Upload
others
View
3
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
MEMORIA ANUAL CULTURMAR2016
Contidos
1. A Federación Galega pola Cultura Marítima e Fluvial-CULTURMAR……………………….…..4
2. Xuntanzas e regatas de embarcacións tradicionais de Galicia 2016. Calendario oficial
de Culturmar……………………………………………………..…………………………………………...……..…....8
2.1 Outras xuntanzas de embarcacións tradicionais coa colaboración de Culturmar
3. Promoción peninsular e europea da cultura marítimo-fluvial de Galicia………..…….…..24
3.1 VIII Encontro de Embarcaçoes Tradicionais de Esposende
3.2 Día da Marinha do Tejo
3.3 Expedición Culturmar ao Pais Vasco
4. Colaboración de Culturmar noutros eventos culturais de Galicia……………….…...……….31
4.1 III Festa Conmemoración da Batalla de Rande
5. Actividades didácticas e xornadas culturais a prol do patrimonio marítimo de
Galicia………………………………………………………………………………………………………………………….32
5.1 Cursos de navegación a vela tradicional
5.2 Cursos de carpintaría de ribeira
5.3 Exposicións e mostras de cultura marítimo-fluvial de Galicia
5.4 Charlas, conferencias e xornadas
6. Preparando o XIII Encontro de Embarcacións Tradicionais de Galicia. Combarro
2017………………………………………………………………………………………………………………..…….……39
6.1 Presentación do XIII Encontro no Culturgal
6.2 Homenaxe á Gamela Cabo de Cruz: Lembrando o Encontro
7. Outras accións de difusión e promoción da cultura marítima…………………………….…....43
7.1 Nova plataforma web culturmar.org
7.2 Nova ferramenta para rexistro das embarcacións
7.3 Pavillón expositivo de Culturmar
8. O labor reinvindicativo de Culturmar pola conservación da nosa cultura marítima…..45
8.1 Pola conservación dos estaleiros de Carlagho e Casqueiro
8.2 Pola promoción das mariñas tradicionais nos portos de Galicia
8.3 Propostas a prol da cultura marítima a incluír nos programas políticos
9. Axudas e subvencións 2016…………………………………………………………………………………...….49
10. Asembleas de Culturmar…………………………...………………………………………………………..……..51
Memoria anual CULTURMAR 20162
Tumbada, quilla ó aire,
desfaise no areeiro a vella dorna...
Nunha cauderna núa, apodrecida,
está pousada, inmobre, cavilosa
ollando a lonxanía, como unha ibis
sagra, unha gaivota.
“Veiramar” - Ramón Cabanillas
1. A Federación Galega pola Cultura Marítima e Fluvial-CULTURMAR
A Federación Galega pola Cultura Marítima e Fluvial, en adiante Culturmar,
nace no ano 1993 ao abeiro dunha xuntanza de embarcacións tradicionais
celebrada en Ribeira co obxectivo de defender, divulgar e dinamizar de
forma voluntaria o patrimonio marítimo de Galicia, particularmente as
embarcacións tradicionais que o integran.
Culturmar ten como obxectivos principais a preservación da cultura e do
patrimonio dos mares e dos ríos de Galicia, das súas costas e ribeiras
fluviais, e o fomento do uso social e a dinamización dese patrimonio.
A este fin promove diversas accións como a recuperación de embarcacións
tradicionais de distintas tipoloxías, realización de investigacións no eido
patrimonial costeiro e marítimo, dinamización das embarcacións mediante
a realización de exhibicións conxuntas, difusión do patrimonio marítimo e
fluvial galego ou o fomento do asociacionismo cultural nas vilas e lugares
costeiros.
A nivel organizativo o labor de Culturmar consiste en coordinar e asesorar
as actividades de inventariado, investigación, conservación e restauración
levadas a cabo conxuntamente ou por cada unha das asociación federadas;
facilitar a xestión das asociacións ante a Administración; servir de enlace e
lugar de encontro entre as asociacións federadas; fomentar actividades de
animación cultural e prácticas deportivas; difundir a cultura marítimo-fluvial
entre a mocidade e fomentar a súa participación.
As principais actividades e ámbitos de actuación de Culturmar abranguen: a
recuperación de embarcacións tradicionais (algo máis de 300
embarcacións recuperadas -rehabilitadas ou replicadas- de arredor dunha
vintena de tipoloxías conforman actualmente a flota tradicional galega
Memoria anual CULTURMAR 20164
acubillada polas asociacións de Culturmar); a elaboración de estudos
teóricos sobre embarcacións; a edición de libros, monografías e revistas,
como Ardentía, revista galega de cultura marítima e fluvial (que se publica
cada dous anos); a realización de exposicións e mostras de patrimonio
cultural e natural (oito exposicións sobre distintos aspectos do patrimonio
marítimo galego están sempre a disposición dos centros escolares,
concellos e outras entidades); exposicións vivas de embarcacións nos
portos e colaboración con museos do mar; a organización de xornadas
técnicas, seminarios e obradoiros relacionados co patrimonio natural e
cultural así como outros arredor de oficios vencellados ao mundo mariñeiro
e de produtos e elaboracións artesanais; obradoiros de carpintaría de
ribeira; proxectos didácticos destinados a achegar este patrimonio á
infancia e á mocidade (actividades dirixidas aos centros educativos ou
integradas nos programas de distintos eventos, tales como charlas,
proxeccións, exposicións, xogos, obradoiros para nenos); cursos e escolas
de navegación tradicional a vela (convocados ocasionalmente polas
asociaciacións federadas ou funcionando de maneira permanente durante o
verán); actividades de integración de persoas con discapacidades físicas e
psíquicas, entre as que salientan O Mar para Todos (xornada adicada á
navegación de persoas con discapacidade nas embarcacións tradicionais
no Encontro ou a existencia dalgunha asociación adicada especificamente
á navegación adaptada); xuntanzas, celebracións e regatas de
embarcacións tradicionais (eventos públicos de exhibición conxunta de
embarcacións tradicionais organizadas polas asociacións federadas e coa
colaboración do conxunto de Culturmar que se celebran todos os anos ao
longo da beiramar galega).
E sobre todo o Encontro de Embarcacións Tradicionais de Galicia (a gran festa
da cultura marítima e fluvial de Galicia, a actividade máis senlleira da
Federación, de carácter itinerante e bienal, da que xa se levan celebrado
Memoria anual CULTURMAR 20165
doce edicións), que se converteu na concentración de embarcacións de
maior dimensión da Península. É unha grande exhibición de embarcacións
tradicionais representativas do patrimonio marítimo galego, así como
doutras zonas xeográficas peninsulares e europeas, acompañada por actos
culturais e de lecer, conferencias, exposicións, publicacións, música e danza
tradicional, artesanía e outras actividades complementarias dirixidas ao
público asistente. O Encontro achega o patrimonio ao gran público, implica
a poboación -que aporta de xeito altruísta o esforzo organizativo- e o marco
natural local, propicia o asociacionismo cultural a prol do patrimonio,
fomenta actividades de turismo sostible etc...
A presenza internacional e peninsular acadada por Cultumar é ben
sobranceira. A súa traxectoria vén sendo recoñecida a nivel internacional e
peninsular desde hai anos, sendo actualmente unha voz recoñecida en
cuestións de salvagarda do patrimonio marítimo e fluvial. A continua
presenza de Culturmar noutras terras (Francia, Escocia, Irlanda, Portugal,
País Vasco, Cataluña, Asturias…) serve para representar a singularidade e
riqueza do patrimonio marítimo de Galicia e tamén para aprender doutras
experiencias. Culturmar é socia, actualmente membro do comité executivo,
da European Maritime Heritage (EMH).
Actualmente, a Federación Galega pola Cultura Marítima e Fluvial-
Culturmar está integrada por 44 colectivos, que inclúen asociacións
culturais, deportivas, veciñais e mesmo colexiadas, espalladas por toda a
xeografía galega, con predominio das Rías Baixas. Así mesmo, desde hai
anos participan activamente e con carácter permanente algunhas
asociacións do norte de Portugal. Trátase fundamentalmente de
asociacións sen ánimo de lucro que teñen como único ou principal obxetivo
a defensa e divulgación do patrimonio marítimo, particularmente das
embarcacións tradicionais que o integran, entre a poboación en xeral e
especialmente entre a mocidade, coa pretensión última de concienciar
Memoria anual CULTURMAR 20166
sobre a necesidade de conservar vivo e en uso este rico patrimonio.
Froito deste labor ao longo de 23 anos, Culturmar recibiu o Premio da
Cultura Galega 2015 na modalidade de Patrimonio Cultural como
recoñecemento á súa traxectoria a prol da salvagarda do patrimonio galego
vinculado á cultura do mar e dos ríos, e do seu labor destacado na
recuperación e difusión das embarcacións tradicionais.
Memoria anual CULTURMAR 20167
2. Xuntanzas e regatas de embarcacións tradicionais de Galicia2016. Calendario oficial de Culturmar.
EVENTO Data comezo Data remate Localidade Organizador
Regata de Inverno 2016. 1º proba. Ribeira 27 Febreiro 2016 27 Febreiro 2016 Ribeira A.C. LAJAREU BARLOV.
Regata de Inverno 2016. 2º proba. Ribeira 12 Marzo 2016 12 Marzo 2016 Ribeira A.C. LAJAREU BARLOV.
Regata de Inverno 2016. 3º proba. Ribeira 2 Abril 2016 2 Abril 2016 Ribeira A.C. LAJAREU BARLOV.
Regata de Inverno 2016. 4º proba. Ribeira 9 Abril 2016 9 Abril 2016 Ribeira A.C. LAJAREU BARLOV.
Regata de Primavera 2016. 1º proba. Ribeira 23 Abril 2016 23 Abril 2016 Ribeira A.C. LAJAREU BARLOV.
Regata de Primavera 2016. 2º proba. Ribeira 7 Maio 2016 7 Maio 2016 Ribeira A.C. LAJAREU BARLOV.
Concentración de Embarcacións da Ría Muros-Noia 14 Maio 2016 15 Maio 2016 A.C.C. TERRA DE OUTES
Festa da Botadura dos Barcos. Sada 17 Maio 2016 17 Maio 2016 Sada A.C.M. OS PATEXEIROS
Día das Letras Galegas no Mar 17 Maio 2016 17 Maio 2016 Illa de Arousa A.C.D DORNA
Regata de Primavera 2016. 3º proba. Ribeira 21 Maio 2016 21 Maio 2016 Ribeira A.C. LAJAREU BARLOV.
Regata de Primavera 2016. 4º proba. Ribeira 4 Xuño 2016 4 Xuño 2016 Ribeira A.C. LAJAREU BARLOV.
