20

MIEJSKA PRACOWNIA URBANISTYCZNA W BYDGOSZCZY1_20].pdf · MIEJSKA PRACOWNIA URBANISTYCZNA W BYDGOSZCZY DYREKTOR Grzegorz Rosa Z-CA DYREKTORA Barbara Liszkiewicz-Czy!ewska OPRACOWNIE:

  • Upload
    vuthu

  • View
    222

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

MIEJSKA PRACOWNIA URBANISTYCZNA W BYDGOSZCZY

DYREKTOR Grzegorz RosaZ-CA DYREKTORA Barbara Liszkiewicz-Czy!ewska

OPRACOWNIE:

ZESPÓ" STUDIALNY

GENERALNY PROJEKTANT KIEROWNIK ZESPO!U

mgr in". arch. Wies#awa Witkowska-Ko#akowska nr wpisu do Izby Urbanistów G-021/2002

AKTUALIZACJA I SYNTEZA UWARUNKOWA$mgr Monika Bronisz-Kot

mgr Magdalena Murawska

OPRACOWANIE GRAFICZNEDanuta Kru%

Artur Ow%nicki

ASYSTENCIRó"a Abram

Wies#aw Maurycy Kornet

ZESPÓ" INFRASTRUKTURY

TRANSPORT mgr in". Anna Chmielewska

INFRASTRUKTURA TECHNICZNA mgr in". El"bieta Lis

WSPÓ"PRACA:

W ZAKRESIE STRUKTURY FUNKCJONALNO-PRZESTRZENNEJ:

mgr in". arch. Grzegorz Rosa nr wpisu do Izby Urbanistów G-193/2005

mgr in". arch. Barbara Liszkiewicz-Czy"ewska nr wpisu do Izby Urbanistów G-104/2002

ZESPÓ! &RÓDMIE&CIE

Kierownik Zespo#u

mgr in". arch. kraj. Katarzyna Gimbut-Góralczyk

nr wpisu do Izby Urbanistów G-098/2002

ZESPÓ! PO!UDNIE

Kierownik Zespo#u

mgr in". arch. Rafa# Szmyt

nr wpisu do Izby Urbanistów G-232/2007

ZESPÓ! PÓ!NOC

Kierownik Zespo#u

mgr Przemys#aw Zalas

nr wpisu do Izby Urbanistów G-197/2005

ZESPÓ! REWITALIZACJIKierownik Zespo#u

Stanis#aw Wro'ski

PRACOWNIA OCHRONY #RODOWISKA �PRO GAJA� mgr in". Hanna Bukowska

SYNTEZA UWARUNKOWA$ EKOFIZJOGRAFICZNYCHPROGNOZA ODDZIA!YWANIA NA &RODOWISKO

ZARZ$D DRÓG MIEJSKICH I KOMUNIKACJI PUBLICZNEJ

CHARAKTERYSTYKA SYSTEMU TRANSPORTOWEGO BYDGOSZCZY

- 2 -

WYDZIA"Y URZ%DU MIASTA W ZAKRESIE SWOICH KOMPETENCJI:

WYDZIA! ROZWOJU I STRATEGII MIASTA

WYDZIA! GOSPODARKI KOMUNALNEJ I OCHRONY &RODOWISKA

WYDZIA! MIENIA I GEODEZJI

WYDZIA! EDUKACJI

WYDZIA! SPORTU I TURYSTYKI

WYDZIA! ZARZ(DZANIA KRYZYSOWEGO

WYDZIA! KULTURY, PROMOCJI I WSPÓ!PRACY Z ZAGRANIC(

WYDZIA! ADMINISTRACJI BUDOWLANEJ

WYDZIA! INWESTYCJI

WYDZIA! ZDROWIA I POLITYKI SPO!ECZNEJ

NINIEJSZE OPRACOWANIE WYKONANE W LATACH 2007-2009 STANOWI ZMIAN) STUDIUM UWARUNKOWA$ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA

BYDGOSZCZY UCHWALONEGO UCHWA!( NR XLVI/980/05 RADY MIASTA BYDGOSZCZY Z DNIA 27 KWIETNIA 2005 R. W PRACACH PROJEKTOWYCH WYKORZYSTANO TRE&* DOTYCHCZAS

OBOWI(ZUJ(CEGO �STUDIUM� SPORZ(DZONEGO W MIEJSKIEJ PRACOWNI URBANISTYCZNEJ W BYDGOSZCZY, KTÓR( ZWERYFIKOWANO W OPARCIU O AKTUALNE DANE, DOSTOSOWUJ(C

DO OBECNEJ SYTUACJI PRAWNEJ, SPO!ECZNEJ I GOSPODARCZEJ.

___________________________________________________________________Studium uwarunkowa' i kierunków zagospodarowania przestrzennego Bydgoszczy

Cz+%6 I � Uwarunkowania rozwoju � Bydgoszcz 2009

- 3 -

Spis tre&ci 1. Informacje porz'dkowe ........................................................................................................71.1. Podstawa opracowania .........................................................................................................71.2. Cel i zakres opracowania ......................................................................................................71.3. Metoda opracowania .............................................................................................................81.4. Wykaz opracowa' wykonanych dla potrzeb Studium ...........................................................91.5. Wykaz opracowa' wykorzystanych przy opracowaniu Studium ...........................................92. Ogólna charakterystyka miasta .........................................................................................112.1. Podstawowe dane o mie%cie ..............................................................................................112.2. Historia i uk#ad przestrzenny ...............................................................................................112.3. Po#o"enie geogra; czne .......................................................................................................1<2.4. Funkcje miasta ....................................................................................................................1<2.4.1. Wspó#zale"no%6 z gminami s=siednimi ..........................................................................183. Stan miasta i uwarunkowania rozwoju ..............................................................................213.1. &rodowisko przyrodnicze ....................................................................................................213.1.1. Klimat ..............................................................................................................................213.1.2. Budowa geologiczna � rozpoznanie i ocena z#ó" kopalin. ..............................................233.1.3. Warunki hydrogeologiczne, zasoby, jako%6 i ochrona wód podziemnych .......................293.1.4. Rozpoznanie i ocena zasobów wód powierzchniowych. .................................................323.1.5. Powietrze atmosferyczne ................................................................................................393.1.<. Fauna ..............................................................................................................................433.1.7. Flora ................................................................................................................................443.1.8. Obszary chronione ..........................................................................................................4<3.1.9. Ha#as i drgania ................................................................................................................503.1.10. Promieniowanie >maszty i inne? ......................................................................................523.1.11. Obszary wymagaj=ce przeprowadzenia dzia#a' naprawczych .......................................533.2. Demogra; a ..........................................................................................................................573.2.1. Stan istniej=cy .................................................................................................................573.2.2. Demogra; czne uwarunkowania rozwoju miasta w latach 2010-2030 .............................<<3.2.2.1. Wnioski .........................................................................................................................<83.2.3. Rynek pracy ....................................................................................................................<93.2.3.1. Wnioski .........................................................................................................................733.3. Struktura w#asno%ci .............................................................................................................753.3.1. Stan istniej=cy .................................................................................................................753.3.2. Tendencje przekszta#ce' .................................................................................................7<3.4. Struktura przestrzenna i funkcjonalna miasta .....................................................................793.4.1. U"ytkowanie terenów ......................................................................................................793.4.1.1. Stan istniej=cy - uwarunkowania ..................................................................................793.4.1.2. Wnioski .........................................................................................................................843.4.2. Mieszkalnictwo ................................................................................................................843.4.2.1. Stan istniej=cy ..............................................................................................................843.4.2.2. Zapotrzebowanie na mieszkania ..................................................................................873.4.2.3. Budownictwo mieszkaniowe mieszka'ców Bydgoszczy na obszarze podmiejskim ....883.4.2.4. Wnioski .........................................................................................................................933.4.3. Us#ugi .............................................................................................................................943.4.4. Zdrowie ...........................................................................................................................953.4.4.1. Stan istniej=cy - uwarunkowania ..................................................................................953.4.4.2. Wnioski .........................................................................................................................973.4.5. O%wiata .........................................................................................................................1023.4.5.1. Stan istniej=cy - uwarunkowania ................................................................................1023.4.5.2. Wnioski .......................................................................................................................10<3.4.<. Szkolnictwo wy"sze ......................................................................................................1103.4.<.1. Stan istniej=cy - uwarunkowania ................................................................................1103.4.<.2. Wnioski ....................................................................................................................... 1113.4.7. Kultura ...........................................................................................................................1133.4.7.1. Stan istniej=cy - uwarunkowania ................................................................................1133.4.7.2. Wnioski .......................................................................................................................114

___________________________________________________________________Studium uwarunkowa' i kierunków zagospodarowania przestrzennego Bydgoszczy

