Milisav Lutovac – Etničke promene u oblasti Stare Raške

Embed Size (px)

Citation preview

  • 7/28/2019 Milisav Lutovac Etnike promene u oblasti Stare Rake

    1/26

    CCCVJl C'pnc1Ce ~ t . ~ ~ n ~ , r s 1 ~ 1 1 1 4 . 1 . ZO - l!I7B.

    GLAS CCCVll de l'Academte Serbe des Sclences et des . 1 t s ,Cltuse dea S c l e 7 : e a soclalea, ZO - 1971.

    I . I

    , n , npe oncery , .

    , : n t , n

    n r ,n n : n

    . r r r e o r p a c o r n , r r n n

    . . , r r r n r n , t ~ r n , j y r o ' C 1 ' 0 I f . y . r

    n , r . . r , , - r : , 1878. ; ,

    r . : : n 1912.

    n r , r e h e r n r , n

    n : : ~ r .

    - . ~ . . 1 . , P a r i r a - n

    n , n . n n

    i y c i i e a ~ L I , , . n ~ : . I : - r , r , ( ) , n . l ' n

    , m : : n w ( . ) . _ ' l ' :

    r , ~ 1 .

  • 7/28/2019 Milisav Lutovac Etnike promene u oblasti Stare Rake

    2/26

    206 t . : n

    n n . r n n n n .

    n n n r n n . , r r - .

    n : o r p a u i , , , ropa, , n , , , u .

    , n I n . n n , n n n . -

    - . .

    n n , : r , n . , n

    . r r n r r n . n , n r ,

    . . n , , . ,

    . . - m - :

    n , . r

    , n n - . ,

    , n , n XVII r n

    . n n . n XVI . : r n , n IX XV .

    . . , . ,

    : ( r ) , ,

    . m : , ,

    C o n o l i a r , r : : . : .

    n r : , , r , . , n , , , r ,

    n . : -1 . . , c e r u & . ~ ~ Jl'IAJU1, t r r -

    , XI, , 1932, 132.

  • 7/28/2019 Milisav Lutovac Etnike promene u oblasti Stare Rake

    3/26

    t t n 207 , : , r n , n , r , ,

    ~ . - n . r

    n . , " - " , n ceJrY. :

    I , r . n ,

    . , cry "

    " ( ) . noje n r n . y o m n e , n n

    r , n ,

    h . ,

    , , - n n . ' \ % &

    n - r n . , , n n n . l r r , .

    n r n . n , , n n . V n

    : r . n " "

    n . n no , h . r u XVI -

    n n - < > - , , r .

    n . , XVII ,

    . -t , , , . V, -

    r , , 1955, 287-290.1 r , : r , r I I 1585. r , . r .XXII, . 26, , 588--616; B J t X C ~ h , 0 1 I 1 1 '

    1455. r , . r , , 1972; , U ' 1 ~ 1IOA1/0C'I'P8a. 11 XVI : 1 1 . : Revue de la Faculte de sciences economiques de l'Universite d'Istambulc, Annee 11, Ne 1-4, Istambul 1953.

  • 7/28/2019 Milisav Lutovac Etnike promene u oblasti Stare Rake

    4/26

    208 m : : " r , ,

    , 1651. r , n : , n r , ! - r

    n , . , 1614. r . n -

    , n , r o p e r . ,

    . : r r , . 1689.

    , , .

    - ,

    ( , , , , , , . ) . r

    n , n , r . , ~ : : r . . ,

    , , .

    n p o . t t e e . . . t t n ,

    XVIII , h n h .

    - r , n . . , , . r

    1485. , n r h r r . : , 280 , n ,

    r . , , ,

    . 180 h ,4 h , ' 4 1 / < . ; u ; , r , 1913, 34-35. 1\ol. , n ~ z . 7 1 1 1614, XII, , 1880 . I ' ! ' , . s , n e . u n C ' I C e n . ; n

    . . ~ U . . ~ . . ; , r : r r , . - X V - X V I I I , r . , 1971, ~ 9 .