VIII Regata do Sepelo 4 Xuño 2016 4 Xuño 2016 Portonovo (Sanxenxo) A.A. DORNA PORTONOVO
I Regata do Salnés 18 Xuño 2016 18 Xuño 2016 Cambados A.C. EMB.TRAD. A TORRE
VIII Copa Balbina de Embarcacións Tradicionais a Vela. 1ª Regata 25 Xuño 2016 25 Xuño 2016 Sada A.C.M. OS PATEXEIROS
IV Gran Premio Agalcari de Vela Cangrexa 2 Xullo 2016 3 Xullo 2016 Boiro AGABACE E OUTROS
Xuntanza de Embarcacións Trad. nas XII Xornadas Mariñeiras Muros Mira Mar 8 Xullo 2016 10 Xullo 2016 Muros A.C. MAR DE MUROS
XIX Regata dos Faros. O Grove 16 Xullo 2016 16 Xullo 2016 O Grove A. AMIGOS DORNA MECA
Regata de Faluchos 16 Xullo 2016 16 Xullo 2016 Bouzas (Vigo) A. M.S MIGUEL BOUZAS
IV Xuntanza Patexeira de Embarcacións Tradicionais 16 Xullo 2016 17 Xullo 2016 Sada A.C.M. OS PATEXEIROS
Desafío Embarcacións Tradicionais a Vela Porto de Redes 22 Xullo 2016 22 Xullo 2016 Redes (Ares) CLUB MARITIMO REDES
XIV Regata de Vela Tradicional Porto de Redes 23 Xullo 2016 23 Xullo 2016 Redes (Ares) CLUB MARITIMO REDES
Regata do Carme. Ribeira 23 Xullo 2016 23 Xullo 2016 Ribeira A.C. LAJAREU BARLOV.
Centenario do Veleiro Joaquín Vieta 23 Xullo 2016 23 Xullo 2016 Freixo A. BAL. JOAQUÍN VIETA
XX Encontro de Embarcacións Tradicionais de Bueu 29 Xullo 2016 31 Xullo 2016 Bueu A. A. EM. TRA. OS GALOS
VIII Copa Balbina de Embarcacións Tradicionais a Vela. 2ª Regata 30 Xullo 2016 30 Xullo 2016 Sada A.C.M. OS PATEXEIROS
XXXII Volta a Arousa 30 Xuño 2016 30 Xuño 2016 Ría de Arousa A.C.D. DORNA
Regata Kalmoseira'16 6 Agosto 2016 6 Agosto 2016 Illa de Arousa A. CALMOSEIRA
Regata do Bao 2016. Illa de Arousa 13 Agosto 2016 13 Agosto 2016 Illa de Arousa A.C.D. DORNA
XIII Xuntanza de embarcacións tradicionais de Moaña 13 Agosto 2016 14 Agosto 2016 Moaña A.R.C SUESTE
IV “Que inchadiña branca vela” . Homenaxe do mar a Rosalía de Castro 20 Agosto 2016 20 Agosto 2016 Ulla/Sar-Padrón A.C.D. DORNA E OUTROS
IX Regata das Illas Atlánticas. Barcos clásicos e de época 20 Agosto 2016 21 Agosto 2016 AGABACE E OUTROS
XXI Concentración de Embarcacións Tradicionais de Combarro 26 Agosto 2016 28 Agosto 2016 Combarro (Poio) CLUBE MARIÑO REIBOA
VIII Copa Balbina de Embarcacións Tradicionais a Vela. 3ª Regata 27 Agosto 2016 27 agosto 2016 Sada A.C.M. OS PATEXEIROS
IV Regata Dornas A Vela “Camping Miami". O Grove 3 Setemb. 2016 3 Setembro 2016 O Grove A. AMIGOS DORNA MECA
Travesía a Palmeira. Ribeira 3 Setemb. 2016 3 setembro 2016 Ribeira A.C. LAJAREU BARLOV.
Xuntanza Embarcacións homenaxe ao carpinteiro de ribeira Domingo Ayaso 3 Setemb. 2016 3 Setemb. 2016 Ribeira R.E.I COFRADIA DORNA
III Regata da Valvanera Dornas a Remos. Cambados 10 Setemb. 2016 10 Setemb. 2016 Cambados A.C. EMB.TRAD. A TORRE
VII Encontro Embarcacións Tradicionais Memorial Tito Silva 17 Setemb. 2016 18 Setemb. 2016 AGABACE
VIII Copa Balbina de Embarcacións Tradicionais a Vela. 4ª Regata 24 Setemb. 2016 24 Setemb. 2016 Sada A.C.M. OS PATEXEIROS
IX Regata Porto Meloxo 01 Outubro 2016 01 Outubro 2016 O Grove A. AMIGOS DORNA MECA
Regata do Marisco. Dornas a vela. 8 Outubro 2016 8 Outubro 2016 O Grove A. AMIGOS DORNA MECA
Desafío. Regata de Dornas a Remos. 9 Outubro 2016 9 Outubro 2016 O Grove A. AMIGOS DORNA MECA
Memoria anual CULTURMAR 20168
VIII REGATA DO SEPELOPortonovo, 4 de xuño de 2016
CONDICIÓNS METEOROLÓXICAS
Estado do ceo Dirección do vento Forza do vento Estado do mar
Despexado Oeste Suroeste Frouxo (7-9 nós) Calma
Hora da saída: 16:43:00 Distancia percorrida: 7,3 millas
Pos Embarcación Patrón Tripulación Asociación Hora chegada Observacións
1 NÉCORA Braulio Marvy ACD Dorna Illa de Arousa 19:01:38 02:28:38
2 BAZARRA Larry Luis ACD Dorna Illa de Arousa +00:00:12
3 JALERNA Ricardo Cartarola ACD Dorna Illa de Arousa +00:00:33
4 XARANDEIRA Santi Cuilo ACDX Fasquía Illa de Ar. +00:03:08
5 FAÍSCA Quin Familia Dorna Meca O Grove +00:03:30
6 MIMELA Lino Salva ACD Dorna Illa de Arousa +00:07:38
7 FORZA R Parada Santi ACD Dorna Illa de Arousa +00:08:37
8 JAVIOTA ACD Dorna Illa de Arousa +00:15:03
9 MARISTELA Claudio Jesús ACD Dorna Illa de Arousa +00:16:38
10 NOELIA Lino Ángel ACD Dorna Illa de Arousa +00:20:32
11 TRIÑANA Yosi Viñas Dorna Meca O Grove +00:20:52
12 ZENAIDA Juan Paio ACD Dorna Illa de Arousa +00:21:42
13 LERCHA Paco Pepe CM A Reiboa Poio +00:22:12
14 NOVA FROÍÑA Xabier Alberto Mariñeiros Bouzas Vigo +00:25:42
15 HABANA Anxo Xoel Amigos Dorna Portonovo +00:28:28
16 LARA DOCE José Paterí Dorna Meca O Grove +00:31:22
17 CONQUIÑA Alberto Alberto Remadoira Vigo +00:33:08
18 MONTAÑESA Jose Olivia ACD Dorna Illa de Arousa +00:48:00
19 MARAXE Manuel Anxo/Patiño Dorna Meca O Grove +00:51:39
20 TESEDEIRA Dani Manolo/Pablo Dorna Meca O Grove +01:01:22
21 CONINHA Telmo Trepa Amigos Dorna Portonovo +00:59:22 Non completa
22 BICOCA Nacho Nardo Amigos Dorna Portonovo +01:09:49 Non completa
Outras consideracións: Xuíz árbitro: Miguel Norat.Sen incidencias.
I REGATA DO SALNÉSCambados, 18 de xuño de 2016
CONDICIÓNS METEOROLÓXICAS
Estado do ceo Dirección do vento Forza do vento Estado do mar
Pouco nuboso Norte / Nordés 15 a 20 Nós Rizado
Hora da saída: 16:53:10 Distancia percorrida: 6,8 millas
Pos Embarcación Patrón Tripulación Asociación Hora chegada Observacións
1 BAZARRA Larri Luis ACD Dorna Illa de Arousa 17:28:54 00:35:44
2 XARANDEIRA Santi Ángel ACDX Fasquía Illa de Arousa
+00:00:16
3 MIMELA Lino Salva ACD Dorna Illa de Arousa +00:03:48
4 NOELIA Lino Angel ACD Dorna Illa de Arousa +00:04:12
5 FORZA R Parada Santi ACD Dorna Illa de Arousa +00:06
6 ZENAIDA Paio Juan ACD Dorna Illa de Arousa +00:07:46
7 MONTAÑESA Jose --- ACD Dorna Illa de Arousa +00:08:01
8 LARA DOCE José Paterí Dorna Meca O Grove +00:12:14
9 MARISTELA Claudio Jesús ACD Dorna Illa de Arousa +00:13:48
10 TRIÑANA Jose Viñas Dorna Meca O Grove +00:14:12
11 A MIMELA Lino Salva ACD Dorna Illa de Arousa +00:15:57
12 CORMORÁN DE ONS
Viñas Eloy Dorna Meca O Grove +00:16:06
13 FUNGONA Iván Yeni A Torre Cambados +00:18:36
14 RABUDA II Xose Santi Lajareu por Barlovento Ribeira
+00:20:10
15 FANEQUEIRA S. Manuel Milo Dorna Meca O Grove +00:21:19
16 ORTALINDA Anxo Uxío ACD Dorna Illa de Arousa +00:26:41
17 MARAXE Patiño Anxo Dorna Meca O Grove +00:36:25
18 MARIA SOLIÑA Dani Bruno A Torre Cambados +00:36:28 01:12:12
Outras consideracións:
Debido ao vento racheado do Norte, antes e comezar a regata obrigouse a coser un rizo á vela. Nos momentos previos á saída, pasou de ser obrigatorio a optativo, posto que a intensidade do vento baixou.
XII XORNADAS DE CULTURA MARIÑEIRAMUROS MIRA AO MAR
Muros, 8 a 10 de xullo de 2016
CONDICIÓNS METEOROLÓXICAS
Estado do ceo Dirección do vento Forza do vento Estado do mar
Despexado N-NE Forza 3 a 5 Maruxía
Nº Embarcación Tipo Aparello Nº Tripul. Asociación Observacións
1 A Meca Dorna meca Relinga 5 Amigos Dorna Meca
2 Lagoas Bote polbeiro Latina 4 Os Galos
3 Mimela Dorna polbeira Relinga 2 ACD Dorna
4 Ortelinda Dorna polbeira Relinga 2 ACD Dorna
5 Zenaida Dorna polbeira Relinga 2 ACD Dorna
6 Sargharita Buceta --- 3 ACD Dorna
7 Jatiña Dorna xeiteira Relinga 5 ACD Dorna
8 Peixiño Bote de Ribadeo
Latina 2 Mariñeiros Bouzas
9 Rula Gamela de Coruxo
Terzo 3 Mar da Pedra
10 Nai Dorna nai Cangrexa 6 ReI Cofradía da Dorna
11 Virxe do Carme Dorna xeiteira Relinga 4 ReI Cofradía da Dorna
12 Támara Buceta --- 2 Terra de Outes
13 Langaño Sancosmeiro --- 3 Terra de Outes
14 Canle Lancha xeiteira
Relinga 8 Canle de Lira
15 Joaquín Vieta Motoveleiro --- Balandro Joaquín Vieta
16 RHN1 Galeón Cangrexa Ostreira
17 Ostreira Canoa --- Ostreira
18 Mar de Muros Buceta Relinga 5 Mar de Muros
19 Visenta Canoa Relinga 2 Mar de Muros
20 Silvia Cristina Dorna polbeira Relinga 2 Mar de Muros
Outras actividades enmarcadas no evento: Programa completo de animación de rúas e barrios, con ampla participación veciñal e asociativa, obradoiros, mercado tradicional, concertos, teatro e palestras.