Cz+%6 I � Uwarunkowania rozwoju � Bydgoszcz 2009

- 4 -

3.4.8. Pomoc spo#eczna ..........................................................................................................11<3.4.8.1. Stan istniej=cy - uwarunkowania ................................................................................11<3.4.8.2. Wnioski .......................................................................................................................1173.4.9. Wypoczynek i sport .......................................................................................................1173.4.9.1. Stan istniej=cy - uwarunkowania ................................................................................1173.4.9.2. Wnioski .......................................................................................................................1223.4.10. Turystyka .......................................................................................................................1223.4.10.1. Stan istniej=cy - uwarunkowania ................................................................................1223.4.10.2. Wnioski .......................................................................................................................1233.4.11. Administracja .................................................................................................................1233.4.12. Handel ...........................................................................................................................12<3.4.12.1. Stan istniej=cy - uwarunkowania ................................................................................12<3.4.12.2. Wnioski .......................................................................................................................1333.4.13. Obszary aktywno%ci gospodarczej ...............................................................................1353.4.13.1. Stan istniej=cy - uwarunkowania ...............................................................................1353.4.13.2. Wnioski .......................................................................................................................13<3.4.14. Ziele' ............................................................................................................................1373.4.14.1. Stan istniej=cy - uwarunkowania ................................................................................1383.4.14.2. Wnioski .......................................................................................................................1393.4.15. Gospodarka rolna i le%na ..............................................................................................1423.4.15.1. Stan le%nej przestrzeni produkcyjnej ..........................................................................1423.4.15.2. Stan rolniczej przestrzeni produkcyjnej ......................................................................1443.5. Transport ...........................................................................................................................1473.5.1. Uwarunkowania zewn+trzne � stan istniej=cy ...............................................................1473.5.1.1. Komunikacja drogowa - uk#ad zewn+trzny .................................................................1473.5.1.1.1. Stan istniej=cy - uwarunkowania ............................................................................1473.5.1.1.2. Wnioski ....................................................................................................................1513.5.1.2. Komunikacja kolejowa ................................................................................................1543.5.1.2.1. Stan istniej=cy - uwarunkowania ............................................................................1543.5.1.2.2. Wnioski ....................................................................................................................1553.5.1.3. Transport autobusowy dalekobie"ny ..........................................................................1573.5.1.3.1. Stan istniej=cy - uwarunkowania .............................................................................1573.5.1.3.2. Wnioski ....................................................................................................................1573.5.1.4. Komunikacja lotnicza .................................................................................................1573.5.1.4.1. Stan istniej=cy - uwarunkowania ............................................................................1573.5.1.4.2. Wnioski ....................................................................................................................1583.5.1.5. Transport wodny .........................................................................................................1583.5.1.5.1. Stan istniej=cy - uwarunkowania ............................................................................1583.5.1.5.2. Wnioski ....................................................................................................................1593.5.2. Uwarunkowania wewn+trzne � stan istniej=cy ..............................................................1593.5.2.1. Komunikacja drogowa - uk#ad wewn+trzny ................................................................1593.5.2.1.1. Stan istniej=cy - uwarunkowania ............................................................................1593.5.2.1.2. Wnioski ....................................................................................................................1<23.5.2.2. Polityka parkingowa ...................................................................................................1<53.5.2.2.1. Stan istniej=cy - uwarunkowania ............................................................................1<53.5.2.2.2. Wnioski ....................................................................................................................1<<3.5.2.3. Transport publiczny ...................................................................................................1<<3.5.2.3.1. Stan istniej=cy - uwarunkowania ............................................................................1<<3.5.2.3.2. Podsystem komunikacji szynowej ..........................................................................1<73.5.2.3.3. Podsystem komunikacji autobusowej .....................................................................1<83.5.2.3.4. Wnioski ....................................................................................................................1<83.5.2.4. Transport rowerowy ....................................................................................................1723.5.2.4.1. Stan istniej=cy - uwarunkowania .............................................................................1723.5.2.4.2. Wnioski ....................................................................................................................1733.<. Infrastruktura techniczna ...................................................................................................1753.<.1. Zaopatrzenie w wod+ ...................................................................................................1753.<.1.1. Stan istniej=cy - uwarunkowania ...............................................................................175

___________________________________________________________________Studium uwarunkowa' i kierunków zagospodarowania przestrzennego Bydgoszczy

Cz+%6 I � Uwarunkowania rozwoju � Bydgoszcz 2009

- 5 -

3.<.1.2. Wnioski .......................................................................................................................17<3.<.2. Odprowadzenie %cieków sanitarnych i ich oczyszczenie ..............................................1773.<.2.1. Stan istniej=cy - uwarunkowania ...............................................................................1773.<.2.2. Wnioski .......................................................................................................................1783.<.3. Odprowadzenie wód deszczowych i melioracja miejska ...............................................1793.<.3.1. Stan istniej=cy - uwarunkowania ...............................................................................1793.<.3.2. Wnioski .......................................................................................................................1803.<.4. Zaopatrzenie w ciep#o ...................................................................................................1803.<.4.1. Stan istniej=cy - uwarunkowania ...............................................................................1803.<.4.2. Wnioski ......................................................................................................................1813.<.5. Zaopatrzenie w gaz .......................................................................................................1823.<.5.1. Stan istniej=cy - uwarunkowania ...............................................................................1823.<.5.2. Wnioski .......................................................................................................................1833.<.<. Zaopatrzenie w energi+ elektryczn= .............................................................................1833.<.<.1. Stan istniej=cy - uwarunkowania ...............................................................................1833.<.<.2. Wnioski .......................................................................................................................1843.<.7. Telekomunikacja ............................................................................................................1853.<.7.1. Stan istniej=cy uwarunkowania ..................................................................................1853.<.7.2. Wnioski .......................................................................................................................1853.<.8. Usuwanie i utylizacja odpadów .....................................................................................18<3.<.8.1. Stan istniej=cy - uwarunkowania ...............................................................................18<3.<.8.2. Wnioski .......................................................................................................................1873.7. Dziedzictwo kulturowe .......................................................................................................1883.7.1. Uwarunkowania konserwatorskie, strefy, obiekty rejestrowe, u"ytkowanie obiektów

historycznych ................................................................................................................1883.7.2. Dobra kultury wspó#czesnej >budynki, budowle, pomniki, rze@by, zespo#y urbanistyczne �

tereny zabudowy i zieleni? .............................................................................................1903.7.3. Obszary pomników zag#ady i ich stref ochronnych .......................................................1913.8. Obszary problemowe rewitalizacji ....................................................................................1923.9. Krajobraz miasta ...............................................................................................................1973.9.1. !ad przestrzenny ..........................................................................................................1973.9.1.1. Stan istniej=cy ............................................................................................................1973.9.1.2. Wnioski .......................................................................................................................2033.9.2. Walory przyrodnicze >woda, ukszta#towanie terenu, lasy, parki? ...................................2043.10. Ocena zagro"e' miasta ...................................................................................................2133.10.1. Obszary nara"one na niebezpiecze'stwo powodzi - uwarunkowania ..........................2133.10.2. Inne zagro"enia bezpiecze'stwa ludno%ci i mienia � uwarunkowania .........................2143.10.3. Wnioski ..........................................................................................................................21<3.11. Uwarunkowania planistyczne ............................................................................................2183.11.1. Uwarunkowania wynikaj=ce z planu zagospodarowania przestrzennego województwa

kujawsko-pomorskiego i innych opracowa' ponadlokalnych ........................................2183.11.2. Uwarunkowania wynikaj=ce z obowi=zuj=cych miejscowych planów zagospodarowania

przestrzennego oraz innych dokumentów gminy ..........................................................2343.11.3. Uwarunkowania wynikaj=ce z innych dokumentów okre%laj=cych polityk+ rozwoju

miasta ............................................................................................................................237

___________________________________________________________________Studium uwarunkowa' i kierunków zagospodarowania przestrzennego Bydgoszczy

Cz+%6 I � Uwarunkowania rozwoju � Bydgoszcz 2009

- 7 -

Informacje porz'dkowe1.

Podstawa opracowania1.1. Niniejsze Studium stanowi zmian+ Studium uwarunkowa' i kierunków zagospodarowania

przestrzennego Bydgoszczy uchwalonego uchwa#= Nr XLVI/980/05 Rady Miasta Bydgosz-czy z dnia 27 kwietnia 2005 r.

Zmian+ sporz=dzono zgodnie z ustaw= z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zago-spodarowaniu przestrzennym >Dz. U. Nr 80 z 2003 poz. 717? oraz uchwa#= Nr. XVIII/229/07 Rady Miasta Bydgoszczy z 27 wrzesie' 2007 r. o przyst=pieniu do sporz=dzenia niniejszej zmiany.

Cel i zakres opracowania1.2. Studium poprzez okre%lenie polityki przestrzennej gminy, w tym lokalnych zasad zago-

spodarowania przestrzennego, stanowi podstawowe narz+dzie umo"liwiaj=ce spe#nienie zada' w#asnych gminy w zakresie #adu przestrzennego, komunikacji i infrastruktury tech-nicznej. Jest to jedyny, obligatoryjny, interdyscyplinarny, dokument planistyczny uwzgl+dnia-j=cy d#ugofalowe zamierzenia, okre%laj=cy kierunki przemian przestrzennych i infrastruktury technicznej na obszarze ca#ego miasta.

Ustalenia studium, które nie jest przepisem gminnym a jedynie �aktem kierownictwa wewn+trznego gminy�, realizowane s= poprzez miejscowe plany zagospodarowania prze-strzennego. Plany miejscowe uchwala si+ po stwierdzeniu ich zgodno%ci ze studium.

