Wielka opera.DREZNO

• Rok Richarda Wagnera 2013• Ponowne otwarcie Salonu Matematyczno-Fizycznego, pałac Zwinger, kwiecień 2013• 36. Drezdeński Festiwal Muzyczny, 11 maja – 2 czerwca 2013 • 43. Międzynarodowy Festiwal Dixieland w Dreźnie, 12 – 19 maja 2013

Zdjęcia: Drezno ©F. Schrader · Wagner © iStockphoto.com / HultonArchive · Globus © Salon Matematyczno-Fizyczny, Państwowe Zbiory Sztuki w Dreźnie, Karpinski · Dixieland © S. Dittrich

www.dresden.de/highlightsFollow us on Google+ @DD_Marketingwww.facebook.com/Dresden.Marketing

DDM12-103_AZ_Kampagne-2013_dt_210x297_BD_RZ_Übersetzung.indd 1 23.01.2013 18:09:57

Styl życia, kultura i wypoczynek

Miasta

www.germany.travel

tętniące

86 miast i metropolii, ponad 120 atrakcji turystycznych, wiele polecanych wydarzeń.Wydanie 2013/2014

Mia

sta tę

tnią

ce ży

ciem

! 201

3 / 20

14w

ww

.ger

man

y.tra

vel

życiem!

PL

Witamy w Audi Forum Ingolstadt.

W samym sercu świata Audi. W Audi Forum Ingolstadt tradycja spotyka się z nowoczesnością: odbiór nowych pojazdów, produkcja, museum mobile, sklepy, koncerty, kino studyjne, restauracje i sale konferencyjne. Tutaj spędzisz pełne wrażeń chwile, na przykład podczas zwiedzania. Rezerwacje i dalsze informacje o terminach i imprezach telefonicznie pod numerem 0800-2 83 44 44. Z zagranicy: +49 (0)8 41/89-3 75 75, e-mail: welcome@audi.de, www.audi.de/foren, www.facebook.com/audiforumingolstadt

Podróż pełna przygód.Wycieczka dla odkrywców.Spotkanie z przyszłością.

Audi_Forum_Ingolstadt_2013_language_S8.indd 6 21.01.13 17:20

Na całym świecie jak w domu......Witamy w M

Odkrywanie uroków najbardziej ekscytujących niemieckich metropolii będziejeszcze przyjemniejsze, gdy zatrzymają się Państwo w jednym z 37 hoteli Maritim w całym kraju.

Już od ponad 40 lat czekamy na Państwa:• zawsze w centralnym punkcie miasta, w okolicy

dworca głównego lub lotniska• w wygodnych i eleganckich hotelach• z serdeczną gościnnością i najwyższej klasy obsługą• z wyśmienitą kuchnią niemiecką i światową• ze wspaniałymi ofertami wycieczek na czas trwania Państwa

pobytu w Niemczech – niezależnie od celu Państwa podróży (służbowego czy prywatnego)

Z niecierpliwością czekamy na Państwa w naszych hotelach M w:Berlinie · Bonn · Braunlage (w górach Harz) · Bremen · Darmstadt · DreźnieDüsseldorfie · Frankfurcie nad Menem · Fuldzie · Gelsenkirchen · Halle/SaaleHamburgu · Hanowerze · Heringsdorfie (na wyspie Uznam) · Bad HomburguKilonii · Kolonii · Königswinter · Magdeburgu · Mannheim · MonachiumNorymberdze · Bad Salzuflen · Stuttgarcie · Timmendorfer Strand (nad MorzemBałtyckim) · Titisee-Neustadt (w Schwarzwaldzie) · Lubece-Travemünde (nad Morzem Bałtyckim) · Ulm · Bad Wildungen · Würzburgu

M International Sales Office · Kuelpstrasse 2 · 64293 Darmstadt · GermanyPhone +49 (0) 6151 905-710 · Fax + 49 (0) 6151 905-717

info.vki@maritim.com · www.maritim.com

Image 4c 175 270 VKI DZT polnisch 01.13_Image 4c 175 270 VKI DZT 01.13 31.01.13 17:10 Seite 1

Serdecznie zapraszamy do podróży po Niemczech.Wakacje w Niemczech jeszcze nigdy nie były tak atrakcyjne. Niemcy po doskonałych wynikach w 2010 i 2011 r. również w 2012 r. odnotowały ponownie rekordową liczbę grubo ponad 60 milionów nocle-gów turystów zagranicznych. Tym samym Niemcy zaliczają się do najpopularniejszych celów turystycz-nych wśród gości z całego świata.

Swą atrakcyjność w oczach turystów Niemcy zawdzięczają głównie licznym miastom i metropoli­om o wielu obliczach i atrakcjach, zachwycających turystów z całego świata. A przy tym Niemcy to nie tylko drugie na świecie pod względem popularności miejsce targów i kongresów. Zajmuje również czołowe pozycje w dziedzinie turystyki kulturalnej. Zakupy, sztuka i design oraz przyroda i sztuka kulinar­na to również ważne motywy wakacyjne naszych zagranicznych gości. W połączeniu z rozbudowaną infrastrukturą, doskonałym stosunkiem jakości do ceny i gwarancją najwyższej jakości we wszystkich obiektach noclegowych, począwszy od schronisk młodzieżowych, a skończywszy na pięcio­gwiazdkowych hotelach, wakacje w Niemczech będą niezapomnianym przeżyciem.

Wybór został dokonany – nasze Top 100

Na samej górze listy przebojów naszych zagranicz­nych gości znajdują się liczne atrakcje turystyczne we wszystkich miastach i regionach Niemiec. W ankiecie przeprowadzonej w 2012 roku przez Niemiecką Centralę Turystyki GNTB turyści z zagranicy wybrali 100 największych atrakcji turystycznych. Szczególną popularnością cieszyły się na przykład zamek w Heidelbergu, pałac Neuschwanstein i katedra w Kolonii, które są wpisane na Listę Światowego Dziedzictwa Kulturowego UNESCO.

Temat roku 2013 — „Podróże młodzieży“

Pod hasłem „Podróże młodzieży do Niemiec — hot­spots, brandnew, lifestyle” GNTB w 2013 roku skupi się na promocji turystyki dla młodzieży. Szczególną atrakcją dla nastolatków i młodych ludzi są kreaty­wne i wszechstronne miasta i metropolie, które spełnią każde oczekiwania — od zakupów, poprzez sztukę i kulturę, po wakacje dla osób szukających aktywnego wypoczynku.

Nowy magazyn „Miasta tętniące życiem!“ prezentuje zagranicznym turystom szybki i obszerny przegląd stolic krajów związkowych oraz wielu innych niemie­ckich miast i metropolii. Magazyn przedstawia atrakcje kulturalne Niemiec oraz różne największe wydarzenia.

Wielu wspaniałych przeżyć podczas wakacji w Niemczech!

SłOWO WSTęPNE

Petra Hedorfer, Przewodnicząca Zarządu Niemieckiej Centrali Turystyki (GNTB)

3

W sieciNie szukaj, lecz znajduj – za pomocą naszej internetowej aplikacji do planowania już przygotowania do wakacji staną się czystą przyjemnością. Dzięki internetowemu portalowi turystycznemu o Niemczech, pomysłowym aplikacjom na tablety i smartfony czy dostępności we wszystkich najważniejszych kanałach społecznościowych – nic Cię nie ominie.

Od malowniczych miasteczek z domami z muru pruskiego po nowoczesne metropo­lie – oferujemy Ci pełen program, obejmujący również atrakcje tematyczne i różne wydarzenia. Ale Niemcy to także turystyka piesza i rowerowa, zdrowie i SPA, pałace, zamki i ogrody, miejsca światowego dziedzictwa kulturowego UNESCO, szlaki wakacyjne, festyny i festiwale, targi i biznes. Tutaj zaplanujesz swoją podróż – interakty­wnie i indywidualnie.

Gwarancja radości z przygotowań

Dzięki interaktywnej mapie Niemiec w portalu turystycznym www.germany.travel poczujesz się prawie jak na miejscu. Jeśli interesuje Cię określony region lub miasto, jeśli chcesz się dowiedzieć, co gdzie i kiedy się dzieje – wszystko pokaże Ci interaktywna mapa Niemiec. Gdzie znajdziesz najlepsze oferty SPA? Co słychać w kulturze? Co ma to miasto, czego nie mają inne? – Nie przeocz niczego, co może zaoferować region, do którego się wybierasz. Na dodatek oczywiście dokładnie w plano­wanym terminie i zgodnie z Twoimi indywidualnymi zainteresowaniami i życzeniami. Jeszcze przed wyjazdem dowiesz się, jakie atrakcje Cię oczekują. A dzięki temu, że strona internetowa jest zoptymalizowana dla aplikacji mobilnych, wszystkie cele są oddalone od Ciebie o jedno dotknięcie palcem.

Twój osobisty cel turystyczny to go

Znalazłeś coś ciekawego? Dodaj to po prostu do swojego planu podróży — a miasto, wydarzenie lub cokolwiek zechcesz, zostanie zapisane. Tu jakaś interesująca wystawa? Kliknięcie. Tam piękna trasa piesza? Kliknięcie. Jak do wózka na zakupy wrzucasz swoje turystyczne życzenia, zapisujesz je, a Twój własny plan podróży pokazuje Ci dokładną trasę — ze wszystkimi odległościami i prognozą pogody. Swoje plany wakacyjne możesz też przesłać na swój profil na Facebooku, porozmawiać o nich ze znajomymi, aktualizować, dzielić się ... A po wydrukowaniu lub przesłaniu na swojego smartfona, masz w kieszeni swój własny, osobisty przewodnik turystyczny. Największe atrakcje turystyczne będziesz mieć zawsze przy sobie w aplikacji „TOP 100“

– goście z całego świata wybierają na bieżąco swoje ulubione miejsca a Ty widzisz zawsze aktualny wynik. 1­sze miejsce w 2012 roku

— zamek w Heidelbergu, a tuż za nim 99 innych największych atrakcji.

Hotel we Frankfurcie. Wynajem samochodu w Hamburgu. Bilet w Berlinie. I mały program SPA w Lesie Bawarskim. Na stronie www.germany.travel w rubryce „Oferty“ znajdziesz duży wybór atrakcyjnych ofert turystycznych naszych partnerów, które możesz zamówić bezpośrednio w prosty sposób. Oczywiście znajdziesz tu również informacje na temat dojazdu — samocho­dem, pociągiem, statkiem i samolotem.

Odkrywanie Niemiec jest takie proste.

www.germany.travel

Odkryj radość z przygotowań – perfekcyjne planowanie

Turystyka piesza

Szlaki wakacyjne

Turystyka rowerowa

Restauracje

Słynne osobistości

Muzea

4 www.germany.travel

Kurorty i uzdrowiska

Miasta

Turystyka piesza

Pałace, parki i ogrody

Kraj wina

Marcin Luter

Muzyka

Hotele

Parki przyrodnicze i narodowe

Made in Germany

Miejsca światowego dziedzictwa UNESCO

Parki rozrywki

SPA

Wydarzenia

Podróże biznesowe

Kulinaria

Kraj motoryzacjiNiemcy kreatywnie

Niemieckie wybrzeże

Niemieckie wyspy

Medycyna

Jarmarki bożonarodzeniowe

5

6

SPIS TREŚCI

Z A do B tak blisko!Stolice krajów związkowychBerlin – Otwarty na świat 8 Bremen/Bremerhaven – Tęsknota za dalekim światem 12

Drezno – Diwa operowa 16 Düsseldorf – Piękności nad Renem 20 Düsseldorf / Neuss / Ratingen 23

Erfurt – Ku wschodowi 24

Hamburg – Wodne światy 26 Hannover – Wystawa światowa 30

Kilonia – Żeglarskie marzenia 34

Magdeburg – Podwójna gwiazda 36 Mainz – Siła wyrazu 38 München – Fontanna młodości 40

Potsdam – Pruska rezydencja 44

Saarbrücken – Obiekt sympatii 46 Schwerin – Morskie królestwo 48 Stuttgart – Siła napędowa 50 Stuttgart / Sindelfingen 53

Wiesbaden – Ambitne myślenie 54

Aachen – Siła skoku 56 Augsburg – Historia sukcesu 58

Bielefeld – Kupiecki talent 61 Bonn – Historia najnowsza 62 Brunszwik – Siła lwa 64

Chemnitz – Program kontrastów 66

Darmstadt – Hundertwasser 68

Frankfurt – Zrozumienie sztuki 70 Frankfurt / Offenbach 73 Freiburg – Artysta sztuki życia 74

Göttingen – Źródło idei 76

Heidelberg – Romans 78

Ingolstadt – Pasaż handlowy 80

Jena – Miasto światła 81

Karlsruhe – Miasto­wachlarz 82 Kassel – Program kulturalny 84 Koblencja – Nadreński romantyzm 86 Kolonia– Radosna z natury 88 Krefeld – Centrum mody 91

Lipsk – Miasto bohaterów 92 Leverkusen – Chemiczny wynalazek 95 Lubeka – Romantyczna starówka 96 Ludwigshafen – Przepis na sukces 98

Mannheim – Duch wynalazczości 100 Mönchengladbach – Metropolia nad Dolnym Renem 102 Münster – Na rowerze 104

Norymberga – Podróż w czasie 106 Norymberga / Erlangen / Fürth 108

Osnabrück – Friedensreich 110

Regensburg – Królowa wśród starówek 112 Rostock – Światło północy 114 Zagłębie Ruhry – Metamorfozy 116

Trewir – Starożytna sztuka 120

Ulm – wieże do nieba 122

Weimar – Historia intelektualizmu 124 Wolfsburg – Piękno formy 126 Wuppertal – Ruchomy talent 128 Würzburg – Barokowy przepych 130

7

BERLIN

8

Co ma Berlin, czego nie mają inne światowe metropolie? To przede wszystkim sami berlińczycy, których dość szorstki, lecz jednocześnie serdeczny urok tworzy wyjątkową atmosferę Berlina. I oczywiście niewiarygodne bogactwo zabytków i atrakcji turystycznych, w których odbija się zarówno optymizm i duch czasu, jak i wielka historia i dramaty XX wieku.

Berlin kojarzy się w pierwszej chwili z Bramą Brandenburską, chyba najsłynniejszą budowlą stolicy. Przez dziesiątki lat stanowiła symbol podziału Niemiec, lecz również serce tętniącej życiem metropolii pełnej idei i impulsów, sztuki, kultury

i kreatywności. Kurfürstendamm, uosobie­nie eleganckiego bulwaru, dom handlowy KaDeWe, modne butiki i eleganckie galerie kształtują obraz zachodniej części miasta na równi ze wspaniałymi dzielnicami i oczywiście słynnym berlińskim życiem nocnym. Będąc w Berlinie trzeba koniecznie przeznaczyć jeden wieczór na wizytę w Friedrichstadt­Palast, największym w Niemczech teatrze rewiowym, w którym wystawiane jest SHOW ME, najdroższe i najwspanialsze widowisko sceniczne wszech czasów: glamour, feeria światła, kolorów, kostiumów i efektów. Atmosferą światowej metropolii promieniuje bez wątpienia również dzielnica rządowa,

rozciągająca się od Bramy Brandenburskiej i pobliskiego Reichstagu w kierunku na wschód. Pokój i wolność są tu w dobrych rękach – inaczej niż w czasach, gdy z Berlina wydawane były rozkazy niepojętych zbrodni. O tej mrocznej historii przypomina pomnik pomordowanych Żydów europejskich według projektu nowojorskiego architekta Petera Eisenmana w bezpośrednim sąsiedztwie Bramy Brandenburskiej, jak również miejsce pamięci „Topografia terroru” (Topographie des Terrors) w dawnej siedzibie głównej Stasi. Więcej na stronie www.germany.travel/berlin

Berlin – światowa metropolia do dotknięcia

Alexanderplatz z Wieżą Telewizyjną

Otwartyna świat

9

BERLIN

Na wysokościach: berlińska wieża telewizyjna (Berliner Fernsehturm)Mierząca 368 metrów wysokości berlińska wieża telewizyjna jest najwyższą budowlą w Niemczech. Została zbudowana w historycz­nym centrum Berlina, tuż obok średniowiecznego kościoła Mariackie­go (Marienkirche), w sąsiedztwie Czerwonego Ratusza (Rotes Rathaus), po zachodniej stronie placu Alexanderplatz. Platformy widokowe umieszczone na wysokości ponad 200 metrów oferują fantastyczny widok na całe miasto. Wieżę otwarto w 1969 roku – i jak powiadają, architekci nie byli zaproszeni na to wydarzenie. Powód: ówczesne władze zdenerwowały się z powodu odbić w kształcie krzyża na zewnętrznej powłoce wieży – zwanych „zemstą papieża“. www.germany.travel/berlin/tv-tower

Przejście do historii: Brama Brandenburska (Brandenburger Tor) Żadna inna berlińska budowla nie jest tak znana w świecie, jak Brama Brandenburska, wybudowana w latach 1789­1791 według projektu C. G. Langhansa przy Placu Paryskim (Pariser Platz) w centrum miasta. Wraz z budową Muru Berlińskiego w 1961 roku Brama Brandenburska na 28 lat stała się nieprzekraczalna. Jako znak i symbol ponownego zjednoczenia Niemiec dzisiaj jest najlepszym reprezentantem współczesności i historii miasta. Sześć doryckich kolumn dźwiga budowlę, której przejścia są obecnie otwarte wyłącznie dla pieszych. Osławiona kwadryga, przedstawiająca boginię zwycięstwa Wiktorię w czterokonnym rydwanie, została umieszczona na bramie w roku 1794. www.germany.travel/top100

TOP 100 aTrakCjI TurysTyCzNyCh

Pomnik Pomordowanych Żydów EuropyPomnik upamiętniający zagładę Żydów podczas II wojny światowej znajduje się na północnym końcu ulicy Wilhelmstraße, nieopodal Bramy Brandenburskiej. Na prawie 19 000 m2 zainstalowano 2711 steli według projektu nowojorskiego architekta Petera Eisenmana. Znajdujące się pod falistym polem ze stelami podziemne muzeum dokumentuje w formie wystawy prześladowania i mordy dokonane na europejskich Żydach. To miejsce żałoby, pojednania i może wybaczenia, ale nie zapomnienia. www.germany.travel/berlin/jews-of-europe

The show must go on: Friedrichstadt-PalastŻadna inna niemiecka scena nie oddała się tak rewii w tradycji lat dwudziestych ubiegłego wieku, jak Friedrichstadt­Palast. Sława i splendor, dopracowane w najmniejszych szczegółach występy, olśniewająca feeria świateł i barw, mieszanka tańca i akrobatyki czekają tu na widza – tak samo jak gwiazdy estrady z całego świata, których jest w tym historycznym miejscu po prostu pełno. Pałac przy Friedrichstraße może pomieścić blisko 1900 widzów i często jest wykorzystywany jako miejsce organizacji różnych wielkich wydarzeń medialnych. www.germany.travel/berlin/friedrichstadtpalast

Osiedla UNESCO berlińskiego modernizmuOsiedla berlińskiego modernizmu reprezentują artystyczne i społeczne wizje nowego typu w budownictwie miejskim i mieszkal­nym. www.germany.travel/unesco/modernism-housing-estates

10 www.germany.travel

Berlinale: gdy miasto staje się salą kinowąCzym dla usa jest gala wręczenia Oscarów, tym dla Niemiec jest Berlinale. Gwiazdy i gwiazdki, sztuka i komercja, blichtr i splendor na niezwykłym festiwalu – 400 tysięcy widzów, 20 tysięcy gości z branży, 4 tysiące dziennikarzy i przede wszystkim do 400 filmów, z których większość to premiery europejskie lub światowe.

Kto powie A, musi powiedzieć również Berlinale – w ekskluzywnym klubie festiwali filmowych „kategorii A“, jak Cannes, Wenecji czy Locarno, Berlin stanowi największy magnes dla publiczności. Może dlatego, że jest trochę mniej elitarny niż inne, może dlatego, że dobór repertuaru jest po prostu dobry – filmy wszelkich gatunków, długości i formatów, wielkie kino międzynarodowe, kino niezależne i artystyczne, kino dla młodej publiczności, nowe odkrycia Niemieckiego Kina, spojrzenie na „oddalone” kraje filmowe, kino eksperymentalne oraz odkrywanie nowych możliwości filmowych w filmach krótkometrażowych Berlinale Shorts. Całość uzupełnia retrospektywa i hołd składany wybitnej osobowości filmowej.

Szereg innych imprez pogłębia najważniejsze punkty ciężkości, tworzy aktualne punkty nawiązania, dostrzega nowe perspektywy i bada film jako medium w kontekście z innymi artystycznymi formami twórczości. Niemiecka stolica to otwarta na świat scena kulturalna o szczególnej sile przyciągania – a w samym jej środku lśni Berlinale. To kolejny powód, by choć raz w roku odwiedzić Berlin.

Dalsze CIekawe wyDarzeNIa w BerlINIe:

Berliner Biennale – festiwal sztuki współczesnej Maraton Berliński – zwiedzanie w butach do biegania Classic Open-air Festival of lights karneval der kulturen – wielokulturowe święto tolerancji

Więcej ciekawych wydarzeń znajdziesz na stronie: www.germany.travel/events

Muzeum Muru Berlińskiego przy Checkpoint CharlieOtwarte już w 1962 roku, krótko po wybudowaniu Muru Berlińskiego, muzeum przy legendarnym przejściu granicznym Checkpoint Charlie dokumentuje historię niemieckiego podziału i należy do najczęściej odwiedzanych muzeów w mieście. Jako symbol podziału władzy między światowymi mocarstwami Checkpoint Charlie stał się najsłynniejszym wewnątrzmiejskim punktem kontrolnym. Muzeum przy Checkpoint Charlie prezentuje stałą ekspozycję dotyczącą historii Muru Berlińskiego i wielu tematów pokrewnych – od służb bezpieczeństwa NRD (Stasi) przez opozycję po upadek Muru Berlińskiego 9 listopada 1989 roku. www.germany.travel/berlin/checkpoint-charlie

CIekawe wyDarzeNIa

Skarbiec ludzkości: Wyspa Muzeów (Museumsinsel)Miejsce dziedzictwa kulturowego UNESCO, jakim jest Wyspa Muzeów (Museuminsel) w sercu Berlina, jest jednym z największych magnesów dla turystów z całego świata i dla samych berlińczyków. Skarby kultury o niewyobrażalnej wartości znajdują się tutaj w jednym z najważniejszych kompleksów muzealnych na świecie: Stare Muzeum (Altes Museum), Nowe Muzeum (Neues Museum), Stara Galeria Narodowa (Alte Nationalgalerie), Muzeum Bodego (Bode­Museum) i Pergamon (Pergamonmuseum) zabierają zwiedzających w fascynującą podróż po świecie sztuki i kultury od Mezopotamii przez starożytny Egipt, Grecję, Rzym, Bizancjum, świat Islamu po średniowiecze, czasy nowożytne i romantyzm XIX wieku. www.germany.travel/unesco/museum-island

11

BREMA / BREMERHAvEN

Bremerhaven, Klimahaus 12

Brema i Bremerhaven – miasto, region i tęsknota za morzem

Brema, stolica regionu i miasto handlowe o wielkiej przeszłości oraz Bremerhaven, miasto o 1.000 lat młodsze, lecz mimo to nasycone historią i historiami – oba te miasta tworzą najmniejszy niemiecki kraj związkowy. a jednocześnie świat wielkich przeżyć – kosmopolityczny, gościnny, pełen przyjemności, otwarty na nowości i skrupulatnie strzegący tradycji.

Historia Bremy liczy ponad 1.200 lat. Można ją odczuć intensywnie we wspaniałym barokowo­renesansowym zespole architekto­nicznym przy rynku (Marktplatz) z ratuszem i posągiem Rolanda wpisanymi na listę światowego dziedzictwa UNESCO, nobliwymi patrycjuszowskimi kamienicami i tradycyjnym domem cechowym „Schütting”. Do wycieczki do najważniejszych atrakcji Bremy nie potrzeba planu miasta: 2 000 wykonanych z mosiądzu i stali szpilek prowadzi od placu przed kościołem Najświętszej Marii Panny (Liebfrauenkirche) przez rynek (Marktplatz) do ulicy Böttcherstraße, która kiedyś była ulicą rzemieślników, a dzisiaj jest centrum kultury

i sztuki, nadającym blask europejskiej historii kultury. Oto jak bremeńczycy rozumieją rozkosz: kawę najlepszych gatunków na świecie, najdelikatniejszą czekoladę, rzadkie przyprawy, kuszące rybne specjały i najlepsze międzynarodowe piwa można znaleźć w ślicznych sklepikach, które wyglądają, jakby pochodziły z innej epoki. Również w ponad 1000 knajpek i kawiarni, restauracji, bistr i barów. Za to Bremerhaven, oddalone zaledwie 60 kilometrów w dół rzeki, powstało dopiero w 1827 roku i było świadkiem raczej nowszej historii. Ostatnie spojrzenie milionów emigrantów padało na port – ostat­nie spojrzenie na Europę przed podróżą do

Ameryki, gdzie mieli nadzieję znaleźć szczęście. Wielu je odnalazło, wielu nie. Das Deutsche Auswandererhaus® (Dom Niemieckiej Emigracji) ożywia ich losy w fascynujących multimedialnych instalac­jach, towarzysząc im ponownie w ich wielkiej podróży. Osadzone całkowicie w teraźniej­szości są Stary i Nowy Port (Alter Hafen i Neuer Hafen), z hotelem ATLANTIC Hotel SAIL City w kształcie żagla, Klimahaus® Bremerha­ven 8° Ost oraz Niemieckim Muzeum Żeglarskim (Deutsches Schifffahrtsmuseum), stanowiąc atrakcję turystyczną najwyższej światowej klasy. Więcej na stronie www.germany.travel/bremen

Domki jak na sznurku: SchnoorviertelMałe, wąskie domki z muru pruskiego z Xv i XvI wieku z wąziutkimi, krętymi uliczkami między rzędami budynków: nazwa tej dzielnicy wywodzi się stąd, że domy stoją ciasno jeden obok drugiego niczym perły nanizane na sznurek, który zwie się w dialekcie dolnoniemie­ckim „Schnoor“. Inna interpretacja nazwy mówi, iż w tej części starej dzielnicy rybackiej mieszkali powroźnicy. Sznurkiem przechadzają się turyści tuż nad Wezerą między pracowniami złotniczymi i rzemiosła artystycznego, zażywają odpoczynku w jednej z licznych kafejek lub restauracji albo szperają w wielu małych sklepikach. www.germany.travel/bremen/schnoor-quarter

Żegnaj, stary świecie: Niemiecki Dom EmigrantaW Niemieckim Domu Emigranta (Deutsches Auswandererhaus), wyróżnionym jako Europejskie Muzeum roku 2007, zwiedzający podążają śladami ponad siedmiu milionów ludzi, którzy wyprawili się z Bremerhaven na drugą stronę Atlantyku. Inscenizacje przestrzenne, instalacje dźwiękowe i najnowsze techniki muzealne zabierają gości w pasjonującą podróż w czasie. Każdy zwiedzający otrzymuje biografię wybranego emigranta, która towarzyszy mu w historycznej wycieczce: od pożegnania z ojczyzną poprzez zamorską podróż, po nowy początek w USA, Argentynie lub Brazylii. www.germany.travel/bremerhaven/emigration-centre

Tęsknota zadalekim światem

13

1 The room overlooks Kaiser Wilhelm Memorial Church.

2 The church is just steps away from the Ku’damm shopping mile.2 The church is just steps away from the Ku’damm shopping mile.2

3 There are 433 shops and 34 cafés at your fi ngertips.

4 There’s also a cabaret, fi ve theatres and four cinemas.

5 If you’ve already seen all the shows, the Berliner Philharmonie Concert Hall is

just fi ve minutes by bus.

6 From here, you have a view of Potsdamer Platz.6 From here, you have a view of Potsdamer Platz.6

7 And you’re practically at Brandenburg Gate.7 And you’re practically at Brandenburg Gate.7

8 Meaning you’re also near Museum Island.8 Meaning you’re also near Museum Island.8

9 Which is right by Alexanderplatz.

10 And once you’ve done it all, there’s no better treat than our spa,

gourmet restaurant, club lounge and of course, your bed.

Budapester Str. 45 . 10787 Berlin . Tel. +49 (0)30 2502- 0 . hotel@palace.de . www.palace.de

Ten reasons this bed is a top attraction

BREMA / BREMERHAvEN

Ratusz i pomnik Rolanda w BremieW uzasadnieniu przyjęcia bremeńskiego ratusza w poczet światowego dziedzictwa szczególnie podkreślono „wybitną formę architektury późnego renesansu w północnych Niem­czech, tak zwany renesans wezerski”. www.germany.travel/unesco/town-hall

TOP 100 aTrakCjI TurysTyCzNyCh

Portowa kultura na nowo: świat przeżyć w BremerhavenNadmorskie miasto otwiera nowy rozdział swojej historii: w mieście położonym u ujścia Wezery do Morza Północnego, wokół Starego i Nowego Portu „Portowe Światy Bremerhaven“ zapraszają w niezwykłą morską podróż. Nowe centrum Bremerhaven kusi tak unikatowymi atrakcjami, jak Dom Klimatu (Klimahaus) i Niemiecki Dom Emigranta (Deutsches Auswandererhaus), a do tego zoo nad morzem, okręt podwodny „Wilhelm Bauer“, będący obecnie eksponatem Niemieckiego Muzeum Żeglugi (Deutsches Schifffahrts­museum), hotele i pierwszorzędna gastronomia. W czerwcu 2009 roku ukończono realizację tego wielkiego projektu – to absolutna atrakcja dla miliona gości rocznie. www.germany.travel/bremerhaven/harbour-worlds

Client - McArthurGlen Type Area - unknown Initials - BLOutlet - Tourism - English Bleed - 3mm Scale - 100%

Ad Type - Press Date - 11.2.13 Effective DPI - 304 Publication - Vibrant Cities File Name - GL0467_0018_TOURISM_Vibrant

Cities_EN_210x297_AWSize - 210x297mm

1 The room overlooks Kaiser Wilhelm Memorial Church.

2 The church is just steps away from the Ku’damm shopping mile.2 The church is just steps away from the Ku’damm shopping mile.2

3 There are 433 shops and 34 cafés at your fi ngertips.

4 There’s also a cabaret, fi ve theatres and four cinemas.

5 If you’ve already seen all the shows, the Berliner Philharmonie Concert Hall is

just fi ve minutes by bus.

6 From here, you have a view of Potsdamer Platz.6 From here, you have a view of Potsdamer Platz.6

7 And you’re practically at Brandenburg Gate.7 And you’re practically at Brandenburg Gate.7

8 Meaning you’re also near Museum Island.8 Meaning you’re also near Museum Island.8

9 Which is right by Alexanderplatz.

10 And once you’ve done it all, there’s no better treat than our spa,

gourmet restaurant, club lounge and of course, your bed.

Budapester Str. 45 . 10787 Berlin . Tel. +49 (0)30 2502- 0 . hotel@palace.de . www.palace.de

Ten reasons this bed is a top attraction

kulturę można interpretować i definiować w różny sposób. Można również powiedzieć po prostu Drezno. Tak wielkie jest bogactwo i przepych wybitnych dóbr kultury, że gość może jedynie otworzyć usta ze zdumienia. a ponieważ drezdeńczycy zadbali również o to, by wszystko było idealnie wplecione w cudowny nadrzeczny krajobraz, do zdumienia natychmiast przyłącza się czysty zachwyt.

Właściwie nie należy szafować zbyt hojnie przymiotnikiem „światowej sławy“. Lecz w Dreźnie jest to zdecydowanie na miejscu. Dotyczy to nie tylko „wielkiej trójki“, Zwinger, Semperoper i Frauenkirche, lecz również promenady Brühlsche Terrasse i pałacu

Residenzschloss, pałaców Elbschlösser na wzgórzu Loschwitzer Hang, dzielnicy willowej Blasewitzer, ogrodów Hellerauer Gartenstadt i oczywiście dwunastu muzeów Państwowych Zbiorów Sztuki. Również położenia centrum miasta na lewym brzegu łaby, na wierzchołku uroczego zakola.

„Najsłynniejszą na świecie“ budowlą jest chyba Zwinger, podziwiany jako dzieło architektury barokowej. Kościół Mariacki (Frauenkirche), odbudowany z ruin, to chyba najważniejszy kościół protestancki, a potężna Saksońska Opera Państwowa w stylu włoskiego późnego renesansu, nazwana imieniem swojego budowniczego Operą Sempera, to bez wątpienia jedna

z najpiękniejszych oper na świecie. Z parku na promenadzie Brühlsche Terrasse,

„balkonu Europy“, rozciąga się niezwykły widok na łabę i leżące naprzeciw nowe miasto, w otoczeniu reprezentacyjnych budynków, jak Akademia Sztuki i Alberti­num z galerią Neue Meister i zbiorem rzeźb jest kolejną atrakcją kulturalną miasta. Niezwykłe przeżycia kulturalne zapewniają również wspaniałe muzea, takie jak Grünes Gewölbe w pałacu Residenzschloss – największy skarbiec na świecie – Komnata Turecka czy galeria obrazów Alte Meister z Madonną Sykstyńską Rafaela Santi. Więcej na stronie www.germany.travel/dresden

Drezno – inne określenie kultury

DREZNO, Saksonia

Spektakl opery Tytus w Semperoper

operowaDiwa

16

17

Międzynarodowy Festiwal Dixieland w Dreźnie – europejski klasyk jazzowyjedną z najmilszych spuścizn po NrD jest Międzynarodowy Festiwal Dixieland Drezno, który odbywa się od 1971 roku zawsze w drugim tygodniu maja i jako najstarszy w Niemczech festiwal jazzu klasycznego na stałe wpisał się do kalendarza sceny europejskiej. www.germany.travel/events

DREZNO, Saksonia

Jak buduje się dzisiaj samochody: Szklana ManufakturaSzklana Manufaktura (Gläserne Manufaktur), zaprojektowana przez monachijskie biuro architektoniczne Gunther Henn, jest synonimem nowej ery w produkcji samochodów, wizjonerską koncepcją wzorcowego zakładu produkcyjnego – gładkiego, czystego, krystalicz­nego i przejrzystego. Prestiżowy obiekt reprezentacyjny Wolnego Państwa Saksonia i koncernu vW podąża za strategią połączenia futurystycznego klimatu w otoczeniu wspaniale zaprojektowanego parku krajobrazowego z mitem słynnego barokowego miasta. Wszystkie podzespoły – z wyjątkiem karoserii – są dostarczane ekologicznie z centrum logistycznego vW przy dworcu Dresden­Friedrichstadt do fabryki tramwajem zwanym CarGoTram. www.germany.travel/dresden/transparent-factory

CIekawe wyDarzeNIa

Architektoniczny przepych i cud brzmienia: Opera Sempera Opera Sempera (Semperoper), wybudowana przez Gottfrieda Sempera w latach 1838­1841, jest siedzibą Opery Państwowej w Dreźnie, która jako nadworna i państwowa opera Saksonii ma długą tradycję historyczną. Dźwiękowym rdzeniem Opery jest bogata w tradycje Saksońska Orkiestra Państwowa w Dreźnie. Subtelna architektura i wyjątkowa akustyka czynią z tej świątyni muzyki jeden z najważniejszych obiektów architektury teatralnej XIX wieku i zarazem jedną z najpiękniejszych oper na świecie. Wzniesiona w stylu włoskiego późnego renesansu okazała budowla posiada imponujące wnętrza – ściany, sale i korytarze są bogato zdobione malowidłami i kunsztowną ornamentyką. www.germany.travel/semper-opera-house

Elektorska siedziba: drezdeński Zwinger Drezdeński Zwinger to słynne na cały świat dzieło sztuki architekto­nicznej epoki baroku i przykład wystawnego dworu książęcego. Brama Koronna (Kronentor) ze złoconą kopułą uchodzi za symbol miasta. Zwinger służył saksońskim władcom jedynie do celów reprezentacyjnych i był miejscem wystawnych przyjęć i balów. Już wtedy w jego wnętrzach znajdowały się elektorskie zbiory sztuki, biblioteka, galeria malarstwa Starych Mistrzów, zbrojownia, kolekcja porcelany, muzeum zoologiczne oraz salon matematyczno­fizyczny. Dwór z jego wdzięcznymi kaskadami i zjawiskowymi kulisami zapra sza do odwiedzin, a latem staje się sceną wielu imprez plenerowych. www.germany.travel/dresden/zwinger-palace

18 www.germany.travel

Złote czasy w Zielonym SklepieniuZielone Sklepienie (Grünes Gewölbe), dawny skarbiec władców Saksonii z rodu Wettinów, liczy ok. 2.000 m2 powierzchni wystawien­niczej. Arcydzieła sztuki jubilerskiej i złotniczej przyciągają każdego roku wiele tysięcy zwiedzających. Tę zapierającą dech w piersiach kolekcję może jednak podziwiać jedynie 100 osób na godzinę. Wejście do Zielonego Sklepienia następuje tylko na podstawie biletu wydanego na określony przedział czasowy, który ustalany jest w momencie rezerwacji. Dzięki temu każdy może podziwiać skarby zgromadzone w muzeum w spokoju i bez nadmiernego tłoku. www.germany.travel/dresden/green-vault

Katedra św. Piotra protestantyzmu: kościół Frauenkirche Odbudowana monumentalna świątynia to jeden z najbardziej znanych i rozpoznawalnych w Europie zabytków protestanckiej architektury sakralnej i arcydzieło europejskiego baroku. Przez ponad 250 lat wielkie dzieło architekta Georga Bähra symboli­zowało zamożność i wiarę mieszkańców Drezna. Wybudowany w latach 1726­43, zniszczony w okresie wojny, po 1945 roku przez długi czas pozostawał trwałą ruiną służącą za pamiątkę okropieństw wojny, dziś stanowi symbol pojednania. W 2005 roku kościół został ponownie konsekrowany i otwarty dla wiernych i turystów. Dzisiaj zaprasza na wspaniałe koncerty, kontemplacyjne nabożeństwa i zwiedzanie, dostarczając wspaniałych przeżyć. www.germany.travel/top100

TOP 100 aTrakCjI TurysTyCzNyCh

Do trzech razy sztuka: pałace nad ŁabąPałace Albrechtsberg, Lingnerschloss oraz Eckberg, zwane też trzema pałacami nad łabą, znajdują się ok. 3 km na wschód od centrum miasta, na zboczu wzgórza nad rzeką na przedmieściach Radebergu. Z przeciwległego brzegu łaby rozciąga się imponujący widok. Wszystkie trzy budowle powstały w latach 1850–1861 na terenie dawnej winnicy i są wtopione w rozległe parki w stylu angielskim. Przez cały dzień można dostać się do nich przez kilka bram wzdłuż ulicy Bautzener Landstraße oraz przez bramę przy szlaku rowerowym wzdłuż łaby (Elbradweg). www.germany.travel/dresden/elbe-palaces

Sztuka w mieście-ogrodzie: Festspielhaus HellerauDom Festiwalowy Hellerau w pierwszym niemieckim mieście­ogrodzie został wybudowany w 1911 roku według projektów architekta Heinricha Tessenowa. Tu, gdzie styl Bauhausu ma swoje korzenie, ożywa legendarny mit Hellerau i jest, podobnie jak niegdyś, fascynującym miejscem przed bramami Drezna, w którym artyści realizują swoje wizje i eksperymenty artystyczne. Od 2004 roku mieści się tu Europejskie Centrum Sztuk Hellerau, uważane za interdyscyplinarny kierunek w sztuce, koncentrujący się na awan­gardzie europejskiej. Program centrum obejmuje teatr, taniec, sztuki medialne, sztuki plastyczne, performance i muzykę. www.germany.travel/dresden/hellerau

19

Gdy w Düsseldorfie prezentowane są nowości haute Couture i Prêt-à-porter, publicznością są nie tylko Niemcy, lecz cały świat mody. Gdy dwa razy w roku swoje podwoje otwiera „The Gallery Düsseldorf“, impreza powstała w miejsce Igedo, swego czasu największych na świecie targów mody, mekka międzynarodowej branży mody znajduje się nad Menem.