Outras consideracións: Contouse co apoio do GES, que cedeu a lancha e persoal de salvamento, así como coa colaboración de Muport, S.L. que cedeu os amarres na mariña. Ademais os xantares contaron coa colaboración das asociacións Anajata, Os Miúdos, Rumial, Castelo Rock e Pista da Axesta, e o bar Pachanga.
XX ENCONTRO DE EMBARCACIÓNSTRADICIONAIS
Bueu, 29 a 31 de xullo de 2016
CONDICIÓNS METEOROLÓXICAS
Estado do ceo Dirección do vento Forza do vento Estado do mar
Despexado Noroeste --- Calma
Nº Embarcación Tipo Aparello Nº Tripul. Asociación Observacións
1 Ave de Paso Galeón Cangrexa 6 Particular (Bueu)
2 Luisa Galeón Cangrexa 5 CM A Reiboa Poio
3 Reiboa Dorna de tope Relinga 4 CM A Reiboa Poio
4 Oleira Racú Cangrexa 4 Mariñeiros de Bouzas
5 Coruxo Galeón Cangrexa 5 Mariñeiros de Bouzas
6 Gloria Victis Bote de Ribadeo
Latina 4 Mariñeiros de Bouzas
7 Jatiña Dorna xeiteira Relinga 6 Amigos da Dorna Portonovo
8 Bicoca Dorna polbeira Relinga 3 Amigos da Dorna Portonovo
9 Coninha Dorna polbeira Relinga 3 Amigos da Dorna Portonovo
10 Faneca Brava Dorna polbeira Relinga 3 A.C. Dorna Illa de Arousa
11 Capitana Dorna Cangrexa 5 Ronsel
12 Laxe de Boibas Dorna de tope Relinga 1 Dorna Meca O Grove
13 Rula Gamela de Coruxo
Terzo 3 Mar de pedra
14 Dorna Relinga 2 Amigos da Dorna Raxó
15 Os Galos Bote xeiteiro Guaira 5 Os Galos
16 Pescadoira Traiña Guaira 6 Os Galos
17 Lagoas Bote polbeiro Guaira 2 Os Galos
18 Roiba Dorna de tope Relinga 2 Os Galos
19 Robaleira Dorna Relinga 2 Os Galos
20 Amar Dorna Relinga 3 Particular (Bueu)
Outras actividades enmarcadas no evento: - Exposición na Sala Amalia Domínguez.- Obradoiros para nenos/as.- Charla no Museo Massó: Feitura e xénero dos traxes de faena tradicionais: O traxe mariñeiro- Visita guiada ao Museo Massó- Largada e recollida dunha rapeta (Praia da Banda do Rio)- Concerto de “Chavalex” na terraza do Aturuxo
XXXII VOLTA Á AROUSAA Illa de Arousa, 30 de xullo de 2016
CONCELLO DE A ILLA DE AROUSA
FUNDACIÓN DEPORTIVA MUNICIPAL
CONDICIÓNS METEOROLÓXICAS
Estado do ceo Dirección do vento Forza do vento Estado do mar
Despexado Norte 8 Nós Mareira
Hora da saída: --- Distancia percorrida: ---
Pos Embarcación Patrón Tripulación Asociación Hora chegada Observacións
1 PEREKA Dorado Chica ACD Dorna Illa de Arousa ---
2 BAZARRA Larri Loli ACD Dorna Illa de Arousa ---
3 ZENAIDA Juan Paio ACD Dorna Illa de Arousa ---
4 NÉCORA Braulio Jarri ACD Dorna Illa de Arousa ---
5 JALERNA Manolo Ricardo ACD Dorna Illa de Arousa ---
6 CARACOLA Yogui Leguas ACD Dorna Illa de Arousa ---
7 BANDALLA Carlos Luis ACD Dorna Illa de Arousa ---
8 MARISTELA Claudio Suso ACD Dorna Illa de Arousa ---
9 FROIÑA Alberto Javier --- ---
10 PANCHA Daniel --- ACD Dorna Illa de Arousa ---
11 NOELIA Lino Ángel ACD Dorna Illa de Arousa ---
12 FUNGONA --- --- A Torre Cambados ---
13 FAISCA --- --- Dorna Meca O Grove ---
14 CAROPA --- --- ---
15 SOIÑA Héctor Salvador ACD Dorna Illa de Arousa ---
16 NOVA ÁNXELA David --- ACD Dorna Illa de Arousa ---
17 ACHERON Alfonso Manuel ACD Dorna Illa de Arousa ---
18 CHATI Malena Juan ACD Dorna Illa de Arousa ---
19 FUXE Manuel Brais ---
20 PAPOULA Carlos Manolo ACD Dorna Illa de Arousa ---
21 ROXIÑA Uxío Edu ACD Dorna Illa de Arousa ---
22 ROSALÍA Susana Xavi ACD Dorna Illa de Arousa ---
23 SELOSA Ramón Christian ACD Dorna Illa de Arousa ---
24 CHÍSCALA Xusto Pili ACD Dorna Illa de Arousa ---
25 MONTAÑESA Jose María ACD Dorna Illa de Arousa ---
26 RABUDA Xose Santi Lajareu por Barlovento Ribeira
---
27 TRIÑANA Jose Viñas Dorna Meca O Grove ---
28 VOLANDEIRA Jose Sergio Dorna Meca O Grove ---
29 XARANDEIRA Santi Fernando ACDX Fasquía Illa de Arousa
---
30 LARA DOCE José --- Dorna Meca O Grove ---
31 ILLA DE RÚA --- --- Lajareu por Barlovento Ribeira
---
XXXII VOLTA Á AROUSAA Illa de Arousa, 30 de xullo de 2016
CONCELLO DE A ILLA DE AROUSA
FUNDACIÓN DEPORTIVA MUNICIPAL
32 FORZA R Parada Santi ACD Dorna Illa de Arousa ---
33 RAIDA --- --- Dorna Meca O Grove ---
34 LABERCA Juan Bea ACD Dorna Illa de Arousa ---
35 MIMELA Lino Roberto ACD Dorna Illa de Arousa ---
36 CALLOA --- --- Dorna Meca O Grove ---
37 JAVIOTA David Fernando ACD Dorna Illa de Arousa ---
38 LURA Salva Edu ACD Dorna Illa de Arousa ---
39 CARIÑOSA Víctor Lino ACD Dorna Illa de Arousa ---
40 RAPOSA David Jose ACD Dorna Illa de Arousa ---
Outras consideracións:
Sen incidencias
REGATA DO BAO '16A Illa de Arousa, 13 de agosto de 2016
CONCELLO DE A ILLA DE AROUSA
FUNDACIÓN DEPORTIVA MUNICIPAL
CONDICIÓNS METEOROLÓXICAS
Estado do ceo Dirección do vento Forza do vento Estado do mar
Despexado Norte 8 Nós Mareira
Hora da saída: --- Distancia percorrida: ---
Pos Embarcación Patrón Tripulación Asociación Hora chegada Observacións
1 JALERNA Manolo Ricardo ACD Dorna Illa de Arousa ---
2 CARIÑOSA Víctor Lino ACD Dorna Illa de Arousa ---
3 XARANDEIRA Santi Fernando ACDX Fasquía Illa de Arousa
---
4 RONA --- --- Dorna Meca O Grove ---
5 FAISCA --- --- Dorna Meca O Grove ---
6 ZENAIDA Juan Paio ACD Dorna Illa de Arousa ---
7 SELOSA Ramón Christian ACD Dorna Illa de Arousa ---
8 MIMELA Lino Roberto ACD Dorna Illa de Arousa ---
9 FORZA R Parada Santi ACD Dorna Illa de Arousa ---
10 MARISTELA Claudio Suso ACD Dorna Illa de Arousa ---
11 BANDALLA Carlos Luis ACD Dorna Illa de Arousa ---
12 ROXIÑA Uxío Edu ACD Dorna Illa de Arousa ---
13 FROIÑA Alberto Javier --- ---
14 FUNGONA --- --- A Torre Cambados ---
15 TRIÑANA Jose Viñas Dorna Meca O Grove ---
16 ACHERON Alfonso Manuel ACD Dorna Illa de Arousa ---
17 LABERCA Juan Bea ACD Dorna Illa de Arousa ---
18 ROSALÍA Susana Xavi ACD Dorna Illa de Arousa ---
19 BETTY BOOP --- --- ACD Dorna Illa de Arousa ---
20 PEDRA --- --- --- ---
21 MONTAÑESA Jose María ACD Dorna Illa de Arousa ---
22 ORIXES --- --- --- ---
23 RAPOSA --- --- --- ---
24 PEREKA Dorado Chica ACD Dorna Illa de Arousa ---
25 PANCHA Daniel --- ACD Dorna Illa de Arousa ---
Outras consideracións:
Sen incidencias
XXI CONCENTRACIÓN DEEMBARCACIÓNS TRADICIONAIS
Combarro, 26 a 28 de agosto de 2016
CONDICIÓNS METEOROLÓXICAS
Estado do ceo Dirección do vento Forza do vento Estado do mar
--- --- --- ---
Nº Embarcación Tipo Nº Tripul. Asociación Observacións
1 Luisa Galeón 6 A Reiboa
2 A Reiboa Dorna de tope 6 A Reiboa
3 Boureante Buceta 5 A Reiboa
4 Lercha Dorna 4 A Reiboa
5 Faisca Dorna 4 A Reiboa
6 Baloca Dorna 4 A Reiboa
7 Tanisca Gamela de Coruxo 4 A Reiboa
8 Audaz Dorna 4 A Reiboa
9 Manuela Dorna 4 A Reiboa
10 Ceboleira Dorna 3 Amigos da dorna Raxó
11 Nosa Sra do Socorro Dorna 3 Amigos da dorna Raxó
12 Ave de Paso Galeón 8 Particular (Bueu)
13 Coruxo Galeón 8 Mariñeiros Bouzas
14 Oleira Racú 5 Mariñeiros Bouzas
15 A Barola Bote Ría de Vigo 4 Mariñeiros Bouzas
16 Falucheira Dorna xeiteira 5 Mariñeiros Bouzas
17 Habana Dorna polbeira 3 Amigos da Dorna Portonovo
18 Bicoca Dorna polbeira 3 Amigos da Dorna Portonovo
19 Coninha Dorna polbeira 3 Amigos da Dorna Portonovo
20 Jatiña Dorna xeiteira 6 Amigos da Dorna Portonovo
21 Santa Maria dos Anjos Catraia 7 Forum Esposendense
22 Illa de Cortegada Galeón 10 Rompetimóns
23 Adelino Manuel Galeón 12 Calmoseira
24 Nova Froíña Dorna polbeira 4 Particular (Bouzas)
25 Salgharita Buceta 6 ACD Dorna
26 Selosa Dorna polbeira 3 ACD Dorna
27 Caramecha Dorna polbeira 3 ACD Dorna
28 Javiota Dorna polbeira 3 ACD Dorna
29 Bandalha Dorna polbeira 3 ACD Dorna
XXI CONCENTRACIÓN DEEMBARCACIÓNS TRADICIONAIS
Combarro, 26 a 28 de agosto de 2016
30 A Meca Dorna meca 7 Dorna Meca
31 Rula Gamela de Coruxo 4 Mar da Pedra
32 Gloria Victus Bote Ribadeo 4 Mariñeiros Bouzas
33 Pescadoisa Traiñeira 5 Os Galos
34 Os Galos Bote xeiteiro 5 Os Galos
35 Mimela Dorna polbeira 3 ACD Dorna
36 Capitana Dorna 3 GC Ronsel
37 Fungona Dorna polbeira 3 AC A Torre
38 Soavela Dorna polbeira 3 Particular
39 Choumiña Dorna polbeira 2 AC A Torre
40 Faneca Brava Dorna polbeira 3 ACD Dorna
41 Queche Queche 18 --- Queche polaco de madeira
Outras actividades enmarcadas no evento: ----
Outras consideracións: As condicións meteorolóxicas foron cambiantes.As embarcacións Xeiteira (lancha do Xeito de Rianxo), Nova Marina e Peza de Rabo, inscritas no evento, finalmente non asistiron, mais si estiveron presentes as súas tripulacións.