Celem niniejszego opracowania jest dostosowanie problematyki studium uwarunkowa' i kierunków zagospodarowania przestrzennego Bydgoszczy do zmian przepisów zawartych w ustawie o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym z dnia 27 marca 2003 r. >Dz.U. Nr 80 poz. 717? oraz innych aktach prawnych, a tak"e aktualizacja uwarunkowa' i kierunków rozwoju miasta w oparciu o nowe tendencje i zjawiska.Potrzeba zmiany ustale' Studium wynika mi+dzy innymi z konieczno%ci:

przeanalizowania sposobu zagospodarowania terenów znajduj=cych si+ w strefach Qoddzia#ywania lotniska w zwi=zku z planowanym jego rozwojem oraz zmian= norm dopuszczalnego ha#asu w %rodowisku,wprowadzenia granic obszaru Natura 2000 i przeprowadzenia ewentualnej weryfikacji Qustale' dla terenów obj+tych t= form= ochrony przyrody,wskazania terenów obj+tych obowi=zkiem sporz=dzenia miejscowych planów zago- Qspodarowania przestrzennego na podstawie przepisów szczególnych w tym :

terenów górniczych, ­obszarów rozmieszczenia obiektów handlowych o powierzchni sprzeda"y powy"ej ­2000 m 2,terenów projektowanych i rozbudowy cmentarzy, ­

przeprowadzenia korekty terenów wskazanych w studium z 2005 r. do obj+cia planami Qmiejscowymi - w tym terenów dla których podj+te zosta#y ju" stosowne uchwa#y Rady Miasta,wskazania nowych terenów pod zabudow+ mieszkaniow= #=cznie z ustaleniem odpo- Qwiednich standardów i infrastruktury towarzysz=cej oraz obszarów przestrzeni publicz-nej,weryfikacji terenów zamkni+tych, Quwzgl+dnieniu ustale' Lokalnego Programu Rewitalizacji oraz Programu Rozwoju i QRewitalizacji Bydgoskiego W+z#a Wodnego.

___________________________________________________________________Studium uwarunkowa' i kierunków zagospodarowania przestrzennego Bydgoszczy

Cz+%6 I � Uwarunkowania rozwoju � Bydgoszcz 2009

- 8 -

Metoda opracowania1.3. Prace nad aktualizacj= studium przebiega#y w 4 kolejnych fazach:

Prace nad aktualizacj' StudiumTabela 1.

Faza 1:przygotowawcza, obejmuj=ca wst+pn= analiz+ zapisów obowi=zuj=-cego studium, oraz ocen+ aktualno%ci posiadanych materia#ów pla-nistycznych,

Faza 2:

diagnozy stanu, obejmuj=ca wieloaspektowe rozpoznanie i ocen+ uwarunkowa' rozwoju miasta na podstawie aktualnie wykonanych opracowa' problemowych i materia#ów przekazanych przez po-szczególne Wydzia#y Urz+du Miasta i jednostki podleg#e Prezyden-towi Miasta,

Faza 3:obejmuj=ca ocen+ kierunków i zasad rozwoju przestrzennego mia-sta przyj+tych w obowi=zuj=cym studium,

Faza 4:obejmuj=ca okre%lenie zmian kierunków i zasad rozwoju przestrzen-nego miasta oraz formu#owanie zapisu ustale' studium.

Studium uwarunkowa' i kierunków zagospodarowania przestrzennego Bydgoszczy uchwalone uchwa#= Nr XVII/513/99 Rady Miasta Bydgoszczy z dnia 24 listopada 1999 r. sporz=dzone by#o zgodnie z wymogami ustawy o zagospodarowaniu przestrzennym z dnia 7 lipca 1994 r. Kolejna edycja Studium uchwalona uchwa#= Nr XLVI/980/05 Rady Miasta Byd-goszczy z dnia 27 kwietnia 2005 r. opracowana zosta#a zgodnie z wymogami ustawy o plano-waniu i zagospodarowaniu przestrzennym z dnia 27 marca 2003 r. >Dz. U. Nr 80 poz. 717?. Obecne zmiany, przeprowadzone zgodnie z wymogami art. 33 powy"szej ustawy, wynikaj= mi+dzy innymi z konieczno%ci dostosowania obowi=zuj=cego Studium do zmian ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym oraz innych aktów prawnych, które nast=pi#y na przestrzeni lat 2005-2008 tj. od czasu uchwalenia tego Studium.

Analizy stanu oraz oceny kierunków i zasad dalszego rozwoju miasta dokonano w opar-ciu o uwarunkowania wyst+puj=ce w pi+ciu podstawowych grupach:

uwarunkowa' wynikaj=cych z po#o"enia miasta w regionie, Quwarunkowa' wynikaj=cych z istniej=cego zagospodarowania terenu, w tym oceny za- Qsobów mieszkaniowych i wyposa"enia w obiekty obs#ugi mieszka'ców,uwarunkowa' demograficznych i spo#ecznych, w tym wielko%ci ruchu i rozmieszczenia Qludno%ci w gminie, struktury wieku mieszka'ców oraz sytuacji na rynku pracy,uwarunkowa' kulturowych, w tym wynikaj=cych z wyst+powania zasobów kulturowych, Qkrajobrazowych i ich walorów, wymaga' w zakresie ochrony zespo#ów i obiektów za-bytkowych oraz krajobrazu i dóbr kultury wspó#czesnej,uwarunkowa' przyrodniczych uwzgl+dniaj=cych zakres wymaganej prawnej ochrony Q%rodowiska przyrodniczego, zasoby wodne, le%ne, surowców mineralnych, rolnicz= przestrze' produkcyjn= i walory turystyczne, istniej=ce przeobra"enia i procesy degra-dacji %rodowiska.

Szczegó#owo okre%lone uwarunkowania rozwoju miasta zosta#y uj+te w formie opisowej i zawarte w tomie I tekstu studium zatytu#owanym. �Stan istniej=cy i uwarunkowania rozwoju� oraz na mapach problemowych w skali 1:20000 i 1:25000. W cz+%ci tej wskazano na czynni-ki sprzyjaj=ce rozwojowi oraz ograniczaj=ce mo"liwo%ci rozwoju Bydgoszczy.

W toku prac nad formu#owaniem polityki przestrzennej miasta okre%lone zosta#y:cele rozwoju miasta oraz ogólne sposoby dzia#ania prowadz=ce do ich osi=gni+cia, Qkierunki zagospodarowania przestrzennego oraz wyodr+bnionych stref i systemów, Qstrefy polityki przestrzennej. Q

Szczegó#owe ustalenia dotycz=ce kierunków zmian w strukturze przestrzennej miasta oraz kierunki i wska@niki zagospodarowania i u"ytkowania poszczególnych terenów zapisa-

___________________________________________________________________Studium uwarunkowa' i kierunków zagospodarowania przestrzennego Bydgoszczy

Cz+%6 I � Uwarunkowania rozwoju � Bydgoszcz 2009

- 9 -

ne zosta#y w Tomie II tekstu studium zatytu#owanym �Kierunki i zasady rozwoju przestrzen-nego miasta� i na rysunku w skali 1:10000 stanowi=cym obok tekstu za#=cznik do uchwa#y o uchwaleniu studium.

Wykaz opracowa( wykonanych dla potrzeb Studium1.4. Wykaz opracowa( wykonanych dla potrzeb StudiumTabela 2.

L.p. Nazwa Autor1 2 3

1.Opracowanie Eko; zjogra; czne do Studium Uwarunkowa'

i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Miasta Bydgoszczy

Pracownia Ochrony &rodowiska PROGAJA

2.Studium Uwarunkowa' i Kierunków

Zagospodarowania Przestrzennego Bydgoszczy- Transport, Diagnoza stanu istniej=cego

Zarz=d Dróg Miejskichi Komunikacji Publicznej

w Bydgoszczy

3 Inwentaryzacja urbanistyczna skala 1:5000 MPU

4Prognoza oddzia#ywania na %rodowisko Studium Uwarun-kowa' i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego

Miasta Bydgoszczy

Pracownia Ochrony &rodowiska PROGAJA

Wykaz opracowa( wykorzystanych przy opracowaniu Studium1.5. Wykaz opracowa( wykorzystanych dla potrzeb StudiumTabela 3.

L.p. Opracowanie Autor1 2 3

1.

Rozwój Budownictwa Mieszkaniowegona obszarach otaczaj=cych Bydgoszczjako przejaw procesów urbanistyczny.

- 200< r.

Rafa# Gotowski

2.Raporty o stanie %rodowiska województwa

Kujawsko-Pomorskiego

Inspekcja Ochrony &rodowiskaWojewódzki Inspektorat Ochrony

&rodowiska w Bydgoszczy

3.Rocznik Statystyczny

Woj. Kujawsko-PomorskiegoUrz=d Statystyczny w Bydgoszczy

4.

Narodowy Spis Powszechny Ludno%cii Mieszka'

Województwa Kujawsko-Pomorskiego2002 r.

G#ówny Urz=d Statystyczny

5. Powszechny Spis Rolny - 2002 r. G#ówny Urz=d Statystyczny

6.Bank Danych Regionalnych

Stan na lata 2005, 200<, 2007r.G#ówny Urz=d Statystyczny

7.Polityki, programy oraz dodatkowe materia#y Wy-dzia#ów Urz+du Miasta i innych S#u"b Miejskich

Urz=d Miasta:Wydzia# Kultury

Wydzia# Rozwoju i Strategii Miasta Wydzia# Administracji Budowlanej

Wydzia# Mienia i Geodezji Wydzia# Gospodarki Komunalnej i Ochrony

&rodowiska Wydzia# Edukacji

Wydzia# Sportu i Turystyki Wydzia# Zarz=dzania Kryzysowego

Wydzia# Zdrowia i Polityki Spo#ecznej Wydzia# Promocji Miasta

8.Koncepcja Programowa Budowy

Drogi S-5Biuro Projektowe

Dromex S.A.

