mga

bayang naggigiit ng pakikibakang anti-imperyalista at pambansang paglaya,

hal. North Korea, Cuba, Afghanistan, Iraq, Iran, Syria.

syensya: agham; sistema ng kaalaman na nakabatay sa sistematikong

pagsisiyasat at pagsusuri sa mga bagay at pangyayari.

taripa: buwis na ipinapataw ng gubyerno sa mga import at sa ilang eksport.

teknolohiya: sistema ng kaalaman, kasanayan at paraan sa produksyon;

aplikasyon ng syensya.

terorismo: sistematikong karahasan at pang-aatake ng isang maliit at

elitistang grupo para sa sariling interes, hindi umaasa sa pagpapalawak o

184 MKLRP

suporta ng kilusang masa at gumagamit ng dahas para sa kanilang makitid

na pampulitikang layunin, halimbawa ang ginagawang pangingidnap ng

Abu Sayyaf.

terorismo ng estado: sistematikong karahasan at pang-aatake ng estado

laban sa mamamayan upang itaguyod at ipagtanggol ang interes ng

naghaharing uri, halimbawa ang gera ng US sa Iraq (2003) na inilunsad

upang panatilihin ang kontrol ng imperyalismong US sa langis.

uranyum: mineral na pinanggagalingan ng enerhiyang atomiko at sangkap

sa paggawa ng bombang nukleyar.

USAFFE (United States Armed Forces in the Far East): armadong

pwersa ng imperyalismong US sa Silangang Asya noong Ikalawang

Digmaang Pandaigdig.

VAT (value added tax): isang di-tuwirang paraan ng pagbubuwis sa

mamamayan sa pamamagitan ng pagpatong ng 10% sa presyo ng mga

bilihin at serbisyo.

World Bank: pandaigdigang bangko na kontrolado ng imperyalismong

US; nagpapautang sa iba’t ibang bayan para sa mga proyektong tulad ng

paggawa ng mga daungan, paliparan at kalsada, kaugnay ng pagpapahusay

ng kalagayan sa pamumuhunan ng mga imperyalista at pagpapasigla ng

kolonyal na kalakalan; mahigpit na katuwang ng IMF.

writ of habeas corpus: pormal, nakasulat na utos ng hukuman na iharap

dito ang isang detenido (isang taong hinuli at bininbin); garantiya ito laban

sa detensyon na walang sapat at ligal na dahilan.