ii | Progress of the World’s Women

รายงานความกาวหนาของผหญงทวโลก (Progress of the World’s

Women) พ.ศ. 2554-2555 ฉบบนเรมตนดวยนยยะทขดแยง กลาว

คอ แมวาในชวงหนงรอยปทผานมา ประเทศตางๆในทกภมภาคทว

โลกจะขยายขอบเขตใหผหญงมสทธทางกฎหมายมากขน แตผหญง

สวนใหญในโลกกยงพบวา กฎหมายทบญญตขนนนไมอาจนำามาซง

ความยตธรรมและความเสมอภาคเสมอไป

ในปพ.ศ.2454 มเพยงสองประเทศเทานนทใหสทธผหญงลงคะแนน

เสยงเลอกตง หลงจากนนอกหนงรอยป ผหญงเกอบทวโลกจงม

สทธดงกลาว และขณะน ผหญงกำาลงมอทธพลในกระบวนการตดสนใจ

มากกวาในอดตพรอมๆ กบการทผหญงมอทธพลทางการเมองมากขน

สทธของผหญงดานอนๆ ไมเฉพาะสทธทางการเมองและสทธพลเมอง

แตรวมถงสทธทางเศรษฐกจ สงคม และวฒนธรรม กไดรบการยอมรบ

มากขนดวย ปจจบน 186 ประเทศทวโลกไดใหสตยาบนอนสญญาวา

ดวยการขจดการเลอกปฏบตตอสตรในทกรปแบบ (Convention on

the Elimination of All Forms of Discrimination against Women:

CEDAW) แสดงใหเหนถงความมงมนใหผหญงและเดกหญงมสทธ

มนษยชนทพงได โดยกาวขามอปสรรคทกดขวางความเสมอภาคและ

ความยตธรรมระหวางเพศ

แตถงกระนน แมวาจะมตวอยางของประเทศทกาวหนาอยางมากในการ

สงเสรมความเสมอภาคระหวางเพศ บอยครง ทผหญงไมมสทธใน

เนอตวและรางกายของตนเอง ไมมสทธในการตดสนใจ และไมไดรบการ

คมครองจากความรนแรง ผหญงราว 600 ลานคน ซงมจำานวนเกน

ครงของผหญงทำางานทวโลก ตางเผชญกบอนตรายจากการทำางาน

มงานทไมมนคง มกไมไดรบความคมครองจากกฎหมายแรงงาน ถงแมวา

จะมความกาวหนาอยางมากในแงกฎหมาย แตยงมผหญงหลายลาน

คนรายงานวาตนเคยถกกระทำาดวยความรนแรงในชวงชวตของตนโดย

ผกระทำามกเปนผมความสมพนธทางเพศหรอมความสมพนธใกลชด

ในขณะเดยวกน ผหญงกยงถกกระทำาทารณกรรมทางเพศอยางตอ

เนองและเปนระบบจากความขดแยงในปจจบน

การเลอกปฏบตตอผหญงทเกดขนโดยทวไปเปนอปสรรคสำาคญตอ

การไดรบสทธและเปนอปสรรคตอการบรรลเปาหมายทกประการของ

การพฒนาแหงสหสวรรษ (Millennium Development Goals: MDGs)

อนเปนเกณฑมาตรฐานทประชาคมนานาชาตรวมกนกำาหนดขนเพอขจด

ความยากจน ตงแตการสงเสรมสขภาพมารดา ไปจนถงการศกษาถวน

หนาและการหยดยงการแพรระบาดเชอ HIV และโรคเอดส

ถงแมวาในรฐธรรมนญของประเทศและเขตปกครอง 139 แหงทวโลก

จะกำาหนดเรองความเสมอภาคระหวางเพศไว แตกฎหมายมไมพยงพอ

อกทง ชองวางในการดำาเนนการตามกฎหมายทำาใหหลกประกนทระบไว

ในรฐธรรมนญเปนเพยงหลกประกนทไมเกดขนจรง และสงผลตอวถชวต

ของผหญงเพยงเลกนอยเทานน ในหลายบรบททงในประเทศรำารวยและ

ยากจน โครงสรางพนฐานดานความยตธรรม ไดแก เจาหนาทตำารวจ

ศาล และฝายตลาการ ยงมไดตอบสนองความตองการของผหญง

อยางเตมท ซงสะทอนใหเหนไดจากการใหบรการในหลายกรณทยงไมได

มาตรฐานและเจตคตทไมเปนมตรจากบคลากรทมหนาทในการคมครอง

สทธของผหญง

รายงานความกาวหนาของผหญงทวโลก (Progress of the World’s

Women) แสดงใหเหนวาระบบกฎหมายและระบบยตธรรมทดเปนกลไก

สำาคญทจะทำาใหผหญงไดรบสทธทพงได ระบบทดดงกลาวสามารถขบเคลอน

สงคมไปสสงคมแหงการตรวจสอบและรบผดชอบ (accountability) โดย

หยดยงการใชอำานาจโดยมชอบ และสรางบรรทดฐานใหมๆ ในสงคม

ขนได ศาลนบเปนสถานทสำาคญยงในการตรวจสอบและรบผดชอบตอ

ผหญงในอนจะเรยกรองสทธและกำาหนดมาตรการทางกฎหมายทเปน

ประโยชนตอผคนอกหลายลานคน

รายงานฉบบนนำาเสนอวธการตางๆทรฐบาลและประชาสงคมทำางาน

รวมกนเพอปฏรปกฎหมาย และสรางตนแบบการใหบรการใหมๆ ดาน

ความยตธรรมทตอบสนองความตองการของผหญงอยางแทจรง

รายงานฉบบนชใหเหนวารฐบาลและประชาสงคมมวธการอยางไรใน

การรบมอกบอปสรรคทเกดขนเพอใหมนใจวาผหญงสามารถเขาถง

ความยตธรรมในสถานการณทวกฤตทสด ซงรวมถงในบรบทของ

พหนยมทางกฎหมาย (Legal pluralism) (เชนการใชระบบกฎหมาย

จารตประเพณพรอมกบกฎหมายของรฐ) และชวงเวลาระหวางความ

ขดแยงและหลงความขดแยง

รายงานความกาวหนาของผหญงทวโลก (Progress

of the World’s Women) มขอเสนอแนะสบประการใน

การทำาใหระบบยตธรรมเปนประโยชนตอการคมครอง

สทธมนษยชนของผหญง ขอเสนอแนะเหลานไดรบการ

พสจนแลวและสามารถบรรลได และหากนำาไปปฏบตจะ

มศกยภาพอยางเหลอลนในการเพมการเขาถงความ

ยตธรรมของผหญงและสรางความกาวหนาดานความ

เสมอภาคระหวางเพศ

ความกาวหนาของผหญงทวโลก พ.ศ. 2554-2555: เพอแสวงหาความยตธรรม

สนบสนนองคกรผหญง

ททำางานดานกฎหมาย

องคกรผหญงททำางานดานกฎหมาย

นบเปนแนวหนาในการผลกดนใหระบบ

ยตธรรมเปนประโยชนตอการคมครอง

สทธมนษยชนของผหญง ในกรณทการให

ความชวยเหลอทางกฎหมายทสนบสนน

งบประมาณโดยรฐบาลมจำากด องคกร

ผหญงเหลานไดกาวเขามาทำาหนาทให

คำาปรกษาและความชวยเหลอแกผหญง

ทตองการดำาเนนคด ทตองการหยดยง

ความรนแรง ทตองการหยาราง

หรอเรยกรองสทธในทดนทเปนสทธของตน

โดยชอบธรรม

องคกรเหลานไดเปนหวหอกในความพยายามเพอ

การปฏรปกฎหมายและการดำาเนนคดเชงกลยทธ

ตางๆ ซงไดเปลยนแปลงพนทดานสทธมนษยชนของ

ผหญงทงในระดบชาต ระดบภมภาค และระดบสากล

(ดตวอยางในกรอบท 1)