  • 7/28/2019 Milisav Lutovac Etnike promene u oblasti Stare Rake

    5/26

    ' l 209 ( r ) 48, 42, 50,

    39, 23, Bemo:a 81, 92, ' 45, 82, 45 r 42 . '

    , 1614. . - : , I 1330. r - . n XVII , n ,

    . n . n r

    r r , . . r h , r h ,

    r , r : , r r . , , n r .

    no , n ( , n ) . ,

    . , , ( n n ) , : ,

    , , , " n o J I I e " . 8 - :

    u r r n r : r . , w , r , . : r r - : m h , - .

    - r I i , n

    - : , . ,

    . i : n , . , ~ .nOCJie i 1912. ,

    . 1 8 3 .

    , h , . , l l - r . , ,

    . : l l

    , . ( ) Pujem ( ., Selimi Pulaha Detteri 1 regfstrJrnJ.t te 118Uhaku t l S11koc1rr& i vit i t 1485,Akademia Shkencave RP S h q i p r l s . IDStituti 1 historlse. i r a n ~ 1974. , ' , 1 - Z 1 f 1 & : , c p r t C I C 1 t . -

    , . , r , 1921.14 r

  • 7/28/2019 Milisav Lutovac Etnike promene u oblasti Stare Rake

    6/26

    210 ) , n : 28 , 19,

    19, 33, 19, 10, 37, 30, 28 . , ,

    . , n n , na , n n . ( )

    n , n . n 1219.

    . n

    n n 1651. n XVII . n n ( ) no

    r i n 1485. . n no h . , : ( n ) 40 , 39, 33, 10, 16, ( )11, 41, 43, - n (

    h ) 50, n 15, 35, 42, - 35, ( ) 30, 16, 43, 22, 20, r 20, 8, 30, 26.

    , , . - . , , , ,

    , . i , : (

    ) , , , , , , , , , n , m , , , , ,

    , , . : , , , , , : , , , , . 1585. , . ,

    .

    n n n n - ,

    n n ~ . npe XVII -

    ; 1700. n n n -

    , . 73-91.

  • 7/28/2019 Milisav Lutovac Etnike promene u oblasti Stare Rake

    7/26

    n 211 , , r -

    , n " " , ,

    r n .

    n n - n -

    . - , , , 1 1 m ' D

    - , , , h

    . - ,

    , h , n .

    . Y i f l a , , -

    , XVII ,

    n 1585. r . 1 ; n

    , n n r . ( )

    . , Q ' ( ) , , , n , n . , ,

    , , , - . n n n . ,

    r , h ' I , .III, r , 1905; h fJ z ' I , . V; ; . . . h , , 1935; . , z

    ' I ( ' . ' I ) ' I . . u , r , 1957, r r .11 i . , . . . U & ,

    , , 1935, . 8-15; r , ( ) , 56.t t : i

    , , , n

    : , z . . - ; , , r 1933, 23-25).

    t l r , n r n , z r . : 1585. z , ,

    r rope, r . XXII, XXVI, 4, r , 1969, . 588-616. 14

  • 7/28/2019 Milisav Lutovac Etnike promene u oblasti Stare Rake

    8/26

    212 . .

    , 1690. . . .

    ( - - ) . ,

    .

    1912. ,

    ( - : , , , , i i " , ) ,

    ,

    XVII . , , . -

    , . .

    , - : . n ( h , : , , ) . ,

    , - .

    , ( ) . " " " " -

    . r

    - : . , .

    , r 1700. r . ,

    , : t t i . n . n : : : n 1 : 16.

    - : . . r , -

    1& . . . ~ , n z z ] 1 U 1 U , - r r , . 40, -

    r , 1967, , 28-45. .1& , . 1 . , n - ,

    r , . LXXIV, r , . 1960.

  • 7/28/2019 Milisav Lutovac Etnike promene u oblasti Stare Rake

    9/26

    n i : 213 . n - , r ,

    , . . . . ,

    . r . , " " ( ) "

    " ( ) . : , i . n i , ( , , , , . r ) . . ,

    . ,

    I ~ ~ U , , r - n

    . , -

    r . r , , 45 . ,

    , . , , -

    , . I U : n XVI . h XVII . I

    . , n n . , n . . h ,

    . , - n : ,

    m I r , r .

    I , , : , . r

    m , .

