Metody nauczaniaopracowanie: Bogumiła Dziepak

Metoda nauczania to celowo i systematycznie stosowany sposób pracy nauczyciela z uczniami, umożliwiający uczniom opanowanie wiedzy wraz

z umiejętnością posługiwania się nią w praktyce, a także rozwijanie zdolności i

zainteresowań poznawczych.

Podział metod nauczania aktywne podające praktycznei programowe

bibliografia dyskusja

inscenizacja

wykład

demonstracja

10% tego, co słyszymy

20 % tego, co widzimy

40 % tego, o czym rozmawiamy

90 % tego, corobimy

zapamiętujemy:

Metody aktywizujące(wybór)

analiza SWOT burza mózgów debata za

i przeciw drama drzewo decyzyjne dyskusja

dyskusja punktowana

metaplan metoda biograficz

na praca w grupach sześć myślących k

apeluszy

Metody podające

opis opowiadanie rozmowa

nauczająca

Jan Vermeer „Dziewczyna z kolczykiem z perły”

Metody praktyczne

programowe

metoda projektu portfolio wycieczka

historyczna

praca z mapą praca

z podręcznikiem

Analiza SWOT

określenie problemu przez nauczyciela

praca nad problemem – wypełnianie karty

ustalenie wspólnego stanowiska

problem

mocne strony słabe strony

szanse, które wynikają z

mocnych stron problemu

zagrożenia, które wynikają

ze słabych stron problemu

Burza mózgów etap wstępny: podanie problemu przez

nauczyciela, uzasadnienie zajęcia się nim etap zasadniczy: zgłaszanie pomysłów,

zapisywanie ich na kartkach, przyklejanie do tablicy, ustalenie kryteriów oceny pomysłów, porządkowanie, analiza i ocena pomysłów

etap końcowy: wybór najlepszego pomysłu dotyczącego rozwiązania problemu

UWAGA: nie krytykuje się ucznia, wszystkie pomysły są zapisywane

Debata za i przeciw etap wstępny: określenie tematu debaty,

podział klasy na grupy gromadzące argumenty za i przeciw, określenie czasu debaty

etap właściwy: debata, wnioski mogą być notowane na plakacie lub tablicy

etap końcowy: podsumowanie wyników, dokonanie oceny jakości argumentów, ustalenie, które były najbardziej przekonujące

Drama (przyswajanie treści kształcenia poprzez przeżycie, doświadczenie i zabawę)

1. etapy: wybór tematu, dobór techniki, drama, omówienie pracy uczniów

2. w dramie: nie ma scenariusza nie ma prób gra odbywa się raz nie ma aktorów (każdy uczestnik jest sobą w określonej,

wcześniej sobie nieznanej sytuacji)

zasadniczy temat (treść lekcji) jest rozwiązywany technikami dramowymi – działanie spontaniczne

Drzewo decyzyjne (graficzny zapis procesu podejmowania decyzji)

przygotowanie schematu drzewa podanie problemu tak, aby uczniowie mieli możliwość

wyboru (wpisanie go w pień) określenie celów i wartości branych pod uwagę podawanie rozwiązań (tyle, ile gałęzi drzewa) określenie pozytywnych

i negatywnych skutków każdego rozwiązania

podjęcie decyzji

Dyskusja(zorganizowana wymiana poglądów)

Rodzaje:a) dotycząca poprzedzającego ją wykładub) okrągłego stołu – forum ekspertówc) wielokrotna – w małych grupach, potem –

wybór najlepszego rozwiązaniad) podzielona: eksperci (prawo do głosu jako

pierwsi) i słuchacze (mogą włączyc się po ekspertach)

UWAGI!

Zasady prowadzenia dyskusji

wypowiadaj się tylko na temat wysłuchaj argumentów kolegi używaj tylko konkretnych argumentów mów w swoim imieniu nie mów jednocześnie z kolegą nie przeszkadzaj nie obrażaj się nie ośmieszaj kolegi

Dyskusja punktowana(propozycja systemu punktowania)

PUNKTY DODATNIE podanie faktu +1 skomentowanie faktu +2 podanie nowej inform.

+2 zaangażowanie nowej

osoby w dyskusję +1 zwróc. uwagi na błąd +2 kultura zachowania +1 przestrzeganie planu +1

PUNKTY UJEMNE błędna wypowiedź -2 wypow. nie na temat -1 nieprzestrzeganie planu

dyskusji -1 przeszkadzanie -1 brak udziału

w dyskusji -2

Metaplan(graficzny zapis przebiegu dyskusji - plakat)

Etap wstępnyEtap

zasadniczyEtap końcowy

Przygotowanie plakatu, kolorowych kartek, pisaków, klejuOkreślenie czasu dysk.Podział na grupyPrzedst. problemu

Tworzenie plakatu – uczniowie zapisują na kartkach: jak było? Jak być powinno? Dlaczego nie było tak, jak być powinno?Zapisane kartki są umieszczane w wyznaczonych miejscach plakatu

Prezentacja plakatów przez poszczególne grupyZebranie wniosków i wypracowanie wspólnych rozwiązań zmierzających do poprawy sytuacji

schemat

Schemat metaplanu

problem

Jak było?