To tu decyduje się, co będzie modne w nadchodzącym sezonie – Düsseldorf to najbardziej wpływowe miejsce mody w Niemczech. W ponad 800 showroomach prezentowane są najnowsze kreacje projektantów i kreatorów mody, a w eksklu­zywnych butikach przy Königsallee zbyt

szybko ulega się pokusie, aby je zaraz kupić. Marco Polo, Hugo Boss, Strellson i Calvin Klein to jedynie kilku z kusicieli, którzy tutaj w doborowym towarzystwie Armani, Bulgari, Gucci, Jil Sander, Prada, Tiffany & Co. czy versace, połączyli się w sieć dobrego smaku.

Cała Königsallee, nazywana pieszczotliwie „Kö“, kilka z nielicznych znanych na całym świecie ulic, nazywanych słusznie bulwarami – tutaj bije serce zakupowej metropolii Düsseldorf. Tutaj, na tym wybiegu pod pięknymi starymi kasztanami, wszyscy chcą podziwiać i być podziwianym, tu wszyscy prezentują się od swojej najlepszej strony. Moda i zakupy to nie tylko

„Kö” – kto kocha piękno i wyjątkowość, pokocha cały Düsseldorf. Na przykład ulicę Schadowstraße. Czy Carlstadt, malowniczą dzielnicę z antykwariatami i galeriami sztuki. I oczywiście starówkę, której luźna atmosfera przyciągnęła liczne niekonwencjonalne butiki i awangardowe sklepy. Także niezliczone knajpy, kluby i bary, które tworzą „najdłuższy bar świata“. Jak widać, znajdziesz tu wiele miejsc, aby wypocząć po długich zakupach. Albo od razu założyć to, co jeszcze przed chwilą można było podziwiać na sklepowej wystawie lub w showroomie. Więcej na stronie www.germany.travel/duesseldorf

Düsseldorf – wybieg mody dla Niemiec

DüSSELDORF , Nadrenia Północna­Westfalia

MedienHafen

Piękności nadRenem

20

21

Co będzie się nosić jutro – „The Gallery Düsseldorf”Düsseldorf wyznaczał trendy mody już za czasów księcia Jana Willema II w XvIII wieku. Pragnienie posiadania pięknych strojów szybko przestało być przywilejem tylko szlachetnie urodzonych i zostało chciwie przejęte również przez kręgi mieszczańskie. Uliczny pokaz mody na Königsallee w 1949 roku rozpoczął nową erę w dziejach miasta. W tym samym roku odbyły się „The Gallery Düsseldorf“ – pierwsze na świecie targi mody, a dziś największa tego rodzaju impreza na świecie. Metropolia nad Renem staje się kilka razy w roku mekką dla twórców mody i klientów z całego świata. www.germany.travel/duesseldorf/gallery-duesseldorf

DüSSELDORF / NEUSS / RATINGEN, Nadrenia Północna­Westfalia

Widzieć i być widzianym: KönigsalleeSymbolem luksusu i elegancji jest w Düsseldorfie promenada handlowa Königsallee. Düsseldorfska Königsallee – albo po prostu „Kö”, jak zazwyczaj pieszczotliwie skraca się tę nazwę – to ulica eleganckich pasaży handlowych, uznawana za jeden z najpięk­niejszych bulwarów świata. Ulica przyciąga coraz więcej renomowa­nych marek, dla których poprzeczka luksusowego wizerunku i ekskluzywności nie jest zbyt wysoka. Oprócz licznych butików z odzieżą na Kö czekają na klientelę sklepy jubilerskie, salony z antykami, księgarnie i wiele rozmaitych sklepów specjalistycznych. Również znane galerie sztuki mają tutaj swoje miejsce od zawsze. www.germany.travel/duesseldorf/koenigsallee

Düsseldorfer Jazz Rally – rytmy, które porwą każdegoCool i free, jazz klasyczny i nowoczesny, swing i dixieland – w Düsseldorfie, metropolii w Nadrenii Północnej-westfalii, wszystko kręci się wokół jazzu. a zwłaszcza na festiwalu Düsseldorfer jazz rally, zapraszającym co roku w zielone Świątki w akustyczną podróż przez wszystkie gatunki jazzu.

To największy festiwal jazzowy w Niemczech, który w swojej 20­letniej historii był świadkiem wykonań, które do dziś brzmią w uszach fanom dobrego jazzu. Sam patron festiwalu, Klaus Doldinger, stanowi gwarancję najwyższej jakości a wystąpienia z jego formacją „Passport“ i innymi zaprzyjaźnionymi muzykami należą zawsze do największych atrakcji festiwalu. Również goszczące na festiwalu gwiazdy z całego świata dowodzą co roku, że tu spotykają się najlepsi w swoim fachu. Na zachwyconą publiczność czeka prawie 100 koncertów w ponad 30 miejscach pomiędzy lotniskiem, operą, starówką a brzegiem Renu. Düsseldorfer Jazz Rally to scena muzyki jazzowej. Jej znakami rozpoznawczymi jest wszechstronność i radość eksperymentowania. łączy funk i groove, jest otwarta na wokalistów i twórców piosenek, a współpraca z düsseldorf­skim festiwalem Schumanna zapewnia świeże i zaskakujące akcenty w crossover jazzu i muzyki klasycznej. Jednym słowem to festiwal, który odkrywa się ciągle na nowo. Co bardzo dobrze pasuje do Düsseldorfu – miasta żyjącego we własnym rytmie, które inspirowało licznych muzyków, od Roberta Schumanna do die Toten Hosen.

Dalsze CIekawe wyDarzeNIa w DüsselDOrFIe:

Open source Festival – różnorodność i radość eksperymentowania

Puchar Świata w biegach narciarskich – sport zimowy na nietypowym terenie

Dzień japoński – Daleki Wschód. Tak blisko. Größte kirmes am rhein –

jarmark, bractwo kurkowe i miliony gości Düsseldorf Cologne Open Galleries Museum kunstpalast – namiętność księcia elektorskiego roncalli’s apollo Varieté

Więcej ciekawych wydarzeń znajdziesz na stronie: www.germany.travel/events

CIekawe wyDarzeNIa

22 www.germany.travel

Kiedy po tej stronie Renu, po której dzisiaj leży Düsseldorf, żaby jeszcze kumkały w bagnie, to w miejscu, w którym obecnie znajduje się Neuss, wznosiło się Novaesium – potężny rzymski obóz, w którym stacjonowało 6 500 legionistów. Z rzymskiej osady powstało jedno z najstarszych niemieckich miast, które już w 1984 roku obchodziło jubileusz 2 000 lat swojego istnienia. No tak, ale na tych niegdyś bagiennych terenach, na drugim brzegu Renu leży dzisiaj Düsseldorf. A więc przy okazji pobytu w tym mieście nie można zaniedbać wizyty również w Neuss. www.germany.travel/neuss

Ratingen jest jedną z czterech starych górskich stolic. Rozległe lasy, łąki i pola pokrywają aż 75 procent powierzchni miasta, można więc śmiało powiedzieć, że Ratingen to zielone serce i oaza spokoju pośród żywiołowego krajobrazu miast nad Renem, Ruhrą i Wupperem. Przygoda z przyrodą, kulturą i historią przemysłu, która jest warta przeżycia. www.germany.travel/ratingen

Neuss – druga strona Renu

ratingen – lasy, pola, historia przemysłu

Zupełnie na ukos: dzielnica MedienhafenSkośne wieże i nowoczesne budynki dzielnicy Medienhafen zachwycają znawców architektury. Do budowli najbardziej charakte­rystycznych należy brama miejska o stalowo­szklanej konstrukcji, będąca elementem nowoczesnej linii zabudowy tego „miasta w mieście”, most podwieszany Kniebrücke, siedziba parlamentu krajowego, wieża Rheinturm i nowe budynki portowe zaprojektowa­ne przez Franka Gehry`ego, które od 1999 roku są znakiem rozpo­znawczym Düsseldorfu i robią niesamowite wrażenie swoimi pochylonymi ścianami i ukośnymi wieżami. Znajdują się tutaj również liczne restauracje, bary i kompleks kinowy UCI, dzięki którym ta biurowa dzielnica nabrała charakteru prawdziwej promenady spacerowej. www.germany.travel/duesseldorf/media-harbour

Randka z uczuciem: starówka w DüsseldorfieTam, gdzie nadreński nastrój łączy się ze światową atmosferą, gdzie młodsi i starsi spotykają się od pokoleń, bije serce Düsseldorfu. Jako zarodek miasta starówka ma jednak do zaoferowania wiele więcej, np. „najdłuższy bar świata“. Na niewielkim obszarze, który można w zasadzie ogarnąć jednym spojrzeniem, zebrało się całe mnóstwo starych i nowych ciekawostek architektonicznych, miejsc spotkań kulturalnych, sklepów, zabytkowych pomników, pięknych placów i oczywiście promenada wzdłuż nabrzeża Renu (Rheinuferpromena­de), która stanowi wspaniałą oprawę dla licznych festynów i festiwali, od Japońskiego Święta przez bazar książki, odpusty i Halloween po festiwal Jazz­Rallye.www.germany.travel/duesseldorf/old-quarter

23

ERFURT, Turyngia

Festyn Katedralny24

Ku

Średniowieczne centrum handlowe: Most Kramarzy (Krämerbrücke) Najstarsza i najciekawsza świecka budowla starego Erfurtu pierwotnie została wykonana z drewna, a w 1325 roku z kamienia. Ten most dla pieszych łączy Benediktplatz w sercu erfurckiej starówki z Wenigermarkt. Na sześciu łukach stały 62 wąskie domy szachulcowe, w których handlarze oferowali pieprz, cukier, szafran i inne towary, ale także w nich mieszkali. Dziś można tu znaleźć wyroby rzemieślnicze, antyki, pamiątki i wiele innych. Obustronna zabudowa mostu stanowi wyjątkowe zjawisko na północ od Alp, co czyni Most Kramarzy najdłuższym zabudowa­nym domami mostem w Europie. www.germany.travel/top100

TOP 100 aTrakCjI TurysTyCzNyCh

Śladami Lutra w klasztorze augustianówNajstarszym spośród zachowanych klasztorów w Erfurcie jest wybudowany w 1277 roku klasztor augustianów­eremitów. Ten zachwycający pomnik średniowiecznej zakonnej sztuki budowlanej jest ściśle związany z Marcinem Lutrem, który żył tu jako mnich. Wystawę poświęconą Lutrowi i jego izbę mieszkalną można zwiedzać z przewodnikiem. Biblioteka, posiadająca 60 000 wolu­minów, należy do najznakomitszych kościelnych zbiorów książek w Niemczech. Wśród 13 000 rękopisów i druków, których powstanie datuje się przed rokiem 1850, znajdują się tu inkunabuły, pisma z okresu reformacji i wydania Lutra. www.germany.travel/erfurt/augustinian-monastery

Życie Żydów i Stara Synagoga (Alte Synagoge)Architektoniczni świadkowie średniowiecznej gminy żydowskiej Erfurtu to wielkie dziedzictwo miasta. Przy czym chodzi tu o prawie kompletnie zachowaną Starą Synagogę (Alte Synagoge) z najwcześniejszymi śladami budowy z ok. 1094, mykwę z ok. 1250 będącą jednym z największych i najbardziej znaczących znalezisk z dawnej żydowskiej własności, ale także współczesne, oryginalne rękopisy, uzupełniane i kontynuowane. Spośród niewielu zachowa­nych żydowskich budynków sakralnych z okresu średniowiecza Stara Synagoga w Erfurcie jest nie tylko najstarsza, ale także najlepiej zachowana w swoim rodzaju w całej Europie Środkowej. www.germany.travel/erfurt/old-synagogue

Erfurt – gdzie piękno łączy się z pewnością siebie

kościoły, wieże, mosty, wysoka kultura i wspaniałe festiwale – erfurt zachwyca swym średniowiecznym urokiem i bogatą historią, radością życia i gościnnością. leżąca na skrzyżowaniu dawnych niemieckich i europejskich szlaków handlowych stolica Turyngii stanowi od zawsze miejsce spotkań i ojczyznę słynnych duchów, dumny i świadomy swojej wartości ośrodek reformacji i magnes dla turystów z całego świata.

Wieżowy Erfurt – tak wychwalał niegdyś miasto Marcin Luter, bowiem ku niebu wznosiły się wieże 25 kościołów parafialnych, 15 klasztorów i kolegiat oraz 10 kaplic. Najważniejszy z nich to Katedra Mariacka i Kościół św. Sewera, jeden z najwspanialszych gotyckich zespołów architektonicznych w  Europie. We wnętrzu katedry imponujące wrażenie robią zwłaszcza okna w prezbiteri­um, wysokie na prawie 18 metrów i tworzące cały cykl kolorowych witraży. Wspaniały jest także dzwon „Gloriosa”, odlany w 1497 roku, największy średniowieczny dzwon na świecie.

Dzisiaj wieże kościelne rzucają cień na odrestaurowane z wielką starannością domy z muru pruskiego i piękne budynki renesanso­we w zabytkowym centrum miasta – oraz na odbywający się co roku festiwal DomStufen­Festspiele, jeden z najpiękniejszych w Niem­czech plenerowych festiwali teatralnych. Klasztor augustianów, w którym Marcin Luter spędził pięć lat swojego życia, kościół dominikanów czy obiekty fortyfikacyjne cytadeli Petersberg to wspaniałe przykłady średniowiecznej i nowożytnej sztuki budowla­nej. Należy do nich również stara synagoga,

najstarsza zachowana w całości synagoga w Europie, w której mieści się dzisiaj muzeum historii judaizmu. Częścią muzeum jest odnaleziona w 2007 roku w pobliżu żydowska łaźnia rytualna. Erfurt to nie tylko miasto budynków sakralnych, lecz również mostów. 142 mosty spinają brzegi rzeki Gera, jej liczne niewielkie dopływy i rów odwadniający wzdłuż dawnych murów miejskich. Najbard­ziej znanym z nich jest z pewnością Krämer­brücke, najdłuższy zabudowany domami i zamieszkały most w Europie. Więcej na stronie www.germany.travel/erfurt

wschodowi

25

HAMBURG

26

zwiedzić dalekie kraje i powrócić do hamburga – to chyba najpiękniejsza podróż, jaką można sobie wymarzyć. Brama na świat, piękność nad morzem, nadmorska perełka północy – nawet zwykle bardzo powściągliwym z natury mieszkańcom tego hanzeatyckiego miasta trudno jest ukryć dumę ze swojej metropolii, jego atmosfery i otwartości na świat, którą promieniuje miasto.

Zwiedzanie portu, potem spacer po starówce i na koniec HafenCity, nowe centrum Hamburga? A może odwrotnie? Jest wiele dróg, aby poczuć fascynującą atmosferę tego tak tradycyjnego, a zarazem nowoczesnego miasta hanzeatyckiego

i kupieckiego. Z całą jednak pewnością zwiedzenie portu to podstawa udanej wizyty w Hamburgu. Zwiedzanie rozpoczy­na się na pomoście wyładunkowym, skąd wypływa statek, którym pomiędzy olbrzymimi kontenerowcami, majestatycz­nymi transatlantykami i eleganckimi jachtami zwiedzisz jeden z największych portów w Europie – to atrakcja z serii

„niezapomniane”. Następnie spacer po starówce, gdzie kiedyś wielcy kupcy handlowali kawą, herbatą i przyprawami a dziś, pomiędzy pięknymi kamienicami z XvII­XIX wieku można spocząć w jednej z licznych oryginalnych restauracji i kawiarni. Charakterystycznym zabytkiem Hamburga jest również zabytkowy kompleks Speicher­

stadt z największymi na świecie spichlerza­mi z czerwonej cegły w stylu neogotyckim, posadowionymi na tysiącach dębowych pali, oddzielonymi małymi kanałami. Nowocze­sny Hamburg można podziwiać w HafenCity, gdzie powstaje obecnie jedna z najwięk­szych w Europie miejskich inwestycji budowlanych. To niezwykły kontrast pomiędzy żeglarską tradycją a najnowocze­śniejszą architekturą, którego serce bije w dzielnicy überseequartier – pomiędzy Speicherstadt i portem. To właśnie tu powstaje nadmorski świat z wieloma sklepami przy szerokim bulwarze prowadzą­cym do Hamburg Cruise Center. Więcej na stronie www.germany.travel/hamburg

Hamburg – nadmorska światowa metropolia

Speicherstadt

Wodneświaty

27

HAMBURG

Nowe śródmieście Hamburga: dzielnica HafenCity Tutaj rośnie małe miasto: HafenCity – największy obecnie w Europie projekt rozwoju śródmieścia – prezentuje model rozbudowy centrum europejskiego miasta nad wodą. Historyczna dzielnica Speicherstadt ze swoją neogotycką ceglaną architekturą już od dawna dominuje w miejskim pejzażu Hamburga, nowo wybudowana część miasta HafenCity bezpośrednio w porcie jest nowoczesnym akcentem w jego obrazie. Projektem nowego centrum miasta Hamburg wyznacza nowe trendy w Europie: na obszarze 157 hektarów powstaje tętniąca życiem dzielnica, która będzie służyła za przestrzeń biznesową i mieszkalną. Swoje miejsce tutaj znajdą też handel detaliczny, rozrywka, gastronomia i kultura. www.germany.travel/hamburg/hafencity

Nieśmiertelne hity: hamburskie musicaleOd Króla Lwa poprzez Jeszcze nigdy nie byłam w Nowym Jorku po Rocky: Hamburg jest trzecią na świecie sceną musicalową po Nowym Jorku i Londynie! Każdego roku miliony widzów napływają do trzech największych teatrów muzycznych miasta, a setki tysięcy rzucają się w wir rozrywki w mniejszych, takich jak teatry w dzielnicy St. Pauli. Tutaj są wystawiane przede wszystkim własnej produkcji musicale ­ jak na przykład ulubiony przez (prawie) wszystkich hamburczyków kawałek „Heiße Ecke” (pol. „Gorący Zakątek”). Tutaj, w barze Heiße Ecke przez 24 godziny na dobę spotyka się cała dzielnica St. Pauli na porywającym musicalu. www.germany.travel/hamburg/musicals

Dla dzieci dużych i małych: Cudowna Kraina Miniatury (Miniatur-Wunderland)Za murami hamburskiego Speicherstadt przez 365 dni w roku na 6.000 m² powierzchni stoi otworem brama do całego świata w miniaturowym formacie: po 13.000 metrów torów pędzi do celu 15.000 wagoników. Do tego 3.500 domków i mostków, niemal 250.000 drzewek i 250.000 figurek w skali H0 tworzy gigantyczne, choć miniaturowe otoczenie. Prawie pół miliona światełek sprawia, że cały obiekt zdaje się być realny. Imponująca jest również technika tego miniaturowego świata: do sterowania pociągami potrzeba aż 60 komputerów. www.germany.travel/hamburg/miniatur-wunderland

Portowa idylla i grube mury: dzielnica Speicherstadt (Miasto Spichlerzy)Między centrum wystawienniczym Deichtorhallen a Baumwall leży stuletnia dzielnica Speicherstadt, największy na świecie kompleks magazynowy. Tam czeka na gości odwiedzających Hamburg idylla, jakiej nie spodziewają się w wielkim światowym porcie: czerwone budowle zbudowane za panowania cesarza Wilhelma w stylu ceglanego neogotyku. Elewacje budynków zdobią zwieńczenia, wieżyczki, łuki i wykusze. Tak jak przed stu laty są tu magazynowane cenne towary: tytoń, kawa, herbata, przyprawy i kakao, a obecnie także komputery. Tutaj też mieści się największy na świecie skład wschodnich dywanów. Spichlerze są symbolem Hamburga i główną atrakcją wycieczki statkiem po porcie. www.germany.travel/hamburg/warehouse-district

TOP 100 aTrakCjI TurysTyCzNyCh

28 www.germany.travel

Schmidts Tivoli w Hamburgu: dużo teatru na Reeperbahnschmidts Tivoli, jak i oddalony o zaledwie kilka kroków schmidt Theater, mieszczą się w hamburgu, a dokładniej w dzielnicy st. Pauli, a konkretnie na ulicy reeperbahn. już sama lokalizacja zdradza niejedno o specyfice tych teatrów – oferują raczej dobrą zabawę, również z odrobiną frywolności. lecz właśnie dokładnie tego oczekują widzowie, którzy od ponad 30 lat ciągną masowo do obu tych przybytków. www.germany.travel/events

Przeżycie akustyczne przyszłości: filharmonia w hamburskim porcie (Elbphilharmonie)Wraz z filharmonią w porcie, zaprojektowaną przez słynnych szwajcarskich architektów Herzoga i de Meurona, Hamburg zyskuje świetlaną koncepcję urbanistyczną. Będą odbywały się tu koncerty muzyki klasycznej, muzyki XXI wieku i ambitnej muzyki rozrywkowej. Tutaj łączą się w niezwykły sposób dawne przeznaczenie portu i jego nowa kulturalna tożsamość: ruchome schody wiozą gości przez spichlerz przy kei A na platformę widokową na wysokości 37 metrów, skąd można podziwiać piękny widok na port, łabę i miasto. www.germany.travel/hamburg/elbe-philharmonic-hall

Jezioro nadmorskiego miasta: AlsterW centrum hanzeatyckiego miasta rzeka Alster tworzy dwa jeziora: Binnenalster (wewnętrzne) i Außenalster (zewnętrzne). Najistot­niejsze, oprócz łaby, zbiorniki wodne Hamburga składają się z kolei z kilku mniejszych odcinków, zaś źródło znajduje się w miejscowości Henstedt­Rhen poza Hamburgiem. Każdy brzeg Außenalster, który zajmuje okazałą powierzchnię 164 hektarów, jest ulubionym punktem wyjściowym dla rozmaitych aktywności turystycznych. Amatorzy joggingu korzystają ze ścieżek wzdłuż brzegów akwenu, małe żaglówki i łódki kręcą swoje rundy po jeziorze. Park nad Alsterem (Alsterpark) i wspaniałe tereny zielone z użyczającymi cienia drzewami pozwalają za jednym spojrzeniem na jezioro w mig zapomnieć o gorączkowości dnia powszedniego i wielkomiejskim zgiełku. www.germany.travel/hamburg/alster

CIekawe wyDarzeNIa

Duma obywateli: ratuszHamburski ratusz, wybudowany w latach 1886­1897 w stylu neorenesansowym i będący jednym z najbardziej imponujących gmachów parlamentarnych i rządowych w Niemczech, jest wielką dumą całego miasta. Znajduje się centralnie między rzekami Aster i łaba i ze swoimi blisko 650 pomieszczeniami jest większy od brytyjskiego pałacu Buckingham. Trzyskrzydłowa budowla z granitu i piaskowca, z szeroką na 112 metrów zdobioną fasadą, wyniosłą wieżą o wysokości 112 metrów i kryta miedzianym dachem sprawia niesamowite wrażenie. Po stronie do rynku pomiędzy niszami okiennymi stoją brązowe rzeźby 20 króli i cesarzy starej niemieckiej rzeszy, od Karola Wielkiego, do Franciszka II Habsburga. www.germany.travel/hamburg/town-hall

29

HANOWER, Dolna Saksonia

30

Targi o największej na świecie powierzchni wystawienniczej? Może Tokio? Nie, niestety nie. Chicago, londyn, szanghaj? Też nie. Frankfurt? Blisko. Prawidłowa odpowiedź brzmi hanower. ze swymi nowoczesnymi terenami targowymi miasto stało się jednym z motorów światowej gospodarki, symbolem idei, innowacyjności i inwestycji.

Można to traktować niemal jako zasadę – gdy w przemyśle i technice pojawia się nowy trend, najpierw można go zobaczyć w Hanowerze. A dokładniej na jednej z największych międzynarodowych imprez targowych, dzięki którym to miasto targowe

w Dolnej Saksonii znalazło się w gronie światowych liderów. Teren targów rozciąga się na powierzchni 466 100 metrów kwadratowych, stanowiąc idealną scenę dla dużych wystaw międzynarodowej gospo­darki. Na przykład na CeBIT, wiodących międzynarodowych targach informatyki i telekomunikacji, na targach HANNOvER MESSE, wiodącej imprezie w dziedzinie technologii i automatyki, czy na BIOTECHNI­CA, najważniejszej europejskiej imprezie branży biotechnologicznej. To tylko kilka z najważniejszych targów hanowerskich. Do udanych targów potrzeba więcej, niż tylko hal i powierzchni – co najmniej równie

ważne są kongresy i sympozja. Również tu Hanower posiada doskonałą ofertę – Con­vention Center z 35 pomieszczeniami i salami, jak również hale targowe i pawilony EXPO 2000 to prawdziwy mistrz metamor­fozy, który nada odpowiednią oprawę każdemu wydarzeniu. Najnowocześniejsza infrastruktura, ekologiczne technologie i atrakcyjne strefy wypoczynku zapewniają produktywną i miłą atmosferę. Nie trzeba chyba wspominać, że obsługa i opieka nad wystawcami i gośćmi są perfekcyjne. Więcej na stronie www.germany.travel/hannover

Hanower – rynek międzynarodowych innowacji

Targi w Hanowerze

Wystawaświatowa

31

HANOWER, Dolna Saksonia

Wysoka sztuka ogrodnictwa: ogrody Herrenhausen (Herrenhäuser Gärten)Ogrody Herrenhausen składają się z Wielkiego Ogrodu (Großer Garten), Ogrodu Górskiego (Berggarten), Ogrodu Jerzego (Georgengarten) i Ogrodu Welfów (Welfengarten). Kompleks łączy najważniejsze kierunki sztuki ogrodowej. Wielki Ogród został założony w 1666 roku i był kształtowany w latach 1696­1714 przez księżną elektorkę Zofię, uzyskując formę, w jakiej prezentuje się obecnie. Kompleks ten należy do nielicznych w Europie ogrodów barokowych, które przetrwały w niezmienionej postaci. Przez cały rok Wielki Ogród zaprasza do odwiedzenia groty Niki de Saint Phalle, a latem na Mały Festiwal (Kleines Fest) i międzynaro­dowy konkurs fajerwerków oraz na koncerty i przedstawienia teatralne. www.germany.travel/hannover/herrenhausen

TOP 100 aTrakCjI TurysTyCzNyCh

Przestrzeń dla innowacji: targi w Hanowerze i Expo2000466.000 m2 powierzchni halowej, 58.000 m2 powierzchni odkrytej, 26 hal i pawilonów – Hanower posiada największy teren targowy na świecie. Oprócz ciekawej architektury hal również Convention Center z 35 pomieszczeniami i salami, przeszklone pasaże oraz strefy zieleni i wypoczynku zapewniają przyjemną, ale produktywną atmosferę. Gość odwiedzający targi znajdzie tu niezwykłe pomieszczenia – hale targowe i sale kongresowe są podatne na rozmaite artystyczne aranżacje. Powierzchnia odkryta stanowi doskonałą scenę dla innowacyjnych koncepcji wystawowych i kreatywnych pomysłów, a pawilony Expo oferują pomieszczenia nadające się w sam raz na niezwykłe imprezy. www.germany.travel/hannover/exhibition-centre

Ostrym piórem: Muzeum Wilhema BuschaPowstałe w 1937 roku Niemieckie Muzeum Karykatury i Sztuki Rysowniczej Wilhema Buscha (Deutsches Museum für Karikatur und Zeichenkunst Wilhelm Busch) jest utożsamiane od dziesięcioleci z humorem i ironią, satyrą i krytyką. Od 1950 roku skupia się na twórczo­ści artystów pokrewnych duchem temu poecie i rysownikowi. Muzeum prowadzi efektywną politykę gromadzenia zbiorów i prezentuje cieszące się wielkim uznaniem ekspozycje. W żadnym innym miejscu na świecie nie można tak dogłębnie przestudiować twórczości Wilhelma Buscha, jak właśnie w Hanowerze, a ponad 35 000 eksponatów dokumentuje historię karykatury od 1600 roku aż po czasy obecne. www.germany.travel/hannover/wilhelm-busch-muse um

Sztuka światowej rangi: Muzeum Sprengla (Sprengel Museum)Do najważniejszych muzeów sztuki XX wieku zalicza się otwarte w 1979 roku Muzeum Sprengla. Zalążek muzeum stanowiła kolekcja dr Bernharda Sprengla, którego głównym obszarem zainteresowań były dzieła niemieckiego ekspresjonizmu i francuskiego moderniz­mu. W ciągu ostatnich 20 lat zbiory poszerzono o eksponaty z dziedziny ważnych nurtów sztuki współczesnej – od Schwitters po Saint Phalle. Co roku to żywe forum sztuki i nauki oferuje oprócz bogatej kolekcji stałej także ok. 25 wystaw czasowych. www.germany.travel/hannover/sprengelmuseum

32 www.germany.travel

Festyn Bractwa Kurkowego w HanowerzeFestyn Bractwa kurkowego w hanowerze to największa tego rodzaju impreza w europie. Przez 10 dni ponad 250 karuzeli, bud z losami i wyszynków zamienia schützen-platz w stolicy Dolnej saksonii w wielki park rozrywki. Punktem kulminacyjnym festynu jest przemarsz bractw kurkowych. Ponad 10 tys. członków bractw kurkowych, tancerzy, iluzjonistów i artystów cyrkowych oraz liczne wspaniałe świąteczne wozy tworzą dwunastokilometrowy pochód przez centrum miasta. www.germany.travel/events

Mieszczański przepych pod wysoką kopułą: Nowy Ratusz (Neues Rathaus)„Wszystko zapłacone gotówką, Wasza Wysokość“ oznajmił z dumą ówczesny dyrektor miasta, Heinrich Tramm, cesarzowi Wilhelmowi II, gdy ten przybył w 1913 roku na uroczyste poświęcenie nowego ratusza. Bądź co bądź pełna przepychu budowla, wzniesiona na 6 026 bukowych palach, kosztowała miasto ponad dziesięć milionów marek. W hali pod wysoką na prawie 100 metrów kopułą można podziwiać cztery makiety, przedstawiające Hanower w średniowieczu, w roku 1939, w roku 1945 oraz obecnie – prawdziwy magnes dla publiczności. Unikatem w skali świata jest wioząca na kopułę winda w ukośnym szybie: droga wiedzie najpierw pionowo do góry, a następnie nachyla się pod kątem 17 stopni. Stąd rozciąga się wspaniały widok na całe miasto. www.germany.travel/hannover/new-town-hall

Siedem światów przygód: zooZoo w Hanowerze, najbardziej spektakularny ogród zoologiczny w Niemczech, jest doskonałym celem podróży dla dorosłych i dzieci. To wycieczka do fascynującego świata zwierząt. Poznaj 3000 mieszkańców ogrodu, żyjących w siedmiu wyjątkowych, zaprojekto­wanych z wielkim zaangażowaniem światach: wędrując po kanadyjskiej dziczy, przeżywając emocjonujące przygody we wspaniale zainscenizowanym krajobrazie dla niedźwiedzi polarnych, płynąc łódką po Zambezi, składając wizytę w hinduskim pałacu w środku dżungli, na fascynującej górze goryli, na australijskiej pustyni i w buszu lub w tradycyjnym dolnosaksońskim gospodarst­wie rolnym. Albo w dziecięcym raju „Mullewapp”. Ponadto codzien­nie odbywa się do 29 pokazów i prezentacji karmienia zwierząt, które gwarantują udany dzień. www.germany.travel/hannover/zoo

CIekawe wyDarzeNIa

Lepsza niż GPS: Czerwona Nić (Roter Faden)Czerwona Nić w Hanowerze – zwiedzanie miasta „na własną rękę“. Trasę o długości 4200 metrów wyznacza czerwona linia wymalowa­na na chodnikowych płytach, która łatwo i pewnie prowadzi do 36 atrakcji turystycznych w centrum miasta. Hanowerska Czerwona Nić jest szlakiem turystycznym całkowicie pozbawionym barier, na którym można poznawać miasto w kompletnym odprężeniu. Poza tym pomocny jest mały przewodnik w poręcznym kieszonkowym formacie: „Roter Faden Hannover ­ Ihr ganz persönlicher Stadtführer” (Hanowerska Czerwona Nić – Twój osobisty przewodnik po mieście), który zawiera wszelkie przydatne informacje oraz zabawne anegdoty na temat wszystkich atrakcji znajdujących się wzdłuż Czerwonej Nici. www.germany.travel/hannover/red-thread

33

KILONIA, Szlezwik­Holsztyn

Parada żaglowców podczas Kieler Woche34

Kilonia – miasto nad wodą i wrota do Morza Bałtyckiego

kilonia, która przez długie lata była ważnym ośrodkiem przemysłu stoczniowego i miastem żeglarskim, dzisiaj jest zdominowana przez tętniące życiem środowisko studenckie, swobodny styl życia i wielkomiejską atmosferę. Miasto jest położone nad zatoką kilońską. wszędzie tutaj, zarówno w nowoczesnym, wybudowanym z rozmachem śródmieściu, jak i na reprezentacyjnej kilońskiej ulicy Dänische straße, znajduje się wiele zachowanych budowli z okresu grynderskiego i panuje pełen uroku żeglarski nastrój.

Tam, gdzie morze sięga do serca miasta, woda jest elementem dominującym. Wszędzie czuć, widać i można przeżyć tę morską atmosferę – nad Zatoką Kilońską, w porcie czy przy typowych suwnicach w stoczniach należących do największych na świecie. Gorch Fock, szkolny żaglowiec i chętnie zapraszany gość międzynarodowych imprez żeglarskich, należy do panoramy miasta tak samo, jak olbrzymie promy przy nabrzeżu skandynaws­kim. Zaledwie kilka minut od dworca głównego rozpoczynają się szlaki na północ

a eleganckie statki wycieczkowe przy mieszczącym się w centrum Cruise Terminal Ostseekai zapraszają w niezapomniany rejs. Organizowany co rok światowy festiwal żeglarski Kieler Woche podkreśla dobitnie rolę miasta jako morskiego ośrodka północy. Gdy Kilonia, należąca do 1864 roku do Danii, została włączona do Prus, rozpoczął się szybki rozwój miasta, który zakończył się dopiero zniszczeniami podczas II wojny światowej. Odbudowa miasta trwała wiele lat. Powstało nowe centrum, przestronne i nowoczesne.