    : , , h ; -1 . . . , 4 z - n 1 ucnu-

    r u s a a . r , . LXXV, r , 1960, 322-419.11 . . i , w . . a x p o n o a e o a p a c 1 c t l n p o v r ~

    I I O 4 , r : , LXXVII, n o p e n o ; : I . 34, r , 1 9 , 60-188.

  • 7/28/2019 Milisav Lutovac Etnike promene u oblasti Stare Rake

    10/26

    214 .

    . , , 17. . n . , n

    ( , , , )

    . n . n . , , , ,

    . . 1912. ,

    , n ,

    . ,

    n , n .

    . n .

    n , , n n n . n n n . -

    , . ' l .

    , n : , , , .

    . n :

    n , , , - .

    n , n , n n n ,

    . , , .

    , n n 1833.

    , . -

    . , , , n n r i .

    n , , . , , n

  • 7/28/2019 Milisav Lutovac Etnike promene u oblasti Stare Rake

    11/26

    n P a D I e 215 . n n

    - n m . , n .

    18. . m , - n m r h

    n n . n n no m 1700. .

    n n m , , h

    h . , n , n h . h n . n 1700. . 274 h , n m , n 174 h . n 1711. 50 h !

    , . - .

    r . n m . , . n

    , m 25. 1718. 1721. . , n

    . m " " ( m , , h h . vn m . h

    :

    - . -

    39 409 6 74 13 99 r 2 16 n 5 41 Erna ( . Yrao) 20 167

    4 30 : . 12 99 14 85 2 16

    ~ 13 15 1 n 6 29

    ( . ) 14 9 95 ( . ) 5 28

    h 7 65 n 6 72 5 35 4 28 4 15

    te , A p a J I U . I l 11 . . v . : : , ,1913, 82-85.

  • 7/28/2019 Milisav Lutovac Etnike promene u oblasti Stare Rake

    12/26

    216 . :

    , , . 11 78 . : r , , , , { ) , 19 78 .

    , , 25 : . .

    , r r . , 250 . ,

    ,

    r , , , r r . : : r

    18. . : r . 1737. , . r :

    . , :

    . , 1737. r

    . , r ,

    : 1809. . -

    : , ( : : ) , .

    , . : t : : " " , , .

    - " ! , r : ,

    . . r : l , , , 1 , , m - , , , , r , , - : r . , 1878. r , .

    , , r .

    n r : r : e -

    tt . Tabulano s.c. de Prop. F l d e - s c r i t u r a origh1a11 Riferite NeUe con,.Generali, Vol 637 - AD Cong. D i i 28 septembri 1722- Num. 24. .r r , ; ) ' Cpm:xe -

    .

  • 7/28/2019 Milisav Lutovac Etnike promene u oblasti Stare Rake

    13/26

    : ~ . 217 . . r r -

    , r . r .

    . , . n , n n .

    n - n n ,

    n n XVII . n 1650. : , . - n r

    " . " r n 1665. : " r " . . l

    ~ . n - . n ,

    , no - . r -

    : - .

    no , - rpyna n . , h

    n . -

    r ; : n .

    . . - ,

    ( ) . , no n , - h . n : -

    . : , h , , , , , -r , , , , , , , ,

    , , , , , . : , ,

    , : . - n n - r . n , I n . . : '

    20 , ' & cpncxu 4 1 1 . U C U r n u c u , . 1, r . ,1902, 1468; 1631.21 . . , . . , ~ 1 W ! 4 2 ' . ! -

    4 8 4 4 tJ ~ w 1 4 w 4 , r r ; r n : , . XVI-XVIII, S e o r p a , 1961, 3'7;

  • 7/28/2019 Milisav Lutovac Etnike promene u oblasti Stare Rake

    14/26

    218

    , , 1878. . . n . -

    n . n n . 22 - n I ] -

    . - - .

    , n - .

    , , - .

    n , n . n - -

    , . , n -

    . , .

    - , n . , n n -

    , . n

    . - .

    n n . - , n n . h . , ! n < : i - . n -

    < : . , ,

    .

    I n h , . , - i 1974.

    :1 . , z . 1879. 1886, n XIV, . 18, , 400.

