Mga Estratehiya sa Pag-unawa sa Pagbasa

Pamela C. Constantino, Ph.D.Makabagong Kalakaran sa Pagtuturo ng Pagbasa sa FilipinoDepEd (CDD – BSE)25 – 29 Pebrero 2008, Davao City

Pagbasa

napakakumplikadong proseso ng pag-unawa sa isang nakasulat na pahayag batay sa pagkilala sa mga salita, naging karanasan at naipong kaalaman, at sa kakayahang mahulaan ang mangyayari.

nangangailangan ng kumbinasyon ng pakikinig at pagmamasid.

may sangkot na estratehiya na nangangailangan ng aktibo, hindi pasibong pagkilos

EPEKTIBONG ATITYUD SA PAGBASA

1. Pagiging Alerto – laging inaalam kung ano ang sinasabi ng awtor at paano sinabi

2. May Fleksibilidad – may malawak na kaalaman at kasanayan sa pagbasa at pag-iisip at nagagamit ang mga ito depende sa sinasabi ng awtor at paano ito sinasabi

3. Nakapagsasarili – nakagagawa ng sariling pangangatwiran, pagsusuri, paghuhusga, at pagtatasa.

PAGBASAHABANG NAGBABASA

Sabihin

sa sarili kung ano

ang sinasabi ng awtor

Tanungin

ang sarili kung may

punto ang binabasa

Ilarawan

ang ipinapahayag

ng awtor

Hulaan

kung ano ang mangyayari

KUNG HINDI MAINTINDIHAN

Tukuyin

ang problema

Paalahanan

ang sarili kung ano ang gusto mong malaman

Balikan

HARAPIN

Magdahan-dahan

humingi ng tulong

PAGKABASA

Ikuwento

sa sariling pananalita ang binasa

Ibuod

ang mga importanteng idea

Tanungin

ang sarili ng mga tanong at sagutin din

Ilarawan

sa isip kung ano ang ipinahayag ng awtor

Magdesisyon

kung ano ang interesante at nakakaaliw

MAMBABASA

Kognitibong Pananaw – aktibong mambabasa na bumubuo ng kahulugan sa pamamagitan ng integrasyon/pagsasama-sama ng umiiral at bagong kaalaman at malayang paggamit ng mga estratehiya upang mapaunlad, mamonitor, magabayan, at mapanatili ang pag-unawa.

Dating Alam at Teorya ng Iskema

Dating alam – malawak na sakop ng mga idea, kasanayan, atityud tungkol sa paksa.

Iskema (cognitive psychology) – paano inoorganisa ng tao ang mga kaalaman mula sa araw-araw na akranasan tungo sa makabuluhang mga pattern at kaisipan.= koleksiyon ng mga organisado at magkakaugnay na mga idea at konsepto

- Hal. Fast Food(Huwag umasang makakapagpadagdag ng sabaw, etc. paris ng sa karinderya)

- nakakatulong para makagawa ng paglalahat, makabuo ng mga opinyon, at maunawaan ang mga bagong karanasan.

Mambabasa• Dating Alam (Iskema)

Asimilasyon/ pagsasama-samaAkomodasyon ng mga bagong kaalaman

MAMBABASA + TEKSTO

PAG-UNAWA

Texto (wika) TEXTO + Mundo

bokabularyo Explicit(nasa linya)

Implicit(sa pagitan

ng mga linya)

Applied(texto +

dating alam= paglalahat

[generalization])

Implicit(sariling

Iskema paraBumuo ng Kahulugan)

MGA LEBEL NG PAG-UNAWA SA PAGBASA

A. Literal na Lebel – ano ang sinasabi ng awtor. (explicit)

B. Interpretatibong Lebel – ano ang talagang gustong sabihin/ipakahulugan ng awtor. (implicit)

C. Analitikal na Lebel – mga kakayahang makilala ang mga pamamaraang retorikal na ginamit ng awtor. (applied)

D. Kritikal na Lebel – pagmonitor ng sariling pagbasa bilang mambabasa; ebalwasyon ng bisa ng awtor. (applied)

TSEKLIST NG AKTIBONG MAMBABASA

Kung Gagawa Ka ng Prebyu ng Teksto,Tanungin:

MADIDISKUBRE MO:

Tungkol saan ang teksto?