III REGATA DA VALVANERA A REMOSCambados, 11 de setembro de 2016
CONDICIÓNS METEOROLÓXICAS
Estado do ceo Dirección do vento Forza do vento Estado do mar
Cuberto Sureste Calma 0-1 nós LLano
Hora da saída: 11:05:14 Distancia percorrida: 0,85 millas
Pos Embarcación Patrón Tripulación Asociación Hora chegada Observacións
1 FUNGONA Iago Iván A Torre Cambados 11:15:09 00:09:57
2 BANDALHA Luis Carlos ACD Dorna Illa de Arousa +00:00:03
3 MARIA SOLIÑA Adrián Dani A Torre Cambados +00:02:15
4 CAIÑO Christian Álvaro A Torre Cambados +00:02:52
5 SIKAMONTES Rosa Joaquín Club Mariño Salnés Cambados
+00:03:01
6 JULICHEIRA Rafa Majete Club Mariño Salnés Cambados
+00:03:06
7 JIPI Bruno Valeria A Torre Cambados +00:06:16
8 MULLER DE BALBOAS
Quico Xabi Club Mariño Salnés Cambados
+00:08:08
9 ESPADEIRO Luis Andrea A Torre Cambados +00:08:20 00:18:17
Outras consideracións:
Sen incidencias
2.1 OUTRAS XUNTANZAS DE EMBARCACIÓNS TRADICIONAIS COACOLABORACIÓN DE CULTURMAR
2.1.1. I Xuntanza de Embarcacións Tradicionais de Betanzos
O 17 de setembro do 2016 tivo lugar a “I Xuntanza de Embarcacións
Tradicionais de Betanzos” no Porto Vello desta localidade.
Este evento, organizado por Barcos Clásicos de Galicia coa colaboración,
entre outros, da Asociación Cultural Mariñeira os Patexeiros e da
Asociación Amigos das Embarcacións Tradicionais de Galicia, membros de
Culturmar, pretende recordar a tradición, historia e a importancia do porto
de Betanzos no pasado, e recoñecer o labor dos mestres carpinteiros de
ribeira da vila.
2.1.2. I Regata de dornas a vela. Desafio O Berete.
Organizado polo Clube Marítimo Rias Baixas, o pasado 11 de xuño de 2016
tivo lugar en Chapela a I Regata de Dorna a Vela “Desafío Berete”. En
colaboración coa Asociación Mariñeiros Artesanais e Deportivos San
Miguel de Bouzas, integrada en Culturmar, configurouse non só como unha
regata de dornas senón como un evento cultural con mostra de
embarcacións tradicionais a flote.
Memoria anual CULTURMAR 201623
3. Promoción peninsular e europea da cultura marítimo-fluvial deGalicia
A asistencia da Federación a distintos eventos fóra de Galicia permiten a
dinamización e posta en valor do patrimonio tradicional marítimo galego
fóra do noso país, así como a promoción exterior do vindeiro Encontro de
Embarcacións Tradicionais de Galicia que se celebrará no 2017, e que se
configura como a conmemoración máis importante e significativa da
cultura tradicional maritima de Galicia congregando máis de 150
embarcacións tradicionais da costa galega e doutros puntos da xeografía
española, así como de Portugal, Francia, Irlanda, Reino Unido….
3.1 VIII ENCONTRO DE EMBARCAÇÕES TRADICIONAIS DE ESPOSENDE -
RIO CÁVADO. 2016 ESPOSENDE “ TERRA DE MAR”
Do 03 ao 05 de xuño do 2016 Culturmar participou no VIII Encontro de
Embarcaçoes Tradicionais de Esponsende (Portugal), organizado polo
colectivo Associaçao Forum Esposendense, cunha mostra de 5
embarcacións tradicionais de distintas tipoloxías características de Galicia.
O evento, configurado como unha gran festa do Mar, congregou no Río
Cávado 16 embarcacións representativas da costa de Galicia e Portugal.
Orzamento: 225€ para axuda de gastos desprazamento das embarcacións. Financiado pola Conselleria
do Mar
Organiza: Associaçao Forum Esposendense
Memoria anual CULTURMAR 201624
3.2 DÍA DA MARINHA DO TEJO.
Representantes de Culturmar asistiron o pasado 18 de xuño ao Día da
Marinha do Tejo convidados pola organización. Este evento, que se celebra
anualmente en Lisboa (Portugal), consolidouse como unha das grandes
celebracións da cultura marítima do Tejo e das súas embarcacións
tradicionais. Co obxetivo de preservar a identidade sociocultural e o
patrimonio marítimo do río Tejo, decenas de tipoloxias de embarcacións da
zona, tales como catraios, canoas, varinos, botes ou faluas, navegan
durante a xornada desfilando por diante dun lugar tan emblemático e
representativo da cidade como é a o Cais das Columnas e ata a Base Naval
de Lisboa (Alfeite).
Durante o evento fíxose difusión da décimo terceira edición do Encontro de
Embarcacións Tradicionais de Galicia e entegáronselles aos organizadores
cadansúa colección de exemplares da revista Ardentía.
Orzamento: 308€ para sufragar o aluguer de vehículo e gastos de desprazamento. Coinanciado pola
Consellería do Mar
Organiza: APAETT – Associação dos Proprietários e Arrais das Embarcações Típicas do Tejo.
Memoria anual CULTURMAR 201625
3.3 EXPEDICIÓN CULTURMAR AO PAIS VASCO
Dentro do xa habitual programa de difusión exterior do patrimonio marítimo
e fluvial de Galicia, unha expedición de Culturmar desprazouse no mes de
setembro ao País Vasco para participar en tres eventos:
3.3.1. Festival Atlantikaldia en Errentería (Guipuzkoa). Entre os días 22 e 25
de setembro do 2016 celebrouse nesta vila de Guipuzkoa o festival
Atlantikaldia, un encontro entre culturas e música co mar como elemento de
conexión das diferentes actividades do festival: concertos de música,
exposicións, mercados artesáns, bailes, visitas guiadas etc.
Culturmar participou en Atlantikaldía durante os días 22 e 23 con dúas
achegas:
- Unha mostra de embarcacións tradicionais galegas, composta de seis barcos
de pequeno porte (dorna, gamela, choupán, bote polbeiro, carocho e buceta)
pertencentes a distintas asociacións da Federación, que estiveron
fondeadas na ría (ou río) para a súa exhibición, no mesmo centro da
poboación. Como remate das actividades da primeira xornada,
acompañadas doutras dúas embarcacións locais da asociación Albaola, da
veciña vila de Pasaia, realizouse unha exitosa navegación nocturna
iluminada, con grande asistencia de público.
Memoria anual CULTURMAR 201626
- Ao pé das embarcacións, nunha praza central, dispúxose, nunha pequena
carpa e ao aire libre, un pavillón
con elementos representativos
do noso patrimonio e do labor
desenvolvido por Culturmar: a
exposición Patrimonio do vento e
do sal; proxeccións audiovisuais
sobre o traballo de recuperación,
dinamización patrimonial e
realización de eventos que están
a facer os colectivos de
Culturmar, entre eles o Encontro
de Embarcacións Tradicionais de
Galicia; tamén algúns elementos
lúdicos destinados á infancia.
3.3.2. Mostra do patrimonio marítimo galego en Trintxerpe. O sábado 24 de
setembro ambas mostras, pavillón e embarcacións, expostas desta volta
nunha mariña en seco, foron trasladadas a unha praza central de Trintxerpe,
barrio de Pasaia a onde emigraron moitos galegos para traballar no mar a
partir dos anos 20 do século pasado e dos que aínda hai moita presenza alí.
O evento, organizado en
colaboración co Fato Daniel
Castelao, asociación cultural
local integrada por galegos e
descendentes, e o Concello
de Pasaia, serviu para render
homenaxe aos homes e
mulleres que durante tanto
Memoria anual CULTURMAR 201627
tempo mantiveron e manteñen aínda viva a presenza galega en Trintxerpe.
En ambos eventos fíxose difusión pública do XIII Encontro de Embarcacións
Tradicionais de Galicia, Combarro 2017, para o que se elaborou e repartiu ao
público un tríptico ao efecto.
3.3.3 IX Congreso de European Maritime Heritage (EMH) "Trazando rumbos:
estratexias para resolver retos no patrimonio marítimo"
O congreso desta asociación europea, da que Culturmar forma parte con
representación no seu equipo directivo, celebrouse tamén en Errentería
entre os días 22 e 24 de setembro, organizado conxuntamente pola
Asociación Albaola de Pasaia, como hóspede deste congreso de carácter
itinerante, e o propio Comité Executivo de EMH, coa destacada participación
de Culturmar na definición do formato e dos contidos.
Neste senso, o congreso, por primeira vez, organizouse a través de "fora",
coa presenza dun facilitador ou persoa encargada de conducir e sintetizar
as intervencións dos poñentes e do público. Neles debullouse un novo
concepto de planificación espacial (i.e. desenvolvemento e/ou ordenación
do territorio) que tivese en conta como un activo o patrimonio marítimo. O
marco teórico veu definido pola teoría do Sector-Factor-Vector no
desenvolvemento e planificación espacial, co obxectivo da integración do
patrimonio marítimo (sensu amplo -i.e. incluíndo patrimonio intanxíbel e
contexto histórico-) no mesmo.