    !1 I . , 1 s ; > , C p n c o rr r LIII, 2, 1973, 62-79.

    1&. i , . , 1974.

  • 7/28/2019 Milisav Lutovac Etnike promene u oblasti Stare Rake

    15/26

    n 219

    1878. .

    1924. , , -

    , ( , , )

    . -

    . .

    Q , , n n , .

    , , . n

    . - n .

    , , n , < 1878. . t

    n ! .

    n , . n , n , . , , r

    n .

    : . n

    - . , , n .

    . n -

    t l i , e z o s a < ' U , r & , , 1968, 108.ts . , ' U . r , n o p e J i o I, r , 1902, 275; , 6 . - z ' 1 U f # n no . . 1882,

    n I, r , 1949; r , n 1 ' U ' . 1 , Les Annals. de Geographie, n : , 285-290, ,1913. . 10.

  • 7/28/2019 Milisav Lutovac Etnike promene u oblasti Stare Rake

    16/26

    220 . r r .

    n , r r

    . ( - ) , nrro , n , r ( : - r ) n

    I ( , ) n . r r r n . : .

    r n I . n r

    , , - . , n

    , XVII . n . ,

    , n . i 1698. , . 1737. r , ,

    . 1690. XIX . -

    . , i n , . n . r , : , , , .

    - - i

    n " " . . r ( ) , - ( ) , ( - - '

    ) . .

    : , - . n

    , n n r . ! 7 1

    .., . l ! . . r . 1 . s " - c a p a l h 1 C , r r t r ' . , - r . 1883, 97-108.

  • 7/28/2019 Milisav Lutovac Etnike promene u oblasti Stare Rake

    17/26

    E n m x e n : 221 , r

    r , . r

    , n > r 1809. r . r . n n p y ror . - S i , n . . ; , .

    . 28 , r - r

    . 1876. 1878.

    . ,

    , , . n " ,

    n . n .

    r r . , r : . : , . .

    I n r ( m ) , , , . r , ,

    . n n :

    . r

    l \ L . n ,

    , n . 21 n

    . r ( , ) ,

    . , . n

    , r r r i . -18 , , ! . ! ' n & eiC01IO.AtC1Ce : n

    f l ' ' U 11 n ~ ' ' I C O Z n m c p e a 1 . h , t ? t ~ n 2'1/PC1CO.IC h 1 noAOeuxe XlX et!1C4,

    : r , . I , r , , 1976.18 . : , H o e o n a a p c x u ' ! i , 53.

  • 7/28/2019 Milisav Lutovac Etnike promene u oblasti Stare Rake

    18/26

    222 n 1912. n h , n 1908. n h

    . 1912. , n . ,

    n , . - n .

    n . n h , ~ n .

    n n - .

    n n n 1941. . n . n . . . . , ,

    n . n

    n 1945. . , na n

    r . , n " , . n n

    , " n " , " " . n - . ,

    n - , no

    . . . n

    . n . . D r

    n . n n n , n .

    n n .

    n - - r r . n n .

    1912. ca.n;a , , . h n , n , -

  • 7/28/2019 Milisav Lutovac Etnike promene u oblasti Stare Rake

    19/26

    n 223 , ( ) . .

    , n . , n

    h , h , n n . , h , he . . 15

    , . .

    , , , .

    , h . . .

    . IIIO

    h . , . h . , '

    , , , : ,

    . ,

    . h , .

    n ,

    . , , 1690. , , , h , , - ,

    " h " Tape.S0 - - : h , , , . , , ,

    , . ,

    h - . , - 2 l t . ,

    1455. r , , 1960, 13.

  • 7/28/2019 Milisav Lutovac Etnike promene u oblasti Stare Rake

    20/26

    224 . - . , :

    ( ) , , ( ) , ( ) , ( ) , , ( ) , ( ) . , XVII : .

    n : I , r , , , : , , , - : , ,

    . , XVII .

    . , , . , n

    , . r XVIII . n , r , n .

    1485. , . n ;

    ( r O K O J I i a ) " " ( ) , : - " " . - , n :

    . r " " ( ) . n r r ,

    n , , ( ) , 1912.

    r . n , .

    XVII n .

    r , : : ( . ) . , X V I ' 1 1 .