Ano ang pinakaimportanteng idea ng Awtor tungkol sa Paksa?

Bakit ko ito binabasa?

Ano na ang alam ko tungkol sa paksa?

Ano ang hula ko sa sasabihin ng awtor?

Ang Paksa

Ang Susing Idea

Ang sarili mong pakay at paraan ng pagbasa

Mga asosasyon at koneksiyon sa mga dating alam

Mga insight sa paksa

Kung Gagawa ka ng Panimulang Pagbasa (Skimming) ng teksto,

Tanungin:

MADIDISKUBRE MO:

Tungkol saan ang texto

Ano ang pinakaimportanteng idea ng Awtor Tungkol sa Paksa?

Anong mga teknik at estratehiya ang ginamit ng awtor sa pagsulat ng texto?

Ang mga paksa at mga sub-paksa

Ang sariling idea

Ang istruktura at mga pattern ng organisasyon

Kung Pag-aaralan mo ang texto, Tanungin:

MADIDISKUBRE MO:

Tungkol saan ang texto?

Ano ang pinakaimportanteng idea ng Awtor tungkol sa paksa?

Sino? Ano? Paano? Bakit? Saan? Kelan? Alin Doon? O Anong Uri?

Ang paksa at mga sub-paksa

Ang sariling idea

Mga sumusuportang idea at mga sumusuportang detalye

Kung Gusto mong basahin nang

Kritikal ang texto, Tanungin:

MATATAYA MO:

Bakit sinulat ng awtor ang teksto?

Ano ang mga kredensiyal at

posibleng mga bias ng awtor?

Anong klaseng ebidensiya ang

inihahain ng awtor?

Paano binigyan ng interpretasyon

ng awtor ang ebidensiya?

Ang layunin ng awtor

Ang kredebilidad ng awtor

Gaano mapagkakatiwalaan ang

ebidensiyang iniharap ng awtor

Ang pangangatwiran ng awtor

BOKABULARYOA. Mga Uri

Pangkalahatang bok. – mga salitang dapat ay pamilyar sa lahat. Hal. tao

Pampaksang bok. – ispesipikong mga salita sa larangan/paksa;jargonHal. writ; dekonstruksiyon; nitrate

B. Mga Antas/LebelGamiting bok. – araw-araw na ginagamit(Ekspresibo)Pambansang bok. – alam ang kahulugan ngunit hindi

(Represibo) karaniwang ginagamit sa pagsasalita o pagsulat

Nakikilalang bok. – nakikilala ngunit di alam ang kahuluganDi – Pamilyar na bok. – di pa nabasa o nagamit kahit kailan

C. Mga Klase ng SalitaDenotibo – literal ang kahulugan; kahulugang

pandiksyunaryoKonotatibo – may ibang pagpapakahulugan

D. Estratehiya(1) Context clues – pagsusuri sa mga salita at pangungusap

sa konteksto nito.

• Depinisyon • Contrast

• Halimbawa • Muling pagbanggit

(2) Pagsasanay sa paggamit ng diksyunaryo

hal. mga synonyms at antonyms ng mga salita

iba’t ibang kahulugan ng salita at paggamit ng mga ito sa pangungusap

(3) Bubblegram

(4) Semantic map

(5) Concept map

(6) Semantic grid

Semantic Grid

Pagkain Mga tala ng hayop

May Kolesterol

May dagdag na asukal

Baka

Manok

Itlog

Softdrinks

Mga Kahulugan ng mga Panlapi

Halimbawa Kahulugan Gamit sa pangungusap

Unlapi

Gitlapi

Hulapi

Mga Estratehiya 2 – Dating Alam

Ang Alam Ko sa Paksa

Ang Alam ko matapos pag-isipan, magbasa-basa, magtanung-tanong, etc.