Nie wszystko odpowiada dzisiejszym gustom, więc w latach dziewięćdziesiątych rozpoczęto odbudowę starego centrum miasta, na przykład historycznej Eggerstedtstraße i przebudowę Starego Rynku. Wraz z Dänische Straße, reprezentacyjną ulicą o długiej historii, oraz Holstenstraße, jednym z najdłuższych niemieckich deptaków, miasto ponownie ukazuje swoją atmosferę i prawdziwe kilońskie opanowanie. Więcej na stronie www.germany.travel/kiel

Portowe marzenia

Tęsknota za dalekim światem: port turystyczny w KiloniiKilonia jest jednym z najważniejszych portów turystycznych w Niemczech, z nowoczesnymi terminalami: Keją Bałtycką, Keją Szwedzką i Keją Norweską. Rocznie do portu kilońskiego zawija ok. 140 statków i ponad 300.000 pasażerów schodzi i wchodzi na pokład. Wszyscy znaczący europejscy armatorzy korzystają z Kilonii jako początku lub celu podróży po Morzu Bałtyckim: dla rejsów na północ w kierunku Norwegii, Szwecji lub Litwy oraz wielu innych. A propozycją dla tych, którzy chcieliby jeszcze trochę czasu spędzić w Kilonii: port promowy jest doskonałym miejscem obserwacji pięknych statków. www.germany.travel/kiel/cruise-ship-terminal

Wydarzenie sportowe najwyższej rangi – regaty Kieler Woche Kieler Woche to organizowane co roku w czerwcu regaty żeglarskie, których tradycje sięgają końca XIX wieku. To nie tylko największe na świecie wydarzenie żeglarskie, lecz również wielki festyn miejski. Całe śródmieście zostaje zamknięte dla ruchu kołowego, grubo ponad 1 000 imprez przyciąga gości z całego świata. Oprócz koncertów plenerowych, występów teatralnych i prezentacji małych form artystycznych są również oferowane pyszności kulinarne ze wszyst­kich kontynentów. Ale sercem Kieler Woche jest i pozostanie sport żeglarski – w końcu to właśnie z tego powodu spotykają się tutaj najlepsi żeglarze świata. www.germany.travel/kiel/kiel-week-regatta

35

MAGDEBURG, Saksonia­Anhalt

Muzeum Sztuki w klasztorze Najświętszej Marii Panny (Kunstmuseum im Kloster Unser Lieben Frauen) 36

Magdeburg – charakter, historia i dwóch ojców miasta

stolica regionu Magdeburg, jedno z najstarszych miast na terenie byłego NrD, wiele przeszła w swojej historii. jako rezydencja cesarzy, miasto hanzeatyckie i pruska twierdza Magdeburg był nieustannie nękany wojnami i zniszczeniami. lecz zawsze wierzył w przyszłość, zawsze odkrywał się na nowo – zachowując pamięć o dwóch Ottonach, którzy ukształtowali charakter miasta.

Otton I Wielki, od 962 roku cesarz Świętego Cesarstwa Rzymskiego Narodu Niemieckiego, był tak zachwycony swoją ulubioną rezydencją, że podarował ją swojej żonie Edycie. Dziś nadal mieszkańcy Magdeburga czczą „swojego“ Ottona a miejsce jego pochówku, Katedra Św. Maurycego i Św. Katarzyny, to najważniejszy zabytek miasta, którego potężne wieże witają przyjezdnych już z daleka. Katedra jest zaliczana do najwspanialszych zabytków w środkowych Niemczech, jest symbolem miasta, pierwszą niemiecką katedrą gotycką, bogato zdobioną rzeźbami i płaskorzeźbami. Bogato zdobiony jest również inny budynek przy rynku Domplatz: Zielona Cytadela (Grüne Zitadelle), późne dzieło artysty i architekta Friedensreicha Hundertwassera. Wzniesiona w stylu charakterystycznym dla tego austriackiego architekta stanowi niezwykły kontrast na tle statecznej katedry i wielkości centralnego placu. Mieszkańcy Magdeburga czczą również pamięć innego Ottona – Otto von Guericke, wybitnego polityka i naukowca, który przeżył tutaj ciężkie czasy w trakcie i po zakończeniu wojny trzydziestoletniej. Spędził tu 50 lat, przez które służył swojemu rodzinnemu miastu jako urbanista, protektor i burmistrz. Muzeum Otto von Guericke przypomina o geniuszu miasta. We wszystkich muzeach w Magdeburgu dużo się działo w ostatnich latach. Utworzono nowe kolekcje, uzupełniono istniejące zbiory, nie szczędzono również wysiłków ani kosztów na stworzenie Muzeum Techniki prawdziwej ekstraklasy. Więcej na stronie www.germany.travel/magdeburg

Dobra doczesne: Muzeum Sztuki w klasztorze Najświętszej Marii Panny (Kunstmuse-um im Kloster Unser Lieben Frauen)W sercu Magdeburga we wzniesionym na brzegu łaby klasztorze NMP mieści się Muzeum Sztuki. To najważniejsze miejsce prezentujące sztukę współczesną w Saksonii­Anhalt. Sale wystawo­we znajdują się w dawnym klasztorze pochodzącym z przełomu XI i XII wieku, a założonym przez magdeburskiego arcybiskupa Gerona. Oprócz ekspozycji stałej i wystaw czasowych krajowej i międzynarodowej sztuki współczesnej muzeum posiada także bibliotekę, której początki sięgają roku 1638. Jej zbiory liczą ok. 22.500 woluminów, podzielonych na 14 dziedzin, przy czym dominuje tematyka teologiczna i filologiczna. www.germany.travel/magdeburg/monastery-of-our-lady

Spuścizna Hundertwassera: Zielona Cytadela (Grüne Zitadelle)Wyraziście wkomponowuje się od 2005 roku jedno z ostatnich – i być może również najpiękniejszych – dzieł austriackiego artysty i architekta Friedensreicha Hundertwassera w kompleks barokowych fasad i nowoczesnego wzornictwa w bezpośredniej bliskości placu katedralnego (Domplatz). Po niespełna dwóch latach budowy, na powierzchni około 5000 m². można podziwiać wszystkie architekto­niczne cechy charakterystyczne dla Hundertwassera: na wieżyczkach lśnią typowe złote kule, okna zdają się wesoło tańczyć, kwieciste łąki pachną na dachach, a pofalowane podłogi unoszą gości niczym „melodia dla stóp“ po wewnętrznych dziedzińcach. www.germany.travel/magdeburg/green-citadel

Podwójna gwiazda

37

MOGUNCJA, Nadrenia­Palatynat

Moguncja – miasto Gutenberga i niemiecka królowa wina

Moguncja (Mainz) to miasto uniwersyteckie, miasto rzymian, miasto mediów, stolica regionu, miasto, którego symbolem jest romańska katedra, „czarna sztuka” Gutenberga i nadreńskie ostatki. I ogromne dziedzictwo z blisko 2.000 lat, z którego mieszkańcy Moguncji są niezwyk-le dumni. To, że do wielu dóbr kulturowych miasta należy także tradycja winiarska, czyni Moguncję jeszcze sympatyczniejszą.

Od ponad 1.000 lat nad miastem dominuje katedra moguncka. Ta majestatyczna budowla wznosi się w centrum miasta. To jeden z najważniejszych niemieckich obiektów sakralnych, którego budowę rozpoczęto około 975 roku za biskupa Willigisa. W jego cieniu rozciąga się średniowieczna Moguncja – wśród krętych, wąskich uliczek, noszących tutaj kuriozalne nazwy, jak na przykład „Nasengässchen” (dosł. Uliczka Nosowa) lub „Heringsbrun­nengasse” (dosł. „Przy Śledziowej Fontan­nie”), w wielu małych sklepikach, butikach i kafejkach w okolicach przepięknej uliczki Kirschgarten, z romantycznymi domami

szachulcowymi i Fontanną św. Marii (Marienbrunnen) pulsuje przez cały dzień życie. W godzinach popołudniowych i wieczornych widać, że Moguncja to „królowa wina”. Hesja Nadreńska (Rheinhes­sen) to największy region winiarski w kraju, a młode pokolenie winiarzy wykazuje się zaangażowaniem, wiedzą i wiarą w dokona­nie rzeczy nadzwyczajnych. Efekty ich pracy mieszkańcy Moguncji konsumują przede wszystkim w przytulnych winiarniach i knajpkach, które noszą bardzo śmieszne nazwy, jak na przykład „Klingelbeutel” („Woreczek na ofiarę”) albo „Beichtstuhl“ („Konfesjonał”). Jednym z trzech najwięk­

szych wydarzeń w mieście jest Weinmarkt, czyli winny targ. Gdy w 1946 roku zorganizo­wano go pierwszy raz po wojnie, francuskie siły alianckie podarowały miastu 100 tysięcy litrów wina, co stanowiło wielki gest pojednania i przyjaźni. Dwa pozostałe święta Moguncji to ostatki oraz czerwco­wa, trwająca zawsze cztery dni Noc Jana, niezwykłe wydarzenie kulturalne, które pierwotnie organizowano dla uczczenia pamięci Jana Gutenberga, a dziś stanowi mieszankę muzyki, starych obyczajów, małej sztuki, święta kulinarnego i oczywiście winnego. Więcej na stronie www.germany.travel/mainz

Siła wyrazu

38 www.germany.travel

Normalnie jest inaczej: mogunckie zapustyMogunckie zapusty – zwane tu „Meenzer Fassenacht“ – to piąta pora roku. Zapusty, odbywające się co roku na przełomie lutego i marca, oznaczają trzy fantastyczne dni i cztery burzliwe noce. Wtedy w mieście panuje błazeński stan wyjątkowy: zabawa, tańce, śmiechy, flirty – zaczynając od poniedziałku zapustnego (Rosenmontag) do środy popielcowej cała Moguncja jest na nogach i zamienia centrum miasta w morze kolorów. Pochód poniedziałku zapustnego ciągnie

się przez siedem kilometrów, torując sobie drogę przez pogrążony w zabawie, roztańczony tłum, który co roku przekracza 500.000 widzów. Zapusty to także część historii miasta, fenomen kulturowo­historyczny, mający jako wielkie wydarzenie społeczne od wieków swoje stałe miejsce w kalendarzu świąt i uroczystości. www.germany.travel/mainz/carnival

Tajniki czarnej sztuki – Muzeum Gutenberga (Gutenberg-Museum)Muzeum Sztuki Drukarskiej Gutenberga (Gutenberg­Museum für Druckkunst) w Moguncji to jedno z najstarszych muzeów poświęconych tematowi druku, zwanego też „czarną sztuką“. Tutaj zwiedzający poznają historię i tajniki wynalezionego przez Jana Gensfleischa Gutenberga w Moguncji druku książek. Muzeum poświęcone życiu i dziełu Jana Gutenberga powstało w roku 1900, w 500­lecie urodzin wynalazcy druku. W tej skarbnicy wiedzy drukarskiej zwiedzający mają okazję uzyskać różnorodne informacje z zakresu historii pisma i druku w działach poświęconych technice drukarskiej, sztuce edytorskiej, drukom akcydensowym, ekslibrisom, grafice i plakatom, papierowi, historii pisma. Perełką zbiorów jest znana Biblia Gutenberga, będąca jedną z najpiękniejszych drukowa­nych książek na świecie. www.germany.travel/mainz/gutenberg-museum

Archiwum Muzeum Gutenberga

39

MONACHIUM, Bawaria

40

Niektórzy nazywają to lifestylem, inni stylem życia – w Monachium obie te rzeczy pisze się wielką literą. Nie ma właściwie znaczenia, czy jest to spowodowane słynnym biało-niebieskim niebem, czy też atrakcjami miasta. w każdym razie Monachijczyk lubi pokazywać się od najlepszej strony – w ogródku piwnym, na jednym ze wspaniałych bulwarów czy na stadionie FC Bayern.

Nowoczesna światowa metropolia z sercem i długą tradycją, równie elegancka, co na luzie, tętniąca życiem, a jednak senna – Mo­nachium to niemiecka stolica stylu życia. Nie trzeba być bogatym i pięknym, aby poczuć się w Monachium jak w domu, lecz

z pewnością nie zaszkodzi. Granice są przy tym dość płynne – bogaty jest również ten, kto przechadza się po wspaniałym centrum, przysiądzie tu lub tam i po prostu rozkoszuje się atmosferą miasta. A piękno jest tak czy inaczej bardzo relatywne. Z całą jednak pewnością jednym z najpiękniejszych niemieckich rynków jest Marienplatz, samo serce Monachium ze Starym i Nowym Ratuszem. Można tu posłuchać jego słynnych dzwonów, podziwiać Hofbräuhaus i Kościół Mariacki – symbol miasta z zielonymi kopułami. Spacer po viktualien­markt to niezwykła uczta dla zmysłów. Można tu kupić wszystko, od tradycyjnych smakołyków bawarskich, po egzotyczne przysmaki. Targowanie się i handlowanie nie

należą do monachijskich zwyczajów – na­wet tego nie próbuj. Dotyczy to również eleganckich arterii handlowych – Ludwig­straße, Maximilianstraße, Kaufinger Straße i Tal. Tutaj znajdziesz wszystko, co dobre i drogie, od najnowszej mody, po piękne dzieła sztuki. Dużo taniej i znacznie weselej można spędzić czas w monachijskich dzielnicach życia nocnego – niegdyś tylko Schwabing, dziś również w okolicach Glockenbachplatz, Gärtnerplatz i Müllerstra­ße. Można tu się zabawić, jak i zrobić nietypowe zakupy, odpocząć i zobaczyć na własne oczy kulturę LGBT we wszystkich jej obliczach. Więcej na stronie www.germany.travel/munich

Monachium – gdzie życie ma najwyższy styl

Surfer na fali Izary w Angielskim Ogrodzie

FontannaMłodości

41

MONACHIUM, Bawaria

Oaza dobrego samopoczucia w milionowym mieście: Ogród Angielski (Englischer Garten)Ogród Angielski liczący ponad cztery kilometry kwadratowe powierzchni zielonej, położony na zachodnim brzegu rzeki Izara, należy do największych miejskich terenów parkowych na świecie. Jedną z głównych atrakcji i symbolem ogrodu jest Chińska Wieża ze słynnym ogródkiem piwnym. Na terenie ogrodu znajdują się również: potok Eisbach, po którym można surfować lub schowany mały amfiteatr, gdzie wystawiane są klasyczne sztuki teatralne. www.germany.travel/munich/english-garden

Rodzima zaleta: Allianz-ArenaKto kocha futbol, koniecznie powinien poczuć atmosferę zapierającego dech w piersiach stadionu Allianz­Arena. Nieważne, czy jest to mecz bundesligi, ligi mistrzów czy rozgrywki krajowe, w dziele sztuki szwajcarskich geniuszy architektury Herzoga & De Meurona każdy mecz to niezapomni­ane przeżycie. Kto razem z 70.000 kibiców chciałby doświadczyć wyjątkowego nastroju, posłuchać wbijających się w uszy śpiewów fanów i poczuć gęsią skórkę na ciele, ten znalazł się tutaj pod właściwym adresem. Zwiedzanie stadionu z przewod­nikiem daje fascynujący wgląd za kulisy jednego z najnowocześniejszych – i jak twierdzi wielu – najpiękniejszych stadionów w Europie. www.germany.travel/top100

TOP 100 aTrakCjI TurysTyCzNyCh

Miara wszystkich rzeczy: HofbräuhausSzczególnym przeżyciem tylko w Bawarii będzie wizyta na starówce przy ulicy am Platzl, gdzie znajduje się słynny dawny browar dworski Hofbräuhaus. Kiedyś był to browar, dziś jest to słynny na całym świecie piwny raj. Tu nosi się skórzane spodenki i sukienki zwane dirndl , tu pije się monachijskie piwo z litrowych kufli, typowych dla tego regionu dzbanków. I jada się tradycyjne, smaczne specjalności przyprawione niezliczoną ilością bawarskiej miłej atmosfery. Tę prawdopodobnie największą piwną gospodę na świecie codziennie ok. 30 000 gości zapełnia po brzegi, ciesząc się błogim nastrojem przy piwie. www.germany.travel/munich/hofbraeuhaus

Z radości do jazdy: świat BMW„Odkrywanie mobilności wszystkimi zmysłami!“ – w wyjątkowym w skali świata centrum wysyłkowym marka BMW odżywa. Top­lokalizacja świata BMW (BMW­Welt) w wyeksponowanym położeniu i w bliskiej odległości od centrali koncernu, Muzeum BMW i zakładów BMW powoduje szybsze bicie serca nie tylko u zachwyconych miłośników techniki. Dzięki urozmaiconej ofercie i regularnie odbywającym się zmiennym wystawom BMW­Welt łączy technikę, wzornictwo i pomysłowość ze stylem życia, dynamiką i kulturą w otoczeniu fantastycznej architektury. www.germany.travel/munich/bmw-welt

Tożsamość i kultura: Muzeum Żydowskie (Jüdisches Museum)Trzy poziomy ekspozycyjne Muzeum Żydowskiego ukazują wszechst­ronny obraz życia i kultury monachijskich Żydów. Uzupełniająca dogłębna prezentacja żydowskiej historii i religii, adresowana również do młodszej publiczności muzeum, ułatwia zwiedzającym znalezienie odpowiedzi nawet na trudne pytania. Stała ekspozycja "Głosy Miejsca Czasy" koncentruje się na historii i kulturze Żydów w Monachium. Media w siedmiu instalacjach, takie jak zarejestrowa­ne wypowiedzi świadków minionych czasów, miejsca, obrazy i obiekty, pokazują sposób postrzegania i przekazują zasady żydowskiej tożsamości aż po teraźniejszość. www.germany.travel/munich/jewish-museum

42 www.germany.travel

Wyraz ojcowskiej radości księcia: pałac NymphenburgNymphenburg został wybudowany w 1664 roku przez księcia Ferdynanda Marię jako prezent dla żony Adelajdy Sabaudzkiej z okazji narodzin długo wyczekiwanego następcy tronu Maksymiliana Emanuela. Dawna rezydencja letnia Wittelsbachów z parkiem, okazałym ogrodem i małymi, lecz pełnymi przepychu pałacami myśliwskimi Amalienburg i Badeburg zalicza się do najważniejszych pałaców królewskich w Europie. Zwiedzać można okazałe i stylowe pomieszczenia, salę bankietową, galerię piękności i park pałacowy, jedno z największych i najważniejszych dzieł sztuki ogrodowej w Niemczech. www.germany.travel/munich/nymphenburg-palace

Zabawa dla milionów: OktoberfestMonachium to piwna metropolia nr 1 – a Oktoberfest to słowo znane na całym świecie. Kiedy w 1810 roku Oktoberfest wziął swój początek z królewskiego wesela, nikomu nawet nie śniło się, że słowo to stanie się w przyszłości synonimem festynu ludowego. Od tej pory każdego roku na przełomie września i października na błoniach Theresienwie­se odbywa się największy festyn ludowy na świecie. Festyn łączy uciechę, przyjemność i tradycyjne zwyczaje z regionalną muzyką, świeżym piwem i serdeczną gościnnością. Kto chciałby się dowie­dzieć trochę więcej o historycznym pochodzeniu tego ludowego święta, od 1995 roku może wziąć udział w organizowanym na błoniach wielojęzycznym programie zwiedzania z przewodnikiem. www.germany.travel/munich/oktoberfest

Pinakothek der Moderne – raj dla miłośników sztukiPinakothek der Moderne łączy pod wspólnym dachem cztery różne zbiory – zbiory sztuki współczesnej, Państwowe zbiory Grafiki, Muzeum architektury Politechniki Monachijskiej oraz Nowe zbiory – stanowiąc zarazem część większego kompleksu muzealnego nazywanego kunstareal München, ze starą i Nową Pinakoteką (alte Pinakothek i Neue Pinakothek), muzeum Brandhorst, zbiorami sztuki antycznej, Glyptothek, städtische Galerie im lenbachhaus i właśnie Pinakothek der Moderne.

Kolekcja Sztuki Współczesnej prezentuje wszystkie kierunki tej sztuki – ekspresjonizm, fowizm, kubizm, realizm magiczny, bauhaus, surrealizm, pop art i minimalizm. Można tu podziwiać dzieła takich twórców, jak Henri Matisse, Oskar Kokoschka, Max Beckmann, Pablo Picasso, Otto Dix, Lyonel Feininger, Joan Miró, René Magritte czy Salvador Dalí, jak również prace formacji „Most“ i „Błękitny Rycerz“. Państwowe Zbiory Grafiki obejmują ok. 400 tys. pochodzących ze wszystkich epok sztuki rysunkowej i grafiki. Kolekcja Muzeum Architektury Politechniki Monachijskiej, stanowiąca zarazem pamięć historyczną wydziału, składa się z ponad 500 tys. rysunków i projektów autorstwa około 700 architektów, ponad 100 tys. zdjęć oraz modeli i materiałów archiwalnych – od Balthasara Neumanna do Le Corbusier, od Leo von Klenze do Petera Zumthora. Powstałe ponad 100 lat temu Nowe Zbiory (Neue Sammlung) są uznawane za najstarsze na świecie muzeum designu a 80 tys. obiektów z dziedziny wzornict­wa przemysłowego, sztuki użytkowej i wzornictwa graficznego uchodzi za największą na świecie kolekcję designu.

Dalsze CIekawe wyDarzeNIa w MONaChIuM:

Münchner Biennale – festiwal nowego teatru muzycznego

radikal jung – festiwal młodych reżyserów teatralnych klassik am Odeonsplatz – monachijski sen nocy letniej

Więcej ciekawych wydarzeń znajdziesz na stronie: www.germany.travel/events

CIekawe wyDarzeNIa

43

POCZDAM, Brandenburgia

Pałac Sanssouci44

Poczdam – królestwo ogrodów pomiędzy pałacami i jeziorami

Poczdam, stolica Brandenburgii, jest znany przede wszystkim ze swojej historycznej spuścizny jako dawne miasto rezydencjalne Prus z licznymi i unikatowymi pałacami i parkami. sława i chwała Prus, tradycja jako miasto wielkich budowniczych i uczonych, miejsce konferencji, która zapoczątkowała zimną wojnę – Poczdam to kultura i historia w zapierającym dech w piersiach wymiarze.

Potęga i chwała: Prusy i pałac SanssouciDo absolutnych „żelaznych punktów programu“ w dawnym mieście garnizonowym Poczdamie należy z całą pewnością pałac Sanssouci, który od 1990 roku należy do światowego dziedzictwa kulturowego UNESCO. Nazywany „pruskim Wersalem“ rokokowy pałac Fryderyk Wielki zaplanował pierwotnie jako mały domek na winnym wzgórzu, w którym chciał spędzać letnie miesiące razem ze swoimi ukochanymi psami. Dziś zwiedzający mogą odbyć tu wyjątkową podróż w czasie przez historię sztuki, kultury i architektury pruskiej Brandenburgii. I nie tylko tu, również w Nowym Pałacu (Neues Schloss), pałacu Cecilienhof, pałacu w Babelsbergu i wielu innych miejscach pruskiego dziedzictwa. www.germany.travel/unesco/sanssouci

TOP 100 aTrakCjI TurysTyCzNyCh

Przed 300 laty miasto garnizonowe Poczdam przeobraziło się w jedno z najokazalszych miast­rezydencji Europy. Pruscy królowie, a zwłaszcza Fryderyk Wilhelm I i jego syn Fryderyk II Wielki, urzeczy­wistnili w Poczdamie i jego okolicach swoje barokowe marzenie. Ich następcy dodali do obrazu miasta wspaniałe monumenty klasycyzmu. Już w 1990 roku poczdamski krajobraz kulturowy – wów­czas jeszcze na wniosek obu państw niemieckich – został wpisany na listę światowego dziedzictwa UNESCO. Za tamtych czasów obejmował on zespół parkowo­pałacowy Sanssouci, Neuer Garten, Babelsberg, Glienicke oraz Pawią Wyspę (Pfaueninsel) z jej pałacami. W 1992 roku dołączyły do nich kompleks pałacowo­parkowy Sacrow i kościół Zbawiciela (Heilandskirche), a w 1999 roku lista została ponownie rozszerzona o 14 dalszych zabytków, a wśród nich pałac i park Lindstedt, Belweder na wzgórzu Pfingstberg, Dworzec Cesarski (Kaiserbahnhof) oraz obserwatorium astronomiczne przy parku Babelsberg. Całe światowe dziedzictwo rozciąga się na ponad 500 hektarach terenów parkowych i obejmuje 150 budowli z czasów od 1730 do 1916 roku. Spacer po zabytkowym śródmieściu Poczdamu można rozpocząć od Starego Rynku (Alter Markt). Kościół św. Mikołaja (St. Nikolaikirche), Stary Ratusz (Altes Rathaus) i odbudowa­ny dawny pałac miejski, w przyszłości siedziba parlamentu Branden­burgii, tworzą do dzisiaj zabytkowy zespół o nobliwej wyniosłości. Na samym środku rynku Marktplatz stoi 16­metrowy obelisk z wizerunkami wielkich poczdamskich architektów – Knobelsdorffa, Schinkela, Gontarda i Persiusa. Za Starym Rynkiem, nieco schowany za szeregiem domów, rozpościera się Nowy Rynek z XvII i XvIII wieku, jeden z najlepiej zachowanych barokowych placów w Europie i chyba najpiękniejszy rynek w mieście. Więcej na stronie www.germany.travel/potsdam

Fabryka snów: park filmowy w Babelsbergu (Filmpark Babelsberg)Miliony zwiedzających odwiedziło już Babelsberg, gdzie narodził się film fantasy, powstał pierwszy niemiecki film dźwiękowy, unosił się „Błękitny Anioł“ a „Feuerzangenbowle“ został filmowym klasykiem. Już od ponad dziesięciu lat park filmowy w Babelsbergu zaprasza do krainy cudów filmowych i telewizyjnych. Tu można zobaczyć na żywo, jak powstaje antenowy show, audycja telewizyjna czy film fabularny. Efekty specjalne i sceny akcji codziennie wprawiają w zdumienie około 2 500 gości na trybunach. Na pobyt w parku filmowym należy przeznaczyć przynajmniej kilka godzin, aby zobaczyć wszystkie atrakcje i pokazy na żywo. www.germany.travel/potsdam/filmpark-babelsberg

pruskaRezydencja

45

SAARBRüCKEN, Saara

Pałac w Saarbrücken46

Saarbrücken – sztuka relaksu

saarbrücken – przemiłe miasto z żywiołową sceną kulturalną, barokową architekturą, francuską atmosferą i charakterystycznym dla całego regio-nu saarland sposobem życia, stolica regionu i ośrodek uniwersytecki, centrum gospodarcze i miasto targowe. Metropolia nad saarą leży w centrum obszaru położonego na granicy trzech państw. jest miastem pełnym swobody i radości, w którym można poczuć się naprawdę dobrze.

W swej 1000­letniej historii Saarbrücken prze­żywało zmienne losy. Barokowe dzieła budowniczego Friedricha Joachima Stengla, których najlepszymi przykładami może być pałac i Plac Zamkowy (Schlossplatz), świadczą o okresie rozkwitu miasta w XvIII wieku. Z murów pałacowych rozciąga się najpiękniej­szy widok na Kościół św. Ludwika (Ludwigskir­che), uchodzący za sztandarowe dzieło Stengla. To jeden z najwierniejszych barokowi i najpiękniejszych kościołów ewangelickich w Niemczech. Innymi zabytkami wielkiej rangi są neogotycki ratusz, budynek Dyrekcji

Kopalni (Bergwerksdirektion), której twórcami byli Walter Gropius i Heino Schmieden, czy wzniesiony przez Stengla kościół św. Jana (Kirche St. Johann), wyniesiony do rangi bazyliki mniejszej („basilica minor”). Sercem Saarbrücken jest Rynek św. Jana (St. Johanner Markt) z butikami, bistrami, restauracjami i malowniczymi zaułkami. Można tu pospacerować leniwie, przysiąść gdzieś spokojnie i po prostu odpocząć. Centralnym punktem atrakcyjnego deptaku jest słynna studnia, również dzieło Stengla. 15 minut pieszo stąd, w najstarszej części Saarbrücken,

St. Arnual, wśród średniowiecznych kamieni­czek, wznosi się gotycki kościół kolegiacki z XIII wieku. W ogóle dzielnice miasta, jak choćby Mainzer Strasse czy Nauwieser, są bez wyjątku niezwykle przytulne i tchną niezmąconym spokojem, rozsiane wszędzie śliczne ogródki piwne i kulinarna finezja, panująca wokół francuska atmosfera, dodają miastu wyjątkowego, niepowtarzalnego uroku. Jak mówią mieszkańcy Saarbrücken, „najważniejsze, to dobrze zjeść”, i to stanowi kwintesencję regionu. Więcej na stronie www.germany.travel/saarbruecken

Kościół św. Ludwika – klejnot architektury protestanckiejKościół św. Ludwika (Ludwigskirche), którego budowę ukończono w 1775 roku, to jeden z najważniejszych i najpiękniejszych kościołów ewangelickich w Niemczech, uznawany za główne dzieło budowni­czego Friedricha Joachima Stengela. Kościół stoi w centrum placu Ludwigsplatz, stanowiąc jego najdoskonalszą budowlę – i wraz z okolicznymi pałacami i kamienicami tworzy barokowy zespół najwyższej rangi. Po zniszczeniach w 1944 roku obiekt został starannie odrestaurowany. Zarówno bielone wnętrze ze stallą książęcą i bogato zdobionymi ornamentami, jak również zdobiona płaskorzeźbami elewacja z piaskowca, dzięki której kościół promie­nieje już z zewnątrz. www.germany.travel/saarbruecken/ludwigskirche

Bonus

A teraz do kopalni: huta żelaza w Völklingen (Völklinger Hütte)W dół prowadzą ciemnie przejścia hali Möllerhalle z Ferrodro­mem, a w górze widać platformę widokową umieszczoną na wielkim piecu. Zwiedzanie terenów zabytku UNESCO völklinger Hütte, to prawdziwa przygoda. Multimedialna wycieczka po obszarze tej aglomeracji wysyła zwiedzających w podróż w czasie i ukazuje okres od początków huty do dnia dzisiejszego. Ofertę wzbogacają stałe wystawy oraz imprezy kulturalne, organizowa­ne na terenie huty. W Europejskim Centrum Sztuki i Kultury Przemysłowej niezauważenie upłynie cały dzień. www.germany.travel/unesco/voelklingen-ironworks

TOP 100 aTrakCjI TurysTyCzNyCh

sympatii

47

SCHWERIN, Mecklemburgia­Pomorze Przednie

Zamek Schwerin48

Schwerin – miasto siedmiu jezior i wielkiej sztuki

schwerin zamieszkały przez mniej niż 100 tys. mieszkańców to najmniejsza niemiecka stolica kraju związkowego. Miasto jest położone pośród terenów zurbanizowanych, a jednocześnie w otoczeniu malowniczych jezior, w których, niczym w lustrze, przeglądają się chmury wędrujące po północnym niebie oraz symbol miasta – zamek schweriński. Idealny symbol – lekki, jasny i przyjazny – jak samo miasto.

Jak z bajki: zamek w Schwerinie (Schweriner Schloss) Zamek w Schwerinie (Schweriner Schloss) w romantycznej lokalizacji, majestatycznie i bajecznie pięknie położony na małej wysepce na jeziorze Schweriner See, był przez długi czas rezydencją książąt i wielkich książąt meklemburskich i zalicza się do najważniejszych budowli z okresu historyzmu w Europie – to bajkowy pałac z kopułami, wieżami i wieżyczkami, który wraz z otaczającym go jeziorem Schweriner See jest motywem fotograficznym numer jeden. W pałacu mieści się Muzeum Pałacowe (Schloss­Museum), które koniecznie trzeba odwiedzić. Niezapomnianych wrażeń dostarczy także spacer po ogrodzie zamkowym, założonym w stylu angielskiego ogrodu krajobrazo­wego, a także po barokowym ogrodzie pałacowym. www.germany.travel/schwerin/schwerin-castle

TOP 100 aTrakCjI TurysTyCzNyCh

Królestwo jeziorPierwsze wzmianki o zamku na samym środku jeziora pochodzą już z 965 roku, lecz dopiero po 1160 roku miała miejsce faktyczna lokacja miasta i odbudowa zamku, znanego dziś na całym świecie jako Zamek Schweriński. Kilka lat później zostaje ufundowana katedra, jedyny średniowieczny zabytek architektoniczny Schwerinu, który przetrwał przez wiele stuleci, zmieniając swoje oblicze. Ze względu na brak miejsca pierwsza katedra została wyburzona w całości z wyjątkiem wieży. Również poświęcona w 1248 roku romańska siedziba biskupstwa

już wkrótce przestała spełniać rosnące wymagania: książę Schwerinu Henryk I przywiózł z wyprawy krzyżowej relikwie Krwi Pańskiej – krople krwi Chrystusa. Relikwie te wymagały godnego miejsca, które wytrzyma tłumy pielgrzymów. W ten sposób już około 1270 roku wybudowano nową katedrę, która stała się niebawem jednym z najważniejszych kościołów pielgrzymkowych na północnym wschodzie Rzeszy Niemieckiej. Miasto Siedmiu Jezior, Florencja Północy, miasto katedralne, miasto–rezydencja: dzisiaj Schwerin ma wiele imion. A każde z nich jest

adekwatne, ponieważ miasto przedstawia sobą prawdziwą harmonię natury i architek­tury, większej i mniejszej sztuki oraz świadectw swojej długiej historii. Kto pospaceruje po brukowanym rynku, zajrzy w małe zaułki na starówce, kto w centralnej stolicy miasta Schelfstadt zobaczy największy zabytkowy kompleks miasta, kto pozwoli zdumionym oczom prześliznąć się po sylwetce zamku, ten szybko spostrzeże, że w Schwerinie jest wiele do zobaczenia i przeżycia. Więcej na stronie www.germany.travel/schwerin

Cud natury: krajobraz jezior Schwerinu (Schweriner Seenlandschaft)Miasto Schwerin położone jest w gęsto zalesionej krainie jezior, nad jeziorem Schweriner See. Ale nie tylko nad nim jednym – także nad jeziorami: Burgsee, Fauler See, Grimkesee, Heidensee, Große Karausche, Lankower See, Medeweger See, Neumühler See, Ostorfer See, Pfaffenteich oraz Ziegelsee. Schweriner See jest jednym z największych jezior w Niemczech, Ziegelsee jest ulubionym rewirem żeglarzy, a Ostorfer See to klasyczne kąpielisko. Ale w tym wodnym El Dorado można uprawiać praktycznie każdy rodzaj sportów wodnych. A ze swoją dziewiczą przyrodą krajobraz jezior prezentuje się nie tylko amatorom sportów wodnych od swojej najpiękniejszej strony. www.germany.travel/schwerin/lakeland-region

49

Siła

STUTTGART, Badenia­Wirtembergia

samochodami można jeździć. lub o nich marzyć. Dla obu tych rzeczy stuttgart to chyba najlepszy adres. są tu produkowane samochody o światowej renomie. w żadnym innym miejscu historia motoryzacji nie jest tak żywa, jak tutaj. Marzenia na czterech kołach – w stuttgarcie stają się one wspaniałą rzeczywistością.