    . : , n : ,

    , . , : , : : ( n ) - ,

    . ( ) - : , - . urro n : ,

    : n i , . , : : : r . r ,

    n r , n .

    - , 1 ( ' t pa381(2'CIX ~ . : : r , . VI, 168.

  • 7/28/2019 Milisav Lutovac Etnike promene u oblasti Stare Rake

    21/26

    . n 225 n -

    , t t : r n .

    , n 1718. 1721. . : , r n n " "

    . n : . n n : , n , : n , ~ . n e h o : t 4 : . ,

    h : r . - n , r ra .

    r . , . , n " " , .

    XIX h - - n - - . r n , urro r r " " .12 12. 1848. r , r : " ,

    n , r , . , , , - : , :

    , n , . r , , . h ,

    , , , , , n ,

    u , .

    , , , " . '

    , . n

    XIX ( ) . , . n . ,

    . - ( , , 9 . . . . r . 11

    n r ,

    . . , ) 1 v n & ~ 11 Cra.poj 1 & 7 l t 1 / , r .1913, 90-91.t1 . i ' I ' . . s & , 352.

    lS lJiaC

  • 7/28/2019 Milisav Lutovac Etnike promene u oblasti Stare Rake

    22/26

    226

    . i , n . n , i n o o h y r .

    . n , , n n n n r . r n r . h : h , , r , r ,

    . n -uh i r n :

    , , , (Yrao ) , r .

    , , n n n i , i , , . r ( r ) i

    ( , ) n i . n : : i r ,

    . . n

    . ( ) , n r . h ,

    r r . , : : n , r , ra n n r r .

    - , r r .

    n r . - h

    , 1909. , r ; ra

    h . n . h , n - ( .

    ) , r r . r n r n

    h . n

    r r r r , n r , , . .

    . n r , r , r

    r . - r n , ' , . : i , : , , n

  • 7/28/2019 Milisav Lutovac Etnike promene u oblasti Stare Rake

    23/26

    227 . I .

    40 r , r .

    , , . - r , Yrao ,

    n r r r . rpyne

    n r - n . .

    n - - . ,

    n c p n c o r n . , n n n

    . , n n

    . , , . n .

    , r n , r r , . , r n ,

    n . , n ,

    r .

    n ~ " Ormrre - n r

    r r : r . , . . . no - r :

    , n r r . :

    , r n . rpyna n . , . n " n r , r .

    n n : , , , - , , ; , , . : r ( n ) . n n .

    . (Suflay), "' 6 4 , r , 1925, '75.ss . , Z , 74-75.

  • 7/28/2019 Milisav Lutovac Etnike promene u oblasti Stare Rake

    24/26

    228 . n . n XVIII , n ~

    .

    . _ , ~ . " n "

    n . : , ,

    . .

    . " n " h .

    . -

    , . , ; .

    n n n .

    . , . r I

    n . ' - r ,

    n . 0 , - , .

    , ' . ,

    n , , ,

    . , I : . r n . - r n . , . n ,

    , . : : r : , n - . - . n _ . . m . ,

    , , . n ..

    , A n : r p o n o ~ e o a p a C I C U n . u , I, r , 1902, .CXXXVIII; Merat&ac:rCJ31&1&1C4 , - nopexno ~ .XXII, r , 1922.

  • 7/28/2019 Milisav Lutovac Etnike promene u oblasti Stare Rake

    25/26

    n 229 1809. n

    , r . ,

    : : I .

    , r . n

    . r - r r . r r n

    r n . , , , n , :

    npyra - r . , " " , n n

    , .