องคกรผหญงเหลานยงเปนผนำาทประสบความสำาเรจ

ในการแสดงใหเหนวาการทมระบบกฎหมายพหนยม

เชน มกฎหมายของรฐควบคไปกบระบบกฎหมายจารต

ประเพณ โดยสงเสรมสนบสนนวฒนธรรม ประเพณ และ

การปฏบตของทองถนไปพรอมๆกนนน เปนสงทเปนไปได

เชน ในประเทศเอกวาดอร รฐธรรมนญใหสทธชนพ นเมอง

ในการกำาหนดระบบยตธรรมของตน ผ หญงในชมชน

คชวาสองชมชนจงไดออกระเบยบเพอความเปนอย

ทด (Reglamentos de Buena Convivencia) ขน

โดยนำาเอาบรรทดฐานทางจารตประเพณมาผนวกเขา

กบหลกการสทธมนษยชนเพอแกปญหาความรนแรง

ภายในครอบครวและการเขาถงความยตธรรมของผหญง

ในประเทศอนโดนเชย PEKKA ซงเปนองคกรพฒนา

เอกชนทองถน ไดจดฝกอบรมผชวยทางกฎหมาย

ในระดบชมชนเพอชวยเหลอผหญงใหสามารถใช

ศาลศาสนาในการจดทะเบยนแตงงานหรอหยาราง

ตามกฎหมายได การดำาเนนการเชนนเออใหผหญง

สามารถเขาถงบรการสาธารณะและสทธประโยชน

ตางๆ PEKKA ยงโนมนาวใหรฐบาลเพมจำานวนศาล

เคลอนทและยกเวนคาธรรมเนยมเพอใหผหญงเขาถง

ศาลไดมากขน

สรางเสรมความยตธรรมแกผหญง: คดสำาคญทเปลยนชวตผหญง

คดเหลานทำาใหผหญงในประเทศตางๆทวโลก เขาถงความยตธรรมมากขน บางคดไดชวยเสรมสรางความเขาใจในแงกฎหมายเกยวกบสทธมนษยชนของผหญง

ตามกฎหมายระหวางประเทศ บางคดสงผลใหนำากฎหมายทมอยแลวมาบงคบใชหรอชวยใหความกระจางเกยวกบกฎหมายเหลาน บางคดกทาทายกฎหมายทควร

ยกเลก และบางคดไดชวยใหมการบญญตกฎหมายใหม คดเหลานลวนนำาไปสการเปลยนแปลงทเปนคณตอชวตของผหญง

บทสรปสำาหรบผบรหาร | 1

กรอบท 1:

คดระหวาง มรา ดงกานา ในนามของ FWLD กบ HMG

กฎหมายของประเทศเนปาลในอดต ละเวนผชายใหไมตองถกดำาเนนคดหากขมขน

ภรรยาของตนเอง ในป พ.ศ. 2545 การฟองรองดำาเนนคดโดยองคกรเพอผหญง

กฎหมายและการพฒนา (Forum for Women, Law and Development: FWLD)

เปนเหตใหศาลฏกาออกคำาสงใหรฐสภาแกไขกฎหมายขมขน ปจจบนม 52 ประเทศ

ทวโลกทระบไวอยางชดเจนในประมวลกฎหมายอาญาวาการขมขนโดยคสมรส

เปนอาชญากรรม

คำาตดสนของศาลรฐธรรมนญประเทศโคลอมเบย

ในป พ.ศ. 2549 เครอขายสตรรอบโลก (Women’s Link Worldwide) ไดฟองรอง

ในนามของมารธา โซเลย เพอคดคานกฎหมายทหามแพทยทำาแทงเพอชวยชวต

มารธา ศาลตดสนวาการหามเชนนละเมดสทธขนพนฐานของผหญงและยนยนวา

ในบางกรณการทำาแทงตองสามารถทำาได

คดระหวาง ยนต ดาว กบอยการสงสด สาธารณรฐบอตสวานา

ถงแมวา ยนต ดาว จะเปนพลเมองทเกดและเตบโตในบอตสวานา แตลกทงสอง

ของเธอกลบตองขออนญาตในการพำานกอาศยอยในประเทศ และถกปฏเสธสทธใน

ฐานะพลเมอง ดวยเหตท ยนต ดาว แตงงานกบชาวตางชาต คดน (พ.ศ. 2535)

ถอเปนกาวสำาคญทยนยนวาหลกประกนดานความเสมอภาคในรฐธรรมนญ

ครอบคลมถงสทธพลเมองของผหญงดวย

คดระหวาง เวเลซและเพอน กบ บรษทเภสชภณฑโนวารตส

คดนเปนคดการเลอกปฏบตระหวางเพศทใหญทสดเทาทเคยฟองรองกนในศาล

ของประเทศสหรฐอเมรกา พนกงานหญง 12 คนของบรษทโนวารตส กลาวหา

วาบรษทเลอกปฏบตตอตนในเรองเงนเดอนและการเลอนขน คณะลกขนตดสน

อยางเปนเอกฉนทใหพนกงานเปนฝายชนะ และบรษทโนวารตสตกลงจายเงนจำานวน

175 ลานเหรยญสหรฐ เพอยอมความ โดยใชเงนจำานวน 22.5 ลานเหรยญเพอ

ดำาเนนการปรบปรงนโยบายและแผนงานตางๆ เพอสงเสรมความเสมอภาคใน

สถานททำางาน

2 | ความกาวหนาของผหญงทวโลก

สองในสามของประเทศทวโลกมกฎหมายตอตานความรนแรงในครอบครว แต

หลายประเทศทยงไมกำาหนดชดเจนวาการขมขนโดยคสมรสเปนอาชญากรรม

ภาพท 1: กฎหมายเกยวกบความรนแรงตอผหญง

ปฏรปกฎหมายให

ละเอยดออนตอเพศ

ภาวะ/มตระหวางเพศ

และบงคบใช

การปฏรปกฎหมายใหมความละเอยดออน

ตอเพศภาวะ/มตระหวางเพศเปนพนฐาน

สำาคญสำาหรบการเขาถงความยตธรรม

ของผหญง หากไมมพนฐานทางกฎหมาย

ทแขงแกรง ความพยายามทจะทำาใหผหญง

เขาถงศาลมากขน ตำารวจเปนมตรกบการ

รองเรยนของผหญงมากขน และการ

ปฏรปอนๆ ทจำาเปนตอการบรหารงาน

ยตธรรม กมโอกาสลมเหลว

อนสญญาวาดวยการขจดการเลอกปฏบต

ตอสตรในทกรปแบบ (CEDAW) มมาตรฐาน

ชนเยยมทนานาชาตตกลงรวมกนในการปฏรป

กฎหมายเพอใหเกดความเสมอภาคระหวางเพศ

ในการน จำาเปนตองยกเลกกฎหมายทเลอก

ปฏบตตอผหญงอยางเหนไดชด ขยายขอบเขต

กฎหมายไปถงพนทสวนตว ซงรวมถงการ

คมครองผหญงใหปลอดภยจากความรนแรง

ในครอบครว และชใหเหนถงผลกระทบของ

กฎหมายทมตอวถชวตของผหญง

การดำาเนนงานมความกาวหนาในทกภมภาค

ดงนนในปพ.ศ. 2554:

ประเทศ ประกนใหผหญงลาคลอดไดโดยไดรบคาตอบแทนตามรฐธรรมนญ

ประเทศ ไมมกฎหมายทระบอยางชดเจนวาการขมขนโดยคสมรสเปนอาชญากรรม

รฐธรรมนญ ประกนความเสมอภาคระหวางเพศ

ประเทศ ยงคงจำากดสทธในการทำาแทงประเทศ ถอวาความรนแรงในครอบครวเปนสงผดกฎหมาย (ดภาพท 1)