___________________________________________________________________Studium uwarunkowa' i kierunków zagospodarowania przestrzennego Bydgoszczy

Cz+%6 I � Uwarunkowania rozwoju � Bydgoszcz 2009

- 10 -

9.

Analiza ruchu drogowego i transportu publicznego w Bydgoszczy w kontek%cie nowych inwestycji

drogowych. Raport o prognozie ruchu.czerwiec 2004

Akademia Techniczno-RolniczaWydzia# Budownictwa i In"ynierii &rodowi-

ska Katedra Budownictwa Drogowego

10.Zintegrowany Plan Rozwoju transportu publicznego

Bydgoszczy na lata 2005-2013czerwiec 2005

International Management Services Sp. z o.o., Kraków

Fundacja �ROZWÓJ ATR�, Bydgoszcz PBS Sp. z o.o., Sopot

Biuro In"ynierii Komunikacyjnej Maciej Be-rendt, Gda'sk

Jan Friedberg Projektowanie i Doradztwo, Wieliczka

Zarz=d Dróg Miejskich i Komunikacji Publicznej

w Bydgoszczy

11.Generalny pomiar cech ruchu drogowego na sie6

komunikacyjnej miasta Bydgoszczyrok 2005/200<

Zarz=d Dróg Miejskichi Komunikacji Publicznej

w Bydgoszczy Akademia Techniczno-Rolnicza

12.Analiza wielokryterialna przebiegu pierwszej linii

Tramwajowej do dzielnicy Fordon

Zarz=d Dróg Miejskichi Komunikacji Publicznej

w Bydgoszczy

13.Analiza wielokryterialna zintegrowanego w+z#a

transportowego - w+z#a wschodniego

Zarz=d Dróg Miejskichi Komunikacji Publicznej

w Bydgoszczy

14. Plan Rozwoju Bydgoszczy na lata 2008-20013 Wydzia# Rozwoju i Strategii Miasta

15. Strategia rozwoju Bydgoszczy do 2015 r. Wydzia# Rozwoju i Strategii Miasta

___________________________________________________________________Studium uwarunkowa' i kierunków zagospodarowania przestrzennego Bydgoszczy

Cz+%6 I � Uwarunkowania rozwoju � Bydgoszcz 2009

- 11 -

Ogólna charakterystyka miasta2.

Podstawowe dane o mie&cie 2.1. Podstawowe dane o mie&cie w latach 1998, 2003, 2006, 2008Tabela 4.

PODSTAWOWE DANE O MIE&CIE 1998 r. 2003 r. 200< r. 2008 r.

POWIERZCHNIA w ha: 17448 17448 17457 17457

LUDNO&*, w tym:

kobiety m+"czy@ni

38< 855

204 505 182 350

371 000

19< 800174 200

3<3 4<8

193 053 170 415

358 928

1<8 101190 827

G)STO&* ZALUDNIENIA w os/km2 2217 212< 2082 205<.

ZATRUDNIENIE OGÓ!EM W SEKTORZE PRZEDSI)BIORSTW, W TYM:

Sektor publiczny Sektor prywatny

128 521

<0 294<7 855

109 109

50 <5858 451

5< 779

8 85847 921

59 973

< 77553 198

STOPA BEZROBOCIA w [ 7,0 12,8 8,5 4,9

PRZECI)TNE WYNAGRODZENIE >brutto? w PLN

1388,32 212<,4< 2388,17 2854,2<

PODMIOTY ZAREJESTROWANE W KRAJO-WYM REJESTRZE URZ)DOWYM PODMIO-

TÓW GOSPODARKI NARODOWEJ>REGON?

38 251 47 895 44 942 45 233

\ród#o: dane ststystyczne US w Bydgoszczy i GUS

Historia i uk)ad przestrzenny2.2. Bydgoszcz powsta#a nad charakterystycznym zakolem Brdy, w zachodniej cz+%ci Kotliny

Toru'sko-Bydgoskiej. Mimo, "e pocz=tki obecnej Bydgoszczy wi="= si+ dopiero z okresem %redniowiecza, osadnictwo na tym terenie ma metryk+ znacznie starsz=. Najdawniejsze jego %lady si+gaj= m#odszej epoki kamienia � neolitu >4200-1700 p.n.e.?.

Nazwa Bydgoszcz >a w zasadzie Budegac? po raz pierwszy wyst=pi#a w @ród#ach pisa-nych w 1238 roku.

Najstarsze na terenie Bydgoszczy skupiska osadnicze >XII-XIII w? rozwin+#y si+ na wschód od dzisiejszego Starego Rynku, gdzie zlokalizowano gród, usytuowany pocz=tkowo na wy-spie oblewanej wodami Brdy.

Wzrastaj=ce znaczenie militarne Bydgoszczy sta#o si+ szczególnie widoczne w okresie wojen W#adys#awa !okietka z Krzy"akami, kiedy to dwukrotnie miejscowo%6 tra; a#a w r+ce Zakonu.

Kilka lat po powrocie pod polskie panowanie 19 IV 134< r. Król Kazimierz Wielki wystawi# przywilej lokacyjny dla nowego o%rodka miejskiego. Bydgoszcz za#o"ona zosta#a na prawie magdeburskim - na niezabudowanej dot=d równinie na zachód od grodu na prawym brzegu Brdy. Od tego te" momentu mo"na mówi6 o pocz=tkach kszta#towania si+ tu trójcz#onowego zespo#u osadniczego. Proces ten zako'czony w II po#. XV wieku, doprowadzi# do wyra@nego wyodr+bnienia si+ w#a%ciwego obszaru miasta, jego przedmie%6 >wraz z Wysp= M#y'sk= i po#o"onym na zachód Okolem?, a tak"e usytuowanego wyspowo zamku.

___________________________________________________________________Studium uwarunkowa' i kierunków zagospodarowania przestrzennego Bydgoszczy

Cz+%6 I � Uwarunkowania rozwoju � Bydgoszcz 2009

- 12 -

Kolejn= faz= rozwojow= Bydgoszczy by#o powstanie w ko'cu XIV wieku oraz w ci=gu XV wieku przedmie%6 ukszta#towanych na terenach po#o"onych na pó#noc, zachód i wschód od miasta. Najstarszym z nich by#o usytuowane od wschodu >na obszarze dawnego podgro-dzia? Przedmie%cie Kujawskie, na którym rozci=ga#o si+ jeszcze osadnictwo przedlokacyjne. Od strony zachodniej powsta#o Przedmie%cie Pozna'skie, a na pó#nocy Przedmie%cie Gda'-skie. Na tym ostatnim przedmie%ciu najpó@niej w ostatnim dziesi+cioleciu XIV wieku osiedlili si+ Karmelici, którzy wznie%li tu wkrótce klasztor i ko%ció#.

Trzecim - ostatnim, a zarazem najstarszym cz#onem bydgoskiego %redniowiecznego zespo#u osadniczego by# zamek, b+d=cy jednocze%nie jego najwi+ksz= i najokazalsz= bu-dowl=. Przeprowadzone badania archeologiczne dowodz=, "e obiekt murowany powsta# na miejscu wcze%niejszego grodu drewniano - ziemnego.Tak ukszta#towana tkanka miejska funkcjonowa#a niezmiennie przez kolejne lata. Nie mia#y na jej wygl=d wi+kszego wp#ywu wydarzenia historyczne, ani zarazy i epidemie, jakie n+ka#y Bydgoszcz.

Pocz=tek wieku XVII i pierwsza wojna ze Szwecj=, to czas dalszego rozrostu miasta o ko-lejne przedmie%cia - wtedy min. wspomina si+ po raz pierwszy o B#oniu >1<1<?. Praktycznie w tym okresie pocz=tkowo niewiele zmieni#o si+ w rozplanowaniu miasta, z tym, "e w jego sylwecie pojawi#o si+ kilka znacz=cych budowli. Zako'czono najprawdopodobniej budow+ miejskich obwarowa'. W ich obr+bie najd#u"sz= i najwa"niejsz= arteri= komunikacyjn= by#a ulica D#uga >platea longa?. Nad miastem nadal górowa# zamek jako siedziba starosty i jego urz+dów.

Ukszta#towana ostatecznie do po#. XVII wieku ogólna panorama miasta oraz jego rozpla-nowanie przestrzenne nie uleg#y jakim% wi+kszym zmianom a" do schy#ku XVIII w. Okres rozwoju miasta przerwa# �potop� szwedzki w 1<55 r. Szczególnie du"o zniszcze' przynios#a okupacja szwedzka w 1<5< r., kiedy to wysadzono zamek i mennic+. Kolejne lata i splot wy-darze' historycznych -przemarsze wojsk, przechodzenie miasta z r=k do r=k spowodowa#y jego powolny upadek.

W 1772 r. w wyniku pierwszego rozbioru Polski Bydgoszcz znalaz#a si+ pod panowa-niem pruskim. Okupant rozpocz=# systematyczne inwestowanie i urz=dzanie miasta, tak pod wzgl+dem organizacyjnym jak i przestrzennym. Wprowadzi# tu siedziby wa"nych urz+dów, czyni=c z miasta wa"ny o%rodek administracyjny i s=downiczy. Du"y wp#yw na rozwój miasta mia#a budowa Kana#u Bydgoskiego w latach 1773-1774.