Memoria anual CULTURMAR 201628
A tal fin, organizáronse os seguintes “fora”:
Forum 1: "Novas perspectivas para interpretar o patrimonio marítimo".
Explicouse e comentouse a teoría que inspirou o congreso.
Forum 2: "Patrimonio Marítimo e Sociedade". Exemplos do patrimonio
marítimo como Sector-Factor e Vector, coa presenza de catro especialistas
en xestión do patrimonio, dende o museo até o traballo coas comunidades.
Forum 3: "Embarcacións tradicionais operativas: o reto de combinar uso e
preservación do patrimonio marítimo". Problemática derivada do
cumprimento das normativas en embarcacións históricas e tradicionais.
Forum 4: "Protexendo o que non se pode coller". O patrimonio intanxíbel,
coa presenza de especialistas que traballaron para a UNESCO e das
asociacións que propiciaron a inclusión da construción nórdica en
tingladillo na lista da UNESCO do patrimonio intanxíbel
Forum 5: Réplicas.
O congreso contou coa presenza de máis de 60 persoas procedentes de
Europa e América do Norte (Canadá, EEUU).
Esta expedición integrárona quince persoas, entre membros da xunta
directiva e socios e socias dos colectivos que achegaron as embarcacións.
Para o seu desprazamento alugáronse dúas furgonetas. Para o aloxamento
contouse coa acollida da asociación Albaola nas súas instalacións, en
correspondencia coa prestación do mesmo servizo cando acoden a Galicia
para participaren no Encontro de Embarcacións Tradicionais de Galicia.
Os expedicionarios correron cos labores de carga e descarga, instalación e
atención de embarcacións e exposicións etc.
Para o transporte das embarcacións e do pavillón entre Vigo e Euskadi
cumpriu o alugueiro dun trailer, dous camións para o traslado de Errentería
Memoria anual CULTURMAR 201629
a Trintxerpe, e servizo de guindastre para carga e descarga das
embarcacións.
A elaboración de textos para exposicións e mostras, do tríptico referido
sobre o XIII Encontro, das traducións a castelán e euskera..., correron a
cargo de Culturmar.
Orzamento: 6616,41 €. Coinanciado pola Conselleria do Mar
Organizador expedición: Culturmar
Organizador Atlántikandia: Concello de Errentería,Kultura Kreaktiboa, Donostia/San Sebastian. Capital
Europea Cultura 2016
Organizador Congreso EMH: European Maritime Heritage e Albaola
Memoria anual CULTURMAR 201630
4. Colaboración de Culturmar noutros eventos culturais enGalicia
4.1 III FESTA CONMEMORACIÓN DA BATALLA DE RANDE
A Asociación Deportiva e Cultural de Rande (ADCRande), xunto co Concello
de Redondela, organizou os días 14 e 15 de outubro de 2016 a terceira
edición da festa conmemorativa do evento histórico que supuxo a Batalla
Naval de Rande, no Estreito de Rande da Ría de Vigo, en 1702, consistente
nunha recreación histórica teatralizada dos feitos máis importantes
relacionados coa devandita Batalla que pretende asemade promocionar o
propio Centro de Interpretación Meirande, xunto cun amplo programa de
actividades culturais (teatro, conferencias, artesanía, historia etc.)
Como en anos anteriores, Culturmar participou no evento coa achega de 12
embarcacións tradicionais de diferentes tipoloxías na escenificación e
recreación da Batalla, así como cunha exposición de 10 embarcacións
tradicionais galegas a flote no peirao do Meirande.
O 15 de outubro o membro da
Xunta Directiva, Víctor Fernández
impartiu a conferencia “Por qué
conservar o Patrimonio Marítimo”
no centro de interpretación
Meirande
Orzamento para a participación Culturmar: 2.600 €.
Organizador evento: Asociación Deportiva e Cultural de Rande (ADCRande) e Concello de Redondela
Colabora: Culturmar, Galp Ría de Vigo-A Guarda, Asociación de Empresarios de Redondela
Memoria anual CULTURMAR 201631
5. Actividades didácticas e xornadas culturais a prol dopatrimonio marítimo de Galicia
5.1 CURSOS DE NAVEGACIÓN A VELA TRADICIONAL
Estes cursos, organizados polas propias asociacións federadas e coa
colaboración do conxunto de Culturmar, nacen co obxectivo de concienciar
á sociedade en xeral, e especialmente á mocidade, sobre a necesidade de
conservar vivo este rico patrimonio, difundindo deste xeito a cultura
mariñeira popular, con especial énfase no coñecemento e gozo das
embarcacións tradicionais galegas a través da navegación.
CURSO Data comezo Data remate Localidade Organizador
Curso de navegación tradicional a vela 13 Abril 2016 22 Abril 2016 Muros A.C. MAR DE MUROS
Curso de navegación a vela en embarcacións tradicionais 30 Abril 2016 08 de Maio 2016 O Freixo A.C.C TERRA E OUTES
I Xornadas de Navegación á vela Tradicional 09 agosto 2016 19 agosto 2016 CambadosA.C. EMB.TRAD. A TORRE E OUTRAS ENTIDADES
Iniciación á navegación en embarcacións tradicionais 25 de Maio 2016 30 Setembro 2016 Bouzas (Vigo) A. M.S MIGUEL BOUZAS
Xornada de navegación en embarcacións tradicionais 08 Outubro 2016 08 Outubro 2016 Moaña A.R.C SUESTE
5.2 CURSOS DE CARPINTARÍA DE RIBEIRA
A Asociación Cultural Os Patexeiros organizou,
como vén sendo habitual nos últimos anos, a VI
edición do Curso de Carpintería de Ribeira
impartido por carpinteiros profesionais. O curso
constou de seis sesións cun total de 24 horas
de formación. O curso, eminentemente práctico,
adicouse á realización de pequenas reparacións
en embarcacións, amais da impartición dunha
introdución teórica en conceptos básicos do
proceso construtivo dun barco.
CURSO Data comezo Data remate Localidade Organizador
VI CURSO DE CARPINTERÍA DE RIBEIRA. 24 HORAS 29 Outubro 2016Carpintería Lorbe - Oleiros
A.C.M. OS PATEXEIROS
Memoria anual CULTURMAR 201632
5.3 EXPOSICIÓNS E MOSTRAS DE CULTURA MARÍTIMO-FLUVIAL DE
GALICIA
Compóñense, principalmente, de paneis expositivos sobre a cultura
marítima e fluvial galega, acompañados de proxeccións audiovisuais que
amosan o intenso traballo de todos os colectivos que conforman Culturmar,
tanto na rehabilitación e mantemento das embarcacións, como na
promoción da posta en valor das mesmas a través das xuntanzas de
embarcacións que percorren todos os anos as poboacións da beiramar
galega.
Tamén se realizan mostras de diferentes tipoloxías de embarcacións
tradicionais acompañadas de paneis e guías informativas co obxectivo de
dar a coñecer e promover a posta en valor deste patrimonio, concenciando
á sociedade da importancia da súa recuperación e salvagarda.
MOSTRA Data comezo Data remate Localidade
Exposición Pequena Guía da Embarcacións TradicionaisPatrimonio Marítimo de Galicia
08 Xullo 2016 10 Xullo 2016 Muros
Exposición Patrimonio do Sal e do Vento 08 Agosto 2016 12 Agosto 2016 Moaña
As Embarcacións Tradicionais do Arco Antabro ata Ribadeo 26 Agosto 2016 28 Agosto 2016 Combarro ( Poio)
Exposición O Mar, O Barco e mais Nós 26 Agosto 2016 28 Agosto 2016 Combarro ( Poio)
Mostra en seco de embacións tradicionais (6 tipoloxías) 22 Setembro 2016 23 Setembro 2016 Errentería
Exposición Patrimonio do Sal e do Vento 22 Setembro 2016 23 Setembro 2016 Errentería
Mostra en seco de embacións tradicionais (6 tipoloxías) 24 Setembro 2016 25 Setembro 2016 Trintxerpe (Pasaia)
Exposición Patrimonio do Sal e do Vento 24 Setembro 2016 25 Setembro 2016 Trintxerpe (Pasaia)
Mostra de 10 embarcacións tradicionais 15 Outubro 2016 15 Outubro 2016 Peirao Meirande (Redondela)
Exposición Os Oficios do Mar 5 Decembro 2016 11 Decembro 2016 Casa da Cultura Seixo ( Marín)
Exposición Patrimonio do Sal e do Vento 17 Decembro 2016 17 Decembrro 2016 Sede As. Mariñeiros S.Mig Bouzas
5.3.1 Elaboración dunha nova exposición
A fin de mellorar e anovar os medios encamiñados a un incremento do
coñecemento e da difusión das embarcacións tradicionais de Galicia,
elaborouse unha nova exposición sobre as embarcacións tradicionais de
Galicia, que nunha primeira xeira comezamos por algunhas das tipoloxías
máis emblemáticas: traiñeira, xeiteira, dorna e motora do cerco.
A exposición reproduce as cabrias ou secadoiros de redes que había
Memoria anual CULTURMAR 201633
espallados polo litoral galego, de onde penduran teas microperforadas coa
información en texto e gráficos.
Estas lonas informan de cada unha das embarcacións a través dunha
historia de vida curta, unha pequena mensaxe do dono ou do carpinteiro de
ribeira...; isto é, decríbese a embarcación a través dos seus usuarios ou
construtores, poñendo en valor, xa que logo, o carácter inmaterial que rodea
cada tipoloxía. Xunto con estas pequenas historias de vida, achégase outro
pequeno texto reflectindo as características técnicas da embarcación. Os
debuxos conforman a base gráfica fundamental, por seren unha útil
ferramenta didáctica que permite salientar os elementos que consideramos
de interese en cada embarcación.
Dado que o seu destino ocasional sobarda as fronteiras galegas,
acompáñase a reprodución dos textos en varias linguas.