Samochód ma wielu ojców, lecz tylko jedną stolicę. To Stuttgart. Od dnia, gdy Gottlieb Daimler i Wilhelm Maybach w szklarni przerobionej na warsztat skonstruowali pierwszy lekki, szybkoobrotowy silnik benzynowy. Miało to miejsce w 1885 roku i od tego czasu gwiazda Stuttgartu świeci

jasno nad światem motoryzacji. Szczególnie jasno świeci oczywiście w Muzeum Mercedes­Benz, jedynym na świecie muzeum prezentującym całą historię motoryzacji. Już na zewnątrz robi wrażenie futurystyczna bryła budynku muzeum. Po wejściu do środka, w obliczu 160 samochodowych dzieł, na twarzach gości maluje się czysty zachwyt. Inne wspaniałe eksponaty stoją w Classic Center Fellbach, między innymi absolutny klasyk 300 SL z drzwiami otwierającymi się do góry. Kolejną słynną marką jest oczywiście Porsche – a legendy prezentowane w Muzeum Porsche również wzbudzają błysk zachwytu w oczach. Niezwykłym

miejscem szczególnie dla fanów zabyt­kowych samochodów jest Meilenwerk na zabytkowym dawnym lotnisku, który wspólnie z hotelem v8 oferuje wspaniałą oprawę dla samochodów zabytkowych, ich pielęgnację i piękne akcesoria. Co roku w marcu do Stuttgartu zjeżdżają miłośnicy zabytkowych samochodów z całego świata na Retro Classic, czyli chyba najpiękniejsze niemieckie targi motoryzacyjne. Retro Classic meets Barock, czyli ekskluzywny zlot oldtimerów w malowniczej scenerii pałacu Ludwigsburger Schloss, buduje most do całkiem innej, fascynującej kultury. Więcej na stronie www.germany.travel/stuttgart

Stuttgart – najlepsze połączenie kultury i motoryzacji

Muzeum Mercedes-Benz

napędowa

50

51

STUTTGART / SINDELFINGEN, Badenia­Wirtembergia

Marzenia i tancerze: Balet Stuttgarcki (Stuttgarter Ballett)Cudowny stuttgarcki balet ma długą i bogatą w tradycje historię, sięgającą roku 1609. Wielcy choreografowie uczynili ze Stuttgartu w XvIII, XIX i XX wieku jeden z najbardziej cenionych ośrodków tańca w Europie. W 1961 roku John Cranko został mianowany dyrektorem baletu i choreografem i w ciągu dwunastu kolejnych lat swojej pracy nie tylko zapisał jeden z najwspanialszych rozdziałów w historii stuttgarckiego baletu, ale zdobył też miejsce w szeregach najznamie­nitszych choreografów świata. Od ponad 40 lat stuttgarcki balet zalicza się do wiodących zespołów na świecie. www.germany.travel/stuttgart/ballet

Marzenia na czterech kołach: Mercedes Benz i Porsche Motoryzacyjne marki klasy premium – Daimler Benz i Porsche ­ właśnie w Stuttgarcie rozpoczęły swoje bezprecedensowe kariery. Odwdzięczyły się miastu dwoma spektakularnymi muzeami. W niezwykle ciekawym architektonicznie budynku Muzeum Mercedes Benz poznajemy przełomowe momenty w historii mobilności. Na dziewięciu poziomach ponad 1500 eksponatów dokumentuje historię marki. Legenda Porsche zadomowiła się w Zuffenhausen, w Muzeum Porsche. Utrzymane w białej tonacji muzeum, którego bryła spoczywa tylko na trzech podporach, sprawiając wrażenie pływającej, wywoływała sensację swoją śmiałą architekturą już na etapie budowy. www.germany.travel/top100

TOP 100 aTrakCjI TurysTyCzNyCh

Cannstatter Volksfest: największy festyn w SzwabiiCo roku we wrześniu w stuttgarcie obchodzone jest największe święto w Badenii-wirtembergii, uznawane za drugi co do wielkości (po Oktoberfest w Monachium) festyn ludowy na świecie. szwabi to naród niezwykle oszczędny. lecz podczas Cann statter Volksfest wszystko się zmienia. Gościnność i radość, serdeczność i tradycja – tutaj wszystkiego jest w nadmiarze. www.germany.travel/events

CIekawe wyDarzeNIa

Raj dla smakoszy w stylu secesji – hale targoweStuttgarckie hale targowe (Markthalle) zostały wybudowane już w 1914 roku w stylu secesji i są uznawane za jedne z najpiękniejszych budynków z tej epoki. Tutaj w powietrzu unosi się woń egzotycznych przypraw, wokół słychać wielokulturowy gwar, a na powierzchni 4.800 m² stoiska ciasno stoją koło siebie. Codziennie w halach oferuje się kwiaty, owoce, jarzyny, ryby, mięso i wypieki. W tym raju obfitości rozkoszy dla podniebienia i wyszukanego stylu życia można przy wyśmienitej kawie z mleczną pianką lub którymś ze szwabskich specjałów w jednej z restauracji spokojnie poobserwować handlowy ruch. www.germany.travel/stuttgart/market-halls

52 www.germany.travel

Tam, gdzie leży prawda: Wędrowny Szlak Wina (Weinwanderweg) w mieścieKto chciałby wybrać się na "Winzers Rappen", ten trafił pod właściwy adres w Stuttgarcie, "metropolii między lasem a winoroślą". Tutaj winogrona rosną już kilka metrów od głównego dworca kolejowego na słonecznych stokach i zboczach doliny Neckaru. Stolica kraju związkowego może poszczycić się długą tradycją winiarską, która wciąż jest żywa dzięki wycieczkom po winnicach, licznym festynom i dożynkom winnym oraz ulubionemu przez mieszkańców Stuttgartu Festiwalowi Wina. Na Wędrownym Szlaku Wina można cudownie poznawać pagórkowaty krajobraz winorośli – łącznie z jej wyśmienitym owocem w postaci płynnej. www.germany.travel/stuttgart/winetrail

Wizyta w Sindelfingen oznacza zarazem wizytę u marki Mercedes Benz. A zatem każdy, kto chce zobaczyć główną fabrykę samochodo­wego koncernu, musi udać się na przedmieścia Stuttgartu do Sindelfingen. Kto zaś chce jedynie podziwiać śliczne, szwabskie miasteczko, temu również opłaci się zboczyć nieco z drogi. A poza tym można tu również zrobić wspaniałe zakupy: przez długie lata miasteczko było ośrodkiem niezliczonych zakładów tkackich, a nawet jeszcze dzisiaj funkcjonuje tu wiele małych, ale bardzo dobrych firm odzieżowych.

sindelfingen – wielki przemysł i domy z muru pruskiego

Wiele cech typowej szwabskiej serdeczności zachowało się w Sindel­fingen nieco dłużej niż gdziekolwiek indziej, ponieważ miasteczko bardzo późno zaczęło rozrastać się od swojego średniowiecznego rdzenia z charakterystyczną zabudową szachulcową. Rozwój przemysłu postępował tu bardzo niemrawo – do czasu, gdy spółka Daimler­Motorbenz­Gesellschaft wybudowała w Sindelfingen w 1915 roku swoją fabrykę. Po tym fakcie, w ciągu zaledwie kilku dziesięcioleci miasto przekształciło się w nowoczesny ośrodek przemysłowy. Rozwojowi temu towarzyszyła szybka rozbudowa infrastruktury, a gdy w 1970 roku dochody strzeliły w górę, niektóre przejścia dla pieszych zaczęto wykonywać nawet z marmuru Carrara.

O tych i innych aspektach historii miasta opowiada Muzeum Miasta (Stadtmuseum), ulokowane w Starym Ratuszu (Altes Rathaus), pochodzącym z 1478 roku, oraz przyległym Domu Solnym (Salzhaus) z 1592 roku. Na rynku, gdzie stoi Średni Ratusz (Mittleres Rathaus), na uwagę zasługuje Fontanna Przyjaźni, wokół której stoi sześć dalszych fontann symbolizujących sześć miast partnerskich Sindelfingen. W Starym Ratuszu, w dzielnicy miasta Maichingen, mieści się część Galerii Miejskiej (Städtische Galerie), Muzeum Schauwerk, otwarte w 2010 roku, prezentuje niemiecką i międzynarodową sztukę od lat sześćdziesiątych ubiegłego wieku do teraźniejszości. Interesujące są też wystawy przedstawiające historię industrializacji: na przykład w Muzeum Tkactwa (Webereimuseum) w Starej Szkole Tkactwa (Alte Webschule) lub w dawnej drukarni kart perforowanych koncernu IBM, w której od 1994 roku mieści się „Dom Historii Przetwarzania Danych IBM” („Haus zur Geschichte der IBM Datenverarbeitung”): to, co jeszcze nie tak dawno było synonimem przyszłościowych technologii, dzisiaj znajduje się już w muzeum. www.germany.travel/sindelfingen

Outletcity Metzingen – najlepsze zakupy w eleganckim otoczeniuHistoria jednego z najlepszych w całej Europie outletów odzieżowych sięga lat siedemdziesiątych, gdy w malowniczym miasteczku Metzingen powstał sklep firmowy marki Hugo Boss. Dzięki niezwykłemu połączeniu mody, designu, oferty kulinarnej, sklepów i architektury OUTLETCITY METZINGEN przyciąga co roku ponad 3,5 miliona klientów z całego świata. Ponad 60 najlepszych marek w eleganckich outletach, całoroczne obniżki cen od 30% do 70% oraz kompleksowa oferta dodatkowa, od opieki nad dziećmi, po specjalną linię autobusową, zapewniają szczególne wrażenia z zakupów – blis­ko Stuttgartu i z dobrymi połączeniami komunikacyjnymi ze wszystkich kierunków. www.germany.travel/stuttgart/outlet-city-metzingen

53

WIESBADEN, Hesja

Wiesbaden – gdzie wyjątkowość jest tak normalna

wiesbaden to miasto w wersji luksusowej, można powiedzieć: „szlachetnie urodzone” pośród niemieckich metropolii. O wysokiej kulturze i najlepszych manierach, pełne klasy i elegancji. To jeden z najwytworniejszych kurortów o najdłuższej tradycji – oaza sPa europy. Tutaj wszystko odbywa się na najwyższym poziomie – bez względu na to, czy jest to spożywanie posiłków, spacerowanie, czy korzystanie z innych atrakcji.

Pozwolić sobie na luksus – to jeden z najleps­zych powodów, aby przyjechać do Wiesbaden. Zwłaszcza, jeśli chodzi o zdrowie. Lecznicza moc gorących źródeł o temperaturze niespadającej poniżej 26 stopni była słynna już za czasów rzymskich. Dzięki niej Wiesba­den stał się symbolem kurortu. Kilka hoteli, które dysponują własnymi źródłami termalnymi i innymi atrakcjami zdrowotnymi, oferuje niewyobrażalny luksus, jednak prawdziwym ukoronowaniem jest wizyta w Kaiser­Friedrich­Therme na terenie starej rzymskiej łaźni parowej. To kompleks saun

o powierzchni 1,5 tys. metrów kwadratowych, w którym goście są rozpieszczani zgodnie ze wszystkimi zasadami sztuki. Rozrywkę na wysokim poziomie oferuje dom uzdrowis­kowy, leżący w przepięknym parku w stylu angielskim w otoczeniu różnych wspaniałych budynków, jak i słynne kasyno, w którym z pewnością niejeden spocił się z nerwów. Ciągnące się przez 129 metrów Kurhauskolon­naden, czyli najdłuższe w Europie kolumnady oraz Theaterkolonnaden z otwartym w 1894 roku Heskim Teatrem Państwowym dopełniają ofertę uzdrowiskową i kulturalną

najwyższej klasy. Lecz życiem można się rozkoszować nie tylko tutaj, lecz w całym Wiesbaden. Potwierdza to każdy spacer po wrysowanej w ramy Historycznego Pięciokąta (Historisches Fünfeck) starówce. Począwszy od placu Schlossplatz z pałacem książąt Nassau i najstarszym budynkiem w centrum, Starym Ratuszem z 1610 roku. Wzdłuż wschod­niej granicy Historycznego Pięciokąta przebiega elegancka ulica Wilhelmstraße, która jest obecnie ekskluzywną arterią handlową i kulturalną. Więcej na stronie www.germany.travel/wiesbaden

Trójdźwięk w podniosłym tonie: dom zdrojowy, tężnie i kasynoDom Zdrojowy (Kurhaus) tworzy fantastyczne ramy dla krajowych i międzynarodowych kongresów, zjazdów, konferencji, wystaw, seminariów i imprez kulturalnych. Elegancki budynek stoi w rozległym parku, w towarzystwie wspaniałych, zabytkowych budowli. Dwanaście sal i salonów rozmaitej wielkości i w różnych stylach, restauracje i jedno z najstarszych kasyn w Europie – a wszyst­ko to pod jednym dachem. Cesarz Wilhelm II nazwał to miejsce „najpiękniejszym domem zdrojowym świata“, gdy przybył na jego otwarcie w 1907 roku. To prawda, w Termach Cesarza Fryderyka (Kaiser­Friedrich­Therme) można poczuć się rzeczywiście jak cesarz. www.germany.travel/wiesbaden/kurhaus

Nadaje ton: Festiwal Muzyczny Rheingau (Rheingau Musik Festival)Każdego roku od końca czerwca do końca sierpnia Festiwal Muzyczny Rheingau zamienia czarodziejską mocą swych dźwięków cały region między Frankfurtem, Wiesbaden, Rüdesheim i Lorch w jedną wielką estradę koncertową międzynarodowej rangi. Koncertowe lato, które od ponad 20 lat prezentuje w ponad 150 koncertach artystów światowej sławy w nieporównywalnej atmosferze regionu Rheingau, należy do wiodących festiwali w całym regionie – i daleko poza jego granicami. www.germany.travel/wiesbaden/rheingau-music-festival

myślenieAmbitne

54 www.germany.travel

myślenie

Dom Zdrojowy 55

AACHEN, Nadrenia Północna­Westfalia

Akwizgran – europejskie miasto pod znakiem katedry

akwizgran to miasto, które kocha, wyobraża i czuje europę. To europa w pigułce – miasto leżące centralnie na granicy trzech państw, od czasów karola wielkiego wyznające duchowe korzenie, wartości i ideały kontynentu, a dziś miasto Narody karola wielkiego, przyznawanej od 1950 roku wybitnym osobistościom i instytucjom za zasługi w promowaniu pokoju i jedności w europie.

Symbolem miasta i monumentalnym świadectwem dawnej świetności Europy jest katedra Aachener Dom. Już około roku 800, czyli roku koronacji Karola Wielkiego, ukończono jej budowę jako kaplicy pałacu cesarskiego. Była pierwszą katedrą w Europie Północnej i przez wiele stuleci kościołem koronacyjnym prawie wszystkich niemieckich króli. Choć słowo „ukończono“ nie jest może najtrafniejsze – katedra była regularnie rozbudowywana. W 1414 roku powstała na przykład monumentalna hala chóralna, majstersztyk gotyku, której okna o wysokości 27 metrów były najwyższe w tej epoce. Skarbiec Katedry Akwizgrańskiej kryje najważniejsze skarby kościelne na północ od Alp, między innymi Krzyż Lotara, pozłacane częściowo popiersie Karola Wielkiego oraz sarkofag, w którym prawdopodobnie pochowano w 814 roku Karola Wielkiego. Katedra i Skarbiec znajdują się na trasie wiodącego przez miasto historyczne­go szlaku Charlemagne. Na szklaku znajduje się szereg wybitnych budynków, na przykład dom Löwenstein czy pałac Büchela, który do 1752 roku pełnił funkcję miejskiej hali zbożowej. Każda stacja szlaku jest poświęcona innemu tematowi – historii, nauce, Europie, religii, władzy, gospodarce i mediom. Aż kusi, aby jedną stację poświecić jeździectwu, gdyż mieszkańcy Akwizgranu są tak zafascynowani tym eleganckim sportem. Aachener Concours Hippique International Officiel (CHIO) to organizowany co roku, jeden z najważniejszych turniejów jeździeckich na świecie. Miasto słynie również ze swych wielkich imprez, odbywających się w hali jeździeckiej przed 50­tysięczną publicznością. Więcej na stronie www.germany.travel/aachen

Na końskim grzbiecieZnaleziona tutaj skamieniałość sprzed około 30 000 lat świadczy o późniejszym zamiłowaniu mieszkańców Akwizgranu do jeździectwa. Innymi słowy: pierwszy akwizgrańczyk musiał być koniem. Liczące 40 kilometrów trasy do konnej jazdy w mieście, 22 kryte ujeżdżalnie, 134 stajnie i stadion jeździecki, który może pomieścić 50 000 widzów – to może być tylko w Akwizgranie. Odbywające się rokrocznie międzynarodowe zawody hipiczne CHIO w Akwizgranie są największym światowym świętem dla miłośników jeździectwa – a także dla ludzi, którzy chętniej wybierają się w drogę na rowerze lub pieszo. www.germany.travel/aachen/chio

Katedra akwizgrańska (Aachener Dom)Najstarsza katedra północnej Europy, miejsce pochówku Karola Wielkiego, wpisana w 1978 roku jako pierwszy niemiecki obiekt na listę światowego dziedzictwa UNESCO, kryje w sobie wyjątkowe skarby sztuki, wśród nich krucyfiks św. Lothara, srebrne, częściowo pozłacane popiersie Karola Wielkiego i wiele innych dzieł sztuki, nierzadko liczących nawet 1 200 lat. Katedra składa się z trzech części, z których najstarsze jest centrum wybudowane w czasach karolińskich w formie oktogonu. Następnie rozbudowano Westwerk, a potem ukończono gotyckie prezbiterium. Swój obecny kształt katedra zawdzięcza działalności wielu cesarzy i królów, jest wspaniałym zbiorowym dziełem sztuki, które powstawało przez całe stulecia. www.germany.travel/unesco/aachen-cathedral

TOP 100 aTrakCjI TurysTyCzNyCh

Siłaskoku

56 www.germany.travel

Meredith Michaels-Beerbaum na swoim koniu Checkmate 57

AUGSBURG, Bawaria

Augsburg – dawny splendor i wielkie pieniądze

Miasto Mozarta, augsburg, jest jednym z miast o największym znaczeniu historycznym w Niemczech. I jednym z najpiękniejszych. kto spacerując starymi ulicami popuści nieco wodze fantazji, ten zrozumie, jakie znaczenie musiał mieć augsburg w czasach dynastii bankierów i kupców Fuggerów – jako wybitne miasto finansjery, międzynarodowa metropolia handlowa oraz ośrodek kultury i sztuki.

Przez długi czas miasto wywierało ogromny wpływ na historię Niemiec i Europy. Augsburg zawsze był trochę zamożniejszy, wspanialszy i bardziej imponujący niż inne miasta. Okazałe fontanny, szacowne domy cechowe, piękne kościoły i oczywiście ratusz, chyba najważniejsza świecka budowla z okresu renesansu na północ od Alp, tworzą obraz miasta o rzadko spotykanej intensywności. Również późniejsze epoki odcisnęły swoje piętno na mieście. Przede wszystkim świadectwa baroku, rokoko oraz późniejszej secesji czynią z każdego spaceru po mieście przeżycie szczególnego rodzaju. Już w średniowieczu okazałe budowle

sakralne budziły zdumienie u podróżnych, przybywających do miasta. Na przykład kate­dra z pięknymi, wykonanymi z brązu drzwiami, które dzisiaj mają już blisko 1.000 lat, czy bazylika św. Ulryka i Afry (Basilika St. Ulrich und Afra), wzniesiona ku czci dwojga świętych patronów miasta. Z pewnością zdumienie budziło również bogactwo rodziny Fugger, której w ciągu zaledwie trzech pokoleń udało się wejść na sam szczyt, stając się światową potęgą kapitału. Imperium handlowe i bankowe Fuggerów rozciągało się od Adriatyku po Morze Północne, od Atlantyku po wschód Europy. Jakob Fugger i jego bracia pozostawili po

sobie w mieście kilka pierwszych budowli renesansowych na północ od Alp – Fuggerei, pierwsze na świecie osiedle socjalne, czy Kaplicę Fuggerów w Kościele św. Anny. O ile już Jakob Fugger zbił niezwykły majątek, to jego siostrzeniec przebił go wielokrotnie – Anton Fugger uchodził w połowie XvI wieku za najbogatszego człowieka na świecie. Mogło to z pewnością budzić chciwość, dlatego Augsburg był otoczony wielkimi fortyfikacjami i miejskim murem obronnym, których liczne fragmenty zachowały się do dziś. Więcej na stronie www.germany.travel/augsburg

Historia sukcesu

58 www.germany.travel

Piękne mieszkanie dla biednych – FuggereiW 1521 roku bogaty kupiec Jakob Fugger ufundował osiedle mieszkal­ne Fuggerei. Mieszkały tu pracowite rodziny, które nie ze swej winy popadły w biedę. Tutaj zaoferowano im w pełni wyposażone mieszkania. Osiedlowy kompleks z ośmioma uliczkami i trzema bramami jest swoistym miastem w mieście. Osiedle obejmuje 67 dwukondygnacyjnych domów i 147 mieszkań, posiada własny kościół, fontannę, miejskie mury i bramy. Do dzisiaj bramy są co wieczór zamykane o godz. 22.00. I nadal miesięczny czynsz za mieszkanie (bez opłat eksploatacyjnych) wynosi nominalną równowartość guldena reńskiego, czyli 88 centów. www.germany.travel/augsburg/fuggerei

Niemiecki Festiwal Mozarta w AugsburguFestiwal Mozartowski organizowany w mieście Mozarta augsburgu ukazuje pełne napięcia kontrasty między klasyką a modernizmem. Bowiem tu w 1710 roku urodził się leopold Mozart – i również tu do dziś jest czczony. Od 1952 roku Festiwal Mozartowski poprzez liczne spektakle, moderowane koncerty, otwarte próby i warsztaty przypomina o tej słynnej rodzinie muzyków, która nigdy nie straciła związku z rodzinnym miastem ojca. www.germany.travel/events

CIekawe wyDarzeNIa

Kongress am Park

Kongres am Park Augsburg – konferencje jako przeżycieUrocze kontrasty zabytkowego centrum kongresowego między prostoliniowością a praktyczną rzeczowością na tle miękkich form, artystycznego wyrazu i przyrody otaczającej budynek tworzą niezwykłą scenerię na koncerty, imprezy i kongresy. Poza dużą salą mieszczącą nawet 1.430 osoby znajduje się tu również mała sala na 330 osób, dwa słoneczne hole wystawiennicze z dojściem do parku oraz siedem dalszych pomieszczeń konferencyjnych. Perfekcyjnym dopełnieniem oferty jest sąsiednia restauracja, ogródek piwny w parku oraz podziemne dojście do hotelu. www.germany.travel/augsburg/kongress-am-park

59

JEDNO Z NAJBARDZIEJ FASCYNUJĄCYCH MIAST W NIEMCZECH

AUGSBURGW Augsburgu napisana została europejska historia:miasto to będące jednym z najstarszych w Niemczechzało�yli Rzymianie. Dom Bankowy Fuggerów uprawiałwielką politykę i finansował cesarzy oraz królów DomuHabsburgów. Jakub Fugger zlecił budowę pierwszej nie-mieckiej budowli renesansowej – kaplicy Fuggerów wkościele Św. Anny. Ufundowane przez niego w roku 1521,znane na całym świecie osiedle Fuggerei jest dziśnajstarszym na świecie osiedlem o charakterze socjalnym.Z Augsburga pochodzą przodkowie oraz ojciec WolfgangaAmadeusza Mozarta. W „niemieckim Manchesterze“Rudolf Diesel skonstruował silnik nazwany jego nazwi-

Regio Augsburg Tourismus GmbH Schießgrabenstraße 14 86150 AugsburgTelefon 08 21/5 02 07-0 Telefax 08 21/5 02 07-45www.augsburg-tourismus.detourismus@regio-augsburg.de TOURISMUS

REGIOAUGSBURG

skiem. W Starym Mieście urodził się Bert Brecht: lataspędzone w Augsburgu ukształtowały pisarza i jegoutwory. Znajdują się tu pasujące do wielkiej historii miastaConfessio Augustana i Pokoju Augsburskiego wartezobaczenia obiekty – począwszy od katedry poprzez rene-sansowy ratusz i Augsburski Teatr Lalek a� po wspaniałąró�norodność muzeów. Augsburg jest równie� perłąSzlaku Romantycznego oraz członkiem Historic Highlightsof Germany.

www.augsburg-tourismus.dewww.concret-wa.de · Foto: Wolfgang B. Kleiner

Anzeige_DZT_210x144mm_PL.qxp:Anzeige Image 210x146mm 16.01.2013 17:08 Uhr Seite 1

SHOPPING’S EVEN MORE FUN NOW IN NRWTake your pick! Königsallee in Düsseldorf, Limbecker Platz in Essen, CentrO in Oberhausen or Schildergasse in Cologne. North Rhine-Westphalia is a genuine shopper’s paradise. And for everyone who’d like to experience this all live, there’s now another highlight: the NRW WELCOME BOX. Save money when you go shopping with this book of vouchers, and it even includes a free day-rover ticket for bus and rail. Fashion studios, jewellery designers or specialist stores: the choice is yours! Or relax and take time out in a café, restaurant or bar. With the NRW WELCOME BOX you will experience the complete diversity of shopping in NRW. Get the NRW WELCOME BOX when you book selected packages at WWW.DEIN-NRW.DE/STAEDTE.

GREAT

DISCOUNTS

WITH THE

FREE NRW

WELCOME BOX

With the kind support of

465006_NRWCard_Anzeige_Lebendige_Staedte_210x144_RZ.indd 2 28.01.13 15:00

JEDNO Z NAJBARDZIEJ FASCYNUJĄCYCH MIAST W NIEMCZECH

AUGSBURGW Augsburgu napisana została europejska historia:miasto to będące jednym z najstarszych w Niemczechzało�yli Rzymianie. Dom Bankowy Fuggerów uprawiałwielką politykę i finansował cesarzy oraz królów DomuHabsburgów. Jakub Fugger zlecił budowę pierwszej nie-mieckiej budowli renesansowej – kaplicy Fuggerów wkościele Św. Anny. Ufundowane przez niego w roku 1521,znane na całym świecie osiedle Fuggerei jest dziśnajstarszym na świecie osiedlem o charakterze socjalnym.Z Augsburga pochodzą przodkowie oraz ojciec WolfgangaAmadeusza Mozarta. W „niemieckim Manchesterze“Rudolf Diesel skonstruował silnik nazwany jego nazwi-

Regio Augsburg Tourismus GmbH Schießgrabenstraße 14 86150 AugsburgTelefon 08 21/5 02 07-0 Telefax 08 21/5 02 07-45www.augsburg-tourismus.detourismus@regio-augsburg.de TOURISMUS

REGIOAUGSBURG

skiem. W Starym Mieście urodził się Bert Brecht: lataspędzone w Augsburgu ukształtowały pisarza i jegoutwory. Znajdują się tu pasujące do wielkiej historii miastaConfessio Augustana i Pokoju Augsburskiego wartezobaczenia obiekty – począwszy od katedry poprzez rene-sansowy ratusz i Augsburski Teatr Lalek a� po wspaniałąró�norodność muzeów. Augsburg jest równie� perłąSzlaku Romantycznego oraz członkiem Historic Highlightsof Germany.

www.augsburg-tourismus.dewww.concret-wa.de · Foto: Wolfgang B. Kleiner

Anzeige_DZT_210x144mm_PL.qxp:Anzeige Image 210x146mm 16.01.2013 17:08 Uhr Seite 1

SHOPPING’S EVEN MORE FUN NOW IN NRWTake your pick! Königsallee in Düsseldorf, Limbecker Platz in Essen, CentrO in Oberhausen or Schildergasse in Cologne. North Rhine-Westphalia is a genuine shopper’s paradise. And for everyone who’d like to experience this all live, there’s now another highlight: the NRW WELCOME BOX. Save money when you go shopping with this book of vouchers, and it even includes a free day-rover ticket for bus and rail. Fashion studios, jewellery designers or specialist stores: the choice is yours! Or relax and take time out in a café, restaurant or bar. With the NRW WELCOME BOX you will experience the complete diversity of shopping in NRW. Get the NRW WELCOME BOX when you book selected packages at WWW.DEIN-NRW.DE/STAEDTE.

GREAT

DISCOUNTS

WITH THE

FREE NRW

WELCOME BOX

With the kind support of

465006_NRWCard_Anzeige_Lebendige_Staedte_210x144_RZ.indd 2 28.01.13 15:00

BIELEFELD, Nadrenia Północna­Westfalia

Bielefeld – Stare miasto handlowe i nowa sztuka

Kupiecki talentMiasto Bielefeld zostało założone w 1214 roku przez grafa hermana von ravensberg. Był to człowiek dalekowzroczny – już w tamtych czasach wiedział, jak wykorzystać dla siebie zalety płynące z położenia na skrzyżowaniu ówczesnych szlaków handlowych w bezpośrednim sąsiedztwie drogi tranzytowej przez las Teutoburski. w ten sposób powstało klasyczne miasto handlowe z dużym rynkiem i pięknymi kamienicami z muru pruskiego – co do dziś poza zamiłowaniem do sztuki mieszkańców Bielefeld tworzy oblicze miasta. więcej na stronie www.germany.travel/bielefeld

Starówka 61

BONN, Nadrenia Północna­Westfalia

Bonn – nowe życie starej stolicy

Nie ma wiele miast, które muszą żyć z etykietą „była stolica“. Bonn jest jednym z nich. kto jednak sądził, że pozbawione stołecznych honorów Bonn zapadnie w sen Śpiącej królewny, bardzo się pomylił. kiedyś „federalna wioska”, dzisiaj metropolia gospodarczo-kulturalna o międzynarodowym znaczeniu – Bonn jest świadome swojej wartości i otwarte na świat. więcej na stronie www.germany.travel/bonn

Festiwal Beethovena

Historia najnowsza

62

Festiwal Beethovena w BonnPodczas Festiwalu Beethovena Bonn stawia swego najsłynniejszego syna w samym centrum uwagi i transferu-je go do XXI wieku. słynni wykonawcy dzieł Beethovena, jak lorin Maazel, kurt Masur czy hélène Grimaud oraz wybrani młodzi artyści wykonują utwory napisane specjalnie z okazji festiwalu i prezentują swoją interpretację muzyki kompozytora. w ramach imprez towarzyszących młodzi twórcy mediów w projekcie „look at Beethoven“ prezentują swoje widzenie Beethovena w krótkich filmach i instalacjach. www.germany.travel/events

CIekawe wyDarzeNIa

Dom Historii Republiki Federalnej Niemiec (Haus der Geschichte der Bundesrepublik Deutschland)Od końca drugiej wojny światowej do współczesności: ta epoka wciąż żyje w Bońskim Domu (Bonner Haus). W dużej stałej ekspozycji i na czasowych wystawach tematycznych historia polityczna, gospodar­cza i społeczna są dokumentowane na równi z ważnymi trendami w sztuce, kulturze i warunkach życia dnia powszedniego. Liczne eksponaty – od Mercedesa Adenauera po pierwszą „zieloną kartę” dla pracownika zagranicznego, dokumenty, zdjęcia i filmy unaoczniają relacje historyczne i polityczne oraz budzą wiele wspomnień. www.germany.travel/bonn/museum-of-german-history

Feeria barw – Ren w płomieniachPrzy najpiękniejszych nabrzeżnych promenadach Renu – czyli oczywiście w Bonn – co roku w maju i wrześniu odbywają sie pokazy sztucznych ogni „Ren w płomieniach”. „Ren w płomieniach w Sied­miogórzu” (Rhein in Flammen am Siebengebirge) to nazwa wydarze­nia mającego miejsce na odcinku rzeki w okolicy niegdysiejszej stolicy Niemiec. Świetlny spektakl rozjaśnia mroki nocy na obu brzegach rzeki i pozwala rozbłysnąć historycznym zabytkom sposób: nadbrzeżne promenady i okoliczne atrakcje turystyczne oblewa blask tysięcy czerwonych ogni bengalskich. Flota 60 odświętnie oświetlonych statków reńskiej floty pływa skąpana w ogniu fantasty­cznych obrazów na niebie: to romantyczne i niezapomniane przeżycie dla całej rodziny. www.germany.travel/bonn/rhine-in-flames

Bońskie Muzeum Sztuki (Kunstmuseum Bonn)Bońskie Muzeum Sztuki (Kunstmuseum Bonn) może pod wieloma względami zajmować znaczącą pozycję w krajobrazie niemieckich muzeów. Z jednym z najważniejszych na arenie międzynarodowej zbiorów sztuki niemieckiej muzeum posiada na bazie centralnej kolekcji Augusta Macke unikatowy profil zbiorów w skali Niemiec. Istotnym celem bońskiej polityki muzealnej jest nie tyle chęć dokumentowania sztuki niemieckiej w formie encyklopedycznej, ale raczej skupienie się na poglądowej grupie wybitnych artystów i, od których można nabywać całe zbiory dzieł. www.germany.travel/bonn/museum-of-art

63

BRUNSZWIK, Dolna Saksonia

Brunszwik – miasto lwów i uczonychSiła lwa

jako miasto równie bogate w tradycje, co nowoczesne, Brunszwik oferuje imponujące świadectwa swojej bogatej historii i piękne dzielnice miasta, które zachowały swój niezwykły charakter mimo upływu lat. ale również współczesna architektu-ra, na przykład happy-rizzi-haus, ożywiona scena sztuki i kultury oraz wspaniałe parki emanują niezwykłym czarem. więcej na stronie www.germany.travel/braunschweig

Pałac w Brunszwiku64

© Fr

ankf

urt –

Tour

ismus

und

Con

gres

s Gm

bH

It’s magic! Magic Cities Germany

Discover the Stars: www.magic-cities.com

Frankfurt. City of art

Leipzig. City of music

Stuttgart. City of cars

Nuremberg. City of history

Hannover. City of innovation

Berlin. City of cool

Düsseldorf. City of fashion

Hamburg. Maritime City

Munich. City of lifestyle

Dresden. City of culture

Cologne. City of exuberance

CHEMNITZ, Saksonia

Pomnik Karola Marksa

Chemnitz – odkrycie modernizmu

Program kontrastówChyba żadnego innego miasta w Niemczech nie można określić trafniej jako „miasta modernizmu”. rozkwit miasta przypada na czas modernizmu przemysłowego, który nadal nadaje impulsy dla dynamicznego rozwoju gospodarki i nauki w Niemczech, ale jednocześnie Chemnitz uosabia wpływy modernizmu kulturalnego i architektonicznego. więcej na stronie www.germany.travel/chemnitz

66

Pomnik Karola Marksa – oblicze miastaDawny dawca nazwy miasta, które w latach 1953–1991 nazywało się Karl­Marx­Stadt, spogląda dzisiaj, jak się zdaje, z rozrzewnieniem na wydarzenia w nowym centrum. Potężny, wykuty z szarego granitu i uroczyście odsłonięty w 1971 roku Pomnik Karola Marksa (niem. Karl­Marx­Monument) autorstwa radzieckiego rzeźbiarza Lwa Kerbela był wówczas tłem dla pochodów i masowych imprez podczas wielu świąt i rocznic w byłej NRD. Jest drugim co do wielkości – po egipskim Sfinksie – wolnostojącym popiersiem na świecie. www.germany.travel/chemnitz/bust-of-karl-marx

Muzeum Gunzenhausera – doznania artystyczne ekstraklasyOd grudnia 2007 roku po otwarciu „Muzeum Gunzenhausera” Zbiorów Sztuki w Chemnitz jedna z najważniejszych prywatnych kolekcji sztuki jest stale dostępna dla zwiedzających. Muzeum zawiera zbiory monachijskiego właściciela galerii sztuki Gunzenhau­sera, który w ciągu wielu lat kolekcjonowania zgromadził blisko 2 500 dzieł 270 artystów. Kolekcja obejmuje prawie 300 dzieł Ottona Dixa oraz drugi co do wielkości w Niemczech zbiór dzieł Karla Schmidta­Rottluffa, słynnego ekspresjonisty z Chemnitz i współzałożyciela ugrupowania artystycznego „Die Brücke” (pol. „Most”). www.germany.travel/chemnitz/gunzenhauser-museum

Lalki dla wszystkich: teatr kukiełkowy ChemnitzTutaj gwiazdami są kukiełki, od marionetek po pacynki: Teatr Kukiełkowy Chemnitz to najstarszy tego rodzaju teatr w Niemczech na terenie dawnego NRD, budzący zachwyt swych gości od ponad 60 lat. W projekcie „Teatr od samego początku“ zespół zapewnia widzom w wieku powyżej dwóch lat ekscytujące przeżycia teatralne. W programie teatru znajdują się również klasyczne sztuki dla starszych widzów. Od sezonu 2011/2012 spektakle odbywają się na dotychczasowej „Małej scenie“ teatru, gdzie pomieści się 100 widzów w każdym wieku. www.germany.travel/chemnitz/puppet-theatre

Starszy niż dinozaury: Skamieniały Las (Versteinerter Wald)Przed blisko 300 laty w Chemnitz natrafiono na las z kamienia – sensację z punktu widzenia nauk przyrodniczych i historii ziemi, która stanowi nierozwiązaną zagadkę do dzisiaj. Obecnie zbiór skamieniałych pni, powstałych przed 290 milionami lat w procesie nasycenia kwasem krzemowym, jest wystawiany w oszklonym dziedzińcu zabytkowego budynku DAStietz, przy czym posiadające naturalnie wygładzoną powierzchnię eksponaty są wyjątkowo piękne. Więcej informacji o ciekawej przeszłości i historii powstania Skamieniałego Lasu z Chemnitz można uzyskać w sąsiednim Muzeum Przyrodoznawstwa (Museum für Naturkunde). www.germany.travel/chemnitz/petrified-forest

67

DARMSTADT, Hesja

HundertwasserDarmstadt – miasto poetów, filozofów i badaczy przestrzeni kosmicznej

jeżeli któreś z niemieckich miast można określić mianem klasowego prymusa, to jest to z pewnością Darmstadt. wykształcone i oczytane, o wysokiej kulturze, wszechstronnych zainteresowaniach i zadbanym wyglądzie – dzięki nauce, literaturze, sztuce i architekturze Darmstadt zyskał indywidualny profil, który rozsławił miasto.