ผหญงรอยละ 53 ทำางานในสภาวะทเปนอนตราย

ประเทศ มกฎหมายใหหญงและชายไดรบเงนคาตอบแทนเทาเทยมกน

ประเทศ อายขนตำาตามกฎหมายทผหญงสมรสไดนอยกวาอายขนตำาตามกฎหมายของผชาย

ประเทศ ประกนวาผหญงมสทธในทรพยสนเทาเทยมกบผชาย

แหลงทมา: ภาคผนวก 4 รายงานความกาวหนาของผหญงทวโลก ปพ.ศ. 2554 – 2555

เปอรเซนต เปนชองวางของรายไดโดยเฉลยระหวางหญงและชาย

แมจะมความกาวหนาทสำาคญหลายประการ แตกฎหมาย

ทเลอกปฏบตตอผหญง ชองวางของกฎหมาย และ

ความลมเหลวในการนำากฎหมายมาปฏบตใช กยงมอย

ซงนนหมายความวาผหญงยงคงไมไดรบสทธทตนพงได

ถงแมวา CEDAW จะไดรบการใหสตยาบนจากรฐภาค

เกอบทกรฐ แตกเปนอนสญญาทรฐภาคตงขอสงวน

ไวมากทสดฉบบหนง ขอสงวนทพบมากทสดคอขอ

16 วาดวยเรองสทธของผหญงในชวตสมรสและ

ชวตครอบครว (ดภาพท 2) การถอนขอสงวนเหลาน

จะเปนขนตอนทสำาคญยงในการวางกรอบกฎหมาย

ทสนบสนนสทธของผหญง

ในการรางกฎหมายตางๆ จำาเปนอยางยงทกฎหมาย

จะตองนำาไปสการปฏบตไดจรง โดยมความชดเจน

ทงดานกรอบอำานาจหนาท ขนตอนการดำาเนนการ

กองทนในการบงคบใชกฎหมาย และกลไกในการตรวจสอบ

และรบผดชอบตอประชาชน ตวอยางเชน กฎหมาย

วาดวยความรนแรงในครอบครวใน 45 ประเทศ

ประกนใหผหญงไดรบความชวยเหลอทางกฎหมาย

โดยไมเสยคาใชจาย ในประเทศเนปาล ไดมการยกเลก

ภาษการโอนทดน ทำาใหการบงคบใชกฎหมายเกยว

กบสทธทเทาเทยมกนในการรบมรดกดำาเนนการได

และสงผลใหผหญงถอครองทรพยสนเพมมากขน

สามเทา ในประเทศสวเดนกำาหนดใหม ‘เดอนของคณพอ’

ซงอนญาตใหพอลางานไปดแลบตรทเพงคลอดไดโดย

ยงไดรบคาตอบแทน ซงการลานไมสามารถถายโอนได จง

ทำาใหผชายลาหยดประเภทนมากขน เปนการแกปญหา

ชองวางของเงนเดอนระหวางสองเพศไดอกทางหนง

173

127139

61125

53117

5011510-30

ไมมขอมล

ไมมกฎหมาย

มกฎหมาย ความรนแรงในครอบครว การคกคามทางเพศ การขมข�นโดยคสมรส

บทสรปสำาหรบผบรหาร | 3

ภาพท 2: ขอสงวนใน CEDAW สนบสนนการจดตงศนย

บรการเบดเสรจ เพอลด

อตราจำานวนคดทลดลง

ระหวางกระบวนการ

ยตธรรม

ในกระบวนการยตธรรม ทประกอบดวย

ขนตอนตางๆ หลายขนตอนทผหญงตอง

ฝาฟน เพอแสวงหาความเปนธรรม มกจะ

มอตราการลดของจำานวนคดในระดบสง

เนองจากคดสวนใหญมกจะหยดลงระหวาง

กระบวนการ เหลอเพยงไมกคดเทานนท

ผานไปถงขนตดสนลงโทษหรอชนะ/แพคด

แหลงทมา: ภาคผนวก 5 รายงานความกาวหนาของผหญงทวโลก

ปพ.ศ. 2554 – 2555

แหลงทมา: โลเวตและเคลล ปพ.ศ. 2552

ในงานวจยของกลมประเทศตางๆ ในยโรป ในปพ.ศ.

2552 พบวาคดขมขนทดำาเนนไปจนถงขนการพพากษา

ลงโทษโดยเฉลยมเพยงรอยละ 14 ในขณะทอตราตำาสด

คอรอยละ 5 ในบางประเทศ (ดภาพท 3)

หนทางหนงทจะลดอตราจำานวนคดทลดลงระหวาง

กระบวนการยตธรรม คอการลงทนจดตงศนยบรการ

เบดเสรจ ซงมบรการทสำาคญทงหลายมารวมกนไว

ในทเดยวกนเพอเกบ หลกฐานทางนตเวช และใหคำาแนะนำา

ทางกฎหมาย สขภาพ และบรการสนบสนนอนๆแกผหญง

ศนยบรการหลายแหงของธธเซลา (Thethuzela Care

Centers: TCCs) ในประเทศแอฟรกาใตเปนหนงในตวอยาง

ทประสบความสำาเรจตามแนวทางน

ศนยบรการเหลานตงอยในโรงพยาบาลตางๆของรฐ

และใหบรการแบบเบดเสรจ ตงแตการบรการฉกเฉน

ทางการแพทย ใหคำาปรกษาบำาบด และเตรยมการเพอ

กระบวนการในชนศาลดวยทาททเปนมตรตอผผาน

พนความรนแรง

ศนยบรการเหลานมงใหบรการตามความตองการ

ดานการแพทยและดานสงคมแกผผานพนการลวง

ละเมดทางเพศ ลดการละเมดซำาระหวางกระบวนการ

ยตธรรมและการใหบรการสนบสนนอนๆ เพมอตราสวนคด

ทดำาเนนไปถงขนการพพากษาลงโทษ และลดความลาชา

ในการดำาเนนคด

ศนยบรการของธธเซลา มเจาหนาททเปนผเชยวชาญ

ทางการแพทย นกสงคมสงเคราะห และตำารวจ ซง

พรอมใหบรการตลอด 24 ชวโมง อตราการพพากษา

ลงโทษคดขมขนทศนยบรการ ในยานโซวโต จงหวด

โกเตง แอฟรกาใต ใหบรการเพมขนเปนรอยละ 89

เปอรเซนต ในขณะทอตราเฉลยระดบประเทศมเพยง

รอยละ 7 เทานน ขณะนประเทศอนๆรวมถงชลและ

เอธโอเปย กำาลงนำาตนแบบศนยบรการนไปขยายผล

ม 30 ประเทศทไดตงขอสงวนเกยวกบ

สทธเสมอภาคในชวตสมรสหรอชวตครอบครว

มคดขมขนเพยงจำานวนนอย

เทานนทดำาเนนไปจนถงขนการ

พพากษาลงโทษ

จำนวนประเทศ

ทตงขอสงวน

30

22

20

19

17

8

7

สทธ�เสมอภาค

ในช�ว�ตสมรส

หร�อช�ว�ตครอบครว

ความสอดคลองกบกฎหมาย

ศาสนา (religious laws)

หร�อขนบประเพณ

ความเสมอภาค

ดานสญชาต

สทธ�เสมอภาคในการเลอก

แหลงพำนกอาศย

ความเสมอภาค

ในการจางงาน

การขจดการเลอกปฏบต

อนๆ

ภาพท 3: อตราคดขมขนทลดลงระหวางกระบวนการยตธรรม กรณกลมประเทศในยโรป

สว�เดน

องกฤษและเวลส

เบลเยยม

ออสเตร�ย

0

20

40

60

80

100

ศาลพพากษา

ลงโทษ

พจารณาคด

ในศาล

สงฟองศาลผตองสงสย

ถกตงขอหา

ผตองสงสย

ใหปากคำ

สามารถระบ

ผตองสงสย

ผเผช�ญความรนแรง

ใหปากคำ

รอยละของคดทไดรบ

แจง

4 | ความกาวหนาของผหญงทวโลก

ภาพท 4: ผหญงในกองกำาลงตำารวจกบการแจงความคดลวงละเมดทางเพศ

แหลงทมา: บทวเคราะหของ UN Women โดยอางองจากขอมลสดสวนตำารวจจากสำานกงานวาดวยยาเสพตดและอาชญากรรมแหงสหประชาชาต