Ang Dapat kong malaman habang nagbabasa

Ang Alam ko pagkabasa ng Texto

Ang di ko pa Alam

(1) Activity Sheet

(2) Pabibigay ng Cloze Test/Maze para idebelop ang dating alamHal. Cloze – interesante ang kabuuang resulta ng sarbey (1) mga

estudyante, guro, magulang, at alumni. Nakita ng mga respondent ang maraming benepisyo ng paggamit ng Filipino (2) wikang panturo sa UPIS.

1. (a) ng 2. (a) at (b) sa (b) na (c) para (c) bilang

Hal. MazeAng tubig ay pinagalaw

nakakapagpagalaw ng mga bagay. nagagalaw

(3) Self – inventory bago bumasa

Paksa/Idea Alam Ko Medyo Hindi ko Alam

Cellphone

Cloning

(4) Anticipation / Prediction Guides

Paksa

Bago bumasa Pagkatapos magbasa

___________ _________________

(5) Directed Reading – Thinking Activity

Hula Ko Talagang Nangyari

(6) Brainstorming

(7) Log prompts – mga tanong kaugnay ng alam o karanasan

Hal. – ano ang gagawin mo kung…

- ano ang susunod na mangyayari

(8) Skinny Books – mangongolekta ang guro ng mga materyal sa diyaryo, magasin, atbp. – ipapabasa at tatalakayin sa klase.

Literal na Lebel

Pagtukoy sa Pangkalahatang Paksa, tesis o pangunahing idea, mga pangunahin at di – pangunahing puntoPAKSA

Hal. : Purefoods TJ Giants Alaska Aces Red Bull Baracos Ginebra Gin Kings Sta. Lucia Realtors

Paksa: Mga Basketball Team sa Filipinas

Pangunahing Idea o paksang pangungusap (talata)

Tesis na Pangungusap (buong akda) Pangunahing Suporta (punto) Di – pangunahing Suporta (detalye)

Hal. Katwiran, facts, estatestika, testimonya, halimbawa, atbp.

EstratehiyaA. Character Clue Chart

Pangalan ng karakter

Pisikal Mental/ emosyunal

Pangkapaligiran Pamilya

B. Venn Diagram: Pagkakaiba/Pagkakapareho

pareho

C. Paggawa ng Sintesis upang mabuo ang tesis na pangungusap mula sa mga pangunahing idea ng bawat talata

p.idea

p.idea

p.idea

p.idea

p.idea

p.idea

sintesis

INTERPRETATIBONG LEBEL Pag-unawa sa talagang gustong sabihin ng awtor.

Istilo – diksiyon; gamit na salita ng awtor, ayos ng pangungusapTono – hal. seryoso, malungkot, nakakatawa, sarkastiko, atbp.Layunin – magbigay – impormasyon

mang-aliw manghikayat

A. Kahulugang Piguratibo (tayutay)* Paghahanap ng mga halimbawa ng.

Simile – direktang paghahambing (gaya ng sing. Atbp.)

- hal. simbilis ng kidlatMetapora – direktang pahayag na ang isang ito ay

iyon.- hal. Isa siyang halimaw.

Hyperbole (pagmamalabis)- hal. Isang batalyon ang kamag-anak na

nakipamiyesta.Personipikasyon (pagsasatao)

- hal. Kinain ng ATM machine ang pera ko

*Paggugrupo at paghahanap ng halimbawa*eksamen

B. Estilo at tonohal. tiningnan nang matagal vs. tinitigan

Estratehiya* paligsahan – kung ako ang awtor…

Gagamitin ko ang….* eksamen* pagsasadula pantomina* paggugrupo at paghahanap ng mga

halimbawa sa texto

Analitikal na Lebel Kakayahang makilala ang mga paraan/pagsasaayos na retorikal ng

awtor (organizational patterns)

Mga Estratehiya

* pagtatanong kaugnay ng nilalaman

* pagpapagawa ng balangkas (grupo o indib. na gawain)

* pagpapagawa ng buod, sintesis

* pagmamapa sa pamamagitan ng graphic organizer, grid, chart, graph, atbp.

Hal: Clustering/mapping

Nobela

Uri Karakter Pangunahing Bahagi

(2)

(3)

(1)

•Graphic organizerbranching

Sanhi/bunga

Sanhi_____________________

Bunga_____________________

22

11

ResultaTangkang sol.