O intensywnym rozwoju miasta %wiadczy fakt wybudowania w latach 1772-178< �dzie-wi+6dziesi=t dziewi+6 nowych dwupi+trowych domów. Od 1783 roku o%rodek dzieli# si+ na &ródmie%cie i trzy przedmie%cia: Pozna'skie, Toru'skie i Gda'skie. Pó@niej na planie Lind-nera z 1800 r. wydzielono jeszcze jedno przedmie%cie - Okole, po#=czone w jedn= ca#o%6 z Wysp= M#y'sk=. Oprócz tych przedmie%6 dobrze rozwija#y si+ Grodztwo, Chwytowo i Ba-bia Wie%. Zabudowa przedmie%6, najcz+%ciej o charakterze jeszcze wiejskim, skupia#a si+ wzd#u" dróg wylotowych, zdarza6 si+ jednak ju" zacz+#y obiekty powa"niejsze -o charakte-rze przemys#owym.

Okres Ksi+stwa Warszawskiego to równie" czas dla miasta do%6 szcz+%liwy -Bydgoszcz nadal pozostaje siedzib= wa"nych urz+dów. Powrót Bydgoszczy w r+ce pruskie to powrót dawnej polityki znaczeniowej miasta. Okres ten to z jednej strony budowa kolejnych budyn-ków mieszkalnych i zak#adów przemys#owych, ale i zmiana topogra; i sakralnej na skutek ka-saty istniej=cych zgromadze' zakonnych. &redniowieczne mury miejskie ulegaj=ce powolnej degradacji, rozebrano do po#. XIX w.

Dla dalszego kszta#tu i wygl=du miasta du"e znaczenie mia#o powstanie w 1832 roku Towarzystwa Upi+kszania Miasta. Prowadzi#o ono dzia#ania zmierzaj=ce do brukowania, za-drzewiania ulic i placów, urz=dzania parków i promenad.

Pierwsza 6wier6 XIX wieku to okres pewnej stagnacji urbanistycznej wi="=cej si+ min. z k#opotami ; nansowymi miasta. Przyjmuje si+, "e do po#owy XIX wieku nie nast=pi#y powa"-

___________________________________________________________________Studium uwarunkowa' i kierunków zagospodarowania przestrzennego Bydgoszczy

Cz+%6 I � Uwarunkowania rozwoju � Bydgoszcz 2009

- 13 -

niejsze zmiany w uk#adzie przestrzennym Bydgoszczy, która oprócz terenu %redniowieczne-go miasta lokacyjnego obejmowa#a istniej=ce ju" wcze%niej przedmie%cia.

Prze#omowy zarówno w rozwoju przestrzennym, jak i gospodarczym miasta by# rok 1851, kiedy otrzyma#o ono pierwsze po#=czenie kolejowe oraz wcielono w jego granice administra-cyjne podmiejsk= gmin+ Bocianowo. Do 1859 roku w#=czono kolejno do miasta osad+ ]upy, wie% Nowy Dwór i Grodztwo.

Konieczno%6 powi=zania przedmie%cia Gda'skiego z dworcem na Bocianowie spowo-dowa#a powstanie traktu, a nast+pnie ulicy #=cz=cej - obecnej Dworcowej, wzd#u" której po-wstawa6 mog#a nowa zabudowa. Na cz+%ci nowo w#=czonego w granice administracyjne miasta terenu ju" w 1853 roku rozplanowano dwie nowe dzielnice mieszkaniowe na cze%6 ówczesnego króla pruskiego Fryderyka Wilhelma IV i jego ma#"onki: Friedrich-Wilhelm-Stadt i Elisabeth-Stadt.

Wraz z rozwojem gospodarczym miasta post+powa# rozwój infrastruktury. W 18<0 roku uruchomiono gazowni+ miejsk=. W 189< roku uruchomiono przy ul. Warmi'skiego elektrow-ni+ miejsk=. W 1888 uruchomiono pierwsz= lini+ tramwajow= #=cz=c= Dworzec G#ówny i We#niany Rynek. W 1895 ruszy# pierwszy tramwaj elektryczny. W 1890 roku w pobli"u ga-zowni wzniesiono kompleks rze@ni miejskiej. Na prze#omie XIX i XX wieku Bydgoszcz otrzy-ma#a nowoczesn= sie6 wodoci=gowo-kanalizacyjn=.

W drugiej po#owie XIX wieku, g#ównie za% na pocz=tku XX stulecia Bydgoszczy sta#a si+ silnym centrum kulturalnym, a zw#aszcza o%wiatowym z licznymi szko#ami. Najwi+ksz= bez w=tpienia inwestycj= kulturaln= tych czasów by#o wybudowanie >po spaleniu poprzedniego? nowego Teatru Miejskiego >1895-189<? przy Placu Teatralnym. Tak, wi+c wcze%niejsza za-budowa klasztorna, a pó@niej teatralna zosta#a zamieniona na bardzo okaza#y obiekt stano-wi=cy charakterystyczny fragment tej cz+%ci miasta.

W ten sposób zosta#o zasadniczo wykszta#cone do ko'ca lat 70-tych XIX wieku na terenie Przedmie%cia Gda'skiego nowe centrum administracyjno-o%wiatowe miasta z licznymi gma-chami pa'stwowymi i u"yteczno%ci publicznej.

Na po#udniowo-wschodnich terenach Grodztwa wykszta#ci# si+ natomiast do pocz=tku XX wieku zapocz=tkowany budow= gazowni, g#ówny kompleks komunalnej zabudowy przemy-s#owej. Zak#adaj=c na kolejnych wzgórzach parki, stworzono w latach siedemdziesi=tych ciekawy pas zieleni.

Szybki rozwój gospodarczy i wzrost liczby ludno%ci na prze#omie wieków zmusi# do po-szukiwania nowych terenów pod zabudow+. Z procesem tym wi="e si+ pó@ne, bo w 1894 roku wytyczenie dzisiejszej ulicy Cieszkowskiego, której zabudowa powsta#a w latach 1895-1904 wed#ug projektów czo#owych ówczesnych architektów bydgoskich.

Prze#om XIX i XX wieku przyniós# równie" zmiany urbanistyczne na wschodnich obrze-"ach Starego Miasta, zmierzaj=ce do uporz=dkowania i zagospodarowania tego terenu. W roku 1895 wyburzono resztki %redniowiecznego zamku, a w 1899 na po#udnie od nie-go rozplanowano nowy plac >ob. Ko%cieleckich?. Jednak zasadniczy rozwój przestrzenny Bydgoszczy na prze#omie wieków, generalnie za% na pocz=tku XX stulecia przesun=# si+ w kierunku pó#nocno - wschodnim. Najd#u"sz= ulic= sta#a si+ Gda'ska. Jej pó#nocne kra'ce dochodzi#y do zespo#u zabudowy koszarowej z wiod=cym obiektem Szko#y Wojennej >Gda'-ska 190? wybudowanym w latach 1813-1819.

Z pocz=tkiem naszego stulecia rozwój urbanistyczny miasta skierowa# si+ w stron+ wschodni= ku osiedlom podmiejskim Bielawy i Skrzetusko. Ruch budowlany obj=# nie zabu-dowane obszary pó#nocno-zachodnie dawnego Grodztwa, dochodz=c na pó#nocy o obecnej ulicy Chodkiewicza.

Generalnie równie szybko jak miasto rozwija#y si+ wsie, folwarki podmiejskie. Zrasta#y si+ one wolno i chaotycznie, zw#aszcza od IV 6w. XIX wieku w bydgoski zespó# miejski.Najciekawszym osiedlem, tak pod wzgl+dem awangardowo%ci rozwi=zania, jak i zabudowy, pozostaj=cym jednak poza granicami miasta by#a urz+dnicza kolonia willowa na Bielawach,

___________________________________________________________________Studium uwarunkowa' i kierunków zagospodarowania przestrzennego Bydgoszczy

Cz+%6 I � Uwarunkowania rozwoju � Bydgoszcz 2009

- 14 -

gdzie wybudowano zespó# <5 domów wolnostoj=cych -willi lub domów bli@niaczych wraz z ogrodami, w#asnymi wodoci=gami i elektryczno%ci=.

Pierwsza wojna %wiatowa zahamowa#a rozwój miasta. W styczniu 1920 roku na mocy porozumie' wersalskich miasto wesz#o w sk#ad pa'stwa polskiego. Miasto, b+d=ce dotych-czas siedzib= wa"nych urz+dów, straci#o na znaczeniu. Spad#o do roli miasta powiatowego. Os#abi#o to zdecydowanie tempo rozwoju miasta. Wkrótce po przej+ciu miasta w#adze pol-skie z dniem 1 IV 1920 r. w#=czy#y w granice administracyjne miasta 18 gmin podmiejskich posiadaj=cych do tej pory status prawny gmin wiejskich. Najwi+ksze obszary przy#=czone zosta#y od wschodu po obu stronach Brdy a" do Wis#y Po przeprowadzeniu inkorporacji Bydgoszcz sta#a si+ jednym z najwi+kszych miast II Rzeczypospolitej. W 1921 roku by#a trzecim pod wzgl+dem terytorium miastem w kraju, a w 1939 -pi=tym po Warszawie, Wilnie, Poznaniu i Lwowie. Wi+kszo%6 jednak terenów pozostawa#a niezabudowana - zabudowane by#o ok. 10 [.