Założenie kolonii artystycznej Mathilden­höhe przed ponad 100 laty wydatnie przyczyniło się do uzyskania przez Darmstadt jego szczególnej rangi. Wspaniałe secesyjne domy czynią to wzgórze muzeów do dzisiaj absolutnie niepowtarzalnym. Po roku 1949, w czasie, kiedy w niemal doszczętnie zniszczonym Darmstadt panowały smutek i brak mieszkań, nastąpił drugi przełom kulturalny, który doprowadził do powsta­nia prekursorskich instytucji i systematy­cznego lokowania się w mieście

przedsiębiorstw „bezdymnego przemysłu”: wydawnictwa i zakłady graficzne, które znajdują się tutaj w niespotykanej nigdzie indziej liczbie, cieszące się międzynarodową renomą instytuty literatury, sztuki i muzyki oraz Europejskie Centrum Operacji Kosmicz­nych ESOC są dzisiaj symbolami miasta. Nagroda im. Georga Büchnera, najważniejsza niemiecka nagroda literacka, Heskie Muzeum Krajowe (Hessisches Landesmuseum) z największą na świecie kolekcją dzieł Beuysa, galeria

sztuki Kunsthalle, Teatr Państwowy (Staatstheater), ożywiona scena muzycz­na, spektakle małych form artystycznych i widowiska teatralne oraz wiele galerii nadają miastu wyjątkową atmosferę kulturalną. Od 1999 roku swoje wrota otworzyła kolejna ważna instytucja kulturalna miasta – Centralstation, znajdująca się pod ochroną konserwatorską dawna hala maszyn, oferująca spektakle teatralne, prelekcje, wystawy, koncerty i clubbing. Więcej na stronie www.germany.travel/darmstadt

68 www.germany.travel

Dom Hundertwassera

Spojrzenie wstecz: kopalnia MesselKopalnia Messel pod Darmstadt jest skarbnicą natury. W trzeciorzędzie, przed około 50 milionami lat, żyły tu różne gatunki zwierząt, spośród których wiele już dawno wymarło lub występuje dziś jedynie w strefie tropikalnej. łupki bitumiczne pochodzące ze znajdującego się tu niegdyś morza są pełne tajemnic i kryją

nadzwyczajne bogactwo, nierzadko wspaniale zachowanych skamielin zwierzęcych i roślinnych. Są one źródłem niezwykle cennych informacji o dryfowaniu kontynentów i sedymentacji ziemi, powstawaniu oceanów i pomostów między poszczególnymi kontynentami, głębokości i zasięgu biosfery, a także klimacie i cyklach życiowych organizmów z tamtych epok. www.germany.travel/unesco/messel-pit

Klejnot secesji: wzgórze Mathildenhöhe w DarmstadtZakładając kolonię artystów, wielki książę Ernst Ludwig von Hessen kierował się pragnieniem przeprowadzenia gruntownej reformy sztuki i rzemiosła swojego kraju. Muzeum znajduje się na wzgórzu Mathildenhöhe w budynku, w którym dawniej mieściły się pracownie artystów należących do kolonii, który jest znany przede wszystkim z wyrazistego portalu o kształcie litery omega. Wystawa dokumentuje historię kolonii od 1899 do 1914 roku i prezentuje twórczość artystyczną epoki i jej znamienitych reprezentantów. Wśród ekspo­natów wystawy znajdują się meble, wyroby szklane, wyroby ceramiczne, tekstylia, wyroby złotnicze, grafiki, malarstwo, prace plastyczne i modele architektoniczne. www.germany.travel/darmstadt/mathildenhoehe

69

FRANKFURT, Hesja

70

Frankfurt to właściwie dosyć nowoczesne miasto. To biznes, architektura i trzecie pod względem wielkości lotnisko europejskie. Może właśnie dlatego we Frankfurcie panuje tak szczególna przychylność do muzeów różnych rodzajów, kierunków i wielkości. zgodnie z zasadą: zawsze trochę wyprzedzać, lecz mimo to zachować czas.

Prawdopodobnie Frankfurt kojarzy się w pierwszej chwili z wielkim biznesem, brokerami, bankami i giełdą. To prawda

– tyle, że nie cała. Bo Frankfurt posiada niezrównaną ofertę muzealną. Szczególny zachwyt budzi wybrzeże muzealne – Muse­umsufer – na południowym brzegu Menu, przede wszystkim wspaniały Miejski Instytut

Sztuki z Galerią Miejską. Jest to jedno z najważniejszych w Niemczech muzeów sztuki, prezentujące arcydzieła sztuki europejskiej z dziewięciu wieków. Otwarta niedawno podziemna część mieści w sobie zbiory od 1945 roku, zawierające dzieła tak wielkich artystów, jak Joseph Beuys i Gerhard Richter. Kawałek na wschód znajduje się muzeum filmowe i muzeum architektury, same w sobie stanowiące przykład innowacyjnej i niekonwencjonalnej architektury. Niedaleko stąd wznosi się Muzeum Sztuki Użytkowej: 1.000 lat rzemiosła artystycznego prezentowane w budzącym podziw budynku zaprojekto­wanym przez amerykańskiego architekta Richarda Meiera. Po drugiej stronie Menu,

również w odległości zaledwie kilku minut, warto odwiedzić zaprojektowane przez Hansa Holleina muzeum Sztuki Nowoczes­nej oraz wystawę w Kunsthalle Schirn, uznawanej obecnie za jedno z wiodących muzeów w Niemczech i Europie. Trochę mniej wybitną sztukę, często poza głównym nurtem, lecz doskonałej jakości, można znaleźć w licznych galeriach wokół katedry. Nawet metro jest przestrzenią sztuki, na przykład na stacji Dom/Römer, gdzie w projekcie „Grenzland“ można obejrzeć prace na styku sztuki, architektury i designu. Więcej na stronie www.germany. travel/frankfurt

Frankfurt – muzeum prawdy, piękna i dobroci

Städel

Zrozumieniesztuki

71

Dom Goethego – miejsce narodzin geniuszuGoethe przyszedł na świat 28 sierpnia 1749 roku „z dwunastym uderzeniem dzwona”. W miejscu, gdzie stał dom rodzinny poety przy ulicy Großer Hirschgraben, znajdują się Dom i Muzeum Goethego. Dom został zrekonstruowany w sposób wierny oryginałowi. Odtworzony został pierwotny wygląd gabinetu poety, znajdującego się na drugim piętrze budynku. Tutaj powstał dramat „Götz von Berlichingen”, pierwsza wersja Fausta „Urfaust” oraz „Cierpienia młodego Wertera“. Wyposażenie i umeblowanie kuchni, pomieszczeń mieszkalnych i reprezentacyjnych odpowiadają standardom i gustom mieszczańskiej kultury późnego baroku. www.germany.travel/frankfurt/goethehouse

FRANKFURT / OFFENBACH, Hesja

Muzea o dużym znaczeniu: Instytut Sztuki Städel i Galeria MiejskaInstytut Sztuki Städel, zwany także w skrócie „Städel”, jest jednym z najważniejszych i najbardziej znanych muzeów sztuki w Niem­czech. Tutaj, w samym sercu frankfurckiej dzielnicy muzeów, prezentowany jest imponujący w swej różnorodności wybór arcydzieł sztuki europejskiej z siedmiu stuleci. Publiczne zwiedzanie z prze­wodnikiem jest bezpłatne. W każdy pierwszy czwartek miesiąca Städel oferuje szczególnego rodzaju wizytę w muzeum: zawsze od godziny 20.00 w cyklu „art after work” następuje połączenie sztuki i rozrywki. www.germany.travel/frankfurt/staedel

Dzielnica bankowa – wielkie pieniądze i drapacze chmurSięgające nieba fasady budynków bankowych są znakiem rozpoznaw­czym Frankfurtu. Między skupioną wokół głównego dworca kolejowe­go dzielnicą Bahnhofsviertel, terenami targowymi a Starą Operą leży centralny europejski obszar finansowy: frankfurcka dzielnica bankowa. Dwa, pochodzące jeszcze z lat 60 wieżowce przy ulicy Bockenheimer Landstraße chylą się dzisiaj przed prawdziwymi gigantami, którym Frankfurt zawdzięcza swój przydomek „Mainhattanu” (czyli Manhat­tanu nad Menem). Klasykami są gmach banku Deutsche Bank z dwiema wieżami, mającymi symbolizować strony „Winien i Ma”, oraz słynny wieżowiec Messeturm, zlokalizowany w biznesowym centrum miasta i stanowiący wspaniały przykład architektury postmoderni­stycznej. www.germany.travel/frankfurt/financial-district

Stara Opera (Alte Oper) – tego zawsze jest dobrze posłuchaćWybudowany w stylu włoskiego późnego renesansu i odrestaurowa­ny reprezentacyjny gmach opery został uroczyście otwarty w 1981 roku. Od tej pory opera co roku wystawia około 300 najwyższej klasy koncertów i przedstawień w imponujących salach, zapewniających doskonałą akustykę i idealną scenografię. Tłumy melomanów przybywają na koncerty symfoniczne i kameralne, recitale, spotkania z muzyką dawną i współczesną, a także jazzem, rockiem i pop, występy pod znakiem „lekkiej muzy”, kabaretowe czy wieczory galowe. Liczni goście zaszczycają swą obecnością również wytworny frankfurcki Bal w Operze. www.germany.travel/frankfurt/alte-oper

Ogród Palmowy (Palmengarten) – skrawek rajuW samym środku Frankfurtu, niedaleko biznesowego centrum przy Bockenheimer Landstraße, leży niczym kawałek wycięty wprost z XIX wieku ogród palmowy, oaza spokoju. Przepiękny park z eleganckim budynkiem kongresowym, romantycznymi sadzawkami i barwnymi, troskliwie wypielęgnowanymi rabatami, jest wprost wymarzonym miejscem do marzeń, spacerów i przechadzek. Znajdujące się w ogrodzie palmiarnia i Tropicarium to małe, zamknięte w sobie światy, w których występuje prawdzi­wa tropikalna dżungla z bujną podzwrotnikową roślinnością: palmami, gigantycznych rozmiarów bylinami, paprociami i kwiatami, które wyglądają jak przeniesione wprost z raju. www.germany.travel/frankfurt/palm-gardenarten-frankfurt

72 www.germany.travel

Święto na wybrzeżu muzeów we FrankfurcieDuża część muzeów we Frankfurcie leży rzędem jak sznur pereł wzdłuż południowego brzegu Menu. To doskonałe miejsce na spacer i na świętowanie – z widokiem na panoramę miasta. Oferując niezwykłe połączenie sztuki i kultury, muzyki i oferty kulinarnej co roku święto Museumsuferfest ściąga ponad trzy miliony gości. Świętu towarzyszą ciekawe programy muzeów, występy sceniczne i pokazy rzemiosła artystycznego, dzięki czemu stanowi on jeden z największych w europie festiwali sztuki. www.germany.travel/events

CIekawe wyDarzeNIa

Sachsenhausen – najprzyjemniejszy zakątek FrankfurtuNajlepszą formą zwiedzania Frankfurtu będzie wycieczka po mieście kolorowym tramwajem turystycznym „Ebbelwei­Express“. W tram­waju przygrywa muzyka, są oferowane lokalne specjalności, jak cydr (Ebbelwei, od którego nazwa linii), sok jabłkowy i precle. W takiej atmosferze dobry humor rośnie z każdą chwilą. Tutaj w dzielnicy Sachsenhausen, gdzie wąskie, wybrukowane kocimi łbami uliczki i ponad 100 tradycyjnych lokali dba o dobry nastrój i zaprasza do skosztowania jabłecznika z własnych piwnic, szybko zawiązują się nowe przyjaźnie. Frankfurtczycy zasiadają lub stają ze swoimi gośćmi ściśle obok siebie w oryginalnych knajpkach i typowych gospodach w starej części Sachsenhausen i dyskutują o Bogu i wielkich sprawach tego świata. www.germany.travel/frankfurt/sachsenhausen

Kościół św. Pawła (Paulskirche) – za wolność i demokracjęKościół św. Pawła (Paulskirche), którego budowa została ukończona w 1833 roku, był pierwszym obiektem, jaki odbudowano po wojnie wspólnymi siłami wschodu i zachodu. Bowiem ten kościół, jak żadne inne miejsce, jest symbolem lepszych Niemiec. Kościół był w 1848 roku miejscem obrad pierwszego niemieckiego Zgromadzenia Narodowego, podczas których powstały zręby dzisiejszej konstytucji Niemiec. Od 1948 roku kościół nie służy celom religijnym, lecz odgrywa rolę „kolebki niemieckiej demokracji”. Odbywają się tu gale wręczania nagród oraz imprezy polityczne i kulturalne – jak wręczenie Nagrody Goethego czy Nagrody Pokoju na Targach Książki we Frankfurcie. www.germany.travel/frankfurt/st-pauls-church

Nikt, nawet przy najlepszych chęciach, nie odważy się stwierdzić, że Offenbach i Frankfurt zgodnie egzystują w przyjaznym sąsiedztwie. Między oboma miastami panuje raczej pielęgnowana z prawdziwym poświęceniem rywalizacja, która wyraża się w formie obraźliwych dowcipów, złośliwych kpin oraz przekonaniu, że istnienie tego drugiego miasta może być tylko głupim żartem historii. A dotyczy to w szczególności klubu piłkarskiego sąsiada. www.germany.travel/offenbach

Offenbach – własnymi drogami do sukcesu

73

FRYBURG, Badenia­Wirtembergia

Augustinermuseum74

Fryburg – słoneczny taras i miasto dobrego humoru

Czy mieszkańcy Fryburga (Freiburg) są tak radośni, ponieważ u nich słońce świeci częściej, niż gdzie indziej, albo może zostali nagrodzeni taką ilością słońca, bo mają takie słoneczne usposobienie: kto to wie? jedno jest pewne – w tym najdalej na południe wysuniętym mieście Niemiec mieszka się cudownie.

Gotycka wyniosłość: fryburska katedraZbudowaną w latach 1200­1500 potężną fryburską katedrę Najświętszej Marii Panny historycy sztuki z całego świata określają mianem arcydzieła gotyku i pomnikiem kultury o wybitnym znaczeniu. Wysoka na 116 m wieża z jej fascynującym trzonem, wzniesionym z piaskowca, jest widoczna już z daleka i często nazywana „najpiękniejszą wieżą (kościelną) świata chrześcijańskiego”. W swym wnętrzu kościół mieści dzieła sztuki średniowiecznej: ołtarze, witraże i rzeźby, w tym liczne obrazy i figury przedstawiające Maryję, patronkę katedry, oraz patronów Fryburga, św. Jerzego, Lamberta i Aleksandra. www.germany.travel/top100

TOP 100 aTrakCjI TurysTyCzNyCh

Artysta sztuki życia

Lecz Fryburg może zaoferować znacznie więcej, niż tylko pozytywnie nastawionych mieszkańców – jedną z najpiękniejszych niemieckich starówek, poprzecinaną malutkimi strumyczkami, nazywanymi tu „Bächle”, biegnącymi wzdłuż chodników. Bogatą kulturę i historię, mnóstwo kawiare­nek i przytulnych knajpek, badeńską kuchnię i cudowną okolicę. I atmosferę, która jest po prostu trochę lżejsza i bardziej beztroska – słowem: bardziej południowa. Najlepiej można się o tym przekonać, spacerując po starówce. Góruje nad nią mierząca 116 metrów wysokości wieża katedry, jednej z najpiękniejszych w Niemczech budowli

sakralnych. Plac katedralny, Münsterplatz, jest też największym placem śródmiejskim. Codziennie z wyjątkiem niedzieli odbywa się tutaj targ. Przy Münsterplatz szczególną uwagę zwraca Historyczny Dom Towarowy z 1532 roku z ciemnoczerwoną fasadą i kolorowymi narożnymi wieżyczkami, podobnie jak dom „Zum Schönen Eck” z 1761 roku, w którym obecnie mieści się Muzeum Historii Miasta (Museum für Stadtgeschich­te), oraz Stara Wartownia (Alte Wache), dzisiaj Dom Win Badeńskich (Haus der Badischen Weine) – nienajgorszy sposób wykorzystania pięknego starego budynku. Plac Augustiner­platz jest drugim centralnym placem na

starówce. Z klasztorem augustianów i pozostałościami po murach miejskich jest ulubionym miejscem spotkań mieszkańców Fryburga, czego powodem są być może kamienne schody wieńczące plac. Panująca wszędzie wokół wesoła wrzawa mocno przypomina Schody Hiszpańskie w Rzymie. Dalej znajduje się Rathausplatz ze Starym i Nowym Ratuszem, gotyckim Kościołem św. Marcina oraz fontanną z pomnikiem mnicha i alchemika Bertholda Schwarza, który, jak mówią, wynalazł tu proch. Więcej na stronie www.germany.travel/freiburg

Zabytki architektoniczne i radość życia: starówkaNad starówką dominuje czcigodna fryburska katedra. Znakiem rozpoznawczym historycznej starówki i jej cechą charakterystyczną jest powszechnie uwielbiana, ciągnąca się przez wiele kilometrów jedyna w swoim rodzaju sieć wąskich, płytkich fryburskich strumy­ków, zasilanych wodami rzeki Dreisam. Na uwagę zasługuje również wiele pięknych zespołów architektonicznych i budowli, odbudowa­nych z wiernym zachowaniem ich pierwotnego średniowiecznego stylu, nierzadko zdobionych herbami cechowymi. W chodnikach przed niektórymi aptekami widać wmurowaną w postaci mozaiki laskę Eskulapa lub aptekarski moździerz z tłuczkiem, a przed wejściem do wielu piekarni widnieje w bruku precel. www.germany.travel/freiburg/old-quarter

75

GETYNGA, Dolna Saksonia

Getynga – wielkie umysły, uczeni i Gęsiareczka

To nieprawda, że aby odwiedzić Getyngę (Göttingen), trzeba posiadać tytuł doktora. ale to z pewnością pomaga w tym mieście, które zdaje się wprost drżeć z emocji i pasji kształcenia i które jest tak zdominowane przez życie studenckie i akademickie, jak żadne inne miasto w Niemczech. aż 44 laureatów nagrody Nobla urodziło się w tym mieście, tutaj studiowało, prowadziło badania naukowe lub wykładało na uczelniach. więcej na stronie www.germany.travel/goettingen

Fontanna Gęsiarki

Źródło idei

76

CHHIICC OOUUTTLLLLLEEEEEETTTTTTTTTTTTTT SSSSSSSSSSSSSSHHHHHHHHHHHHHHHHHOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPIIIIIIIIIIIIINNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGG®®®®®®®®®®®®®®®®®®®®

Wertheim Village and Ingolstadt Village are two of the Collection of 9 Chic Outlet Shopping® Villages – ChicOutletShopping.com

LONDON, DUBLIN, PARIS, MADRID, BARCELONA, MILAN/BOLOGNA, BRUSSELS/ANTWERP/COLOGNE, FRANKFURT, MUNICH

Only 50 minutes from Frankfurt A3 Frankfurt – Nuremberg | Exit 66 (Wertheim/Lengfurt)

WertheimVillage.com

Only 50 minutes from Munich A9 Munich – Nuremberg | Exit 61 (Ingolstadt-Ost)

IngolstadtVillage.com

More than 220 outlet boutiqueswith savings of up to 60%*, all year round *

Aigner Outlet, Baldessarini, Bally, Bogner, Calvin Klein Jeans, Desigual, Escada,Furla, Guess, Longchamp, MCM, Samsonite, Wolford and many more**

Freeticket for the Shopping Express™ busfrom Munich or Nuremberg to Ingolstadt Village or from Frankfurt to Wertheim Village.

Further information and seat reservation with Promotion-Code CITY onChicOutletShopping.com/shoppingexpress, valid until 31.12.2014

*On the former recommended retail price **For the latest list of boutiques please visit the respective webpage © Wertheim Village 2012 01/13

Freeticketfor a roundtrip with the

Shopping Express™ busfrom Munich, Nuremberg

or Frankfurt.

IVWV-AD-LEBENDIGE STAEDTE-E-0113.indd 1 15.01.13 17:39

HEIDELBERG, Badenia­Wirtembergia

Heidelberg – Niemcy ze swej romantycznej strony

Miasto warte romansu, słynne na całym świecie, cieszące się niesłabnącą popularnością wśród zagranicznych turystów. rozmarzona romantyka między starym Mostem (alte Brücke) i potężnym zamkiem, bogata oferta wydarzeń kulturalnych i imprez najwyższej klasy, doskonała oferta kulinarna i wspaniałe położenie pomiędzy Neckarem i masywem Odenwald.

Heidelberg odwiedzają co roku trzy miliony jednodniowych turystów, dzięki czemu zajmuje najwyższą pozycję wśród wszystkich statystyk turystycznych Niemiec, Europy i prawdopodobnie całego świata. Trochę szkoda, bo miasto zasługuje na znacznie więcej, niż tylko jednodniowy flirt. Kto poświęci mu nieco więcej czasu, odkryje wiele pięknych rzeczy z dala od wartkich potoków turystów i ulegnie tej szczególnej atmosferze, jaka odróżnia Heidelberg od wielu innych miast uniwersyteckich. Jest sprawą oczywistą, że po przybyciu do Heidelbergu trzeba zobaczyć zamek, wznoszący się na wysokości około 70 metrów nad rzeką Neckar, na wysuniętym w stronę rzeki

tarasie góry Königstuhl. I rzeczywiście, zamek i towarzyszące mu zabudowania wraz ze Starym Mostem nad Neckarem należą do najbardziej imponujących widoków, jakie można podziwiać w podróży po Niemczech. Zamek można zwiedzać indywidualnie, ale lepiej jest wybrać się na wycieczkę z przewodnikiem. Choćby po to, by zrozumieć historię zamku, który przeżył w końcu co nieco w ciągu 700 lat swego istnienia. Aby móc stawić czoła burzliwym czasom, władcy zamku z pewnością nie raz schodzili do książęcych piwnic z winem. Tutaj znajduje się największa na świecie beczka na wino – skonstruowana ze 130 pni dębowych, mierząca osiem metrów długości, siedem metrów szerokości i mieszcząca 221.726 litrów wina. W charakterze strażnika beczki książę­elektor Karol Teodor zatrudniał przez długi czas nadwornego karła Perkeo z Włoch, którego imię pochodziło od jego zamiłowania do trunków. Zawsze, gdy go zapytano, czy nie napiłby się wina, odpowiadał „perché no?“ – czemu nie? Więcej na stronie www.germany.travel/heidelberg

Do marzeń i spacerów: starówkaNajstarszą częścią miasta Heidelberg jest historyczna starówka. Leży u stóp zamku i oczarowuje każdego zwiedzającego swymi licznymi romantycznymi uliczkami i wieloma zabytkami miasta, które zgromadziły się właśnie tutaj: cudowne place, bogato zdobione budowle renesansowe, znaczące kościoły. Centralny punkt starówki stanowi wybrukowany rustykalnymi kocimi łbami rynek (Marktplatz) ze znajdującą się na nim imponującą fontanną. Wszędzie na starówce znajdują się śliczne, zachęcające i licznie uczęszczane uliczne kawiarenki, restauracje i knajpki. Cała starówka nie zajmuje specjalnie dużego obszaru, bez trudu można więc wszędzie dotrzeć pieszo. www.germany.travel/heidelberg/old-quarter

Obiekt westchnień wszystkich romantyków: zamekHistoria, architektura i wyjątkowo piękne położenie nad miastem uczyniły z imponującego zamku jedną z najbardziej znanych zabytkowych budowli świata. Na obszarze średniowiecznego grodu królują dzisiaj wysoko nad wąskimi uliczkami i gmatwaniną malowniczych dachów starówki unikatowe i wprawiające w podziw majestatyczne ruiny zamku. Przez pięć wieków zamek był rezydencją książąt elektorów Palatynatu z rodu Wittelsbachów. Zamek ma wiele do opowiedzenia – z tego powodu wycieczki z przewodnikiem po zamku są oferowane aż w siedmiu językach. www.germany.travel/heidelberg/heidelberg-castle

TOP 100 aTrakCjI TurysTyCzNyCh

Romans

78 www.germany.travel

Zamek Heidelberg 79

INGOLSTADT, Bawaria

Centrum Outletowe Ingolstadt Village

Ingolstadt – miasto z klimatem i radością życia

Pasaż handlowyMiasto o wielu obliczach – pełne tradycji i historii, a jednocześnie tchnące nowoczesną miejską atmosferą, żywiołowe i pełne radości życia. Ingolstadt, miasto uniwersyteckie i twierdza nad Dunajem, urzekające zachwycającą mieszanką uroku i atmosfery. również Forum audi, które w ciekawy sposób wprowadza swoich gości w tajniki motoryzacji. więcej na stronie www.germany.travel/ingolstadt

Markowa wioska: Ingolstadt Outlet Shopping-VillageAby wybrać się na ekskluzywne zakupy, nie trzeba daleko wyjeżdżać. Ingolstadt­village jest bliżej, niż się zdaje, a eleganckie butiki znajdują się tu jeden obok drugiego: Calvin Klein, Stefanel, Rosenthal, Fred Perry, Strenesse... a wszystko po znacznie niższych cenach, niż w Mediolanie, Paryżu czy Londynie. Otwarte w 2005 roku centrum outletowe przez cały rok proponuje na powierzchni prawie 10.000 m² fantastyczną ofertę, począwszy od mody i obuwia, przez biżuterię i dodatki, po akcesoria wnętrzarskie i zastawę stołową renomowanych projektantów i wytwórców z Niemiec i innych krajów. www.germany.travel/ingolstadt/outlet-village

Prawdziwa przyjemność: starówkaStrefa przeznaczona tylko dla pieszych z ponad 300 sklepami i ok. 70.000 m² powierzchni handlowej z modą i doskonałą gastronomią oraz liczne wydarzenia, jarmarki i festiwale czynią wizytę na starówce prawdziwą przyjemnością. Spacerowanie, przebieranie w oferowa­nych towarach, zakupy, dobre jedzenie i picie: tutaj to wszystko jest możliwe. Widoku na całą starówkę dostarcza historyczne wzgórze, wzniesione na ruinach pochodzących z czasów wojen napoleońskich, oraz wieża hejnałowa, dawna miejska wieża wartownicza z XIv wieku. www.germany.travel/ingolstadt/old-quarter

80 www.germany.travel

JENA, Turyngia

Kosmiczna kolorowa burza w Planetarium Zeissa

Jena – piękność pomiędzy doliną Soławy, historią i zaawansowaną technologią

Miasto światłaukształtowana przez firmy schott Glas i zeiss, stanowi fascynujące połączenie przeszłości przemysłowej i intelektualnej, badań, innowacyjności i życia akademickiego. znajduje to swoje odbicie zarówno w licznych instytutach i ośrodkach edukacyjnych, jak i w knajpkach na wspaniałej starówce, równie przytulnych, co tradycyjnych. więcej na stronie www.germany.travel/jena

Z powodzeniem: Muzeum Szkła Schotta (SCHOTT GlasMuseum)W Muzeum Szkła Schotta, tam, gdzie Otto Schott założył w 1884 roku laboratorium techniczne szkła, widać pasjonującą historię technolo­gii produkcji szkła optycznego. Autentyczne eksponaty, zdjęcia i filmy zabierają zwiedzających do innowacyjnego świata szkła Schotta. W dawnej willi znanego naukowca i przemysłowca przedstawiono jego ciekawe i różnorodne życie. Dalsze wystawy dokumentują poruszającą historię firmy, od jej początków przez czasy NRD i zjednoczenia Niemiec po rozwój do rangi międzynarodowego koncernu technologicznego. www.germany.travel/jena/schott-glass-museum

Królestwo gwiazd: planetarium ZeissaOtwarte w 1926 roku planetarium Zeissa jest najstarszym planetari­um na świecie. Ze średnicą kopuły 25 metrów jest także największym planetarium w Niemczech. Jego repertuar sięga od programów astronomicznych i ogólnokształcących dla dorosłych i dzieci, przez musicale i przedstawienia dziecięce po spektakularne multimedialne pokazy laserowe. W październiku 2006 roku założono system projektorów laserowych, który pozwolił pokryć obrazem rozgwieżdżonego nieba całą kopułę. Od tej pory planetarium Zeissa jest jednym z dwóch planetariów na świecie, oferującym pokazy, w których ekranem staje się cała powierzchnia kopuły. www.germany.travel/jena/planetarium

81

KARLSRUHE, Badenia­Wirtembergia

Ludwigsplatz z fontanną Weinbrenner82

Karlsruhe – fabryka myśli z kulturą i sztuką życia

Miasto położone między schwarzwaldem, wogezami a lasem Palatynackim na Nizinie Górnoreńskiej, ceniony ośrodek technologoczno-nau-kowy, siedziba najważniejszych centralnych organów sprawiedliwości Niemiec i internetowa stolica Niemiec – oto karlsruhe. a ze względu na to, że klimat intelektualny był tu zawsze trochę bardziej liberalny, niż gdzie indziej, w karlsruhe kwitnie również sztuka, kultura i radość życia.

Miasto-Ogromny, wspaniały pałac, lecz dlaczego nie ma starówki – zapyta z pewnością z lekkim zdziwieniem niejeden z gości. Karlsruhe to stosunkowo młode miasto, powstałe dopiero w 1715 roku, a więc brakuje w nim średnio­wiecznych uliczek, jakie posiada wiele innych niemieckich miast. Margrabia Badenii Karol Wilhelm polecił zaprojektować na desce kreślarskiej miasto swych marzeń, z usytuo­wanym w centrum pałacem, od którego miały rozchodzić się promieniście na kształt wachlarza 32 aleje niczym na róży kompasu. Karlsruhe prezentowało się więc od samego początku jako miasto bez murów, otwarte dla

przyjaciół i gości, tolerancyjne i liberalne. W budowie miasta brali udział Francuzi, Polacy, Włosi, Szwajcarzy i Niemcy z całej Rzeszy. W ten sposób w Karlsruhe szybko powstał nowoczesny obraz państwa i ludzi. Badeńska konstytucja z 1818 roku była niezmiernie postępowa jak na ówczesne czasy, a w 1822 roku został tutaj wybudowany pierwszy gmach parlamentarny w Niem­czech. Swoje czasy wyprzedza również największa instytucja kulturalna miasta – ZKM Centrum Sztuki i Technologii Medial­nej. Nie muzeum, nie instytut i nie centrum dokumentacyjne – lecz wszystko razem

i wiele więcej. To unikalna na światową skalę placówka, która łączy pod jednym dachem Muzeum Sztuki Nowoczesnej, Muzeum Mediów i instytuty mediów wizualnych, muzyki i akustyki oraz mediów, edukacji i gospodarki i jak żadna inna instytucja zajmuje się rozwojem i budową społeczeństwa informatycznego, jego mediów i aktualnych form sztuki. Centrum mieści się w dawnej fabryce broni – co samo w sobie stanowi piękny symbol zmieniających się czasów. Więcej na stronie www.germany.travel/karlsruhe

Interaktywnie: Centrum Sztuki i Tech-nologii Medialnej (Zentrum Kunst und Medientechnologie, w skrócie ZKM)Centrum Sztuki i Technologii Medialnej w Karlsruhe posiada największy zbiór interaktywnych dzieł sztuki medialnej na świecie, konsekwentnie są tutaj łączone ze sobą sztuka i nowe media. Muzeum mediów jest pierwszym muzeum zrealizowanym w całkowicie interaktywnej koncepcji, które skupia się na prezento­waniu twórczości nowego gatunku interaktywnych sztuk medial­nych, przedstawianiu i precyzowaniu sposobów ich oddziaływania. Instalacje i środowiska prowadzą zwiedzających przez rozmaite strategie i ukazują, w jaki sposób kreatywnie korzystać z nowych technologii. www.germany.travel/karlsruhe/zkm

Badeński Wersal: pałac w KarlsruheMargrabia Karol Wilhelm von Baden­Durlach położył podwaliny pod wymarzony pałac w 1715 roku, wyznaczając tym samym godzinę narodzin miasta. Zgodnie z jego życzeniem pałac osadzono na dziewiczym terenie w środku lasu Hardt, na wzór Wersalu króla Ludwika XIv. Ulice i aleje rozchodzą się na kształt wachlarza promieniście od pałacu – są symbolem władzy i doskonałości. Do 1918 roku pałac służył za siedzibę panujących rodzin margrabiów i wielkich książąt Badenii. Dziś w tej okazałej budowli mieści się Badeńskie Muzeum Krajowe oraz część niemieckiego Trybunału Konstytucyjnego. www.germany.travel/karlsruhe/palace

wachlarz

83

KASSEL

Kassel – dzieło totalne i bajkowe miasto

Miasto, które dzięki wystawie documenta stało się pępkiem świata sztuki współczesnej, jest jednym z najbardziej pasjonujących niemieckich miast kultury również dzięki spuściźnie braci Grimm. Miasto, które zawsze potrafiło łączyć tradycję i innowacyjność, w którym znajduje się wilhelmshöhe, jeden z najpiękniejszych parków w europie oraz herkules – symbol, jakiego nie posiada żadne inne miasto.

Dawno, dawno temu ... żyli sobie dwaj bracia, którzy spędzili wiele lat w Kassel i tam stworzyli niezapomniane dzieła, jak wielki zbiór baśni i bajek czy „Gramatyka Niemiec­ka“. A ponieważ byli tak słynni, Kassel upamiętnia ich do dzisiaj – znajduje się tu Muzeum Braci Grimm (Brüder­Grimm­Mu­seum), odbywają się uroczystości jubileuszo­we, kongresy i wystawy. 200 lat temu została wydana pierwsza księga bajek Wilhelma i Jacoba Grimm, którzy zdobyli sławę również jako językoznawcy, historycy prawa i zaangażowani demokraci. W 2013 roku w ramach Roku Braci Grimm zostanie uczczona pamięć również ich młodszego brata,

malarza Ludwiga Emila. Jak najbardziej zrozumiały jest fakt, że 600­kilometrowy Niemiecki Szlak Bajek, poświęcony bajkom i życiu braci Grimm, właśnie w Kassel posiada swoją jedną z najważniejszych stacji.

O ile opieka nad spuścizną braci Grimm zachowuje przeszłość, to inne wielkie wydarzenie ukazuje regularnie najnowsze dokonania współczesnych czasów – docu­menta to najbardziej licząca się na świecie wystawa sztuki współczesnej, impreza najwyższych lotów, pokaz trendów międzynarodowego świata sztuki. Miejscem wystawy jest od 1955 roku muzeum

Fridericianum. W 1992 roku, w czasie documenta 9, do muzeum dobudowano dodatkową halę na cele wystawy. Od pierwszej edycji wystawy documenta co roku rośnie liczba zwiedzających – w 2012 roku odnotowano 860 tys. gości. Wśród nich ukryła się taka gwiazda, jak Brad Pitt, co może spowodować, że kolejnym razem będzie ich jeszcze więcej. Następna edycja documenta odbędzie się w terminie od 10 czerwca do 17 września 2017 roku – to informacja dla wszystkich, którzy muszą planować swój czas z większym wyprzedze­niem. Więcej na stronie www.germany.travel/kassel

Program kulturalny

84 www.germany.travel

Zbiór baśni: Muzeum Braci Grimm (Brüder-Grimm-Museum)Bracia Jakub (1785­1863) i Wilhelm (1786­1859) Grimm należą do najważniejszych osobistości historii niemieckiej kultury i zasłynęli przede wszystkim jako wydawcy niemieckich baśni ludowych. Ale duże znaczenie mają też ich zasługi na polu lingwistyki i literaturoz­nawstwa, prawa, historii i mitologii, a także działalność polityczna.

dOCUMENTA13 w Museum Fridericianum

Zbiory utworzonego w 1959 roku muzeum obejmują dokumenty świadczące o życiu i twórczości braci Grimm. Wystawa dokumentuje najważniejsze etapy życiowe i zestawia je z działalnością naukową i polityczną obu braci. www.germany.travel/kassel/brothers-grimm-museum

Imponujące kaskady: park Wilhelmshöhe240­hektarowy park Wilhelmshöhe jest unikatowym na skalę europejską parkiem górskim, początkowo założonym jako typowy ogród barokowy, a później przekształconym w park krajobrazowy w stylu angielskim, harmonijnie łączącym elementy architektury i krajobrazu. Gigantyczny ciąg kaskad prowadzi wodę do wodospadu Steinhöfer, pod Diabelskim Mostem (Teufelbrücke) i na akwedukt, którym wpada do Wiekiej Fontanny w pałacowym stawie, gdzie siłą naturalnego ciśnienia jest wyrzucana na wysokość 52 metrów. Szczególne wrażenie robią wspaniale oświetlone kaskady po zapadnięciu zmierzchu, wyznaczając świetlistą drogę wody od olbrzymiej rzeźby Herkulesa do pałacu Wilhelmshöhe. www.germany.travel/kassel/wilhelmshoehe-park

85

KOBLENCJA, Nadrenia­Palatynat

Koblencja – cypel Deutsches Eck i najpiękniejsza spuścizna Niemiec

Przy słynnym „Niemieckim Trójkącie” (Deutsches eck) – w miejscu, w którym Mozela wpada malowniczo do renu, leży jedno z najpiękniejszych i najstarszych niemieckich miast – koblencja. wyjątkową scenerię wokół miasta tworzą góry, winnice i lasy. O 2000-letniej historii miasta świadczą piękne kościoły i pałace, dawne dwory szlacheckie i okazałe kamienice.