Bakit

Ano

Sino

Pinal na Resulta

PROB

SOL.

Prob. – SolusyonProb. Sol.____ _________ _________ _____

Pagkakatulad/PagkakaibaPagkakapatulad

Pagkakaiba

Story mapNobela

Lugar at Panahon Tauhan

Pangyayaring nagsimula sa pangunahing banghay

Tugon ng tauhan sa pangunahing problema

Mga pangunahing pangyayari

Resolusyon

- Kuwento/nobela Simula

1

2

Wakas

Paggawa ng Drowing (para tukuyin ang bahagi ng isang bagay na tinalakay (hal. tagpuan)Balangkas (sanaysay)

I. IntroduksiyonA. KontekstoB. Tesis na PangungusapC. Dep. Ng Termino

II. KatawanA. Unang Pangunahing Idea

1. Unang suportang idea(a) unang suportang detalye(b) pangalawang suportang detalye

2. Pangalawang suportang detalye(a) unang suportang detalye(b) pangalawang suportang detalye

B. Pangalawang Pangunahing Idea1,

(a)(b)

2.(a)(b)

III. KonklusyonA. Muling pagpapahayag ng tesisB. Paano sinuportahan ng katawan ang tesisC. Panawagang aksiyon

Chart, Graph, atbp.Chart

Paraan

Uri

Depinisyon

HaugenJernuddFishmanPagpaplanong

PangwikaBar Graph

0

5,000

10,000

15,000

20,000

UG G SS

Bar Graph

Line Graph

0

5,000

10,000

15,000

20,000

Di - Grad. Grad. Spec. Stud.

UP Diliman Enrollment - Unang Semestre, 2007-2008

Line Graph

Sa bawat pumapasok sa kolehiyo

4 ang nananatili

3 ang nagtatapos

Symbol Graph

Circle Graph/Pie Chart

Circle graph/Pie Chart Flowchart

Time LinesJune 1-11 – pagtatala

12 - Araw ng Kalayaan13 – Oryentasyon ng Freshman14 – simula ng klase

Sept. 15 – huling araw ng droppingOkt. 17 – huling araw ng klaseOkt. 18-20 – final examOkt. 8 – huling araw ng pagbibigay ng grado

Table

Napipigil ang blood clot

Tumtulong sa blood clot

Spinach,

Cauliflower,

Atay

K

ResultaGamitPinagkukunanBitamina

Susundan ng mga tanong: ano, anu-ano, tukuyin, ano ang resulta, ano ang pagkakaiba

Mapa – binubuo ng mga numero, pangalan, kulay,simbolo

Political map – mga siyudadPhysical map – topograpiya (bundok, ilog, lawa, etc)

Kritikal na Lebel

Fact vs. Opinyon Ebidensiya Konklusyon Inferencing

Ebalwasyon ng Bisa ng Awtor Katotohanan – may ebidensiya

- personal na kaalaman/karanasan Opinyon - ebidensiya

- awtoridad

- bias – ano ang pakinabang dito ng awtor

- agenda niya

Apela sa KatwiranDeductive – pangkalahatan ispesipiko

- silohismo - premis

Kung mababa rin lang ang nakuha niyang grado kay Prop. Cortez, wala siyang karapatang magreklamo na walang binatbat ang kanyang mga lektyur sa klase.

major premis – (pahiwatig lang) Iyon lang mataas ang nakuhang grado

ang may karapatang magreklamo sa inilelektyur ng propesor

konklusyon – hindi batayan ng paghatol sa pagtuturo ng guro ang grado ng mag-aaral.

Inductive – mula ispesipiko tungo sa konklusyon ukol as pangkalahatang katotohanandetalye + detalye + detalye = konklusyon(walang isa man lang negatibong ebidensiya)

Baluktot na Katwiran

1. bandwagon

2. analohiya

3. alinman sa dalawa (wala na bang ibang alternatibo?) = lesser of 2 evils

4. Di tamang awtoridad

5. Estatistikong di – angkop

6. dibersiyon – bakit mas ipopromote si Ned kaysa sa akin, 5 beses siyang nag-absent nung isang taon.