Orzamento: 4900€. Financiado pola Consellería do Mar
5.4 CHARLAS, CONFERENCIAS E XORNADAS
ACTIVIDADE Data comezo Data remate Lugar Localidade
XXIII Xornadas Técnicas Expomar 2016 12 Maio 2016 13 Maio 2016 Cofradía Pescadores Burela Burela
XII Xornadas de Cultura Mariñeira Muros Mira ao Mar 08 Xullo 2016 10 Xullo 2016 Muros Muros
Conferencia “Futuros dunha antiga conserveira. A Fábrica de Sel “
08 Xullo 2016 08 Xullo 2016 Muros Muros
Conmemoración do Centenario do Joaquín Vieta 23 Xullo 2016 23 Xullo 2016 Peirao do Porto do Freixo Outes
Coloquio en Homenaxe ao capinterio Domingo Ayaso 03 Setembro 2016 03 Setembro 2016 Sede AC Lajareu Ribeira
Xornadas “ Novos usos para os nosos vellos barcos” 01 Outubro 2016 08 Outubro 2016Estaleiros de Carlagho e Casqueiro
Moaña
Conferencia “Por qué conservar o patrimonio marítimo” 15 Outubro 2016 15 Outubro 2016 Centro de Interpretación Meirande Redondela
XII Semana do Mar 05 Decembro 2016 11 Decembro 2016 Casa da Cultura de Seixo Marín
Xornada do Patrimonio Marítimo 17 Decembro 2016 17 Decembro 2016 Sede As. Mariñeiros S.Mig Bouzas Bouzas (Vigo)
Conferencia “Para que conservar o patrimonio maritimo” 17 Decembro 2016 17 Decembrro 2016 Sede As. Mariñeiros S.Mig Bouzas Bouzas (Vigo)
5.4.1. XII Xornadas de Cultura Mariñeira Muros Mira ao Mar.
Os días 8, 9 e 10 de xullo do 2016 tivo lugar na localidade de Muros a XII
edición das Xornadas de Cultura Mariñeira “Muros Mira ao Mar”. Estas
xornadas, iniciadas en 2003 baixo o impulso da Asociación Mar de Muros
Memoria anual CULTURMAR 201634
(membro de Culturmar), o propio Concello e outras asociacións, teñen como
obxectivo poñer en valor e difundir o patrimonio marítimo local e galego en
xeral.
As xornadas constan dun amplísimo programa de actividades diversas
(exposicións, obradoiros, conferencias, espectáculos teatrais ou de danza,
concursos, mostras de artesanía, actividades
infantís, música de rúa e concertos... e
nomeadamente, un mercado mariñeiro).
Conférelle especial singularidade a enorme
implicación da veciñanza a través da achega de
diversas actividades e da ornamentación
mariñeira de escaparates, rúas e prazas;
certamente, no ronsel do Encontro de
Embarcacións Tradicionais de Galicia celebrado
nesta localidade en 2009.
Durante estes días e como parte esencial do programa de actividades tivo
lugar a Concentración de embarcacións tradicionais Muros Mira ao Mar que
incluíu: unha xuntanza de 26 embarcacións pertencentes a distintos
colectivos de Culturmar; navegacións diarias, salientando as travesías ao
porto tradicional de Cabanas-Tal, e a Montelouro; navegacións para
visitantes a bordo do galeón da Ostreira-Abelleira e do patache Joaquín
Vieta de Noia; visitas guiadas ás embarcacións e a participación no acto
inaugural das xornadas a través dunha Izada de velas.
Así mesmo, o día 8 dous socios de Culturmar interviron na mesa redonda
“Futuro dunha antiga conserveira. A fábrica de Sel”, achegando alternativas
para a musealización deste inmoble restaurado.
5.4.2. Conmemoración do centenario da Botadura do Joaquín Vieta
O 23 de xullo do 2016 tivo lugar no Freixo a conmemoración dos cen anos
Memoria anual CULTURMAR 201635
da botadura da embarcación Joaquín Vieta, acto organizado pola
Asociación Balandro Joaquín Vieta de Noia, socia de Culturmar. O Vieta é
un balandro de dous paus, con 18 metros de eslora, construído no Freixo
entre 1915 e 1916. Orixinariamente traballou para as fábricas de salga, fixo
cabotaxe, de barco bateeiro, batea e finalmente, restaurado, traballa como
barco-museo en actividades de turismo cultural.
O acto, que foi apadriñado pola Conselleira do Mar Dna. Rosa Quintana,
rememorou a botadura dun barco veleiro tal como se facía naqueles tempos
(barco engalanado, madriña, invitados, música tradicional, himnos,
bautismo e festa popular). Acompañaron o acto as restantes embarcacións
das asociacións de Culturmar da contorna: Outes, Muros, Abelleira e Lira.
En días previos a este acto de conmemoración, tiveron lugar actividades
como o “Nomeamento de Novos Mariñeiros do Vieta” e a presentación do
libro Centenario do balandro Joaquín Vieta, e da revista Alameda, do Liceo de
Noia, con páxinas especiais adicadas ao centenario do balandro.
5.4.3. Homenaxe a Domingo Ayaso Oujo.
As asociacións R. e I. Cofradía da Dorna e Lajareu por Barlovento levaron a
cabo o 3 de setembro un acto de homenaxe, xunto cunha xuntanza de
embarcacións, ao carpinteiro de ribeira, mestre dorneiro Domingo Ayaso
Oujo, pola súa traxectoria e selo deixado na construción de dornas. Da man
de Ayaso saíron ducias de dornas, algunhas de gran tamaño como a
Insuabela, a Rabandeira ou a Falucheira e outras tan viaxadas como a
Jatiña.
5.4.4. Xornadas “Novos usos para os nosos vellos barcos”.
A Asociación Recreativa Cultural Sueste organizou os pasados 1 e 8 de
outubro do 2016 uns talleres dirixidos a moz@s de entre 16 e 35 anos para
difundir o coñecemento das embarcacións tradicionais e dos elementos
Memoria anual CULTURMAR 201636
que as rodean (carpinterías, nós, técnicas de navegación, etc.) e que tiveron
lugar nos estaleiros de Casqueiro e Carlagho en Moaña.
Durante estas xornadas impartíronse nocións
teóricas para recoñecer as embarcacións
tradicionais galegas, unha visita ás carpinterías,
nocións básicas de nós e navegación, e un
obradoiro de modelismo de medios cascos. O
taller do día 8 consistiu na navegación en
embarcacións tradicionais. Esta actividade foi
patrocinada pola Dirección Xeral de Xuventude
da Xunta de Galicia.
5.4.5. Conferencia “Por qué conservar o patrimonio marítimo” impartida por
Victor Fernández (membro directivo Culturmar)
O 15 de outubro de 2016 e dentro dos actos de conmemoración da III
Batalla de Rande, na que Culturmar participou na recreación da batalla con
diferentes tipoloxías de embarcacións tradicionais, o devandito membro da
Xunta Directiva de Culturmar impartiu a conferencia “Por que conservar o
patrimonio marítimo” no Centro de Interpretación Meirande.
5.4.6. XII Semana do Mar
Do 5 ao 11 de decembro do 2016 tivo lugar, na Casa da Cultura de Seixo-
Marín, a XII edición da Semana do Mar, organizada polo Grupo Cultural
Ronsel (membro de Culturmar) e a Asociación de Pescadores de Aguete. “O
mar” protagoniza as actividades deste evento a través de exposicións,
conferencias, proxeccións, visitas guiadas e navegacións a vela en
embarcacións tradicionais.
As xornadas, abertas precisamente coa exposición de Culturmar “Os oficios
Memoria anual CULTURMAR 201637
do mar”, desenvolveron nos días sucesivos esta temática común a través
das proxeccións documentais Cadernas da Historia: Arte e Oicio da Dorna,
Traiñas e Mercadores e Baleeiros. Unha Historia de Ultramar; e de diversas
conferencias, como “O Museo que medrou dentro dunha fábrica de
conservas”, impartida pola directora do Museo Massó de Bueu, Covadonga
López.
5.4.7. Xornada do Patrimonio Marítimo en Bouzas.
O 17 de decembro celebrou unha xornada sobre o patrimonio marítimo a
Asociación de Mariñeiros San Miguel Bouzas, integrante de Culturmar. O
programa de actividades incluíu visitas guiadas ao pantalán de barcos
tradicionais, obradoiros de pesca infantil, manobras de izado e arriado de
velas, e navegación en embarcións tradicionais.
Así mesmo, amais da mostra “Os primeiros motores foraborda en Galicia” e
da exposición “Patrimonio do sal e do vento” propiedade de Culturmar,
membros da directiva de Culturmar
impartiron a conferencia “Para que
conservar o patrimonio marítimo”.
A xornada celebrouse na nova sede
da Asociación de Mariñeiros San
Miguel de Bouzas, situada na zona
portuaria de Bouzas (Vigo), cuxa inauguración o pasado 19 de novembro
marcou un verdadeiro fito, pois constitúe un significativo avance no impulso
do labor de salvagarda do noso patrimonio marítimo, que a nivel local vén
complementar o museo flotante, con pantalán exclusivo de seu para barcos
tradicionais, operativo desde o ano 2008.
Memoria anual CULTURMAR 201638
6. Prepararando o XIII Encontro de Embarcacións Tradicionais de
Galicia. Combarro 2017
A asemblea de Culturmar aprobou por unanimidade celebrar a décimo
terceira edición do Encontro de Embarcacións Tradicionais de Galicia en
Combarro (Poio), que terá lugar do 29 de xuño ao 02 de xullo do 2017, ao
valorar positivamente tres aspectos fundamentais:
– A tradición mariñeira e o importante patrimonio cultural da vila.
– O proxecto presentado polo Clube Mariño A Reiboa, xunto coa súa
traxectoria de vinte anos desenvolvendo un importante labor a prol do
patrimonio marítimo, como a recuperación de embarcacións tradicionais, a
consecución dunha mariña tradicional ou a organización anual da
Concentración de Embarcacións Tradicionais de Poio, que vai xa pola súa
vixésimo primeira edición e é probablemente a que máis embarcacións
adoita congregar no sur de Galicia, arredor de 50.
– O compromiso de colaboración e implicación do Concello de Poio (expresado
a través dun acordo unánime do pleno da súa corporación) e das entidades
que representan e xestionan o conxunto das actividades portuarias de
Combarro.
Ademais, o Clube Mariño A Reiboa, que xa presentara candidatura para a
organización do XII Encontro de 2015, acadou o apoio de todos os grupos
políticos locais e dos concesionarios da lámina de auga do porto de
Combarro.
Memoria anual CULTURMAR 201639
Unha vez conformada a súa
permanente, integrada por
Culturmar, Clube Mariño A
Reiboa e Concello de Poio, a
Comisión Organizadora do
evento presentouse en acto
público aberto á participación
e integración da veciñanza, entidades e asociacións da localidade o pasado
17 de xuño no salón de plenos do Concello.
A seguir deu comezo unha primeira rolda de xuntanzas coas
administracións patrocinadoras e colaboradoras habituais do Encontro,
para acadar os apoios, achegas, participacións ou autorizacións
necesarios:
-Portos de Galicia: o 27 de setembro de 2016 na sede de Portos de Galicia en
Santiago de Compostela.
-Dirección Xeral de Comercio e Fundación Centro Galego da Artesanía e do
Deseño (dependentes da Consellería de Economía, Emprego e Industria): o
21 de novembro de 2016 na sede da Dirección Xeral de Comercio en
Santiago de Compostela.
-Consellería do Mar: 25 de novembro de 2016 na sede da Dirección Xeral de
Desenvolvemento Pesqueiro en Santiago de Compostela
-Dirección de Promoción de Turismo de Galicia: 11 de agosto na sede de
Turismo de Galicia en Santiago de Compostela
- Deputación Provincial de Pontevedra: 31 de Agosto de 2016 en Presidencia e
13 de outubro en Cultura.