(UN Office on Drugs and Crime - UNODC) ปพ.ศ. 2552 และการแจงความคดลวงละเมดทคำานวณจากแบบสำารวจเหยออาชญากรรมสากล

(International Crime Victims Survey: ICVS) (ขอมลลาสดทม)

ยงมจำานวนตำารวจหญงมาก การแจงความคดลวงละเมด

ทางเพศกเพมมากขน

ใหผหญงเปนแนวหนาใน

การบงคบใชกฎหมาย

การแจงความคดอาชญากรรมทเกดกบ

ผหญงทตำากวาความเปนจรง เปนปญหา

ใหญในทกภมภาค การสำารวจเกยวกบ

อาชญากรรมใน 57 ประเทศทวโลกพบวา

โดยเฉลยแลวผหญงรอยละ 10 บอกวา

ตนเองถกลวงละเมดทางเพศ แตมเพยง

รอยละ 11 ของผหญงกลมนเทานนท

แจงความ เมอเปรยบเทยบกบคดโจรกรรม

โดยเฉลย มการโจรกรรมรอยละ 8

แตอตราการแจงความมถงรอยละ 38

การใหผหญงปฏบตงานดานหนาในงานบรการ

กระบวนการยตธรรม สามารถชวยเพมการ

เขาถงความยตธรรมแกผหญงได โดยมขอมล

แสดงใหเหนวา หากมสดสวนตำารวจหญงมาก

การแจงความคดลวงละเมดทางเพศกจะเพม

มากขนไปดวย (ดภาพท 4) ในประเทศไลบเรย

หลงเกดความขดแยง มการใชกองกำาลงตำารวจ

หญงลวนชาวอนเดย สงผลใหจำานวนการแจงความ

เพมขน และยงสงผลใหรฐบาลจางผหญงเขามา

ในกองกำาลงมากขน อยางไรกด ทงๆทสงเหลา

นมประโยชน แตจำานวนของผหญงในกำาลงตำารวจ

โดยเฉลยยงไมเกนรอยละ 13 ไมวาจะในภมภาค

ใดๆ กตาม

ลงทนเพอใหผหญงเขา

ถงความยตธรรม

ในการดำาเนนการใหระบบยตธรรมเปนประโยชน

ตอการคมครองสทธมนษยชนของผหญง

ไมวาจะโดยการกระตนใหเกดการปฏรปกฎหมาย

การใหความชวยเหลอดานกฎหมาย การจดตง

ศนยบรการเบดเสรจ หรอการฝกอบรมผพพากษา

ลวนตองอาศยทรพยากร และเงนลงทนทงสน

รฐบาลของประเทศตางๆ เลงเหนความสำาคญ

ของการเสรมสรางหลกนตธรรม จงไดจดสรร

ทรพยากรอยางมนยยะสำาคญเพอสนบสนน

การใหความชวยเหลอในกระบวนการยตธรรม

อยางไรกด เงนทนทจดสรรเฉพาะสำาหรบความ

เสมอภาคระหวางเพศจดวายงอยในระดบตำา

ในปพ.ศ. 2552 กลมประเทศผบรจาคทอยใน

คณะกรรมการความชวยเหลอเพอการพฒนา

(Development Assistance Committee: DAC)

ในองคการเพอความรวมมอทางเศรษฐกจและ

การพฒนา (Organization for Economic Co-

operation and Development: OECD) ไดจดสรร

เงนชวยเหลอจำานวน 4.2 พนลานเหรยญสหรฐ

สำาหรบงานดานความยตธรรม โดยการสนบสนน

จากสหรฐอเมรกาและสหภาพยโรป คดเปนรอยละ

70 ของเงนชวยเหลอทงหมด อรก อฟกานสถาน

เมกซโก เขตปกครองปาเลสไตน และปากสถาน

เปนผรบความชวยเหลอนมากทสด โดยจากจำานวน

เงน 4.2 พนลานเหรยญสหรฐน 206 ลานเหรยญ

สหรฐ (รอยละ 5) จดสรรใหแกโครงการทมความ

เสมอภาคระหวางเพศเปนเปาหมายหลก 633 ลาน

เหรยญสหรฐ (รอยละ15) จดสรรใหแกโครงการท

มความเสมอภาคระหวางเพศเปนเปาหมายรอง ใน

ปพ.ศ. 2552 สหภาพยโรปไมไดจดสรรเงนทนใดๆ

ใหแกโครงการดานความยตธรรมทมความเสมอ

ภาคระหวางเพศเปนเปาหมายหลก

ประโยชนทไดจากการรบผหญงเขาทำางานเปนเจา

หนาทตำารวจนนมไดเกดขนโดยอตโนมต แตจำาเปนตองม

การลงทนเพอใหไดประโยชนนนมา ประสบการณจาก

ประเทศในแถบละตนอเมรกาและประเทศอนๆ ระบวา

สถานตำารวจหญงและโตะรบแจงเหตทละเอยดออน

ตอเพศภาวะ/มตทางเพศ (gender desk) สำาหรบ

ผเผชญความรนแรง จำาเปนตองไดรบการสนบสนน

ทรพยากรทเพยงพอ อกทงเจาหนาทควรไดรบการ

อบรมอยางผเชยวชาญ ไดรบรางวลและการยกยอง

ทเหมาะสมจากงานททำาอกดวย

นอกจากน การรบตำารวจหญงเขาทำางาน และจดสรร

ทรพยากร ใหมโตะรบแจงเหตทละเอยดออนตอเพศ

ภาวะ/มตระหวางเพศ (gender desk) ตองเปนสวน

หนงของกลยทธภาพรวมในการฝกอบรมและสราง

แรงจงใจแกตำารวจทกคนใหตอบสนองความตองการ

ของผหญงอยางเพยงพอ

ผหญ

งทแจ

งควา

มคดลวง

ละเม

ดทาง

เพศ (รอ

ยละ)

สดสวนของตำรวจหญง (รอยละ)

0 5 10 15 20 25 30 35 40

0

5

10

15

20

25

30

35

40

บทสรปสำาหรบผบรหาร | 5

ฝกอบรมผพพากษาและ

ตดตามผลการพพากษา

ผหญงทขนศาลจะไดรบความยตธรรมหรอ

ไม ขนอยกบการตดสนใจในการพจารณา

คดทมความเปนกลาง มขอมลเพยงพอ

และปราศจากอคตเปนหลก อยางไรกด แมใน

กรณทกฎหมายรองรบสทธของผหญงไว

กยงพบวา ผพพากษาอาจมไดนำากฏหมาย

ทรองรบสทธของผหญงมาใชอยางเหมาะ

สมหรอยตธรรมเสมอไป

องคกรตางๆ เชน สมาคมผพพากษาสตรสากล

(International Association of Women Judges)

และศกช (Sakshi) ซงเปนองคการพฒนาเอกชนใน

อนเดย ไดจดฝกอบรมพเศษสำาหรบผพพากษา

ทงหญงชาย และเปดพนทใหไดอภปรายความ

ทาทายและอปสรรคททกคนประสบ กระบวนการน

ชวยสรางความเขาใจและความมงมนทจะดำาเนนงาน

โดยสงเสรมความเสมอภาคระหวางเพศ ผลเชง

ประจกษจากกจกรรมนคอ มคำาพพากษาแนวใหม

เกดขนหลายสบคดโดยผพพากษาทผานการฝก

อบรมดงกลาว (ดกรอบท 2)