Apela sa Emosyon – kunwari nasa katwiran hal. bandwagon

Katotohanan, lohika, emosyon

(Ethos, Logos, Pathos) – 3 pangunahing karakteristiko ng pormal na argumento para mapag-iba ang persweysiv na texto sa argumentatibong texto

persweysiv (nanghihikayat) – kumukumbinsi na naniniwala at umaksiyon

- emosyunal, maaring di lohikal.

argumentativ – kumukumbinsi sa pamamagitan ng ebidensiya at lohika

Konklusyon – paggawa ng lohikal o makatuwirang pahayag mula sa impormasyong nakuha sa akda

- direkta o di – direktang ipinahahayag ng awtor- direktang nabuo sa akda.

Lohika – balidong konklusyonhal. lahat ng aso ay hayop

Ang chiuaua ay isang asoKung gayon, ang chiuaua ay hayop.

Ang ibang libro ay nakakaantokAng ilang nakakaantok na libro ay mabiliKung gayon, ang ilang libro ay mabili

balido?_____bakit? ______

(a) Lahat ng pulitiko ay mabaitbalido?_____bakit? ______

(b) Lahat ng mabait ay tapatbalido?_____bakit? ______

(c) Kung gayon, lahat ng pulitiko ay tapatbalido?_____bakit? ______

Pagsusuri sa Pahiwatig (Inference) Batay sa dating alam, sariling kaalaman at karanasan Di – direktang nabuo Pagbasa sa pagitan ng mga linya Di – kasimbigat ng lohika o katotohanan ng isang

konklusyon

Tinawag ko kayo, mga guro, para sabihin ang tungkol samagiging suweldo ninyo sadarating na taon.

*(Val Cleathern, mula kay Atkinson, 1990)

*Ano ang na nangyayari?Paano mo nalaman?Sino ang nagsasalita? Paano mo

nalaman?Ano ang P? Bakit ito ginamit?Sino ang c ? Bakit ito ginamit?Saan kaya nangyayari?

Mga Estratehiya Debate Pagsusuri ng mga billboards, comic strips, komersiyal sa, diyaryo, magasin, TV

kaugnay ng lohika/baluktot na katwiran Panel discussion Pagpapasulat Pagtatanong (socratic method)

Ano ang pamagat Sino ang awtor Ano ang pagkakilala mo sa awtor Kelan sinulat Ano ang tesis ng awtor Ano ang pangunahin suportang ginamit Anu-ano ang mga di-pangunahing suportang ginamit Ano ang tono ng awtor Ano ang mga konklusyong naibibigay mula sa binasang akda?Facts – paniniwalaan ko ba ang sinabi ng awtor?

- talaga nga bang facts ito at hindi opinsyon? - sapat ba? Bago ba - may iba pa bang patunay?

Fact vs. Opinyon vs. PropagandaFact – napapatunayan (unibersal)Opinyon – pinaniniwalaan (indibidwal)Propaganda – pinapaniwala ang mambabasa

MAGALING NA MAMBABASA

1. Kaalaman sa Facts

2. Direktang karanasan

3. Sopistikadong interpretasyon

4. Kritikal

5. Alam iugnay sa labas ng eskuwelahan ang texto.

PAGTUTURO NG PAG-UNAWA SA PAGBASA Pagtiyak sa Kulturang Pangklasrum Eklektikong Mga Estratehiya Aktibo, interaktibo Pagsasanay din sa pagsulat, pagsasalita,

pagmamasid, pag-iisip Walang iisang estratehiya sa lahat ng

panahon, klase, at texto. Dapat may iisang layunin: makabasa ang

mag-aaral para matuto

Bibliograpi

Alvermann, Donna & Stephen Phelps. Content Reading and Literacy. Boston: Allyn & Bacon: 2002, 3rd ed.

Atkinson, Rhonda Holt. Reading Enhancement and Development; USA: West Publ. Co. 1990

Earle, Cynthia and Christine Zimmermann. The Reading/Writing Connection, N.Y.: Longman, 2003