Już starożytni Rzymianie cenili wspaniały krajobraz Górnej Doliny Środkowego Renu, również Zakon Krzyżacki oraz UNESCO, które uznało przytłaczające piękno tej ziemi i wzniosło ją do rangi światowego dziedzictwa. Na listę światowego dziedzictwa jest wpisany również cypel Deutsches Eck (Niemiecki Trójkąt) w miejscu, gdzie Mozela uchodzi do Renu, który zawdzięcza swoją nazwę rycerzom Zakonu Niemieckiego. Miejsce przesiąknięte historią, które cesarz Wilhelm II wybrał w 1891 roku jako najlepsze miejsce dla specjalnego pomnika – jego dziadkowi Wilhelmowi I, który

Nadreńskizjednoczył Rzeszę Niemiecką, miał być oddany tu szczególny hołd. Wraz z upadkiem Rzeszy Niemieckiej w 1945 roku w ruinę popadł również pomnik a pozostały po nim cokół został ustanowiony przez prezydenta Niemiec Theodora Heussa w maju 1953 pomnikiem niemieckiej jedności. W końcu w 1993 roku pomnik został zrekonst­ruowany i postawiony ponownie na cokole, gdzie wznosi się dumnie nad Renem i Mozelą na łączną wysokość 37 metrów, przyciągając co roku ponad dwa miliony osób. Naprzeciwko, na drugim brzegu Renu, króluje twierdza Ehrenbreitstein, drugi pod względem wielkości zachowany zamek obronny w Europie. Stąd, z wysokości 120 metrów nad Renem, rozpościera się chyba najpiękniejszy widok na całe miasto. Tuż za twierdzą rozpościera się teren Krajowej Wystawy Ogrodniczej z 2011 roku, dzisiaj ulubiony teren rekreacyjny tutejszych mieszkańców i miejsce organizacji imprez plenerowych. Zachowała się również kolejka gondolowa, która przewozi gości z powrotem na lewy brzeg Renu, stanowiąc najlepszy punkt wypadowy na spacer po przepięknej starówce. Więcej na stronie www.germany.travel/koblenz

Tam, gdzie podobało się już Rzymianom: środkowy Ren (Mittelrhein)Górna Dolina Środkowego Renu (Oberes Mittelrheintal) jest jednym z najwspanialszych i najstarszych krajobrazów kulturowych Europy i uchodzi za ucieleśnienie romantyzmu nadreńskiego i zamkowego. Wielka różnorodność i piękno środkowego Renu zostały docenione również przez UNESCO i około 65­kilometrowy odcinek między Koblencją a miastami Bingen i Rüdesheim został przyjęty w 2002 roku w poczet miejsc światowego dziedzictwa. Nadzwyczajna jest także liczba zamków, pałaców i twierdz: ok. 40 takich budowli między Koblencją a Bingen świadczy o strategicznym znaczeniu, jakie Ren miał już we wcześniejszych wiekach. www.germany.travel/unesco/middle-rhine

Gdy Niemcy miały jeszcze cesarzy: Niemiecki Trójkąt (Deutsches Eck)To wprawdzie brzmi jak typowa nazwa niemieckiej knajpy, ale oznacza spiczasty język lądu w miejscu, gdzie łączą się rzeki Ren i Mozela. Miejsce to zawdzięcza swoją nazwę zakonowi krzyżackiemu, który w 1216 roku założył w miejscu spływu Mozeli do Renu swoją siedzibę. W tym miejscu postawiono też pomnik poświęcony cesarzowi Wilhelmowi I w imię idei zjednoczenia Niemiec. Pomnik został wybudowany w roku 1897, zniszczony w 1945, w 1953 uznany za pomnik symbolizujący niemiecką jedność, a w roku 1993 zrekonstruowany. Mierzący 37 metrów wysokości monument jest dzisiaj magnesem dla ponad dwóch milionów turystów rocznie i od 2002 roku należy do światowego dziedzictwa UNESCO Górnej Doliny Środkowego Renu (Oberes Mittelrheintal). www.germany.travel/top100

TOP 100 aTrakCjI TurysTyCzNyCh

romantyzm

86 www.germany.travel

Tereny nad Renem w okolicach Koblencji 87

KOLONIA, Nadrenia Północna­Westfalia

Wesołajeśli istnieją geny odpowiedzialne za radość życia i nastrój do zabawy, mieszkańcy kolonii otrzymali ich kilka. Bowiem kolonia zapada w serce, jak uczucie i pozytywne nastawienie do życia. są to karnawał, piwo kölsch i oczywiście katedra kolońska.

„Kölle alaaf“ – gdy rozlega się to hasło, w mieście rozpoczyna się stan wyjątkowy, zwany również karnawałem lub Fastelovend. Żadne, nawet najbardziej entuzjastyczne słowa, nie są w stanie oddać tego, co dzieje się w tygodniu przed środą popielcową w mieście słynnym ze swojej katedry. Oczywiście również w Kolonii karnawał zaczyna się 11.11. o godz. 11.11 i oczywiście

kończy się jak wszędzie w środę popielcową. Ale to już właściwie wszystko, co łączy karnawał w Kolonii z innymi, a zwłaszcza w ostatnim tygodniu, gdy karnawał uliczny na dobre opanowuje ulicę, dla każdego staje się jasne – karnawał w Kolonii nie ma sobie równych. Specyficzną kolońską atmosferę tworzą dodatkowo przez cały rok tradycyjne i przytulne knajpki, skupione wokół rynku Alter Markt i Heumarkt oraz mnóstwo browarów, rozsianych po całej starówce. Tam szerokim strumieniem płynie piwo Kölsch – koloński napój narodowy, są serwowane nadreńskie specjały, a atmosfera jest zwykle tak rozluźniona, serdeczna i wesoła, jak gdyby w tym mieście karnawał

trwał nieprzerwanie przez cały rok. Każdy gatunek piwa Kölsch ma swój charakterysty­czny, niepowtarzalny smak – i oczywiście własny browar. Niepisaną zasadą jest, że kelnerzy, zwani tutaj „Köbes”, nie dają się zarazić panującą wesołością – swego rodzaju oschłość jest znakiem firmowym prawdziwego „Köbes”. Jedyną rzeczą zakłócającą trochę radość życia mieszkańców Kolonii jest leżący 30 kilomet­rów dalej w dół Renu Düsseldorf, trochę bardziej delikatna młodsza siostra, której istnienie jest postrzegane w najlepszym przypadku jako splot przeciwności losu. Więcej na stronie www.germany.travel/cologne

Kolonia – tak literuje się radość życia

Pochód karnawałowy w Kolonii

z natury

88

89

KOLONIA, Nadrenia Północna­Westfalia

Statkiem do Kolonii: rejsy rzeczneDla wielu rejs rzeczny jest wyjątkowym doznaniem podróżniczym. To prawdopodobnie najbardziej relaksujący i komfortowy sposób podróżowania. Po drodze zawsze jest coś ciekawego do zobaczenia, a przy tym wciąż z dala od zgiełku i codziennego stresu. Może być to nawet podróż statkiem z Belgii, Holandii czy Szwajcarii – szereg organizatorów rejsów wycieczkowych zarzuca kotwicę w Kolonii. W mniejszych, lokalnych towarzystwach żeglugowych można również zarezerwować krótsze rejsy wycieczkowe, np. przez romantyczną dolinę Renu do miasta ze słynną katedrą. www.germany.travel/cologne/rhine-river-cruises

Symbol miasta i światowe dziedzictwo: katedraWielkie wzruszenie ogarnia każdego kolończyka, gdy wracając z podróży widzi z dala wieże swojej katedry. Katedra jest znakiem rozpoznawczym Kolonii, jednym z największych kościołów na świecie i niemiecką atrakcją turystyczną numer jeden: każdego roku ponad sześć milionów ludzi odwiedza to miejsce światowe­go dziedzictwa UNESCO. Wysoka na 157,38 metrów gotycka katedra posiada drugą co do wielkości wieżę kościelną w Europie, a w swoim wnętrzu mieści relikwiarz Trzech Króli. Od roku 2007 katedrę zdobi kolejna atrakcja, jaką jest witraż wykonany przez artystę Gerharda Richtera. Za niewielką opłatą 3,00 euro można wspiąć się na jedną z dwóch wież, skąd rozciąga się porywająca panorama miasta. www.germany.travel/unesco/cologne-cathedral

TOP 100 aTrakCjI TurysTyCzNyCh

Sztuka targów: Art CologneKto chciałby zobaczyć wybitne dzieła sztuki – a być może także je nabyć – ten tradycyjnie trafi pod dobry adres na Art Cologne. Biorące udział w międzynarodowych targach sztuki nowoczesnej i współczesnej galerie z Europy i zza oceanu cieszą się najwyższym międzynarodowym uznaniem. Około 200 wystawców z wielu krajów prezentuje malarstwo, rzeźbę, instalacje, sztukę wideo, fotografię, prace na papierze, a także trójwymiarowe dzieła sztuki. Nietypowe formaty prezentacji, takie jak OPEN SPACE, programy wspierania talentów Förderkojen, NEW POSITIONS dla artystów czy NEW CONTEMPORARIES dla galerii uzupełniają ofertę tych światowych targów sztuki. www.germany.travel/cologne/art-cologne

Sztuka, która jest kultem: Muzeum Ludwigów (Museum Ludwig)W znajdującym się zaraz przy katedrze Muzeum Ludwigów prezento­wana jest ciesząca się międzynarodową renomą kolekcja sztuki i współczesnej. Muzeum powstało ze zbioru ponad 350 dzieł sztuki współczesnej, podarowanego muzeum w 1976 roku przez małżeństwo Ludwigów. Muzeum posiada największą poza USA kolekcję dzieł popartu z ikonami tego kierunku sztuki, jak „Maybe“ Roya Lichtensteina czy „Brillo Boxes" Andy'ego Warhola, jak również trzecią pod względem wielkości kolekcję dzieł Picassa — grafiki, rzeźby i obrazy — bogaty zbiór rosyjskiej awangardy oraz ważne dzieła surrealizmu, ekspresjonizmu i niemieckiego malarstwa lat 20­tych ubiegłego wieku. www.germany.travel/cologne/ludwig-museum

90 www.germany.travel

KREFELD, Nadrenia Północna­Westfalia

Wełna z merynosów na targu Flachsmarkt

Krefeld – miasto jak aksamit i jedwab

Centrum modykrefeld, niemiecki ośrodek tekstylny, posiada trzy oblicza – klasycystyczne krefeld, barokowe uerdingen i średniowieczne linn. Przez długi czas wszystkie zrosły się w jedno miasto, lecz do dziś wyraźnie się odróżniają. Miasto, które wie, jak połączyć dobre tradycje z radosnym, wyrafinowanym stylem życia. więcej na stronie www.germany.travel/krefeld

Muzea sztuki Krefeld – bardzo współczesneMuzea sztuki Krefeld zdobyły międzynarodową renomę za sprawą zaangażowania na rzecz sztuki nowoczesnej i współczesnej. Zwłaszcza obie galerie Haus Lange i Haus Esters oferują zróżnicowane forum prezentujące trendy i kierunki sztuki XX i XXI wieku. Obie wille zaprojektował Ludwig Mies van der Rohe pod koniec lat dwudziestych ubiegłego wieku. Już same budynki są imponującymi pomnikami modernizmu, stanowiąc idealne miejsce na prezentację międzynarodowych dzieł sztuki współczesnej i sztuki XX wieku. www.germany.travel/krefeld/art-museums

Park rekreacyjny Elfrather See – bardzo sportowySławą daleko poza granicami miasta Krefeld cieszy się park Elfrather See. Ten rozległy teren rekreacyjny to raj zarówno dla osób poszukujących spokoju i relaksu, jak i amatorów aktywnego wypoczynku. Goście parku mogą korzystać między innymi z dużych placów zabaw i boisk sportowych, wielokilometrowych utwardzo­nych ścieżek rowerowych i pieszych, placu do gry w minigolfa, placu grillowego oraz 62­hektarowego jeziora, na którym można pływać na łódce, żaglówce lub surfować. www.germany.travel/krefeld/elfrather-see

91

LIPSK, Saksonia

Kapelmistrz Gewandhaus Ricardo Chailly92

Lipsk – miasto bohaterów i piękno nut

Miasto bohaterówMuzykalność mieszkańców lipska widać już po tym, że takt pokojowej rewolucji w 1989 roku wybito w tym właśnie mieście. Po zjednoczeniu Niemiec lipskowi nadano miano „miasta bohaterów” – co może odnosić się także do wielkich muzyków, kapelmistrzów i kompozytorów, których obecność i popularność czuć tutaj, jak nigdzie indziej.

W Lipsku musi być coś niezwykłego, że czas upływa tu w rytmie nut. Tradycja muzyczna miasta jest imponująca – od 1254 roku, z którego pochodzi pierwsza wzmianka o chórze Thomanerchor, jednym z najstar­szych na świecie chórów chłopięcych, muzyka zagościła na stałe w sercach mieszkańców i dostojnych murach. Na przykład w Gewandhaus, siedzibie założonej w 1743 roku orkiestry Gewandhausorchester, kierowanej przez wiele lat przez Kurta Masura, twarzy pokojowej rewolucji. Niezwykle imponujące są tutejsze organy, wyposażone w 6.638 piszczałek i

zapewniające niezapomniane przeżycia muzyczne. Czy wspaniała opera, jedna z najstarszych teatrów muzycznych Europy, słynąca z bogatego repertuaru wielkich dzieł od baroku po modernizm. Ponadczasowo modną postacią w Lipsku jest również Jan Sebastian Bach, najsłynniejszy kantor Kościoła Św. Tomasza, urodzony w Lipsku Richard Wagner, Felix Mendelssohn Bartholdy, który w 1843 roku założył tu pierwsze niemieckie konserwatorium, jak i Robert Schumann i Clara Wieck, którzy jako muzycy i para kochanków czarowali miasto. Mieszkańcy Lipska kochają również jedną z

najstarszych kawiarni w Europie, Zum Arabischen Coffe Baum, która już od 1711 roku jest ulubionym miejscem spotkań wielkich postaci. Gościli tu często Bach, Schumann, Liszt, Grieg, Wagner i inni. Co połączyło ich z Goethem i Lessingiem, jak i Napoleonem i Augustem Mocnym. To najlepszy dowód na to, że Lipsk był i jest atrakcyjny dla różnych ludzi – nie tylko muzyków i kompozytorów. Więcej na stronie www.germany.travel/leipzig

Studencka knajpa inaczej: Piwnica Auerbacha (Auerbachs Keller)W 1525 roku lekarz i profesor Heinrich Stromer von Auerbach utworzył w piwnicy z winem oberżę dla studentów, ponieważ według niego „wino posiada wyśmienite działanie profilaktyczne dla wielorakich ułomności, jeśli tylko jest właściwie spożywane”. Dzisiaj Auerbachs Keller jest najbardziej znanym lokalem w Lipsku i jednym z najpopularniejszych na świecie. Piwnica Auerbacha już w XvI wieku należała do najpopularniejszych lokali winiarskich, a swoją popularność zawdzięcza przede wszystkim Johannowi Wolfgangowi von Goethe goszczącemu tu często w czasie studiów. Piwnica Auerbacha od czasu swego powstania ugościła ponad 100 milionów gości. www.germany.travel/leipzig/auerbachs-keller

Luter, Bach i chór Thomanerchor – kościół św. TomaszaNa fundamentach jeszcze starszego kościoła od 1212 roku trwała budowa kolegiaty nowego klasztoru św. Tomasza ojców augustianów, w 1355 romańskie prezbiterium otrzymało gotycki wygląd, a w latach od 1482 do 1496 kościół przebudowano na późnogotycki kościół halowy, którego wygląd pozostał niezmieni­ony aż do wybudowania wieży w 1702 roku. W Zielone Świątki 1539 r. Marcin Luter wygłosił tu kazanie, rozpoczynając tym samym okres reformacji; najsłynniejszy kantor kościoła św. Tomasza, Jan Sebastian Bach, działał tu od 1723 aż do swojej śmierci w 1750 roku. Pierwsza udokumentowana wzmianka o słynnym chórze św. Tomasza pochodzi z 1254 roku, co oznacza, że jest to jeden z najstarszych chórów chłopięcych w Niemczech. www.germany.travel/top100

TOP 100 aTrakCjI TurysTyCzNyCh

93

Święto Bacha w LipskuŚwięto Bacha w lipsku prezentuje zarówno różnorodne dzieła barokowego kompozytora, jak i jego bliskie związki z miastem. Przez ponad dwadzieścia lat jan sebastian Bach był kantorem w kościele św. Tomasza w saksońskiej metropolii. Dziś znani na świecie wykonawcy, jak Masaaki suzuki, Marcus Creed i Ton koopman, przy towarzyszeniu dużych lokalnych zespołów Thomanerchor i Gewand-hausorchester, oddają cześć swojemu mistrzowi w miejs-cach, gdzie niegdyś tworzył. www.germany.travel/events

O wiele więcej niż tylko dźwięk i dym: Lipska Przędzalnia Bawełny (Leipziger Baumwollspinnerei)Od bawełny do kultury: 100 pracowni artystycznych, 11 galerii, warsztaty, architekci, projektanci, jubilerzy i twórcy mody, międzynarodowe centrum tańca i choreografii i o wiele więcej znajduje się w dawnej przędzalni bawełny, tutaj wykształciła się także słynna lipska szkoła malarstwa Neo Raucha. Z dawnego fabrycznego miasta, które na początku XX wieku rozrosło się, stając się największą przędzalnią bawełny w Europie, 100 lat później powstało interesujące miejsce tworzenia i prezentowania współczesnej europejskiej sztuki i kultury. www.germany.travel/leipzig/baumwollspinnerei

LIPSK, Saksonia

CIekawe wyDarzeNIa

Komercja i sztuka: Targi Lipskie (Leipziger Messe)Targi Lipskie (Leipziger Messe) to teren targowy i wystawienniczy w mieście i jedno z najstarszych miejsc targowych na świecie. Handel i przemiany miały tu zawsze priorytetowe znaczenie, a w czasach byłej NRD Targi Lipskie dwa razy do roku stawały się najważniejszym oknem na świat z zachodu na wschód – i w przeciwnym kierunku. Wraz z nowymi terenami targowymi miasto stało się ważnym miejscem kultury: ponad 20 renomowanych artystów zaprojektowało – specjalnie dla targów – pomieszczenia, tapety, ściany, schody, rzeźby i wiele innych na stałe wkomponowanych w ten obiekt dzieł. www.germany.travel/leipzig/exhibition-centre

Pomnik Bitwy Narodów LipskMonumentalny pomnik Bitwy Narodów został otwarty uroczyście po 15 latach budowy w 1913 roku w obecności niemieckiego cesarza Wilhelma II i króla Saksonii. To budowla samych „naj” o wysokości 91 metrów, będąca najwyższym pomnikiem w całej Europie. Potężną kopułę zdobi na górze 324 płaskorzeźb jeźdźców. Na platformę wiedzie 500 stopni. Podczas Bitwy Narodów zginęło po obu stronach 125 tysięcy żołnierzy. Pomnik Bitwy Narodów stoi w miejscu, gdzie odbyły się główne starcia. www.germany.travel/leipzig/battle-of-leipzig-monument

94 www.germany.travel

LEvERKUSEN, Nadrenia Północna­Westfalia

Pałac Morsbroich

Leverkusen – gdzie historia miasta jest historią przemysłu

Chemiczny

leverkusen to znane na całym świecie miasto przemysłowe, z którego wywodzi się międzynarodowy koncern chemiczno-farmaceutyczny Bayer aG. ale leverkusen to znacznie więcej – to miasto, w którym można doskonale wypocząć, pięknie położone u podnóża Bergisches land, miasto, w którym wielkomiejska atmosfera tętniącej życiem metropolii przeplata się z małomiasteczkową sielanką. więcej na stronie www.germany.travel/leverkusen

wynalazek

95

LUBEKA, Szlezwik­Holsztyn

Lubecka starówka96

Dumny symbol Lubeki: Brama Holsztyńska (Holstentor)Brama Holsztyńska – symbol miasta – najsłynniejsza i najważ­niejsza brama miejska z okresu późnego średniowiecza w Niemczech. Ten fragment Lubeki każdy miał chyba kiedyś przy sobie, znajdował się on bowiem na odwrocie banknotu 50­mar­kowego. Wybudowana w latach 1464­1478 przez lubeckiego budowniczego H. Helmstede nad rzeką Trave późnogotycka brama znajdowała się kiedyś, podobnie jak przedmoście, przed miastem i stanowiła część miejskich umocnień. Lubekę jako ośrodek handlu i żeglugi można odkryć w Muzeum w Bramie Holsztyńskiej (Museum Holstentor), które znajduje się za grubymi na 3,50 metra murami i w którym historii można prawie dotknąć. www.germany.travel/unesco/holsten-gate

TOP 100 aTrakCjI TurysTyCzNyCh

Dom Willy`ego Brandta (Willy-Brandt-Haus)Mieszczący się w wytwornej kamienicy dom Willy'ego Brandta, otwarty w rocznicę 94 urodzin tego słynnego syna miasta, jest miejscem poznania dziejów historii, muzeum i pomnikiem ku pamięci niemieckiego kanclerza i laureata Pokojowej Nagrody Nobla. W pasjonujących inscenizacjach i elementach multimedialnych wystawa „Willy Brandt – Życie polityczne w XX wieku“ – kreśli jego karierę począwszy od czasów Republiki Weimarskiej aż po ponowne zjednoczenie Niemiec oraz w sposób transparentny i przystępny przedstawia jego idee i wizje, które wybiegały poza czas, w którym przyszło mu żyć. Muzeum skupia się poza biografią Brandta także na zagadnieniach demokracji, praw człowieka i pokoju. www.germany.travel/luebeck/willy-brandt-house

Muzeum Literatury Dom Buddenbrooków Centrum Tomasza Manna w Lubece Wizyta w otwartym w 1993 roku Muzeum Literatury Dom Budden­brooków, leżącym w samym centrum lubeckiej starówki, zawiedzie zwiedzających do utraconego świata „Buddenbrooków“ i rodziny Mannów. Prezentowana w nim wystawa stała prowadzi przez życie i twórczość pisarzy Tomasza i Heinricha Manna. Korespondencja, pierwsze wydania dzieł i komentarze zapraszają do lektury. Można tu obejrzeć zdjęcia i ówczesne dokumenty, na przykład dokument o przyznaniu Literackiej Nagrody Nobla w 1929 roku Tomaszowi Mannowi. Odbywające się regularnie wystawy specjalne prezentują dokonania różnych członków rodziny Mann i innych pisarzy XX wieku. www.germany.travel/luebeck/buddenbrookhouse

Lubeka – piękność północy i ducha

lubeka, królowa wszystkich miast hanzeatyckich, została założona w 1143 roku jako pierwsze „zachodnie miasto na bałtyckim wybrzeżu”. Średniowieczne otoczenie oraz atrakcje kulturalne i zabytki historyczne również dzisiaj nadają miastu cudownego charakteru i przypominają o wielkiej przeszłości wolnego Miasta rzeszy i hanzy.

Lubeka przez wieki była kojarzona z wolnością, sprawiedliwością i dobrobytem. Prawo Lubeckie (Lübisches Recht), niezwykle postępowy jak na ówczesne czasy zbiór reguł obowiązujących na lądzie i morzu, stanowiło wzór prawno­organizacyjny dla ponad 100 miast, położonych wzdłuż wybrzeża Morza Bałtyckiego. Dzięki niemu Związek Hanzeaty­cki stał się największą potęgą handlową swoich czasów. Bezspornie jego centrum była Lubeka, jedna z najznakomitszych wczesnych metropolii światowego handlu. Otoczona wodą starówka z siedmioma wieżami pięciu głównych kościołów obrazuje żywą

1 000­letnią historię i od 1987 roku jest wpisana na listę światowego dziedzictwa UNESCO. Zabytkowa zabudowa z epoki gotyku, renesansu, baroku i klasycyzmu, zaułki i ulice, kościoły i klasztory, kamienice i fortyfikacje tworzą unikalny obraz zwartej całości. Perełką gotyku ceglanego jest Kościół Mariacki (Marienkirche), najwspanialszy kościół Lubeki, na którym wzorowało się aż 70 innych kościołów w całym regionie nadbałtyckim, z najwyższym na świecie sklepieniem ceglanym. Kościół wznosi się dumnie w najwyższym punkcie starówki, vis­à­vis hali muzyczno­kongresowej,

nazywanej tu MuK, stanowiącej nowoczesny kontrast dla zabytkowej zabudowy. To największa hala widowiskowa Lubeki, główny punkt festiwalu Schleswig­Holstein Musik Festival, międzynarodowe centrum kongresowe, filharmonia i hala miejska. Poza nowoczesną architekturą charakterystycznym elementem hali MuK jest grupa figur „Die Fremden“ (Obcy) Thomasa Schütte na dachu, dawny eksponat z wystawy documenta i symbol wszystkich ludzi, którzy muszą opuścić swoją ojczyznę i odnaleźć nowe życie na obczyźnie. Więcej na stronie www.germany.travel/luebeck

Romantyczna starówka

97

LUDWIGSHAFEN, Nadrenia­Palatynat

Ludwigshafen – gdzie chemia spotyka poczucie sztuki

ludwigshafen to nie jedyne miasto nad renem, które rozwinęło się dzięki przemysłowi chemicznemu, które powstało z wielu mniejszych osiedli i dopiero w XIX wieku wkroczyło na scenę historii i dzięki kulturze i sztuce zyskało nową tożsamość. Podobnie jak wszystkie nadreńskie miasta ludwigshafen jest atrakcyjnym miejscem, silnie zurbanizowanym a zarazem bardzo zielonym, ciekawym pod względem historycznym i obdarzonym niepowtarzalnym urokiem. więcej na stronie www.germany.travel/ludwigshafen

Nadreńska galeria

Przepis na sukces

98

Villingen-SchwenningenŚredniowieczne miasto na krańcu Schwarzwaldu.Historyczne śródmieście z potężnymi basztami obronnymi i wieżami bramowymi, przepiękne domy o konstrukcji ryglowej i romantyczne uliczki – połączone z eleganc-kimi kawiarniami i radością życia:To jest Villingen-Schwenningen!

Wybierzcie się Państwo na wycieczkę pełną wrażeńSami zdecydujcie Państwo, w jaki sposób chcielibyście poznać Villingen-Schwennin-gen – z jego historycznym śródmieściem z murami miejskimi i bramami, malowni-czymi uliczkami i pluskającymi strumykami. Najlepiej udaje się to podczas spaceru po mieście!

W uroczym otoczeniuWokół Villingen-Schwenningen czekają na Państwa piękne szlaki wędrowne oraz dobrze rozbudowana sieć dróg rowerowych z oznakowanymi trasami rowerowymi. Dla chętnych do zwiedzenia okolicy istnieje wiele możliwych celów wycieczkowych: Schwarzwald, Jezioro Bodeńskie bądź kraje sąsiednie Francja (Alzacja) lub Szwaj-caria.

Odkryjcie Państwo Wasze całkiem pry-watne Villingen-Schwenningen. Miasto cieszy się na Państwa wizytę!

Po lewej stronie: brama Bickentor, Villingen Na górze od lewej: plebania Schwenningen, wieża katedry, Villingen Poniżej: zdjęcie lotnicze Villingen

Najciekawsze zabytki i atrakcje turystyczne- Katedra Najświętszej Marii Panny „Unserer Lieben Frau“- mury miejskie z basztami obronnymi i wieżami bramowymi- źródło rzeki Neckar i torfowiska Schwenninger Moos- przepiękne szlaki wędrowne i trasy rowerowe

KontaktInformacja turystyczna & sprzedaż biletówTel.: +49 (0) 7721-82 23-40tourist-info@villingen-schwenningen.dewww.tourismus-vs.de

KU

LTU

RA

+ N

ATU

RA

DZT_12042_AZ_210x146_5_PL_RZ.indd 1 07.02.13 16:17

PORCELANOWY SWIAT WRAZEN HAUS MEISSEN®

Ekskluzywny rzut oka za kulisy 300-letniej, pełnej sukcesów historii

Juz od ponad 300 lat Manufaktura MEISSEN produkuje w Misni, niedaleko Drezna, ekskluzywne wyroby

z porcelany, bedace wyrazem zamiłowania, wyjatkowosci i nieprzemijalnosci. W Porcelanowym Swiecie Wrazen HAUS MEISSEN®, bezposrednio przy Manufakturze,

mozna podziwiac słynne na całym swiecie porcelanowe wyroby. W warsztatach pokazowych Manufaktury moga sie Panstwo przekonac, z jaka

dokładnoscia i mistrzostwem powstaje słynna na całym swiecie porcelana misnienska Meissener Porzellan®.

Museum of MEISSEN® Art uprowadzi Panstwa w podróz w czasie – 300 lat historii porcelany.

Staatliche Porzellan-Manufaktur Meissen GmbH

Museum of MEISSEN® ArtTalstraße 9 · 01662 Meißen

museum@meissen.com · www.meissen.com

MEISSEN® dla smakoszówrestauracja & kawiarnia MEISSEN®

MEISSEN® zakupyMEISSEN® butik & MEISSEN® outlet

MEISSEN® rozkosz dla okaWarsztat pokazowy & muzeum

MANNHEIM, Badenia­Wirtembergia

Mannheim – myślenie do kwadratu

Mannheim to historia mobilności – to właśnie tutaj w 1817 roku karl Drais skonstruował pierwszy jednoślad z kierownicą, w 1886 roku wyjechał na ulice pierwszy automobil karla Benza, w 1921 roku powstał pierwszy legendarny traktor lanz Bulldog, a w 1929 roku julius hatry skonstruował pierwszy na świecie samolot z napędem rakietowym. Doskonale widać więc, że nieprzeciętne umysły czują się w tym mieście wspaniale.

Duch

Styl industrialny i secesja: wieża ciśnieńSymbol miasta Mannheim we wschodniej części śródmieścia, wieża ciśnień, wybudowana w latach 1886­1889 w oparciu o projekt berlińskiego architekta B. Schmitza, stała się później punktem wyjściowym do zaprojektowania placu Friedrichsplatz. Fascynujące są piękne fontanny przed monumentalną budowlą, cudownie podświetlane po zmierzchu. Syreny i trytony z brązu, dwie kamienne grupy centaurów, a na miedzianym dachu posąg Amfitryty, małżonki boga mórz i oceanów Posejdona, zdobią wieżę, będącą jednym z największych i najpiękniejszych obiektów secesyjnych w Europie. www.germany.travel/top100

TOP 100 aTrakCjI TurysTyCzNyCh

Mannheim2: centrum miastaWzmiankowany po raz pierwszy w dokumentach w Kartularzu z Lorsch w 766 roku Mannheim otrzymał przywileje miejskie w styczniu 1607, kiedy Fryderyk Iv, elektor Palatynatu, położył tu podwaliny pod twierdzę Friedrichsburg. Ówczesny układ sieci ulic w postaci szachownicy dla związanego z twierdzą mieszczańskiego miasta pozostał zachowany do dziś. Kwadraty ponumerowano i oznakowano literami: i tak na przykład adres galerii „Artquadrat“ to po prostu L4,10, a dane o lokalizacji muzeum w Zbrojowni (Museum Zeughaus) brzmią nawet tylko C5, z kolei Muzeum Dom Schillera (Muzeum Schillerhaus) znajduje się w B5, 7. www.germany.travel/mannheim/city-centre

Mannheim tworzy muzykę: Akademia Popu (Popakademie)Muzyka z Mannheim stała się znakiem firmowym miasta już wtedy, gdy Joy Fleming wynalazła "Mannemer Blues“. Laith­Al­Deen, Xavier Naidoo oraz Söhne Mannheims są i byli godnymi jej naśladowcami – można ich znaleźć na wszystkich listach przebojów. Wydawało się więc naturalną konsekwencją, że Akademia Popu Badenii­Wirtem­bergii powinna istnieć właśnie w Mannheim: państwowa wyższa szkoła muzyki popularnej została założona w 2003 roku w systemie partnerstwa publiczno­prywatnego i była pierwszą tego typu placówką w Niemczech. Podobnie jak Musikpark (Park Muzyczny) – centrum wspierania przedsiębiorczości dla branży muzycznej. www.germany.travel/mannheim/pop-academy

Być może powodem jest prosta i przejrzysta struktura miasta, która zdaje się sprzyjać twórczemu myśleniu. Mannheim jest „miastem kwadratów”, zaprojektowanym w XvII wieku na planie szachownicy z precyzyj­nie wyznaczoną siecią ulic od rzeki Neckar aż do samego pałacu. Gdy mieszkańcy Mann­heim rozmawiają ze sobą, używając zwrotów „C5” albo „E7”, to wcale nie oznacza, że grają w okręty, ale jeden tłumaczy drugiemu, gdzie mieszka lub dokąd się wybiera. A w tym mieście możliwości są naprawdę bogate – Mannheim ma do zaoferowania wiele atrakcji turystycznych, kulinarnych, przyrodni­

czych i kulturalnych, interesujących wydarzeń i imprez, – jednym słowem rozrywka do kwadratu. Teatr Narodowy z operą, spektak­lem teatralnym i baletem, koncerty od muzyki klasycznej po muzykę pop, a może wieczór autorski lub któreś z wielu innych wydarzeń kulturalnych w plenerze oraz w miejscach zwykłych i niezwykłych – w Mannheim każdy znajdzie coś dla siebie. Czekają tu ciekawe zabytki, a wśród nich drugi co do wielkości w Europie barokowy pałac i wieża ciśnień (Wasserturm), wkomponowane w jeden z najpiękniejszych secesyjnych pejzaży Europy. Dodatkowo dzięki obecności tu takich

instytucji, jak Wyższa Szkoła Muzyczna i Teatralna, szkoła artystyczna Popakademie Baden­Württemberg, Wyższa Szkoła Techniki i Projektowania i Wolna Akademia Sztuki, klimat w Mannheim jest tak kreatywny, jak chyba w żadnym innym mieście. Mannheim jest również ważnym ośrodkiem kongre­sowym – m:con Congress Center Rosengarten to jedno z najlepszych centrów kongresowych, udane połączenie starej i nowej architektury, naszpikowane najnowocześniejszą techniką, leżące naprzeciw pięknego parku – tutaj wzrasta klasa i renoma każdej imprezy. Więcej na stronie www.germany.travel/mannheim

wynalazczości

100 www.germany.travel

Impreza w Muzeum Techniki 101

MöNCHENGLADBACH, Nadrenia Północna­Westfalia

Mönchengladbach – miasto wśród zieleni i ośrodek sztuki nowoczesnej

Mönchengladbach – miasto, którego charakter tworzy pełne wdzięku połączenie miejskiej atmosfery i sielskiego uroku. Parki i lasy ukształtowały to „wielkie miasto wśród zieleni“. lecz Mönchengladbach to także miasto kultury i sztuki – z ważnymi zabytkami architektonicznymi, muzeum światowej rangi i dynamiczną sceną teatralną, kabaretową i małych form artystycznych. więcej na stronie www.germany.travel/moenchengladbach

Rzeźby w ogrodzie opactwa

Metropolia nad Dolnym Renem

102

Najp iękNiejsza opera wyszłaspod p ióra architekta.

Opera Sempera to z  pewnością jeden z  najpiękniejszych

budynków operowych świata – a jednak to tylko jedna

z  wielu wspaniałych budowli w  Saksonii. Po prostu wśród

1000 pałaców, zamków i  ogrodów bycie najpiękniejszym

w  całym kraju nie jest proste. Nawet most nad Elbą może

stać się „Niebieskim Cudem” – nie tylko z nazwy. Lecz najle-

piej przekonać się o  tym na własne oczy. Bliższe informacje

można znaleźć na stronie www.sachsen-tourismus.de lub

w siedzibie Tourismus Marketing Gesellschaft Sachsen mbH,

Bautzner Str. 45 – 47, 01099 Dresden, tel. +49 (0)351 / 49 17 00.

TMGS_Anzeige_Englisch_Motiv_Semperoper_210x297_Master_02.indd 1 14.02.13 09:33

MüNSTER, Nadrenia Północna­Westfalia

Münster – młodzieżowy urok wielkiej historii

Münster jest miastem otwartym na świat, młodzieżowym, o luźnej atmosferze, dumnym ze swojej ponad 1200-letniej historii. jako siedziba biskupów, członek związku hanzeatyckiego i miasto uniwersyteckie Münster zawsze odgrywało ważną rolę nie tylko w regionie, ale i daleko poza jego granicami. a jako miasto podpisania pokoju westfalskiego wpisało się na stałe do światowej historii.