Po pocz=tkowej stagnacji od po#owy lat XX rozpocz=# si+ okres dalszego rozwoju miasta bazuj=cy g#ównie na jego dogodnym po#o"eniu, po#=czeniach komunikacyjnych i potencjale przemys#owym. Miasto rozbudowywa#o si+ w tym czasie zasadniczo wokó# wykszta#conego do 1920 roku &ródmie%cia. Dopiero w 1928 roku przyst=piono pod kierunkiem architekta warszawskiego Stanis#awa Filipkowskiego do opracowania kompleksowego planu rozwoju miasta, wed#ug którego od 1931 roku zacz+to realizowa6 jego rozbudow+. Powsta#o wów-czas kilka osiedli mieszkaniowych m.in. na Wilczaku, Jachcicach, Czy"kówku, Skrzetusku i Kapu%ciskach Wielkich oraz zapocz=tkowano budow+ osiedla Le%nego. Uzupe#niano te" istniej=c= zabudow+ %ródmiejsk=.

Po wybuchu II wojny %wiatowej Bydgoszcz zosta#a zaj+ta przez wojska hitlerowskie. Dzia-#ania wojenne nie spowodowa#y wi+kszych strat w mie%cie. Pewne zmiany w urbanistyce miasta nast=pi#y natomiast podczas okupacji. Dokonano wyburzenia zachodniej pierzei rynku wraz z ko%cio#em jezuitów i przylegaj=cym do' Muzeum Miejskim. Równocze%nie rozebrano blok zabudowy pomi+dzy ulicami Mostow=, Jatki, Grodzk= i Starym Rynkiem. Zburzono te" synagog+ "ydowsk=. Wszystkie te dzia#ania mia#y miejsce w pierwszym roku okupacji.

Wyzwolenie miasta w dniach 23-2< stycznia 1945 przynios#o niewielkie straty w substan-cji miejskiej - najwi+ksz= z nich by#o spalenie teatru miejskiego.

___________________________________________________________________Studium uwarunkowa' i kierunków zagospodarowania przestrzennego Bydgoszczy

Cz+%6 I � Uwarunkowania rozwoju � Bydgoszcz 2009

- 15 -

Ro

zwó

j prz

estr

zen

ny

mia

sta

Byd

go

szcz

y w

g o

bsz

aró

w h

isto

rycz

nyc

hR

ozw

ój p

rzes

trze

nn

y m

iast

a B

ydg

osz

czy

wg

ob

szar

ów

his

tory

czn

ych

Map

a 1.

M

apa

1.

___________________________________________________________________Studium uwarunkowa' i kierunków zagospodarowania przestrzennego Bydgoszczy

Cz+%6 I � Uwarunkowania rozwoju � Bydgoszcz 2009

- 1< -

Po)o!enie geogra* czne2.3. Bydgoszcz po#o"ona nad rzek= Brd= u jej uj%cia do Wis#y, w swoim obecnym kszta#cie

znajduje si+ na styku kilku regionów ; zyczno � geogra; cznych Polski tj.: Pojezierza Kraje'-skiego, Doliny Brdy, Wysoczyzny &wieckiej, Doliny Fordo'skiej, Pojezierza Che#mi'skiego i Kotliny Toru'skiej. Z tych wzgl+dów na terenie Bydgoszczy i w bezpo%rednim jej s=siedztwie spotyka si+ zró"nicowan= w terenie i genezie rze@b+ terenu, kszta#towan= przez wiele czyn-ników w ró"nym okresie czasu.

Charakterystyczn= cech= rze@by na terenie miasta jest wyst+powanie systemu rozleg#ych, równinnych poziomów tarasowych i wysokich obszarów wysoczyznowych oraz szczególnie eksponowanych w krajobrazie Bydgoszczy � stref kraw+dziowych pradoliny i dolin rzecz-nych. S= one porozcinane systemem dolinek erozyjnych, których dnem cz+sto sp#ywaj= nie-wielkie cieki wodne.Od zachodu Bydgoszcz graniczy z terenami Doliny Kana#u Bydgoskiego i Doliny Noteci, które charakteryzuj= si+ znacznym udzia#em #=k i pastwisk wykszta#conych na glebach organicz-nych z g+st= sieci= kana#ów melioracyjnych, reguluj=cych stosunki wodne tych obszarów.

Na po#udniu Bydgoszcz styka si+ z jednym z najwi+kszych obszarów wydm %ródl=dowych w Polsce tj. Wydm Puszczy Bydgoskiej, które prawie w ca#o%ci s= poro%ni+te lasem sosno-wym. Lasy to istotny element wp#ywaj=cy na po#o"enie i rozwój przestrzenny Bydgoszczy. Zajmuj= one oko#o 22[ powierzchni miasta i otaczaj= je du"ymi kompleksami zarówno od po#udnia � Puszcza Bydgoska, jak i od pó#nocy � zespó# lasów Doliny Brdy #=czy si+ z Borami Tucholskimi.Wschodnia granica miasta opiera si+ na rzece Wi%le w miejscu gdzie dokona#a ona prze#o-mu i zmieni#a kierunek swojego biegu z równole"nikowego na po#udnikowy � prze#om Doliny Wis#y pod Fordonem.

W Bydgoszczy i jej najbli"szej okolicy znajduj= si+ liczne obiekty i obszary przyrodnicze, które obj+to ochron= prawn=. Stanowi= je: 103 pomniki przyrody, znajduj=cy si+ granicach administracyjnych miasta fragment Nadwi%la'skiego Parku Krajobrazowego >skarpa For-do'ska? oraz obszary krajobrazu chronionego >Zalewu Koronowskiego, Pó#nocnego Pasa Rekreacyjnego miasta Bydgoszczy, Wydm Kotliny Toru'sko � Bydgoskiej?.W pobli"u miasta ustanowiono 13 rezerwatów przyrody w tym: 2 ornitologiczne, < le%nych, 5 ̂orystycznych.

Funkcje miasta2.4. Bydgoszcz nale"y do najwa"niejszych o%rodków regionalnych kraju. Wysok= pozycj+ za-

wdzi+cza procesom spo#eczno - gospodarczym zachodz=cym w Polsce po II wojnie %wiato-wej, rozwijaj=cym si+ na potencjale spo#eczno - gospodarczym powsta#ym w wcze%niejszym okresie. Dynamik+ rozwoju miasta obrazuje wzrost liczby jego mieszka'ców od 1<8,5 tys. w 1950r, 239,9 tys. w 19<0r, 281,0 tys. w 1970r., 345,9 tys w 1980r., 381,7 tys. w 1990r., 384,5 tys. w 2000 r. do 38<,8 tys. w 1998r. Od tego roku liczba mieszka'ców spada osi=gaj=c w 200< r. liczb+ 3<3 4<8. Pod wzgl+dem ilo%ci ludno%ci Bydgoszcz znajduje si+ na 8 miejscu w kraju i z racji swojej liczebno%ci jest cz#onkiem Unii Metropolii Polskich.

Do 1975 r. Bydgoszcz pe#ni#a funkcj+ stolicy jednego z 17 istniej=cych województw. Od 1975 r. do 1998 r. by#a stolic= powsta#ego w nowych granicach, w wyniku ówczesnej reformy administracyjnej jednego z 49, Województwa Bydgoskiego. Od 1998 r., w wyniku kolejnego podzia#u administracyjnego oraz kompetencyjnego powsta#o dwu sto#eczne, jed-no z 1< Województwo Kujawsko-Pomorskie, z siedzib= w#adzy pa'stwowej � Wojewod= w Bydgoszczy i samorz=dowej � Sejmiku Województwa Kujawsko � Pomorskiego i Urz+du Marsza#kowskiego w Toruniu. Bydgoszcz jako gmina stanowi jednocze%nie powiat grodzki i jest stolic= Powiatu Bydgoskiego >ziemskiego?.

W województwie kujawsko-pomorskim rol+ o%rodka regionalnego, nie tylko ze wzgl+du na podzia# sto#eczno%ci >rozumianej przez lokalizacje urz+dów administracji publicznej zna-czenia wojewódzkiego?, ale przede wszystkim ze wzgl+du na zgromadzenie znacznego i w pewnym zakresie komplementarnego lub wzajemnie wzmacniaj=cego si+ potencja#u spo-

___________________________________________________________________Studium uwarunkowa' i kierunków zagospodarowania przestrzennego Bydgoszczy

Cz+%6 I � Uwarunkowania rozwoju � Bydgoszcz 2009

- 17 -

#eczno-gospodarczego, pe#ni= dwa miasta: Bydgoszcz i Toru'.Zgodnie z �Koncepcj= polityki przestrzennego zagospodarowania kraju� oraz Planem Za-

gospodarowania Przestrzennego Województwa Kujawsko- Pomorskiego Bydgoszcz i Toru' wraz z ich bezpo%rednim otoczeniem >powiatami Bydgoskim i Toru'skim? tworz= Bydgosko - Toru'ski Obszar Metropolitalny, maj=cy szans+ utworzy6 bipolarny o%rodek rozwoju o zna-czeniu europejskim, tzw. europole.

Obszar ten, charakteryzuje si+ centralnym po#o"eniem w stosunku do ca#ego wojewódz-twa. Koncentruje si+ tu zdecydowana cz+%6 ludno%ci województwa - mieszka'cy Bydgoszcz i Toru' stanowi= 2/3 ogó#u ludno%ci województwa Kujawsko-Pomorskiego.