การตดตามผลการพจารณาคดอยางเปนระบบ

ในระดบประเทศเปนสงสำาคญอยางยง ทงนเพอ

สรางการตรวจสอบและความรบผดชอบตอผ

หญงทแสวงหาความเปนธรรม อกทงยงจะชวย

ใหภาคประชาสงคมและรฐบาลสามารถตดตาม

ผลการปฏบตงานของศาลในดานการพทกษสทธ

ผหญงได

สวเดน แคนาดา เดนมารก นอรเวย และเยอรมน

เปนประเทศผบรจาครายใหญทสดทใหความชวยเหลอ

โครงการทมความเสมอภาคระหวางเพศเปนเปาหมายหลก

โดยสนบสนนกจกรรม อาท การฝกอบรมผพพากษา

การใหความชวยเหลอดานกฎหมายแก ผผานพนความ

รนแรง การสนบสนนใหผหญงมสวนรวมในการสราง

สนตภาพและความปรองดอง การชวยเหลอผเสย

หายจากการคามนษยใหกลบมาใชชวตในสงคมและ

ชมชนได และการรณรงคใหการแตงงานกอนวยอนควร

ลดนอยลง ในปพ.ศ. 2552 กวเตมาลา เบอรกนาฟาโซ

สาธารณรฐประชาธปไตยคองโก อฟกานสถาน และ

โคลอมเบย ไดรบความชวยเหลอดานความเสมอภาค

ระหวางเพศมากทสด

ระหวางปพ.ศ. 2543 ถง 2553 ธนาคารโลกไดจดสรร

เงนใหเปลาและเงนกทงสน 6,382 ราย คดเปนเงน 874

พนลานเหรยญสหรฐ โดยจดสรรใหกบประเดนการ

บรหารสาธารณะ กฎหมายและความยตธรรมเปน

เงน 126 พนลานเหรญสหรฐ (รอยละ14) ในชวงเวลา

ดงกลาว มโครงการ 21 โครงการ ทมกลมกจกรรม

ดานความเสมอภาคระหวางเพศและหลกนตธรรม เชน

การปรบปรงโครงสรางพนฐานของศาลใหเปนมตรตอ

ผหญงมากยงขน การจดหาและเสรมสรางสมรรถนะ

ของผชวยทางกฎหมาย และการรณรงคเชงนโยบาย

เพอการปฏรปกฎหมาย อนง ใน 21 โครงการ

ดงกลาว จำานวนเงนทจดสรรใหกบองคประกอบดาน

ความเสมอภาคระหวางเพศทงสนมเพยง 7.3 ลาน

เหรยญสหรฐ

ในเดอนธนวาคม ปพ.ศ. 2553 มผบรจาค 51 ราย แสดง

ความจำานงบรจาคเงนจำานวน 49.3 พนลานเหรยญ

สหรฐ ใหกบกองทนของสมาคมพฒนาการระหวางประเทศ

(International Development Association: IDA) โดย

ธนาคารโลก เพอชวยเหลอประเทศทยากจนทสด ในระหวาง

ปพ.ศ. 2554 ถง 2557 โดยในรอบน ความเสมอภาค

ระหวางเพศเปนหนงในสประเดนมงเนนหลก จงนบ

เปนโอกาสสำาคญทจะผลกดนใหประเดนการเขาถงความ

ยตธรรมของผหญงไดรบเงนสนบสนนเพมขนจาก

กองทนธนาคารโลกในอนาคต

ในปพ.ศ. 2539 องคกรพฒนาเอกชนในอนเดยชอ ศกช ไดสมภาษณผพพากษา ทนายความ และคความ

ในคคฟองรองทเปนผหญง เพอสำารวจผลกระทบจากมมมองในการพจารณคดและการตดสนคดทมตอ

ผหญงทขนศาล ผตอบแบบสำารวจกวาสองในสาม กลาววาผหญงทแตงกายไมมดชดเปนผเชอเชญการ

ขมขนนนเอง

กรอบท 2: องคกรผหญง “วชาคา” และพลงของการพจารณาคดทละเอยดออนตอเพศภาวะ/มตระหวางเพศ

ศกช ไดพฒนาโครงการขนเพอปรบเปลยนมายา

คตและภาพเหมารวมทฝงอยในความคดของผคน

(gender stereotype) โครงการน ไดขยายไป

16 ประเทศ ในภมภาคเอเชยแปซฟค โดยอดตผ

พพากษาศาลสงของอนเดย จกดช ชาราน เวอรมา

เปนหนงในผเขารวมโครงการน

หลงจากเขารวมโครงการไดไมนาน ผพพากษา

เวอรมา กไดมโอกาสใชความรทไดรบจากโครงการ

บนวาร เดว ถกกลมชายทองถนรมขมขนในขณะ

ทกำาลงปฏบตหนาทนกสงคมสงเคราะหในหมบาน

แหงหนงในราชาสถาน เธอไมเพยงแตรเรมดำาเนน

คดทางอาญา แตยงเรยกรองมาตรการเยยวยา

ครอบคลมไปถงผหญงทำางานคนอนๆ ดวย

บนวาร ไดรบการสนบสนนจากองคกรผหญงหา

องคกร หนงในนนคอ วชาคา และจาก นยนา คาปร

ผกอตงศกช ซงเปนผใหคำาปรกษาหลก บนวาร

นำาคดฟองรองขนสศาลฎกาในประเทศอนเดย

คดไดรบชยชนะทำาใหเกดการยอมรบอยางทไมเคย

มมากอนวาการคกคามทางเพศในสถานททำางาน

เปนมลเหตแหงโทษ

ในฐานะหนงในผพพากษาในคดน ผพพากษาเวอรมา

ไมยอทอ แมจะพบวาไมมกฎหมายดานการคกคาม

ทางเพศในประเทศอนเดย เพราะตระหนกวาสทธความ

เสมอภาคระหวางเพศและสทธในสภาวะการทำางาน

ทปลอดภยนนรบรองอยในรฐธรรมนญ และเปนไป

ตามพนธะสญญาภายใต CEDAW ทอนเดยตอง

ปฎบตตาม ศาลไดใชคดนเปนฐานในการกำาหนด

แนวทางทครบถวนและบงคบใชไดตามกฎหมาย

เกยวกบการคกคามทางเพศในการจางงานของทง

ภาครฐและภาคเอกชนฉบบแรกของอนเดย

การตดสนคดวชากานเปนแรงบนดาลใจใหกบคดท

คลายคลงกนในบงคลาเทศ และกอใหเกดการปฏรป

กฎหมายในปากสถาน สงผลใหในปจจบน ผหญง

ในวยทำางานเกอบ 500 ลานคนในสามประเทศนไดรบ

ความคมครองทางกฎหมาย ทำาใหสามารถทำางานไดโดย

ปลอดภยจากการคกคามและการลวงละเมดทำาราย

6 | ความกาวหนาของผหญงทวโลก

เพมชองทางใหผหญง

เขาถงศาลและคณะกรรมการ

แสวงหาความจรงทง

ระหวางความขดแยงและ

ภายหลงความขดแยง

ความรนแรงทางเพศถกใชเปนยทธวธในสงคราม

อยางเปนระบบ และไตรตรองไวกอนมานาน

หลายรอยป ความรนแรงทางเพศเปนการ

กระทำาตอประชากรพลเรอนโดยตงใจ เชน เพอ

ใหเปนพาหะของเชอเอชไอว การบงคบชำาเราเพอ

ใหตงครรภ บงคบใหเคลอนยายประชากร และ

เพอคกคามทงชมชน

กฎหมายระหวางประเทศไดพฒนาจนกาวหนาขน

อยางมากในชวงสองทศวรรษทผานมา ทำาใหสามารถ

ดำาเนนคดอาชญากรรมความรนแรงทางเพศไดเปน

ครงแรก (ดกรอบท 3) หากตองการเพมจำานวน

คำาพพากษาลงโทษในคดประเภทน จำาเปนอยางยงท

ศาลระหวางประเทศจะตองจดใหอาชญากรรมทมแรง

จงใจจากเพศภาวะ/มตทางเพศ อยในยทธศาสตร

การดำาเนนคดอนดบตนดวย

นอกจากน ยงตองมมาตรการททำาใหผหญงเขาถงศาล

และกรอบเวทอนๆ ดานความยตธรรมไดงายยงขน

เชน คณะกรรมการแสวงหาความจรง วธเดยวทจะ

บรรลวตถประสงคนไดคอ ทำาใหผหญงมบทบาทเปน

ศนยกลางในการกำาหนดขอบเขต กำากบดแล และออกแบบ

กลไกดานความยตธรรมทงหมดทมบทบาทภาย

หลงความขดแยง

ในอดต กฎหมายระหวางประเทศแทบไมเคยรบรผลกระทบทผหญงไดรบจากความขดแยง ดวยเหตน จงไมมการยอมรบประสบการณของผหญง และไมมการจารกไวในประวตศาสตร