-Secretaria Xeral de Cultura (dependente da Consellería de Cultura, Educación
e Ordenación Universitaria): 15 de setembro de 2016 na sede da Secretaria
Xeral de Cultura en Santiago de Compostela.
-Galp Ría de Pontevedra: 20 de decembro 2016 na Casa do Concello de Poio.
Memoria anual CULTURMAR 201640
Do mesmo xeito, tamén se establecen contactos diversos na procura de
colaboración de empresas, nomedamente da contorna da sede do Encontro,
de diversas entidades adicadas ao patrimonio ou ao mundo do mar. E
tamén se solicita a participación da Escola Naval Militar de Marín a través
da presencia no evento de embarcacións de remo-vela consideradas
clásicas ou tradicionais, como a emblemática embarcación mixta de
prácticas marítimas rehabilitada recentemente nos talleres do Centro de
Formación A Aixola.
Organiza: Culturmar, Clube Mariño a Reiboa e Concello de Poio
Patrocina: Xunta de Galicia (Consellería do Mar, Consellería de Cultura..) Concello de Poio e Deputación
Provincial de Pontevedra
Colabora: Portos de Galicia, Dirección Xeral de Comercio, Fundación Centro Galego da Artesanía e do
Deseño,Turismo de Galicia, Galp Ría de Pontevedra e empresas locais
Memoria anual CULTURMAR 201641
6.1 PRESENTACIÓN DO XIII ENCONTRO NO CULTURGAL
No marco da pasada edición do Culturgal (novena edición da Feira das
Industrias Culturais celebrada dos días 2 ao 4 de decembro no Pazo da
Cultura de Pontevedra), dentro das actividades promovidas pola Deputación
de Pontevedra e co apoio do Concello de Poio, o día 3 tivo lugar unha
presentación do XIII Encontro de Embarcacións Tradicionais de Galicia-
Combarro 2017.
Interviron no acto Joaquín Fabeiro,
presidente do Clube Mariño A
Reiboa, Xosé Luís Martínez,
concelleiro de Poio e Manuel García
Sendón, presidente de Culturmar.
6.2 HOMENAXE Á GAMELA. CABO DE CRUZ: LEMBRANDO O ENCONTRO
O 9 de xullo do 2016 tivo lugar no Centro Social de Cabo da Cruz (Boiro)
unha xornada cultural co obxectivo principal de poñer o ramo e dar
continuidade ao XII Encontro de Embarcacións Tradicionais de Galicia que
se celebrou nesta vila entre o 9 e o 12 de xullo do 2015 e que supuxo un
éxito de participación tanto a nivel de embarcacións como de implicación
veciñal.
No acto, organizado pola Asociación Gamela Cabo de Cruz e o Concello de
Boiro, e presentado por Xurxo Souto, proxectouse o vídeo documental do XII
Encontro e de seguido procedeuse á inauguración dunha representación da
Gamela Esperanza-Liberdade no peirao de Cabo de Cruz.
Complementaron este acto principal outras actividades: a mostra
fotográfica “Imaxes do Encontro 2015”, unha representación teatral, a III
Xuntanza de Palilleiras e Bordadoras e diversas actuación musicais.
Memoria anual CULTURMAR 201642
7.Outras accións de difusión e promoción da cultura marítima.
7.1. NOVA PLATAFORMA WEB CULTURMAR.ORG
Unha das principais vias de divulgación do traballo desenvolvido por
Culturmar é a internet a través da plataforma web culturmar.org (antes
culturamaritima.org). Polo tanto, apostouse este ano por aplicarlle ao web
unha apariencia actualizada, empregando as últimas versións de
ferramentas informáticas que axudan á divulgación do traballo de
Culturmar, mostrando novas relacionadas co patrimonio, o calendario de
actividades, novas publicadas polas asociacións federadas, información
sobre as exposicións dispoñibles, catálogo de embarcacións tradicionais e
publicacións; xunto coa información corporativa sobre a organización e a
relacionada coa Lei de transparencia, acceso á información pública e bo
goberno.
Orzamento: 2500€ para deseño e programación da plataforma web. Financiado pola Consellería do Mar.
7.2 NOVA FERRAMENTA PARA REXISTRO DAS EMBARCACIÓNS
Tamén se xerou en 2016 unha base de datos para levar a cabo o rexistro e
catalogación das embarcacións tradicionais e dos elementos expositivos
propiedade de Culturmar, poñéndoos gratuitamente a disposición dos
colectivos e de entidades diversas, coma concellos e centros de ensinanza
de Galicia.
Orzamento: 742€ para deseño e programación da ferramenta. Coinanciado pola Consellería do Mar
7.3 PAVILLÓN EXPOSITIVO DE CULTURMAR
Así mesmo, no 2016, coa adquisición dunha carpa e outros elementos
promocionais, conformamos un pavillón móbil que permite a realización de
actividades de divulgación da cultura marítima, facilitando unha mellor
Memoria anual CULTURMAR 201643
visualización e a mostra das exposicións.
Este pavillón mobil poderá ser empregado polas asociacións federadas que
así o desexen nas actividades e eventos organicen.
Orzamento: 3.021€ para adquisión de pavillón mobil e demais elementos promocionais . Financiado pola
Consellería do Mar
Memoria anual CULTURMAR 201644
8. O labor reinvindicativo de Culturmar pola conservación danosa cultura marítima
8.1 POLA CONSERVACIÓN DOS ESTALEIROS DE CARLAGHO E CASQUEIRO
Seguindo o camiño iniciado no 2014 a prol da conservación das dúas
carpinterías de ribeira situadas nun tramo en construción do paseo
marítimo da Seara en Moaña, e que corrían grave perigo de inoperatividade
por mor das modificacións substanciais que ían sufrir os inmobles no caso
de acometerse o proxecto inicial de ampliación do paseo marítimo, no ano
2016 e a instancia do membro federado Asociación Recreativa e Cultural
Sueste, iniciáronse os trámites de
inclusión das carpinterias de
ribeira de Carlagho e Casqueiro
no Catálogo do patrimonio cultural
de Galicia a efectos de darlle a
maior protección patrimonial que
concede a Xunta de Galicia.
Dende Culturmar leváronse a
cabo diversas manifestacións de apoio a favor da conservación destas
carpinterías de ribeira, como o comunicado enviado aos medios de
comunicación e ao Concello de Moaña en febreiro do 2016:
Por que hai que conservar os estaleiros?
Os estaleiros forman parte do noso patrimonio cultural. Así está recollido no Proxecto
de lei do Patrimonio Cultural de Galicia que está a tramitarse no Parlamento de Galicia
(na actualidade esta lei xa está aprobada), no que aparecen as carpinterías de
ribeira como parte do patrimonio etnolóxico e susceptibles de ser declaradas Ben de
Interese Cultural, a maior igura de protección da nosa lexislación.
O feito de ser parte do noso patrimonio xa sería suiciente motivo para a súa
conservación, pero ademais son uns recursos valiosos desde o punto de vista social e
económico. Socialmente forman parte da historia e a vida da xente de Moaña, son
testemuño dun pasado vinculado ao mar, actualmente son parte importante da
actividade dunha asociación dedicada a promover a conservación do patrimonio
marítimo moañés, e son susceptibles dun proceso de musealización e activación que
Memoria anual CULTURMAR 201645
amplíe o número de persoas que poidan desfrutar deles. Economicamente poden ser
un pequeno motor para diversiicar a actividade relacionada co mar con usos como
visitas ao museo, cursos de carpintería, mantemento de embarcacións, etc.
Como exemplo similar do proposto para estes estaleiros pode verse en Bueu o taller de
Purro, que corría o risco de desaparecer e foi incluído no Inventario do Patrimonio
Cultural de Galicia pola Consellería correspondente, e vai ser restaurado para servir
como espazo expositivo sobre a actividade dos carpinteiros de ribeira.
O interese que a carpintería de ribeira esperta está demostrado polo curso de
carpintería e mantemento de barcos que se organiza en Sada e que vai pola súa sexta
edición. Fóra de Galicia, o Concello de Orio acaba de mercar un vello estaleiro para
restauralo e darlle nova vida con actividades expositivas e outras de tipo educativo,
buscando a promoción da vila, do seu pasado mariñeiro e da actividade da carpintería
de ribeira.
Por que hai que conservar o acceso ao mar dos estaleiros?
O Dr. Arquitecto Oscar Fuertes na súa recente tese de doutoramento sobre a
arquitectura das carpinterías de ribeira galegas recolle o acceso ao mar como un
elemento común a todas as estudadas por el (entre elas a de Casqueiro). O acceso ao
mar é un dos elementos que deinen as nosas carpinterías de ribeira. Se se elimina o
acceso ao mar estaríase danando de forma irreversible a integridade dos estaleiros de
Calragho e Casqueiro.
Danar a integridade dun ben que forma parte do noso patrimonio é algo que vai contra
os criterios de todos os organismos con responsabilidades en xestión do patrimonio
cultural, desde a UNESCO á Consellería de Cultura da Xunta de Galicia. Pero, sobre
todo, vai contra o sentido común eliminar o acceso ao mar cando existen posibilidades
de rematar o paseo sen danar os estaleiros.
Busca de solucións viables
Desde Culturmar entendemos o desexo de moitos veciños de Moaña de ver rematado o
seu paseo marítimo, polo que animamos ás administracións implicadas a buscar unha
solución razoable a este problema. Así e todo, tamén entendemos que calquera
solución que se propoña ten que salvagardar a integridade dos estaleiros,
especialmente o seu acceso ao mar. Dispoñer de dous estaleiros en pleno casco
urbano, nun razoable estado de conservación, con acceso ao mar e con actividade de
construción e reparación de pequenos barcos é un privilexio que o Concello e os
veciños de Moaña deben valorar e saber sacar del un rendemento social e económico.
Memoria anual CULTURMAR 201646
8.2 POLA PROMOCIÓN DE MARIÑAS TRADICIONAIS NOS PORTOS DEGALICIA
Durante o ano 2016, Culturmar xunto coas asociacións federadas
implicadas, seguiron reclamando á administración portuaria a creación e
impulso das chamadas Mariñas Tradicionais, concibidas como espazos
dentro dos portos de Galicia destinados unicamente ás embarcacións
tradicionais e que permitan a súa exhibición, conservación e uso.
A importancia e valor patrimonial e cultural da flota tradicional galega,
conformada na actualidade por unhas 300 embarcacións tradicionais de
diversas tipoloxías, radica principalmente nos seguintes aspectos:
- Supón un conxunto valioso de bens do noso patrimonio cultural, como
aparece recollido na Lei do Patrimonio Cultural de Galicia.
- O tamaño desta flota é un dos mais importantes de España, tanto pola
cantidade como pola variedade tipolóxica de embarcacións.
- Ten un forte carácter social, orixinado no traballo que levan a cabo
cantidade de asociacións e colectivos sen ánimo de lucro coa finalidade de
preservar este ben.