O%rodki te, w tym miasto Bydgoszcz, skupiaj= zdecydowan= wi+kszo%6 potencja#u wo-jewództwa w zakresie us#ug wy"szego rz+du, czyli szkolnictwa wy"szego i nauki, kultury, specjalistycznej opieki medycznej, mediów, otoczenia biznesu >w tym funkcji wystawienni-czo-targowej?, bran"y us#ug informatycznych, jak równie" koncentruj= nowoczesne podmioty gospodarcze, w tym z kapita#em zagranicznym, stosuj=ce wysokie technologie.

Decyduj=c= rol+ w tym obszarze pe#ni licz=ce blisko 370 tys. mieszka'ców miasto Byd-goszcz, wyró"niaj=ce si+ znacznym potencja#em gospodarczym i spo#ecznym, wyposa"e-niem w urz=dzenia infrastruktury technicznej i komunikacji oraz mo"liwo%ciami rozwoju tych funkcji.

Potencja# gospodarczy Bydgoszczy to du"a liczba podmiotów ró"nych pod wzgl+dem wielko%ci i statusu prawnego, o znaczeniu nie tylko lokalnym, ale równie" regionalnym i kra-jowym, które decydowa#y o tym, "e Bydgoszcz od wielu lat pe#ni znacz=c= rol+ wsystemie gospodarczym kraju.

Regionalne i ponadregionalne funkcje Bydgoszczy ukszta#towa#y si+ w wyniku lokalizacji w mie%cie licznych instytucji administracji specjalnych obejmuj=cych swoim zasi+giem ob-szar o pow. ok. 20 tys. km², jak równie" w wyniku lokalizacji innych czynników kszta#tuj=cych i tworz=cych regionalne wi+zi. W pierwszej kolejno%ci nale"y wymieni6 potencja# naukowy, na który sk#ada si+ 7 uczelni publicznych, 4 uczelnie niepubliczne oraz 2 punkty konsultacyjne innych uczelni w kraju. !=cznie na wy"szych uczelniach w Bydgoszczy w roku akademickim 200</2007 studiowa#o 42 991 studentów, w tym 22 700 na studiach dziennych, a uko'czy#o je 9127 absolwentów.

Regionalny i ponadregionalny zasi+g maj= dzia#aj=ce w Bydgoszczy instytucje kulturalne jak Filharmonia Bydgoska, Opera Nova, Teatr Polski, Muzeum Okr+gowe im. Leona Wyczó#-kowskiego, Pomorskie Muzeum Wojskowe, Muzeum Dyplomacji i Uchod@stwa Polskiego, oraz presti"owe imprezy z Festiwalem Musica Antiqua Europae Orientalis, Festiwal Muzyki Dawnej i Bydgoskim Festiwalem Operowym na czele. Ponadto w Bydgoszczy mia#y miejsce centralne obchody Roku Ignacego Paderewskiego.

Du"e znaczenie w kreowaniu regionalnych i ponadregionalnych wi+zi posiadaj= wyspe-cjalizowane placówki s#u"by zdrowia z Regionalnym Centrum Onkologii i Wojskowym Szpi-talem Klinicznym.

Bydgoszcz nale"y do czo#ówki o%rodków regionalnych pod wzgl+dem posiadanych me-diów. W mie%cie dzia#a jeden z 13 regionalnych o%rodków TVP, regionalna rozg#o%nia radia publicznego, 3 radia lokalne, 3 dzienniki o regionalnym zasi+gu oddzia#ywania. W rejonie bydgoskim dzia#a najwa"niejszy o%rodek nadawczy Polskiego Radia � Radiowe Centrum Nadawcze ko#o Solca Kujawskiego.

W Bydgoszczy, któr= zamieszkuje 18[ mieszka'ców województwa skoncentrowanych jest ok. 25[ wszystkich ; rm oraz ok. 34[ ; rm z udzia#em kapita#u zagranicznego dzia#aj=cych na terenie województwa. Bydgoszcz jest licz=cym si+ w kraju o%rodkiem przemys#owym, w którym nale"y wyró"ni6: Bydgosk= Fabryk+ Kabli, Bydgosk= Fabryk+ Mebli, Jutrzenk+, Lucent Technologies Poland, Zachem, Unilever, Pesa, Cefarm i Stomil. Bydgoszcz jest licz=cym si+ w kraju w+z#em kolejowym z lini= kolejow= &l=sk � Porty, oraz znacz=cym w+z#em drogowym z przechodz=cymi przez miasto radialnie drogami krajowymi nr 5, 10, 25 i 80.

Ponadkrajowy charakter posiada równie" Port lotniczy, z nowoczesnym terminalem, mo-g=cy przyjmowa6 najnowocze%niejsze i najwi+ksze statki powietrzne oraz obs#ugiwa6 linie mi+dzynarodowe.

___________________________________________________________________Studium uwarunkowa' i kierunków zagospodarowania przestrzennego Bydgoszczy

Cz+%6 I � Uwarunkowania rozwoju � Bydgoszcz 2009

- 18 -

W Bydgoszczy ma siedzib+ >jeden z dwóch w kraju? Pomorski Okr+g Wojskowy, obej-muj=cy 7 województw oraz powsta#e w ramach NATO Sojusznicze Centrum Szkolenia Si# Po#=czonych.

Bydgoszcz posiada szczególny walor, którym jest t.z.w. Bydgoski W+ze# Wodny z Ka-na#em Bydgoskim, Brd= i Wis#=, z 7 czynnymi, b+d=cymi w pe#nej sprawno%ci technicznej i posiadaj=cymi licz=ce si+ warto%ci kulturowe %luzami i innymi urz=dzeniami hydrotechnicz-nymi, oraz unikatow= Wysp= M#y'sk= i Wenecj= Bydgosk=. Po#o"enie na szlaku mi+dzyna-rodowej drogi wodnej wiod=cej od Berlina do Kaliningradu miejscu spinaj=cym dwa g#ówne korytarze wodne E-40 i E-70 jest niepowtarzalnym walorem daj=cym znaczne mo"liwo%ci rozwoju miasta i jego funkcji.

Przyj+ty przez Rad+ Miasta Bydgoszczy Uchwa#= nr LXXIV/1420/0< z dnia 25 pa@dzier-nika 200< r. Program Rewitalizacji i Rozwoju Bydgoskiego W+z#a Wodnego uwzgl+dniaj=c uwarunkowania przestrzenne, krajobrazowe, kulturowe, przyrodnicze, techniczne, w#asno-%ciowe i formalno � prawne, mia# za zadanie m. in.: przywrócenie Bydgoszczy kluczowej roli na szlaku wodnym, wykreowanie nowej to"samo%ci przestrzeni miejskiej, ochron+ warto%ci przyrodniczych i kulturowych miasta. W opracowaniu tym wyodr+bniono w obszarze Bydgo-skiego W+z#a Wodnego pi+6 typów krajobrazu o zró"nicowanym charakterze i predyspozy-cjach: Zielona Dolina Brdy, Brda Gospodarczo - Sportowa, Kana# Bydgoski i Dolina Wis#y. Ich analiza pozwoli#a na okre%lenie zada' do realizacji i wskaza#a na przewag+ mocnych stron i szans BWW. Realizacja tych zada', wymaga spe#nienia wielu warunków okre%lonych w Programie na poziome lokalnym, ponadlokalnym i krajowym. Program jest ju" wdra"any � podj+to realizacje pierwszych inwestycji - przystani wodnych.

Istotny dla wzrostu znaczenia Bydgoszczy winien by6 równie" rozwój turystyki w aglome-racji. Obok niepodwa"alnej rangi Torunia w tym zakresie, wpisanie zespo#u urbanistycznego do Rejestru Zabytków Nieruchomych upowa"nia do uznania Bydgoszczy równie" za wa"ny o%rodek krajoznawczy.

Posiadaj=c na najwy"szym poziomie europejskim obiekty sportowe jak: Stadion lekko-atletyczny im. Zdzis#awa Krzyszkowiaka, hal+ widowiskowo � sportow= �!uczniczka� oraz stadion "u"lowy �Polonia�, w Bydgoszczy odbywa si+ wiele imprez o znaczeniu krajowym i mi+dzynarodowym takich jak : Mistrzostwa &wiata Juniorów M#odszych w lekkiej atletyce, Mistrzostwa Europy do lat 23 w lekkiej atletyce, Superliga Pucharu Europy i Grand Prix na "u"lu. Na bazie w/w obiektów dzia#aj= 3 pierwszoligowe zespo#y: "u"lowy, siatkówki kobiet i m+"czyzn.

Wspó)zale!no&+ z gminami s'siednimi 2.4.1.

Bydgoszcz wraz z otaczaj=cymi gminami tworzy powi=zany wieloma uwarunkowaniami obszar stanowi=cy cz+%6 projektowanego obszaru metropolitalnego. Fakt ten zosta# podkre-%lony i zinstytucjonalizowany w 2001 r., w postaci Metropolitalnego Zwi=zku Gmin Bydgo-skich, którego zadaniem jest rozwi=zywanie i realizowanie zada' publicznych tworz=cych go gmin i miasta w zakresie zrównowa"onego rozwoju, a w szczególno%ci: ochrony %rodowiska, zagospodarowania odpadów, infrastruktury technicznej, komunikacji lokalnej, kultury, sportu rekreacji i wypoczynku.