Najpiękniejsze miasto Niemiec? Dla wielu wybór jest oczywisty i nikogo nie dziwi, że Münster zostało wybrane jako „najlepsze miasto do życia na świecie”. Jest to mianowi­cie miasto, które pielęgnuje swoje dzieje – którego domy, kościoły i rynki mogłyby opowiedzieć wiele historii. Czuć to szczególnie w zabytkowym centrum Münster, na przykład przy placu Prinzipalmarkt. Na tle niepow­tarzalnej scenerii miasta 48 kamieniczek w zabudowie szczytowej, wśród nich charakterystyczny ratusz oraz dawny miejski magazyn wina Stadtweinhaus ze swymi

arkadami tworzy własny mały świat o niezwykłym uroku. Münster to również miejsce na udane zakupy. Na Salzstraße, najstarszej ulicy handlowej w Münster, można podziwiać wiele zabytków – największy z nich to tzw. „barokowa wyspa” („Barockinsel”) z dworem rodziny Erbdrosten (Erbdrostenhof) oraz kościołem św. Dominika i Klemensa z pięknym barokowym ogrodem. Parę kroków dalej zaczyna się dzielnica Ludgeriviertel z restauracjami, knajpkami i kawiarniami. Dalej ciągnie się promenada Rothenburg, gdzie w Druffel’scher Hof mieści

się muzeum sztuki Pablo Picasso. Przy pobliskim placu katedralnym (Domplatz) zachwyt budzą Katedra Św. Pawła (St.­Paulus­Dom), skarbiec katedralny (Domschatzkam­mer) oraz Westfalskie Muzeum Sztuki i Historii Kultury. Niezwykłą atrakcję starówki stanowią również dzielnice Kiepenkerlviertel i Kuhviertel. Tu, przy kościele überwasserkir­che, można poczuć Münster w swojej najpierwotniejszej postaci. Tutaj historia miasta łączy się ze stylem życia w ślicznych zaułkach. Więcej na stronie www.germany.travel/muenster

Na rowerze

104 www.germany.travel

Muzeum Sztuki Pabla Picasso W sercu zabytkowej starówki Münster blisko Rothenburg, w otocze­niu münsterskich arkad, w wybudowanym w latach 1784­1788 domu dawnej rodziny arystykratycznej Druffel’scher Hof mieści się Muzeum Sztuki Pabla Picasso (Kunstmuseum Pablo Picasso), pierwsze i dotychczas jedyne muzeum Picasso w Niemczech.

Za objętymi ochroną konserwatorską zabytkowymi fasadami muzeum zawiera ponad 800 litografii Pabla Picasso. Od otwarcia muzeum w 2000 roku jest to unikatowa w swojej zwartości kolekcja w skali świata. Poza tym muzeum prezentuje wystawy czasowe dotyczące życia i twórczości artysty oraz innych współczesnych mu twórców sztuki. www.germany.travel/muenster/picasso-art-museum

Dzielnica KuhviertelDzielnica Kuhviertel z jej tradycyjnymi knajpkami i najstarszym w Münster browarem jest znana jako dzielnica gastronomiczno­kna­jpiana: żywiołowa mieszanka knajpek studenckich, historycznych lokali i przytulnych, typowo westfalskich restauracji. W większości lokali tradycyjne oferuje się ciemne piwo Altbier i Altbierbowle (ciemne piwo z owocami). Nie tylko wtedy, kiedy jest ciemno, ale również za dnia spotyka się tu tłumy ludzi. Ale ta dzielnica oferuje znacznie więcej, niż tylko rozmaite rozkosze dla podniebienia: przede wszystkim miłośnikom sztuki i antyków Kuhviertel ma wiele do zaproponowania. Galerie, sklepy z dziełami sztuki, antykwariaty i czytelnie publiczne nadają dzielnicy specyficzną aurę. www.germany.travel/muenster/kuhviertel

Kościół św. Lamberta

105

NORYMBERGA, Bawaria

Centrum Dokumentacji106

Podróż wNorymberga – najbardziej żywe muzeum historii Niemiec

Cesarze i książęta, przywódcy i poddani, wynalazcy i uczeni – od średniowiecza Norymberga stanowi zwierciadło niemieckiej historii, imponującej, ekscytującej i olśniewającej, między wielkością a tragedią. Pod czujnym okiem górującej nad miastem twierdzy rozkwitały rzemiosło i sztuka, nowy wolny duch opanował miasto, które wspaniale się rozwijało i bogaciło. Nie zmieniło się to do dzisiaj.

Zamek cesarski w NorymberdzeZamek w Norymberdze (Nürnberger Burg), będący w latach 1050­1571 rezydencją wszystkich cesarzy Świętego Cesarst­wa Rzymskiego, należy do najważniejszych średniowiecznych zamków cesarskich. Fryderyk I Barbarossa i jego następcy rozbudowali z rozmachem istniejący już w połowie XI wieku zamek salicki. Świadczy o tym zachowana do dziś w stanie nienaruszonym podwójna kaplica. Cesarskie komnaty mieszkal­ne i reprezentacyjne w pałacu z zachowanymi w większości boazeriami są wyposażone w obrazy, kobierce i meble z XvI i XvII wieku. www.germany.travel/nuremberg/kaiserburg-castle

TOP 100 aTrakCjI TurysTyCzNyCh

Centrum Dokumentacji – Teren Zjazdów PartyjnychCentrum Dokumentacji, gdzie w latach 1933­1938 odbywały się ogólnokrajowe zjazdy partii narodowosocjalistycznej, pozwala wejrzeć w istotę narodowego socjalizmu. Stała ekspozycja „Fascynac­ja i władza“ przedstawia przyczyny i skutki nazistowskiej manii wielkości. Wystawa porusza również tematy pozostające w bezpośrednim związku z miastem. Te aspekty historii Norymbergi ukazuje też muzeum upamiętniające procesy norymberskie („Memorium Nürnberger Prozesse“) mieszczące się w słynnej sali rozpraw 600 w budynku sądu w Norymberdze, gdzie w 1946 roku toczył się proces, w trakcie którego Międzynarodowy Trybunał Wojskowy osądził głównych odpowiedzialnych za zbrodnie nazis­towskie. www.germany.travel/nuremberg/documentation-centre

Norymberga i jej zamek – do dziś nad miastem góruje monumentalny obiekt obronny, którego budowa rozpoczęła się około 1140 roku za panowania cesarza Konrada III i trwała do XvII wieku. Setki tysięcy gości odwiedzające co roku Norymbergę wyruszają w podróż w czasie do epoki średniowiecza, która tutaj jest ciągle żywa. Szlak historyczny Historische Meile rozpoczyna się – czy też kończy – przy zamku. Kto uda się na ten spacer, będzie zachwycał się bogactwem ważnych budowli i miejsc, które oferuje miasto – masywne fortyfikacje, piękne, bogato zdobione kościoły, fantazyjne

fontanny, świadkowie dawnych epok, Fembohaus z Muzeum Miejskim czy pałac Tucherschloss, który wygląda tak autentycz­nie, jak gdyby jego dawni mieszkańcy tylko na chwilę wyszli na przechadzkę. Już kilkaset lat temu Norymberga była centrum mechaniki precyzyjnej, a bogaci mieszczanie mogli sobie pozwolić na posiadanie kieszonkowych zegarków, słynnych „norymberskich jaj”. Z tej wielkiej epoki pochodzi również dom Albrechta Dürera, w którym artysta spędził wiele lat, oraz oba piękne ratusze. W Norymberdze można znaleźć również miejsca wstydliwej historii, na przykład

Centrum Dokumentacji, gdzie naziści celebrowali swoje upiorne marsze, czy sala sądowa nr 600 w Pałacu Sprawiedliwości, będącej od 2010 roku muzeum „Memorium Nürnberger Prozesse”, w której w 1946 roku odbyły się procesy nazistowskich zbrodniarzy. To miejsca upamiętniające ciemne strony historii Norymbergii, które już na zawsze pozostaną jej częścią. Więcej na stronie www.germany.travel/nuremberg

czasie

107

NORYMBERGA / ERLANGEN / FüRTH, Bawaria

Świadectwo renesansu: dom Albrechta Dürera (Albrecht-Dürer-Haus)Dom Albrechta Dürera należy do najczęściej odwiedzanych atrakcji turystycznych miasta i oferuje niezwykły wgląd w życie niemieckiego artysty renesansowego w XvI wieku. Jego „Młody zając“ z 1502 roku, najsłynniejsze z jego studiów natury, zdobi dziś ścianę w niejednym mieszkaniu, podobnie jak jego dzieło „Modlące się ręce“. Ekspozycja stała przedstawia wszystkie aspekty dzieła i życia mistrza z Norym­bergi, który był nie tylko grafikiem i malarzem, ale pracował także nad studiami z zakresu matematyki i teorii sztuki: życie codziennie, dom, pracę i twórczość. Dom jest zarazem wyjątkowym świadectwem mieszczańskiej kultury mieszkalnej z czasów rozkwitu Norymbergi. www.germany.travel/nuremberg/albrecht-duerer-house

500 lat dziecięcych marzeń: miasto zabawekJuż w średniowieczu na jarmarku bożonarodzeniowym w Norym­berdze handlowano dziecięcymi zabawkami, ponieważ miasto zamieszkiwało wielu lalkarzy. Do rangi ostoi zabawkarstwa Norym­berga rozwijała się od XvI wieku, gdy wielu rzemieślników zaczęło zajmować się także wyrobem przedmiotów miniaturowych i zabawek. Okazałe domki dla lalek można i dzisiaj podziwiać w Muzeum Zabawek (Spielzeugmuseum), a także w Germańskim Muzeum Narodowym (Germanisches Nationalmuseum). Światową renomę miasto uzyskało w XIX wieku dzięki przemysłowej produkcji zabawek, a od 1950 roku w Norymberdze odbywają się najważniejsze na świecie targi zabawek. www.germany.travel/nuremberg/city-of-toys

Erlangen tworzy wraz z Norymbergą i Fürth swego rodzaju frankońskie trójmiasto. Jeśli chodzi o historię sztuki i kultury, to miasto dotrzymuje kroku wielkim sławom. Erlangen jest szczegól­nym zjawiskiem pod względem urbanistycznym. Założona tutaj dawno temu osada hugenotów uczyniła z miasta ośrodek o całkowicie indywidualnym pokroju i do dzisiaj wywiera wpływ na Erlangen, zwane także „miastem hugenotów”. www.germany.travel/erlangen

Jeszcze Norymberga czy już Fürth? Tak naprawdę to nie wiadomo. Oba miasta wzrastały wspólnie z biegiem czasu, a ich centra dzieli odległość zaledwie siedmiu kilometrów. Tym bardziej należy odwiedzić Fürth, miasto o własnej, indywidualnej historii, charakteryzujące się wielką wiarą w siebie i przyjaznym, niezwykle stonowanym sposobem życia. www.germany.travel/fuerth

erlangen: nowa ojczyzna u margrabiego

Fürth: wiara w siebie i radość życia

108 www.germany.travel

LUBISZ ZAKUPY? POKOCHASZ OUTLETCITY!

OUTLETCITY METZINGEN oferuje niezwykłe zakupy w rodzinnym mieście marki Hugo Boss. Tylko pół godziny od Stuttgartu czeka na Ciebie wyjątkowe miejsce z ekskluzywnymi outletami w otoczeniu nowoczesnej, nagradzanej wielokrotnie miejskiej architektury.* W stosunku do pierwotnej ceny detalicznej

PONAD 60 NAJLEPSZYCH MAREK W OUTLETACH NAWET 70% TANIEJ*

ARMANI . BALLY . BURBERRY . CALvIN KLEIN . COACH . ESCADA . HACKETT . HUgO BOSS . LACOSTE .

MAx MARA . MICHAEL KORS . NIKE . POLO RALPH LAUREN . SWAROvSKI . TOMMY HILfIgER . WMf i wiele innych

130129_master_dzt_a4_alle sprachen.indd 8 06.02.13 17:38

OSNABRüCK, Dolna Saksonia

Osnabrück – zachowane wspomnienia

Osnabrück zapisał się w historii głównie jako miasto podpisania Pokoju westfalskiego. lecz Osnabrück to znacznie więcej – to miasto o wielu obliczach, które ciągle zaskakuje, jeśli spojrzeć na nie z innej perspektywy. Na przykład miasto smakoszy, które rozpieszcza ich podniebienia niezwykłymi spotkaniami kulinarnymi i regionalnymi specjalnościami.

Osnabrück przetrwał bez zniszczeń zawieruchy wojny trzydziestoletniej, dlatego wyczerpane wojną strony wybrały to właśnie miasto wraz z sąsiednim Münster jako miejsce do zawarcia traktatu pokojowe­go. W późnogotyckim ratuszu, wybudowa­nym w 1512 roku, mieści się dziś Sala Pokoju z portretami 42 delegatów na kongres pokojowy i władców tamtych czasów, upamiętniająca rokowania pokojowe. Na górnych piętrach można obejrzeć makietę miasta z 1633 roku oraz wystawę „Zniszczenie i odbudowa” („Zerstörung und Aufbau“), upamiętniającą inną wojnę –

dokumentuje ona odbudowę Osnabrück po zniszczeniach w czasie II wojny światowej.

Stworzenie przestrzeni przeciw zapomnie­niu – to również cel Domu Felixa Nussbau­ma. To spektakularne muzeum, zaprojekto­wane przez amerykańskiego architekta Daniela Libeskinda, prezentuje życie i twórczość zamordowanego w 1944 roku w Oświęcimiu żydowskiego artysty i syna miasta, Felixa Nussbauma. Już sama oryginalna, irytująca architektura budynku inspiruje do zapoznania się z losami Nussbauma. Wspólnie z Muzeum Historii

Kultury (Kulturgeschichtliches Museum) leży w samym centrum miasta i stanowi idealny punkt wypadowy na spacer po starówce, w której dominuje sześć zabytkowych kościołów. Spacer można zakończyć w wielkim stylu wizytą w restau­racji la vie. Tutaj w spokojnej, a zarazem niezwykle eleganckiej atmosferze berło szefa kuchni dzierży Thomas Bühner – mistrz kuchni aromatów, wzniesiony na Olimp sztuki kulinarnej przez cztery czapki przyznane przez przewodnik Gault Millau. Więcej na stronie www.germany.travel/osnabrueck

Friedensreich

110 www.germany.travel

Dom Felixa Nussbauma – tragika pewnego życiaDom Felixa Nussbauma w samym centrum miasta został zaprojekto­wany przez Daniela Libeskinda. Muzeum prezentuje największe na świecie zbiory dzieł artysty urodzonego w Osnabrück i zamordowan­ego w Oświęcimiu. Koncepcja architektoniczna Domu Felixa

Nussbauma tworzy przestrzenny kontekst, w którym na pierwszy plan wysuwa się tragiczne powiązanie pomiędzy życiem i twórczością artysty. System linii odniesienia pomiędzy Osnabrück, Berlinem, Brukselą i Oświęcimiem symbolizuje we wstrząsający sposób rosnący niepokój, brak nadziei i orientacji Feliksa Nussbauma. www.germany.travel/osnabrueck/felix-nussbaum-house

Kolorowa jesień – biennale sztuki projekcji „lichtsicht“Odbywające się co dwa lata biennale „lichtsicht“ prezentuje dzieła międzynarodowej sztuki projekcji na ścianach tężni solnej w Bad Rothenfelde pod Osnabrück. Odwiedź lichtsicht4 w dniach od 28 września 2013 r. do 5 stycznia 2014 r. Przez trzy miesiące z 50 projektorów co wieczór będą odbywać się projekcje na mokrych ścianach tężni solnych o wysokości 10­13 metrów i długości nawet 400 metrów. Poprzednią edycję lichtsicht3 odwiedziło 160 tysięcy widzów. www.germany.travel/osnabrueck/lichtsicht-biennale

Biennale sztuki projekcji

111

RATYZBONA (REGENSBURG)

Sala Biblioteki św. Emmerama112

Ratyzbona – czary z kamienia i wielki urok

Królowakto myśli, że średniowieczne miasto o 2000-letniej historii jest może nieco ospałe, ten się grubo myli – o ratyzbonie można powiedzieć wszystko, tylko nie to, że jest staroświecka. Światowe dziedzictwo jest tutaj żywe nie tylko w murach zabytkowych budowli i na placach, lecz może nawet bardziej pomiędzy nimi. ratyzbona to miasto o największym w Niemczech zagęszczeniu knajp i klubów.

Mieszkańcy Ratyzbony późno odkryli miłość do swojej starówki. Jeszcze w latach sześćdziesiątych ubiegłego wieku planowano wyburzenie zabytkowych budynków i wybudowanie w ich miejsce nowego miasta. Dzisiaj wszyscy się cieszą, że do tego nie doszło. Od lat siedemdziesiątych starówka jest objęta ochroną konserwatorską – historyczne dziedzictwo jest starannie restaurowane, aby zachować je dla przyszłych pokoleń. Bowiem tutaj, jak chyba w żadnym innym mieście środkowej Europy, dokądkolwiek powędruje wzrok, wszędzie jawi się fantastyczny obraz ponad 2000­letniej historii miasta. W Ratyz­

bonie znajduje się ponad 1500 objętych ochroną zabytkowych budowli, 984 z nich tworzy zabytkowy zespół „Starówka z dzielnicą Stadtamhof”, który został wpisany na listę światowego dziedzictwa UNESCO. Kamienny Most nad Dunajem, katedra i rynek Krauterer­markt z kościołem kolegiackim św. Jana, Muzeum Skarbca Katedralnego, patrycjus­zowska kamienica nazwaną „Heuport” oraz zabytkowa apteka „Pod Orłem” (Adler­Apothe­ke) należą do najważniejszych ratyzbońskich zabytków architektonicznych. Przy Amberger Stadel w górę Dunaju znajduje się rynek Fischmarkt z fontanną Rolanda i dalej dom

astronoma Johannesa Keplera. Kościół pod wezwaniem św. Ulryka (St. Ulrich Kirche) z Muzeum Diecezjalnym (Diözesanmuseum), dawna parafia katedralna, Dachauplatz, Neupfarrplatz, Stary Rynek Zbożowy (Alter Kornmarkt), Rynek Węglowy (Kohlenmarkt) i Zieroldsplatz, Plac Ratuszowy i Haidplatz, Porta Praetoria i tzw. wieże rodowe, między innymi 28­metrowa Złota Wieża, najwyższa wieża mieszkalna na północ od Alp, to dalsze przepiękne place, zespoły architektoniczne i budowle, dla których opisania słowo „cudowne” zwyczajnie nie wystarcza. Więcej na stronie www.germany.travel/regensburg

Średniowieczny cud świata: Kamienny MostW pejzażu tej części starówki Ratyzbony, która jest zwrócona w stronę Dunaju, dominuje Kamienny Most (Steinerne Brücke). Średniowieczna budowla służyła za wzór budowniczym wielu innych mostów, na przykład mostu Karola w Pradze. Wybudowany w latach 1135­1146, jest najstarszym, częściowo jeszcze zachowanym w niezmi­enionej formie kamiennym mostem łukowym w Niemczech. Po wybudowaniu ówczesny „ósmy cud świata“, mierzący 310 metrów długości oraz siedem metrów szerokości, był największym mostem o takiej konstrukcji na świecie i przez ponad 800 lat jedynym kamiennym przejściem na rzece Dunaj na odcinku od Ulm do Wiednia. Właśnie stąd cesarz Fryderyk I Barbarossa wyruszył w maju 1189 roku ze swoją armią na trzecią krucjatę. www.germany.travel/regensburg/stone-bridge

Tam, gdzie śpiewają wróbelki: katedraNiebiańskim symbolem miasta i widocznym już z daleka centralnym punktem miasta jest ratyzbońska katedra św. Piotra, której budowa do obecnej postaci trwała od 1260 do 1520 roku. Jako wybitne świadectwo gotyku w Bawarii dominowała przez całe stulecia w życiu tutejszych mieszkańców. Przy zwiedzaniu katedry uwagę zwraca, oprócz wielu znajdujących się w jej wnętrzu cennych zabytków, pięć gotyckich ołtarzy z cyboriami, które zachowały się jako osobliwość katedry, podobnie jak okna z okresu 1220­1370. Katedra jest także siedzibą chóru chłopięcego Regensburger Domspatzen (pol. Ratyzbońskie Wróbelki z Katedry) – "Stradivariusa" wśród chórów chłopięcych – który spełnia tutaj swoją liturgiczną posługę, tworząc muzyczną oprawę dla odprawianych w katedrze nabożeństw. www.germany.travel/unesco/regensburg

wśród starówek

113

ROSTOCK, Mecklemburgia­Pomorze Przednie

Rostock – ceglany gotyk i portowa romantyka

rostock ma żeglarskie serce – port miejski. jeśli nawet przy kejach nie widać już tylu uwijających się wilków morskich, co dawniej, to port nadal nadaje miastu niepowtarzalnej atmosfery. Tutaj odbywają się też wielkie imprezy, na przykład hanse sail, na której co roku w sierpniu spotykają się setki żaglowców i milion turystów.

Gdy 300 żaglowców, windjammerów, statków wycieczkowych, promów, oldti­merów i innych statków paraduje w porcie przed zachwyconą publicznością, z pewno ścią nastał znów czas Hanse Sail. To żeglarskie święto jest wielkim wydarzeniem, świętem przyjaźni narodów z mnóstwem muzyki na wielu scenach, pokazami sztucznych ogni, średniowiecznym targiem, diabelskim kołem i wieloma innymi atrakcjami na niemal 4­kilometrowej promenadzie. A wszystko to w pięknej scenerii starówki Rostocku, zabudowanej

charakterystycznymi budynkami z czerwo­nej cegły. Należą do nich miejskie fortyfi­kacje Rostocku, zachowane częściowo do dzisiaj. Na wschodzie starówki zachował się długi fragment muru w pobliżu kościoła św. Piotra, a tuż obok stoi jeszcze część baszty rybackiej z kilkoma historycznymi armatami. Wewnątrz murów miejskich znajdują się trzy z niegdyś czterech monumentalnych kościołów miejskich. Największym z nich jest gotycki Kościół Mariacki (Marienkirche). Na Starym Rynku (Alter Markt), gdzie powstał kiedyś Rostock, stoi kościół św. Piotra

(St. Petri). Z kościelnej wieży rozciąga się wspaniały widok na całe miasto i Morze Bałtyckie. Kolejnymi zabytkami są gotycki ratusz z dobudowaną w późniejszym okresie barokową arkadą, późnogotycki dom Hausbaumhaus pełniący funkcję spichlerza, z zachowaną dużą sienią z tzw. „domkiem na drzewie” oraz neogotycki gmach Domu Stanów (Ständehaus). Piękną wizytówką miasta jest stara latarnia morska w Warnemünde. Lecz warto tam pojechać nie tylko ze względu na nią. Więcej na stronie www.germany.travel/rostock

Światło północy

114 www.germany.travel

Niezmącona radość z kąpieli: plaża w WarnemündePlaża należy do największych atrakcji bałtyckiego kąpieliska Rostock­Warnemünde. Plaża, oznakowana „Błękitną flagą“ (za doskonałą jakość morskiej wody) ciągnie się przez około 15 kilomet­rów, a w niektórych miejscach osiąga nawet 100 metrów szerokości. W Warnemünde i Markgrafenheide piasek jest miałki jak mąka, a w

okolicach Wilhelmshöhe i Diedrichshagen występuje piasek gruboziarnisty. Plaże dla „tekstylnych”, plaże dla naturystów, plaże dostępne dla psów oferują mnóstwo miejsca na zabawę i odpoczy­nek. Surferzy znajdą tu dodatkowo własny odcinek plaży z dostępem do wody. www.germany.travel/rostock/warnemuende-beach

Morze wzywa: port i bałtyckie kąpielisko WarnemündeJuż sam fenomenalny widok na całkiem ruchliwy port w Warnemün­de oraz regaty żeglarskie sprawiają, że wycieczka do tego pięknego, starego bałtyckiego kąpieliska jest niezwykła. To tu znajduje się rodzimy port eleganckich statków wycieczkowych AIDA, jednej z najnowocześniejszych i najbardziej komfortowych flot turystycz­nych na świecie. Być może nie tak komfortowy, lecz o ile bardziej ekscytujący jest rejs statkiem „Stettin“: ten najstarszy lodołamacz na świecie wciąż zawija do portu w Warnemünde i jeżeli natrafi się na odpowiedni moment, to można jako gość wypłynąć w morze na tym zasłużonym weteranie: morska przygoda dla prawdziwych wilków i wilczyc morskich. www.germany.travel/rostock/baltic-resort

Sylwetka miasta i port

115

ZAGłęBIE RUHRY, Nadrenia Północna­Westfalia

Dawny teren górniczy Niemiec, jedna z największych europejskich aglomeracji z pięcioma milionami mieszkańców, dziś stanowi jeden z największych ośrodków kulturalnych w całej europie. zagłębie ruhry tworzą Bochum, Dortmund, Duisburg, essen i Oberhausen oraz wiele mniejszych miast, stanowiąc wyjątkową przestrzeń miejską pełną niespodzianek.

Czy Zagłębie Ruhry leży nad Ruhrą? Nie tylko, i to chyba pierwsza niespodzianka. Poza Ruhrą, stanowiącą południową granicę całego regionu, obraz byłego regionu przemysłowego tworzą rzeka Emscher i Lippe. Lecz nad jaką by rzeką nie leżały, wszystkie wielkie i małe miasta łączy jedno

– wszystkim udało się w mistrzowski sposób przejść przemianę z ośrodka przemysłowego

w ośrodek kulturalny. Od roku Europejskiej Stolicy Kultury RUHR.2010 ta zamiana ról jest oczywista, nieodwracalna, rzeczywista a jednocześnie nadająca nową tożsamość. Nie tylko w „wielkiej piątce“ Duisburgu, Oberhausen, Essen, Bochum i Dortmundzie, lecz także we wszystkich ponad 50 miastach Zagłębia Ruhry. Wielkie międzynarodowe wydarzenia, jak Ruhrtriennale, festiwal fortepianowy Ruhr oraz festiwal Ruhrfest­spiele obejmują cały region i oferują najbardziej ekscytujące widowiska na scenach i w salach koncertowych. Muzea RuhrKunstMuseen tworzą najgęstszą na całym świecie sieć muzeów sztuki współczesnej – 20 muzeów w 15 miastach, wszystkie oddalone od siebie maksymalnie kilka kilometrów. Stanowią one część sieci obejmującej ponad 200 muzeów, z ot­

wartym w 1883 roku Muzeum Sztuki i Historii Kultury w Dortmundzie (Museum für Kunst und Kulturgeschichte Dortmund), będącym najstarszym muzeum w regionie, oraz z największym muzeum Folkwang, przyciągającym co roku ponad 800 tysięcy zwiedzających. I również to jest związane z czymś jeszcze ważniejszym, ze stawaniem się nowym regionem kulturalnym, który czci, szanuje i zachowuje swoją wielką przemysłową spuściznę. Przemiany przez kulturę i kultura przez przemiany, obiekty przemysłowe jako nowe sceny i nowi mieszkańcy, którzy z zachwytem podążają tą nową drogą – to właśnie Zagłębie Ruhry. Więcej na stronie www.germany.travel/ruhr-region

Zagłębie Ruhry – od wielkiego pieca do wielkiej kultury

Metamorfozy

116

Tiger & Turtle 117

ZAGłęBIE RUHRY, Nadrenia Północna­Westfalia

Gigant ze stali: gazometr w OberhausenGazometr między kanałem Ren­Herne a centrum rozrywkowym CentrO jest zarazem symbolem miasta i znakiem zmian, jakie zaszły w Zagłębiu Ruhry. Wybudowany w 1929 roku zbiornik na gaz koksowniczy jest dziś chyba jedną z najniezwyklejszych hal wystawi­enniczych w Europie. Również sam gazometr jest niezwykłą atrakcją – wnętrze tego stalowego giganta oferuje niezwykłe wrażenia przestrzenne, a 7­8­krotne echo wprawia zwiedzających w zdumie­nie. Panoramiczna winda wewnątrz budowli wjeżdża pod samą kopułę a z dachu u stóp zwiedzających rozciąga się całe zachodnie Zagłębie Ruhry. www.germany.travel/ruhr-region/gasometer

Centrum logistyczne Europy: port śródlądowy w DuisburguZnajdujący się w Duisburgu port jest nie tylko jednym z najważniej­szych portów śródlądowych świata, ale również skupiskiem lokali gastronomicznych i popularnym celem wycieczek turystycznych. Tutaj pulsuje życie, i to zarówno na wodzie, jak i na lądzie. Można je podpatrywać z którejś z licznych knajpek, kafejek i barów albo poznać je intensywniej, udając się na wycieczkę po porcie. Idealne położenie w punkcie przecięcia rzek Ren i Ruhra sprawia, że duisburski port z 22 basenami portowymi, nabrzeżem o długości 40 km i doskonałym połączeniem ze środkami transportu wodnego, kolejowego i drogowego posiada najlepsze warunki do zaopatrywania całego europejskiego rynku. www.germany.travel/ruhr-region/river-port

Monument epoki przemysłowej w Essen: kopalnia ZollvereinWybudowana w 1932 roku kopalnia została zamknięta w 1986 roku jako ostatnia. Kopalnia Zollverein była niegdyś największym i najnowocześniejszym zakładem wydobywczym węgla na świecie. W 2001 roku kopalnia została wpisana na listę światowego dziedzictwa UNESCO i wraz ze swoimi maszynami wyciągowymi, halą wywrotnic i kotłownią jest jednym z najważniejszych na świecie zabytków przemysłowych. Dobrym zakończeniem zwiedzania kopalni będzie wizyta w „Casino Zollverein“: współczesnym lokalu gastronomicznym w historycz­nym otoczeniu. www.germany.travel/unesco/zollverein-mine

TOP 100 aTrakCjI TurysTyCzNyCh

Dortmund – pod urokiem skórzanej piłki: Niemiecki Szlak FutbolowyOd wybudowania z okazji mistrzostw świata w 1974 roku piłkarski stadion znany wcześniej jako Westfalenstadion nosi dzisiaj nazwę Signal Iduna Park i jest siedzibą klubu piłkarskiego Bv Borussia Dortmund. Stadion zalicza się do największych i najpiękniejszych w Niemczech. Na stadionie, który zawsze jest wypełniony do ostatnie­go miejsca, panuje niewiarygodna atmosfera – kto chce obejrzeć mecz na żywo, musi zatroszczyć się o bilet wstępu z odpowiednim wyprzedzeniem. A komu się to nie uda, temu zawsze pozostaje jeszcze Niemiecki Szlak Futbolowy (Deutsche Fußballroute). Ponad 550­kilometrowy szlak prezentuje ciekawą historię piłki nożnej z atrakcyjnymi celami turystycznymi i wydarzeniami kulturalnymi. www.germany.travel/ruhr-region/german-football-route

Najlepsze z najlepszych w Essen: Muzeum FolkwangMuzeum zostało założone przez mecenasa sztuki Karla Ernsta Osthausa. Po śmierci fundatora muzeum wraz z cenną kolekcją przeszło w 1922 roku na własność miasta. Od tego czasu muzeum zdobyło światową renomę i dziś należy do najbardziej liczących się muzeów z wybitnymi zbiorami niemieckiego i francuskiego malarstwa XIX wieku, modernizmu i sztuki powojennej. Do eksponatów należą arcydzieła tak znamienitych twórców, jak van Gogh, Cézanne, Gauguin, Braque, Renoir, Monet, Munch, Turner, Picasso, Warhol, Pollock, Dali i Baselitz. Kolekcja fotograficzna prezentuje historię fotografii od 1920 roku. www.germany.travel/ruhr-region/folkwang-museum

118 www.germany.travel

Rewir kultury: festiwal teatralny Ruhrfestspiele w Recklinghausenw czasie festiwalu od 1 maja do połowy czerwca reckling-hausen przeistacza się w międzynarodową metropolię kulturalną. Festiwal ruhrfestspiele to najstarszy i zarazem jeden z największych i najbardziej renomowanych festiwali teatralnych w europie, któremu przyświeca motto: "jakość dla wszystkich". Co roku dyrektor festiwalu wyznacza wybranego autora lub temat przewodni jako główny motyw festiwalu, a wokół teatru, w którym odbywają się festiwalowe spektakle, inscenizacje słynnych reżyserów, kreacje aktorskie wielkich gwiazd sceny oraz występy młodych talentów łączą się w jedną, ambitną koncepcję. www.germany.travel/events

CIekawe wyDarzeNIa

Świetlisty znak: dortmundzkie „U”Od razu przy wjeździe do Dortmundu rzuca się w oczy olbrzymie „U”, widoczne na horyzoncie niczym znak rozpoznawczy miasta. „Dortmundzkie U“ to dawna fermentownia i leżakownia browaru Union, wybudowana w latach 1926/27 jako pierwszy „wieżowiec”. Na dachu objętego ochroną konserwatorską przemysłowego budynku króluje od 1962 roku poczwórne – po jednym dla każdego kierunku świata – dziewięciometrowe złote „U“, logo browaru. Od 2010 roku mieści się tutaj nowe centrum sztuki, kultury, kreatywności i ekono­mii. www.germany.travel/ruhr-region/dortmund-u

Mieszkanie wśród zieleni: willa HügelWilla Hügel, wyposażona w drogocenne obrazy, gobeliny, włoskie sufity kasetonowe i kunsztownie rzeźbione drewniane schody, została wybudowana w latach 1870­1873. Ta pałacowa rezydencja świadczy nie tylko o zamożności dynastii przemysłowców Krupp, ale też o gospodarczym znaczeniu Essen w czasach wielkiej industriali­zacji. Willa ma 269 pomieszczenia, 8100 m² powierzchni użytkowej i leży w 28­hektarowym parku we wspaniałym miejscu nad doliną Ruhry i jeziorem Baldeneysee. Odbywające się od 1956 roku wystawy sztuki oraz koncerty uczyniły z willi Hügel centrum kulturalne międzynarodowego formatu. www.germany.travel/ruhr-region/villa-huegel

Piwo i kiełbaski curry w Bochum – Bermuda3eckBermuda3eck w centrum Bochum to największa i najbardziej znana dzielnica restauracji, knajp i barów w Zagłębiu Ruhry. Zaczyna się mniej więcej 200 metrów na wschód od Dworca Głównego i jest przedłużeniem w kierunku południowym deptaku w śródmieściu Bochum. Poza niezliczonymi małymi knajpkami, z których wiele posiada ogródki piwne, znajduje się tu również ponad 60 restauracji w różnych klasach cenowych i stylach. Pija się przede wszystkim piwo, ale też koktajle. A poza tym kiełbaska curry smakuje tu tak samo dobrze, jak w Berlinie. I po prostu stanowi żelazny punkt programu w Bermuda3eck. www.germany.travel/ruhr-region/bermuda-triangle

119

TREWIR, Nadrenia­Palatynat

Trewir – rzymska spuścizna i francuski czar

Trewir, założony w 16 roku p.n.e. jako augusta Treverorum za panowania rzymskiego cesarza augusta, jest znany nie tylko jako najstarsze miasto Niemiec, ale również jako najważniejsze centrum antycznych zabytków i skarbów sztuki. widać to już w samej Porta Nigra, najlepiej zachowanej bramie miejskiej antycznego świata i dzisiejszej wizytówce miasta nad Mozelą (Mosel).

Starożytna

Słynny symbol miasta: Czarna Brama (Porta Nigra)Pierwotnie brama miejska, potem kościół, a teraz pomnik: Porta Nigra, czyli „Czarna Brama“, to największa i najlepiej zachowana rzymska brama miejska na północ od Alp, która urosła do rangi obecnego symbolu miasta. Podobnie jak w przypadku wielu zabytków historycznych także i tu widać, że budowa bramy nie została ukończona, co nie dziwi biorąc pod uwagę ówczesne możliwości techniczne. Głębokie zanurzenie w historię bramy umożliwia prawdziwy centurion w zbroi paradnej, oprowadzający zwiedzających po „Tajemnicach Czarnej Bramy”. www.germany.travel/unesco/porta-nigra-gate

TOP 100 aTrakCjI TurysTyCzNyCh

Augusta Treverorum czy może Novaesium, Trewir czy Neuss – nie będziemy tu rozstrzygać, które z tych miast jest najstarsze w Niem­czech. Pewne jest natomiast, że już Rzymianie nadali Trewirowi rangę miasta. Miasto to kształtowali rzymscy cesarze, później biskupi, książęta elektorzy i mieszczanie. Tutaj zachowały się wspaniałe zabyt­ki architektoniczne światowej rangi – z których wiele w 1986 roku wpisano na listę światowego dziedzictwa kulturowego UNESCO, które snują dziś swoją opowieść o dawnych, burzliwych dziejach. Porta Nigra, amfiteatr i słynne termy cesarskie (Kaiserthermen), w których wygrzewali się Rzymianie, czy relikty term Barbary

(Barbarathermen) z II wieku a także stary Most Rzymski (Römerbrü­cke), wykorzystywany do dziś jako ważny trakt komunikacyjny, świadczą o wspaniałości miasta już za czasów starożytnych. Głębokie wrażenie wywierają również średniowieczne budowle, takie jak katedra św. Piotra (Dom St. Peter), która jest najstarszą katedrą w Niemczech, czy wczesnogotycki kościół Najświętszej Marii Panny (Liebfrauenkirche). Bliskie sąsiedztwo Francji czuć głównie po dobrym smaku. Doskonałe restauracje serwują dania na najwyższym poziomie sztuki kulinarnej, jakich nie powstydziłaby się najbardziej nawet wyrafinowana kuchnia. Wielkie wina znad rzek Mozela, Saara i Ruwer odgrywają przy tym ważną rolę, a winiarskie wyroby z tego regionu niezmiennie zachwycają na licznych festynach miejskich i świętach wina. Wielkim corocznym wydarzeniem jest trwający przez cały miesiąc festiwal „Mosel WeinKulturZeit”. W tym czasie w Trewirze i jego okolicy można skosztować najlepszych pod każdym względem dzieł sztuki kulinarnej – dobry powód, by zabawić w Trewirze cały miesiąc. Więcej na stronie www.germany.travel/trier

Antyczne SPA: Termy Cesarskie (Kaiserthermen)Imponujące ruiny Term Cesarskich (Kaiserthermen) z zasypaną infrastrukturą podziemną i fundamentami pozostałych części rzymskiej budowli należą do najważniejszych, odkrytych dotychczas budowli miasta. Jeszcze dzisiaj można w naziemnej i podziemnej części term poczuć i przeżyć historię. Ruiny pomieszczenia do kąpieli gorących (caldarium) stały się znakiem rozpoznawczym miasta. Termy Cesarskie (Kaiserthermen) i Termy Barbary (Barbarathermen) należały niegdyś do największych zespołów łaźni w Cesarstwie Rzymskim, ustępując jedynie tym w samym Rzymie. Na wycieczce z przewodnikiem „Zdrada w Termach“ zwiedzający mogą poznać prawie już zapomnianą epokę jak podczas emocjonującej podróży w czasie. www.germany.travel/trier/imperial-thermal-baths

sztuka

120 www.germany.travel

Katedra w Trewirze (Trier) 121

ULM, Badenia­Wirtembergia

Galeria sztuki Weishaupta122

Ulm – najlepsze połączenie tradycji i modernizmu

wieża katedry ulmskiej górującej od wieków nad miastem wydaje się sięgać do samego nieba. Miasto zostało zniszczone w znacznym stopniu podczas wojny i po jej zakończeniu walczyło o właściwą odbudowę. zawarto udany kompromis, który nadał miastu nowy, indywidualny charakter – z jednej strony starannie odbudowane, z drugiej zaś porywająco nowoczesne.