อยางไรกตาม ในชวงสองทศวรรษทผานมา มการรบรและดำาเนนคดอาชญากรรมความรนแรงทางเพศทเกดขนระหวางความขดแยง เพมมากขนอยางเหนไดชด

กรอบท 3: สองทศวรรษแหงความกาวหนาดานกฎหมายระหวางประเทศ

ในอนสญญาเจนวา ฉบบปพ.ศ. 2472 ความ

รนแรงทางเพศถอเปนการสรางความเสอมเสย

ทางศลธรรมมากกวาทจะเปนอาชญากรรม

รนแรง ธรรมนญของศาลเฉพาะกจ ณ กรง

นเรมเบรก และกรงโตเกยวทจดตงเพอดำาเนน

คดอาชญากรรมสงครามหลงเกดสงครามโลก

ครงทสอง ไมไดรวมถงการขมขนแตอยางใด

อนสญญาเจนวาฉบบปพ.ศ. 2492 กำาหนดวา

‘ผหญงยอมไดรบความคมครองโดยเฉพาะ

อยางยงจากการคกคามททำาใหเสอมเสยเกยรต’

แตการขมขนไมไดอยในรายการ ‘ขอละเมดรายแรง’

ของอนสญญาฉบบน

ปพ.ศ. 2541ในคดระหวางอยการกบอคาเยซ

ณ ศาลอาญาระหวางประเทศ

สำาหรบรวนดามการตดสนใหการ

ขมขนถอเปนการฆาลางเผาพนธ

และเปนอาชญากรรมตอ

มนษยชาตเปนครงแรก จนถง

ปจจบน ศาลแหงนไดพพากษา

ลงโทษคดความรนแรงทางเพศ

ทงหมดจำานวน 11 คด

ปพ.ศ. 2543มต 1325 โดยคณะมนตรความ

มนคงแหงสหประชาชาต (United

Nations Security Council)

ใหความสำาคญกบบทบาทของ

ผหญงในการสรางสนตภาพ

โดยเนนวาการมสวนรวมอยาง

เตมทของผหญงในความ

พยายามทกรปแบบและทกขน

ตอนในการสรางสนตภาพและ

ความมนคง เปนเรองจำาเปน

อยางยง

ปพ.ศ. 2545ในธรรมนญกรงโรม ซงใชในการ

จดตงศาลอาญาระหวางประเทศ

กำาหนดใหอาชญากรรมทางเพศ

(Sexual crimes) และอาชญา

กรรมอนมพนฐานมาจากเพศ

ภาวะ (Gender-based crimes)

ในกรอบกวาง เปนอาชญากรรม

ระหวางประเทศ จากคำาฟอง

ทงหมด 23 เรองจากศาลน ม 12

คำาฟองทมขอหาดานความรนแรง

ทางเพศ

ในคดระหวางอยการ กบ บรมาและ

บคคลอนๆ ศาลพเศษสำาหรบ

เซยรราลโอน ไดตดสนวาการ

บงคบแตงงานเปนการกระทำา

ทไรมนษยธรรม และถอเปน

อาชญากรรมตอมนษยชาต

ปพ.ศ. 2551 – 2553มต 1820 โดยคณะมนตร

ความมนคงแหงสหประชาชาต

เรยกรองใหกำาหนดขนตอนทม

ประสทธภาพในการปองกนและ

ดำาเนนการในกรณการกระทำาดาน

ความรนแรงทางเพศ โดยใหจดเปน

ศนยกลางในการรกษาสนตภาพ

และความมนคงระหวางประเทศ

มต 1888, 1889 และ 1960

โดยคณะมนตรความมนคงแหง

สหประชาชาต ไดสรางกรอบทเปน

รปธรรมสำาหรบการนำามต 1325

และ 1820 ไปสการปฏบตใชจรง

ปพ.ศ. 2536มการจดตงศาลอาญาระหวาง

ประเทศสำาหรบอดตยโกสลาเวยขน

ในบทบญญตยอมรบวาการ

ขมขนเปนอาชญากรรมตอ

มนษยชาต และมคดทโดดเดน

อกหลายคดทยนยนใหเหนวา

ความรนแรงทางเพศนนเปน

อาชญากรรมสงครามทรนแรง

จนถงปจจบน ศาลแหงนได

พพากษาเอาผดคดความรนแรง

ทางเพศทงหมดจำานวน 29 คด

บทสรปสำาหรบผบรหาร | 7

ภาพท 5:

มมมองของหญงและชายตอแนวคดวาทำาไม

การชวยเหลอชดเชยจงเปนสงสำาคญใน

ประเทศสาธารณรฐแอฟรกากลาง

ผหญงตองการคำาขอโทษและการลงโทษ

กบผลวงละเมดมากกวาผชาย

แหลงทมา: อางองจากขอมลจาก วนกและฟาม ปพ.ศ. 2553ก และ 2553ข

ดำาเนนโครงการชวยเหลอ

ชดเชยทตอบสนองความ

ตองการของผหญง

การชวยเหลอชดเชยเปนกลไกยตธรรมทเนน

ผผานพนความรนแรงเปนศนยกลางและมงเนน

ใหความชวยเหลอเปนการเฉพาะ นบเปนเครอง

มอสำาคญทจะทำาใหผหญงฟนฟสภาพชวต และ

จตใจได ในประเทศสาธารณรฐแอฟรกากลาง

ผหญงเลาวาการชวยเหลอชดเชยเปนสงจำาเปน

ในการฟนตวจากความสญเสย และบรรเทา

ความยากจน แตกตองตระหนกถงความทกขท

ผหญงตองประสบดวย คำาบอกเลาในลกษณะ

นคลายคลงกนในหลายประเทศทอยในบรบท

หลงความขดแยง (ดภาพท 5)

ในขณะทชมชนระหวางประเทศไดสละเงนทนจำานวน

มากใหแกศาลระหวางประเทศและกลไกยตธรรมใน

ระยะเปลยนผานอนๆ แตการผลกดนชวยเหลอใหรฐ

บรรลหนาทในการใหความชวยเหลอชดเชยดานความ

ยตธรรมยงมไมมากเทาและไมมากพอ

เพอใหผหญงไดประโยชนสงสด โครงการชวยเหลอ

ชดเชยจะตองพจารณาถงความรนแรงทางเพศ

และความรนแรงอนเนองมาจากในเพศภาวะในทกรป

แบบ และรวมถงมาตรการระดบบคคล ชมชน และเชง

สญลกษณ ตลอดการเขาถงบรการและการคนทดน

ในเซยรราลโอน คณะกรรมการเพอการปฏบตงานดาน

สงคม (National Commission for Social Action)

อนเปนหนวยงานรฐทไดรบการสนบสนนจากกองทน

สหประชาชาตเพอยตความรนแรงตอผหญง (United

Nations Trust Fund to End Violence against Women)