Por todo isto nace a necesidade de impulsar de maneira urxente estes
espazos portuarios denominados “Mariñas
Tradicionais”, coas seguintes características,
funcións e usos:
-Museo flotante de exhibición das
embarcacións tradicionais que ocuparía un
espazo propio no porto, con fácil acceso para
o público, ben delimitado e equipado.
-Con sinalizacións ou paneis que permitan dar
a coñecer as características de cada
embarcación entre a sociedade.
-Esta mariña servirá ademais para facilitar o
Memoria anual CULTURMAR 201647
desenvolmento de actividades destinadas á dinamización e uso das
embarcacións: escolas de navegación tradicional, visitas guiadas, inclusión
en programas de turismo mariñeiro e roteiros culturais...
Na actualidade hai proxectos e demandas de Mariñas Tradicionais nos
seguintes portos: Portonovo, O Grove, Cambados, Illa de Arousa, Ribeira,
Muros e Sada.
8.3 PROPOSTAS A PROL DA CULTURA MARÍTIMA A INCLUIR NOSPROGRAMAS POLÍTICOS
No verán de 2016, antes das eleccións ao Parlamento de Galicia, Culturmar
elaborou e enviou aos partidos políticos que concorrían ás eleccións o
documento A situación do patrimonio marítimo galego. Propostas de futuro
para o patrimonio a flote, co obxectivo de trasmitirlles a situación na que está
o patrimonio marítimo, especialmente o patrimonio flotante, e coa
finalidade de acolleren as principais liñas nos seus respectivos programas.
O informe recollía tres propostas básicas:
- A elaboración dunha norma ou mecanismo que permita recoñecer o
carácter cultural das embarcacións de interese patrimonial (tradicionais,
históricas, singulares, etc.).
- A elaboración dun inventario no que aparezan recollidas as embarcacións
tradicionais e que permita a difusión deste patrimonio, ao mesmo tempo
que facite o recoñecemento de bonificacións/exencións de taxas ás
embarcacións incluidas nel.
- A creación das Mariñas Tradicionais nos portos nos que haxa demanda,
entendidas como un espazo reservado no que atracar estes barcos para
que estean protexidos e poidan ser visitados por calquera persoa.
Memoria anual CULTURMAR 201648
9. Axudas e subvencións 2016
OBXETO/FINALIDADE Data concesión Ente Público Importe
Financiamento de actividades de dinamización das embarcacións tradicionais durante o ano 2016
22/04/2016Xunta de Galicia. Consellería do Mar
26.576€
Proxecto de Voluntariado para o 2016 11/08/2016Xunta De Galicia. Consellería de Política Social
4.772,53€
Durante 2016 outorgáronselle a Federación Galega pola Cultura Marítima e
Fluvial (Culturmar) as seguintes axudas públicas:
1. Convenio entre a Xunta de Galicia, a través da Consellería do Mar, e a
Federación Galega pola Cultura Marítima e Fluvial pola que se lle concede
unha subvención para a realización, durante o ano 2016, de actividades de
dinamización das embarcacións tradicionais e do patrimonio marítimo de
Galicia. A Consellería do Mar fixo unha achega de 26.576€ co obxeto de
contribuir ao finanzamento das actividades da entidade no ámbito que lle é
propio.
2. O 11 de agosto de 2016, a Consellería de Política Social (Dirección Xeral
de Xuventude, Participación e Voluntariado) concedeulle a Culturmar unha
subvención de 4.772,53 ao abeiro da Orde do 11 de marzo de 2016 de
Subvencións para entidades de acción voluntaria enmarcadas no programa
Servizo de Voluntariado Xuvenil, destinados a sufragar os gastos orixinados
pola participación do moz@s voluntari@s participantes no proxecto de
acción voluntaria que Culturmar levou a cabo durante o 2016.
Memoria anual CULTURMAR 201649
9.1 OUTRAS AXUDAS SOLICITADAS
O 8 de xullo de 2016, a Federación Galega pola Cultura Marítima e Fluvial
presentou, xunto coa Deputación Provincial de Pontevedra e a Fundación
para a pesca e o marisqueo (Fundamar), un proxecto de cooperación ante o
Galp Ría de Arousa “Programa de difusión do patrimonio histórico e cultural
marítimo pesqueiro na provincia de Pontevedra” ao abeiro da Orde do 24 de
maio de axudas para proxectos integrados nos plans de Desenvolvemento Local
participativo aprobadas pola Consellería do Mar aos grupos de Acción Local do
Sector Pesqueiro..
Para levar a cabo o proxecto requeríase da aprobación do mesmo dentro
dos tres Grupos de Acción Local de Sector Pesqueiro ante os que se
presentara: GALP6 -Ría de Pontevedra, GALP5 Ría de Arousa e GALP7 Ría
de Vigo-A Guarda.
O obxetivo principal do proxecto era realizar unha serie de actuacións con
carácter participativo, informativo e pedagóxico, para transmitir a cultura
mariñeira e o patrimonio histórico e cultural marítimo-pesqueiro,
principalmente entre a poboación xuvenil na provincia de Pontevedra, así
como ao público en xeral e aos profesionais do mar (“O mar a escena,
Culturamar, Andainas mariñeiras, Andainas alén do mar, Saberes alén do
mar, Un mar de coñecementos, A carón do mar”)
Este proxecto non puido levarse a cabo por denegación da axuda solicitada.
Memoria anual CULTURMAR 201650
10. Asembleas de Culturmar
Conforme os Estatutos e segundo recollen os artigos 24 e seguintes do seu
capítulo III, durante 2016 Culturmar levou a cabo as seguintes Asembleas
Xerais de Socios nas que se trataron os temas fundamentais relativos a
actividade da Federación durante o ano: calendario de actividades,
aprobación de orzamentos, estado e peche de contas, adhesión a Culturmar
de novas entidades, elección da sede do XIII Encontro...
TIPO Data Hora Lugar celebración
Asemblea Xeral Ordinaria 5 Marzo de 2016 17:00 h Sede Social Culturmar: Baltar, 26 - Cambados
Asemblea Xeral Extraordinaria 5 Marzo de 2016 21:30 h Sede Social Culturmar: Baltar, 26 - Cambados
Asemblea Xeral Ordinaria 26 Novembro 2016 17:00 h Sede Social Culturmar: Baltar, 26 - Cambados
Memoria anual CULTURMAR 201651
LISTA DE SOCIOS DA FEDERACIÓN GALEGA POLA CULTURA MARÍTIMA E
FLUVIAL
CENTRO RECREATIVO ARTÍSTICO E CULTURAL - CRAC CORUXO (VIGO)
ASOCIACIÓN CULTURAL REAL E ILUSTRE COFRADIA DA DORNA (RIBEIRA)
ASOCIACIÓN AMIGOS DA DORNA MECA (O GROVE)
AMIGOS DAS EMBARCACIONS TRADICIONAIS OS GALOS (BUEU)
GRUPO ETNOGRÁFICO MASCATO (CAMBADOS)
CLUB DO MAR FERROL (FERROL)
ASOCIACIÓN CULTURAL E DEPORTIVA DORNA (ILLA DE AROUSA)
ASOCIACIÓN GAMELEIROS ASODIÑA (VIGO)
CLUBE MARIÑO A REIBOA (POIO)
AMIGOS DA DORNA DE PORTONOVO (PORTONOVO-SANXENXO)
ASOCIACIÓN BARCOS DO NORTE (VIANA DO CASTELO-PORTUGAL)
MARIÑEIROS ARTESANALES E DEPORTIVOS SAN MIGUEL DE BOUZAS (BOUZAS-VIGO)
ASOCIACIÓN DEPORTIVA E CULTURAL RABANDEIRA (VILANOVA DE AROUSA)
ASOCIACIÓN CULTURAL LAJAREU POR BARLOVENTO (RIBEIRA)
ASOCIACIÓN SODINÁUTICA (VIGO)
REAL CLUB NAÚTICO DE SANXENXO (SANXENXO)
ASOCIACIÓN CULTURAL CANLE DE LIRA (CARNOTA)
ASOCIACIÓN RECREATIVA MAR DA PEDRA DE AMIGOS DAS GAMELAS (CANGAS)
ASOCIACIÓN RECREATIVA E CULTURAL SUESTE (MOAÑA)
ASOCIACIÓN CULTURAL E DE TRADICIÓNS MARIÑEIRAS GAMELA (BOIRO)
ASOCIACIÓN CULTURAL DEPORTIVA P. DE SERVICIOS XUVENIS ROMPETIMÓNS (CARRIL-VILAGARCIA DE AROUSA)
ASOCIACIÓN CULTURAL MAR DE MUROS (MUROS)
ASOCIACIÓN MAR DE NOIA (NOIA)
CLUB MARÍTIMO DE REDES (ARES)
ASOCIACIÓN CULTURAL GAMELEIROS (BREADOURO-VIGO)
ASOCIACIÓN MARÍTIMA E CULTURAL VILAXOÁN (VILAGARCÍA DE AROUSA)
ASOCIACIÓN CULTURAL DEPORTIVA E P. DE ACTIVIDADES XUVENIS FASQUIA (ILLA DE AROUSA)
FUNDACIÓN EXPOMAR (BURELA)
ASOCIACIÓN DE AMIGOS DAS EMBARCACIÓNS TRADICIONAIS DE GALICIA (A CORUÑA)
INSTITUTO DE ESTUDOS MIÑORANOS (GONDOMAR)
ASOCIACIÓN CALMOSEIRA (VILANOVA DE AROUSA)
ASOCIACIÓN EX- MARINHEIROS DA ARMANDA DE VILA DO CONDE (VILA DO CONDE-PORTUGAL)
ASSOCIAçAO FORUM ESPOSENDENSE (ESPOSENDE – PORTUGAL)
COLEGIO Y ASOCIACIÓN DE INGENIEROS NAVALES Y OCEANICOS- DELEGACIÓN GALICIA (FERROL)
AMIGOS DO MUSEO DO MAR DE GALICIA (VIGO)
ASOCIACIÓN BALANDRO JOAQUÍN VIETA (NOIA)
GRUPO DE TRABALLO POLO PATRIMONIO MARITIMO A OSTREIRA (ABELLEIRA-MUROS)
ASOCIACIÓN CULTURAL MARIÑEIRA OS PATEXEIROS (SADA)
GRUPO CULTURAL RONSEL (MARIN)
ASOCIACIÓN GALEGA DE BARCOS CLÁSICOS E DE ÉPOCA – AGABACE (GALICIA)
ASOCIACIÓN TERRA DE OUTES (A SERRA DE OUTES)
ASOCIACIÓN CULTURAL BARCOS DO NORDÉS (REDONDELA)
ASOCIACIÓN CULTURAL DE EMBARCACIÓNS TRADICIONAIS A TORRE (CAMBADOS)
FUNDACIÓN XOSÉ SOTO DE FIÓN ( O SAVIÑAO- LUGO)