    Milisav V. Lutovac

    PROCFSSUS E N I Q U E S DANS LA R.!GION DE STARA R A S ALa region de Stara Rdka - noyau de l'Etat medieval serbe -occupait l'espace que constituaient les bassins fluviaux du Lim, de

    l ' I a r et de la Tara. Cette contree de vallons ensoleilles, separes parde hautes 'peneplaines, f a v o r a l e l'elevage et la culture de laterre, possedait une autre importance du point de vue geographique.Elle representait une forteresse pour la defense et pour les incursionsaux regions avoisinantes, plus basses et plus fertiles. En outre, ellefaisait fonction d'intermediaire entre la Zeta l'ouest et le bassin dela Morava et la region de Kosovo-Metohija au nord-est resp. au sud-ouest. C'est d'elle et travers d'elle que se faisaient les mouvementsde la population en tous sens, qui dependait des circonstances. AuMoyen Age, la population de la Stara RaAka se deversait dans Ies re-gions voisines plus fecondes tandis que l'anivee des u r c s avait devieles nrigrations vers les Montagnes de Montenegro et d ' e r z e g o v i n e ,ainsi que vers les autres regions situees I'ouest. Cependant, jusqu'aux grands mouvements pour la liblration qui ont eu Iieu au v ~siecle,. elle etait densement peuplee uniquement par les S e r e s , quiresulte egalement des documents turcs. Les migrations ont alorsembrasse la majeure partie de la population de Stara Ra8ka. Dansles rl!gions m o i t i ~ d6peupll!es et, par endroits entierement desertes,descendaient rapidement les gens des Montagnes de Mont6negro, de

  • 7/28/2019 Milisav Lutovac Etnike promene u oblasti Stare Rake

    26/26

    230 l'Herzegovine et du pays des Malissores. C'est alors, en 1700, que levizir de Skadar (Scutari) deporte de force un groupe de Climente.ssur le- plateau de Pester. La population a o r i g e n e , aussi i e n que lesnouveaux habltants immigres ont en partie adopte l'islam pour devenir egaux en droits avec les Turcs.Des changements etlmiques encore plus importants se sont produits apres la liberation de la Serble et des parties du Montenegro en1804, 1878 et 1912. La population serbe abandonnait la region et sedirigeait vers la Serble, tandis que les musulmans allaient s'i.nstallerdans les differentes parties de la Stara RaSka. De m ~ m e , apres l ' a n ~nexion de la Bosnie et de l ' e r z e g o v i n e l'Autriche-Hongrie, unnombre assez c o n s i d e r a l e de muhadjers musulmans s'etablissaientle long de la route bosniaque entre Priboj et Kosovska i t r o v i c a .L ' h o m o g l e i t e ethnique d'autrefois fut remplacee par un melanged'immigres de differentes regions et de la population autochtone quise divisait en Serbes et en u r c s , ces derniers t a n t de la m m enationalite et de la m m e langue que les premiers. Apres la liheration d f i n i t i v e de la dommation turque en 1912,i l se produit de nouveaux changements: une grande partie de lapopulation musulmane d'origine s e r e emigre en Turquie et leurplace fut remplie par les Serbes qui descendaient individuallementdes regions montagneuses avoisinantes. Cette m i g r a t i o n de famillesmusulmanes devint encore plus intense immediatement apres laDeuxieme Guerre mondiale.

    Les mouvements migratoires actuels sont egalement animes, particulierement ceux du village vers les villes. Jadis, au temps de ladomination turque, la population urbaine de la Stara RaAka etait pourla plupart composee de musulmans. Cependant, present sont lesSerbes orthodoxes des environs qui viennent en masse s'installer qansles villes.. Particulierement importants sont les processus interieurs. Sousl'influence de nouveaux rapports sociaux: liens de mariage, ecoles etcontacts de plus en plus f r q u e n t s aux r u n i o n s communes, i l se faitun nivellement de la culture et de la f a ~ o n de vivre. La region deStara Raska devient de plus en plus homogene au point de vueethnique. On observe processus en tous sens et particulierementen qui concerne la langue qui s u i t un enrichissement lexical, prec:isement cause du melange d'un grand nombre d'immigres venusdes Montagnes de Montenegro et de l ' e r z e g o v i n e avec les indigenes.En un mot, la region de Stara R a k a , qui, sous l'infiuence de l'Autriche, avait o t e n u , partir de l'annee 1878, le nom turc de Sandjak

    ( qui veut dire departement) passe present par sa renaissance.Cette transformation sera acceleree davantage grace la ligne feroviaire nouvellement construite Beograd-Bar, qui suit la vallee duLim - la Stara RaSka, et d e o u c h e sur le Littoral Adriatique.

    ~ ~ - . ~ ~ - . . ,..... ~ .. ~ . . 1