และกองทนสหประชาชาตเพอเสรมสรางสนตภาพ

(United Nations Peacebuilding Fund) กำาลงดำาเนน

โครงการชวยเหลอชดเชยใหแกผหญงทผานพนความ

รนแรงทางเพศ 650 คน โครงการนออกแบบเพอเสรม

พลงใหผหญงกลมนในระยะยาว

จนถงปจจบน ผหญง 300 คนใน 14 อำาเภอในประเทศ

ไดรบเงนทนขนาดเลกจำานวนหนงและความชวยเหลอ

ในการจดตงธรกจขนาดเลกและการฝกอบรมทกษะท

จำาเปน ในเดอนมนาคม ป พ.ศ. 2554 ณ งานพธใน

เมองฟรทาวน ผหญง 90 คนแรกไดผานการฝกอบรม

จนจบหลกสตรตางๆ เชน การอานเขยน การขบรถ

ทกษะดานคอมพวเตอร การทำาสบ และการแตงทรงผม

มาตรการทเปนผล ประกอบไปดวยการใหความชวย

เหลอทางการเงน การดแลเดก และบรการการขนสง

อนจะชวยใหผหญงมสวนรวมไดอยางปราศจาก

อปสรรค การใหคำาปรกษาดานจตสงคม การดแล

สขภาพ และการสนบสนนระยะยาวอนๆ ตลอดจน

การไตสวนทไมเปดเผยตอสาธารณะ เพอชวยใหผหญง

สะดวกใจทจะใหการเกยวกบความรนแรงทางเพศ

ศาลเคลอนท ในสาธารณรฐประชาธปไตยคองโก

กำาลงนำาความยตธรรมมาสผหญง ดวยการดำาเนน

การสบสวนและดำาเนนคดกบผลวงละเมดอยาง

รวดเรว ในปพ.ศ. 2553 ศาลเคลอนทเกาแหงวนจฉย

คด 186 คด จากคดทงหมดน ม 115 คดทเปนคด

ขมขน และมการพพากษาเอาผด 95 คด โดยมโทษ

จำาคกตงแต 3 ถง 20 ป

ในเดอนกมภาพนธ ปพ.ศ. 2554 ศาลเคลอนท

ประเภทนไดดำาเนนคดอาชญากรรมตอมนษยชาตเปน

ครงแรก และไดสงจำาคกทหารเกานายในขอหาขมขน

ผหญงและเดกหญงกวา 40 คน สบเนองจากเหตซง

เกดในฟซไมกสปดาหกอนหนานน

0

10

20

30

40

50

60

อตราสวน

รอยละของคำตอบ

เพอแสดงความรบรตอความทกขทตองประสบ

เพอบรรเทาความยากจน

เพอชวยใหสามารถลมเหตราย

เพอชวยสรางสนตภาพ

เพอชวยเหลอดานกายภาพ

เพอชวยใหสามารถใหอภยได

อนๆเพอชวยชดเชย

ความสญเสย

8 | ความกาวหนาของผหญงทวโลก

51%

กฎหมายทมความกาวหนาในดานสทธ

ผหญงเกดหลงจากทจำานวนสมาชกรฐสภา

หญงเพมขนอยางรวดเรว

• กฎหมายการสบมรดก (ปพ.ศ. 2542) ทำาให

เกดความเสมอภาคระหวางเพศในการรบ

มรดกและการถอครองทรพยสน

• รฐธรรมนญ (ปพ.ศ. 2546) รองรบหลกการ

ความเสมอภาคระหวาหญงชายและการไม

เลอกปฏบต ตลอดจนระบวาผหญงตองไดรบ

ตำาแหนงเปนสดสวนอยางนอยรอยละ 30 ใน

ตำาแหนงทมอำานาจตดสนใจในทกระดบ

• นโยบายทดนแหงชาต (ปพ.ศ. 2547) และ

กฎหมายทดน (ปพ.ศ. 2548) สรางความ

เสมอภาคในการถอครองทดนทงในทาง

กฎหมายและทางขนบธรรมเนยม

• ไดมการออกกฎหมายคมครองและลงโทษ

ความรนแรงอนเกดจากเพศภาวะในปพ.ศ.

2551 และถอวาการขมขนโดยคสมรสเปน

อาชญากรรมในปพ.ศ. 2552

• สมาชกรฐสภารอยละ 51 และผพพากษา

ศาลฎกาจำานวนครงหนงเปนผหญง รวมถง

ประธานศาล (ปพ.ศ. 2553)

ภาพท 6: สดสวนผหญงในระบบผแทนและการปฏรปกฎหมายในรวนดา

ใชระบบสดสวนเพอ

เพมจำานวนสมาชกสภา

นตบญญตหญง

ในประเทศทจำานวนผหญงในรฐสภาเพมขนอยาง

เหนไดชด มกจะมกฎหมายใหมๆ ทสงเสรมสทธ

ผหญงตามมา

จากประเทศเนปาลถงคอสตารกา จากรวนดาถงสเปน

อนเปนประเทศทใชระบบสดสวนเพอเพมจำานวนสมาชก

สภานตบญญตหญง ไดมการออกกฎหมายทมความ

กาวหนาดานสทธในทดน การขจดความรนแรงตอผหญง

แผนการดแลสขภาพ และการจางงาน บอยครงการ

เปลยนแปลงจะเกดขนเมอผหญงเปนผดำาเนนการ ซงบาง

ครงกดำาเนนการขามพรรค เพอทจะใหแนใจวา ความ

ตองการของผหญง ไดรบการตอบสนองอยางเตมท

แผนปฏบตการปกกง (The Beijing Platform for

Action) เรยกรองใหเกดสมดลระหวางเพศในหนวย

งานภาครฐ อนสญญา CEDAW บญญตใหใช

มาตรการพเศษชวคราว เชน การใชระบบสดสวน

เพอเพมพลงเสยงของผหญงในการตดสนใจดาน

การเมอง จาก 28 ประเทศทจำานวนผหญงในรฐสภา

ถงหรอเกนรอยละ 30 ม 23 ประเทศทใชระบบสดสวน

ในหกประเทศทเพงกาวพนความขดแยง มจำานวน

ผแทนหญงเกนรอยละ 30 แสดงใหเหนวาความ

กาวหนาขนอยกบกบเจตนารมณทางการเมอง

มากกวาระดบการพฒนา ประเทศหนงในนนซงกคอ

ประเทศรวนดา มจำานวนผหญงในระบบตวแทนมาก

ทสดในโลก (ดรปท 6)

รฐธรรมนญฉบบปพ.ศ. 2546 ของรวนดามพนธกจ

ทจะ ‘ดำาเนนการใหผหญงไดรบตำาแหนงอยางนอย

รอยละ 30 ในหนวยงานทมอำานาจตดสนใจ’ และใน

การเลอกตงในปเดยวกนนน จำานวนผหญงทไดรบการเลอก

ตงสงกวาเปาหมายทกำาหนดไว สมาชกรฐสภาหญง

ในรวนดาดำาเนนงานรวมกนขามพรรคในลกษณะภาค

และรวมมอกบกระทรวงกจการผหญง และองคกร

ภาคประชาสงคมเพอผลกดนใหเกดการปฏรป อน

รวมถงเรองมรดก สทธในทดน และความรนแรงตอ

ผหญง สมาชกรฐสภาหญงเหลานยงรวมมอกบ

สมาชกชายในการออกเดนทางทวประเทศเพอตดตาม

การนำากฎหมายทดนและมรดกมาปฏบตใช และชวย

ใหเกดการเปลยนแปลงทศนคตทสงคมและผคนมตอ

สทธผหญง

สดสวน

ผหญ

งในรฐ

สภา

(อตรา

สวน

รอยละ)

ปค.ศ.