Dlaczego nie było tak, jak być powinno?

Jak być powinno?

wnioski

Metoda biograficzna wybór postaci – na podstawie jej życiorysu poznaje się

określony problem zbieranie i opracowywanie materiałów dot. wybranej postaci określenie tematu gry przygotowanie zestawu pytań, na które gra ma dać

odpowiedzi opracowanie scenariusza gry przygotowanie zadań dla uczniów na podstawie scenariusza „wejście w rolę” przez uczniów – odegranie roli postaci omówienie gry zebranie najistotniejszych wiadomości ocena uczniów

Praca w grupach podział klasy na grupy (losowy, dzieli naucz. lub sami

uczniowie) przedstawienie zadania – problemu wyjaśnienie zadania określenie czasu pracy praca (grupy wspólnie wykonują całość zadania lub ich

uczestnicy opracowują po fragmencie) przekazanie grupie – klasie wyników pracy podsumowanie

USTALENIE ZASAD POWINNO BYĆ WSPÓLNE

„Sześć myślących kapeluszy”

przygotowanie na kartkach opisu kolorów przygotowanie kolorowych kartek dla wszystkich uczniów

(tylko dwie niebieskie!) wykonanie 6 kapeluszy w tych kolorach podział klasy na zespoły, losowanie kolorów losowanie kapeluszy – to reprezentanci zespołów podanie problemu dyskusja w zespołach dyskusja „kapeluszy” na forum klasy niebiescy zapisują na tablicy argumenty podsumowanie przez „niebieski kapelusz”

Kolory określają sposób myślenia, analizy problemu i jego rozwiązania

niebieski (analiza procesu)

kieruje dyskusją, przyznaje głos, zdystansowany,

podsumowuje

biały(fakty)

opinie wydaje na podstawie faktów, liczb, nie ulega

emocjom

czerwony(emocje)

kieruje się emocjami, intuicją, gustem, przypuszcza

żółty(optymizm)

myśli konstruktywnie, widzi zalety i korzyści rozwiązania

zielony(możliwości)

twórczy, oryginalny, pomysłowy, otwarty na nowe

czarny(pesymista)

zauważa wady, niedociągnięcia, trudności, krytykuje

rozwiązania

Metoda projektu Wybór materiału Określenie tematu i celów projektu (typu) Podział tematu projektu na zadania Podział uczniów na grupy zadaniowe Przygotowanie instrukcji dla każdej grupy zadaniowej Określenie czasu, miejsca i sposobu realizacji projektu Zbieranie i opracowywanie materiałów przez uczniów Prezentacja i ocena projektu

Kryteria: wykorzystanie dodatkowych źródeł, pomysłowość, wkład pracy poszczególnych członków grupy

Metoda projektu – cd.

Typy projektów: badawczy – porządkuje informacje na temat określonych zagadnień, rezultatem – albumy, rysunki, wywiady; działania lokalnego – rezultatem np. lokalna lista zabytków

Instrukcja dla grupy zadaniowej zawiera: *zadanie do wykonania, *materiały i źródła, *terminy konsultacji z nauczycielem

Formy prezentacji: ~wystawa prac, ~wystawa książek, broszur, gazet, ~pokaz filmu wideo, ~inscenizacja, ~prezentacja planu, ~prezentacja modelu,

Portfolio (teczka) zapoznanie uczniów z zasadami tej metody podanie tematu do gromadzenia materiałów określenie rodzaju materiałów ustalenie kryteriów oceniania gromadzenie, kompletowanie, porządkowanie

materiałów ocena portfolio wykorzystanie zgromadzonych materiałów na

lekcji

Dla dociekliwych:(wybór bibliografii - publikacje)

J. Królikowski, Projekt edukacyjny. Materiały dla zespołów międzyprzedmiotowych, Warszawa 2000

D. Gołębniak, G. Teusz, Edukacja poprzez język. O całościowym uczeniu się, Warszawa 1999

J. Królikowski, E. Tołwińska – Królikowska, Metody nauczania, [w:] Europa na co dzień – pakiet edukacyjny, Warszawa 1998

M. Taraszkiewicz, Jak uczyć lepiej, czyli refleksyjny praktyk w działaniu, Warszawa 1996

J. Półturzycki, Dydaktyka dla nauczyciela, Toruń 1996 K. Pankowska, Drama – zabawa – myślenie, Warszawa 1990 Aktywizacja uczniów w nauczaniu historii, pod red. A.

Zieleckiego, Rzeszów 1989 W. Okoń, Wprowadzenie do dydaktyki ogólnej, Warszawa 1987

Dziękuję za uwagę!