Drapacz chmur: katedra w UlmOd stuleci potężna gotycka katedra dominuje w pejzażu miasta i regionu i jest synonimem Ulm zarówno w kraju, jak i za granicą. Swą wybitną w najpełniejszym tego słowa znaczeniu rolę katedra zawdzięcza przede wszystkim „palcowi Bożemu“, wysokiej na prawie 162 metry wieży, która jest najwyższą kościelną wieżą na świecie. To architektoniczne dzieło sztuki koresponduje ze znajdującymi się w jego wnętrzu słynnymi dziełami sztuki plastycznej. Światową sławą cieszą się stalle z Xv wieku autorstwa J. Syrlina, w szczególności popiersia starożytnych uczonych na trwałe zapisały się jako arcydzieła w historii sztuki. www.germany.travel/top100

TOP 100 aTrakCjI TurysTyCzNyCh

Oczywiście – nad miastem dominuje katedra, „palec boży” z najwyższą na świecie kościelną wieżą. Plac przed katedrą – Münsterplatz – to pasjonujący plac miejski łączący historię z wizjonerską architekturą. Ale bez dwóch zdań, Ulm to więcej, niż katedra i Münster­platz. Widać to już, gdy zaledwie kilka kroków dalej wyłania się wspaniały ratusz. Jego najstarsza część powstała w 1370 roku jako dom towarowy, w 1419 roku budowlę po raz pierwszy nazwano ratuszem, a około roku 1520 umieszczono na nim bogato zdobiony zegar astronomiczny. Na klatce schodowej ratusza można podziwiać rekonstrukcję

maszyny latającej Albrechta Ludwiga Berblingera, legendarnego „krawca z Ulm”. Niestety jego próby lotu 200 lat temu nie powiodły się – w decydującym dniu zabrakło korzystnych wiatrów, a „lot” zakończył się lądowaniem – a raczej wodowaniem w Dunaju. Do dziś jednak jest uważany za dzielnego człowieka, a to, że mieszkańcy Ulm chętnie przenoszą się w inne wymiary, przynajmniej w duchu, potwierdza również fakt, iż w Ulm urodził się Albert Einstein. Nowe wymiary, przynajmniej w zakresie planowania przestrzennego, otworzyły się również przy budowie „Nowego Centrum“

pomiędzy Münsterplatz a ratuszem. Tradycja i nowoczesność tworzą tu zespół z imponującym bogactwem kontrastów. Najlepszym tego przykładem jest budynek Stadthaus zaprojektowany przez nowo­jorskiego architekta Richarda Meiera, cieszące się międzynarodowym uznaniem przełomowe dzieło nowoczesnej architektury, otwarte miejsce spotkań ze sztuką, kulturą, ludźmi i ciekawym miastem. Więcej na stronie www.germany.travel/ulm

Tam, gdzie zostało założone Ulm: Dzielnica Rybacka i Garbarska Idyllicznie położona u spływu rzek Blau i Dunaj, zamieszkała w średniowieczu w przeważającej części przez rzemieślników Dzielni­ca Rybacka (Fischerviertel) jest najważniejszym staromiejskim zespołem architektonicznym, tutaj bije serce Ulm. Tutaj został wzniesiony ok. 800 r. frankoński dwór królewski, z którego powstał wzmiankowany po raz pierwszy w 854 r. palatynat królewski Ulm. Ze swymi starymi uliczkami, krętymi przejściami, domami z muru pruskiego, mostami i kładkami Dzielnica Rybacka sprawia wrażenie, jak gdyby życie nadal toczyło się tutaj w średniowieczu. Wzdłuż odnogi rzeki Blau znajduje się mnóstwo historycznych zabudowań i budowli pochodzących z bogatej historii naddunajskiego miasta. www.germany.travel/ulm/fishermens-quarter

do niebaWieże

123

WEIMAR, Turyngia

Biblioteka Anny Amalii124

HistoriaWeimar – miasto klasyków i wielkich intelektualistów

Goethe i schiller, herder i wieland, Nietzsche, Fürnberg, liszt, Bach, Cornelius, Gropius, Feininger, klee, Itten ... wielkie nazwiska tworzą już cały legion w weimarze, klejnocie niemieckiej i europejskiej historii rozwoju intelektualnego. weimarska klasyka i Bauhaus pozostały do dziś latarniami morskimi kultury, która wyraża się tutaj harmonijnie i wręcz w nadmiarze.

Bauhaus i jego miejsca w Weimarze i DessauPod kierownictwem waltera Gropiusa została założona w 1919 roku w raczej spokojnym wówczas weimarze uczelnia Państwowy Bauhaus. To właśnie tutaj zaczęła się rewolucja wzornictwa...

Obiekty w stylu Bauhaus w Weimarze i Dessau reprezentują tzw. szkołę architektury Bauhaus. Jako jedna z pierwszych uczelni wzornictwa Bauhaus ściągnął najznamienitszych architektów i artystów tamtych czasów. Wśród nich byli Paul Klee, Wassily Kandinsky i Lyonel Feininger. Projekty Bauhausu łączyły technikę i sztukę i miały przełomowy wpływ na rozwój nowoczesnej kultury przemysłowej. Bauhaus rozpoczął działalność w 1919 roku w Weimarze, a w 1925 roku przeprowadził się do Dessau. Przykładem weimarskiego Bauhausu jest wzorcowy „Haus am Horn”, wybudowany w 1923 roku według projektu Georga Muche. Gmach siedziby Bauhausu oraz „Domy Mistrzów” w Dessau ucieleśniają swoimi bryłami architektonicznymi i funkcjonalnym wyposażeniem ideały tej najważniejszej uczelni twórców w XX wieku. www.germany.travel/unesco/bauhaus

TOP 100 aTrakCjI TurysTyCzNyCh

Klasyka weimarska trwała zaledwie 50 lat, lecz stanowi jedną z najwspanialszych epok europejskiej historii rozwoju intelektualne­go. Wszystko rozpoczęło się od księżnej Anny Amalii, która sprowadziła do tego małego miasta, z dala od wielkich i potężnych rezydencji, wielu poetów i filozofów, których sława jest do dziś nierozerwalnie związana z Weimarem. Świadectwami klasyki weimarskiej są miejsca związane z poetami i ich mecenasami: dom Goethego i Schillera, pałace Belvedere, Ettersburg i Tiefurt z przepięknymi parkami, miejsca, w których tworzył Herder, pałac Wittumpalais, w którym spotykało się doborowe towarzystwo, słynna biblioteka księżnej Anny Amalii oraz zabytkowy cmentarz z kryptą książęcą, w której spoczywają sarkofagi Goethego i Schillera. Wpisanie klasycznego Weimaru na listę światowego dziedzictwa UNESCO było uzasadnione również architektonicznym i cywilizacyj­nym znaczeniem budowli i parków z okresu rozkwitu klasyki weimarskiej oraz rolą miasta jako centrum rozwoju intelektualnego w końcu XvIII i początku XIX wieku. Weimar był również Europejską Stolicą Kultury w 1999 roku. W Weimarze narodziła się również inna wielka epoka – Bauhaus, jeden z najważniejszych kierunków w architekturze i wzornictwie XX wieku i zdaniem wielu najlepszy niemiecki towar eksportowy wszech czasów. Muzeum Bauhausu (Bauhaus­Museum), posiadające w swoich zbiorach ponad 300 eksponatów, prezentuje działalność uczelni artystycznej Bauhaus, której dzieła do dziś nie straciły nic ze swego ponadczasowego, prostego piękna. Więcej informacji na stronie www.germany.travel/weimar

Ostra rzecz: weimarski targ cebulowy (Weimarer Zwiebelmarkt)W drugi weekend października można przeżyć przez trzy dni kawałek żywej historii miasta Weimar. Legendarny targ cebulowy, którego tradycje sięgają 1653 roku, przyciąga co roku na starówkę ponad 300 tysięcy gości, który pragną poczuć wyjątkową atmosferę miasta klasyków. W tym czasie nic w Weimarze nie może obyć się bez cebuli: cebula w zupie, w słynnej chałce i w rozmaitych kompozycjach, a weimarskie ciasto cebulowe należy do tej tradycji tak samo, jak łupina do cebuli. Na licznych estradach około 500 artystów daje swe najlepsze występy, a prawie tyle samo stoisk zaprasza do rozkoszo­wania się ich ofertą i zakupów. www.germany.travel/weimar/onion-fair

intelektualizmu

125

WOLFSBURG, Dolna Saksonia

Wolfsburg – młode miasto w poszukiwaniu modernizmu

wolfsburg, jako jedno z naprawdę nielicznych miast powstałych w XX wieku, zostało założone 1 lipca 1938 roku. I mimo swej krótkiej historii niejednokrotnie było pionierem trendów urbanistycznych młodej republiki Federalnej Niemiec. Miasto stanowi charakterystyczny przykład planowego, udanego rozwoju a jego historia jest ściśle związana z koncernem Volkswagen aG.

Świątynny kompleks mobilności: miasteczko samochodowe (Autostadt)Jedną z największych atrakcji turystycznych Wolfsburga jest Autostadt ­ miasteczko samochodowe, otwarte przez volkswa­gen AG w ramach EXPO 2000 i łączące w sobie park rozrywki z funkcją centrum kompetencji. Tutaj zwiedzający nie tylko zdobywają wiedzę na tematy związane z motoryzacją, ale oglądają też pasjonujące filmy kinowe, przeżywają jazdę z zawrotną prędkością na symulatorach i podziwiają imponującą architekturę. W 25­hektarowym parku i lagunowym krajobrazie można się wspaniale zrelaksować i dogodzić sobie kulinarnie w którejś z licznych restauracji. Ponadto w Domu Czasu (Zeithaus) liczne eksponaty różnych klasycznych marek samochodowych dokumentują historię motoryzacji. www.germany.travel/top100

TOP 100 aTrakCjI TurysTyCzNyCh

Od czasu powstania miasta planowanie przestrzenne i architektura podążają za szczególnymi parametrami, ponieważ Wolfsburg narodził się na deskach kreślarskich. Obie te kwestie mają decydujący wpływ na tożsamość i samoświadomość – można powiedzieć, Wolfsburg żyje dzięki nim. Jako jedno z pierwszych miast Wolfsburg utworzył w 2001 roku własny resort do spraw komunikacji i przekazu w kwestiach architek­tury: Forum Architektury. Wolfsburg może uchodzić za muzeum pomysłów urbanistycz­nych XX wieku. Jednocześnie znalazła się tu również przestrzeń na szereg niezwykłych

soliterów – od połowy lat pięćdziesiątych powstały w ten sposób Alvar Aaltos Kultur­zentrum, zaprojektowany przez Hansa Scharouna gmach teatru, planetarium, muzeum sztuki, miasteczko samochodowe Autostadt i oczywiście phæno. To „Science Center” naprzeciwko zabytkowego dworca wygląda bardziej jak obcy statek kosmiczny niż dom – i jest często określany jako największa niemiecka rzeźba, po której można chodzić. Został on wybudowany według projektu Zaha Hadid, irakijsko­brytyjskiej sławnej architektki, która stworzyła tu niezwykle śmiałe dzieło stulecia. Przy jego

budowie często dochodzono do granic wykonalności – jeśli chodzi o konstrukcję i zas­tosowane materiały zastosowano całkowicie nowatorskie rozwiązania. Wewnątrz na gości czeka 350 interaktywnych stacji eksperymen­talnych przedstawiających ciekawe fenomeny ze świata techniki i przyrody – motto muzeum „tu oniemiejesz ze zdumienia“ jest za skromne i nie oddaje w pełni jego charakteru. Więcej na stronie www.germany.travel/wolfsburg

Rzeźba myślenia: Muzeum Nauki phæno (Wissenschaftsmuseum phæno)Po przybyciu na główny dworzec kolejowy w Wolfsburgu wielu podróżujących ma wrażenie, że zostali porwani przez zabłąkane UFO. W listopadzie 2005 roku zostało otwarte phæno, „centrum naukowe“ na najwyższym poziomie wiedzy i zarazem interaktywny krajobraz eksperymentalno­doświadczalny. Niezwykła budowla, przypominająca raczej rzeźbę, do wnętrza której można wchodzić, powstała według awangardowego projektu pochodzącej z Iraku brytyjskiej architektki Zahy Hadid. Na ponad 9000 m² powierzchni wystawienniczej wybudowano 350 stanowisk eksperymentalnych, które pozwalają „na żywo” doświadczyć zjawisk związanych z naukami przyrodniczymi i techniką. www.germany.travel/wolfsburg/phaeno

Piękno formy

126 www.germany.travel

Wieża samochodowa od wewnątrz 127

WUPPERTAL, Nadrenia Północna­Westfalia

Wuppertal – miasto z podwieszaną kolejką

wuppertal to największe miasto a jednocześnie ośrodek gospodarczy, oświatowy, przemysłowy oraz kulturalny regionu Bergisches land. I oczywiście przede wszystkim miasto z podwieszaną kolejką – jak głosi oficjalny slogan miasta. wzdłuż trasy kolejki prezentuje się miasto świadome swego znaczenia i historii, które ma do zaoferowania wiele zadziwiających rzeczy.

Wuppertal istnieje na mapie dopiero od 80 lat. Długo wcześniej istniały za to miasta Elberfeld i Barmen, jak również mniejsze osiedla Ronsdorf, Cronenberg i vohwinkel, założone w 1929 roku jako Barmen­Elberfeld. Po przeprowadzeniu w 1930 roku ankiety wśród mieszkańców nazwę miasta zmienio­no na Wuppertal, czyli „dolina rzeki Wupper”. Kilka kilometrów ma najsłynniejsza budowla Wuppertalu, unikalna na skalę światową podwieszana kolejka, ciągnąca się wzdłuż biegu rzeki przez centrum. Codziennie przewozi ona ponad 80 tysięcy pasażerów,

którzy cenią ją jako bezpieczny i przede wszystkim niezagrożony korkami środek transportu. Kolejkę oddano do użytku w 1901 roku. Od 1997 roku jej konstrukcja nośna jest remontowana z zachowaniem historycznego kształtu, a przystanki są przebudowywane i modernizowane. Drugą wizytówką miasta obok kolejki jest słynny na całym świecie teatr tańca Tanztheater Wuppertal Pina Bausch. Teatrem kierowała przez 36 lat wielka tancerka i choreografka Pina Bausch, która odkrywała i definiowała taniec na nowo. Widowisko, taniec nowoczesny i musical

łączą się tu w nową formę ekspresji. Obecnie macierzysta scena teatru mieści się w operze w Wuppertalu. Jednak z uwagi na to, że zespół często wyjeżdża w tournee, musisz z odpowiednim wyprzedzeniem zatroszczyć się o bilety. Jeśli to się nie uda, możesz spędzić wieczór w Historische Stadthalle Wuppertal, jednej z najpiękniejszych sal koncertowo­konferencyjnych w Europie. Więcej na stronie www.germany.travel/wuppertal

Ruchomy talent

128 www.germany.travel

Artystyczna przestrzeń Elberfeld: Muzeum von der HeydtaUtworzone w 1985 roku Muzeum von der Heydta (von der Heydt­Museum) jest najbardziej znaczącym zbiorem sztuki miasta. Swoją siedzibę ma w dzielnicy Elberfeld i nie tylko z powodu swoich wystaw specjalnych jest szeroko znanym muzeum sztuk plastycznych. W stałej ekspozycji oraz w zasobach muzeum znajdują się dzieła

malarstwa i plastyki od XvI wieku do współczesności. Wśród nich między innymi znaczące dzieła artystów flamandzkich, niderlandz­kich, francuskich i niemieckich twórców rozmaitych stylów i epok. www.germany.travel/wuppertal/von-der-heydt-museum

Rewolucja ruchu: Teatr Tańca Piny BauschCieszący się międzynarodową renomą i wielokrotnie nagradzany Teatr Tańca jest zespołem tanecznym, założonym w 1973 roku przez światowej sławy choreografkę Pinę Bausch, która kierowała nim aż do swojej śmierci w 2009 roku. Pina Bausch podjęła się ryzykownego przedsięwzięcia zrewolucjonizowania "rynku tanecznego" nową interpretacją tańca oraz estetyczną, artystyczną i kulturową zmianą perspektyw i wyprowadziła go od nowych początków na niebywałe wyżyny. Bowiem w centrum uwagi jej teatru nie znajdują się charakterystyczne dla tańca ruchy, ale człowiek i jego pozycja w społeczeństwie. www.germany.travel/wuppertal/tanztheater

Podwieszana kolejka

129

WüRZBURG, Bawaria

Schody wejściowe w Rezydencji Biskupiej130

Würzburg – światowa kultura i wino frankońskie

würzburg, najpiękniejsze połączenie historii, kultury i wina. Miasto-rezydencja i miasto uniwersyteckie, położone malowniczo po obu stronach Menu, perełka z tętniącą życiem atmosferą i niezwykłym urokiem. Miasto jest również znane jako ośrodek frankońskiego winiarstwa oraz ze swych wspaniałych zabytków.

Arcydzieło: rezydencja arcybiskupiaPałac arcybiskupi w Würzburgu, jeden z najznamienitszych zabytków architektury barokowej w Europie, został ukończony w 1780 roku. Rezydencja słynie z bogato zdobionych wnętrz. Przy ich wykonaniu pracowały trzy pokolenia artystów i najlepszych rzemieślników z całej Europy. Za arcydzieła są uznawane powstałe w latach 1751­53 freski weneckiego malarza Giovanni Battista Tiepolo w Sali Cesarskiej i na klatce schodowej. Oprócz rezydencji na szczególną uwagę zasługują kościół dworski (Hofkirche) oraz łącznie 40 urządzonych z wielkim przepychem stylowych pomieszczeń, wypełnionych meblami, gobelinami, obrazami i innymi skarbami z XvIII wieku. www.germany.travel/unesco/residence-palace

TOP 100 aTrakCjI TurysTyCzNyCh

Barokowy

Dawna siedziba biskupów i tętniący życiem ośrodek uniwersytecki – uchodzi za barokowe miasto o południowym uroku i frankońskiej przytulności. Obraz Würzburga tworzą arcydzieła architektury z różnych epok. Sztuka, kultura i frankońskie wino są nieodłącznym elementem życia w Würzburgu, emanującym radosną i beztroską atmosferą. W Würzburgu możesz wyruszyć w porywającą podróż przez epoki i style. Widoczne z dala dwie wieże katedry św. Kiliana (Dom St. Kilian) wskazują drogę do miasta. Katedra została wybudowa­na przez biskupa Bruno w 1040 roku. Jest czwartą co do wielkości romańską budowlą

sakralną w Niemczech – jej długość wynosi 105 metry. Słynną wizytówką miasta jest również wpisana na listę światowego dziedzictwa UNESCO rezydencja biskupia z dworskim ogrodem i rynkiem rezydencjal­nym, twierdza Marienberg oraz długi na 180 metrów most „Alte Mainbrücke” z monumen­talnymi figurami świętych. Inną wizytówką miasta jest jego położenie – po obu stronach Menu, w otoczeniu malowniczych winnic. Już choćby z tego tylko względu warto zobaczyć Würzburg. Kolejnym jest produkowane tu wino. Charakterystyczna, płaska butelka, zaokrąglona po bokach (Bocksbeutel) to

swego rodzaju znak firmowy całego regionu. Nikt nie wie, czy kształt butelki pochodzi od klasycznej manierki, lecz ma jedną wielką zaletę – butelki te się nie staczają. Po całym mieście rozsiane są oryginalne lokale i tradycyjne winiarnie z regionalną kuchnią frankońską, jak również restauracje oferujące wykwintną międzynarodową kuchnię. I oczywiście do jedzenia trzeba zamówić tu wino w tradycyjnej butelce Bocksbeutel – przecież jest się w Würzburgu. Więcej na stronie www.germany.travel/wuerzburg

Po królewsku: twierdza MarienbergStojąca wysoko ponad doliną Menu potężna, a zarazem pełna gracji twierdza obronna Marienberg jest jaskrawym przykładem średniowiecznego zamku, który został przekształcony najpierw w pałac renesansowy, a następnie w barokową twierdzę. Jest jedną z najstarszych siedzib władców w Niemczech: dzięki korzystnemu położeniu na opadającym stromo z trzech stron wzgórzu już około 1000 roku p.n.e. wzniesiono tutaj warownię, w roku 706 wybudowa­no w tym miejscu kościół Mariacki, a około roku 1200 założono zamek. Na wewnętrznym dziedzińcu zamkowym można zwiedzić Muzeum Budowli Książęcych (Fürstenbaumuseum), gdzie oprócz cennych mebli, tapiserii i obrazów można także podziwiać Komnatę Książęcą (Fürstensaal) oraz skarbiec i zbiór paramentów arcybis­kupów. www.germany.travel/wuerzburg/marienberg-citadel

przepych

131

Jako letnia stolica Europy i miejsce spotkań pięknych i bogatych w czasach belle epoque, dzisiaj Baden­Baden słynie na świecie jako renomowane uzdrowisko i miasto kultury. Ze swymi wystawnymi świętami i niezrównaną elegancją Baden­Baden było zawsze synonimem ekskluzywności, elitarności i luksusowego stylu życia. Kuracja czy kultura – w Baden­Baden wszystko jest na najwyższym poziomie.

Baden­Baden leży malowniczo u stóp Schwarzwaldu i oferuje najbardziej stylowe warunki każdego programu kulturalno­zd­rowotnego. Z głębokości 2 000 metrów wypływa tu gorąca woda źródlana, która rozpieszcza gości z całego świata w dwunas­tu termach, na przykład w nowoczesnych termach Caracalla czy w zabytkowych rzyms­ko­irlandzkich łaźniach Fryderyka (Römisch­Irisches Friedrichsbad). Woda, która osiąga tu temperaturę 68°C, jest wykorzystywana do różnych terapii. Choroby serca, układu krążenia, dolegliwości reumatyczne lub bóle stawów, zaburzenia przemiany materii czy choroby układu oddechowego – źródła Baden­Baden są źródłem nie tylko wody, lecz również dobrego samopoczucia i zdrowia. Do czego przyczyniają się z pewnością również luksusowe hotele czy trzykilomet­rowy wspaniały zespół parkowo­ogrodowy

Lichtentaler Allee. Wizytówką Baden­Baden jest jedno z najpiękniejszych kasyn na świecie w białym jak śnieg domu uzdrowis­kowym. Tutaj mieści się również druga pod względem wielkości w Europie scena operowa i koncertowa, gdzie co roku odbywa się Festiwal Herberta von Karajana. Przy Lichtentaler Allee mieści się również ciekawe muzeum Frieder Burda, wybudowane według projektu Richarda Meiera i otwarte

w 2004 roku, posiadające jeden z najwspani­alszych na świecie zbiorów sztuki nowoczes­nej. Na ekspozycji stałej można podziwiać dzieła takich artystów, jak Georg Baselitz, Max Beckmann, Anselm Kiefer, Ernst Ludwig Kirchner, Willem de Kooning, Markus Lüpertz, Pablo Picasso, Sigmar Polke, Jackson Pollock i Gerhard Richter – a to tylko ci najsłynniejsi. Muzeum Miejskie Baden­Ba­

den, Muzeum Fabergé oraz Państwowa Galeria Sztuki to obok teatru i filharmonii kolejne renomowane instytucje. Miejscem spotkań międzynarodowych gości są również wyścigi konne na słynnym torze wyścigowym Iffezheim, które od 1858 roku są największym wydarzeniem towarzyskim roku. Przez cały rok przepiękna starówka zaprasza na zakupy a liczne, nagradzane wielokrotnie gwiazdkami restauracje na

dania kuchni międzynarodowej i badeńskiej. Rajem dla miłośników dobrego wina jest pobliski Rebland, gdzie we wspaniałej scenerii wielkich winnic w małych gospo­dach i ekskluzywnych restauracjach przeżyjesz niezwykłe odkrycia gastronomicz­ne. Niezapomniane odkrycia – czego jednak w Baden­Baden nie trzeba dodatkowo podkreślać.

BADEN­BADEN, Badenia­Wirtembergia

Uzdrowisko ze stylem

„Baden-Baden – najwytworniejszy sposób zrobienia czegoś dla swojego zdrowia.”www.germany.travel.de/baden-baden

132

June

September

June

March

July

July

FebruaryJuneFebruary

OctoberJuneAugust

JuneJuneMayJuneJanuary

June

JuneJuly

MayJune

July February

May

December

OctoberApril

AprilMaySeptemberMayJuneMay

MayJuneMarch

April

April April

AprilSeptember

September

September

AugustSeptember

OctoberMay

JulyJuneOctoberApril July

An event for every dayFind your top event together with information about upcoming dates and ticket booking at www.germany.travel/eventhighlights

NOTA WYDAWNICZA

Projekt i opracowanieM.A.D. Kommunikation, Offenbach www.mad­kommunikation.de

litografiavenus.Werbeagentur GmbH, Bogen www. venus­werbung.de

Drukvogel Druck und Medienservice GmbH, Höchberg www. vogel­druck.de

zdjęcia:Wszystkie zdjęcia od góry.

TyTuł: picture alliance TreŚć: Getty BerlIN: Getty; Foto: Friedrichstadt­Palast / Robert Grischek (kostiumy: Uta, Loher, Conny Lüders); GNTB; Max 2001 (zdjęcie: Norbert Meise); Scholvien; Bernd Schüttke; GNTB BreMeN/BreMerhaVeN: Getty; Glow Images; Deutsches Auswandererhaus; imago; Panther Media GmbH DresDeN: Matthias Creutziger, Semperoper Dresden; GNTB; Archiv der Gläsernen Manufaktur von volkswagen; GNTB; Archiv SFv / Dr. Semechin; picture alliance / ZB; TMGS / Katja Fouad vollmer; HELLERAU – Europäisches Zentrum der Künste Dresden; Panther Media GmbH DüsselDOrF / Neuss & raTINGeN: Düsseldorf Marketing & Tourismus GmbH; Destination Düsseldorf veranstaltungs GmbH; Düsseldorf Marketing & Tourismus GmbH; picture alliance/dpa; imago; Getty; Panther Media GmbH; Panther Media GmbH erFurT: imago; picture alliance / ZB haMBurG: www.mediaserver.hamburg.de / C. Spahrbier; GNTB; www.mediaserver.hamburg.de / R. Hegeler; Stage Entertainment; Miniatur Wunderland GmbH 2011; imago; Panther Media GmbH; GNTB; Herzog und deMeuron haNNOVer: Deutsche Messe AG; imago; picture alliance; picture alliance / dpa; picture alliance / dpa; Axel Hindemith / Wikipedia; Tom Kidd / Wikipedia; Zoo Hannover GmbH; Hannover Marketing und Tourismus Gesellschaft (HMTG) 2011 kIel: imago; Landeshauptstadt Kiel / Bodo Quante; Panther Media GmbH MaGDeBurG: dpa; GNTB Mainz: Landeshauptstadt Mainz, Bildarchiv; dpa MüNCheN: Getty; BMW AG; picture alliance / HB verlag; GNTB; picture alliance / Süd deutsche Zeitung Photo; Panther Media GmbH; Panther Media GmbH POTsDaM: dpa; imago saarBrüCkeN: Wikimedia / Wolfgang Staudt; Kongress­ und Touristik Service Saarbrücken; Glow Images sChwerIN: Getty; dpa; GNTB sTuTTGarT / sINDelFINGeN: Daimler AG; GNTB; Stuttgart Marketing GmbH; Stuttgart Marketing GmbH; Thomas Niedermüller; Outlet City Metzingen; Stuttgart Marketing GmbH; Wirtschaftsförderung Sindelfingen GmbH wIesBaDeN: GNTB; Rheingau Musik Festival / Ansgar Klo­stermann; GNTB aaCheN: GNTB; dpa auGsBurG: Kongress am Park Augsburg / N. Liesz.; Deutsche Mozartstadt Augsburg BIeleFelD: Dirk Topel BONN: picture alliance / JOKER; picture alliance / ZB; Barbara Frommann; GNTB; imago BrauNsChweIG: GNTB CheMNITz: Panther Media GmbH; picture alliance / ZB; dpa; Dieter Wuschanski; Stadt Chemnitz (Fotograf: Sven Gleisberg) DarMsTaDT: Panther Media GmbH FraNkFurT / OFFeNBaCh: Norbert Miguletz (Abgebildete Werke: vG Bild­Kunst, Bonn 2013; The Estate of Francis Ba­con; Succession Picasso); GNTB/ Jochen Keute; GNTB/ Palmengarten Frankfurt; GNTB; Tourismus+Congress GmbH Frankfurt am Main; H. Ullmann; Panther Media GmbH; Amt für öffentlichkeitsarbeit der Stadt Offenbach am Main FreIBurG: picture alliance / dpa; picture alliance / Bildagentur Huber; Panther Media GmbH GöTTINGeN: imago heIDelBerG: GNTB; GNTB/ Andrew Cowin INGOlsTaDT: value Retail Management Germany GmbH jeNa: imago karlsruhe: picture alliance / Bildagentur Huber; Eifel Touristik Agentur NRW GmbH; Karlsruhe Messe­ und Kongress­GmbH/Tourismus kassel: documenta und Museum Fridericianum veranstaltungs­GmbH, 2012 (Fotograf: Nils Klinger); GrimmHeimat NordHessen / Paavo Blåfield kOBleNz: imago; Glow Images kölN: GNTB; KölnTourismus GmbH / Andreas Möltgen; Koelnmesse GmbH / Sven Otte; Skydeck © Ingrid Fiebak; www.koelntourismus.de kreFelD: Glow Images leIPzIG: LTM / Gert Mothes; LTM / Dirk Brzoska; imago; GNTB; LTM / Gert Mothes; thinkstock; Leipziger Messe leVerkuseN: picture alliance / Hartmut Junker lüBeCk: Getty; Panther Media GmbH luDwIGshaFeN: imago MaNNheIM: m:con; m:con MöNCheNGlaDBaCh: Mönchengladbach / MGMG MüNsTer: Tourismus NRW e.v. / Oliver Franke; Kunstmuseum Pablo Picasso Münster NürNBerG / erlaNGeN & FürTh: picture alliance / Bildagentur Huber; imago; Bayern Tourismus Marketing GmbH; picture alliance / dpa; picture alliance / dpa; Wikimedia / Daniel Arnold; picture alliance / HB­verlag OsNaBrüCk: AES+F: The Feast of Trimalchio, 2009; GNTB/ Rainer Kiedrowski reGeNsBurG: GNTB; Regensburg Tourismus GmbH; Regensburg Tourismus GmbH rOsTOCk: GNTB/ Norbert Krüger; Irma Schmidt ruhrGeBIeT: Ruhr Tourismus / Ziese; ADFC; picture alliance / dpa; imago; imago; picture alliance / dpa; Stadt Bochum / Presse­ und Informationsamt; Dortmund, Kongress Tourismus Service TrIer: Getty; Getty ulM: Christoph Seeberger; Ulm, verkehrsamt; dpa – Report weIMar: GNTB; GNTB wOlFsBurG: phaeno Deutschland; Autostadt GmbH; Autostadt GmbH wuPPerTal: Panther Media GmbH; picture alliance / dpa würzBurG: GNTB/ Foto­Design Ernst Wrba; Glow Images; GNTB BaDeN-BaDeN: Glow Images

134 www.germany.travel

PL

Witamy w Audi Forum Ingolstadt.

W samym sercu świata Audi. W Audi Forum Ingolstadt tradycja spotyka się z nowoczesnością: odbiór nowych pojazdów, produkcja, museum mobile, sklepy, koncerty, kino studyjne, restauracje i sale konferencyjne. Tutaj spędzisz pełne wrażeń chwile, na przykład podczas zwiedzania. Rezerwacje i dalsze informacje o terminach i imprezach telefonicznie pod numerem 0800-2 83 44 44. Z zagranicy: +49 (0)8 41/89-3 75 75, e-mail: welcome@audi.de, www.audi.de/foren, www.facebook.com/audiforumingolstadt

Podróż pełna przygód.Wycieczka dla odkrywców.Spotkanie z przyszłością.

Audi_Forum_Ingolstadt_2013_language_S8.indd 6 21.01.13 17:20

Na całym świecie jak w domu......Witamy w M

Odkrywanie uroków najbardziej ekscytujących niemieckich metropolii będziejeszcze przyjemniejsze, gdy zatrzymają się Państwo w jednym z 37 hoteli Maritim w całym kraju.

Już od ponad 40 lat czekamy na Państwa:• zawsze w centralnym punkcie miasta, w okolicy

dworca głównego lub lotniska• w wygodnych i eleganckich hotelach• z serdeczną gościnnością i najwyższej klasy obsługą• z wyśmienitą kuchnią niemiecką i światową• ze wspaniałymi ofertami wycieczek na czas trwania Państwa

pobytu w Niemczech – niezależnie od celu Państwa podróży (służbowego czy prywatnego)

Z niecierpliwością czekamy na Państwa w naszych hotelach M w:Berlinie · Bonn · Braunlage (w górach Harz) · Bremen · Darmstadt · DreźnieDüsseldorfie · Frankfurcie nad Menem · Fuldzie · Gelsenkirchen · Halle/SaaleHamburgu · Hanowerze · Heringsdorfie (na wyspie Uznam) · Bad HomburguKilonii · Kolonii · Königswinter · Magdeburgu · Mannheim · MonachiumNorymberdze · Bad Salzuflen · Stuttgarcie · Timmendorfer Strand (nad MorzemBałtyckim) · Titisee-Neustadt (w Schwarzwaldzie) · Lubece-Travemünde (nad Morzem Bałtyckim) · Ulm · Bad Wildungen · Würzburgu

M International Sales Office · Kuelpstrasse 2 · 64293 Darmstadt · GermanyPhone +49 (0) 6151 905-710 · Fax + 49 (0) 6151 905-717

info.vki@maritim.com · www.maritim.com

Image 4c 175 270 VKI DZT polnisch 01.13_Image 4c 175 270 VKI DZT 01.13 31.01.13 17:10 Seite 1

Wielka opera.DREZNO

• Rok Richarda Wagnera 2013• Ponowne otwarcie Salonu Matematyczno-Fizycznego, pałac Zwinger, kwiecień 2013• 36. Drezdeński Festiwal Muzyczny, 11 maja – 2 czerwca 2013 • 43. Międzynarodowy Festiwal Dixieland w Dreźnie, 12 – 19 maja 2013

Zdjęcia: Drezno ©F. Schrader · Wagner © iStockphoto.com / HultonArchive · Globus © Salon Matematyczno-Fizyczny, Państwowe Zbiory Sztuki w Dreźnie, Karpinski · Dixieland © S. Dittrich

www.dresden.de/highlightsFollow us on Google+ @DD_Marketingwww.facebook.com/Dresden.Marketing

DDM12-103_AZ_Kampagne-2013_dt_210x297_BD_RZ_Übersetzung.indd 1 23.01.2013 18:09:57

Styl życia, kultura i wypoczynek

Miasta

www.germany.travel

tętniące

86 miast i metropolii, ponad 120 atrakcji turystycznych, wiele polecanych wydarzeń.Wydanie 2013/2014

Mia

sta tę

tnią

ce ży

ciem

! 201

3 / 20

14w

ww

.ger

man

y.tra

vel

życiem!