0

10

20

30

40

50

10 1109080706050403020100999897

แหลงทมา: สหภาพรฐสภา (The Inter-Parlaimentary Union: IPU)

ปพ.ศ. 2553ก และ 2553ข

บทสรปสำาหรบผบรหาร | 9

ผหญงยากจนในชนบทมแนวโนมทจะไดรบความชวยเหลอจากบคลากรดานสขภาพทม

ความเชยวชาญระหวางการคลอดบตร นอยกวาผหญงมฐานะในเขตชมชนเมองมาก

ผลกดนใหความเสมอภาคระหวางเพศเปนหวใจหลกของเปาหมายของการพฒนาแหงสหสวรรษ (Millennium Development Goals: MDGs)

เปาหมาย ทกขอนนเกยวของกน และ

ความสำาเรจของแตละเปาหมายขนอยกบระดบ

ความกาวหนาดานสทธผหญง การเพมจำานวน

เงนลงทนและการปฏบตงานในมตดานความ

เสมอภาคระหวางเพศในเปาหมายทกขอ จะทำาให

เกดประโยชนทงในดานแกปญหาความไมเสมอ

ภาคทมอยทวไป และเรงใหเกดความกาวหนาท

รวดเรวขนในภาพรวม

การทำาใหเปาหมาย เหลานบรรลผลนนตอง

เกดขนกอน ผหญงจงจะเขาถงความยตธรรมไดอยาง

แทจรง หากไมไดรบการศกษา ไมตระหนกในสทธ

และไมมอำานาจตดสนใจ ผหญงมกจะไมสามารถเรยก

รองสทธทพงได ไมสามารถไดรบความชวยเหลอทาง

กฎหมาย หรอนำาคดไปสชนศาลได

ถงแมวาจะเกดความกาวหนาขน เชน การบรรเทา

ความยากจน การลดอตราการเสยชวตของเดก และ

การทำาใหประชากรไดรบการศกษาเพมมากขน แตขอมล

แสดงใหเหนวาความกาวหนาโดยรวมยงบดบงความ

ไมเสมอภาคทระหวางเพศ ความไมเสมอภาคดานรายได

และความไมเสมอภาคดานสถานท

ผหญงและเดกหญง โดยเฉพาะกลมทอาศยอยใน

พนทชนบท มแนวโนมนอยทสดทจะไดรบผลจาก

ความกาวหนาทเกดขน ผคนนบลานคนยงคงมชวต

อยอยางยากจนและอยางโดดเดยว ตวอยางเชน ผหญง

ทยากจนในชนบทมแนวโนมนอยทสดในการเขาถง

บคลากรทมความเชยวชาญดานการทำาคลอด ซง

เปนสงสำาคญอยางยงในการปองกนไมใหมารดา

เสยชวตและเจบปวย เมอเปรยบเทยบกบผหญงม

ฐานะทอยในเขตชมชนเมอง (ดรปท 7)

เหลอเพยงอกสปกวาจะถงปพ.ศ. 2559 ซงเปน

ปเปาหมายทจะบรรล เราจงจำาเปนตองยต

ความอยตธรรมอนเกดจากเพศภาวะ/มตทางเพศ

(Gender-based injustice) ทกดขวางไมใหผหญง

และเดกหญงไดรบโอกาสทพงได โดยตงใหเปนเปา

หมายหลกของการปฏบตงานอนๆ ในอนาคต

ตวอยางแนวทางการผลกดนใหสทธผหญงเปน

หวใจหลกของ ทนำาไปปฏบตไดจรง ไดแก

ลมเลกคาธรรมเนยมสำาหรบการดแลสขภาพ ซงม

หลกฐานวาทำาใหผหญงและเดกหญงใชบรการได

มากขน อนรวมถงสขภาพการเจรญพนธ ใหคาจาง

และ โอนเงนสดเพอสนบสนน ให เดกหญง เรยน

หนงสอ สนบสนนใหแตงงานชาลงและใหไดศกษา

ตอในระดบมธยมอนเปนชวงปทสำาคญยง จางงาน

ผหญงใหทำางานบรการสาธารณะในดานหนา เพอ

ใหผหญงเขาถงบรการสาธารณะไดมากขน และเพม

พลงเสยงสตรในการตดสนใจตงแตระดบครอบครว

ไปจนถงระดบทองถน และระดบชาต เพอใหแนใจ

วานโยบายนนสะทอนถงความเปนจรงในชวตประจำา

วนของผหญง

แหลงทมา: เซกและแอซโคนา ปพ.ศ. 2553 อางองจากการคำานวณทสงการโดย UN Women จากฮารทเกนและคลาเซน ปพ.ศ. 2553

ภาพท 7: บคลากรผมความเชยวชาญดานการทำาคลอด

และผหญงทมฐานะในเขตชมชนเมองและผหญงยากจนในชนบท

0

20

40

60

80

100

กมพชา

ชาด

ไนเจ

อร

บงค

ลาเทศ

เนปาลเฮต

กน

ไนจ�เ

ร�ย

ปาก

สถาน

เคนยา

แซมเบ

ย

อกนดา

สหสาธ

ารณ

รฐแท

นซา

เนย

เซเน

กล

โมซม

บค

มาด

ากาส

การ

อนเด

ย

มาล

เบอรก

นา

ฟาโ

ซ

มาล

าว�

กาน

า

เปร

คาเมรน

ฟลปปนส

โบลเว

�ย (รฐ

พหชา

ต)

โมรอ

คโค

โกตดวว

ร

ซ�บบบเว

นคาร

ากว

อนโด

นเซ

�ย

เบนน

เว�ยตนาม

อยปต

นาม

เบย

ตรก

โคลอมเบ

ย

สาธ

ารณ

รฐโด

มนกน

อตรา

สวน

รอยละข

องผ

หญ

ง

ทมบคลาก

รทมควา

มเช

�ยวช

าญทำค

ลอดให

อาร

เมเน

ย

จอรแ

ดน

มฐานะในเขตชมชนเมอง

ยากจนในชนบท

ทงประเทศโดยเฉลย

MDGs

MDGs

MDGsMDGs

304 East 45th Street, 15th Floor

New York, New York 10017 USA

Tel: 212-906-6400

Fax: 212-906-6705

www.unifem.org

220 East 42nd StreetNew York, New York 10017, USATel: 212-906-6400Fax: 212-906-6705

http://progress.unwomen.orgwww.facebook.com/unwomenwww.twitter.com/un_womenwww.youtube.com/unwomenwww.flickr.com/unwomen

UN Women คอองคการสหประชาตทมภารกจมงสงเสรมความ

เสมอภาคระหวางเพศ และเสรมพลงของผหญง UN Women

ดำาเนนการสงเสรม และสนบสนนผหญงและเดกหญง และมภารกจ

เรงดำาเนนการใหผหญงทวโลกไดรบสทธทพงได

UN Women สนบสนนรฐภาคของสหประชาชาตดวยการจดตง

มาตรฐานระดบสากลเพอใหเกดความเสมอภาคระหวางหญงชาย

ทงยงทำางานรวมกบรฐบาล และประชาสงคมในการออกแบบกฎหมาย

นโยบาย โครงการ และบรการอนจำาเปนตอการนำามาตรฐานดงกลาว

ไปปฏบต UN Women พรอมเกอหนนให ผหญงไดมสวนรวมเทา

เทยมกบผชายในทกดาน โดยมงเนนทหาดานหลก อนไดแก เพม

อำานาจความเปนผนำา และการมสวนรวมของผหญง ยตความ

รนแรงตอผหญง สนบสนนใหผหญง มสวนรวมในทกแงมมของ

กระบวนการสงเสรมสนตภาพ และความปลอดภย ยกระดบสถานะ

ทางเศรษฐกจของผหญง และผลกดนใหหวขอความเสมอภาคระหวาง

หญงชายเปนสวนสำาคญในแผนพฒนา และงบประมาณแหงชาต

นอกจากน UN Women ยงไดประสานงาน และสงเสรมระบบ

สหประชาชาตในการดำาเนนงานดานความเสมอภาคระหวางหญงชาย

ใหเกดความคบหนาตอไปอกดวย

UN Womenสำานกงานภาคพนเอเชยตะวนออก และเอชยตะวนออกเฉยงใต

ชน 5 อาคารสหประชาชาต ถนนราชดำาเนนนอก กรงเทพฯ 10200

โทร: +66 2 288 2093แฟกซ: +66 2 280 6030