G#ówne powi=zania Bydgoszczy z pozosta#ymi gminami obszaru metropolitalnego sta-nowi= prowadz=ce do Bydgoszczy drogi krajowe nr 5,10,25,80 i wojewódzkie � 223,244, i 25< oraz szereg dróg powiatowych i gminnych. Z uwagi na oddzielaj=ce Bydgoszcz od gmin s=siednich okoliczne lasy i Wis#+, nie wyst+puje ci=g#o%6 zabudowy wzd#u" prowadz=cych z Bydgoszczy dróg krajowych i wojewódzkich. Stan ten, oraz brak stosownych �zabezpie-cze' planistycznych�, nie zawsze poprawna polityka lokalizacyjna w s=siedztwie tych dróg i niedostateczny nadzór ze strony ich zarz=dcy spowodowa#, "e zosta#y one zbyt szczelnie, zbyt blisko i nie zawsze naj#adniej obudowane i zagospodarowane wieloma obiektami i urz=-dzeniami z licznymi wjazdami na poszczególne posesje. Powoduje to ograniczenie mo"liwo-%ci modernizacji tych dróg, oraz tworzy swoisty ba#agan przestrzenny charakterystyczny na wlotach do du"ych miast. Stan taki wyst+puje w szczególno%ci na wjazdach do Bydgoszczy

___________________________________________________________________Studium uwarunkowa' i kierunków zagospodarowania przestrzennego Bydgoszczy

Cz+%6 I � Uwarunkowania rozwoju � Bydgoszcz 2009

- 19 -

na drodze krajowej nr 5 od Poznania, drodze krajowej nr 5 od Gda'ska i na drodze krajowej nr 80 od Torunia. W stre; e podmiejskiej w bezpo%rednim s=siedztwie miasta zlokalizowa#o si+ wiele ; rm, które w wi+kszo%ci zwi=zane s= obs#ug= mieszka'ców i podmiotów gospodar-czych Bydgoszczy. Jest to wynikiem ni"szych cen gruntów budowlanych, stosowanych przez gminy preferencji w postaci ni"szych podatków od nieruchomo%ci, cz+sto ni"szych wymo-gów architektoniczno-estetycznych projektowanych obiektów, #atwo%ci dojazdu oraz porów-nywalnych standardów zabezpieczenia w infrastruktur+ techniczn=. W stre; e podmiejskiej nie wyst=pi#o zjawisko lokalizacji wielkopowierzchniowych obiektów handlowych. Wynika to zapewne z stosunkowo du"ych rezerw powierzchniowych na obszarze miasta, wyra@nego oddzielenia obszarami lasów zabudowy miejskiej od dost+pnych terenów w stre; e podmiej-skiej oraz brak w bliskiej odleg#o%ci innych stosunkowo licznych, posiadaj=cych odpowiedni= si#+ nabywcz= miejscowo%ci, które te obiekty mog#yby obs#ugiwa6.

Innym zjawiskiem wyst+puj=cym mi+dzy Bydgoszcz= a obszarem podmiejskim, jest pro-ces migracji jej mieszka'ców na te obszary. Wynika to z wielu uwarunkowa' w tym: z znacz-nej poprawy stopy "yciowej pewnej liczby mieszka'ców, konkurencyjnej oferty terenów bu-dowlanych na terenach gmin o%ciennych o stosunkowo ni"szej cenie i du"ych atrakcyjnych, przyrodniczo-krajobrazowo dzia#kach oraz #atwego i szybkiego po#=czenie komunikacyjne-go.

Przyczyny te powoduj= zauwa"aln= dekoncentracj+ ludno%ci miasta >patrz w dziale de-mogra; a?. Zauwa"y6 nale"y, "e ludno%6 ta, w ogromnej wi+kszo%ci nie �zrywa� swoich kon-taktów z miastem, gdy" tu pracuje, korzysta z sieci miejskich us#ug podstawowych oraz ponadpodstawowych, doci="a miejski system komunikacji drogowej i zbiorowej itp. W %wie-tle prowadzonej polityki przestrzennej na obszarze podmiejskim, zauwa"y6 nale"y równie" pewne zjawiska negatywne � zagro"enia dla Bydgoszczy. Takim zjawiskiem jest np. lokali-zacja w gminie Bia#e B#ota, w miejscowo%ciach !ochowo, !ochowice, Lisi Ogon, osiedla z ok. 3000 dzia#ek budowlanych i centrum logistyki Poczty Polskiej w kontek%cie planowanej modernizacji drogi krajowej nr 10 jako drogi ekspresowej. Brak bezpo%redniego wjazdu � w#=czenia si+ � z w/w terenu na zmodernizowan= drog+ krajow= spowoduje, "e wi+kszo%6 ruch ko#owego, w tym równie" ci+"arowego, b+dzie musia#a odbywa6 si+ na obszarze mia-sta, niezmodernizowan= i nieprzewidywan= w najbli"szej przysz#o%ci do modernizacji ulic= !ochowsk= i Nakielsk=.

Istniej= równie" zasz#o%ci dotycz=ce braku spójno%ci granic miasta i granic kilku gmin w stosunku do istniej=cej zabudowy lub zagospodarowania terenu. Polegaj= one na wyst+-powaniu niewielkich, zainwestowanych, powi=zanych funkcjonalnie z s=siednim zainwesto-wanym obszarem miejskim terenów le"=cych w granicach gmin s=siednich i posiadaj=cych jedyny dost+p z Bydgoszczy.

Przypadki takie wyst+puj= w rejonie Osowej Góry, Piasków i Smuka#y. W rejonie Czy"-kówka, cz+%6 ulic obs#uguj=cych obszary miasta znajduje si+ na terenie s=siedniej gminy jak np. ul. Deszczowa, Koronowska, Wiejska. Szczególny przypadek wyst+puje równie" w przypadku lotniska w Bydgoszczy, zlokalizowanego cz+%ciowo na terenie Bydgoszczy, a cz+%ciowo na terenie gminy Bia#e B#ota. W tym celu miasto podj+#o dzia#ania zmierzaj=ce do korekty granic administracyjnych z których uda#o si+ przeprowadzi6 tylko niewielki fragment na terenie gminy Osielsko.

W ramach wspó#pracy z gminami o%ciennymi MWiK Bydgoszcz zaopatruje w wod+ tereny zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej po#o"one na terenie gminy Siecienko we wsi Osó-wiec, granicz=ce z osiedlem Osowa Góra >ulice: Dolna Waleniowa, Atolowa?, oraz do cz+%ci miejscowo%ci Paw#ówek >rejon przyleg#y do granicy miasta Bydgoszczy?. Do kanalizacji mia-sta Bydgoszcz dop#ywaj= %cieki z :

gminy D=browa Che#mi'ska ze zlewni Ostromecko, Qgminy Solec Kujawski, Qgminy Sicienko z zabudowy wielorodzinnej przy ul. Dolna Waleniowa, Atolowa, miej- Qscowo%ci Osówiec >rejon dz. Osowa Góra?,gminy Osielsko, Qgminy Dobrcz przez gm. Osielsko. Q

___________________________________________________________________Studium uwarunkowa' i kierunków zagospodarowania przestrzennego Bydgoszczy

Cz+%6 I � Uwarunkowania rozwoju � Bydgoszcz 2009

- 20 -

Uk#ad terenu Bydgoszczy sprawia, "e wody opadowe z gmin s=siednich ci="= do zlewni bydgoskiej. G#ównie wody deszczowe sp#ywaj= z terenów: gminy Osielsko, Sicienko, Bia#e B#ota oraz Solca Kujawskiego - terenów Otorowa. Intensywno%6 odp#ywu wód opadowych b+dzie wzrasta6 w miar+ urbanizacji gmin o%ciennych >uszczelnienie zlewni, budowa kana-lizacji deszczowej?.

W zakresie zaopatrzenia w gaz aktualnie istnieje powi=zanie sieci rozdzielczej Bydgosz-czy z sieci= %redniego ci%nienia w gminie Sicienko. Przewiduje si+ utrzymanie tego powi=za-nia z mo"liwo%ci= ograniczonego rozwoju gazy; kacji w gminie.

Gospodarka odpadami w Bydgoszczy prowadzona jest zgodnie z polityk= ekologiczn= zawart= w �Planie gospodarki odpadami dla miasta Bydgoszczy na lata 2005-2012� przy-j+tym uchwa#= Nr LVI/1108/05 Rady Miasta Bydgoszczy z dnia 2< pa@dziernika 2005 r. W celu prowadzenia polityki odpadowej na skal+ ponad gminn= Bydgoszcz zawar#a porozu-mienia z gminami s=siednimi - gmin= Bia#e B#ota oraz miastem i gmin= Solec Kujawski, w sprawie wspólnego u"ytkowania Kompleksu Utylizacji Odpadów, który zosta# przekszta#co-ny w jednoosobow= spó#k+ gminy. W ten sposób zosta#y stworzone korzystniejsze warunki do w#=czania w ten proces pozosta#ych gmin z okolic Bydgoszczy oraz wspólnego rozwoju i ; nansowania nowoczesnych technik zagospodarowania odpadów. Zaktualizowany �Plan gospodarki odpadami� przewiduje bowiem w niedalekiej przysz#o%ci budow+ w Bydgoszczy Zak#adu Termicznego Przekszta#cania Odpadów co winno mie6 ju" charakter regionalny. Aktualnie miasta Bydgoszcz i Toru' podj+#y dzia#ania na rzecz wspólnej budowy tego obiektu oraz uzyskania na ten cel %rodków z Funduszy Europejskich.

___________________________________________________________________Studium uwarunkowa' i kierunków zagospodarowania przestrzennego Bydgoszczy

Cz+%6 I � Uwarunkowania rozwoju � Bydgoszcz 2009